Άρθρο 4
Άδεια λειτουργίας
1. Κάθε οργανισμός συλλογικής διαχείρισης ή προστασίας εγκατεστημένος στην ελληνική επικράτεια που πρόκειται να αναλάβει τη συλλογική διαχείριση ή προστασία των εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό δικαίωμα των δημιουργών ή των δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων για να λειτουργήσει νόμιμα απαιτείται να λάβει άδεια λειτουργίας από τον Υπουργό Πολιτισμού, ακολουθώντας τη διαδικασία του παρόντος. Ο ενδιαφερόμενος οργανισμός υποχρεούται πριν αρχίσει τη λειτουργία του να καταθέσει στον ΟΠΙ αίτηση, η οποία πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα στοιχεία, προκειμένου ο ΟΠΙ να υποβάλει εισήγηση στον Υπουργό Πολιτισμού: α) Το καταστατικό του, στο οποίο περιλαμβάνεται το ύψος του κεφαλαίου του. β) Τον νόμιμο εκπρόσωπό, του τα μέλη του διοικητικού και του εποπτικού συμβουλίου και τον τυχόν γενικό διευθυντή. Tα πρόσωπα αυτά πρέπει να μην έχουν παραπεμφθεί τελεσιδίκως στο δικαστήριο για κακούργημα, να μην έχουν καταδικαστεί για κακούργημα ή πλημμέλημα σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερης των δύο (2) ετών ή ανεξάρτητα από το ύψος της ποινής για ποινικά αδικήματα κατά της ιδιοκτησίας ή των περιουσιακών δικαιωμάτων, για λαθρεμπορία, παραχάραξη ή πλαστογραφία, φοροδιαφυγή, δωροδοκία ή δωροληψία. Τα ως άνω πρόσωπα οφείλουν να προσκομίζουν και δήλωση με τις πληροφορίες που αναφέρονται στην περίπτωση δ) της παραγράφου 2 του άρθρου 31. γ) Τον αριθμό των δικαιούχων που έχουν αναθέσει ή πρόκειται να αναθέσουν στον οργανισμό τη διαχείριση εξουσιών που απορρέουν από το περιουσιακό τους δικαίωμα. δ) Σχέδιο της σύμβασης ανάθεσης, από το οποίο προκύπτει η νομική μορφή και η διάρκεια της ανάθεσης της διαχείρισης. ε) Τον κανονισμό διανομής δικαιωμάτων. στ) Το ύψος των εξόδων διαχείρισης, όπως, επίσης, και κάθε στοιχείο που είναι απαραίτητο για να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα και η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. Ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης υποχρεούται, επίσης, το αργότερο τρεις (3) μήνες από τη δημοσίευση της άδειας λειτουργίας του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης να αποστείλει στον ΟΠΙ το αμοιβολόγιό του για να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 23. Μέχρι την ανάρτηση του αμοιβολογίου ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δεν μπορεί να ασκήσει τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στο άρθρο 6. 2. Ο ΟΠΙ ελέγχει τα υποβληθέντα σύμφωνα με την παράγραφο 1 στοιχεία, καθώς και το εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του παρόντος νόμου και εισηγείται προς τον Υπουργό Πολιτισμού κατά πόσο ο αιτών οργανισμός είναι βιώσιμος και μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα δικαιώματα των δικαιούχων που του έχουν αναθέσει τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους. Η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού πρέπει να είναι αιτιολογημένη και κοινοποιείται τόσο στον ΟΠΙ όσο και στον αιτούντα οργανισμό. 3. Κάθε μεταβολή των στοιχείων της παραγράφου 1 του παρόντος και του αμοιβολογίου γνωστοποιείται στον ΟΠΙ άμεσα και σε κάθε περίπτωση εντός πέντε (5) ημερών από τη μεταβολή και κοινοποιείται από τον ΟΠΙ άμεσα στον Υπουργό Πολιτισμού. Εάν ο Υπουργός Πολιτισμού δεν προβάλλει αντιρρήσεις εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση τής σχετικής μεταβολής, αυτή θεωρείται ως εγκριθείσα. Σε αντίθετη περίπτωση εξακολουθούν να ισχύουν τα μέχρι τη μεταβολή ισχύοντα στοιχεία της παραγράφου 1. 