Αρχική Νόμος για τη συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίαςΆρθρο 69-Καταργούμενες και λοιπές ρυθμίσειςΣχόλιο του χρήστη Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ) | 21 Ιανουαρίου 2016, 12:05
  • Σχόλιο του χρήστη 'Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ)' | 21 Ιανουαρίου 2016, 12:05

    Με το άρθρο 69 του σχεδίου νόμου που αναρτήθηκε για διαβούλευση στο opengov την 23/12/2015 με περίοδο σχολιασμού κατόπιν παράτασης μέχρι 22/1/2016, επιχειρείται βάναυση μεταβολή των μέχρι σήμερα ισχυουσών διατάξεων στον τομέα της αποζημίωσης πνευματικών δικαιωμάτων από τις επιχειρήσεις του κλάδου Πληροφορικής και Επικοινωνιών με συνέπειες που μπορεί να αποβούν ολέθριες τόσο γι’ αυτές όσο και για την ελληνική οικονομία γενικότερα. Με το παραπάνω άρθρο επαναφέρεται η υποχρέωση καταβολής αμοιβής ύψους 2% επί της αξίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών που κατασκευάζονται ή εισάγονται στη χώρα μας. Τα σχετικά ποσά καλούνται να καταβάλλουν οι εταιρείες εγχώριας παραγωγής ή εισαγωγής των Η/Υ στους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης και να τα μετακυλίσουν εν συνεχεία, εφόσον είναι οικονομικά δυνατόν, στους αγοραστές-χρήστες των σχετικών προϊόντων. Σημειώνεται ότι η αντίστοιχη διάταξη που υπήρχε στην αρχική διατύπωση του αρ. 18 παρ. 3 του ν. 2121/1993 είχε δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην αγορά με εκατοντάδες δίκες μεταξύ των διαφόρων Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων κατηγοριών δημιουργών κλπ με επιχειρήσεις Πληροφορικής και Επικοινωνιών, σοβαρές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και συνθήκες οικονομικού στραγγαλισμού του ελληνικού κλάδου της πληροφορικής με αποτέλεσμα να καταστεί ανεφάρμοστη και να καταργηθεί με το αρ. 14 ν. 3049/2002. Όπως φαίνεται τόσο από την αιτιολογική έκθεση όσο και από τις σχετική συζήτηση στη Βουλή επί της ανωτέρω διάταξης του αρ. 14 ν. 3049/2002 οι λόγοι που επέβαλαν την κατάργηση της υποχρέωσης καταβολής αμοιβής για τους Η/Υ ήταν η αδυναμία εφαρμογής της και οι στρεβλώσεις που προκαλούσε στην αγορά αφού εναπόκειτο στους διάφορους ΟΣΔ δηλ. σε ιδιωτικούς φορείς να επιλέγουν με αδιαφανή κριτήρια από ποιες εταιρείες θα ζητούν την αμοιβή και ποιες θα … ξεχνούν αλλά και το γεγονός ότι τέτοια υποχρέωση για τους Η/Υ δεν προβλεπόταν από την Οδηγία 2001/29 ούτε από τις Διεθνείς Συμβάσεις. Είχε τονισθεί επίσης ότι η επιβολή μη αναγκαίων επιβαρύνσεων στο κόστος απόκτησης των Η/Υ συνιστά παραβίαση της υποχρέωσης του Κράτους για διευκόλυνση της συμμετοχής στην Κοινωνία της Πληροφορίας και πρόσβασης στις ηλεκτρονικά διακινούμενες πληροφορίες που καθιερώνεται με το άρθρο 5Α παρ.2 του ισχύοντος Συντάγματος. Όλοι οι παραπάνω λόγοι που οδήγησαν στην κατάργηση της υποχρέωσης καταβολής πνευματικών δικαιωμάτων για του Η/Υ ισχύουν απολύτως και μάλιστα σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, καθόσον όπως είναι γνωστό η χρήση των Η/Υ και του διαδικτύου έχει καταστεί έκτοτε αναγκαία και σε πολλές περιπτώσεις υποχρεωτική για την εξυπηρέτηση των πολιτών και για τη σχέση τους με την πολιτεία σε διάφορους τομείς. Ενδεικτικά αναφέρεται: - Η υποχρεωτική υποβολή φορολογικών δηλώσεων ηλεκτρονικά από το 2012. - H χρήση Η/Υ από τις δημόσιες υπηρεσίες στο πλαίσιο τους Σχεδίου Δράσης για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση (ενδεικτικά η υποχρεωτική ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των πολιτών σε μία σειρά βοηθημάτων του ΟΑΕΔ σύμφωνα με την ΚΥΑ ΔΙΑΔΙΠΥΔ/Φ15/20/26524 με ισχύ από 4-1-2016). - Η εισαγωγή των Η/Υ στα σχολεία στο πλαίσιο του έργου Ψηφιακό Σχολείο. - Χρήση Η/Υ για τη λήψη υπηρεσιών δημόσιας υγείας (προγραμματισμός ραντεβού, πιστοποιητικό νοσηλείας κλπ.). Το υπόψη σχέδιο νόμου επιδιώκει την επιβολή μίας νέας εισφοράς υπέρ τρίτων 2% στην τιμή αγοράς των Η/Υ και μάλιστα κατά τρόπο αδιαφανή, την ίδια στιγμή που μέχρι σήμερα έχει καταργηθεί σωρεία κρατήσεων και εισφορών υπέρ τρίτων (ασφαλιστικών ταμείων κλπ) σε εφαρμογή των ν. 4254/2014 και 4336/2015 κ.α. Σημειωτέον ότι η νέα ρύθμιση θίγει άμεσα την πλειοψηφία των πολιτών, αφού σύμφωνα με έρευνα της ΕΛΑΣΤΑΤ για το 2015, 66,6% του πληθυσμού της Χώρας κάνει χρήση Η/Υ (σε σχέση με 24% το 2002 όταν είχε καταργηθεί η ρύθμιση). Οι προφανείς δυσμενείς συνέπειες υιοθέτησης της υπό διαβούλευση πιο πάνω διάταξης είναι ιδίως οι ακόλουθες: • Μείωση των φορολογικών εσόδων του κράτους προερχομένων από τις εδρεύουσες στην Ελλάδα επιχειρήσεις εξαιτίας της μείωσης της φορολογητέας τους ύλης λόγω της καταχώρισης των αμοιβών για πνευματικά δικαιώματα ως εξόδων/δαπανών. • Δυσβάστακτη επιβάρυνση του έλληνα καταναλωτή και μάλιστα ως προς την απόκτηση Η/Υ, η οποία θα λειτουργήσει αποτρεπτικά στην απόκτησή τους παρότι διαρκώς αυξάνεται και είναι επιβεβλημένη πλέον η χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και για τις σχέσεις με το Δημόσιο στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. • Ανάσχεση για τις επενδύσεις και εν γένει την ανάληψη οικονομικής δραστηριότητας στον δυναμικό τομέα των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής λόγω του κλίματος ανασφάλειας και αβεβαιότητας που δημιουργείται. • Στρέβλωση ανταγωνισμού σε σχέση και σύγκριση ιδίως με τις επιχειρήσεις άλλων χωρών, όπου τα εν λόγω δικαιώματα είτε δεν έχουν νομοθετηθεί και άρα δεν εφαρμόζονται είτε εφαρμόζονται με πιο δίκαιο τρόπο (π.χ. σε ορισμένα Κράτη προβλέπεται ειδικό κονδύλιο στον προϋπολογισμό του Κράτους και Αρχή διαχείρισης αυτού ή κατά πολύ χαμηλότερα ποσοστά επί του κόστους εισαγωγής ή καθορισμός του ύψους της αμοιβής βάσει συμφωνίας των ενδιαφερομένων υπολογιζόμενο ανά περίπτωση με κριτήριο τη ζημία που προξενείται στους δικαιούχους λόγω της δημιουργίας ιδιωτικών αντιγράφων, κλπ). Στρέβλωση προκύπτει επίσης και από την έμμεση πριμοδότηση ορισμένων εισαγωγέων οι οποίοι είναι δύσκολο να εντοπιστούν και ως εκ τούτου να υποχρεωθούν να καταβάλουν το ανωτέρω ποσό της αμοιβής με αποτέλεσμα να ανταγωνίζονται αθέμιτα τους εξουσιοδοτημένους εισαγωγείς των αντίστοιχων προϊόντων. • Επιβάρυνση του Δημοσίου για τα προϊόντα τεχνολογίας τα οποία θα αποκτά, δεδομένου ότι η υπό διαβούλευση ρύθμιση δεν προβλέπει καμία αποτελεσματική διαδικασία εξαίρεσης από την επιβολή του τέλους για τις πωλήσεις συσκευών προς τη δημόσια διοίκηση (δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς, σχολεία κλπ). • Επιβάρυνση των επιχειρήσεων και επαγγελματιών λόγω της ανυπαρξίας μηχανισμού και διαδικασίας επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών αμοιβής σε περίπτωση που οι Η/Υ αγοράζονται από αυτούς και όχι από ιδιώτες. Η ανυπαρξία τέτοιου μηχανισμού καθιστά αδύνατη την αποκατάσταση της απαιτούμενης ‘δέουσας ισορροπίας’ μεταξύ των συμφερόντων των δημιουργών και των συμφερόντων των χρηστών των προστατευόμενων έργων πράγμα που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις επιταγές της Οδηγίας 2001/29 και την πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Επί πλέον πρέπει να τονισθεί ότι τυχόν υιοθέτηση της παραπάνω διάταξης θα οδηγήσει την Χώρα μας προς κατεύθυνση σαφώς αντίθετη από αυτή των υπολοίπων χωρών της Ευρώπης οι οποίες μετά και την ιστορική απόφαση του Δικαστηρίου της Ε.