Μετά από το άρθρο 48Α του ν. 2121/1993 (Α’ 25), περί αδειών από ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς, που προστίθεται με το άρθρο 4 του παρόντος, προστίθεται άρθρο 48Β ως εξής:
«Άρθρο 48Β
Παρεπόμενες επιγραμμικές υπηρεσίες – Αρχή της χώρας προέλευσης
1. Ως «παρεπόμενη επιγραμμική υπηρεσία» νοείται η επιγραμμική υπηρεσία που συνίσταται στην παροχή στο κοινό, από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ή υπό τον έλεγχο και την ευθύνη αυτού, ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων ταυτόχρονα με ή για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη μετάδοσή τους από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, καθώς και κάθε υλικού το οποίο είναι παρεπόμενο της εν λόγω μετάδοσης.
Η έννοια της «παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας» συμπεριλαμβάνει και την υπηρεσία εκείνη, η οποία, μολονότι έχει σαφή σχέση εξάρτησης με τη ραδιοτηλεοπτική μετάδοση, είναι προσβάσιμη από τους χρήστες χωριστά από την υπηρεσία ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων, χωρίς την προϋπόθεση να πρέπει ο χρήστης να αποκτήσει πρόσβαση στη ραδιοτηλεοπτική υπηρεσία, για παράδειγμα μέσω συνδρομής.
2. Οι πράξεις της παρουσίασης στο κοινό και της διάθεσης στο κοινό έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας, με ενσύρματα ή ασύρματα μέσα, κατά τρόπο ώστε τα μέλη του κοινού να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά σε τόπο και χρόνο που επιλέγει ο καθένας ατομικά, οι οποίες πραγματοποιούνται όταν παρέχονται στο κοινό α) ραδιοφωνικά προγράμματα και β) τηλεοπτικά προγράμματα, τα οποία είναι: i) ειδησεογραφία και προγράμματα επικαιρότητας, ή ii) πλήρως χρηματοδοτούμενες, από ίδιους πόρους παραγωγές του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού, σε μια παρεπόμενη επιγραμμική υπηρεσία από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ή υπό τον έλεγχο και την ευθύνη του, καθώς και οι πράξεις αναπαραγωγής τέτοιων έργων ή άλλων αντικειμένων προστασίας που είναι αναγκαίες για την παροχή αυτής της επιγραμμικής υπηρεσίας, την πρόσβαση σ’ αυτήν ή τη χρήση της για τα ίδια προγράμματα, θεωρείται, για τους σκοπούς της άσκησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων που αφορούν στις πράξεις αυτές, ότι πραγματοποιούνται αποκλειστικά στο κράτος μέλος στο οποίο ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός έχει την κύρια εγκατάστασή του. Στις πλήρως χρηματοδοτούμενες από ίδιους πόρους παραγωγές του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού συμπεριλαμβάνονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες τα κονδύλια για τη χρηματοδότηση που χρησιμοποιούνται από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό για τις παραγωγές του προέρχονται από δημόσιους πόρους, εξαιρουμένων των παραγωγών που ανατίθενται από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό σε παραγωγούς που είναι ανεξάρτητοι από τον ως άνω οργανισμό και των συμπαραγωγών. Η περ. β) του πρώτου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στις μεταδόσεις αθλητικών γεγονότων, καθώς και έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας που περιλαμβάνονται σε αυτές.
3. Κατά τον καθορισμό του ποσού της αμοιβής που καταβάλλεται για τα δικαιώματα επί των οποίων εφαρμόζεται η αρχή της χώρας προέλευσης, όπως ορίζεται στην παρ. 2, τα μέρη λαμβάνουν υπόψη όλες τις πτυχές της παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας, όπως τα χαρακτηριστικά της υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας της επιγραμμικής διαθεσιμότητας των προγραμμάτων που παρέχονται στην υπηρεσία αυτή, το κοινό και ο αριθμός συνδρομητών, καθώς και τις γλωσσικές αποδόσεις στις οποίες παρέχεται η υπηρεσία. Το πρώτο εδάφιο δεν αποκλείει τον υπολογισμό του ποσού των καταβολών με βάση τα έσοδα του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού.
