Το άρθρο 27 του ν. 2725/1999 τροποποιείται ως εξής :
«Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του άρθρου 104, με γενικούς ή ειδικούς κανονισμούς, που ψηφίζει η γενική συνέλευση των μελών κάθε αθλητικής ομοσπονδίας του οικείου αθλήματος ή του οικείου κλάδου άθλησης, τίθενται οι κανόνες που ισχύουν για όλα τα θέματα που αφορούν την οργάνωση και τη διεξαγωγή του αθλήματος ή των αθλημάτων που υπάγονται σε αυτή, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. Για την κατάρτιση των παραπάνω κανονισμών λαμβάνονται υπόψη οι ισχύοντες διεθνείς Κανονισμοί. Η τήρηση των κανόνων αυτών είναι υποχρεωτική για τα αθλητικά σωματεία και τις αθλητικές ενώσεις που ανήκουν στην αρμοδιότητα της οικείας ομοσπονδίας. Οι κανονισμοί και οι τροποποιήσεις τους υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο για τον αθλητισμό Υπουργό. Αν κατά τον έλεγχο νομιμότητας κανονισμού διαπιστωθεί ότι ρυθμίσεις αυτού πρέπει να τροποποιηθούν, να συμπληρωθούν ή να εναρμονιστούν με διατάξεις του παρόντος ή άλλων νόμων, ο κανονισμός αναπέμπεται στην οικεία ομοσπονδία προς συμμόρφωση. Αν η ομοσπονδία δεν συμμορφωθεί εντός τριών (3) μηνών από την αναπομπή, ο αρμόδιος για τον αθλητισμό Υπουργός δύναται να αποφασίσει την αναστολή της τακτικής επιχορήγησης της ομοσπονδίας και αν παρέλθουν τρεις (3) επιπλέον μήνες από την περί αναστολής της επιχορήγησης απόφαση, χωρίς η ομοσπονδία να έχει στο μεταξύ συμμορφωθεί, ο αρμόδιος για τον αθλητισμό Υπουργός δύναται να ανακαλέσει την ειδική αθλητική αναγνώρισή της».
Είναι συχνό το φαινόμενο της χειραγώγησης των διαδικασιών μιας ομοσπονδίας για την λήψη των αποφάσεων για τους κανονισμού της. Η χειραγώγηση αυτή είναι ακόμη μεγαλύτερη όταν οι διαδικασίες αυτές καλύπτονται από ολοκληρωτική αδιαφάνεια. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης, όπου δεν υπάρχει πουθενά αναρτημένη στην ιστοσελίδα της ομοσπονδίας ή οπουδήποτε στο διαδίκτυο οι σχετικές αποφάσεις των κανονισμών του Διοικητικού Συμβουλίου ή των Γενικών Συνελεύσεων, με χαρακτηριστικές τις περιπτώσεις του κανονισμού των προμηθειών και του κανονισμού του προσωπικού και των υπηρεσιών. Ως εκ τούτου, η προτεινόμενη διάταξη κρίνεται ως απολύτως θετική, με την αυτονόητη όμως προϋπόθεση να δημοσιοποιούνται στο Πρόγραμμα Διαύγεια τα θετικά αποτελέσματα – εγκρίσεις των ελέγχων νομιμότητας.
Επιπρόσθετα θα μπορούσε να θεσμοθετηθεί η υποχρέωση των ομοσπονδιών να αναρτούν –ως εποπτευόμενοι φορείς- όλες τις σχετικές διοικητικές αποφάσεις τους στο Πρόγραμμα Διαύγεια και αυτό να αποτελεί μία από τις προϋποθέσεις του ελέγχου νομιμότητας. Σε προέκταση αυτής της πρότασης, προτείνεται να καταργηθεί η δυνατότητα να μην συμμετέχουν στο Πρόγραμμα Διαύγεια οι ομοσπονδίες που δεν επιχορηγούνται τακτικώς, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις από κρατικούς πόρους κατά 50% τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους (Νόμος 3861/2010) και να αντικατασταθεί με την υποχρέωσή τους εάν επιχορηγούνται περισσότερο από ένα ύψος χρηματοδότησης, π.χ. 300.000 ευρώ.
