1. Η «Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ)» του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) μετονομάζεται σε «Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ)». Όπου στην κείμενη νομοθεσία γίνεται αναφορά σε «Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών» ή «ΑΕΠΠ», νοείται η «Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων» «ΕΑΔΗΣΥ».
2. α) Ο Τίτλος 2 του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 αντικαθίσταται ως εξής: «ΤΙΤΛΟΣ 2 ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ».
β) Ο Τίτλος του Τμήματος Ι του Τίτλου 2 του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 αντικαθίσταται ως εξής: «ΤΜΗΜΑ Ι ΕΝΙΑΙΑ ΑΡΧΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ».
γ) Ο Τίτλος του Τμήματος ΙΙ του Τίτλου 2 του Βιβλίου IV του ν. 4412/2016 αντικαθίσταται ως εξής: «ΤΜΗΜΑ ΙΙ ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ».
Προβληματισμό δημιουργεί η σύμμειξη και εν πολλοίς σύγχυση αρμοδιοτήτων που επέρχεται με την απορρόφηση της ΑΕΠΠ και της ΕΑΔΗΣΥ σε μια ενιαία αρχή, με διττό αντικείμενο, η οποία θα ασκεί ταυτόχρονα και δικαιοδοτικό, αλλά και ρυθμιστικό έργο σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011 (!). Η διάκριση τουλάχιστον των τμημάτων της νέας αρχής κρίνεται μάλλον επιβεβλημένη αφού, ανεξάρτητα από τις παθογένειες της ΑΕΠΠ, πρέπει να διασφαλιστεί η δικαιοδοτική ανεξαρτησία κατ΄ αναλογικό έστω τρόπο προς την δικαστική λειτουργία χωρίς να συμπλέκεται με το έργο των κατευθυντήριων οδηγιών, την εποπτεία των μητρώων κλπ που θα ασκεί παράλληλα η νέα ΕΑΔΗΣΥ.
Η διακριτή και κεχωρισμένη άσκηση των αρμοδιοτήτων δύο ανεξάρτητων διοικητικών αρχών επί του τομέα των δημοσίων συμβάσεων και το υφιστάμενο πλέγμα νομοθετικών-θεσμικών ρυθμίσεων περί εποπτείας, ελέγχου, παρακολούθησης, έννομης προστασίας, τίθεται εν κινδύνω από το υποβληθέν σχέδιο Νόμου, καθώς προτείνεται η κατάργηση της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, η μετονομασία της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.) σε «Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων και η μεταφορά των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. στην «νέα» Αρχή με την επωνυμία «Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων».
Επί του σχεδίου Νόμου, αναφέρουμε:
1. Υφίσταται ερμηνευτική σύγχυση, αλλά και αντίφαση, καθώς, από την γραμματική διατύπωση του άρθρου 16 του σχεδίου, προκύπτει ότι η «νέα» αρχή, θα ασκεί το σύνολο των αρμοδιοτήτων της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπως αυτές προβλέπονται σε επιμέρους νομοθετικά κείμενα (παραδείγματος χάριν, ν.4412/2016), ενώ στην διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 2 του σχεδίου, απαριθμούνται ρητώς οι αρμοδιότητες της νέας Αρχής, παραπέμποντας αποκλειστικά στην παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 4013/2011.
2. Υφίσταται κενό νόμου, αναφορικά με την άσκηση πλήθους αρμοδιοτήτων, οι οποίες επί του παρόντος ασκούνται από την ΕΑΑΔΗΣΥ. Συνεπώς, δημιουργείται σοβαρότατη «θεσμική επισφάλεια» και ασάφεια, εάν οι αρμοδιότητες αυτές, θα ασκούνται, εν τοις πράγμασι, από τη νέα Αρχή. Ενδεικτικά:
o η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. τηρεί και επικαιροποιεί, στην Εθνική Βάση Δεδομένων Δημόσιων Συμβάσεων, μητρώο των αποκλεισθέντων οικονομικών φορέων και μητρώα πληροφοριακού χαρακτήρα,
o μεριμνεί, ενημερώνει και καθοδηγεί δια γενικών κατευθυντήριων οδηγιών, σχετικά με την ορθή ερμηνεία και εφαρμογή της νομοθεσίας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, προς υποβοήθηση των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων για την ορθή εφαρμογή των εθνικών και ενωσιακών κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων,
o επικουρεί το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση της δικαιοδοσίας του επί διαφορών προσυμβατικού ελέγχου.
