Αρχική Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/789 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019Άρθρο 10 Χρήση έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας σε ψηφιακές διδακτικές δραστηριότητες – Τροποποίηση άρθρου 21 ν. 2121/1993 (άρθρο 5 και παρ. 1 άρθρου 7 Οδηγίας (ΕΕ) 2019/790)Σχόλιο του χρήστη Θεόδωρος Καρακασίδης | 1 Νοεμβρίου 2022, 14:10
Σε ότι αφορά στο άρθρο 10 η πρόβλεψη εξαίρεσης για την ψηφιακή χρήση έργων λόγου χάριν παραδείγματος κατά τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα χρήζει βελτίωσης, καθώς δεν ορίζει αποζημίωση των δημιουργών και γενικότερα των κατεχόντων τα πνευματικά δικαιώματα των έργων ούτε προσδιορίζει το μέγεθος των αποσπασμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Είναι προφανές ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κατάχρηση της εξαίρεσης, όταν δεν αποσαφηνίζεται η έκταση των αποσπασμάτων των έργων και δεν υπάρχει σαφής και συνεχής έλεγχος από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Σε κάθε περίπτωση προτείνεται η αδειοδότηση από δημιουργούς και εκδότες με αμοιβή πρέπει να υπερισχύει της εξαίρεσης, ώστε να διασφαλίζονται επαρκώς τα πνευματικά δικαιώματα με χρήση των διαθέσιμων συμβάσεων αδειοδότησης από οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και να υπάρχει σχετική πληροφόρηση σχετικά με την χρήση των έργων. Η αδειοδότηση έχει καθιερωθεί σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η υιοθέτηση της εξαίρεσης χωρίς άδεια και χωρίς αμοιβή έχει αποδειχτεί καταστροφική όπου εφαρμόστηκε (π.χ. στον Καναδά). Ένα ικανοποιητικό παράδειγμα ενσωμάτωσης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 790/2019 αποτελεί ο κυπριακός Νόμος 149(I)/2022, Αριθμός 4912 (σσ. 1324-1325, 1330) που θέτει ανώτατο όριο 5% στη χρήση έργων δυνάμει της εξαίρεσης και προβλέπεται σε κάθε περίπτωση την εύλογη αποζημίωση των δικαιούχων όπως αναφέρεται και σε άλλα σχόλια. Γενικότερα, η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων πρέπει να είναι κύριο μέλημα του νομοθέτη. Ο κλάδος του βιβλίου στην Ελλάδα δεν πρέπει να υποβαθμιστεί από νομοθετικές διατάξεις που παρερμηνεύουν τις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες και ακούσια διευκολύνουν την πειρατεία.