1. α) Ιδρύεται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Οργανισμός Βιβλίου και Πολιτισμού», με έδρα την Αθήνα.
β) Ο Οργανισμός Βιβλίου και Πολιτισμού (στο εξής «Οργανισμός») στεγάζεται σε δύο ακίνητα ιδιοκτησίας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, επί των οδών Πανός 19 & Θόλου και Πανός 19α & Θρασυβούλου στην Αθήνα, τα οποία περιέρχονται στον «Οργανισμό Βιβλίου και Πολιτισμού» κατά χρήση και χωρίς αντάλλαγμα.
2. Ο Οργανισμός έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας και εποπτεύεται από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού.
3. Ο Οργανισμός απολαμβάνει όλων των διοικητικών και δικαστικών ατελειών, καθώς και όλων των δικονομικών και ουσιαστικών προνομίων του Δημοσίου.
4. Ο Οργανισμός έχει ως σκοπό τον καθορισμό, τον σχεδιασμό και την εφαρμογή εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης ως μορφωτικού, πολιτιστικού και ψυχαγωγικού μέσου, καθώς και των εν γένει πολιτισμικών πρακτικών που την προάγουν. Στον σκοπό αυτόν περιλαμβάνονται ιδίως:
α. η διεξαγωγή ερευνών και στατιστικών μελετών αναφορικά με τις συνθήκες παραγωγής και διακίνησης του βιβλίου, τους όρους των επαγγελμάτων που σχετίζονται με το βιβλίο καθώς και των αναγνωστικών πολιτισμικών πρακτικών του κοινού,
β. η συγκέντρωση, επεξεργασία, μελέτη και δημοσίευση στατιστικών και οικονομικών δεδομένων βιβλιολογικού ενδιαφέροντος,
γ. η καλλιέργεια των αναγνωστικών πρακτικών με έμφαση στην παιδική και εφηβική ηλικία και στις ευάλωτες ομάδες,
δ. η διαχείριση, η υποστήριξη, η αξιοποίηση και η ανάπτυξη των βάσεων δεδομένων της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ),
ε. η ανάπτυξη πλατφόρμας ηλεκτρονικού βιβλίου με ψηφιακές εφαρμογές συνδεδεμένες στις βιβλιοθήκες, σε πληροφοριακά δίκτυα, εκδοτικούς οίκους, βιβλιοπωλεία καθώς και πολιτιστικούς οργανισμούς και φορείς,
στ. η δημιουργία οπτικοακουστικού αρχείου συγγραφέων, μεταφραστών, κριτικών και εικονογράφων και εν γένει επαγγελμάτων που συνδέονται με την αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης του βιβλίου, για τη συγκέντρωση, ταξινόμηση έντυπου και ηλεκτρονικού οπτικοακουστικού υλικού και τη δημιουργία τράπεζας οπτικοακουστικού υλικού,
ζ. η διοργάνωση και ο σχεδιασμός ειδικών σεμιναρίων δημιουργικής γραφής και λογοτεχνικής μετάφρασης και η υλοποίηση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης στα επαγγέλματα του βιβλίου,
η. η ανάπτυξη σχέσεων μέσω ανταλλαγών, δημιουργικής διαμονής (residencies) και μηχανισμών προώθησης του βιβλίου στο εξωτερικό, σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και σε τρίτες χώρες και η ενεργός συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και ευρωπαϊκά προγράμματα,
θ. η προώθηση διαρθρωτικών μέτρων υποστήριξης της πρωτογενούς ελληνικής παραγωγής βιβλίου και των συντελεστών της, με προγράμματα προώθησης των Ελλήνων συγγραφέων στο εξωτερικό, χορήγηση υποτροφιών και βραβείων,
ι. ο σχεδιασμός και η εφαρμογή εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου ως μορφωτικού, πολιτιστικού και ψυχαγωγικού μέσου και της οικονομίας του βιβλίου ως δημιουργικής βιομηχανίας, με παρατηρήσεις και προτάσεις αναφορικά με το εργασιακό, φορολογικό και το εν γένει καθεστώς που διέπει ολόκληρη την αλυσίδα της παραγωγής βιβλίου και των συναφών επαγγελμάτων, με σχετική διαμεσολάβηση ενώπιον φορέων και αρχών αναφορικά με επαγγελματικά θέματα και τη προώθηση νομοθετικών, αναπτυξιακών και άλλων μέτρων,
κ. ο εντοπισμός, η οργάνωση και η διαχείριση, κατόπιν αναθέσεως του Περιφερειακού Συμβουλίου Σύγχρονου Πολιτισμού, το οποίο συστήνεται με τις διατάξεις του παρόντος νόμου Χώρων Βιβλίου και Πολιτισμού (ΧΩ.ΒΙ.ΠΟ.) και προγραμμάτων προώθησης της ανάγνωσης,
λ. η παροχή πληροφόρησης, συμβουλών και υποστήριξης της πολιτιστικής δραστηριότητας που συμβάλλει στη διάδοση του βιβλίου σε συνεργασία με τα Υπουργεία Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Τουρισμού, Οικονομίας & Ανάπτυξης, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και το Υπουργείο Εσωτερικών,
5. Όργανα διοίκησης του Οργανισμού είναι το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) και ο Γενικός Διευθυντής.
Θα θέλαμε το υπό συζήτηση σχέδιο νόμου να ήταν πιο αναλυτικό και συγκεκριμένο ως προς τις αρμοδιότητες του υπό ίδρυση φορέα βιβλίου. Συγκεκριμένα:
• Τα αυτοτελή γραφεία όπως το «Γραφείο περιφερειακής πολιτισμικής πολιτικής» πώς θα οργανώνονται, τι σύσταση θα έχουν;
• Οι χώροι πολιτισμού θα έχουν κάποια σχέση με τις βιβλιοθήκες που υπάρχουν ήδη, πώς θα χρηματοδοτούνται; Αν υπάρχει πρόβλεψη για χρηματοδότησής τους από πόρους του φορέα, αυτό σημαίνει ότι ο φορέας θα μπορεί να ενισχύει οικονομικά και βιβλιοθήκες;
• Δεν περιγράφονται αναλυτικά οι ενισχυτικές δράσεις
• Στο άρθρο 8 αναφέρονται προγράμματα μετάφρασης χωρίς περαιτέρω αναφορά σε αυτά. Τα προγράμματα επιδότησης μεταφράσεων ελληνικών έργων σε ξένες γλώσσες είναι απαραίτητα. Ακόμα και πολύ μικρές χώρες με περιορισμένους πόρους λειτουργούν τέτοια προγράμματα με μεγάλη επιτυχία. Είναι πρωτοφανές να μην έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε αυτόν τον τομέα, όταν τόσο πολύ υστερεί συγκριτικά η χώρα μας.