3. Από τον συνδυασμό των διατάξεων του σχεδίου, δημιουργείται σύγχυση αναφορικά με τις επί του παρόντος ασκούμενες αρμοδιότητες της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και της άσκησής τους από τη «νέα» Αρχή και δη τόσο ως προς την έκταση των αρμοδιοτήτων όσο και ως προς τη συστηματική ή την κατ’ εξαίρεση άσκησή τους από τη «νέα» Αρχή. Ουσιαστικά, δημιουργείται ένα πλαίσιο αντιφατικών διατάξεων, το οποίο απειλεί την διασφάλιση λειτουργικής αυτοτέλειας της «νέας» Αρχής.
4. Με την εξουσιοδοτική διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 16, ο «κανονιστικός» νομοθέτης δύναται, με προεδρικό διάταγμα, να τροποποιεί ή να καταργεί υφιστάμενες αρμοδιότητες της «νέας» Αρχής. Ωστόσο, είναι απορίας άξιο αφενός κατά ποιο τρόπο, ενδεχόμενη τροποποίηση ή κατάργηση αρμοδιοτήτων, θα διευκολύνει την επίτευξη των σκοπών της «νέας» Αρχής, αφετέρου γιατί θα πρέπει να προβλέπεται δυνατότητα, δια προεδρικού διατάγματος, κατάργησης αρμοδιοτήτων, κατά νομοθετική εξουσιοδότηση, εφόσον σκοπός του σχεδίου νόμου είναι η κατάργηση της υφιστάμενης Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και των ασκούμενων υπ’ αυτής αρμοδιοτήτων.
Με το σχέδιο νόμου ουσιαστικά διαλύεται η ΕΑΑΔΗΣΥ και απορροφάται ουσιαστικά από την ΑΕΠΠ. Δηλαδή το υγιές κομμάτι του συστήματος δημοσίων συμβάσεων απορροφάται από το, κατά γενική ομολογία, προβληματικό. Η λογική θα έλεγε το αντίστροφο αλλά στην Ελλάδα όλα τελικά τα συναντάς.
Η αιτία είναι προφανώς το ότι το σχέδιο το κατάρτισαν συνάδελφοι νομικοί και δικαστές οι οποίοι έχουν γνώση μόνο της παθολογίας του συστήματος των δημοσίων συμβάσεων, δηλαδή εκείνων των 2.000 περίπου που κατ’ έτος φθάνουν στην ΑΕΠΠ και στην συνέχεια κάποιες καταλήγουν στα δικαστήρια. Τις άλλες όμως 600.000 δημόσιες συμβάσεις που κατ’ έτος συνάπτονται ποιός θα τις υποστηρίζει; Και ποιος θα τις επιβλέπει;
Δεν θα υπήρχε ίσως πρόβλημα, αν το σχέδιο νόμου διασφάλιζε την συνέχιση των λειτουργιών της σημερινής ΕΑΑΔΗΣΥ. Αυτό όμως δεν συμβαίνει και εν μέσω του αγώνα για την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ ΙΙ, την εκκίνηση του ΕΣΠΑ ΙΙΙ και του Ταμείου Ανασυγκρότησης οι αρμοδιότητες της ΕΑΑΔΗΣΥ μένουν κυριολεκτικά μετέωρες. Και αλήθεια πιστεύει κανένας ότι ένα εκτελεστικό συμβούλιο στελεχωμένο αποκλειστικά από τέως δικαστές θα έχει την ευελιξία να χορηγεί σύμφωνες γνώμες για την προσφυγή σε διαπραγμάτευση; Το αποτέλεσμα θα είναι τελικά η πλήρης ανομία, διότι η διοίκηση θα πρέπει να συνεχίσει να λειτουργεί, και στη συνέχεια νομοθετικές διατάξεις εκ των υστέρων νομιμοποιήσεως. Είναι ό,τι συνέβη στην πρώτη περίοδο λειτουργίας της ΕΑΑΔΗΣΥ με πρόεδρό της εισαγγελικό λειτουργό (κατά τα άλλα εξαιρετικό νομικό και άνθρωπο, αλλά χωρίς γνώση των προβλημάτων της ενεργού διοικήσεως).
