Υπουργείο Πολιτισμού | Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

Σχόλιο του χρήστη 'ΑΜΑΛΙΑ ΠΑΠΠΑ-ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ' | 13 Μαρτίου 2024, 18:06

Μόνιμος Σύνδεσμος

Το άρθρο 20, παρ. 1, περ. α' - και ε' του ν. 4858/2021 (ΦΕΚ α, 220/19-11-2021) "Κύρωση κώδικα Νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και της εν γένει πολιτιστικής κληρονομιάς"), μεταγενέστερο εκείνου του άρθρου 160 του ν. 4610/2019 (ΜΕΡΟΣ ΣΤ’ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ_άρθρα 160-201), δημιουργούσε σύγχυση ως προς τις αρμοδιότητες και το αντικείμενο προστασίας. Με την παρούσα τροπολογία του άρθρου 28 η σύγχυση αυτή επιτείνεται. Συγκεκριμένα: Α. το άρθρο 160 (Αρχείο και αρχειακό υλικό) του ν. 4610/2019 ορίζει: « 1. Αρχείο, είναι το σύνολο των τεκμηρίων, μαρτυριών και εγγράφων, αδιακρίτως χρονολογίας, σχήματος, ύλης και υποστρώματος, που σχετίζονται με τη δραστηριότητα του Κράτους, των δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων ή των νομικών ή φυσικών προσώπων ή ενώσεων προσώπων. Αρχείο είναι και κάθε τεκμήριο καταγραφής πληροφοριών που προβλέπεται στο άρθρο 35 του π.δ. 28/ 2015 (Α΄ 34) και συγκροτεί το αρχείο Πρωθυπουργού. 2. Το αρχειακό υλικό περιλαμβάνει πρωτότυπα ή αντίγραφα οποιασδήποτε ύλης ή τεχνικής, ιδίως: α) μεμονωμένα έγγραφα, χειρόγραφα, κατάστιχα, κώδικες και συλλογές αυτών, β) απομνημονεύματα και ημερολόγια, γ) αλληλογραφία επίσημη και ιδιωτική δημόσιων προσώπων, δ) προπαγανδιστικά τεκμήρια, εκκλήσεις, προκηρύξεις, αφίσες, εφήμερο υλικό ή άλλα πληροφοριακά έντυπα, ε) ηλεκτρονικά έγγραφα και αρχεία, όπως αυτά ορίζονται στα άρθρα 1 και 5 του π.δ. 25/2014 (Α΄ 44) ή σε οποιαδήποτε άλλη μορφή, σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται και οι κάθε φύσης βάσεις δεδομένων των φορέων του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 161, στ) οπτικοακουστικά αρχεία, ηχητικές και κινούμενες ή στατικές οπτικές αποτυπώσεις, ζ) χάρτες, σχέδια, χαρακτικά και έργα εικαστικού ενδιαφέροντος, τα οποία αποτυπώνουν μαρτυρίες σε οπτικές, γραμμικές αποτυπώσεις και απεικονίσεις, τοπογραφικά και υδρογραφικά διαγράμματα, μακέτες, αεροφωτογραφίες, ιχνογραφήματα, χαλκογραφίες λιθογραφίες, ξυλογραφίες, που τεκμηριώνουν πληροφορίες, οι οποίες αναφέρονται στην ιστορία και στην πολιτιστική κληρονομιά του ελληνικού έθνους και σε ό τι έχει σχέση με τη διοικητική, οικονομική και κοινωνική ζωή του ελληνικού Κράτους. 3. Τα αρχεία και το αρχειακό υλικό αποτελούν εθνικό πλούτο και μέρος της εθνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.» Β. το άρθρο 163 (Δημόσια έγγραφα) του ν. 4610/2019 ορίζει: Δημόσια έγγραφα χαρακτηρίζονται τα έγγραφα και τα τεκμήρια που εκδόθηκαν ή προέρχονται, ιδίως από: α) τους βυζαντινούς αυτοκράτορες, τα μέλη των αυτοκρατορικών δυναστειών και του υπαλλήλους του βυζαντινού κράτους, β) τις διοικητικές αρχές των ξενοκρατούμενων ελληνικών περιοχών, τις κοινοτικές και θρησκευτικές αρχές, τους νοταρίους, καντζιλιέρηδες και μνήμονες, γ) τις διάφορες αρχές που συγκροτήθηκαν κατά την επανάσταση και τους αμέσως μετά από αυτή χρόνους, δ) οποιαδήποτε αρχή αυτόνομων ελληνικών πολιτειών, όπως π.