Άρθρο 53 Διορισμός επιτρόπου
1. Στην περίπτωση σοβαρού οικονομικού ή διαχειριστικού προβλήματος του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης που διαπιστώνεται σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 49 και, ιδίως, όταν πιθανολογείται ότι ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και, κυρίως, να διασφαλίσει την καταβολή στους δικαιούχους των ποσών που έχει εισπράξει για λογαριασμό τους, ο Υπουργός Πολιτισμού μπορεί να διορίσει επίτροπο είτε μετά από πλήρη και αιτιολογημένη εισήγηση του ΟΠΙ είτε μετά από υποβολή σχετικού αιτήματος από τη γενική συνέλευση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. 2. Ο επίτροπος αξιολογεί την εν γένει οικονομική, διοικητική και οργανωτική κατάσταση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του με σκοπό είτε την εξυγίανση και ανάκαμψη του οργανισμού είτε τη θέση του οργανισμού σε εκκαθάριση. 3. Ο επίτροπος επιλέγεται μεταξύ προσώπων αναγνωρισμένου κύρους και επαγγελματικής εμπειρίας σε ζητήματα συλλογικής διαχείρισης ή οικονομικών ή διοίκησης επιχειρήσεων, είναι πλήρους απασχόλησης και υπόκειται στους κανόνες περί επαγγελματικού απορρήτου. Η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού για τον διορισμό επιτρόπου δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στην ιστοσελίδα του ΟΠΙ και στην ιστοσελίδα του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης. 4. Με την απόφαση διορισμού επιτρόπου καθορίζονται οι εξουσίες, ο ρόλος και τα καθήκοντα του επιτρόπου και: είτε α) ανατίθεται συνολικά η διοίκηση και διαχείριση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης στον επίτροπο και παύει κάθε εξουσία των υφισταμένων κατά τον χρόνο επίδοσης της απόφασης οργάνων διοίκησης του οργανισμού είτε β) η εξουσία των οργάνων διοίκησης διατηρείται και ορίζονται συγκεκριμένες πράξεις ή αποφάσεις για τη λήψη των οποίων απαιτείται η συναίνεση του επιτρόπου με ποινή την απόλυτη ακυρότητα της δικαιοπραξίας ή της απόφασης που επιχειρήθηκε τη συναίνεση του. Η συνολική και αποκλειστική διοίκηση και διαχείριση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης μπορεί να ανατίθεται στον επίτροπο και με τροποποίηση της απόφασης διορισμού, ύστερα από εισήγηση του επιτρόπου, εφόσον κρίνεται ότι η ανάθεση αυτή εξυπηρετεί καλύτερα τον σκοπό της παραγράφου 2. 5. Ο διορισμός επιτρόπου δεν συνεπάγεται την ακύρωση, καταγγελία ή τροποποίηση συμφωνιών, το ληξιπρόθεσμο οποιουδήποτε χρέους του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης ή την αναστολή των ατομικών διώξεων κατ’ αυτού.
6. Η διοίκηση και οι εργαζόμενοι του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης υποχρεούνται να παρέχουν στον επίτροπο οποιοδήποτε στοιχείο ή πληροφορία τούς ζητηθεί σχετικά με τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης και να διευκολύνουν την άσκηση των κατά τον νόμο και την απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού καθηκόντων του. 7. Ο επίτροπος υποβάλλει στον Υπουργό Πολιτισμού τις ακόλουθες εκθέσεις: α) έκθεση απογραφής των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, εντός της προθεσμίας που τίθεται στην υπουργική απόφαση του διορισμού του.
β) έκθεση για την εν γένει οικονομική κατάσταση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης και για το προτεινόμενο σχέδιο δράσης, εντός προθεσμίας οριζόμενης στην ίδια υπουργική απόφαση. Το σχέδιο δράσης μπορεί να περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων προτάσεις:
αα) για την επιστροφή του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης σε ομαλή λειτουργία μέσω διορθωτικών μέτρων ή
ββ) για την προετοιμασία θέσης του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης σε καθεστώς εκκαθάρισης, σε περίπτωση που δεν κρίνεται εφικτή η εξυγίανση και ανάκαμψή του.
γ) έκθεση για τις πράξεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη λήξη ή τον τερματισμό της θητείας του. Ο επίτροπος επιβλέπει την εφαρμογή ή εφαρμόζει ο ίδιος το σχέδιο δράσης.
8. Ο επίτροπος είτε αναλαμβάνει είτε συμπράττει απλώς στη διοίκηση του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης: α) δύναται να προσλαμβάνει εξωτερικούς νομικούς ή οικονομικούς συμβούλους, καθώς και λοιπό βοηθητικό προσωπικό και β) ασκεί στο όνομα τού οργανισμού συλλογικής διαχείρισης κάθε ένδικο βοήθημα ή μέσο για την προάσπιση των συμφερόντων του, συμπεριλαμβανομένων αγωγών αποζημίωσης κατά προσώπων της διοίκησης ή του προσωπικού, εφόσον με πράξεις ή παραλείψεις του ζημίωσαν τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης. Τα σχετικά έξοδα βαρύνουν τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης.