Και τι θα γίνει με τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και δράσεις της ΕΑΑΔΗΣΥ, την εθνική στρατηγική για τις δημόσιες συμβάσεις, τα πρότυπα τεύχη, τις κατευθυντήριες οδηγίες; Πιστεύει κανείς ότι συνταξιούχοι δικαστές θα έχουν την διάθεση (πόσο μάλλον όταν θα έχουν τον φόρτο των κλιμακίων προδικαστικών προσφυγών) να ασχοληθούν με τα θέματα αυτά;
Με το παρόν νομοσχέδιο καταργείται ουσιαστικά η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων μετά από μία δεκαετή πορεία, ένας θεσμός που κατά την άποψη μου αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις στον τομέα. Για την καλύτερη κατανόηση της σημασίας και του ρόλου τους φορέα αυτού στις δημόσιες συμβάσεις ως αποτυπώθηκε στις διατάξεις του ιδρυτικού της νόμου του Ν. 4013/2011, πρέπει να έχει υπόψη του τα εξής σημεία:
• η σύγχρονη απαίτηση μετασχηματισμού του τομέα περιλάμβανε την μετάβαση από ένα “κλειστό” παρεμβατικού χαρακτήρα μοντέλο λειτουργίας, αναποτελεσματικό, γραφειοκρατικό, με ad hoc κανόνες που ίσχυαν ανά υπουργείο, ανά φορέα, έως και ανά είδος σύμβασης, το οποίο χαρακτηρίζονταν από μεγάλο βαθμό αδιαφάνειας και εμποδίων προκειμένου να επιτυγχάνεται μέσω αυτού σε ένα μεγάλο βαθμό η “διανομή“ των συμβάσεων, όχι απαραίτητα μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών, προς ένα “ανοικτό” και πιο φιλελεύθερο μοντέλο λειτουργίας, με απλούστερους κανόνες, με ελαχιστοποίηση των εμποδίων για την ομαλή και με αυξημένη προσβασιμότητα των επιχειρήσεων σε δημόσιες συμβάσεις, με διαφάνεια κατά την ανάθεση των συμβάσεων και υπό συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και ίσων ευκαιριών για όλους.
• η τεχνολογία και τα Πληροφοριακά συστήματα ήταν τα μέσα- εργαλεία που προβλέπονταν να αναπτυχθούν (ΚΗΜΔΗΣ, ΕΣΗΔΗΣ) για να εξυπηρετήσουν το νέο μοντέλο ανάπτυξης του τομέα και την επιχειρούμενη μετάβαση.
