Αντικαθίστανται ο τίτλος και το περιεχόμενο του άρθρου 347 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) ως εξής:
«Άρθρο 347
Σύσταση της Ενιαίας Αρχής Δημόσιων Συμβάσεων
1. Συστήνεται Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ), με αντικείμενο:
α) την ανάπτυξη και προαγωγή της εθνικής στρατηγικής, πολιτικής και δράσης στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων, τη διασφάλιση της διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, συνοχής και εναρμόνισης των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημόσιων συμβάσεων προς το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο, τη διαρκή βελτίωση του νομικού πλαισίου των δημόσιων συμβάσεων και την τήρηση του από τα δημόσια όργανα και τις αναθέτουσες αρχές, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011 (Α΄204) και
β) την εξέταση των προσφυγών που ασκούνται κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης των συμβάσεων δημόσιων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Τμήμα ΙΙ του Τίτλου 2.
2. Η έδρα της Αρχής ορίζεται με τον Κανονισμό Λειτουργίας του άρθρου 355.
3. Η ΕΑΔΗΣΥ είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή χωρίς νομική προσωπικότητα, απολαύει λειτουργικής ανεξαρτησίας, διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας και δεν υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές. Η Αρχή υπόκειται μόνο σε κοινοβουλευτικό έλεγχο, σύμφωνα με το άρθρο 138Α του Κανονισμού της Βουλής (Α΄ 106) και στον κατασταλτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.»
ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ
Αντικείμενο της νέας ΕΑΔΗΣΥ είναι:
… η διασφάλιση της διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, συνοχής και εναρμόνισης των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημόσιων συμβάσεων προς το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο,
… η διαρκή βελτίωση του νομικού πλαισίου των δημόσιων συμβάσεων και την τήρηση του από τα δημόσια όργανα και τις αναθέτουσες αρχές, …
Η ανωτέρω διατύπωση προέρχεται αυτούσια από την παρ. 1 του ν. 4013/2011.
Στις αρμοδιότητες της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, που γίνεται η εξειδικεύση περιλαμβάνεται και η διενέργεια ελέγχων (περ. ζ), και η εποπτεία και η αξιολόγηση των ελεγκτικών διοικητικών οργάνων, στο τομέα των δημοσίων συμβάσεων.
Ταυτόχρονα, στην περ. α’ της παρ. 3 του άρθρου 18 του Οργανισμού της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Β’1991/2020) περιγράφονται οι αρμοδιότητες του Υποτομέα Δημοσίων Έργων της ΕΑΔ, στις οποίες περιλαμβάνονται:
«Διερεύνηση καταγγελιών που αφορούν σε παραβιάσεις εθνικού ή ενωσιακού δικαίου των συγχρηματοδοτούμενων ή μη δημοσίων έργων, συμπεριλαμβανομένων των Συμβάσεων Παραχώρησης» και ειδικότερα:
«Διερεύνηση καταγγελιών, αναφορών ή/και πληροφοριών και διενέργεια ελέγχων που αφορούν ιδίως:
(i) σε δημόσιες συμβάσεις έργων και μελετών, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με την υλοποίηση των ΕΠ τα οποία συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΤΣ, … σε συνεργασία με την Ε.Δ.ΕΛ. και την Ε.Α.Σ.
(ii) σε Συμβάσεις Παραχώρησης.»
Συνεπώς, θα πρέπει να εξεταστεί εάν συντρέχει λόγος επικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ ΕΑΔΗΣΥ και ΕΑΔ.
Γιατί δεν απαριθμούνται οι αρμοδιότητες της τέως ΕΑΑΔΗΣΥ ρητά στο άρθρο αυτό; Δεν νομίζω ότι είναι καλή νομοθέτηση.