• Στο άρθρο 8 αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι στους σκοπούς του νέου φορέα είναι η προώθηση των βιβλίων στο εξωτερικό. Θεωρούμε ότι η σωστή προώθηση των ελληνικών βιβλίων στο εξωτερικό πρέπει να αντιμετωπιστεί σφαιρικά και παράλληλα με τα προγράμματα μετάφρασης, την πλατφόρμα και τις εκθέσεις ειδικότερα, οι οποίες λανθασμένα κατά την άποψή μας παραμένουν στο ΕΙΠ.
• Ως προς τη σύνθεση του ΔΣ θεωρούμε ότι πρέπει να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή επαγγελματίες του χώρου. Επομένως οι τρεις αναγνωρισμένου κύρους προσωπικότητες του πολιτισμού θα πρέπει να περιοριστούν, καθώς τα κριτήρια είναι υποκειμενικά. Θα πρέπει να υπάρξει απαραιτήτως εκπρόσωπος των βιβλιοθηκών και μία επιπλέον θέση για εκδότη.
• Στο νομοσχέδιο δεν αναφέρονται πουθενά οι βιβλιοθήκες.
• Θα θέλαμε να ενισχυθεί η Βιβλιονέτ και να θεσμοθετηθούν τρεις νέες κατηγορίες 1. Αλλαγή τιμών, 2. Διακίνηση, 3. Εξαντλημένα. Στοιχεία που θα προμηθεύουν οι εκδότες. Επίσης να μην καταγράφει η Βιβλιονέτ τα βιβλία που δίνουν οι εφημερίδες εφόσον δεν πωλούνται στο εμπόριο.
Θεωρούμε ότι το νομοσχέδιο κινείται στη σωστή κατεύθυνση σε ότι έχει να κάνει με το τμήμα Οικονομίας του βιβλίου και Αναπτυξιακών προγραμμάτων και θα επιθυμούσαμε να είναι ιδιαιτέρως ενισχυμένο.
Επίσης θετική χαρακτηρίζουμε τη δημιουργία πλατφόρμας όπου θα αναρτώνται πληροφορίες και δείγματα των βιβλίων που θα προτείνονται για μετάφραση στο εξωτερικό.
Τέλος, αφού ευχηθούμε καλή επιτυχία, να σημειώσουμε ότι ευελπιστούμε ότι θα διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση προς όλους ανεξαιρέτως τους εκδότες και συγγραφείς χωρίς διακρίσεις και χωρίς την δυνατότητα δημιουργίας ευνοϊκών προσωπικών σχέσεων με συγκεκριμένους κάθε φορά εκδότες όπως έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν και στο παλιό ΕΚΕΒΙ αλλά και με άλλους δημόσιους φορείς. Ο κανονισμός του νέου φορέα θα πρέπει να συμπεριλάβει διαδικασίες διαφανούς λειτουργίας για να αποτραπούν τέτοια φαινόμενα. Στην ίδια λογική θα βοηθούσε και η εύκολη πρόσβαση σε όσο το δυνατόν πιο αναλυτικούς ισολογισμούς.
Οι θετικές και αρνητικές εμπειρίες του παρελθόντος μπορούν να χρησιμεύσουν, ώστε ο νέος φορέας να είναι πρώτον αποτελεσματικός και δεύτερον να λειτουργήσει ως θεσμός, πέρα από πρόσωπα, που θα αποτελέσει ένα σταθερό σημείο αναφοράς για τον κλάδο του βιβλίου.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΣΕΒΑ) – 12.4.2019
Σχετικά με το άρθρο 1 παρ.4 : Στη συνέχεια αναγνωρίζεται ρητά το βιβλίο ως “Οικονομικό Μέγεθος Παραγωγής”, ως “παραγόμενο και εμπορεύσιμο προϊόν”. Θα εξυπηρετούσε την πληρότητα της διατύπωσης η προσθήκη και στην παράγραφο αυτή του βιβλίου με την ιδιότητά του αυτή. Με προσοχή να μην περιοριστούν οι σχετικές περιγραφές μόνο στο έγχαρτο βιβλίο αλλά και στην ψηφιακή του μορφή ως άυλη ψηφιακή πληροφορία .
Σχετικά με το άρθρο 1 παρ.4 εδ(δ): Θα πρέπει να ρυθμιστεί με πιο συγκεκριμένο τρόπο η μεταφορά της αρμοδιότητας που έχει ανατεθεί σχετικά με τη διαχείριση και ανάπτυξη της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ στο “Ελληνικό ίδρυμα Πολιτισμού” (νπιδ) με ρητή τροποποίηση των διατάξεων του Οργανισμού του Ε.Ι.Π. και του άρθρου 8 του Ν.4250/2014 με τον οποίο μεταφέρθηκαν οι αρμοδιότητες αυτές από το καταργηθέν Ε.ΚΕ.ΒΙ. στο Ε.Ι.Π.
Συναφώς με το σκοπό αυτό θα πρέπει να προστεθεί η αξιοποίηση, ανάπτυξη και εξασφάλιση πρόσβασης σε ερευνητές ή μελετητές ή απλούς αναγνώστες της “Συλλογής Τσίρκα”, της “Βιβλιολογικής Βιβλιοθήκης ”, της “Βιβλιοθήκης Μεταφρασμένης Ελληνικής Λογοτεχνίας” του πρ.Ε.ΚΕ.ΒΙ. που θα παραλάβει ο Οργανισμός από το “Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού”, που τις διατηρεί μέχρι σήμερα, καθώς και όλων των διαθέσιμων δεδομένων της Ιστοσελίδας του πρ.Ε.ΚΕ.ΒΙ που περιέχει αρχεία του Ε.ΚΕ.ΒΙ (Συγγραφέων, Μεταφραστών, κλπ.) . Επίσης κάθε άλλης συγκεκριμένης έγχαρτης ή ψηφιακής Συλλογής που θα της διατεθεί προς φύλαξη και συντήρηση με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Σχετικά με το άρθρο 1 παρ.4 εδ(στ): Σημαντική παράμετρος, και ίσως διακριτή αρχειακή ενότητα θα πρέπει να είναι οι δράσεις διασκευής του βιβλίου και κυρίως –αλλά όχι μόνο- η κινηματογραφική (οπτικοακουστική) απόδοση/διασκευή καθώς και η πλήρης –και όχι αποσπασματική- εικονογραφική διασκευή, με έμφαση στην τέχνη των «Κόμικς».
