Αρχική Νόμος για τη συλλογική διαχείριση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίαςΆρθρο 56-Συλλογική διαχείριση από νομικά πρόσωπα με δεσπόζουσα θέση στην αγοράΣχόλιο του χρήστη Σύλλογος Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδας ΤΟ ΜΕΤΡΟΝ | 22 Ιανουαρίου 2016, 15:36
Άρθρο 56 ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση Εκτιμούμε ότι η προτεινόμενη διάταξη είναι εξαιρετικά κρίσιμη και σημαντική για την ομαλή λειτουργία του θεσμού της συλλογικής διαχείρισης στην Ελλάδα. Οι ΟΣΔ έχουν κατά κανόνα δύο χαρακτηριστικά: Διαχειρίζονται ξένη περιουσία (όπως ακριβώς οι τράπεζες, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί κλπ) και αφετέρου έχουν δεσπόζουσα ή μονοπωλιακή θέση στον κλάδο τους. Ένα άλλο χαρακτηριστικό τους είναι ότι οι συμβάσεις που συνάπτουν με τους χρήστες αφορά το σύνολο του ρεπερτορίου ενώ η διανομή (ειδικά στη δημόσια εκτέλεση) γίνεται όχι με βάση την πραγματική χρήση αλλά με την κατά προσέγγιση χρήση μετά από τη συγκέντρωση στατιστικών δειγμάτων και την αξιολόγηση στοιχείων. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά, εάν συνδυαστούν με τη νομική μορφή ενός ιδιωτικού και κερδοσκοπικού φορέα, δημιουργούν κατ’ εξοχήν συνθήκες σύγκρουσης συμφερόντων και εμφάνισης καταχρηστικών πρακτικών και όρων (ενδεικτικές καταχρηστικές πρακτικές οι υπερβολικές προμήθειες, η επιβολή συνολικής μεταβίβασης όλων των κατηγοριών δικαιωμάτων, η αδιαφάνεια όπως διαπιστώθηκαν από την απόφαση 245/2002 της Επιτροπής Ανταγωνσιμού).Εάν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ περισσότερων ΟΣΔ, που λειτουργούν στην ίδια κατηγορία δικαιωμάτων, οι κίνδυνοι σύγκρουσης συμφερόντων και καταχρήσεων μειώνονται αφού ο κάθε φορέας θα επιδιώκει να προσφέρει καλύτερες συνθήκες στους δημιουργούς, περισσότερη διαφάνεια, χαμηλότερες προμήθειες, προκειμένου να τους προσελκύσει. Όταν είναι μονοπώλιο ο φορέας μπορεί ανενόχλητος να εφαρμόζει τους πλέον καταχρηστικούς όρους. Γι’ αυτό πολύ ορθά η συγκεκριμένη διάταξη που εντάσσεται και στηρίζεται περισσότερο στο δίκαιο του ελεύθερου ανταγωνισμού θέτει περιορισμούς στους φορείς που έχουν μονοπωλιακή θέση στην κατηγορίας τους και τους επιβάλει να λειτουργούν με τη μορφή του ΟΣΔ. Οι αιτιάσεις ότι η ρύθμιση αυτή είναι αντισυνταγματική και αντίθετη προς την Οδηγία δεν ευσταθούν. Κατ’ αρχήν η ίδια η οδηγία στην αιτιολογική σκέψη 9 παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να προβλέψουν αυστηρότερες ρυθμίσεις από αυτές που η ίδια προβλέπει. Περαιτέρω ο δικαιολογητικός λόγος της οδηγίας που ενσωματώνει ο νόμος είναι η διασφάλιση υψηλού επιπέδου διακυβέρνησης, οικονομικής διαχείρισης, διαφάνειας και λογοδοσίας προς το συμφέρον των μελών και δικαιούχων (σκέψεις 5 και 9). Είναι προφανές ότι η παραπάνω ανάγκη υπάρχει όχι μόνον στους οσδ που ελέγχονται και ανήκουν στους ίδιους τους δημιουργούς αλλά κατά την γνώμη μας ακόμα περισσότερο και στους ιδιωτικούς φορείς συλλογικής διαχείρισης εφόσον έχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά. Το επιχείρημα ότι περιορίζεται η συνταγματικά προστατευόμενη οικονομική ελευθερία δεν ευσταθεί, αφού στις περιπτώσεις μονοπωλίων επιβάλλεται για την ορθή λειτουργία της αγοράς ο περιορισμός της οικονομικής ελευθερίας της μονοπωλιακής επιχείρησης. Επίσης δεν ευσταθεί το επιχείρημα ότι δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Αντιθέτως προστατεύεται ο ανταγωνισμός όταν ένας μονοπωλιακός φορέας υπόκειται στους ίδιους περιορισμούς που προβλέπει το νομοσχέδιο για τους οσδ.