Αρχική Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/789 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019Άρθρο 8 Ορισμοί της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων, του ερευνητικού οργανισμού και του ιδρύματος πολιτιστικής κληρονομιάς – Εξαίρεση της αναπαραγωγής έργων με σκοπό την εξόρυξη κειμένων και δεδομένων για σκοπούς επιστημονικής έρευνας και αποκλεισμός αντίθετων συμβατικών ρυθμίσεων – Προσθήκη άρθρου 21Α στον ν. 2121/1993 (παρ. 1, 2 και 3 άρθρου 2, άρθρο 3 και παρ. 1 άρθρου 7 Οδηγίας (ΕΕ) 2019/790)Σχόλιο του χρήστη Homo Digitalis Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία | 1 Νοεμβρίου 2022, 07:43
Το άρθρο 3 της Οδηγίας 2019/790 δίνει στους ερευνητές που έχουν νόμιμη πρόσβαση στις ψηφιακές συλλογές πανεπιστημίων, βιβλιοθηκών, αρχείων και άλλων οργανισμών πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρη την ΕΕ, την ελευθερία διεξαγωγής αναλύσεων δεδομένων χωρίς να απαιτείται άδεια από τους δικαιούχους. Επίσης, η αιτιολογική σκέψη 16 της Οδηγίας 2019/790 απαιτεί τα μέτρα τεχνικής προστασίας που θα λάβουν οι δικαιούχοι να μην «υπονομεύουν την αποτελεσματική εφαρμογή της εξαίρεσης» αυτής. Αυτό σημαίνει σαφώς ότι τα τεχνικά μέτρα προστασίας δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη της εξόρυξης δεδομένων και η εφαρμογή αυτής της απαγόρευσης είναι επομένως καίρια. Επιπροσθέτως, το άρθρο 3 της Οδηγίας 2019/790 υπογραμμίζει πως οι δικαιούχοι υποχρεούνται να καταργήσουν τυχόν τεχνολογικά μέτρα προστασίας που εμποδίζουν τους ερευνητές να ασκήσουν τα δικαιώματά τους, με τα Κράτη Μέλη να έχουν τη διακριτική ευχέρεια για να προσδιορίσουν τα ίδια πόσο γρήγορα πρέπει να συμβεί αυτό. H Ηοmo Digitalis προτείνει τη δημιουργία ενός διαφανούς συστήματος ταχείας απόκρισης όπως συμβαίνει με το άρθρο 6, παράγραφος 4 της Οδηγίας 2001/29/ΕΚ. Για παράδειγμα, ο ορισμός ενός χρονικού πλαισίου 72 ωρών κατ 'ανώτατο όριο είναι ικανός ώστε να επιτραπεί εκ νέου η πρόσβαση σε περιπτώσεις που τα τεχνικά μέτρα προστασίας την εμποδίζουν. Για να εξασφαλιστεί η πρόληψη και η εφαρμογή, προτείνουμε το παρόν άρθρο 8 του Σχ. Νόμου να προβλέπει επιβολή κατάλληλων μέτρων συμμόρφωσης για τη μη (έγκαιρη) εξασφάλιση πρόσβασης. Επιπλέον η αιτιολογική σκέψη 15 της Οδηγίας 2019/790 προτείνει τη δυνατότητα διορισμού αξιόπιστων φορέων για την αποθήκευση των αντιγράφων δεδομένων, τονίζοντας ταυτόχρονα πως οι «ρυθμίσεις αυτές θα πρέπει να είναι αναλογικές και να περιορίζονται στο μέτρο που είναι αναγκαίο για τη διατήρηση των αντιγράφων με ασφαλή τρόπο και την πρόληψη μη εγκεκριμένων χρήσεων». Η εξαίρεση θα πρέπει να διασφαλίζει τους ερευνητές και να μην έρχεται σε αντίθεση με τις πολιτικές χρηματοδότησης της έρευνας. Συγκεκριμένα, οι χρηματοδότες επιτρέπουν στον ερευνητή να πάρει την τελική απόφαση για τον τρόπο αποθήκευσης των δεδομένων της έρευνας. Έτσι, οποιαδήποτε απαίτηση για την αποθήκευση δεδομένων από τρίτους φορείς, υπονομεύει τις υπάρχουσες πολιτικές διαχείρισης δεδομένων από χρηματοδότες έρευνας. Η Οδηγία ωστόσο δεν απαιτεί την ενσωμάτωση της πρότασης της αιτιολογικής σκέψης στην έννομη τάξη του κάθε κράτους μέλους. H Homo Digitalis καλωσορίζει την αποφυγή ενσωμάτωσης απαιτήσεων για την αποθήκευση δεδομένων από τρίτους φορείς στο Σχ. Νόμου. Οι αιτιολογικές σκέψεις της Οδηγίας που αφορούν το διορισμό αξιόπιστων φορέων δεν είναι βέλτιστες για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και συμφωνούμε με τη μη ενσωμάτωση της αιτιολογικής σκέψης 15.