4. Η υπουργική απόφαση με την οποία χορηγείται η άδεια λειτουργίας ενός οργανισμού συλλογικής διαχείρισης δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και αναρτάται στην ιστοσελίδα του ΟΠΙ. 5. Σε περίπτωση που οργανισμός συλλογικής διαχείρισης επιθυμεί επέκταση των αρμοδιοτήτων του, απαιτείται να γίνει αντίστοιχη επέκταση της άδειας λειτουργίας του, για την χορήγηση της οποίας εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος άρθρου. 6. Στην περίπτωση που δύο ή περισσότεροι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης επιθυμούν να συγχωνευθούν, υποβάλλουν σχετικό αίτημα στον ΟΠΙ προκειμένου αυτός να υποβάλλει σχετική εισήγηση προς τον Υπουργό Πολιτισμού. Η εισήγηση του ΟΠΙ λαμβάνει κυρίως υπόψη της εάν ο νέος οργανισμός παρέχει τα εχέγγυα εκπλήρωσης όλων των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον παρόντα νόμο και τον νόμο 2121/1993. Σε περίπτωση που η εισήγηση του ΟΠΙ είναι θετική και ο Υπουργός δεν υποβάλλει αντιρρήσεις εντός τριάντα (30) ημερών από τη λήψη της, θεωρείται επιτρεπτή η συγχώνευση. Σε περίπτωση που η εισήγηση του ΟΠΙ είναι αρνητική και δεν υπάρχει αντίθετη απόφαση του Υπουργού εντός τριάντα (30) ημερών, τεκμαίρεται ότι το σχετικό αίτημα απορρίπτεται. Η συγχώνευση αναρτάται στην ιστοσελίδα του ΟΠΙ και σε αυτήν του νέου οργανισμού συλλογικής διαχείρισης που δημιουργείται από τη συγχώνευση. Η συγχώνευση μπορεί να γίνει είτε με την ταυτόχρονη άδεια λειτουργίας ενός νέου οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, στον οποίο μεταβιβάζονται αυτοδικαίως η άδεια λειτουργίας, οι συλλογικές συμβάσεις, οι συμβάσεις ανάθεσης διαχείρισης, καθώς και οι συμβάσεις με τους χρήστες είτε με απορρόφηση του οργανισμού ή των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης από έναν από αυτούς ή από άλλον ήδη εγκεκριμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού. 7. Για να λειτουργήσει νόμιμα στην ελληνική επικράτεια οργανισμός συλλογικής διαχείρισης εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ δεν απαιτείται η λήψη άδειας λειτουργίας από τον Υπουργό Πολιτισμού αλλά οφείλει να γνωστοποιήσει την πρόθεσή του αυτή στον ΟΠΙ, καθώς και τα στοιχεία επικοινωνίας του, συμπεριλαμβανομένης της διεύθυνσης, του ΑΦΜ, της έδρας και του νόμιμου εκπροσώπου του.
Άρθρο 4 Άδεια λειτουργίας
Α. Πολύ σωστά προβλέπεται καθεστώς αδειοδότησης για του ΟΣΔ. Κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να προβλέπεται αντίστοιχο καθεστώς αδειοδότησης και για τους ΑΟΔ. Η οδηγία δεν αποκλείει στα κράτη μέλη να προβλέψουν αυστηρότερο πλαίσιο ρύθμισης από αυτό που η ίδια προβλέπει στις διατάξεις της.
Β. Ένα μεγάλο κενό του νομοσχεδίου είναι ότι δεν προβλέπονται οι συνέπειες στην περίπτωση που ένας φορέας συλλογικής διαχείρισης λειτουργεί χωρίς άδεια, προβαίνει δηλαδή στην συλλογική άσκηση δικαιωμάτων. Τι θα συμβεί πχ εάν ένας ΟΣΔ δεν προσαρμόσει το καταστατικό του στις απαιτήσεις του Νόμου, και ανακληθεί η άδειά του ή δεν του χορηγηθεί άδεια λειτουργίας ως οσδ εάν είναι νεοσύστατος και αυτός συνεχίζει τη δραστηριότητά του. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει ο νόμος να προβλέπει ότι ένας οργανισμός δεν μπορεί να προβαίνει σε άσκηση δικαιωμάτων και πρακτικά δεν θα νομιμοποιείται ενεργητικά.
Στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 αναφέρεται ότι Κάθε μεταβολή των στοιχείων της παραγρ 1, κοινοποιείται στον ΟΠΙ και εγκρίνεται απο΄τον Υπουργό. Εν προκειμένω να προσδιοριστούν τα στοιχεία (α) έως (στ) της παραγρ. 1 που πρέπει να κοινοποιούνται, ώστε να μην περιλαμβάνονται τα αμοιβολόγια γιατί ο καθορισμός των αμοιβολογίων γίνεται διαφορετικά όπως παρακάτω στις διατάξεις του νομοσχεδίου και όχι βεβαίως με έγκριση του Υπουργού γιατί τότε θα αποτελούσε φόρο και όχι αμοιβή
Στηφν παράγραφο 6 καλύτερα να προβλεφθεί
ΝΑ ΜΗΝ ΣΥΓΧΩΝΕΥΟΝΤΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ
Και ατην παραγραφο 7 για τους ξένους οργανισμούς που τυχόν εγκατασταθούν στην Ελλάδα και για τους οποίους δεν απαιτείται άδεια λειτουργίας να προστεθεί το εξής να σκούν αποδεδειγμένα συλλογική διαχείριση πνευματικών ή και συγγενικών δικαιωμάτων (δηλαδή να έχουν συμβάσεις ανάθεσης να ανήκουν στις ευρωπαικές και διεθνείς ενώσεις των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης κλπ
Άρθρο 4 (Άδεια λειτουργίας)
Όπως και στο υφιστάμενο άρθρο 54 Ν. 2121/1993, στο παρόν άρθρο δεν ρυθμίζονται ρητά οι έννομες συνέπειες της χωρίς άδεια λειτουργίας ενός ΟΣΔ, ο οποίος οφείλει να λάβει άδεια. Επιβάλλεται επομένως να προβλεφθεί ρητά, ότι απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε εκ των αρμοδιοτήτων του άρθρου 6 του παρόντος νόμου σε οποιονδήποτε, εγκατεστημένο στην Ελλάδα ή σε χώρες εκτός ΕΕ, ΟΣΔ δεν έχει προηγουμένως λάβει την άδεια λειτουργίας του άρθρου 4. Ομοίως ρητά θα πρέπει κατά την άποψή μας να προβλέπεται στο παρόν νομοσχέδιο, ότι απαγορεύεται σε οποιονδήποτε, εγκατεστημένο στην Ελλάδα ή σε χώρες εκτός ΕΕ, ΟΣΔ δεν έχει λάβει την άδεια λειτουργίας του άρθρου 4, η διαχείριση δικαιωμάτων και αξιώσεων που κατά το ελληνικό δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας υπόκεινται σε υποχρεωτική συλλογική διαχείριση, καθώς και η απόλαυση των προβλεπόμενων στο άρθρο 7 του παρόντος νομοσχεδίου προνομίων των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης.
Σχόλιο στην παρ. 2: Η αναμφίβολη υπαγωγή της δράσης των ΟΣΔ στην εμβέλεια του αντιμονοπωλιακού δικαίου καθιστά κατά τη γνώμη μας επιβεβλημένη τη σύμφωνη γνώμη της εποπτικής αρχής που ελέγχει την τήρηση των διατάξεων για την προστασία του ανταγωνισμού τόσο κατά την χορήγηση όσο και κατά την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των ΟΣΔ (ως νομοθετικό πρότυπο θα μπορούσε να χρησιμεύσει το άρθρο 81 του γερμανικού νομοσχεδίου για την ενσωμάτωση της οδηγίας 2014/26 – νυν άρθρο 18 γερμ. νόμου για τη συλλογική διαχείριση).
Σχόλιο στην παρ. 3: Η διάταξη δεν μπορεί να εφαρμοστεί ως προς το αμοιβολόγιο, γιατί στον παρόντα νόμο δεν προβλέπεται διαδικασία έγκρισης αμοιβολογίων.
Σχόλιο στην παρ. 7: Προτείνεται όπως η εν προκειμένω προβλεπόμενη υποχρέωση της γνωστοποίησης να επεκταθεί και σε όποιον εγκατεστημένο στην Ελλάδα ΟΣΔ δραστηριοποιείται σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.