Το νέο αυτό “ανοικτό” μοντέλο λειτουργίας περιλάμβανε τα ακόλουθα στοιχεία,
• ένα όσο το δυνατό απλούστερο νομοθετικό πλαίσιο για την ενιαία εφαρμογή του από όλες τις αναθέτουσες αρχές, αναθέτοντες φορείς, δίχως εξαιρέσεις και παρεκκλίσεις (ν. 4412/2016, ν.4413/2016),
• έναν ανεξάρτητο και εξειδικευμένο μηχανισμό εποπτείας, συντονισμού, παρακολούθησης, ελέγχου της εφαρμογής αυτού του πλαισίου από τις αναθέτουσες αρχές/φορείς αλλά και διαρκούς βελτίωσης του (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, ν. 4413/2011),
• την αφαίρεση σταδιακά των βαθμών επιρροής των αναθετουσών αρχών, που μπορεί να στόχευαν στην “διανομή” των συμβάσεων αδιαφανώς και δίχως κανόνες ανταγωνισμού διαδικασίες και σε στρεβλώσεις κατά την εκτέλεση των συμβάσεων, σε ανεξάρτητα όργανα έξω από την επιρροή τους (με την επίτευξη συγκεντρωτικών αγορών από εξειδικευμένες και στελεχωμένες κατάλληλα Κεντρικές αναθέτουσες αρχές, με την προτυποποίηση των συμβατικών τευχών και των τεχνικών προδιαγραφών, με την δημιουργία ενός ανεξάρτητου διοικητικού οργάνου εξέτασης των προδικαστικών προσφυγών, με τη διεξαγωγή των διαγωνισμών σε μια ενιαία ηλεκτρονική πλατφόρμα με την δέουσα ασφάλεια)
• τον περιορισμό αριθμητικά των αναθετουσών αρχών (με την βελτιστοποίηση του προγραμματισμού των αναγκών και της προπαρασκευής των συμβάσεων σε ετήσια ή και πολυετή βάση, την ενίσχυση τους σε προσωπικό με την παροχή κινήτρων και διαρκή επιμόρφωση και εξειδίκευση, με την ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης και ελέγχου της ανάθεσης και εκτέλεσης των συμβάσεων και την διενέργεια με συντονισμένων ελέγχων μετά από αποτίμηση των κινδύνων κά).
• Την ανάπτυξη των Τεχνολογιών Πληροφορικής για την υποστήριξη όλων των ανωτέρω.
Ο βαθμός επίτευξης της μετάβασης αυτής μέχρι και σήμερα, εκφράζει την αδράνεια αν όχι και την αντίσταση, κυρίως των αρμόδιων υπουργείων που διαχειρίζονται το μεγαλύτερο όγκο συμβάσεων, να απωλέσουν τον απόλυτο έλεγχο του τομέα και να εμπιστευτούν ανεξάρτητες εξειδικευμένες δομές, που έχουν σκοπό την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος κατά την απόκτηση αγαθών έργων και υπηρεσιών με σύγχρονα μέσα, αποτελεσματικά και με την εφαρμογή διάφανων κανόνων από την ανάθεση της σύμβασης μέχρι την παραλαβή της.
Με το παρόν νομοσχέδιο η μετάβαση αυτή διακόπτεται και επανέρχεται οριστικά (μετά την κατάργηση της ΕΑΑΔΗΣΥ) ο τομέας στο αναχρονιστικό “κλειστό” μοντέλο λειτουργίας αφού έχουν προηγηθεί κατά καιρούς διάφορες νομοθετικές παρεμβάσεις εισαγωγής εξαιρέσεων και παρεκκλίσεων από τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (εξαιρέσεις φορέων από την εφαρμογή του ν.4412/2016 και του ν.4013/2011, επαναφορά επι μέρους κανονισμών ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων σε φορείς, παρεκκλίσεις από την χρήση του ΕΣΗΔΗΣ και του ΚΗΜΔΗΣ, κατά παρέκκλιση διαδικασίες απ ευθείας αναθέσεων ανά είδος συμβάσεων κά), για τις οποίες η ΕΑΑΔΗΣΥ διατύπωνε διαχρονικά την αρνητική γνώμη της.
Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.
Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Α Ο Μ Ο Σ Π Ο Ν Δ Ι Α
ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ
Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ
τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: http://www.emdydas.gr
Αθήνα, 9/11/2021
Αρ. Πρωτ. : 8632
Προς: Διαβούλευση Νομοσχεδίου
Κοιν. : 1. Πρόεδρο και ΔΕ ΤΕΕ
2. Συμβούλιο ΕΑΑΔΗΣΥ
3. Α’ Βάθμιες ΕΜΔΥΔΑΣ (για
ενημέρωση όλων των μελών μας)
Θέμα : Παρέμβαση της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ κατά τη Διαβούλευση του ν/σ «Ενιαία Αρχή
Δημόσιων Συμβάσεων»
Στις 27 Οκτωβρίου 2021 τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση σχέδιο νόμου
με τίτλο «Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων», κατόπιν σχετικής νομοθετικής
πρωτοβουλίας του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Παναγιώτη Πικραμμένου.
http://www.opengov.gr/consultations/?p=3949
Με το εν λόγω Σχέδιο Νόμου ουσιαστικά καταργείται η ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη
Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων) και η ΑΕΠΠ (Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών)
μετονομάζεται σε ΕΑΔΗΣΥ (με ένα Α αφού το Ανεξάρτητη εξαφανίστηκε!), ενώ οι
αρμοδιότητες της ΕΑΑΔΗΣΥ χάνονται από τη νέα Ανεξάρτητη Αρχή η οποία πλέον
αναλαμβάνει μόνο την εξέταση προδικαστικών προσφυγών. Υπενθυμίζουμε ότι η ΕΑΑΔΗΣΥ είναι η Αρχή που εκδίδει εδώ και χρόνια όλα τα πρότυπα τεύχη δημοπράτησης, παρακολουθεί και επικαιροποιεί τις αλλαγές της Νομοθεσίας περί Δημοσίων Συμβάσεων (Ν.4412/2016, Ν.4782/21), εκδίδει κατευθυντήριες οδηγίες, τεχνικά κείμενα, διευκρινήσεις κλπ προς τις αναθέτουσες αρχές σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4412/2016 και κυρίως απαντάει σε ερωτήσεις των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων. Όλες οι παραπάνω κρίσιμε αρμοδιότητες δυστυχώς πλέον χάνονται, μαζί με τον έλεγχο νομιμότητας που διενεργούσε σε διάφορες διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης συμβάσεων.
Μας προκαλεί έντονα αρνητική εντύπωση η βιαστική αυτή ενοποίηση των δύο
Αρχών και η απουσία των κρίσιμων αρμοδιοτήτων της ΕΑΑΔΗΣΥ από το νέα ιδρυόμενη Αρχή. Οι παρεμβάσεις της ΕΑΑΔΗΣΥ διακρίνονταν από την νομικά και επιστημονικά τεκμηριωμένο λόγο της και ήταν σημαντικά ενισχυτικές στην κατεύθυνση διαφάνειας, αμεροληψίας, ενίσχυσης της νομιμότητας και του Δημοσίου Συμφέροντος στα ζητήματα των Δημοσίων Συμβάσεων. Οι αρμοδιότητες της παρακολούθησης και εφαρμογή της Ευρωπαϊκής και Εθνικής νομοθεσίας των δημοσίων συμβάσεων (ανάπτυξη και προαγωγή της εθνικής στρατηγικής, πολιτικής και δράσης στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, η διασφάλιση της διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, συνοχής και εναρμόνισης των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων προς το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο, η διαρκής βελτίωση του νομικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και ο έλεγχος της τήρησης του από τα δημόσια όργανα και τις αναθέτουσες αρχές απουσιάζουν από τη νέα Αρχή.
Όπως ορθά επισημαίνει και η ίδια η Αρχή στη Γνωμοδότησή της:
«Ειδικότερα, με τη σκοπούμενη, με το υποβληθέν σχέδιο νόμου, κατάργηση της
Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), τη μετονομασία της Α.Ε.Π.Π. σε Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.) και τη μεταφορά
αρμοδιοτήτων της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. στην προκύπτουσα νέα Αρχή (Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ.), διαφαίνεται μία συνολική παρέμβαση του νομοθέτη στο διαμορφωθέν, έως σήμερα, σύστημα εποπτείας, ελέγχου, παρακολούθησης, έννομης προστασίας και υποστήριξης του τομέα των δημοσίων συμβάσεων στην Ελλάδα, με απότοκες συνέπειες και κινδύνους στη συνολική ομαλή λειτουργία του τομέα, την οποία διασφαλίζουν –μέχρι σήμερα– οι δύο υφιστάμενες Αρχές (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. και Α.Ε.Π.Π.) με τη διακριτή άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.»
Στηρίζουμε τέλος τις διεκδικήσεις των συναδέλφων μας του Συλλόγου ΕΕΠ της
ΑΕΠΠ σχετικά με τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας και τα μισθολογικά θέματα που θέτουν με τη σχετική παρέμβασή τους.
Ως εμπλεκόμενοι με το Σύστημα Παραγωγής Δημοσίων Έργων, Διπλωματούχοι
Μηχανικοί, θεωρούμε ότι η διατήρηση των αρμοδιοτήτων και της εν λόγω Ανεξάρτητης Αρχής συμβάλει στη διασφάλιση του Δημοσίου Συμφέροντος και για το λόγο αυτό διεκδικούμε την απόσυρση των εν λόγω διατάξεων και την εκ νέου συζήτηση με τα εμπλεκόμενα μέρη.
Στο σχέδιο νόμου δεν διαφαίνεται πουθενά η υποστηρικτική αρμοδιότητα που έχει αυτή τη στιγμή η Αρχή (ΕΑΑΔΗΣΗ). Μάλλον δεν έχει ληφθεί υπόψη η τεράστια βοήθεια που προσφέρει στις αναθέτουσες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, σε όλα τα στάδια των διαγωνιστικών διαδικασιών, τόσο σε νομικά όσο και τεχνικά θέματα. Όσοι ασχολούμαστε με δημόσιες συμβάσεις γνωρίζουμε την χρησιμότητά της και το πόσο διευκολύνει το έργο μας, τόσο με τα τεύχη διακηρύξεων που εκδίδει, όσο και με τις γνωμοδοτήσεις, τις οδηγίες, τις κατευθύνσεις που μας δίνουν τα στελέχη της. Θεωρείται λοιπόν νευραλγική και προασπίζει το δημόσιο συμφέρον, η διατήρηση της υποστηρικτικής αρμοδιότητας της ΕΑΑΔΗΣΥ.
Σχόλια επι του κειμένου του σ/ν:
Άρθρο 3, παρ. 3:
Εντοπίζοντας ως παθογένεια από την μέχρι σήμερα λειτουργία της ΑΕΠΠ το γεγονός ότι τα κλιμάκιά της συγκροτούνται από νομικούς και μόνο με αποτέλεσμα την έκδοση αποφάσεων, συχνότατα, που έχουν δημιουργήσει προβλήματα ακόμα και εφαρμογής τους στην πράξη, θεωρούμε ότι μέλη της νέας αρχής απαιτείται να είναι εκπρόσωποι όλων των επιστημονικών ειδικοτήτων που αναμειγνύονται στις διαδικασίες ανάθεσης του ν.4412/2016 και, ανά προσφυγή που ασκείται και αναλόγως του αντικειμένου της, να ορίζεται υποχρεωτικά ως ένα μέλος του Κλιμακίου ένας τέτοιος επιστήμων.
Η ΕΑΔΗΣΥ είναι διοικητικό όργανο που διενεργεί προεχόντως έλεγχο ουσίας των υποθέσεων. Αν πρόκειται να συγκροτείται μόνο από επίτιμους δικαστές και νομικούς, δεν υπάρχει λόγος ύπαρξής της: ας απευθυνόμαστε απευθείας στα δικαστήρια που συγκροτούνται από εν ενεργεία δικαστές και έχουν, σε κάθε περίπτωση, ειδικότερη εκπαίδευση και εχέγγυα δίκαιης κρίσης.
