Αρχική Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας - Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και ΑεροδιακομιδώνΆρθρο 19 Μεταφορά Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής ΠροστασίαςΣχόλιο του χρήστη Κ. Κουτρούμπας | 24 Νοεμβρίου 2023, 14:50
Α. Σχετικά με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) Στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ΕΑΑ (ΦΕΚ 209/23-3-1995) αναφέρονται τα ακόλουθα (οι επισημάνσεις με έντονα γράμματα δικές μας): «(…) Άρθρο 1 ΓΕΝΙΚΑ Η λειτουργία του Ερευνητικού Κέντρου βασίζεται στη δημιουργική συνεργασία όλων των φορέων του. Η δραστηριότητα του κάθε φορέα πρέπει να ασκείται στα πλαίσια της νομοθεσίας, του εσωτερικού κανονισμού και των καταστατικών αρχών του φορέα. Πέρα από τους γραπτούς κανονισμούς όμως, η λειτουργία του Κέντρου στηρίζεται σε ένα σύνολο αξιών συμβατών με αυτές τις οποίες καλλιεργεί και προάγει η ερευνητική δραστηριότητα. Οι αρχές αυτές είναι οι εξής: 1. Η προαγωγή της επιστήμης. Η λειτουργία του Ερευνητικού Κέντρου έχει ως ύψιστο σκοπό την πραγματοποίηση πρωτότυπης έρευνας και την αξιοποίησή της προς όφελος της Ελληνικής Κοινωνίας και Οικονομίας. Η δραστηριότητα όλων των φορέων πρέπει να κατατείνει στην ανύψωση της έρευνας και την αποτελεσματική προσαρμογή του Ερευνητικού Κέντρου στις σύγχρονές επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις και τις ανάγκες της χώρας. 2. Η αποστολή του Κέντρου είναι η προώθηση της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας και η ανάπτυξη της τεχνολογίας καθώς επίσης και η διαμόρφωση νέου ερευνητικού δυναμικού προς όφελος της Ελληνικής Οικονομίας και Κοινωνίας. (…) Άρθρο 2 Αντικείμενο του κανονισμού 1. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Ε.Α.Α.) αποτελεί ΝΠΔΔ και εποπτεύεται από το Υπουργείο Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). (…)» (σ.σ. Σήμερα το ΕΑΑ, όπως και όλα τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας). Στον Οργανισμό του ΕΑΑ (ΦΕΚ 224/6-12-2022) μεταξύ των σκοπών του ΕΑΑ είναι και «η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και οργανισμούς.» (Άρθρο 3, 1ε). Β. Σχετικά με το ΥΠΠΚΚ Όσον αφορά το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (ΥΠΠΚΚ), κατά δήλωση του αρμόδιου υπουργού κου Κικίλια, «Είναι ακόμα «under construction», δηλαδή το Προεδρικό Διάταγμα είναι στα δικαστήρια προκειμένου να εγκριθεί». (Δελτίο τύπου ΥΠΠΚΚ 3/11/2023, https://civilprotection.gov.gr/deltia-tupou/basilis-kikilias-prolipsi-kalyteros-syntonismos-kai-eleghos-triptyho-toy-nomoshedioy). Κατά συνέπεια, δεν έχει καθοριστεί ακόμη ρητά ούτε ο σκοπός ύπαρξης του υπουργείου, ούτε και η αποστολή του. Ωστόσο, μπορεί κάποιος να εικάσει (επισκεπτόμενος την ιστοσελίδα του ΥΠΠΚΚ) ότι η βασική αποστολή του ΥΠΠΚΚ είναι επιχειρησιακή και σχετίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων (όπως π.χ., οι φυσικές καταστροφές). Γ. Συμπέρασμα Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η συνάφεια του ΕΑΑ με το ΥΠΠΚΚ είναι πολύ μικρή και εντοπίζεται (σχεδόν αποκλειστικά) στο ενδιαφέρον για τα ακραία φυσικά φαινόμενα. Από τη μεριά του ΕΑΑ το ενδιαφέρον εστιάζεται στην παρακολούθηση και μελέτη των φαινομένων αυτών καθώς και την παροχή εκτιμήσεων για την εμφάνιση/εξέλιξή τους. Από τη μεριά του ΥΠΠΚΚ το ενδιαφέρον εστιάζεται στην αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. Για να γίνει όμως το τελευταίο, θα πρέπει το ΥΠΠΚΚ να έχει στη διάθεσή του αξιόπιστες εκτιμήσεις για την εμφάνιση/εξέλιξη τέτοιων φαινομένων. Εδώ είναι το (μοναδικό ίσως) σημείο συνάφειας του ΕΑΑ με το ΥΠΠΚΚ: (α) το ΕΑΑ παρέχει εκτιμήσεις για ακραία φυσικά φαινόμενα ενώ (β) το ΥΠΠΚΚ λαμβάνει και αξιοποιεί εκτιμήσεις σχετικά με ακραία φυσικά φαινόμενα (πιθανόν σε συνδυασμό με σχετικές εκτιμήσεις από άλλους φορείς, π.χ., ΕΜΥ) για την καλύτερη αντιμετώπισή τους. Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι: (i) Τα ΕΑΑ και ΥΠΠΚΚ έχουν διαφορετικούς σκοπούς και αποστολές (αν και αυτά δεν έχουν καθοριστεί ρητά για το ΥΠΠΚΚ): Η κύρια αποστολή του ΕΑΑ είναι η έρευνα, ενώ ο κύριος ρόλος του ΥΠΠΚΚ είναι επιχειρησιακός. Συνεπώς δεν μπορούν να συνυπάρξουν το ένα κάτω από την εποπτεία του άλλου. (ii) Τα ΕΑΑ και ΥΠΠΚΚ μπορούν να συνεργαστούν στην αντιμετώπιση ακραίων φυσικών φαινομένων, με το ΕΑΑ να παρέχει τις σχετικές εκτιμήσεις του (σύμφωνα με το Άρθρο 3, 1ε του οργανισμού του) στο ΥΠΠΚΚ και το τελευταίο να τις αξιοποιεί για την καλύτερη αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. (iii) Η συνεργασία μεταξύ των δύο φορέων μπορεί να γίνει είτε μέσω μνημονίων συνεργασίας, είτε μέσω της σύστασης επιτροπών, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7 του παρόντος νομοσχεδίου. Δρ. Κωνσταντίνος Δ. Κουτρούμπας Δ/ντής Ερευνών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών