Αρχική Νόμος για τη συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίαςΆρθρο 56-Συλλογική διαχείριση από νομικά πρόσωπα με δεσπόζουσα θέση στην αγοράΣχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΚΔΟΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ | 22 Ιανουαρίου 2016, 15:03
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΚΔΟΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ' | 22 Ιανουαρίου 2016, 15:03

    Η παρούσα διάταξη είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το παρόν σχέδιο νόμου, προκειμένου οι κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των ΟΣΔ, να εφαρμόζονται για όλους τους φορείς που ασκούν συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων, ακόμα και για τις Ανεξάρτητες Οντότητες Διαχείρισης (ΑΟΔ) που διαθέτουν δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά. Το παρόν άρθρο όχι απλώς δεν αντίκειται στο γράμμα και στο πνεύμα της προς εναρμόνιση Οδηγίας, αλλά αντιθέτως, λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών της Ελληνικής αγοράς, στην οποία η διαχείριση κάποιων κατηγοριών δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα σχεδόν μονοπωλιακά από κερδοσκοπικές οντότητες που δεν ελέγχονται από τα μέλη τους, τυχόν απουσία της διάταξης αυτής από το σχέδιο νόμου, θα οδηγούσε σε μία κατ’ όνομα μόνο εναρμόνιση της Ελληνικής νομοθεσίας με την Ευρωπαϊκή Οδηγία, τη στιγμή που ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής αγοράς συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων θα έμενε αρρύθμιστο και θα εξακολουθούσε να λειτουργεί με τις παθογένειες του παρελθόντος, εις βάρος των δικαιωμάτων των δικαιούχων αλλά και των χρηστών. Υπό αυτή την έννοια το παρόν άρθρο όχι απλώς δεν αντιτίθεται στην Οδηγία αλλά αντιθέτως αποτελεί διάταξη επιβεβλημένη τόσο από το πνεύμα όσο και από το γράμμα αυτής. Ειδικότερα από το προοίμιο της Οδηγίας προβλέπονται μεταξύ άλλων τα κάτωθι: Σκέψη 5: Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στους εθνικούς κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης, ιδίως όσον αφορά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία τους έναντι των μελών τους και των δικαιούχων. Αυτό προκαλεί αρκετές δυσκολίες ιδίως στους μη εγχώριους δικαιούχους κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους και σε ανεπαρκή οικονομική διαχείριση των εισπραχθέντων εσόδων. Τα προβλήματα λειτουργίας των οργανισμών αυτών οδηγούν σε ανεπαρκή εκμετάλλευση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων ανά την εσωτερική αγορά εις βάρος των μελών των οργανισμών αυτών, των δικαιούχων και των χρηστών. Σκέψη 8: Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι ο συντονισμός των εθνικών κανόνων που αφορούν στην πρόσβαση στη διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων από οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, τους όρους διακυβέρνησής τους και το εποπτικό πλαίσιό τους… Σκέψη 9: Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι επίσης ο καθορισμός απαιτήσεων που ισχύουν για τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης προκειμένου να διασφαλίσουν υψηλό επίπεδο διακυβέρνησης, οικονομικής διαχείρισης, διαφάνειας και λογοδοσίας. Αυτό, ωστόσο, δεν θα πρέπει να εμποδίζει τα κράτη μέλη να διατηρούν ή να επιβάλλουν, στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης που είναι εγκατεστημένοι στην επικράτειά τους, αυστηρότερα πρότυπα από εκείνα που καθορίζονται στον τίτλο ΙΙ της παρούσας οδηγίας, εφόσον τα αυστηρότερα αυτά πρότυπα συνάδουν με το δίκαιο της Ένωσης. Σκέψη 12: Η παρούσα οδηγία, αν και