Αρχική Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας - Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και ΑεροδιακομιδώνΆρθρο 19 Μεταφορά Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής ΠροστασίαςΣχόλιο του χρήστη Αθανάσιος Μαχιάς Διευθυντής Ερευνών ΕΛΚΕΘΕ | 19 Νοεμβρίου 2023, 14:23
Πριν δούμε τα ουσιαστικά προβλήματα, η ρύθμιση δημιουργεί θεσμικό χάος που θα οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε υποβάθμιση, αν όχι παράλυση και διάλυση, το αρχαιότερο ερευνητικό ίδρυμα της χώρας. 1. Το Αστεροσκοπείο θα εξακολουθήσει να υπάγεται στον νόμο για την έρευνα; Με βάση την συγκεκριμένες διατυπώσεις της νομοθέτησης τίθεται αυτόματα εκτός. 2. Με ποιόν νόμο θα εκλέγονται ερευνητές και διοίκηση; (υπεύθυνη για την υλοποίηση του νόμου είναι η ΓΓΕΚ). 3. Πώς θα διοικείται το ίδρυμα μετά τις 31/12 που «παύονται» τα όργανα και τις υπηρεσίες που τις ασκούσαν διοικητικές και οικονομικές λειτουργίες; Δηλ. Και το Διοικητικό Συμβούλιο και οι Διευθυντές των Ινστιτούτων και του Κέντρου; Με ποιές διαδικασίες θα αντικατασταθουν; Με διορισμό ή με τις διαδικασία εκλογής του νόμου για την έρευνα; 4. Θα συνεχίσει να αξιολογείται; θα αξιολογείται από διεθνείς επιτροπές όπως διενεργεί τις αξιολογήσεις η ΓΓΕΚ; 5. Σε ποιές ρυθμίσεις θα υπάγονται οι ΕΛΚΕ (θα συνεχίσουν να υπάρχουν?) 6. Πώς θα διασφαλιστούν οι μελλοντικές μεταβολές που θα αφορούν τα Ερευνητικά Κέντρα. Ήδη η απομάκρυνση των ερευνητικών κέντρων από το Υπ. Παιδείας έχει δημιουργήσει διαφορετικές ταχύτητες και νομοθεσίες στους δύο αυτούς πυλώνες της έρευνας 7. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων), για την διαχείριση και την υλοποίηση των οποίων είναι υπεύθυνη η ΓΓΕΚ, πώς θα εκτελεστούν και πώς θα εκταμιευτούν εαν μεταφερθεί στην εποπτεία άλλου; 8. Τα κτήρια του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του ΕΑΑ και του ΙΙΑΑΔΕΤ που έχουν δημοπρατηθεί από την Τεχνική Υπηρεσία της ΓΓΕΚ και ετοιμάζεται η υπογραφή των συμβάσεων. Αν μετακινηθεί το ΕΑΑ από την εποπτεία της ΓΓΕΚ, η Τεχνική Υπηρεσία της ΓΓΕΚ δεν θα έχει αρμοδιότητα επ' αυτού και δεν μπορεί να υλοποιηθεί δεδομένου ότι το ΕΑΑ δεν έχει δική του Τεχνική Υπηρεσία 9. Πώς θα διευθετηθούν οι ερευνητικές δραστηριότητες ΕΑΑ π.χ. διακρατικά προγράμματα της ΓΓΕΚ ή προγράμματα του Ορίζοντα της Ε.Ε Πέρα όμως από τα παραπάνω θεσμικά προβλήματα που είναι εύκολο να διαπιστωθούν σε πρώτη ανάγνωση, τα προβλήματα τα οποία θα «ανακαλυφθούν» στο μέλλον με την πολυδαίδαλη νομοθεσία δεκαετιών, είναι αναρίθμητα και σίγουρα κάθε φορά που προκύπτουν θα απαιτούν χρόνο και κυρίως συναρμοδιότητα άλλων υπουργείων για να διευθετηθούν. Αυτό αποτελεί κοινή εμπειρία για το σύνολο των νομοθετημάτων που αφορούν την έρευνα, πόσο