Επίσης, από το άρθρο 17 του σχεδίου νόμου προκύπτει ότι διατηρείται σε ισχύ μόνο το άρθρο 2 παρ. 2 του ν. 4013/2011. Καταργείται έτσι το άρθρο 2 παρ. 1 και συνεπώς η νέα αρχή δεν θα ασκεί τις αρμοδιότητες της νυν ΕΑΑΔΗΣΥ επί των συμβάσεων παραχώρησης. Ηθελημένη περικοπή αρμοδιοτήτων ή λάθος;
Δεδομένου ότι η ΕΑΑΔΗΣΥ έχει και γραφείο στη Θεσσαλονίκη πρέπει να υπάρχει κάποια ρητή αναφορά και σε αυτό ώστε να μην μείνουν οι εκεί υπηρετούντες υπάλληλοι κυριολεκτικά στον αέρα. Κατά τα λοιπά, τι υποκρύπτει ο μη ορισμός της έδρας; Αν παραμείνει η νυν έδρα της ΑΕΠΠ, αρμοδιότητα για διαφορές της νέας αρχής θα έχουν τα δικαστήρια του Πειραιά. Καλύτερο είναι να ορισθεί ρητά στο νόμο ότι έδρα της αρχής είναι η Αθήνα και ότι μπορεί να υπάρξουν παραρτήματα της σε άλλες πόλεις και δη στη Θεσσαλονίκη.
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Α Ο Μ Ο Σ Π Ο Ν Δ Ι Α
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: http://www.emdydas.gr
Αθήνα, 9/11/2021
Αρ. Πρωτ. : 8632
Προς: Διαβούλευση Νομοσχεδίου
Κοιν. : 1. Πρόεδρο και ΔΕ ΤΕΕ
2. Συμβούλιο ΕΑΑΔΗΣΥ
3. Α’ Βάθμιες ΕΜΔΥΔΑΣ (για
ενημέρωση όλων των μελών μας)
Θέμα : Παρέμβαση της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ κατά τη Διαβούλευση του ν/σ «Ενιαία Αρχή
Δημόσιων Συμβάσεων»
Στις 27 Οκτωβρίου 2021 τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σχέδιο νόμου
με τίτλο «Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων», κατόπιν σχετικής νομοθετικής
πρωτοβουλίας του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Παναγιώτη Πικραμμένου.
http://www.opengov.gr/consultations/?p=3949
Με το εν λόγω Σχέδιο Νόμου ουσιαστικά καταργείται η ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη
Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων) και η ΑΕΠΠ (Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών)
μετονομάζεται σε ΕΑΔΗΣΥ (με ένα Α αφού το Ανεξάρτητη εξαφανίστηκε!), ενώ οι
αρμοδιότητες της ΕΑΑΔΗΣΥ χάνονται από τη νέα Ανεξάρτητη Αρχή η οποία πλέον
αναλαμβάνει μόνο την εξέταση προδικαστικών προσφυγών. Υπενθυμίζουμε ότι η ΕΑΑΔΗΣΥ είναι η Αρχή που εκδίδει εδώ και χρόνια όλα τα πρότυπα τεύχη δημοπράτησης, παρακολουθεί και επικαιροποιεί τις αλλαγές της Νομοθεσίας περί Δημοσίων Συμβάσεων (Ν.4412/2016, Ν.4782/21), εκδίδει κατευθυντήριες οδηγίες, τεχνικά κείμενα, διευκρινήσεις κλπ προς τις αναθέτουσες αρχές σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4412/2016 και κυρίως απαντάει σε ερωτήσεις των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων. Όλες οι παραπάνω κρίσιμε αρμοδιότητες δυστυχώς πλέον χάνονται, μαζί με τον έλεγχο νομιμότητας που διενεργούσε σε διάφορες διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων.