Σχετικά με το άρθρο 1 παρ.4 εδ(η): Ενόψει της ρύθμισης της διάταξης της περ.(θ) της παρ.4 του άρθρου 8 του Ν.4250/2014 (Α’ 74), περί ανάθεσης στο “Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού”(Ε.Ι.Π.) της αρμοδιότητας, μεταξύ άλλων, των διεθνών εκθέσεων βιβλίου, σε συνδυασμό με την εξειδικευμένη απασχόληση και εμπειρία του Ε.Ι.Π. με τη διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης και τη συμμετοχή στις πιο καταξιωμένες Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου, θα είναι αποτελεσματικότερο να παραμείνει η αρμοδιότητα της διοργάνωσης της ΔΕΒΘ και της ελληνικής συμμετοχής στις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου και στο Ε.Ι.Π. μέσα στο πλαίσιο της γενικής εθνικής πολιτικής βιβλίου που θα διατυπώνει ο Οργανισμός, με τη σύμφωνη γνώμη του ΥπΠΟΑ.
Η φράση “περιέρχονται κατά χρήση” αποδίδει έννοια μεταβίβασης δικαιώματος, που προσομοιάζει με αυτό της “Επικαρπίας” , χωρίς να είναι σαφές ότι αυτή είναι η αληθής πρόθεση του Νομοθέτη. Προφανώς πρόθεση του ΥπΠΟΑ είναι η παραχώρηση της χρήσης των συγκεκριμένων ακινήτων για αόριστο χρονικό διάστημα.
Για την Ασφάλεια Δικαίου θα πρέπει τα ακίνητα αυτά να προσδιοριστούν επακριβώς, είτε με τα στοιχεία τους από την ΕΤΑΔ είτε με τα στοιχεία του πλέον πρόσφατου και επακριβούς τίτλου τους.
Επίσης είναι απαραίτητο να οριστεί το ακριβές κτήριο που θα λειτουργεί η Κεντρική του Διοίκηση ως τυπική κατά νόμο έδρα (Κεντρικά Γραφεία).
Να διασφαλιστεί η διατήρηση των ερευνών, των βάσεων δεδομένων και των αρχείων του πρ. Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Στο κείμενο του νόμου θα πρέπει να προβλέπεται ρητά ότι η πνευματική ιδιοκτησία για τις έρευνες, τις βάσεις δεδομένων, τις ιστοσελίδες και τα φυσικά και ηλεκτρονικά αρχεία του πρώην ΕΚΕΒΙ, τα οποία έχουν περάσει στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ) με τον ν. 4250/2014, περιέρχονται στην ιδιοκτησία του νέου Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού. Αυτό είναι απολύτως απαραίτητη προϋπόθεση για την επικαιροποίηση, τη διατήρηση και τη συνέχισή τους (από το Παρατηρητήριο Βιβλίου και το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Βιβλίου ως το αρχείο μεταφρασμένων ελληνικών βιβλίων στο εξωτερικό).
Προτάσεις για το σχέδιο νόμου για την ίδρυση του νέου φορέα για το βιβλίο.
Ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου με ικανοποίηση διαπιστώνει ότι το σχέδιο νόμου για την ίδρυση του νέου φορέα για το βιβλίο κινείται σε θετική κατεύθυνση. Πιστεύουμε και αναμένουμε ότι ο Οργανισμός Βιβλίου και Πολιτισμού θα διευκολύνει την ανάπτυξη του βιβλίου και ταυτόχρονα θα συμβάλλει στην καλή συνεργασία των επιμέρους κλάδων του χώρου. Επιπλέον, ευελπιστούμε να καλυφθεί το κενό που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, μετά από την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ. Συμφωνούμε καταρχήν, θα πρέπει όμως να επισημάνουμε, πάντα με καλή πρόθεση, μερικά σημεία του νόμου που θεωρούμε ότι χρειάζονται αλλαγές.
Νομική φύση – Αποστολή.
Άρθρο 1 §4η
Να προστεθεί:
Η διοργάνωση και ο σχεδιασμός διεθνούς έκθεσης βιβλίου, η οργάνωση και ο σχεδιασμός για τη συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και ευρωπαϊκά προγράμματα άλλων κρατών, σε συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς του χώρου του βιβλίου.
Διορισμός και αρμοδιότητες Δ.Σ.
Άρθρο 2 §1η
Το Δ.Σ. αποτελείται από εννέα (9) μέλη………………………………., τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Γραμμάτων, δύο (2) αναγνωρισμένου κύρους προσωπικότητες του πολιτισμού, καθώς και έξι (6) εκπρόσωπους των πιο αντιπροσωπευτικών επαγγελματικών οργανώσεων, ήτοι δύο (2) εκδότες, ένας (1) συγγραφέας, ένας (1) μεταφραστής, ένας (1) βιβλιοπώλης και ένας (1) βιβλιοθηκονόμος.
Στελέχωση Οργανισμού-Ζητήματα προσωπικού
Άρθρο 7
Ως επισήμανση θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η στελέχωση του Οργανισμού θα ήταν εύλογο να γίνει από πρόσωπα που διαθέτουν, αποδεδειγμένα, ανάλογη εμπειρία στον χώρο του βιβλίου.
Γενική επισήμανση
Σε κάθε περίπτωση, για την καλύτερη και πιο αποδοτική λειτουργία του Οργανισμού, απαιτείται η συνεχής συνεργασία με τα συναφή υπουργεία και τους φορείς του κλάδου του βιβλίου, εκδότες, συγγραφείς, μεταφραστές κλπ. Απαραίτητη, επίσης, θα ήταν και μια ετήσια «συνάντηση» όλων των εμπλεκομένων, που θα έχει σκοπό να εξάγει συμπεράσματα από τα αποτελέσματα της προηγούμενης περιόδου και να θέσει τους στόχους της επόμενης.
Παρέμβαση της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ) στο νομοσχέδιο «Ίδρυση Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού»
Πώς γίνεται ένα νομοσχέδιο για την προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης να αγνοεί την ύπαρξη βιβλιοθηκών;
Η ανάρτηση του σχεδίου νόμου με τίτλο: «Ίδρυση Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού» του Υπουργείου Πολιτισμού στο Δικτυακό Τόπο Διαβουλεύσεων, η διαπίστωση ότι απουσιάζουν οι βιβλιοθήκες ως θεσμός από τις διατάξεις στη στοχοθεσία του, αλλά και ως κλάδος, -τόσο στο επίπεδο της θεσμικής εκπροσώπησης στο υπό συγκρότηση ΔΣ, όσο και στα υπόλοιπα άρθρα που αφορούν την υλοποίηση της εθνικής πολιτικής βιβλίου- έχει δημιουργήσει πολλά ερωτήματα στον κλάδο των Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (EEBEΠ).