4. Η αρχή της χώρας προέλευσης που προβλέπεται στην παρ. 2, δεν θίγει τη συμβατική ελευθερία των δικαιούχων, καθώς και των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, να συμφωνούν τον περιορισμό της εκμετάλλευσης αυτών των δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προβλέπονται στην Οδηγία 2001/29/ΕΚ, με την προϋπόθεση ότι ο περιορισμός αυτός είναι σύμφωνος με το δίκαιο της Ένωσης.».
Με το άρθρο αυτό μεταφέρεται στην εθνική έννομη τάξη η πρόβλεψη της Οδηγίας 2019/789 για τις «παρεπόμενες επιγραμμικές υπηρεσίες». Οι παρατηρήσεις μας είναι οι παρακάτω:
‒Πρώτον, η νομοθετική επιλογή είναι να ενσωματωθεί η διάταξη της Οδηγίας ως άρθρ. 48Β στον ν. 2121/1993. Τούτο δεν είναι, κατά τη γνώμη μας, νομοτεχνικά ορθό. Διότι εντάσσεται η ρυθμιστέα ύλη στο κεφάλαιο περί συγγενικών δικαιωμάτων του ν. 2121/1993. Η διάταξη δεν ρυθμίζει ή εισάγει κάποιο συγγενικό δικαίωμα, πολλώ δε μάλλον των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, αλλά μόνον ορίζει την έννοια της «παρεπόμενης επιγραμμικής υπηρεσίας» και που λαμβάνει χώρα η πράξη παρουσίασης στο κοινό. Άρα, η διάταξη αυτή πρέπει να μεταφερθεί στο περί εξουσιών κεφάλαιο του ν. 2121/1993, ως νέο άρθρ. 3β ν. 2121/1993.
‒Δεύτερον, οι εξουσίες που αφορούν στις παρεπόμενες υπηρεσίες είναι η αναπαραγωγή, η παρουσίαση στο κοινό και η κατ’ αίτηση διάθεση. Εκ του άρθρ. 1 της Οδηγίας 2019/789 συνάγεται ότι σκοπός της είναι η ενίσχυση της διασυνοριακής πρόσβασης, μέσω της διευκόλυνσης της εκκαθάρισης των δικαιωμάτων για την παροχή επιγραμμικών υπηρεσιών. Συνεπώς, η Οδηγία επεμβαίνει στο στάδιο αυτό και μόνον. Δεν ρυθμίζει προγενέστερα στάδια, στα οποία λαμβάνει χώρα άσκηση εξουσιών (εκμετάλλευση) των έργων/προστατευόμενων αντικειμένων. Τούτο σημαίνει ότι τα προ-γράμματα που αναφέρονται στο άρθρ. 48Β παρ. 1 του Σχεδίου Νόμου, πρέπει να έχουν δημιουργηθεί και να μεταδίδονται ραδιοτηλεοπτικώς νομίμως, λ.χ. νόμιμη ενσωμάτωση (συγχρονισμός) του ήχου στην εικόνα, ραδιοτηλεοπτική μετάδοση κατόπιν αδείας εκ μέρους των δημιουργών. Εντεύθεν, αν δεν συντρέχει η άνω προϋπόθεση, δεν εφαρμόζεται η αρχή της χώρας προέλευσης.
Συνεπώς, πρέπει, να προστεθεί στην παρ. 2 του άρθρ. 48β ν. 2121/1993 και πριν από το στοιχείο (α), η εξής φράση: «……. Να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά σε τόπο και χρόνο που επιλέγει ο καθένας ατομικά, οι οποίες πραγματοποιούνται όταν παρέχονται στο κοινό νόμιμα κατά τον παρόντα νόμο (α) ραδιοφωνικά προγράμματα και β) τηλεοπτικά προγράμματα, τα οποία είναι…………».