Βασίλης Ντάκουρης
Πτυχιούχος ΣΕΦΑΑ Αθηνών με ειδικότητα στην καλαθοσφαίριση και μεταπτυχιακές σπουδές στην Άσκηση και Ποιότητα Ζωής
Μέλος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Διοίκησης Αθλητισμού και Αναψυχής
Αφού γίνονται τροποποιήσεις στον 2725/99 είναι ευκαιρεία να κάνουμε μερικές τροποποιήσεις ακόμη και να λύσουμε προβλήματα που χρονίζουν
Στο άρθρο 11 του 2725/99 αναφέρεται «επιτρέπεται να ιδρύεται µία µόνο αθλητική ένωση για κάθε άθλημα ή κλάδο άθλησης»
Να αλλαχθεί για να διευκρινιστεί ότι κλάδος άθλησης ενός αθλήματος μπορεί να θεωρηθεί ο μη αγωνιστικός χαρακτήρας του ή ο χαρακτήρας του ως «Αθλητισμός για όλους»
Κάποτε και στην Ελλάδα πρέπει να δώσουμε σημασία στον Αθλητισμό για όλους.
Στο άρθρο 19.2 του 2725/99 αναφέρεται «Για κάθε άθληµα ή κλάδο άθλησης επιτρέπεται η σύσταση µίας (1) µόνο ομοσπονδίας για όλη τη χώρα.»
Να αλλαχθεί για να διευκρινιστεί ότι κλάδος άθλησης ενός αθλήματος μπορεί να θεωρηθεί ο μη αγωνιστικός χαρακτήρας του ή ο χαρακτήρας του ως «Αθλητισμός για όλους»
Κάποτε και στην Ελλάδα πρέπει να δώσουμε σημασία στον Αθλητισμό για όλους.
Στο άρθρο 28.1 του 2725/99 αναφέρεται «Η αθλητική οµοσπονδία δικαιούται να ζητήσει την παροχή ειδικής αθλητικής αναγνώρισης, εφόσον για το άθληµα ή τον κλάδο άθλησης που
καλλιεργεί υπάρχει αντίστοιχη παγκόσμια οµοσπονδία.»
Να αλλαχθεί για να διευκρινιστεί ότι κλάδος άθλησης ενός αθλήματος μπορεί να θεωρηθεί ο μη αγωνιστικός χαρακτήρας του ή ο χαρακτήρας του ως «Αθλητισμός για όλους»
Στο άρθρο 28.3 του 2725/99 το α) «Το άθληµα ή ο κλάδος άθλησης που αναπτύσσει η νέα οµοσπονδία να περιλαµβάνεται στο επίσηµο πρόγραµµα των Ολυµπιακών Αγώνων.» να Διαγραφεί
Δεν υπάρχει καμμία λογική να υπάρχει υποχρέωση για περίληψη στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών αγώνων αφού στο β) ορίζεται «Να υπάρχει αντίστοιχη αυτοτελής παγκόσµια οµοσπονδία, αναγνωρισµένη από τη ∆ιεθνή Ολυµπιακή Επιτροπή (∆.Ο.Ε.), στην οποία και να υπάγεται διεθνώς το άθληµα ή ο κλάδος άθλησης.»
Στο άρθρο 28.3 γ) του 2725/99 να διαγραφούν οι λέξεις «τα σωµατεία αυτά να έχουν λάβει την κατά τις διατάξεις του άρθρου 8 του παρόντος νόµου ειδική αθλητική αναγνώριση» αφού προϋπόθεση να λάβουν τα σωματεία την κατά τις διατάξεις του άρθρου 8 του παρόντος νόµου ειδική αθλητική αναγνώριση είναι να έχει λάβει την ειδική αθλητική αναγνώριση η υπερκείμενη ομοσπονδία τους!!!!!
Ως γνωστόν, η αιτιολογική έκθεση κάθε νόμου δεν θα πρέπει να ενσωματώνει απλή περίληψη των υπό διαβούλευση διατάξεων, αλλά αντίθετα θα πρέπει να αναδεικνύει και την υποκειμενική και αντικειμενική τελολογία τους, προκειμένου να διευκολύνει την ερμηνεία και εφαρμογή τους. Εν προκειμένω, δυστυχώς, η αιτιολογική έκθεση της συγκεκριμένης διάταξης δεν συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή, αφού είναι τελείως περιγραφική και δεν αναφέρει καθόλου για ποιο λόγο προτείνονται οι επίμαχες τροποποιήσεις.