Ε επί της υποθέσεως PADAWAN υιοθετούν η μία κατόπιν της άλλης κριτήρια ελάφρυνσης και περιορισμού των επιβαρύνσεων στα προϊόντα τεχνολογίας και ιδίως τους Η/Υ στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν μερίδιο στο τεχνολογικό πλεόνασμα και να κατακτήσουν την υπεροχή σε τομείς και λύσεις της τεχνολογίας που μπορούν να τους εξασφαλίσουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας. Μάλιστα, λίγες μόλις ημέρες πριν τη δημοσίευση του σχεδίου νόμου, στις 9 Δεκεμβρίου 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση (COM 2015 626) με τίτλο «Προς ένα σύγχρονο, πιο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας». Στην εν λόγω Ανακοίνωση η Επιτροπή διαπιστώνει ότι: «Τα τέλη που αποζημιώνουν τους δικαιούχους για τις εξαιρέσεις της αντιγραφής ιδιωτικής χρήσης και της φωτοαναπαραγωγής μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή εσόδων, αλλά δημιουργούν επίσης ζητήματα σχετικά με την ενιαία αγορά. Πολλά κράτη μέλη επιβάλλουν τα εν λόγω τέλη σε ευρύ φάσμα μέσων και συσκευών, και τα τέλη αυτά καθορίζονται, εφαρμόζονται και χορηγούνται με ποικίλους τρόπους. Τούτο έχει προκαλέσει σημαντική ανασφάλεια δικαίου. Η εκτεταμένη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έχει διευκρινίσει ορισμένα από τα ζητήματα που επισημάνθηκαν στην έκθεση Vitorino του 2013 ως επιζήμια για την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών. Ωστόσο, οι εθνικές διαφορές που εξακολουθούν να υφίστανται μπορεί να είναι προβληματικής ιδίως όταν τα προϊόντα που υπόκεινται σε τέλη αποτελούν αντικείμενο εμπορίας σε ολόκληρη την Ε.Ε.. (…)». Και καταλήγει: «Η Επιτροπή θα αξιολογήσει την ανάγκη για λήψη μέτρων προκειμένου να διασφαλίσει ότι, όταν τα κράτη μέλη επιβάλλουν τέλη για την αντιγραφή ιδιωτικής χρήσης και τη φωτοαναπαραγωγή προς αποζημίωση των δικαιούχων, τα διάφορα συστήματα λειτουργούν ορθά στην ενιαία αγορά και δεν δημιουργούν εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών. Στα ζητήματα που μπορεί να χρειάζεται να αντιμετωπιστούν συγκαταλέγονται η σχέση μεταξύ αποζημίωσης και ζημίας των δικαιούχων, η σχέση μεταξύ συμβατικών συμφωνιών και επιμερισμού των τελών, οι διπλές πληρωμές, η διαφάνεια έναντι των καταναλωτών, οι απαλλαγές και οι αρχές που διέπουν τα συστήματα επιστροφής, καθώς και η απαγόρευση των διακρίσεων μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών όσον αφορά τη διανομή των εισπραττόμενων τελών. Η Επιτροπή θα προωθήσει επίσης διάλογο προβληματισμού σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα τέλη μπορούν να διανέμονται πιο αποτελεσματικά στους δικαιούχους.» Επομένως, η απόσυρση της ανωτέρω διάταξης τη δεδομένη χρονική στιγμή θα αποτελέσει πράξη υπεύθυνη και σοβαρή, δεδομένου ότι σύμφωνα με την παραπάνω Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (COM 2015 626) αναμένεται η έκδοση Σύστασης (Recommendation) από αυτήν, που θα αποβλέπει στην ομοιόμορφη εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο θέμα της εύλογης αμοιβής, προκειμένου να υπάρξει εναρμόνιση και συμμόρφωση προς την πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία προσδιόρισε και τα όρια μέχρι τα οποία μπορεί να φτάσει το δικαίωμα είσπραξης αυτής της εύλογης αμοιβής. Υιοθέτηση της προτεινόμενης διάταξης θα έθετε σε κίνδυνο την εναρμόνιση του νομικού μας πλαισίου προς τις παραπάνω δικαστικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα αποδείκνυε ότι το Ελληνικό Κράτος δεν τις έχει μελετήσει προσεκτικά. Εν όψει όλων των ανωτέρω ζητούμε την απόσυρση του εδαφίου α’ και της πρώτης περιόδου εκ του εδαφίου β’ της παραγράφου 2 του άρθρου 69 του προτεινόμενου νομοσχεδίου.