ΑΡΘΡΟ 4.
ΆΔΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Επειδή οι ανεξάρτητες οντότητες διαχείρισης (ΑΟΔ) διαχειρίζονται ατομικά δικαιώματα δημιουργών, οι οποίοι δεν ελέγχουν τις ΑΟΔ που μπορεί να είναι κερδοσκοπικές, είναι κατά την γνώμη μας ορθό και προς τον σκοπό εξυπηρέτησης των συμφερόντων των δημιουργών που εκπροσωπούν, να προβλεφθεί και για αυτές καθεστώς αδειοδότησης. Δεν υπάρχει κανένας δικαιολογητικός λόγος να μην εφαρμόζονται για αυτές οι ρυθμίσεις που αφορούν τη διαφάνεια, τη χρήση εσόδων, τη διανομή ή τα επιγραμμικά δικαιώματα σε μουσικά έργα. Άλλωστε η οδηγία ρητά προβλέπει στην αιτιολογική σκέψη 9 ότι τα κράτη μέλη μπορούν να θεσπίσουν αυστηρότερο πλαίσιο από το προβλεπόμενο σε αυτήν. Η έλλειψη ρύθμισης δημιουργεί τεράστιους κινδύνους για τους ίδιους τους δημιουργούς οι οποίοι δεν θα έχουν καμία προστασία έναντι των ΑΟΔ και θα είναι ευάλωτοι σε καταχρηστικές πρακτικές και επιπλέον δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού με τους ΟΣΔ οι οποίοι υπόκεινται σε ένα πάρα πολύ αυστηρό και δαπανηρό πλαίσιο λειτουργίας.
Επίσης πρέπει στο ίδιο άρθρο να προβλεφθούν συνέπειες και κυρώσεις στην περίπτωση που οι ΟΣΔ (και ΑΟΔ εφόσον υπαχθούν σε καθεστώς αδειοδότησης) λειτουργούν χωρίς άδεια. Εν προκειμένω ο νόμος πρέπει να ρυθμίσει διάταξη περί απαγόρευσης άσκησης δικαιωμάτων αυτών των ΟΣΔ.
Προτείνουμε στο άρθρο 4 να προστεθεί η ακόλουθη παράγραφος:
8. Οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης που δεν έχουν λάβει άδεια λειτουργίας σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν δύνανται να προβαίνουν στην διαχείριση των δικαιωμάτων που εκπροσωπούν και να ασκούν τις αρμοδιότητες που προβλέπονται στο άρθρο 6 του παρόντος νόμου.
Σχόλιο στην παρ. 3, εδ. α΄:
Κρίνεται ότι είναι πολύ σύντομη η προθεσμία των 5 ημερών. Προτείνεται το 20ημερο, που ισχύει και βάσει κανόνων εμπορικού δικαίου.
Σχόλιο στην παρ. 3 εδ. β΄:
Τι ακριβώς σημαίνει αυτή η διάταξη; Πώς διατυπώνεται ότι θεωρείται «εγκριθείσα» η μεταβολή του αμοιβολογίου, αφού δεν υπάρχει διαδικασία έγκρισης αμοιβολογίων, όπου θα προβλέποντο και αντίστοιχα έννομα βοηθήματα των ΟΣΔ και των Ενώσεων Χρηστών. Σε κάθε δε περίπτωση η πλήρωση των προϋποθέσεων αδείας σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα, ελέγχεται σύμφωνα με το άρθρο 47 του παρόντος νομοσχεδίου. Δυσχέρεια εφαρμογής στην πράξη και αντίφαση στις εν λόγω διατάξεις. Προτείνεται η απάλειψη του εδαφίου αυτού, αλλά και του επόμενου.
Σχόλια στην παρ. 1:
Να προστεθεί ή/και προστασίας
Ανακύπτει το εξής ζήτημα: Έστω, νομική οντότητα που ελέγχεται από δικαιούχους της διώκει μη κερδοσκοπικό σκοπό, δεν τηρεί τη διαδικασία. Εφαρμόζεται ο νόμος, ή θα λέγεται ότι, αφού δεν αυτοπροσδιορίζεται ως οσδ εκφεύγει αυτού;
Άρα, πρέπει να ληφθεί πρόβλεψη. Πρόταση: Νομική οντότητα που συνιστά οσδ κατά την έννοια του παρόντος νόμου, απαγορεύεται ……
Σχόλιο στην παρ. 1 α): Σε ορισμένους εταιρικούς τύπους δεν απαιτείται κεφάλαιο. Άρα, αρκεί η αναφορά στο καταστατικό.