‒ Τρίτον, στην παρ. 1 του άρθρ. 48β ν. 2121/1993, γίνεται λόγος «για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα μετά τη μετάδοσή τους από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό». Το διάστημα αυτό πρέπει να καθορισθεί. Είμαστε της γνώμης ότι το διάστημα αυτό δεν δύναται να υπερβαίνει τις δέκα πέντε ημέρες από την ραδιοτηλεοπτική μετάδοση του έργου/προστατευομένου αντικειμένου. Συνεπώς, η διάταξη της παρ. 1 πρέπει να προβλέπει: «…………….. που συνιστάται στην παροχή στο κοινό, από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ή υπό τον έλεγχο και την ευθύνη αυτού, ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων ταυτόχρονα με ή για ένα χρονικό διάστημα δεκαπέντε (15) ημερών μετά τη μετάδοσή τους από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό, καθώς και κάθε υλικού το οποίο είναι παρεπόμενο της εν λόγω μετάδοσης».
Σημειώνουμε ότι την αυτή επιλογή έκανε και ο Κύπριος νομοθέτης, κατά την ενσωμάτωση της Οδηγίας. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 10Δ(2) του Ν. 59/76, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα με τον Ν. 155(Ι)/2022 (Ε.Ε., Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4912, 7/10/2022), προβλέπονται επί λέξει τα εξής: «(2) Η προβλεπόμενη στο εδάφιο (1) παροχή στο κοινό ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ή υπό τον έλεγχο και την ευθύνη αυτού πραγματοποιείται ταυτόχρονα με ή εντός χρονικού διαστήματος δεκαπέντε (15) ημερών από την ημερομηνία μετάδοσής τους από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό».
Άρθρο 5 σχεδίου νόμου (παρ. 1 άρθρου 2 και παρ. 1, 2 και 3 άρθρου 3 της Οδηγίας ΕΕ 2019/789) – Προσθήκη άρθρου 48Β στον ν.2121/1993:
Θεωρούμε ότι απαιτείται μεγαλύτερη εξειδίκευση του όρου «πλήρως χρηματοδοτούμενες από ίδιους πόρους παραγωγές του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού», οι οποίες καλύπτονται από την αρχή της χώρας προέλευσης ως προς τις παρεπόμενες επιγραμμικές υπηρεσίες προκειμένου να μην δημιουργηθεί συναλλακτική ανασφάλεια. Συγκεκριμένα, προτείνουμε την ακόλουθη προσθήκη στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 48Β: «Στις πλήρως χρηματοδοτούμενες από ίδιους πόρους παραγωγές του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού συμπεριλαμβάνονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες τα κονδύλια για τη χρηματοδότηση που χρησιμοποιούνται από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό για τις παραγωγές του προέρχονται από δημόσιους πόρους, εξαιρουμένων των παραγωγών των οποίων η παραγωγή ανατίθεται από τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό σε παραγωγούς που είναι ανεξάρτητοι από τον ως άνω οργανισμό και των συμπαραγωγών. Στις κατ’ ανάθεση παραγωγές σε ανεξάρτητους παραγωγούς δεν συμπεριλαμβάνονται οι παραγωγές που ανατίθενται σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού, κατά την έννοια της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας, καθώς και η ανάθεση από τον παραγωγό ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό της εκτέλεσης παραγωγής σε τρίτους ως προς τις οποίες ο ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός είναι παραγωγός και τεκμαίρεται ως δικαιούχος της πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων σύμφωνα με το τεκμήριο του άρθρου 10. Η περ. β) του πρώτου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στις μεταδόσεις αθλητικών γεγονότων, καθώς και έργων και άλλων αντικειμένων προστασίας που περιλαμβάνονται σε αυτές.».
Στην παρ. 2 του άρθρου 5, πριν την τελευταία πρόταση, προτείνεται να προστεθεί η εξής φράση: «Σε κάθε περίπτωση εφόσον οι παραγωγές είναι ίδιες παραγωγές του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού κατ΄ άρθρον 47 παρ. 2 του Ν. 2121/1993, εμπίπτουν στην έννοια του παρόντος.»
Στο άρθρο 5, παρ. 2 πριν την τελευταία πρόταση, προτείνεται να προστεθεί η εξής φράση:
«Σε κάθε περίπτωση εφόσον οι παραγωγές είναι ίδιες παραγωγές του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού κατ΄ άρθρον 47 παρ. 2 του Ν. 2121/1993, εμπίπτουν στην έννοια του παρόντος».
Τεστ