Σε μια εποχή όπου οι συνέργειες, η εξωστρέφεια, η ορθολογική διαχείριση των οικονομικών και ανθρώπινων πόρων αποτελούν ικανή και αναγκαία συνθήκη για την κοινωνική εξέλιξη και ανάπτυξη, αδυνατούμε να κατανοήσουμε την παντελή αγνόηση από το Υπουργείο Πολιτισμού, της Εθνικής Βιβλιοθήκης, των δημοσίων και δημοτικών βιβλιοθηκών, αλλά και όλων των βιβλιοθηκών της χώρας που αγωνίζονται για την εκπαίδευση των πολιτών, την κάλυψη των πληροφοριακών τους αναγκών και την καλύτερη κατάρτισή τους προκειμένου να είναι ανταγωνιστικοί στην αγορά εργασίας. Παράλληλα αγωνίζονται για την καλύτερη κοινωνική τους ένταξη και την απάλυνση των κοινωνικών διαφορών μέσω της παιδείας.
Οι βιβλιοθήκες, οι κατεξοχήν αυτοί χώροι του βιβλίου και προώθησης της ανάγνωσης δεν λαμβάνονται υπόψη, όχι μόνον στο εν λόγω σχέδιο νόμου, αλλά και σε άλλες εξαγγελθείσες πολιτικές (Περιφερειακά Γραφεία Σύγχρονου Πολιτισμού), αν και λειτουργούν σε όλη την επικράτεια και επιτελούν τον ίδιο πολιτιστικό ρόλο μέσα από το πλέγμα υπηρεσιών, δράσεων και λειτουργιών που υλοποιούν. Προς τι λοιπόν η δημιουργία μιας παράλληλης με τις βιβλιοθήκες νέας δομής; Σήμερα μάλιστα που οι βιβλιοθήκες λειτουργούν και ως εν δυνάμει εκδότες, παρέχοντας και αυτή την υπηρεσία.
Έχει αποδειχτεί στην πράξη και σε διεθνές επίπεδο ότι μόνο οι βιβλιοθήκες μπορούν να διαμορφώσουν αναγνώστες σε μια κοινωνία. Η προσωπικότητα που μαθαίνει να διαβάζει και να μελετά θα αναπτύξει την προσωπική του βιβλιοθήκη, αγοράζοντας τα βιβλία που την ενδιαφέρουν. Αυτή τη συνήθεια της φιλαναγνωσίας κανείς δεν μπορεί να την αναπτύξει μόνος του χωρίς τις βιβλιοθήκες: ούτε ο συγγραφέας, ούτε ο εκδότης.
Μια σύγχρονη και λειτουργική πολιτική για το βιβλίο και τον πολιτισμό οφείλει να βασίζεται στη ολιστική συμβολή των βιβλιοθηκών στη ζωή των κοινωνιών. Οι βιβλιοθήκες είναι ζωτικοί παράγοντες κάθε κοινωνίας. Μέσα από το βιβλίο και τις άλλες πηγές πληροφόρησης αλλάζουν τις κοινωνίες: οι αλλοδαποί μαθαίνουν ελληνικά, οι άνεργοι αποκτούν νέες δεξιότητες, οι επιχειρηματίες δεδομένα για τη δουλειά τους, οι νέοι αποκτούν σωστές ερευνητικές συνήθειες. Όλοι αποκτούν αναγνωστικές συνήθειες και μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν και πως το βιβλίο είναι απαραίτητο στη ζωή τους. Η βιβλιοθήκη προσφέρει κάτι για τον καθένα, ανεξάρτητα φύλου, ηλικίας και προέλευσης και συμβάλει στην κοινωνική συνοχή και την ανταγωνιστικότητα της χώρας.
Η πολιτεία έχει χρέος να μεριμνά για τη στήριξη των βιβλιοθηκών και την εκπαιδευτική, κοινωνική και αναπτυξιακή τους συμβολή.
Οι βιβλιοθήκες, ως θεσμοί της δημοκρατίας, εντάσσονται στην εκπαιδευτική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη των σύγχρονων κρατών και θεωρούνται ένα από τα σημαντικότερα κύτταρα διατήρησης του πολιτισμού και της συλλογικής μνήμης. Αποτελούν τους χώρους όπου η ιδιωτική εμπειρία της ανάγνωσης συναντά το δημόσιο χώρο και την ιδέα της συνάθροισης ως κοινωνική πλέον δραστηριότητα που μας οδηγεί στον ευρύτερο χώρο της κουλτούρας και του πολιτισμού μιας κοινωνίας. Οι βιβλιοθήκες παρέχοντας πρόσβαση στην πληροφορία και τη γνώση καλύπτουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ανάγκες της κοινότητας την οποία υποστηρίζουν.
Η Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης έχει εκφράσει τις απόψεις της για το πώς θα έπρεπε να λειτουργήσει ο φορέας του βιβλίου σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να χαραχτεί μια Εθνική στρατηγική για το βιβλίο και τη φιλανανγνωσία στη χώρα μας.
Πιο συγκεκριμένα μια συστηματική πολιτική βιβλίου περιλαμβάνει:
α) το εθνικό δίκτυο βιβλιοθηκών (έλλειψη οργανωμένου δικτύου λαϊκών, ειδικών, σχολικών βιβλιοθηκών κ.λπ)
β) τους θεσμούς που θα ενισχύουν την ανάγνωση, τη βιβλιοφιλία και το κύρος του βιβλίου ως πνευματικού αγαθού
γ) την ενίσχυση του τομέα της παραγωγής και της διακίνησής του βιβλίου
δ) την προβολή της σύγχρονης δημιουργίας στο εξωτερικό στο πλαίσιο μιας οργανωμένης πολιτιστικής πολιτικής
ε) τη διαρκή επικοινωνία με όλους τους παράγοντες του βιβλίου, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό
στ) την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών (e-book, κ.λπ),
ζ) τη δημιουργία σχέσεων με τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας
η) την αξιοποίηση του βιβλίου ως εργαλείου εκπαίδευσης, κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης.
