Υπουργείο Πολιτισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΑΕΠΙ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ' | 21 Ιανουαρίου 2016, 14:20

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Άρθρο 46 Νομοσχεδίου Σχόλια ΑΕΠΙ: 1. Η συγκεκριμένη διάταξη του Νομοσχεδίου δεν υφίσταται στην Οδηγία και επομένως δεν αποτελεί μεταφορά αυτής. 2. Είναι άξιο προσοχής ότι η συγκεκριμένη διάταξη είναι η ίδια που αποτέλεσε αντικείμενο διαβούλευσης και διαμάχης ενώπιον του ΟΠΙ, την περίοδο Δεκεμβρίου 2013 – Μαρτίου 2014, όταν επιχειρήθηκε να περάσει στην αλλαγή του Ν.2121/93 και συνάντησε την εντονότατη αντίδραση των δημιουργών και των δικαιούχων δικαιωμάτων, πρωτίστως για όσους λόγους αναφέρονται στα σχόλια που ακολουθούν. 3. Το άρθρο 46 συγκρούεται ευθέως με την Συνταγματική απαγόρευση περί υποχρεωτικών συλλογικών διαπραγματεύσεων, την Συνταγματική απαγόρευση περί υποχρεωτικής διαμεσολάβησης και υποχρεωτικής διαιτησίας διαφορών (πλην των εργατικών). 4. Επίσης συγκρούεται ευθέως με τις οικείες διατάξεις της Συμβάσεως της Βέρνης, της Διεθνούς Συμβάσεως Πνευματικής Ιδιοκτησίας του ΠΟΔΙ (WCT) και της Συμφωνίας TRIPS, οι οποίες άπασες κατοχυρώνουν τον αποκλειστικό και απόλυτο χαρακτήρα των πνευματικών δικαιωμάτων. Για τον ίδιο δε λόγο αντίκεινται ευθέως και στην Οδηγία 2001/29/ΕΚ. Τέλος, για τους ίδιους λόγους, αντίκειται και στο άρθρο 17(2) της Ευρωπαϊκής Χάρτας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, αλλά και στην σχετική νομολογία του ΕΔΔΑ. 5. Οι δε προβλέψεις των παραγράφων 5 και 6 (περί της υποχρεωτικής διαδικασίας ενώπιον της Επιτροπής Διαμεσολάβησης) αντίκεινται επιπροσθέτως και στις συνταγματικές προβλέψεις περί ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και εκδικάσεως των υποθέσεων υπό του φυσικού Δικαστή και μόνον (άρθρα 8 και 20 του Συντάγματος). 6. Η πρόβλεψη της παρ. 2 επ. επιπροσθέτως παραβιάζει ευθέως το άρθρο 12 του Συντάγματος, το οποίο ρητώς απαγορεύει την επέμβαση του νομοθέτη στα εσωτερικά ζητήματα των Σωματείων. Τα αυτά ισχύουν και για τα Επιμελητήρια, τα οποία τόσο κατά το νόμο όσο και κατά τη νομολογία (ad hoc ΣτΕ 3354/1988), ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου απαγορεύεται να ενεργούν ως επαγγελματικά σωματεία ως προς την υποστήριξη των ιδιωτικών συμφερόντων των μελών τους. 7. Η ίδια διάταξη είναι ευθέως αντισυνταγματική και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι τα αντιπροσωπευτικά κάθε κατηγορίας χρηστών συνδικαλιστικά Σωματεία, Επιμελητήρια και Ενώσεις αποτελούν φορείς, οι οποίοι κατά κανένα τρόπο, ούτε νομικό ούτε καταστατικό, δεν μπορούν να δεσμεύσουν τα μέλη τους ως προς τις αποφάσεις τους. Το αυτό ισχύει φυσικά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό για τα μη μέλη τους. Κατά συνέπεια ολόκληρη η ρύθμιση του άρθρου 46, κατά