Στο ίδιο πνεύμα, ακόμα και σε ό,τι αφορά τη συγκρότηση της αρχής από μέλη με την ιδιότητα του νομικού, απαιτείται να συντρέχει στο πρόσωπό τους αφενός μεγαλύτερης διάρκειας εμπειρία πέραν της πενταετίας, αφετέρου η απόδειξή της να μην περιορίζεται στα προσόντα του άρθρου 2 του πδ 50/2001: η κατοχή διδακτορικού ή μεταπτυχιακού τίτλου στο αντικείμενο των δημοσίων συμβάσεων οπωσδήποτε παρέχει ένα θεωρητικό υπόβαθρο γνώσης, ωστόσο, άνευ της εφαρμογής των γνώσεων αυτών στην καθημερινή πρακτική, δεν είναι δυνατή η διαμόρφωση της σύνθετης και ολοκληρωμένης οπτικής που απαιτείται για να κρίνει κανείς τα ζητήματα που τίθενται με τέτοιου είδους προσφυγές. Πολλές φορές έχει διαπιστωθεί ότι εκδοθείσες αποφάσεις της ΑΕΠΠ έχουν τεχνική πληρότητα διάστρωσης του συλλογισμού τους, το αποτέλεσμα όμως αυτού του συλλογισμού αποκλίνει της πραγματικότητας.
Άρθρο 3, παρ. 10:
Δεν αρκεί η ευχέρεια θέσης σε προσωρινή αναστολή προκειμένου να προστατευτεί το κύρος της Αρχής σε περίπτωση που συντρέχουν οι προϋποθέσεις α) και β). Είναι αναγκαίο να τίθενται υποχρεωτικώς σε προσωρινή αναστολή.
Άρθρο 8, παρ. 4 και 5 του άρθρου 353 του Ν.4412:
Το άρθρο 365 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 136 ν. 4782/2021, προβλέπει διαφορετική σύνθεση κλιμακίων από την εδώ προτεινόμενη: μονομελή κλιμάκια για συμβάσεις με εκτιμώμενη αξία έως και εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, και τριμελή κλιμάκια όταν η εκτιμώμενη αξία υπερβαίνει τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ. Κατ` εξαίρεση, οι προδικαστικές προσφυγές εξετάζονται από επταμελές Κλιμάκιο της ΑΕΠΠ, όταν πρόκειται για υπόθεση μεγάλης σπουδαιότητας ή προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων. Εδώ προβλέπονται μόνο τριμελή κλιμάκια και για ζητήματα μείζονος σπουδαιότητας, αρμοδιότητα όλου του Εκτελεστικοί συμβουλίου, δηλαδή 10 μελών. Τι ισχύει από τα δύο; Χρειάζεται είτε προσαρμογή του νόμου αυτού στις προβλέψεις του ν. 4412/2016 είτε τροποποίηση του τελευταίου σύμφωνα με τις προβλέψεις αυτού.
Άρθρο 9, 1η παράγραφος του άρθρου 354 του Ν.4412:
Δεν υπάρχει ούτε καν ενδεικτική αναφορά στις αρμοδιότητες της πρώην ΕΑΑΔΗΣΥ. Αυτές πρόκειται εν τέλει να καταργηθούν;
Ενόψει των σκοπών σύστασης εκείνης της Αρχής, οι οποίοι αποτύπωναν αφενός μια αναγκαιότητα εξυγίανσης και διαφάνειας του χώρου των δημοσίων συμβάσεων αφετέρου ένα όραμα ενοποίησης των συμπεριφορών των αναθετουσών αρχών κατά την ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων, είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο για τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε τέτοιες διαδικασίες να διευκρινιστεί αν αυτοί οι στόχοι έπαψαν να αποτελούν ζητούμενο και αν όχι πώς διασφαλίζονται μέσω αυτής της νέας Αρχής
Προφανώς, το ζήτημα της παραγωγικής και δημιουργικής (ή μη) μέχρι σήμερα λειτουργίας της ΕΑΑΔΗΣΥ μπορεί να συζητηθεί και να διατυπωθούν όλες οι θέσεις, αλλά αυτό δεν εξομοιώνεται με το ζήτημα της κατάργησης των αρμοδιοτήτων της επειδή, ενδεχομένως, δεν επιτεύχθηκαν μέχρι τώρα οι στόχοι της. Ας βελτιωθεί ό,τι διαπιστωθεί ότι δεν λειτούργησε, ας μειωθεί το υπέρογκο επιστημονικό προσωπικό της ΕΑΑΔΗΣΥ, ας διαμορφωθεί νέο σχέδιο δράσης και οργάνωσής της, αλλά η εξαφάνιση των αρμοδιοτήτων της δεν προωθεί τις αρχές της διαφάνειας και της εξυγίανσης του συστήματος των Δημοσίων Συμβάσεων.