εφαρμόζεται σε όλους τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης […] δεν θα πρέπει να παρεμβαίνει στις ρυθμίσεις που αφορούν στη διαχείριση των δικαιωμάτων στα κράτη μέλη όπως η ατομική διαχείριση, το επεκτατικό αποτέλεσμα μίας συμφωνίας μεταξύ ενός αντιπροσωπευτικού οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και ενός χρήστη, δηλαδή διευρυμένη συλλογική χορήγηση αδειών, υποχρεωτική συλλογική διαχείριση, τεκμήρια εκπροσώπησης και μεταβίβαση δικαιωμάτων σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης. Σκέψη 14: Η παρούσα οδηγία δεν υποχρεώνει τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης να αποκτήσουν μία συγκεκριμένη νομική μορφή. Στην πράξη, οι οργανισμοί αυτοί λειτουργούν υπό διάφορες νομικές μορφές όπως σωματεία, συνεταιρισμοί ή εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, που ελέγχονται από ή ανήκουν σε δικαιούχους πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων ή οντότητες που αντιπροσωπεύουν τους δικαιούχους αυτούς, που προβλέπονται από την παρούσα οδηγία μέσω της επιλογής νομικής μορφής. Ωστόσο, σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, λόγω της νομικής μορφής ενός οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, το στοιχείο της κυριότητας ή του ελέγχου απουσιάζει. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, στην περίπτωση των ιδρυμάτων στα οποία δεν υπάρχουν μέλη. Εντούτοις, οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να εφαρμόζονται και στους οργανισμούς αυτούς. Ομοίως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να προλαμβάνουν την καταστρατήγηση των υποχρεώσεων… Σκέψη 15: Οι δικαιούχοι θα πρέπει να μπορούν να αναθέτουν τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους σε ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης. Αυτές οι ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης είναι εμπορικές οντότητες και διαφέρουν από τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης επειδή μεταξύ άλλων δεν ανήκουν στους δικαιούχους ή δεν ελέγχονται από αυτούς. Ωστόσο στο βαθμό που οι ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης ασκούν τις ίδιες δραστηριότητες με τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, θα πρέπει να υποχρεούνται να παρέχουν ορισμένες πληροφορίες στους δικαιούχους που αντιπροσωπεύουν, στους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, στους χρήστες και στο κοινό. Σκέψη 23: … Στις περιπτώσεις που οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης έχουν ως μέλη τους οντότητες που εκπροσωπούν δικαιούχους, όπως στην περίπτωση που ένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και έχει ως μέλη ενώσεις δικαιούχων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μπορούν να προβλέπουν ότι ορισμένες ή όλες οι εξουσίες της γενικής συνέλευσης των μελών πρέπει να ασκούνται από τη συνέλευση των δικαιούχων αυτών. Η γενική συνέλευση των μελών θα πρέπει να έχει τουλάχιστον την εξουσία καθορισμού του πλαισίου των δραστηριοτήτων διαχείρισης ιδιαίτερα όσον αφορά στη χρήση των εσόδων από τα δικαιώματα εκ μέρους του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. Ωστόσο αυτό δεν θα πρέπει να θίγει τη δυνατότητα των κρατών μελών να προβλέπουν αυστηρότερους κανόνες σχετικά, παραδείγματος χάρη, με τις επενδύσεις, τις συγχωνεύσεις ή τη λήψη δανείων, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης οποιασδήποτε από τις συναλλαγές αυτές… Σκέψη 24: … Ανάλογα με την οργανωτική δομή του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, η εποπτική λειτουργία μπορεί να ασκείται από χωριστό όργανο, όπως