την οποία η οποιαδήποτε απόφαση των εν λόγω Ενώσεων θα δεσμεύει και μάλιστα κατά τρόπο απόλυτο τόσο τα μέλη τους όσο και τα μη μέλη τους (!) είναι επίσης ευθέως αντισυνταγματική, παραβιάζουσα επιπλέον και την συνταγματική αρχή της ισότητας. Πρακτική απόδειξη της αναποτελεσματικότητας της ρύθμισης αυτής, είναι η τριετής Συλλογική Σύμβαση ΑΕΠΙ με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού ξενοδοχείων, που προσχώρησαν, κατά 34,5% (και αντίστοιχα των καταβληθέντων δικαιωμάτων) σε σχέση με τα προηγούμενα έτη (προ Σύμβασης). 8. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω καθίσταται λίαν προφανές ότι εφόσον δεν μπορεί να υπάρξει συνταγματικά έγκυρη και απόλυτη δεσμευτικότητα των αποφάσεων των Επιμελητηρίων και των Σωματείων επί συνόλου των επιχειρηματιών των επί μέρους κλάδων, είτε αυτοί είναι είτε δεν είναι μέλη τους, τότε ολόκληρο το άρθρο 46 καταρρέει ως μη δυνάμενο να εφαρμοστεί εγκύρως στην πράξη. 9. Οι παρ. 1 έως και 6 του άρθρου 46 παραβιάζουν ευθέως τα άρθρα 16, 34 και 35(1)(2) της Οδηγίας, καθώς επίσης και τις αιτιολογικές σκέψεις 31 (οι οργανισμοί να καθορίζουν) και 54 αυτής, τα οποία αποκλείουν τις υποχρεωτικές ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ διαπραγματεύσεις. Επίσης, το άρθρο 46 συγκρούεται ευθέως με τις αιτιολογικές σκέψεις 49 & 54 της Οδηγίας, καθώς και με τα άρθρα 34 & 35(1)(2) αυτής. Κατά τις ανωτέρω διατάξεις τα κράτη – μέλη υποχρεούνται να εξασφαλίζουν τη δυνατότητα ταχείας απρόσκοπτης και απευθείας πρόσβασης των ενδιαφερομένων μερών στα τακτικά Δικαστήρια. Άρα οποιαδήποτε ρύθμιση καθυστερεί ή περιορίζει ή εμποδίζει αυτό το δικαίωμα προσκρούει όχι μόνον στα άρθρα 8 και 20 του Συντάγματος, αλλά και στις ανωτέρω ρυθμίσεις της Οδηγίας. Κατά συνέπεια ένα σύστημα υποχρεωτικής επιλύσεως των διαφορών μέσω της διαδικασίας της Επιτροπής Διαμεσολάβησης ως προαπαιτούμενο δικαστικής προσφυγής είναι απολύτως αντισυνταγματικό (άρθρα 4, 8 & 20 Συντάγματος) και άρθρο 6 της ΕΣΔΑ. Τα κράτη – μέλη δύνανται επίσης να έχουν την απλή, διακριτική ευχέρεια να θεσπίσουν εναλλακτικούς τρόπους ταχείας επιλύσεως των διαφορών μόνον υπό τις εκεί οριζόμενες προϋποθέσεις και πάντα υπό την επιφύλαξη της διατηρήσεως της ταυτόχρονης απρόσκοπτης προσβάσεως των δικαιούχων σε δικαστήριο (αιτιολογικές σκέψεις 49, 54 και άρθρο 35(1)(2) της Οδηγίας). Ο εναλλακτικός τρόπος επιλύσεως των διαφορών δεν επιτρέπεται σε καμμία περίπτωση να αποτελεί προαπαιτούμενο και να υποκαταστήσει τα Δικαστήρια, στα οποία κάθε ενδιαφερόμενος θα πρέπει να διατηρεί το δικαίωμα να προσφεύγει ελευθέρως και άμεσα χωρίς υποχρεωτικά προαπαιτούμενα. Επομένως με τις υποχρεωτικές συλλογικές διαπραγματεύσεις και την υποχρεωτική προσφυγή στην διαδικασία της Επιτροπής Διαμεσολάβησης παραβιάζεται ευθέως η Οδηγία, αλλά και τα άρθρα 8 και 20 του Συντάγματος. 10. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί όλως ιδιαιτέρως ότι η εν λόγω «υποχρεωτική προδικασία» τόσο κατά το στάδιο των απευθείας υποχρεωτικών συλλογικών διαπραγματεύσεων όσο και κατά το στάδιο της δυνητικής διαμεσολαβήσεως του ΟΠΙ και της υποχρεωτικής διαμεσολαβήσεως της Επιτροπής, θα είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και αναποτελεσματική. Επομένως, η συγκεκριμένη διαδικασία προσκρούει και για το λόγο αυτό στα άρθρα 8 & 20 του Συντάγματος, αλλά και στο άρθρο 6 της ΕΣΔΑ. 11. Ειδικά η παρ. 6 (Επιτροπή Διαμεσολάβησης) εκτός των πολλαπλών νομικών ελαττωμάτων της που αναφέρουμε, είναι επιπλέον στην πράξη παντελώς ανεφάρμοστη διότι τα διάφορα εδάφιά της (ειδικά τα πρώτα οκτώ) είναι ακατάληπτα και αντιφατικά μεταξύ τους. Συγκεκριμένα: - Το 7ο εδάφιο ορίζει ότι «σε περίπτωση συμφωνίας των μερών, η συμφωνία ισχύει ΜΕΤΑ την παρέλευση 3 ετών του ΠΕΜΠΤΟΥ εδαφίου». - Το 5ο εδάφιο ορίζει ότι «η Εφετειακή απόφαση ισχύει για 3 χρόνια από τη δημοσίευσή της». Ο συνδυασμός των δύο εδαφίων είναι τουλάχιστον ακατάληπτος και άσχετος. - Το 8ο εδάφιο ορίζει ότι «όταν παρέλθουν τα 3 χρόνια και είτε η διαδικασία δεν έχει επανεκκινηθεί…….. η ισχύς της Εφετειακής απόφασης παρατείνεται μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας …» ~ Εάν όμως έχει επιτευχθεί συμφωνία, και δεν χρειάστηκε Εφετειακή προσφυγή και απόφαση ? ~ Αφού δεν έχει επανεκκινηθεί η διαδικασία, πώς θα περιμένει κανείς την ολοκλήρωσή της. - Το ίδιο 8 εδάφιο ορίζει «όταν παρέλθουν 3 χρόνια και είτε …. ή εάν έχει επανεκκινηθεί, δεν έχει ολοκληρωθεί η ισχύς της απόφασης του Εφετείου παρατείνεται». ~ Εάν υπήρξε συμφωνία και όχι απόφαση? 12. Καθ’ όλη αυτή τη διάρκεια είναι προφανές ότι στην πράξη θα υπάρχει πλήρης παύση λήψεως αδειών και καταβολής δικαιωμάτων από τους χρήστες (ένεκα της «υποχρεωτικής προδικασίας των διαπραγματεύσεων», αλλά και απόλυτη ατιμωρησία τους, αφού τα Δικαστήρια θα είναι κατ’ ουσίαν υποχρεωμένα να αναβάλλουν - αναστέλλουν – παρατείνουν όλες τις δικαστικές διεκδικήσεις των δικαιούχων μέχρι την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών. Η δε παρ. 7 του άρθρου 46, σύμφωνα με την οποία δεν θα μπορεί να ζητείται αναβολή/αναστολή των υποθέσεων που εκκρεμούν στα δικαστήρια δεν παρέχει καμμία χρησιμότητα, διότι είναι ευθέως αντισυνταγματική, ως επιβαίνουσα στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης ως προς τον ελεύθερο σχηματισμό δικαστικών κρίσεων. 13. Πάγια θέση της ΑΕΠΙ είναι ότι η πρόσβαση στη Δικαιοσύνη πρέπει να μπορεί να είναι ευθεία, άμεση και απρόσκοπτη. 