Άρθρο 10, παρ. 1 του άρθρου 355 του Ν.4412:
Ο καθορισμός τέτοιας έκτασης αρμοδιοτήτων με π.δ. έχει ζητήματα συνταγματικότητας.
Στο νόμο έπρεπε να υπάρχει σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων και επιμερισμός τους στα μέλη- συμβούλους. Ποιοι θα εξετάζουν τις προδικαστικές προσφυγές και ποια η σχέση τους με εκείνα τα μέλη που θα ασκούν τις αρμοδιότητες της πρώην ΕΑΑΔΗΣΥ;
Τίθεται ζήτημα σύγκρουσης καθηκόντων σε περίπτωση σύγχυσης των ιδιοτήτων (πχ σε περίπτωση που η αρχή ασκώντας αρμοδιότητες της ΕΑΑΔΗΣΥ έχει χορηγήσει γνώμη σε μια αναθέτουσα αρχή, πόσο ανεπηρέαστα θα κρίνει με το μανδύα ΑΕΠΠ προσφυγή κατά της απόφασης της αναθέτουσας με επιχειρηματολογία αντίθετη της γνώμης της αρχής προς την αναθέτουσα; κ.ο.κ.)
Γενική τοποθέτηση:
Μας απασχολεί ιδιαιτέρως η ανισομέρεια στην Νέα Αρχή με την διαφαινόμενη υποβάθμιση εκτέλεσης των αρμοδιοτήτων της νυν ΕΑΑΔΗΣΥ, η οποία επιτελεί ιδιαιτέρως σημαντικό έργο για την ομαλή λειτουργία των δημοσίων συμβάσεων, όπως είναι η τήρηση της Εθνικής Βάσης Δημοσίων Συμβάσεων, η έκδοση υποδειγμάτων και προτύπων τευχών δημοπράτησης, γνωμοδοτήσεων κ.λπ.
Από το πνεύμα του σχεδίου νόμου φαίνεται ξεκάθαρα ότι σκοπός είναι η ενίσχυση του τομέα των προδικαστικών προσφυγών, καθώς η άσκηση των αρμοδιοτήτων της ΕΑΑΔΗΣΥ, παρότι οι πλέον σημαντικές προς το σκοπό της καταπολέμησης των χρόνιων παθογενειών της δημόσιας διοίκησης στις δημόσιες συμβάσεις, έρχονται σε δεύτερη μοίρα.
Σε αυτό το σχέδιο νόμου πώς εξασφαλίζεται ότι οι αρμοδιότητες της ΕΑΑΔΗΣΥ θα εξακολουθούν να εφαρμόζονται στον βαθμό που εφαρμόζονται έως σήμερα; Οι αναθέτουσες αρχές θα εξακολουθούμε να έχουμε έναν φορέα ο οποίος θα μας υποστηρίζει νομικά και τεχνικά, προλαμβάνοντας τα κακώς κείμενα των διαδικασιών με αποτέλεσμα τόσο την ταχύτητα διεξαγωγής τους, όσο και την ποιότητα στο τελικό αποτέλεσμα;
Επιτέλους