Αρχική Νόμος για τη συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίαςΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΟΝΤΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ-Άρθρο 32 ΥποχρεώσειςΣχόλιο του χρήστη Κρίτων Μεταξόπουλος - ΑΚ Μεταξόπουλος και Συνεργάτες Εταιρία Δικηγόρων | 14 Ιανουαρίου 2016, 17:19
  • Σχόλιο του χρήστη 'Κρίτων Μεταξόπουλος - ΑΚ Μεταξόπουλος και Συνεργάτες Εταιρία Δικηγόρων' | 14 Ιανουαρίου 2016, 17:19

    Οι ρυθμίσεις που περιέχονται στο άρθρο 32 του σχεδίου νόμου, για τις ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης, θίγουν αυξημένης τυπικής ισχύος προστατευόμενα δικαιώματα και είναι πρωτίστως ανεφάρμοστες ως αντισυνταγματικές, άλλως συνιστούν υπέρβαση της εξουσίας που παρέχουν οι αντίστοιχες κοινοτικές διατάξεις. Η προτεινόμενη ρύθμιση ότι οι ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης δεν μπορούν να διαχειρίζονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα που υπόκεινται σε υποχρεωτική συλλογική διαχείριση παραβιάζει καταρχήν την συνταγματική αρχή της ισότητας των πολιτών έναντι του νόμου καθώς συνεπάγεται την επιβολή μιας αδικαιολόγητης επιβάρυνσης και την αφαίρεση δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από γενικότερο κανόνα. Επίσης, η προτεινόμενη διάταξη είναι κραυγαλέα αντισυνταγματική και για τον λόγο ότι θίγει τον πυρήνα της θεμελιώδους αρχής της οικονομικής ελευθερίας, από την οποία απορρέει το δικαίωμα/ ελευθερία της συνάψεως ή μη συμβάσεως, αλλά και προσβάλει το ίδιο το δικαίωμα της ελεύθερης χρήσεως και διαθέσεως της ιδιοκτησίας και το δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι». Εξάλλου αυτή η διάταξη προσβάλλει και παραγνωρίζει τον ίδιο τον πυρήνα του απόλυτου και αποκλειστικού πνευματικού δικαιώματος, ήτοι την εξουσία του δημιουργού/ δικαιούχου να διαχειρίζεται ο ίδιος ατομικά τα έργα του, είτε μετέχοντας προσωπικά στη διαδικασία οικονομικής εκμετάλλευσης αυτών ή καταρτίζοντας περαιτέρω συμβάσεις εκμεταλλεύσεως με τρίτους, τους οποίους ο ίδιος επιλέγει και υπό όρους που αυτός αποφασίζει. Η δυνατότητα ατομικής διαχείρισης των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, κατά την ελεύθερη επιλογή του δικαιούχου, αποτελεί την πιο αποτελεσματική έκφραση του αποκλειστικού χαρακτήρα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συνιστά θεμελιώδη αρχή του δικαίου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, ως προκύπτει από το σύνολο των διατάξεων του ν. 2121/1993. Σύμφωνα άλλωστε με την πρακτική που ακολουθείται διεθνώς στον τομέα της συλλογικής διαχείρισης, οι δημιουργοί και οι δικαιούχοι συγγενικών δικαιωμάτων, εφόσον το επιθυμούν (και μόνον), αναθέτουν την διαχείριση των περιουσιακών δικαιωμάτων τους σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης. Έχουν όμως ελεύθερα και τη δυνατότητα να μην είναι μέλη κάποιου οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, περίπτωση κατά την οποία ασκούν και διαχειρίζονται ατομικά τα περιουσιακά δικαιώματά τους, έχοντας παράλληλα και το δικαίωμα/ δυνατότητα να μην προβούν καθόλου στην άσκησή τους. Από το περιεχόμενο και το πνεύμα της Οδηγίας 2014/26/ΕΕ επιβεβαιώνεται απερίφραστα το δικαίωμα του εκάστοτε δικαιούχου να διαχειρίζεται ελεύθερα τα δικαιώματά του, καθώς η ανάθεση της διαχείρισης του δικαιώματός του σε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης ανάγεται στην ελεύθερη επιλογή του δικαιούχου. Επίσης, διασφαλίζεται το δικαίωμα των δικαιούχων να μπορούν να αναθέτουν τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους σε ανεξάρτητες εμπορικές οντότητες (προοίμιο 15 της Οδηγίας) ενώ στην Οδηγία δεν περιλαμβάνεται καμία απολύτως διάταξη η οποία απαγορεύει στις ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης τη διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων που υπόκεινται σε υποχρεωτική συλλογική διαχείριση. Η προτεινόμενη δηλαδή ρύθμιση, αφενός παραβιάζει και ανεπίτρεπτα υπερβαίνει τον κοινοτικό κανόνα τον οποίο καλείται να εφαρμόσει (ο οποίος δεν περιέχει αντίστοιχη ρύθμιση) και αφετέρου καταλύει τον πυρήνα του απόλυτου και αποκλειστικού χαρακτήρα των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, όπως θεμελιώνεται στις διατάξεις του ν. 2121/1993, ο οποίος εκφράζεται με τη δυνατότητα του δικαιούχου να επιλέγει ελεύθερα τον τρόπο διαχείρισης ή μη των δικαιωμάτων του. Σημειώνεται ότι το κοινοτικό Δίκαιο δεν απονέμει στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης δικαιώματα, στις περιπτώσεις που αυτά δεν τους έχουν εκχωρηθεί/ ανατεθεί από τους επί μέρους δικαιούχους- μέλη τους, με μοναδική εξαίρεση το άρθρο 9 παρ. 1 και 2 της Οδηγίας 93/83/ ΕΕ για την άσκηση του δικαιώματος της «καλωδιακής αναμετάδοσης». Πρέπει συνεπώς να προηγηθεί σχετική ανάθεση εκ μέρους του δικαιούχου, σε αντίθετη περίπτωση οι οργανισμοί δεν νομιμοποιούνται να διαχειρίζονται τα σχετικά δικαιώματα. Το κοινοτικό δίκαιο δίδει το δικαίωμα στους δικαιούχους πνευματικών/ συγγενικών δικαιωμάτων να αναθέτουν τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και επομένως η εξουσία αυτή ανάθεσης είναι δυνητική και όχι υποχρεωτική. Σε αντίθετη περίπτωση, οι δικαιούχοι είναι ελεύθεροι να τα ασκήσουν ή μη, κατά την ελεύθερη επιλογή τους. Συμπερασματικά, η προτεινόμενη διάταξη σύμφωνα με την οποία οι ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης δεν μπορούν να διαχειρίζονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα που υπόκεινται σε υποχρεωτική συλλογική διαχείριση αφενός δεν βρίσκει αντίκρισμα στον εφαρμοστέο κανόνα του κοινοτικού δικαίου (εν απουσία αντίστοιχης ρύθμισης στην Οδηγία 2014/26/ΕΕ) και αφετέρου παραβιάζει τον αποκλειστικό και απόλυτο χαρακτήρα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, όπως θεμελιώνεται στο σύνολο των διατάξεων του ν. 2121/1993 και ευθέως αντίκειται σε θεμελιώδη συνταγματικώς κατοχυρωμένα δικαιώματα και ελευθερίες. Κρίτων Μεταξόπουλος Πληρεξούσιος δικηγόρος της Navarr Enterprises Inc.