α) Υφίσταται, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ή/και σε εθνικό επίπεδο, γενικός ορισμός μειονεκτούντων προσώπων και ανθρώπων με αναπηρία; Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, θεωρείτε σκόπιμη τη χρήση του/ των ορισμού/ών αυτών για την εφαρμογή των άρθρων 20 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και 38 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ; παρακαλώ προσδιορίστε αναφέροντας τις σχετικές διατάξεις [με χρήση ελεύθερου κειμένου].
β) Θεωρείτε ότι κατά την ενσωμάτωση, η δυνατότητα “ανάθεσης συμβάσεων κατ’ αποκλειστικότητα», ενδείκνυται:
(i) να αποτελέσει υποχρέωση των αναθετουσών αρχών/αναθέτοντων φορέων ή
(ii) να εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια τoυς ώστε να εκτιμούν ad hoc, το είδος της υπό ανάθεσης σύμβασης και τις ειδικές κάθε φορά περιστάσεις και απαιτήσεις αυτής;
Διευκρινήσεις: Η ερώτηση απαντάται με επιλογή μίας εκ των προτεινόμενων λύσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των οδηγιών (οι οποίες δεν αποτελούν νέα ρύθμιση αλλά περιλαμβάνονταν ήδη στα άρθρα 19 και 28 των Οδηγιών 2004/18/ΕΚ και 2004/17/ΕΚ αντίστοιχα), παρέχεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να παραχωρούν κατ’ αποκλειστικότητα το δικαίωμα συμμετοχής σε διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων σε προστατευόμενα εργαστήρια και οικονομικούς φορείς που έχουν ως κύριο σκοπό την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη προσώπων με αναπηρία ή μειονεκτούντων προσώπων ή να προβλέπουν την εκτέλεση των συμβάσεων αυτών στο πλαίσιο προγραμμάτων προστατευόμενης απασχόλησης, εφόσον περισσότεροι από τουλάχιστον 30 % των εργαζομένων στα εργαστήρια, τους οικονομικούς φορείς ή τα προγράμματα αυτά είναι εργαζόμενοι με αναπηρία ή μειονεκτούντες εργαζόμενοι. Αντιστοίχως, σημειώνεται ότι κατά την ενσωμάτωση των σχετικών άρθρων των οδηγιών 2004/18/ΕΚ και 2004/17/ΕΚ , προκρίθηκε η λύση της μεταφοράς της διακριτικής ευχέρειας του κράτους μέλους, ως αναφέρεται στις οδηγίες, σε διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής.
γ) Σε περίπτωση επιλογής της περίπτωσης (β.i), ποια τυχόν ειδικότερα μέτρα προτείνετε να θεσπισθούν για την εφαρμογή της διάταξης [με χρήση ελεύθερου κειμένου];
δ) Σε περίπτωση επιλογής της περίπτωσης (β.ii), θεωρείτε ότι θα πρέπει να καθορισθούν σχετικά κριτήρια για την ορθή εφαρμογή της; Παρακαλώ προσδιορίστε [με χρήση ελεύθερου κειμένου].
Διευκρινήσεις: Καλείστε να προσδιορίστε τα σχετικά κριτήρια καθώς το ενδεδειγμένο (νομικό) εργαλείο εφαρμογής τους (π.χ να καταστούν υποχρεωτικά ή μη δεσμευτικά με τη μορφή Κατευθυντηρίων Οδηγιών) προκειμένου να διευκολυνθούν οι αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς κατά τον έλεγχο συνδρομής των προϋποθέσεων εφαρμογής που τίθενται από τις οδηγίες για την ανάθεση συμβάσεων κατ’ αποκλειστικότητα.