Στο πλαίσιο της βιβλιολογικής πολιτικής κάθε σύγχρονου κράτους η παρουσία των βιβλιοθηκών θεωρείται δεδομένη και άρρηκτα συνδεδεμένη με την υιοθέτηση, σχεδιασμό, χάραξη και υλοποίηση μιας εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης ως μορφωτικού, πολιτιστικού και ψυχαγωγικού μέσου, καθώς και των εν γένει πολιτισμικών πρακτικών που την προάγουν.
Είναι χρέος της ελληνικής πολιτείας να προχωρήσει άμεσα και στη θεσμοθέτηση και υλοποίηση του «Εθνικού Δικτύου Βιβλιοθηκών» μέσα από τη διαμόρφωση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου το οποίο θα καθορίζει τις γενικές αρχές και θα μεριμνά για το συντονισμό μεταξύ των σχετικών φορέων και των βιβλιοθηκών, καθώς και για την αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία τους, για τη συνεχή ανάπτυξή τους στη βάση όχι μόνο των αναγκών της χώρας αλλά και των επιταγών της σύγχρονης τεχνολογίας και επιστήμης.
Το Υπουργείο Πολιτισμού οφείλει να αποδείξει έμπρακτα ότι οι βιβλιοθήκες, ως χώροι μάθησης, έρευνας, σκέψης, προβληματισμού, πολιτισμού και προαγωγής της ανάγνωσης κατέχουν διακριτή θέση στο πλαίσιο της ακολουθούμενης πολιτιστικής πολιτικής και ότι η εδραίωση του θεσμού των βιβλιοθηκών και η συστηματική υποστήριξη αυτού αποτελεί προτεραιότητα της πολιτείας.
Καλούμε τον Πρωθυπουργό της χώρας καθώς και την Υπουργό Πολιτισμού να αναθεωρήσουν την απόφαση αυτή και να προχωρήσουν στην ένταξη των βιβλιοθηκών στο σχέδιο νόμου για «Ίδρυση Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού» και στις απαιτούμενες ενέργειες προς την κατεύθυνση αυτή.
Η πρότασή μας είναι: στο υπάρχον δίκτυο των βιβλιοθηκών όλων των ειδών, να ενταχθεί η λειτουργία του σχεδιαζόμενου δικτύου των περιφερειακών γραφείων σύγχρονου πολιτισμού και να επεκταθεί ο ρόλος των βιβλιοθηκών αντί να υποβιβάζεται. Είναι περιττή η δημιουργία ενός νέου θεσμού ο οποίος επικαλύπτει τις υπηρεσίες των βιβλιοθηκών και θα λειτουργήσει αποδυναμώνοντας το όλο εγχείρημα.
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (EEBEΠ)
Κοινοποίηση:
• Γραφείο Πρωθυπουργού
• Γραφείο Υπουργού Πολιτισμού
• Πολιτικά Κόμματα
• ΜΜΕ
• Βιβλιοθηκονομική Κοινότητα
Σημείο 4 στ.
Ενημερώνουμε ότι η πρωτοβουλία «Πορτρέτα Μεταφραστών» του ΑΠΘ, που υλοποιείται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Μετάφρασης της ΔΕΒΘ τα τελευταία 4 χρόνια συγκεντρώνει ένα εκτενές αρχείο βιντεοσκοπημένων συνεντεύξεων μεταφραστών (70 και πλέον) και εμπλουτίζεται κάθε χρόνο με νέες συνεντεύξεις μεταφραστών που επισκέπτονται τη ΔΕΒΘ. Το υλικό αυτό (το οποίο ήδη χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό εργαλείο από το ΑΠΘ) θα μπορούσε να αναδειχθεί και να εμπλουτιστεί μέσα από τον ιστότοπο του νέου οργανισμού.
Σημείο 4 ζ.
Πριν από τη διοργάνωση και τον σχεδιασμό ειδικών σεμιναρίων δημιουργικής γραφής και λογοτεχνικής μετάφρασης, θα θέλαμε να δούμε συνεργασία του νέου φορέα με τα πανεπιστήμια που προσφέρουν μεταφραστικές σπουδές σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο (και άλλα προγράμματα εκπαίδευσης μεταφραστών όπως αυτό της Ακαδημίας σε συνεργασία με τα Ιδρύματα Πέτρου Χάρη και Κώστα και Ελένης Ουράνη) και ένταξη των σχετικών σχολών στην εθνική στρατηγική για το βιβλίο, με εναρμόνιση των προγραμμάτων σπουδών τους. Επίσης, ενίσχυση των μεταφραστικών σπουδών π.χ. με την ίδρυση Διαπανεπιστημιακών Μάστερ (αρχικά σε μία γλώσσα και σταδιακά και σε άλλες, με βάση την εθνική πολιτική για το βιβλίο).
Καλό είναι να συντονιστούν οι προσπάθειες, κράτος και ακαδημαϊκή κοινότητα ας ενώσουν δυνάμεις με το ΥπΠο και την εθνική στρατηγική για το βιβλίο. Ας αξιοποιηθεί όλο αυτό το δυναμικό με συλλογικές μεταφράσεις, εργασίες, πτυχιακές εργασίες κ.λπ. που θα εναρμονίζονται με την εθνική πολιτική για το βιβλίο. Ενδεικτικά, φοιτητές του ΑΠΘ ετοίμασαν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης στο πλαίσιο των μαθημάτων τους μεταφράσεις σύγχρονων Αμερικανίδων ποιητριών, μαζί με βιογραφικά των ποιητριών κ.λπ., το οποίο αναρτήθηκε ηλεκτρονικά.