14. Εξάλλου, οι ως άνω διατάξεις κρίνονται ως παράνομες και εκ των αποτελεσμάτων που θα επέλθουν συνεπεία αυτών. Ειδικότερα, το άμεσο αποτέλεσμά της (έστω και στην πράξη) αδυναμίας εφαρμογής των απολύτως και αποκλειστικών δικαιωμάτων των δημιουργών, αποδυναμώσεως και καταστήσεως ανεφάρμοστων των ποινικών κυρώσεων που απειλούνται σε περίπτωση παράνομης δημοσίας εκτελέσεως πνευματικών έργων τις καθιστά ευθέως παραβιάζουσες τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ελλάδας σύμφωνα με την Συμφωνία TRIPS και την Οδηγία Επιβολής των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας 2004/48, οι οποίες αμφότερες επιτάσσουν την υποχρεωτική θέσπιση αποτελεσματικής ποινικής προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας. 15. Επομένως, το να καταστούν ανενεργές στην πράξη τις ποινικές διατάξεις μέσω του ανωτέρω συστήματος καθορισμού αμοιβολογίων είναι παράνομο. 16. Είναι προφανές ότι ο αποκλειστικός σκοπός που προορίζεται να πετύχει το συγκεκριμένο σύστημα του άρθρου 46 είναι να εξασφαλίσει στους χρήστες ότι για μακρό χρονικό διάστημα δεν θα χρειάζεται ούτε να λαμβάνουν άδεια των δημιουργών για τη χρήση και την εκμετάλλευση των έργων τους, ούτε να καταβάλλουν κανένα ποσό για την αμοιβή τους και μάλιστα εξασφαλίζοντάς τους παράλληλα την πλήρη ατιμωρησία τους. 17. Πρέπει να τονισθεί δε όλως ιδιαιτέρως ότι η προκλητικά αντισυνταγματική αλλά και μεροληπτική υπέρ των χρηστών αυτή διαδικασία του άρθρου 46 θα είναι ουσιαστικά μία μόνιμη και διαρκής διαδικασία (εκάστοτε προσωρινή) γιατί θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 3 χρόνια!!! Επομένως, οι αναπόφευκτες συνέπειες όλων των ανωτέρω για τους δημιουργούς είναι: α) στην πράξη δεν θα μπορούν να ζητήσουν την ποινική προστασία που κατοχυρώνεται υπέρ τους διεθνώς (Συμφωνία TRIPS, Οδηγία 2004/48/ΕΚ) β) στην πράξη θα είναι εξαναγκασμένοι είτε να αποδεχθούν αμέσως τα πολύ χαμηλά δικαιώματα που θα προτείνουν οι χρήστες, είτε να συρθούν σε μία διαδικασία (διαπραγματεύσεις, διαμεσολαβήσεις, Εφετεία, Αστικά Δικαστήρια για επιδίκαση αμοιβής), η οποία είναι και αβέβαιη και χρονοβόρα και δαπανηρή. γ) όταν πια ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες, θα έχει πλησιάσει το τέλος της τριετίας που ισχύουν και επομένως θα πρέπει να ξαναρχίσουν όλα από την αρχή, και να επαναλαμβάνονται κάθε 3 χρόνια. 18. Είναι επομένως βέβαιο ότι σε ενδεχόμενη εφαρμογή ενός συστήματος, όπως το προτεινόμενο με το άρθρο 46 θα καταλυθεί άμεσα, ακαριαία και ολοκληρωτικά ολόκληρο το οικοδόμημα της προστασίας των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων που ισχύει επί δεκαετίες στη χώρα μας κατά τρόπο όμοιο με τα περισσότερα κράτη της γης. 19. Ως τελικό αποτέλεσμα θα επέλθει η εξαφάνιση των ήδη λιγοστών δικαιωμάτων που λαμβάνουν οι δικαιούχοι από την δημοσία εκτέλεση των έργων τους. 20. Φυσικά, σε περίπτωση που θα ψηφιστεί και αποτελέσει νόμο του κράτους η συγκεκριμένη διάταξη, θα επιφέρει σοβαρότατες διεθνείς κυρώσεις κατά της Ελλάδας, αλλά και βαρύτατο πλήγμα στην εικόνα της.