Περαιτέρω, στο πλαίσιο της γενικότερης συζήτησης για τυχόν τροποποίηση του άρθρου 27 του ν. 2725/1999, οι όποιες προτάσεις θα πρέπει να κινούνται προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των υπαρκτών προβλημάτων εφαρμογής της από τη Διοίκηση, τα οποία συνέχονται με τις απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:
– Τι σημαίνει έλεγχος νομιμότητας κανονισμών: Η ερμηνεία του όρου αυτού φωτίζεται από το αντίστοιχο όρο «έλεγχος νομιμότητας» που αποτυπώνεται στη θεωρία και στη νομολογία για τον έλεγχο των καταστατικών σωματείων (άρα και αθλητικών σωματείων, αθλητικών ενώσεων και αθλητικών ομοσπονδιών) από το αρμόδιο Ειρηνοδικείο για τη σύστασή τους ή για την τροποποίηση του καταστατικού τους. Ο έλεγχος αυτός νομιμότητας θα πρέπει λοιπόν να εξαντλείται αποκλειστικά και μόνο στην τήρηση των προϋποθέσεων ψήφισης των κανονισμών (ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας) και στη συμφωνία τους με διατάξεις αναγκαστικού δικαίου (βλ. ενδεικτικά Κ. Χριστακάκου-Φωτιάδη σε Απ. Γεωργιάδη/Μ. Σταθόπουλο, Αστικός Κώδικας, άρθρο 78, αρ. 6, και άρθρο 81, αρ. 1, η ίδια σε Κ. Ρούσσο, Δίκαιο νομικών προσώπων, σελ. 417-419 και 423 επ., Απ. Γεωργιάδης, Γενικές αρχές αστικού δικαίου, §15, αρ. 9). Με άλλα λόγια, οι όποιες παρατηρήσεις του αρμοδίου Τμήματος της ΓΓΑ για τον έλεγχο νομιμότητας κανονισμών αθλητικών ομοσπονδιών μπορούν να συμπεριλαμβάνουν μόνο αναφορές για μη τήρηση των ποσοστών απαρτίας ή πλειοψηφίας ή για αντίθεση με συγκεκριμένες, ρητά αναφερόμενες, διατάξεις αναγκαστικού δικαίου.
– Τι συνέπειες έχει ο έλεγχος νομιμότητας: Ο έλεγχος νομιμότητας των κανονισμών των αθλητικών ομοσπονδιών δεν αποτελεί όρο απαραίτητο για την ισχύ τους (ΣτΕ 443/2004, ΣτΕ 2236/2002, ΑΣΕΑΔ 90/2017, ΑΣΕΑΔ 84/2017, ΑΣΕΑΔ 72/2017).
– Για ποιο λόγο προβλέπεται σήμερα τεκμαιρόμενη έγκριση των κανονισμών από τη Διοίκηση: Όπως και όλες οι σιωπηρές θετικές διοικητικές πράξεις (βλ. Δ. Ντισλίδου, Οι σιωπηρές θετικές πράξεις, ΘΠΔΔ 2015, 102), η de lege lata τεκμαιρόμενη έγκριση των κανονισμών των αθλητικών ομοσπονδιών μετά την άπρακτη παρέλευση προθεσμίας ενός μήνα από την υποβολή τους στη Διοίκηση έχει θεσπισθεί με σκοπό την ταχεία περαίωση των αμφισβητήσεων σχετικά με τη νομιμότητα των κανονισμών αυτών και συναφώς με την απαραίτητη ασφάλεια δικαίου για τη νόμιμη εφαρμογή των κανονισμών αυτών από τις αθλητικές ομοσπονδίες, τις αθλητικές ενώσεις, τα αθλητικά σωματεία, τους αθλητές και τους προπονητές και δη την ασφάλεια δικαίου για την εξαγωγή αποτελεσμάτων αθλητικών αγώνων με βάση συγκεκριμένους κανονισμούς. Εν προκειμένω, η προτεινόμενη κατάργηση της συγκεκριμένης σιωπηρής θετικής διοικητικής πράξης δεν φέρεται να προσφέρει το παραμικρό (δεν αναφέρεται μάλιστα καμία αιτία για πρόταση της επίμαχης ρύθμισης), αντιθέτως μάλιστα φαλκιδεύει την ασφάλεια δικαίου που εξασφαλίζεται για τη διοργάνωση των αθλητικών αγώνων υπό το ισχύον καθεστώς. Το συμπέρασμα αυτό επιρρωνύεται μάλιστα από τη διαπίστωση ότι ο προτεινόμενος έλεγχος νομιμότητας σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο, ακόμη και μετά από πολλά χρόνια, δύναται να προκαλέσει σοβαρά ζητήματα παραβίασης των συνταγματικώς κατοχυρωμένων αρχών της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου και της ασφάλειας δικαίου, με την (αναδρομική;) άρση μετά από 1 ή 2 ή 5 χρόνια διατάξεων κανονισμών που κατά τα άλλα έχουν ήδη εφαρμοσθεί από τις αθλητικές ομοσπονδίες, τις αθλητικές ενώσεις, τα αθλητικά σωματεία, τους αθλητές και τους προπονητές και έχουν ενδεχομένως εγκριθεί και εφαρμοσθεί και από το ΑΣΕΑΔ.