9. Ο επίτροπος υπόκειται στον έλεγχο και την εποπτεία του Υπουργού Πολιτισμού. Η αμοιβή και το εν γένει κόστος που συνεπάγεται η άσκηση των καθηκόντων του επιτρόπου καλύπτεται από τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, στον οποίο έχει διορισθεί επίτροπος. Η απόφαση διορισμού του επιτρόπου καθορίζει την αμοιβή του, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
10. Ο επίτροπος διορίζεται για διάστημα που δεν υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες. Ο ως άνω διορισμός μπορεί να παρατείνεται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού για διάστημα που δεν υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες. Με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού δύναται να αντικαθίσταται ο επίτροπος ή να τερματίζεται το έργο του. Ο τερματισμός του έργου του επιτρόπου πριν από τη λήξη της κατά τα εδάφια α’ και β’ ορισθείσας θητείας επιτρέπεται, εφόσον ο Υπουργός Πολιτισμού διαπιστώσει βάσει των εκθέσεων του επιτρόπου ότι: α) οι λόγοι διορισμού δεν υφίστανται πλέον ή β) ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης δεν μπορεί να εξυγιανθεί και να ανακάμψει. Στην τελευταία περίπτωση ο Υπουργός Πολιτισμού ανακαλεί την άδεια λειτουργίας του οργανισμού συλλογικής διαχείρισης, τον θέτει υπό εκκαθάριση κατά τις οικείες διατάξεις και εφαρμόζεται κατά τα λοιπά το άρθρο 51.
11. Σε περίπτωση που ο επίτροπος τερματίζει το έργο του χωρίς να τεθεί ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης σε εκκαθάριση και ο επίτροπος έχει αναλάβει τη διοίκηση και τη διαχείριση του οργανισμού σύμφωνα με την περίπτωση α) της παραγράφου 4, τότε αυτός εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά του μέχρι την εκλογή νέου διοικητικού συμβουλίου.
Στους οργανισμούς που λειτουργούν με τη μορφή αστικού μη κερδοσκοπικού συνεταιρισμού προβλέπονται όλες οι νόμιμες διαδικασίες για τον έλεγχο των οργανισμών καθώς και σε περίπτωση μη ορθής λειτουργίας, η μομφή στα μέλη του ΔΣ και η προκήρυξη νέων εκλογών. Συνεπώς στους αστικούς μη κερδοσκοπικούς συνεταιρισμούς δεν πρέπει να διορίζεται επίτροπος
Ποιος εκτιμά τη σοβαρότητα του προβλήματος για να διοριστεί επίτροπος; Sτους οργανισμούς που λειτουργούν με τη μορφή αστικού μη κερδοσκοπικού συνεταιρισμού προβλέπονται όλες οι νόμιμες διαδικασίες για τον έλεγχο των οργανισμών καθώς και σε περίπτωση μη ορθής λειτουργίας, η μομφή στα μέλη του ΔΣ και η προκήρυξη νέων εκλογών. Συνεπώς στους αστικούς μη κερδοσκοπικούς συνεταιρισμούς δεν πρέπει να διορίζεται επίτροπος
Άρθρο 53 (επίτροπος)
Θεωρούμε πολύ κρίσιμη τη συγκεκριμένη διάταξη. Η κατάρρευση ενός ΟΣΔ δεν είναι μόνον καταστροφική για τους δικαιούχους μέλη του που θα απωλέσουν το – μοναδικό στις περισσότερες περιπτώσεις – εισόδημά τους αλλά θα έχει εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες στην αγορά και τους χρήστες, αφού οι τελευταίοι αφενός δεν θα μπορούν να αποκτήσουν νόμιμα την άδεια χρήσης έργων πνευματικής ιδιοκτησίας και γι’ αυτό το λόγο θα είναι συνεχώς εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να ασκηθούν αξιώσεις από μεμονωμένους δημιουργούς εφόσον προβαίνουν σε παράνομη χρήση. Τι θα κάνουν στην περίπτωση αυτή τα ραδιόφωνα, οι τηλεοράσεις, οι διοργανωτές συναυλιών, τα ξενοδοχεία – καταστήματα κλπ. Είναι λοιπόν προς το συμφέρον της κοινωνίας να μην δημιουργούνται κενά στη συλλογική διαχείριση. Αντίστοιχος θεσμός υπάρχει και στο τραπεζικό δίκαιο αφού και οι τράπεζες διαχειρίζονται ξένα χρήματα, τα χρήματά των καταθετών και σε περίπτωση κατάρρευσής τους δεν θα ζημιωθεί μόνον η ίδια αλλά και οι τρίτοι καταθέτες όπως και στην περίπτωση των οσδ ζημιώνονται οι τρίτοι δημιουργοί μέλη των οσδ. Θα πρέπει να αποσαφηνισθεί στη διάταξη ότι ο Επίτροπος δεν αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες του Εποπτικού Συμβουλίου (πλην βεβαίως της αρμοδιότητας διορισμού και παύσης της διοίκησης που θα πρέπει να αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί ο διορισμός του Επιτρόπου) και σε περίπτωση που ένας ΟΣΔ ή ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση δεν έχει Εποπτικό Συμβούλιο θα πρέπει να προβλέπεται ότι ένα από τα πρώτα καθήκοντα του Επιτρόπου θα είναι η διεξαγωγή εκλογής Εποπτικού Συμβουλίου από τους δικαιούχους σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
ΑΡΘΡΟ 53
Οι ΟΣΔ, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, διαθέτουν θεσμικούς μηχανισμούς ελέγχου και εποπτείας της διοίκησης, της διαχείρισης και της λειτουργίας τους, όπως η Γενική Συνέλευση, το Διοικητικό και το Εποπτικό Συμβούλιο. Συνεπώς, οι ΟΣΔ μέσα από τα προαναφερόμενα ελεγκτικά και διοικητικά όργανα, με τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες που αυτά έχουν, ελέγχονται ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους και ταυτόχρονα μπορούν να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή των οποιωνδήποτε δυσλειτουργιών, διαχειριστικών προβλημάτων και καταστάσεων οικονομικής συρρίκνωσής τους.