Σημείο 4θ
Αναμένουμε να δούμε προγράμματα στήριξης της ελληνικής παραγωγής ξένων τίτλων (Ελλήνων λογοτεχνών μεταφρασμένων σε τρίτες γλώσσες από Έλληνες εκδότες) σε συνεργασία του ΥπΠο με το Υπ Τουρισμού και Ανάπτυξης, ώστε αυτά τα βιβλία να πλημμυρίσουν αεροδρόμια, λιμάνια, σταθμούς και μουσεία και να φτάσουν στα εκατομμύρια των ξένων επισκεπτών στη χώρα μας, οι οποίοι θα γίνουν φορείς του ελληνικού βιβλίου. Επιπλέον, έχει προταθεί η δημιουργία πλατφόρμας μεταφρασμένων δειγμάτων για την προώθηση της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής στο εξωτερικό μέσω επιδοτούμενων μεταφράσεων. Ωστόσο ένα τέτοιο εγχείρημα θα πρέπει να είναι προσεκτικά σχεδιασμένο, καθώς προκύπτουν διάφορα ερωτήματα για τα οποία διατηρούμε επιφυλάξεις, π.χ. πώς θα επιλέγονται τα βιβλία για τα οποία θα δημιουργούνται δείγματα; Πώς θα εξασφαλίζεται η εκπροσώπηση μικρών και μεγάλων εκδοτικών οίκων; Με ποιον τρόπο θα γίνει γνωστή η πλατφόρμα στο εξωτερικό, ώστε να χρησιμοποιείται από το ενδιαφερόμενο κοινό, δηλ. τους εκδοτικούς οίκους στην αλλοδαπή; Πόσοι εκδοτικοί οίκοι στην Ελλάδα και διεθνώς αγοράζουν βιβλία μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, χωρίς προσωπική επαφή με εκδότες/ατζέντηδες; Θα ήταν πράγματι αποδοτική μια τέτοια κίνηση; Έχει γίνει σχετική μελέτη;
Σημείο 4 κ.
Μήπως, πράγματι, η ίδρυση των ΧΩ.ΒΙ.ΠΟ. θα θέσει σε αχρηστία τις υφιστάμενες δημοτικές βιβλιοθήκες αντί να τις ενισχύσει; Ξέρετε πόσες δημοτικές βιβλιοθήκες λειτουργούν στη χώρα; Πόσοι άνθρωποι εργάζονται σε αυτές; Πόσοι από αυτούς είναι βιβλιοθηκονόμοι και πόσοι αποσπασμένοι δημοτικοί υπάλληλοι άσχετων ειδικοτήτων; Μήπως είναι ευκαιρία για μια ακόμη συνεργασία του ΥπΠο με την τοπική αυτοδιοίκηση για τη δημιουργία προγραμμάτων αναβάθμισης και επικαιροποίησης των δημοτικών βιβλιοθηκών, ίδρυσης νέων όπου δεν υπάρχουν και υλοποίηση δημιουργικών προγραμμάτων αφήγησης και ανάγνωσης; Το προσωπικό των ΧΩ.ΒΙ.ΠΟ. πώς θα επιλέγεται; Οι προβλεπόμενες αμοιβές θα εντάσσονται στον προϋπολογισμό του Οργανισμού; Σε ποιους χώρους θα στεγάζονται οι ΧΩ.ΒΙ.ΠΟ;
Μήπως στην παρούσα φάση η ίδρυσή τους και η δημιουργία Τμημάτων Υποδομών και Εγκαταστάσεων αποτελεί πολυτέλεια και είναι ανεδαφική; Μήπως κάνει τον Οργανισμό πιο δύσκαμπτο και με υπερβολικά πολλές αρμοδιότητες; Θα προτείναμε να μη δοθεί έμφαση σε αυτό το κομμάτι, καθώς θα απορροφήσει πόρους από πιο ουσιαστικές δράσεις σε σχέση με τη χάραξη στρατηγικής για το βιβλίο.
Σημείο 4η
Θεωρούμε άτοπη την «ενεργό συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις» αν δεν συνοδεύεται και από τη διοργάνωση διεθνών εκθέσεων (βλ. ΔΕΒΘ). Είναι κοινό μυστικό ότι το υποστελεχωμένο ΕΙΠ, χωρίς μόνιμο προσωπικό, κάνει ό,τι μπορεί και είναι αξιέπαινο, αλλά δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για στρατηγική βιβλίου χωρίς σχεδιασμό, προγραμματισμό και οργάνωση σε ετήσια, αν όχι σε 5ετή βάση. Ο θεσμός της ΔΕΒΘ μπορεί να ισχυροποιηθεί και δεν νοείται Οργανισμός Βιβλίου που δεν αναλαμβάνει τη διοργάνωση της μόνης διεθνούς έκθεσης της χώρας. Ο ίδιο ισχύει και για την εκπροσώπηση της Ελλάδας στις εκθέσεις της Φρανκφούρτης, της Μπολόνια κ.λπ. Ποιος ο λόγος εμπλοκής δύο φορέων, όταν ο καθ’ ύλην αρμόδιος είναι ο Οργανισμός Βιβλίου; Επιπλέον, εφόσον γίνεται αναφορά σε residencies, θα πρέπει να επαναλειτουργήσει ο θεσμός των Σπιτιών Μεταφραστών και Συγγραφέων (Writer’s and Translator’s Houses), ώστε να υπάρχουν σε περισσότερες πόλεις της Ελλάδας, καθώς θα μπορούσαν να αποτελέσουν κέντρα για δημιουργική λογοτεχνική εργασία, πόλος έλξης για μεταφραστές και λογοτέχνες από όλο τον κόσμο ενώ σημαντική είναι και η δικτύωση με αντίστοιχους φορείς τους εξωτερικού και ο σχεδιασμός δράσεων από κοινού, εντός και εκτός συνόρων.
η συμβολή των βιβλιοθηκών έχει ολιστικό χαρακτήρα στη ζωή των κοινωνιών.
Οι βιβλιοθήκες ΔΕΝ είναι (μόνο) πολιτιστικοί οργανισμοί. Είναι ζωτικοί παράγοντες ανάπτυξης κάθε κοινωνίας, μέσα από το βιβλίο και τις άλλες πηγές πληροφόρησης.
ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΟΝΕΣ ΠΟΥ ΞΕΡΟΥΝ ΚΑΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥΝ ΠΩΣ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ.
ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΑΖΙ, ΟΛΟΙ ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΜΑΖΙ.
Εξαιρετικά θετική η πρωτοβουλία για την ίδρυση Οργανισμού για το Βιβλίο και επιτακτική η ανάγκη να υπάρχει εθνική πολιτική βιβλίου. Παρατηρείται, όμως, η μικρή (έως ανύπαρκτη) αναφορά της θέσης και της συμμετοχής των βιβλιοθηκών στην ανάπτυξη και ενίσχυση του μορφωτικού και πολιτιστικού ρόλου του Οργανισμού. Ένας τέτοιος οργανισμός δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην οικονομία του βιβλίου και στη δημιουργική βιομηχανία (αν και οι εκδότες και οι λοιποί θεσμοί αυτού του χώρου συμπεριλαμβάνονται, όντως, στους βασικούς συντελεστές της πολιτικής για το βιβλίο). Στα πολιτιστικά, εκπαιδευτικά και ψυχαγωγικά προγράμματα θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ρητά και οι χώροι των βιβλιοθηκών (όπως επίσης και της εκπαίδευσης).