– Ποιες είναι οι έννομες συνέπειες της μη συμμόρφωσης με τις υποδείξεις της Διοίκησης: Οι συνέπειες της αντίθεσης των κανονισμών των αθλητικών ομοσπονδιών με διατάξεις αναγκαστικού δικαίου προβλέπονται ήδη, de lege lata, σωρευτικώς και στο άρθρο 27 του ν. 2725/1999 και στο άρθρο 29 του ν. 3479/2006, το οποίο μάλιστα προβλέπει την έκδοση των προβλεπόμενων διοικητικών πράξεων μετά από εισήγηση του ήδη καταργηθέντος με το ν. 4603/2019 Ελεγκτικού Συμβουλίου της ΓΓΑ! Αντί λοιπόν να προβλέπονται, όπως προτείνεται με το υπό διαβούλευση άρθρο, οι ίδιες έννομες συνέπειες με διαφορετική διαδικασία στο άρθρο 27 του ν. 2725/1999 και με διαφορετική διαδικασία στο άρθρο 29 του ν. 3479/2006, θα έπρεπε να υπάρξει μέριμνα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την επιτακτικώς αιτούμενη από όλη την αθλητική κοινότητα ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ της αθλητικής νομοθεσίας, όπως αυτή που έχει επιτυχώς ολοκληρωθεί σε άλλες προηγμένες ευρωπαϊκές έννομες τάξεις (βλ. το γαλλικό Code du sport, ο οποίος εκδόθηκε με αφορμή το νόμο 2004-1343 της 9.12.2004 για την απλοποίηση του δικαίου, ολοκληρώθηκε ως προς το τμήμα των νόμων το 2006 με το διάταγμα 2006-596 της 23.5.2006, ως προς το τμήμα των διαταγμάτων το 2007 με τα διατάγματα 2007-1132 και 2007-1133 της 24.7.2007 και ως προς το τμήμα των υπουργικών αποφάσεων το 2008 με την υπουργική απόφαση της 28.2.2008 και κωδικοποίησε όλη ανεξαιρέτως την αθλητική νομοθεσία σε ένα μόνο κείμενο).
Επειδή όλα τα παραπάνω δεν φαίνεται να αποτελούν αυτονόητες απαντήσεις και προτεραιότητες για τη Διοίκηση, η αναμόρφωση του καθεστώτος ελέγχου νομιμότητας των κανονισμών των αθλητικών ομοσπονδιών θα έπρεπε να ξεκινήσει από την ορθή κατανόηση των παρατηρήσεων αυτών και στη συνέχεια να επεκταθεί ενδεχομένως σε μια ουσιαστική δημόσια διαβούλευση για τυχόν τροποποίηση της συγκεκριμένης διάταξης. Εν όψει των ήδη 42 τροποποιήσεων του ν. 2725/1999, ας περιοριστούμε επιτέλους μόνο στις πολύ απαραίτητες εφεξής τροποποιήσεις του και ας θέσουμε ως προτεραιότητα την κωδικοποίηση της αθλητικής νομοθεσίας, προκειμένου να καταστεί ευκολότερη η κατανόηση, γνώση και εφαρμογή της.
Γεώργιος Λιανός
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
Υπ. Διδάκτωρ Νομικής Αθηνών
Νομικός Σύμβουλος πολλών αθλητικών φορέων