Διευκρινήσεις για τις ερωτήσεις (γ) και (δ): Λόγω της σπουδαιότητας της ενσωμάτωσης της κοινωνικής διάστασης στις διαδικασίες σύναψης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων και του γεγονότος της έλλειψης εξειδίκευσης κατά την ενσωμάτωση των οδηγιών 2004/18 και 17, προβλέφθηκε, με το ν. 4019/2011 (216/Α) “Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική επιχειρηματικότητα και άλλες διατάξεις” και ειδικότερα με το άρθρο 16 αυτού “Δημόσιες συμβάσεις κοινωνικής αναφοράς”, η σύσταση εννεαμελούς Διυπουργικής Επιτροπής με έργο, μεταξύ άλλων, την εισήγηση για την εφαρμογή των διατάξεων σχετικά με τις συμβάσεις που δύνανται να ανατεθούν κατ’ αποκλειστικότητα και τους ειδικότερους όρους ανάθεσης συμβάσεων κοινωνικής αναφοράς καθώς και την εφαρμογή της κοινωνικής ρήτρας εκτέλεσης στις δημόσιες συμβάσεις.
ε) Για ποια είδη συμβάσεων, θεωρείται ότι ενδείκνυται η ενεργοποίηση της δυνατότητας ανάθεσης κατ’ αποκλειστικότητα;
στ) Εξ’ όσων είστε σε θέση να γνωρίζετε, τηρούνται στην Ελλάδα Μητρώα/Βάσεις δεδομένων/Αρχεία, προστατευόμενων εργαστηρίων ή/και οικονομικών φορέων που έχουν ως κύριο σκοπό την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη προσώπων με αναπηρία ή μειονεκτούντων προσώπων; παρακαλώ προσδιορίστε [με χρήση ελεύθερου κειμένου].
ζ) Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στην προηγούμενη ερώτηση, παρακαλώ προσδιορίστε [με χρήση ελεύθερου κειμένου]:
(I)ποιο θεσμικό πλαίσιο διέπει τη λειτουργία ενός εκάστου εξ αυτών;
(ii) ποιος/οι είναι ο/οι αρμόδιος/οι φορείς για την τήρησή τους και
(iii) ποιες οι προϋποθέσεις ένταξης;
η) Περιλαμβάνει φορείς όπου τουλάχιστον το 30% των εργαζομένων τους είναι εργαχζόμενοι με αναπηρία ή μειονεκτούντες εργαζόμενοι; Εάν όχι, είναι δυνατόν να εξαχθεί σχετικός κατάλογος σε εύλογο χρονικό διάστημα; παρακαλώ προσδιορίστε [με χρήση ελεύθερου κειμένου].
Διευκρινήσεις: Το ποσοστό των μειονεκτούντων εργαζομένων ή των εργαζομένων με αναπηρία μειώθηκε με τις νέες οδηγίες και ορίσθηκε στο 30% τουλάχιστον των εργαζομένων, αντί της προϋπόθεσης περί πλειοψηφίας αυτών που είχε ορισθεί με το προγενέστερο καθεστώς . Επιπλέον, πλην των προστατευόμενων εργαστηρίων προστέθηκαν και οι οικονομικοί φορείς που έχουν ως κύριο σκοπό την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη προσώπων με αναπηρία ή μειονεκτούντων προσώπων. Εάν υφίστανται τα εν λόγω στοιχεία ή δύνανται να εξαχθούν από τις τηρούμενες Βάσεις/Αρχεία /Μητρώα, θα διευκολυνόταν η εφαρμογή του εν λόγω άρθρου.
θ) Έχουν τυχόν προκριθεί επιμέρους είδη συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών ή/και έργων για τα οποία έχει θεσμοθετηθεί ή είναι ώριμη η θεσμοθέτηση ανάθεσης τους κατ’ αποκλειστικότητα; παρακαλώ προσδιορίστε [με χρήση ελεύθερου κειμένου].
Διευκρινήσεις: Σύμφωνα με την αιτιολογική σκέψη 36 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ και 51 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ, ορίζεται ότι »είναι σκόπιμο να προβλεφθεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παραχωρούν κατ’ αποκλειστικότητα στα εργαστήρια ή τις επιχειρήσεις αυτές το δικαίωμα συμμετοχής σε διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων ή σε ορισμένα τμήματα δημόσιων συμβάσεων, ή να τους αναθέτουν κατ’ αποκλειστικότητα την εκτέλεση συμβάσεων στο πλαίσιο προγραμμάτων προστατευόμενης απασχόλησης”.