|
Υπουργείο Πολιτισμού Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων OpenGov.gr Ανοικτή Διακυβέρνηση |
Πολιτική Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Πολιτική Ασφαλείας και Πολιτική Cookies Όροι Χρήσης Πλαίσιο Διαλόγου |
Creative Commons License Με Χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Wordpress. |
Άρθρο 19 σχεδίου νόμου (άρθρο 18 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/790) – Τροποποίηση άρθρου 32 ν.2121/1993, άρθρου 34 παρ.3 ν.2121/1993 και άρθρου 35 παρ. 1 ν.2121/93: Παράγραφος 1 &2 άρθρου 32 ν.2121/1993 & Παράγραφος 3 άρθρου 34 ν.2121/1993: Η πρόβλεψη για υπολογισμό της αμοιβής του δημιουργού υποχρεωτικά σε ποσοστό στις ατομικές τους συμβάσεις με τους εκμεταλλευόμενους τα έργα τους έχει ξεπεραστεί από την ίδια την αγορά εδώ και δεκαετίες. Η συντριπτική πλειοψηφία των δημιουργών στην πράξη αμείβεται με εφάπαξ ποσό. Περαιτέρω, η διάκριση του εσόδου που αφορά ειδικά το συγκεκριμένο έργο, σε περίπτωση που το έργο παρέχεται ως τμήμα μίας δέσμης υπηρεσιών (π.χ. συνδρομητικών) είναι αντικειμενικά ανέφικτη, συνεπώς η ρύθμιση είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει ανασφάλεια δικαίου. Εξάλλου, η όποια αναγκαιότητα πρόβλεψης της ποσοστιαίας αμοιβής σε υποχρεωτικό επίπεδο προκειμένου να μην αποξενώνεται ο δημιουργός από τα έσοδα εκμετάλλευσης του έργου του, δεν θα υφίσταται πλέον, μετά την ενσωμάτωση των άρθρων 18, 19, 20 και της παρ.1 του άρθρου 23 της Οδηγίας ΕΕ 2019/790 (βλ. προσθήκη άρθρων 15Α, 32Α στον Ν. 2121/1993 δια των άρθρων 20 και 21 του Σχεδίου Νόμου αντίστοιχα), δια των οποίων προβλέπεται πλέον ο δημιουργός πρέπει να λαμβάνει δέουσα και αναλογική αμοιβή (Άρθρο 18 Οδηγίας), οι εκμεταλλευόμενοι τα έργα του υπέχουν υποχρέωση διαφάνειας προς τον δημιουργό σε ετήσια βάση (Άρθρο 19 Οδηγίας), ενώ ο δημιουργός έχει το δικαίωμα να αξιώσει πρόσθετη κατάλληλη και δίκαιη αμοιβή από τον αντισυμβαλλόμενό του όταν η αρχική αμοιβή που είχε συμφωνηθεί αποδεικνύεται δυσανάλογα χαμηλή σε σύγκριση με τα επακόλουθα έσοδα από την εκμετάλλευση του έργου (Άρθρο 20 Οδηγίας). Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι τα μέρη θα πρέπει να έχουν την ευχέρεια να συμφωνούν συμβατικά είτε την εφάπαξ είτε την ποσοστιαία αμοιβή. Ως εκ τούτου, στην παράγραφο 1 του άρθρου 32 του Ν.2121/1993 θα πρέπει να διαγραφεί η πρόβλεψη περί «υποχρεωτικής» ποσοστιαίας αμοιβής και να προβλεφθεί η υποχρέωση «κατάλληλης και αναλογικής αμοιβής» του δημιουργού (κατά τη διατύπωση του άρθρου 18 της Οδηγίας) είτε εφάπαξ είτε ποσοστιαίας. Προτείνεται η ακόλουθη διατύπωση: «Η αμοιβή, που οφείλει να καταβάλλει ο αντισυμβαλλόμενος στο δημιουργό για δικαιοπραξίες που αφορούν τη μεταβίβαση του περιουσιακού δικαιώματος ή εξουσιών από αυτό, την ανάθεση άδειας εκμετάλλευσης, πρέπει να είναι κατάλληλη και αναλογική και δύναται να συμφωνείται είτε σε ορισμένο ποσό είτε σε ορισμένο ποσοστό, το ύψος του οποίου καθορίζεται ελεύθερα μεταξύ των μερών. Βάση για τον υπολογισμό του ποσοστού είναι όλα ανεξαιρέτως τα ακαθάριστα έσοδα ή τα έξοδα ή τα συνδυασμένα ακαθάριστα έσοδα και έξοδα, που πραγματοποιούνται από την δραστηριότητα του αντισυμβαλλόμενου και προέρχονται από την εκμετάλλευση, του έργου. Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται να συμφωνείται ποσοστιαία αμοιβή στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) η βάση υπολογισμού της ποσοστιαίας αμοιβής είναι πρακτικά αδύνατο να προσδιορισθεί ή ελλείπουν τα μέσα ελέγχου για την εφαρμογή του ποσοστού, β) τα έξοδα που απαιτούνται για τον υπολογισμό και τον έλεγχο είναι δυσανάλογα με την αμοιβή που πρόκειται να εισπραχθεί, γ) η φύση ή οι συνθήκες της εκμετάλλευσης καθιστούν αδύνατη την εφαρμογή του ποσοστού, ιδίως όταν η συμβολή του δημιουργού δεν αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του συνόλου του πνευματικού δημιουργήματος ή όταν η χρήση του έργου έχει δευτερεύοντα χαρακτήρα σε σχέση με το αντικείμενο της εκμετάλλευσης». Αντίστοιχα θα πρέπει να διαμορφωθεί κατά τα άνω και η παράγραφος 2 του ίδιου άρθρου, ως εξής: «Η δυνατότητα συμφωνίας της αμοιβής σε ποσοστό, εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις, εφόσον δεν υπάρχει ειδικότερη διάταξη στον παρόντα νόμο, και δεν αφορά τα έργα που δημιουργήθηκαν από μισθωτούς σε εκτέλεση σύμβασης εργασίας, τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών και κάθε είδους διαφήμιση». Ομοίως θα πρέπει να τροποποιηθεί κατά τα άνω και η παράγραφος 3 του άρθρου 34 ν.2121/1993, η διατύπωση της οποίας προτείνεται ως εξής: «Ο πνευματικός δημιουργός διατηρεί το δικαίωμα χωριστής αμοιβής για κάθε τρόπο εκμετάλλευσης του οπτικοακουστικού έργου. Η αμοιβή αυτή δύναται να καθορίζεται είτε σε ορισμένο ποσό είτε σε ορισμένο ποσοστό, το ύψος του οποίου συμφωνείται στη σχετική σύμβαση. Βάση για τον υπολογισμό του ποσοστού είναι όλα ανεξαιρέτως τα ακαθάριστα έσοδα ή τα έξοδα ή τα συνδυασμένα ακαθάριστα έσοδα και έξοδα, που πραγματοποιούνται από την εκμετάλλευση του οπτικοακουστικού έργου. Ο παραγωγός του οπτικοακουστικού έργου υποχρεούται μία φορά το χρόνο να παρέχει εγγράφως στον πνευματικό δημιουργό κάθε πληροφορία, που αφορά την εκμετάλλευση του οπτικοακουστικού έργου, επιδεικνύοντάς του όλα τα σχετικά έγγραφα. Από τη ρύθμιση της δυνατότητας ποσοστιαίας αμοιβής εξαιρούνται οι διαφημιστικές ταινίες μικρού μήκους». Παράγραφος 4 άρθρου 32 ν.2121/1993:. Η πρόβλεψη δικαιώματος του δημιουργού να παραχωρεί μη αποκλειστικές άδειες δωρεάν προς όφελος οποιωνδήποτε χρηστών χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα στους παραγωγούς/παρόχους/φορείς εκμετάλλευσης που θεωρούν απαραίτητο να εξασφαλίζουν την αποκλειστική εκμετάλλευση των έργων τους, χωρίς παράλληλο δικαίωμα αδειοδότησης του δημιουργού προς τρίτους έστω και μη αποκλειστικό. Δεδομένου ότι δεν υφίσταται αντίστοιχη πρόβλεψη στην Οδηγία 2019/789, προτείνουμε την εξής τροποποίηση στην παρ. 4 του άρθρου 32: «Ο δημιουργός, εφόσον δεν έχει μεταβιβάσει τα δικαιώματά του ή δεν έχει παραχωρήσει αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης του έργου του, μπορεί να παραχωρήσει άνευ ανταλλάγματος μη αποκλειστικές άδειες εκμετάλλευσης του έργου προς όφελος οποιωνδήποτε χρηστών» Παράγραφος 1 άρθρου 35 ν.2121/1993: Δεδομένου ότι τα ποσοστά πρόσθετης αμοιβής που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 35 ν.2121/1993 σε περίπτωση επανάληψης της μετάδοσης ενός έργου από το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση (50% για την πρώτη επανάληψη και 20% για κάθε επόμενη επανάληψη) δεν έχουν τύχει μέχρι τώρα πρακτικής εφαρμογής λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαιώματα επανάληψης οπτικοακουστικών έργων εισπράττονται από οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, προτείνουμε αντίστοιχα την κατάργηση της παραγράφου 1 του άρθρου 35 Ν.2121/1993. Εξάλλου με την ενσωμάτωση των άρθρων 18-23 της Οδηγίας 2019/790 στην ελληνική έννομη τάξη δια του παρόντος σχεδίου νόμου, παρέχονται πλέον επαρκείς εξασφαλίσεις στους δημιουργούς και στους ερμηνευτές/εκτελεστές για την προστασία των συμφερόντων τους και την είσπραξη κατάλληλης και αναλογικής αμοιβής, π.χ. Άρθρο 18 Οδηγίας για την αρχή της δέουσας και αναλογικής αμοιβής, Άρθρο 19 Οδηγίας για υποχρέωση διαφάνειας και Άρθρο 20 Οδηγίας για αναπροσαρμογή των συμβάσεων.