Μας προκαλεί έντονα αρνητική εντύπωση η βιαστική αυτή ενοποίηση των δύο
Αρχών και η απουσία των κρίσιμων αρμοδιοτήτων της ΕΑΑΔΗΣΥ από το νέα ιδρυόμενη Αρχή. Οι παρεμβάσεις της ΕΑΑΔΗΣΥ διακρίνονταν από την νομικά και επιστημονικά τεκμηριωμένο λόγο της και ήταν σημαντικά ενισχυτικές στην κατεύθυνση διαφάνειας, αμεροληψίας, ενίσχυσης της νομιμότητας και του Δημοσίου Συμφέροντος στα ζητήματα των Δημοσίων Συμβάσεων. Οι αρμοδιότητες της παρακολούθησης και εφαρμογή της Ευρωπαϊκής και Εθνικής νομοθεσίας των δημοσίων συμβάσεων (ανάπτυξη και προαγωγή της εθνικής στρατηγικής, πολιτικής και δράσης στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, η διασφάλιση της διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, συνοχής και εναρμόνισης των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων προς το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο, η διαρκής βελτίωση του νομικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και ο έλεγχος της τήρησης του από τα δημόσια όργανα και τις αναθέτουσες αρχές απουσιάζουν από τη νέα Αρχή.
Όπως ορθά επισημαίνει και η ίδια η Αρχή στη Γνωμοδότησή της:
«Ειδικότερα, με τη σκοπούμενη, με το υποβληθέν σχέδιο νόμου, κατάργηση της
Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), τη μετονομασία της Α.Ε.Π.Π. σε Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.) και τη μεταφορά
αρμοδιοτήτων της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. στην προκύπτουσα νέα Αρχή (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.), διαφαίνεται μία συνολική παρέμβαση του νομοθέτη στο διαμορφωθέν, έως σήμερα, σύστημα εποπτείας, ελέγχου, παρακολούθησης, έννομης προστασίας και υποστήριξης του τομέα των δημοσίων συμβάσεων στην Ελλάδα, με απότοκες συνέπειες και κινδύνους στη συνολική ομαλή λειτουργία του τομέα, την οποία διασφαλίζουν –μέχρι σήμερα– οι δύο υφιστάμενες Αρχές (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και Α.Ε.Π.Π.) με τη διακριτή άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.»
Στηρίζουμε τέλος τις διεκδικήσεις των συναδέλφων μας του Συλλόγου ΕΕΠ της
ΑΕΠΠ σχετικά με τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και τα μισθολογικά θέματα που θέτουν με τη σχετική παρέμβασή τους.
Ως εμπλεκόμενοι με το Σύστημα Παραγωγής Δημοσίων Έργων, Διπλωματούχοι
Μηχανικοί, θεωρούμε ότι η διατήρηση των αρμοδιοτήτων και της εν λόγω Ανεξάρτητης Αρχής συμβάλει στη διασφάλιση του Δημοσίου Συμφέροντος και για το λόγο αυτό διεκδικούμε την απόσυρση των εν λόγω διατάξεων και την εκ νέου συζήτηση με τα εμπλεκόμενα μέρη.
Με τις δύο αρχές (ΕΑΑΔΗΣΥ και ΑΕΠΠ) αναβαθμίσθηκε ουσιαστικά το θεσμικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων στη χώρα. Κάθε μία αρχή παράγει διακριτό και ιδιαίτερα κρίσιμο έργο. Επομένως δεν είναι -εξ ορισμού- ορθή η ουσιαστική κατάργηση ενός εκ των δύο πυλώνων. Επιπλέον ο ρόλος κάθε μίας αρχής είναι απολύτως διακριτός και κάθε μία πρέπει να συνεχίσει να εκτελεί ανεξάρτητα το έργο της. Η συγχώνευση θα επηρεάσει με βεβαιότητα δυσμενώς το έργο και των δύο. Στόχος του νομοθέτη θα έπρεπε να είναι η ενδυνάμωση και των δύο αρχών και όχι η συγχώνευσή τους.
Σύμφωνα με το εν λόγω άρθρο δύο είναι τα αντικείμενα της αρχής. Όμως σύμφωνα με τη συγκρότηση της (άρθρο 3) προκύπτει ξεκάθαρα ότι η αρχή εστιάζει μόνο στο δεύτερο, την εξέταση των προδικαστικών προσφυγών. Η διασφάλιση της ανάπτυξης του ελεύθερου ανταγωνισμού δυστυχώς φαίνεται ότι δεν την απασχολεί.