κεφάλαιο Α΄, άρθρο 1, 4ε να επεκταθεί «… εφαρμογές και ψηφιακά αντικείμενα διάφορων μορφότυπων (pdf, epub, Daisy books) ώστε να εξυπηρετούνται και άτομα με δυσκολία στην ανάγνωση και άλλοι…»
Γενικά το νομοσχέδιο στερείται σύγχρονης φιλοσοφίας. Το περιεχόμενό του δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες συνθήκες. Αντιγράφει τα ίδια και τα ίδια. στην εισαγωγική αναφορά για τις βιβλιοθήκες, «…, εργαλεία γνώσης και επικοινωνίας… » πρέπει να προστεθεί «και ανάπτυξης». Οι βιβλιοθήκες συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, πώς:
1. ενημερώνουν τους επαγγελματίες και τους παραγωγούς για ό,τι τους αφορά (νέες τεχνολογίες, τιμές προϊόντων, φορείς εισαγωγών /εξαγωγών, εκμάθηση τεχνολογικών εργαλείων, πρόσβαση στη νομοθεσία, νέοι τρόποι παραγωγής κλπ),
2. αναπτύσσουν προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων των εργαζομένων (πχ ECDL, webinars, κ.α.),
3. διευκολύνουν τους αλλοδαπούς στη συνδιαλλαγή τους με τις υπηρεσίες (τους μαθάινουν να συντάσσουν αιτήσεις, ποιες οι διαδικασίες υποβολής αιτημάτων κλπ),
4. διδάσκουν την ελληνική γλώσσα στους αλλοδαπούς που πρόκειται να εγκατασταθούν. και να ενσωματωθούν.
5. ενισχύουν τη συνεχιζόμενη μάθηση σε κάθε επίπεδο εκπαίδευσης.
6. παρέχουν δυνατότητες διαδικτύου και κοινωνικής δικτύωσης.
Ακόμη, οι βιβλιοθήκες ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ τον τελικό χρήστη να είναι ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ. αυτό δεν μπορεί να το κάνει ούτε ο εκδότης, ούτε ο συγγραφέας και ο μεταφραστής ούτε ο βιβλιοπώλης.
Ανθη κατσιρίκου, Μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων βιβλιοθηκονόμων και επιστημόνων πληροφόρησης.
Πρώην εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ
Η επαναλειτουργία ενός οργανισμού για το βιβλίο αποτελεί για εμάς, τους πρώην εργαζόμενους του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ), ηθική δικαίωση καθώς αποδεικνύει ότι η δουλειά που προσφέραμε στην εθνική πολιτική βιβλίου της χώρας μας, επί είκοσι συναπτά έτη, δεν πήγε χαμένη.
Ένας νέος οργανισμός για την πολιτική βιβλίου θα πρέπει να στελεχωθεί από ανθρώπους με επαγγελματική εμπειρία. Πολύ περισσότερο, εφόσον καλείται να καλύψει το χαμένο χρόνο των τελευταίων πέντε ετών μετά το κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ. Ένα πεπειραμένο προσωπικό με εργασιακή εμπειρία έως και 18 ετών, όπως είμαστε οι πρώην εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ, θα μπορέσουμε άμεσα να ανταποκριθούμε με την αποδεδειγμένη τεχνογνωσία μας, τα δίκτυα επαφών στο χώρο του βιβλίου και τον, κατά κοινή ομολογία, επαγγελματισμό μας.
Άλλωστε, από δικαιική άποψη οι συμβάσεις μας όφειλαν να έχουν μετατραπεί προ πολλού από συμβάσεις έργου και ορισμένου χρόνου σε συμβάσεις αορίστου χρόνου και να έχουμε επανέλθει στην εργασία μας, στο δημόσιο τομέα, στη βάση της αποκατάστασης αδικιών που προέβλεψε ο νόμος Κατρούγκαλου (ν. 4325/2015).
Εξάλλου, η πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Αθηνών (2019), αναγνωρίζει ότι οι εργαζόμενοι συνδέονται έως την 31.03.2012 ή την 30.06.2012 με το ΕΚΕΒΙ με «σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, καθώς κάλυπταν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ΕΚΕΒΙ και τέθηκαν ως συμβάσεις έργου καταχρηστικά και προς καταστρατήγηση των διατάξεων των άρθρων…».
Για το λόγο αυτό ζητούμε, κατά τη διαδικασία στελέχωσης του νέου οργανισμού, να μοριοδοτηθούν με ορθό και δίκαιο τρόπο οι πρώην εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ βάσει των προσόντων και της εμπειρίας τους, ούτως ώστε (όσοι ενδιαφέρονται) να έχουν ένα στοιχειώδες αλλά ουσιαστικό προβάδισμα έναντι των υπολοίπων υποψηφίων. Κατά συνέπεια, για την εύρυθμη λειτουργία του νέου οργανισμού, θα πρέπει να προβλεφθεί στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του η στελέχωση να πραγματοποιηθεί βάσει τυπικών αλλά και ουσιαστικών προσόντων, περιλαμβάνοντας την εργασιακή μας εμπειρία.
Είμαστε πεπεισμένοι ότι το αίτημά μας αυτό είναι συμβατό με οποιοδήποτε εργασιακό, νομικό, δεοντολογικό, ηθικό και κοινωνικό κριτήριο μπορεί να ζητηθεί.
Αναμφίβολα, είναι εξαιρετικά θετική και σημαντική η ίδρυση του Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού, ο οποίος Οργανισμός θα καλύψει όλες τις πτυχές του σχεδιασμού και της εφαρμογής Πολιτικής Βιβλίου, όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 1. Ειδικότερα, όσα προβλέπονται στο άρθρο 1, (4α-στ), θα συμβάλλουν στην επιστημονική έρευνα για το βιβλίο και την εκδοτική δραστηριότητα, συντελώντας ταυτόχρονα στην ανάπτυξη αποτελεσματικής αναγνωστικής πολιτικής.
Θέλω να συγχαρώ την υπουργό κα Μυρσίνη Ζορμπά για την πρωτοβουλία της για την ίδρυση Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού με αντικείμενο την προώθηση του βιβλίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι κοινή η διαπίστωση ότι μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ δεν υπήρξε φορέας ικανός να αναλάβει αποτελεσματικά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης.
Η ίδρυση φορέα για το βιβλίο είναι επιτακτική ανάγκη των καιρών, ικανοποιεί το πάγιο αίτημα του κλάδου του βιβλίου στο σύνολό του και θα βοηθήσει τα μέγιστα στον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου προγράμματος με μεσοπρόθεσμους αλλά και μακροπρόθεσμους στόχους.