για παράδειγμα, από ένα εποπτικό συμβούλιο ή από ορισμένα ή όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, τα οποία δεν διαχειρίζονται τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. Σκέψη 27: … Με την επιφύλαξη της δυνατότητας των κρατών μελών να προβλέπουν αυστηρότερους κανόνες για τις επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης της επένδυσης των εσόδων που απορρέουν από τα δικαιώματα, στις περιπτώσεις που επενδύονται τα ποσά αυτά, η εν λόγω επένδυση θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τη γενική επενδυτική πολιτική και την πολιτική για τη διαχείριση του κινδύνου του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης… Σκέψη 34: Προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των δικαιούχων των χρηστών και των άλλων οργανισμών συλλογικής διαχείρισης στον τομέα της διαχείρισης δικαιωμάτων από οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, κάθε οργανισμός συλλογικής διαχείρισης θα πρέπει να συμμορφώνεται με συγκεκριμένες απαιτήσεις διαφάνειας… Από τις ανωτέρω σκέψεις, καθίσταται σαφές ότι σκοπός της Οδηγίας είναι η θέσπιση ενός ελάχιστου εναρμονισμένου τοπίου σχετικά με τη συλλογική διαχείριση των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, ώστε εντός της ευρωπαϊκής αγοράς να εξασφαλιστεί ένα ελάχιστο επίπεδο διαφάνειας, χρηστής διακυβέρνησης και λογοδοσίας των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης. Οι δε προβλεπόμενες από την Οδηγία διατάξεις, όπως γίνεται ξεκάθαρο από τα ανωτέρω, αποτελούν ένα ελάχιστο πλαίσιο κανόνων, το οποίο όχι απλώς δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να επιβάλλουν αυστηρότερα πρότυπα στους οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στην επικράτειά τους, αλλά αντιθέτως η ίδια η Οδηγία επιβάλει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να προλαμβάνουν την καταστρατήγηση των προβλεπόμενων στην Οδηγία υποχρεώσεων. Σ’ αυτά τα πλαίσια, η παρούσα διάταξη αποτελεί αναγκαία ρύθμιση, που εξασφαλίζει την πραγματική εναρμόνιση του τοπίου της συλλογικής διαχείρισης στην Ελλάδα και η οποία όχι απλώς δεν αντιτίθεται στο Σύνταγμα, αλλά αντιθέτως εξασφαλίζει τη συμμόρφωση του σχεδίου νόμου με τη συνταγματική αρχή της ισότητας και της οικονομικής ελευθερίας. Χωρίς τη ρύθμιση αυτή, κατά παράβαση των συνταγματικών αρχών της ισότητας, της οικονομικής ελευθερίας, αλλά και των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού, θα δημιουργούνταν σοβαρές στρεβλώσεις δεδομένου ότι στην ίδια αγορά θα λειτουργούσαν φορείς συλλογικής διαχείρισης δύο ταχυτήτων, απ’ τη μία πλευρά, δηλαδή, ΟΣΔ, ακόμα και με μικρό μερίδιο αγοράς, που θα συμμορφώνονταν με τις αυξημένες υποχρεώσεις λογοδοσίας και διαφάνειας του νόμου και αφετέρου ΑΟΔ, που παρά τη δεσπόζουσα ή και μονοπωλιακή θέση τους, θα λειτουργούσαν εκτός πλαισίου ελέγχου και κατά παράβαση όχι μόνο του νόμου αλλά και των διεθνώς παραδεδεγμένων κανόνων λειτουργίας των ΟΣΔ. Ταυτόχρονα, η διάταξη αυτή αποτελεί βασική ασφαλιστική δικλίδα, ώστε να αποτρέπονται οι φορείς, που κατά την υπάρχουσα μορφή τους υποχρεούνται να συμμορφωθούν με τους κανόνες διαφάνειας, χρηστής διοίκησης και λογοδοσίας των ΟΣΔ, να επιλέγουν νομική μορφή και δομή που θα τους επιτρέπει την καταστρατήγηση των σχετικών κανόνων και υποχρεώσεων. Το νομοσχέδιο, χωρίς την παρούσα διάταξη, θα αποτελούσε κενό γράμμα, η δε τήρησή του θα επαφιόταν στη διακριτική ευχέρεια και την καλή θέληση του κάθε νομικού προσώπου που δραστηριοποιείται στον τομέα της συλλογικής διαχείρισης, σε αντίθεση με το πνεύμα και το γράμμα της προς εναρμόνιση Οδηγίας.