Ο κύριος λόγος ύπαρξης της αρχής θα πρέπει να είναι ο περιορισμός της δημόσιας δαπάνης! Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της δημιουργίας προϋποθέσεων για την ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού στις δημόσιες συμβάσεις!
Η εναρμόνιση των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης είναι το ένα ζητούμενο άλλα όχι το πρωταρχικό, διότι αυτό από μόνο του δεν οδηγεί στην ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού. Για να το διαπιστώσει κάποιος, αρκεί να ερευνήσει τις διαγωνιστικές διαδικασίες. Ενώ χρησιμοποιούν τα πρότυπα τεύχη της ΕΑΑΔΗΣΥ, ενώ αναρτούν τους διαγωνισμούς στο ΕΣΗΔΗΣ για διαβούλευση, παρόλα αυτά υποβάλλονται προσφορές από έναν ή δύο οικονομικούς φορείς!
Το βασικό ζητούμενο είναι η διαφάνεια μέσω της χρησιμοποίησης των απαραίτητων εργαλείων ελέγχου, τα οποία δεν φαίνεται να περιγράφονται στο εν λόγω νομοσχέδιο.
Η εντύπωση που αποκομίζω είναι ότι ουσιαστικά η αρχή δρα μόνο κατασταλτικά και όχι προληπτικά. Το έργο της αρχής δεν έχει μια ολιστική προσέγγιση και αυτό έχει ως συνέπεια τον περιορισμό του αποτελέσματός της!
Παρ. 1 Δεδομένου ότι το υπό διαβούλευση Ν/Σ ανατρέχει στον ιδρυτικό νόμο της ΕΑΑΔΗΣΥ 4013/2011 εκεί αναφέρεται:Άρθρο 2 παρ. 3 ν. 4013/2011: «Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από σύμφωνη γνώμη της Αρχής (EAAΔHΣY) με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, μπορεί να ανατίθενται στην Αρχή και άλλες αρμοδιότητες για την εκπλήρωση του σκοπού της, όπως η εξέταση των προδικαστικών προσφυγών του άρθρου 4 του ν. 3886/2010» δηλαδή νομικά η ΕΑΑΔΗΣΥ μπορεί να αναλάβει τις αρμοδιότητες της ΑΕΠΠ και όχι το αντίθετο το οποίο είναι επομένως και παράνομο και παράλογο δηλαδή δεν μπορεί το μέρος ( ΑΕΠΠ με αρμοδιότητα μόνο στην εξέταση προδικαστικών προσφυγών ) να απορροφά το όλον ( ΕΑΑΔΗΣΥ με αρμοδιότητα σε όλο το φάσμα των δημοσίων συμβάσεων ) αλλά ακριβώς το αντίθετο.
ΠΡΟΤΑΣΗ : Αναβολή της ψήφισης αυτού του Ν/Σ και νομοπαρασκευαστική με συμμετοχή όλων των φορέων των Δημοσίων Συμβάσεων ( Δικαστές-Δικηγόροι- Μηχανικοί- ΑΕΠΠ-ΕΑΑΔΗΣΥ) προκειμένου να υπάρξει λειτουργικότητα στον χώρο των Δημοσίων Συμβάσεων και απορρόφηση των 92 δις € που έρχονται αλλιώς θα γυρίσουν πίσω και θα τα φάνε οι οργανωμένοι στις απορροφήσεις Γερμανοί και Γάλλοι. Το νομοσχέδιο στην παρούσα του μορφή αφορά μόνο τακτοποίηση των συνταξιο΄’υχων του Σ.τ.Ε. και διάλυση του τομέα για τον οποίον υποτίθεται ότι ρυθμίζει.
Η παραπομπή στην παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011 πρέπει να απαλειφθεί και το περιεχόμενο αυτής να περιγραφεί σε ξεχωριστή παράγραφο ή αρθρο, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεκτικότητα του κειμένου και της ρύθμισης συνολικά, σύμφωνα με τους κανόνες και τις αρχές της Καλής Νομοθέτησης.