Καταθέτω παρατηρήσεις σχετικά με τον υπό ίδρυση φορέα προς την κατεύθυνση της καλύτερης λειτουργίας του:
1. Για την αποτελεσματική λειτουργία του νέου φορέα βιβλίου είναι απαραίτητες οι συνέργειες με τα συναφή υπουργεία, και την τοπική αυτοδιοίκηση. Καλό θα ήταν, όπου είναι εφικτό, να υπάρξει σχετική νομοθέτηση προς αυτή την κατεύθυνση.
2. Η επάνδρωση του νέου φορέα πρέπει να γίνει, κατά πλειοψηφία, από πρόσωπα με αποδεδειγμένη εμπειρία στο χώρο του βιβλίου. Δεν υπάρχει ανάγκη για περισσότερους γραφειοκράτες, αλλά περισσότερους επαΐοντες.
3. Οι έννοιες «ψηφιακή πλατφόρμα» και «οπτικοακουστικό αρχείο» είναι πάρα πολύ γενικές και χρειάζονται λεπτομερή επεξήγηση. Ο κόσμος του βιβλίου δεν επιθυμεί να υπάρξει κανενός είδους κρατική παρέμβαση στη διαχείριση των ebooks, των audiobooks κ.ο.κ. που σχεδιάζονται και διανέμονται από ιδιωτικές εκδοτικές επιχειρήσεις.
4. Οι εκθέσεις που σήμερα οργανώνονται από το ΕΙΠ πρέπει να μεταφερθούν στο νέο φορέα. Άλλωστε αυτοί που τις οργανώνουν είναι πρώην εργαζόμενοι στο ΕΚΕΒΙ και δικαιούνται να απορροφηθούν στο νέο φορέα, αφού έχουν εξ ορισμού την απαιτούμενη πείρα.
5. Οφείλω να επισημάνω ότι η χρηματοδότηση του νέου φορέα δεν θα πρέπει να συνδεθεί σε καμία περίπτωση με τα έσοδα του ΟΣΔΕΛ, εμμέσως ή αμέσως, όπως συνέβαινε με το ΕΚΕΒΙ. Ούτε να υπάρξει κανενός είδους παρακράτηση της εύλογης αμοιβής επί των εισαγωγών ηλεκτρονικών συσκευών.
6. Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ χρειάζεται επειγόντως αναβάθμιση. Σήμερα υπολειτουργεί λόγω περιορισμένου προσωπικού, πεπαλαιωμένου λογισμικού και παρωχημένης στρατηγικής. Είναι προτεραιότητα για τον κλάδο η άμεση αναβάθμιση, μετά από διαβούλευση με τον κλάδο του βιβλίου, και στελέχωσή της ακόμη και πριν από τη λειτουργία του νέου φορέα.
Η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου χαιρετίζει την πρωτοβουλία της υπουργού Πολιτισμού για την ίδρυση Οργανισμού Βιβλίου και Πολιτισμού με αντικείμενο την προώθηση του βιβλίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι κοινή η διαπίστωση ότι μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ δεν υπήρξε φορέας ικανός να αναλάβει αποτελεσματικά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας εθνικής πολιτικής για την προώθηση του βιβλίου και της ανάγνωσης.
Η ίδρυση φορέα για το βιβλίο είναι επιτακτική ανάγκη των καιρών, ικανοποιεί το πάγιο αίτημα του κλάδου του βιβλίου στο σύνολό του και θα βοηθήσει τα μέγιστα στον σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου προγράμματος με μεσοπρόθεσμους αλλά και μακροπρόθεσμους στόχους. Καταθέτουμε ορισμένες παρατηρήσεις σχετικά με τον υπό ίδρυση φορέα προς την κατεύθυνση της καλύτερης λειτουργίας του:
1. Έχουμε αναφέρει πολλές φορές ότι για την αποτελεσματική λειτουργία του νέου φορέα βιβλίου είναι απαραίτητες οι συνέργειες με τα συναφή υπουργεία, καθώς επίσης με την τοπική αυτοδιοίκηση. Καλό θα ήταν, όπου είναι εφικτό, να υπάρξει σχετική νομοθέτηση προς αυτή την κατεύθυνση.
2. Η επάνδρωση του νέου φορέα θεωρούμε ότι πρέπει να γίνει, κατά πλειοψηφία, από πρόσωπα με αποδεδειγμένη εμπειρία στον χώρο του βιβλίου. Δεν υπάρχει ανάγκη για περισσότερους γραφειοκράτες, αλλά περισσότερους επαΐοντες.
3. Οι έννοιες «ψηφιακή πλατφόρμα» και «οπτικοακουστικό αρχείο» είναι πάρα πολύ γενικές και χρειάζονται λεπτομερή επεξήγηση. Ο κόσμος του βιβλίου δεν επιθυμεί να υπάρξει κανενός είδους κρατική παρέμβαση στη διαχείριση των ebooks, των audiobooks κ.ο.κ. που σχεδιάζονται και διανέμονται από ιδιωτικές εκδοτικές επιχειρήσεις.
4. Οι εκθέσεις που σήμερα οργανώνονται από το ΕΙΠ πρέπει να μεταφερθούν στο νέο φορέα. Άλλωστε αυτοί που τις οργανώνουν είναι πρώην εργαζόμενοι στο ΕΚΕΒΙ και δικαιούνται να απορροφηθούν στο νέο φορέα, αφού έχουν εξ ορισμού την απαιτούμενη πείρα.
5. Αν και το θεωρούμε αυτονόητο, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η χρηματοδότηση του νέου φορέα δεν θα πρέπει να συνδεθεί σε καμία περίπτωση με τα έσοδα του ΟΣΔΕΛ, εμμέσως ή αμέσως, όπως συνέβαινε με το ΕΚΕΒΙ. Ούτε να υπάρξει κανενός είδους παρακράτηση της εύλογης αμοιβής επί των εισαγωγών ηλεκτρονικών συσκευών.
6. Η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ χρειάζεται επειγόντως αναβάθμιση. Σήμερα υπολειτουργεί λόγω περιορισμένου προσωπικού αλλά κυρίως πεπαλαιωμένου λογισμικού. Είναι προτεραιότητα για τον κλάδο η άμεση αναβάθμιση, μετά από διαβούλευση με τον κλάδο του βιβλίου, και στελέχωσή της ακόμη και πριν από τη λειτουργία του νέου φορέα.