Άρθρο 23
Αμοιβολόγια (Άρθρο 16 παρ. 2 Οδηγίας)
1. Οι δικαιούχοι πρέπει να λαμβάνουν κατάλληλη αμοιβή για τη χρήση των έργων τους. Οι αμοιβές πρέπει να είναι εύλογες σε σχέση, μεταξύ των άλλων, με την οικονομική αξία της χρήσης των δικαιωμάτων, λαμβανομένης υπόψη της φύσης και της έκτασης της χρήσης των έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας, καθώς και σε σχέση με την οικονομική αξία των υπηρεσιών που παρέχονται από τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης στον χρήστη. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης ενημερώνουν τον ενδιαφερόμενο χρήστη για τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό των αμοιβών αυτών. 2. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης καταρτίζουν κατάλογο με τις αμοιβές που απαιτούν από τους χρήστες (αμοιβολόγιο), ο οποίος γνωστοποιείται στο κοινό με ανάρτηση στην ιστοσελίδα τους, όπως και κάθε μεταβολή αυτού, και κοινοποιείται στον ΟΠΙ άμεσα, προκειμένου να αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα του τελευταίου. Οι αναρτήσεις αυτές συνιστούν προϋπόθεση ισχύος του αμοιβολογίου. Κατά τη διαμόρφωση και εφαρμογή των αμοιβολογίων τους, οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης οφείλουν να εφαρμόζουν αντικειμενικά κριτήρια, να ενεργούν χωρίς αυθαιρεσία και να μην προβαίνουν σε καταχρηστικές διακρίσεις. 3. Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης και οι αντιπροσωπευτικές ενώσεις των χρηστών μπορούν να καταρτίζουν συμφωνίες που ρυθμίζουν την αμοιβή, την οποία καταβάλλει ο χρήστης σε κάθε κατηγορία δικαιούχων, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που αφορά στις σχέσεις των μερών στο πλαίσιο εφαρμογής του παρόντος νόμου και του νόμου 2121/1993 (συλλογικές συμβάσεις). Οι συμφωνίες αυτές, όπως και κάθε τροποποίηση αυτών, κοινοποιούνται άμεσα στον ΟΠΙ και αναρτώνται στις ιστοσελίδες των μερών και του ΟΠΙ. Ο ΟΠΙ δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο, τη νομιμότητα ή την ισχύ των εν λόγω συμφωνιών.
Αν και στο Δημόσιο Διάλογο πριν δύο χρόνια δεν είχε τεθεί θέμα ανάρτησης των συμβάσεων, η ΠΕΙΡΑΣ συμφωνεί με την παρούσα διάταξη η οποία συμβάλλει στη διαφάνεια και την ισότιμη μεταχείριση χρηστών που ανήκουν στις ίδιες κατηγορίες.
Άρθρο 23 παράγραφος 1
Υπάρχει ένας αόριστος όρος ‘’κατάλληλη αμοιβή’’….ποιά άραγε είναι αυτή η αμοιβή, ποιος τη καθορίζει και με τι κριτήρια?
Σχόλιο επί της παρ. 1:
Ποιες αμοιβές θεωρούνται «εύλογες». Αόριστη νομική έννοια που υπόκειται σε ερμηνεία από τον Έλληνα δικαστή. Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η λέξη «κατάλληλες» ή «ανάλογες» σε σχέση με την οικονομική αξία κλπ. Δημιουργείται σύγχυση με την «εύλογη αμοιβή» του άρθρου 18 και 49 του Ν. 2121/1993, οι οποίες βασίζονται σε ενοχικές αξιώσεις των δικαιούχων, σε αντίθεση με άλλα δικαιώματα απόλυτα και αποκλειστικά (π.χ. άρθρου 47), τα οποία ισχύουν erga omnes και παρέχουν –μεταξύ άλλων- τη δυνατότητα απαγόρευσης χρήσης/εκμετάλλευσής τους από τους χρήστες. Ενώ στη θετική τους μορφή, παρέχουν στους δικαιούχους το δικαίωμα όπως ζητήσουν την υπογραφή σύμβασης παροχής αδείας, έναντι κατάλληλου οικονομικού ανταλλάγματος.
Η Οδηγία θα πρέπει να εξειδικευθεί με τρόπο ώστε να προβλέπει τη δυνατότητα εξαιρέσεων κι ευνοϊκών ρυθμίσεων βάσει αντικειμενικών γεωγραφικών και οικονομικών κριτηρίων (π.χ. παραμεθόριες περιοχές, μικροί παραδοσιακοί οικισμοί κάτω των 1.000 κατοίκων, μικρά και ακριτικά νησιά κλπ), όπως ειδικότερα θα πρέπει τα κριτήρια αυτά να εξειδικευθούν κατά τη νομοπαρασκευαστική διαδικασία. Επιπλέον, θα πρέπει να ληφθεί ειδική πρόνοια για κατ’ εξαίρεση διαμόρφωση των αμοιβών με βάση και υποκειμενικά κριτήρια που δικαιολογούνται από τις αρχές του κοινωνικού κράτους και της προστασίας των ίσων ευκαιριών, όπως κριτήρια σε σχέση με την αναπηρία, τη νεανική επιχειρηματικότητα, την ισότητα των ευκαιριών για είσοδο στην επιχειρηματικότητα, την ισότητα των φύλων και την προστασία των μειονεκτουσών κοινωνικών ομάδων.