Είναι οξύμωρο να «…επιδιώκονται η ενίσχυση της ανεξαρτησίας…» της Αρχής, όπως αναφέρει η έκθεση ανάλυσης συνεπειών ρύθμισης, και να αφαιρείται η λέξη «Ανεξάρτητη» από την ονομασία της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.
Κοιτάζοντας τις ευρωπαϊκές προκυρήξεις δημοσίων συμβάσεων , τα τυποποιημένα έντυπα 2014/24/ΕU στη σελίδα http://www.simap.ted.europa.eu θεωρώ πως θα ήταν χρήσιμο να μην ακολουθηθεί το παράδειγμα της τυποποιήσης εντύπων όπως αναφέρεται στην παραπάνω κοινοτικη οδηγία , αλλά να διαχωριστεί η αστική ευθύνη με την οικονομική. Δηλαδή πρώτα μιά σύμβαση που θα περιγράφει το έργο και μια δεύτερη σύμβαση που θα περιγράφει την οικονομική διευθέτηση του έργου. Π.χ. :
Ας πούμε πως είμαι κατασκευαστική εταιρεία. Γράφω ένα κείμενο που αναφέρει ότι θα ασφαλτοστρώσω έναν δρόμο και δεσμεύομαι γι’ αυτό μέσα σε έναν μήνα. Σε περίπτωση μη εκτέλεσης του έργου θα υπάρχουν ρήτρες. Είναι σύμβαση δύο μερών ( δημόσιο και εταιρεία) και την υπογράφουν και οι δύο.
Παράλληλα δημιουργείται μια σύμβαση επίσης δύο μερών που περιγράφει το ποσό και τον τρόπο πληρωμής. Είναι όπως η start συμφωνία για τα πυρηνικά που υπέγραφαν ΗΠΑ και Ρωσία και αναφέρεται στον αστικό κώδικα ως έγγραφος τύπος. Διευκολύνεται έτσι το δημόσιο γιατί επάκριβώς ορίζεται τι θα κάνει η εταιρεία και τι θα γινει σε άλλη περίπτωση, και η εκάστοτε επιχείρηση (άλλου αντικειμένου) θα περιγράφει αναλυτικά τι προτίθεται να κάνει σε κάθε περίπτωση.
Η πρόβλεψη ότι η ΕΑΔΗΣΥ «δεν υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές», είναι ενδεχομένως αντίθετη προς τη γενική αρχή τού νέου δημοσιολογιστικού δικαίου περί κεντρικής εποπτείας και ελέγχου τής Γενικής Κυβέρνησης. Ειδικότερα, χαρακτηριστική και όχι μοναδική, είναι η εξής διάταξη: «Στο πλαίσιο εφαρμογής του παρόντος νόμου, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους επικουρεί τον Υπουργό Οικονομικών στην εκτέλεση των καθηκόντων του με την άσκηση των ακόλουθων αρμοδιοτήτων: […] κ. Έχει την εποπτεία και ασκεί έλεγχο επί των δημοσίων δαπανών […] σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης» (ν.4270/2014, άρ.21, περ.κ΄, όπως ισχύει). Μήπως με την προτεινόμενη διάταξη εισάγεται εξαίρεση στην ανωτέρω αρχή τού νέου δημόσιου λογιστικού; Εάν ναι, είναι επιθυμητή αυτή η εξαίρεση;
Ελπίζω να ληφθεί υπόψιν η αναγκαιότητα μεταφοράς έδρας της νέας Αρχής. Στον Ρέντη που βρίσκεται η ΑΕΕΠ στο κτήριο Κεράνης, υπάρχει μεγάλη δυσκολία στη μετάβαση, απαιτείται τουλάχιστον 1 ώρα από την Αθήνα να προσέλθει κάποιος και πολύ περισσότερο με τα μέσα μεταφοράς. Μια τόσο νευραλγική Αρχή δεν θα έπρεπε να είναι εκτός Αθηνών, τόσο δύσκολα προσβάσιμη και ιδίως τόσο μακρυά από το εποπτεύον Υπουργείο Δικαιοσύνης.