Άρα, ο επίτροπος σκόπιμο είναι να διορίζεται σε ΟΣΔ και ΑΟΔ που δεν ανήκουν στα μέλη τους και δεν ελέγχονται από αυτά ή που δεν έχουν οργανωθεί σε μη κερδοσκοπική βάση (αρθρο 3 παρ.α), ιδίως στις ΑΟΔ που έχουν δεσπόζουσα θέση στην Ελληνική αγορά.
Άρθρο 53 του Νομοσχεδίου
Οι αυτοδιαχειριζόμενοι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης οι οποίοι αποτελούνται από δημιουργούς και συγγενικούς δικαιούχους κι επίσης διοικούνται και ελέγχονται από τα μέλη τους, είναι σε θέση να ελέγξουν και να αντικαταστήσουν τη διοίκησή τους, οποτεδήποτε απαιτηθεί, εφ’όσον προκύψουν λόγοι όπως αυτοί που αναφέρονται στην περίπτωση διορισμού Επιτρόπου.
Προτείνεται, συναφώς, η ρητή εξαίρεση των αυτοδιαχειριζόμενων οργανισμών από τη δυνατότητα διορισμού Επιτρόπου εκ μέρους του ΟΠΙ/ΥΠΠΟ.
Άλλως, η διάταξη αυτή σε συνδυασμό ιδιαίτερα με την διάταξη του άρθρου 47 του Νομοσχεδίου είναι σε ευθεία αντίθεση με την παρ. 3 του άρθρου 36 της Οδηγίας, όσον αφορά την αναλογικότητα των μέτρων ελέγχου των οργανισμών
Γενικές παρατηρήσεις ως προς το άρθρο:
Ποια η έννοια του επιτρόπου εν προκειμένω; Ο διορισμός του Επιτρόπου έχει την έννοια της θέσης του Οργανισμού υπό διαδικασία εκκαθάρισης; Ποια η σχέση της διάταξης με τον Πτωχευτικό Κώδικα (ά. 99); Εξέταση της εκάστοτε νομικής μορφής του ΟΣΔ.
Άρθρο 53 Νομοσχεδίου
Σχόλια ΑΕΠΙ:
1. Σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 3 της Οδηγίας, τα μέτρα ελέγχου των ΟΣΔ πρέπει να είναι, μεταξύ άλλων, αναλογικά.
2. Οι κυρώσεις που προβλέπονται στα άρθρα 47 έως και 53 είναι βαρύτατα δυσανάλογες προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, χωρίς, εξάλλου, να ρυθμίζονται από το νόμο καθόλου οι αντικειμενικές υποστάσεις των παραβάσεων που τιμωρούνται . Η ρύθμιση δε σύμφωνα με την οποία επιβάλλονται «σωρευτικώς ή διαζευτικώς, οι παρακάτω κυρώσεις, ανεξαρτήτως άλλων κυρώσεων που προβλέπονται από τη νομοθεσία» δεν αποκλείεται, δεδομένης και της βαρύτητας και της φύσης των κυρώσεων που μπορεί να επιβάλλονται τελικά σωρευτικά, να παραβιάζει την αρχή ne bis in idem.
3. Το δε άρθρο 53 περί διορισμού Επιτρόπου είναι επιπλέον και άκρως αντιδημοκρατικό, αφού αντίστοιχη νομοθετική πρόβλεψη περί διορισμού Επιτρόπου υπήρξε μέχρι σήμερα μία και μόνη φορά στο ν.δ. 400 της Κυβερνήσεως της Επταετίας. Μας είναι αδύνατον να κατανοήσουμε τους λόγους και τις συνθήκες υπό τις οποίες επαναφέρεται σήμερα μία τέτοια αντιδημοκρατική διάταξη, αντίστοιχη της οποίας καμμία μέχρι σήμερα δημοκρατική Κυβέρνηση της χώρας ούτε καν σκέφτηκε ποτέ να υιοθετήσει.
Τα ανωτέρω σχόλια ισχύουν για όλο το κεφάλαιο ΙΓ.