μάλλον για κάποιο που αποσπάται από την ΓΓΕΚ. Η συγκεκριμένη επιλογή δεν λαμβάνει υπόψη της ούτε την Διεθνή πρακτική ούτε την Διεθνή εμπειρία (https://www.facebook.com/athensobservatory/posts/pfbid0cTFGjbouUji5wckvg7hVUvnRZceCx3fkcNdkhxbsMPG3mNkuSaVtH4atLf62QUbzl), ούτε την άποψη των σχετικών φορέων (https://www.facebook.com/athensobservatory/posts/pfbid02W6Se6jXj6mcBGa6AzRmzkVbuRMPixrSV6u6VEbyb6e8exyk2BiLL9AeYzzBxRGzVl) Το ουσιαστικότερο όμως πρόβλημα είναι σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το θέμα της πρόληψης, απορυθμίζεται και διαλύεται ένας άλλος βασικός μοχλός ανάπτυξης και καινοτομίας: αυτός της έρευνας, με τον κατακερματισμό που προκαλείται, λόγω της απόσπασης ενός από τα μεγαλύτερα και αρχαιότερα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας. Το ίδιο σχέδιο υπάρχει και για τα υπόλοιπα ιδρύματα της ΓΓΕΚ που παρέχουν ΚΑΙ υποστήριξη σε άλλα υπουργεία; (ΥΠΕΚΑ, Αγροτικής Αναπτυξης κ.λ.π) Ηδη η μεταφορά της έρευνας (ΓΓΕΚ) από το υπ. Παιδείας στο υπ. Ανάπτυξης, υποβαθμίζει την έρευνα στη χώρα μας, επιτείνοντας την πολυδιάσπαση που επικρατεί στον χώρο. Αντί να συνεχιστεί και να ενταθεί μια πολιτική ενιαίας κυβερνητικής στέγασης όλων φορέων της έρευνας, που αποτέλεσε διακομματική πολιτική (της ΝΔ συμπεριλαμβανομένης) η οποία εφαρμόστηκε με πολύ καλά αποτελέσματα από 2010, γίνεται μιά ακόμη επιλογή που οδηγεί την διαλυση και υποβάθμιση του ερευνητικού χώρου. Η απόσπαση του Αστεροσκοπείου από το περιβάλλον της έρευνας θα το μετατρέψει βαθμιαία σε μια υπηρεσία (όπως έγινε και με άλλες ερευνητικές μονάδες που στο παρελθόν αποσπάστηκαν από την ΓΓΕΚ). Το ερευνητικό και ακαδημαϊκό περιβάλλον, ήταν αυτό ακριβώς που επέτρεψε την δημιουργία υποδομών και δομών ακριβείας για τις οποίες γίνεται σήμερα λόγος. Ο κατακερματισμός του ερευνητικού και ακαδημαϊκού ιστού και η υποβάθμισή του (εν τοις πράγμασι, αν και χωρίς πρόθεση) σε απλή υπηρεσία Υπουργείου, απαξιώνει τον ίδιο τον ερευνητικό φορέα και θα μειώσει τις δυνατότητές του και κυρίως την αναπτυξη μελλοντικών δυνατοτήτων, να συνδράμει την Πολιτεία στην πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Αντί αυτού, το αποτελεσματικότερο θα ήταν η δημιουργία ενός Δικτύου με σκοπό τη Διαχείριση Φυσικών Κινδύνων και Καταστροφών, με επιχειρησιακό χαρακτήρα κατά τα πρότυπα του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας (ΟΑΣΠ). Ενα μοντέλο δοκιμασμένο και επιτυχές που λειτουργεί πολλά χρόνια, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα λειτουργικό και αποτελεσματικό. Μία πρόταση που δεν υπονομεύει τις άλλες δραστηριότητες. Ενα ισοδύναμο των σημερινών επιλογών, θα ήταν να αποσπαστεί και το Γεωλογικό Τμήμα από τα ΑΕΙ και να υπαχθεί στην πολιτική προστασία