χ. της Ιονίου, της Κρητικής Πολιτείας, της Ηγεμονίας της Σάμου, ε) τους βασιλείς των Ελλήνων, τα μέλη των βασιλικών δυναστειών και γενικά των ανακτορικών υπηρεσιών, στ) τις Αρχές της Ανώτατης πολιτειακής ηγεσίας, ζ) τον Πρωθυπουργό, τους Υπουργούς, τους Υφυπουργούς και τη Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, η) τη νομοθετική, την εκτελεστική και τη δικαστική εξουσία του Κράτους, θ) το σύνολο των υπουργείων, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τις ανεξάρτητες αρχές, ι) τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, ια) τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που τελούν υπό τον έλεγχο του Κράτους και ανεξαρτήτως αν ανήκουν ή όχι στον δημόσιο τομέα, ιβ) συμβολαιογράφους, υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία, ιγ) ληξιαρχεία, ιδ) τις ελληνικές κοινότητες και τα ιδρύματα του εξωτερικού, όπως εκπαιδευτικά, φιλανθρωπικά, εκκλησιαστικά και πολιτιστικά, ιε) δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Η διατύπωση του άρθρου 28 του υπό διαβούλευση νόμου, δημιουργεί την εντύπωση ότι, στο περιεχόμενο της διάταξης, συμπεριλαμβάνονται και τα αρχειακά τεκμήρια όπως για παράδειγμα όσα αναφέρονται στην παρ. 1. «Στα κινητά μνημεία περιλαμβάνονται:………. περ. στ) «τα μεταγενέστερα του 1453, που χρονολογούνται έως και το 1830: στα) δημόσια έγγραφα, τα οποία εκδόθηκαν ή προέρχονται ιδίως από τις διοικητικές αρχές των ξενοκρατούμενων ελληνικών περιοχών, τις κοινοτικές και θρησκευτικές αρχές, τους νοτάριους, τις διάφορες αρχές που συγκροτήθηκαν κατά την επανάσταση, στβ) μεμονωμένα έγγραφα, χειρόγραφα, απομνημονεύματα, ημερολόγια, αλληλογραφία επίσημη ή ιδιωτική και παντός είδους κειμήλια, όπως όπλα και προσωπικά αντικείμενα, αγωνιστών και άλλων σημαινόντων προσώπων της ελληνικής επανάστασης, στγ) χάρτες, σχέδια, χαρακτικά και έργα εικαστικού ενδιαφέροντος, τα οποία αναφέρονται στην ελληνική επανάσταση.».) τα οποία όμως, λόγω αρμοδιότητας, τυγχάνουν προστασίας από το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Επίσης, μια σειρά από διατάξεις του ν. 4610/2019 ρυθμίζουν με σαφήνεια παράλληλα θέματα όπως : την προστασία (αρ. 162, παρ.4), τη διαδικασία δανεισμού και μετακίνησης αρχειακού υλικού, την εξαγωγή αρχειακού υλικού από τη χώρα την πώληση δημοσίων αρχείων, τη δημοπρασία των δημοσίων αρχείων (αρ. 188, παρ. 2, περ ζ’_αα-γγ και αρ. 162, παρ. 2,3,5),, την αποτροπή καταστροφής ή αλλοίωσης του αρχειακού υλικού δημόσιου χαρακτήρα (αρ. 162, παρ.6) καθώς τη δυνατότητα καταγγελίας εκ μέρους των ΓΑΚ προς τις αρμόδιες εισαγγελικές Αρχές όπως και την υποχρέωση δήλωσης των κατόχων αρχείων και συλλογών στο Εθνικό Ευρετήριο Αρχείων (αρ. 164, παρ. 3,-αρ. 165, παρ. 2- αρ. 166, παρ. 3-αρ. 197). Τέλος, όσον αφορά την παράγραφο 2 του αρ. 28 «Τα κινητά μνημεία που υπάγονται στις περ. α), β) και στ) της παρ. 1 προστατεύονται από τον νόμο χωρίς να απαιτείται η έκδοση οποιασδήποτε διοικητικής πράξης. Τα πολιτιστικά αγαθά των περ. γ), δ) και ε) της παρ. 1 χαρακτηρίζονται μνημεία με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της Υπηρεσίας και γνώμη του Συμβουλίου και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.» παραθέτουμε το αρ. 188, παρ. 2, περ. στ’ ν. 4610/2019 (ΜΕΡΟΣ ΣΤ’ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ, άρθρα 160-201) σύμφωνα με το οποίο στις αρμοδιότητες της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους εντάσσεται η παροχή οδηγιών ως προς τα κριτήρια χαρακτηρισμού αρχείων του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα ως εθνικής σημασίας.