Σχόλιο στην παρ. 1β): Ορθότερη η χρήση της λέξης εγκλήματα.
Σχόλιο στην παρ. 1 στ): Προτείνεται μετά από το «που» να προστεθεί: «εκζητηθεί από τον Ο.Π.Ι. και είναι …»
Σχόλιο στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 1: Η άσκηση των αρμοδιοτήτων του οσδ συναρτάται με τον χρόνο ανάρτησης του αμοιβολογίου στην ιστοσελίδα του ο.π.ι. Όμως, ο χρόνος ανάρτησης δεν υπόκειται στη σφαίρα δράσης του οσδ. Συνε-πώς, η πρόταση είναι το τελευταίο εδάφιο να τροποποιηθεί ως εξής: «Μέχρι την αποστολή προς ανάρτηση του αμοιβολογίου ο οργανισμός ….»
Σχόλιο στην παρ. 3:
Γενική παρατήρηση. Δεν είναι σαφές τι επιδιώκεται με τη διάταξη αυτή. Η δημιουργία ενός μητρώου, σαν το ΓΕΜΗ? Και ακόμη, η αλλαγή επωνυμίας θα υπόκειται σε έγκριση? Η αλλαγή έδρας, κ.ο.κ. Και τι έλεγχος θα ασκείται, νομιμότητας, σκοπιμότητας? Υπενθυμίζω ότι το δίκαιο της Α.Ε. έχει από καιρού (2007) εγκαταλείψει το σύστημα της έγκρισης. Κατά τη γνώμη μας, οι ανάγκες που θέλει να καλύψει η διάταξη καλύπτονται από την υποχρέωση γνωστοποίησης στον ο.π.ι. Και ακόμη, η έγκριση έχει θεραπευτικό αποτέλεσμα? Δηλαδή, αν ο Υπουργός εγκρίνει μία μεταβολή και αυτή είναι παράνομη, καθί-σταται νόμιμη?
Ας προβλεφθεί, λοιπόν, η κοινοποίηση των στοιχείων στον Ο.Π.Ι. και ας εγκαταλειφθεί το παρωχημένο σύστημα της έγκρισης.
Τα αμοιβολόγια δεν εγκρίνονται από τον Υπουργό, άρα η υποβολή τους σε έγκριση είναι εσφαλμένη.
Σχόλιο στην παρ. 6:
Η διάταξη αυτή είναι λίαν αμφίβολο, αν συμβιβάζεται με το εταιρικό δίκαιο. Πρέπει να τύχει ριζικής αναθεώρησης, με βάση τον σκοπό της. Αν ορθώς, αντιλαμβάνομαι την σκοποθεσία της διάταξης, κείται τούτη στη διαπίστωση της βιωσιμότητας του οργανισμού που θα προκύψει από τη συγχώνευση. Άρα, αρκεί να προβλεφθεί ότι η ενδιαφέρουσα πράξη επέρχεται με την άδεια του Υπουργού. Και να δια-γραφεί όλο το υπόλοιπο κείμενο. Και ακόμη, δεν υπάρχει μόνον η συγχώνευση, αλλά και η συγκέντρωση που είναι έννοια ευρύτερη και πλέον δόκιμη. Ακόμη υπάρχει η διάσπαση και η απόσχιση κλάδου. Όλα αυτά ρυθμίζονται από το δίκαιο του ανταγωνισμού, το εταιρικό ή ακόμη και το ενοχικό δίκαιο. Ο Υπουργός δεν δύναται να ελέγχει τα ανωτέρω, αλλά μόνον τον 2121/1993 και τον παρόντα. Η άδεια, λοιπόν, είναι διοικητική και δεν αφορά σε λοιπά ζητήματα, ούτε άγει σε ίαση πλημμελειών εν γένει. Νομίζω ότι ως νομοθετικό πρότυπο μπορεί να χρησιμεύσουν τα άρθρ. 68 επ. κ.ν. 2190/1920.