Περαιτέρω, το παρόν άρθρο πρέπει να τροποποιηθεί κατάλληλα ώστε, στο βαθμό που δεν το απαγορεύουν οι Διεθνείς Συνθήκες: (α) να προστεθεί η έννοια της συνολικής αναλογικότητας ως προς τον καθορισμό της αμοιβής, τόσο μεταξύ των συνολικά καταβαλλόμενων δικαιωμάτων χρήσης στους διάφορους ΟΣΔ, όσο και στα πλαίσια της έκτασης χρήσης του ρεπερτορίου του κάθε ΟΣΔ που κάνει ο κάθε χρήστης, ανάλογα με τη φυσιογνωμία του και τις επιλογές του (λ.χ. ραδιοσταθμός ενημερωτικός, μουσικός με ελληνικό ρεπερτόριο, με ξένο ρεπερτόριο κλπ), και (β) να επιτρέπεται ρητά, ώστε να ενθαρρύνεται στην πράξη, και κάθε άλλου είδους, ατομική ή συλλογική, συμφωνία μεταξύ των επαγγελματιών χρηστών και των ΟΣΔ, πέραν του καθορισμού ποσοστιαίας αμοιβής και αντί αυτής (π.χ. κατ’ αποκοπή με βάση τις πραγματικές μεταδόσεις μουσικών έργων κλπ).
Σκοπός της πρότασης είναι να εναρμονισθεί το πλαίσιο καθορισμού των αμοιβών με τα σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα, τα οποία επιτρέπουν τη χωρίς κόστος, διαρκή και σε πραγματικό χρόνο ενημέρωση του ΟΣΔ και των δημιουργών για τις πραγματικές μεταδόσεις μουσικών έργων από τους ραδιοσταθμούς. Είναι αδιανόητο, τη στιγμή που κάθε ραδιοσταθμός περιορίζεται σε (ψηφιακές, κατά κανόνα) μεταδόσεις έργων μερικών μόλις εκατοντάδων δημιουργών, οι οποίες μάλιστα μπορούν να παρακολουθούνται ηλεκτρονικά και να ενημερώνουν τις κατάλληλες ηλεκτρονικές υποδομές των ΟΣΔ σε πραγματικό χρόνο χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση (άρα, και χωρίς κανένα επιπλέον κόστος για τους ΟΣΔ) για το τι πραγματικά μεταδόθηκε, να πρέπει να καταβάλλεται μια ενιαία αμοιβή για το σύνολο του ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου που εκπροσωπεί κάθε ΟΣΔ.
Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση, και με δεδομένο ότι είναι ήδη διαθέσιμες τεχνολογικά οι λύσεις για ψηφιακή παρακολούθηση της τήρησης των σχετικών συμφωνιών (λ.χ. σχεδόν όλοι οι ραδιοσταθμοί μεταδίδουν ψηφιακά το πρόγραμμά τους και υπάρχουν ευρέως διαθέσιμες τεχνολογικές λύσεις που εκδίδουν ψηφιακό playlist σε πραγματικό χρόνο και με ελάχιστο κόστος), ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει ρητά, ώστε να ενθαρρύνει προς τελικό όφελος του καταναλωτή, τη δυνατότητα σύναψης απευθείας εμπορικών συμφωνιών μεταξύ των επαγγελματιών χρηστών και των δικαιούχων Πνευματικών και Συγγενικών Δικαιωμάτων, χωρίς τη μεσολάβηση των ΟΣΔ, μετά από ατομικές διαπραγματεύσεις, και αντίστοιχη (αναλογική) μείωση των καταβαλλόμενων προς τους ΟΣΔ δικαιωμάτων για τους υπόλοιπους δικαιούχους (δημιουργούς κι ερμηνευτές). Η δυνατότητα αυτή είναι εξόχως επωφελής και για τους δικαιούχους, καθώς θα οδηγήσει σε καλύτερη εκμετάλλευση της περιουσίας τους, θα αναβαθμίσει τη συνεργασία μεταξύ αυτών και των επαγγελματιών χρηστών (ιδίως των ραδιοσταθμών) και θα διευκολύνει την καλύτερη προώθηση των μουσικών έργων από τους ίδιους τους δημιουργούς και τους ερμηνευτές.
Γενική Παρατήρηση :
Νομικοτεχνικά, η διάταξη του άρθρ. 23 πρέπει να προταχθεί του άρθρου 22. Πρώτα, πρέπει να γίνεται λόγος για τα αμοιβολόγια.
Γενική παρατήρηση:
Μετά από το άρθρο αυτό πρέπει να εισαχθεί το 45 παρ. 1 και 2 του νομοσχεδίου, γιατί εδώ ανήκουν νομικοτεχνικά. Και μόνον η παραπομπή που γίνεται στο άρθρ. 45, δηλαδή 22 άρθρα μετά είναι σημαντικό ζήτημα νομοτεχνικής διάρθρωσης.