Αντικείμενο του παρόντος Μέρους είναι η θέσπιση κανόνων σχετικά με: α) την ίδρυση, την εποπτεία, τους σκοπούς, τους πόρους, τη διοίκηση, την υπηρεσιακή δομή και τη στελέχωση πέντε (5) νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, έκαστο από τα οποία αναλαμβάνει αντίστοιχα τις δραστηριότητες των πέντε (5) ειδικών περιφερειακών υπηρεσιών των περ. α) έως ε) του άρθρου 28 του π.δ. 4/2018 (Α’ 7), β) την παραχώρηση προς τα ιδρυόμενα νομικά πρόσωπα των συλλογών της αντίστοιχης ειδικής περιφερειακής υπηρεσίας προς φύλαξη, έκθεση και συντήρηση, γ) την παραχώρηση προς χρήση από τα ιδρυόμενα νομικά πρόσωπα, του ακινήτου στο οποίο στεγάζεται η αντίστοιχη ειδική περιφερειακή υπηρεσία, καθώς και του κινητού εξοπλισμού που χρησιμοποιεί αυτή, δ) τη διατήρηση στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, των οργανικών θέσεων του μόνιμου προσωπικού και του προσωπικού ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που απασχολείται στις ειδικές περιφερειακές υπηρεσίες και την απασχόλησή του στα ιδρυόμενα νομικά πρόσωπα, εφόσον δηλώσει ότι το επιθυμεί και ε) την ομαλή συνέχιση της μουσειακής λειτουργίας από τα ιδρυόμενα νομικά πρόσωπα με την υπεισέλευσή τους στις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα της αντίστοιχης ειδικής περιφερειακής υπηρεσίας.
Με την επιστολή του, ο Σύλλογος Εργαζομένων του Μουσείου Ακρόπολης καταγγέλλει δυσμενή μεταχείριση σε σχέση με τους υπαλλήλους του υπόλοιπου υπουργείου, εγκλωβισμούς εργασιακούς και δυστοπία. Πώς μπορεί να μην λαμβάνεται υπόψη η εμπειρία των ανθρώπων αυτών; Χαρακτηριστικό δε των επιδιωκόμενων σκοπών της αδιαφάνειας με τη δημιουργία των ΝΠΔΔ είναι η λειτουργεία του εν λόγω Μουσείο επί σειρά ετών χωρίς Οργανισμό.
Η παράγραφος δ του άρθρου ως προς τη διατήρηση των οργανικών θέσεων του προσωπικού στο ΥΠΠΟΑ έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 34 του νομοσχεδίου.
Με ποιο κριτήριο επιλέχτηκαν τα συγκεκριμένα μουσεία και όχι όλες οι Ειδικές Περιφερειακές Υπηρεσίες? Αν τα υπόλοιπα δεν χρειάζονται εκσυγχρονισμό στη μουσειακή πολιτική τους, τότε να ακολουθηθεί το δικό τους μοντέλο
Υπογραμμίζουμε ότι η προώθηση του συγκεκριμένου σχεδίου ήρθε χωρίς κανέναν ουσιαστικό προγραμματισμό. Το Υπουργείο δεν κατέθεσε ποτέ οικονομοτεχνική μελέτη, στην οποία να παρουσιάζονται αναλυτικά τα δεδομένα, δεν ήρθε ποτέ σε διάλογο με τους εργαζομένους, προχωρώντας με τρόπο αντιεπιστημονικό και αυταρχικό στη σύλληψη ενός σχεδίου που αφορά την αρχαιολογική κληρονομιά της χώρας, την Αρχαιολογική Υπηρεσία, τον πουρήνα του Υπουργείου Πολιτισμού.
Επαναλαμβάνουμε ότι:
Η κυβέρνηση κώφευσε τελικά στις διαμαρτυρίες των σωματείων, των εργαζομένων στα δημόσια Μουσεία, της επιστημονικής κοινότητας από την Ελλάδα και το εξωτερικό, στη διατυπωμένη αντίθεση ερευνητών, συλλόγων, σωματείων, αλλά και συναδέλφων που είχαν υπηρετήσει κατά το παρελθόν στα δημόσια μουσεία καθιστώντας τα σημεία αναφοράς για τον πολιτισμό και την προσφορά στην κοινωνία και παρουσιάζει ως «εκσυγχρονισμό της μουσειακής πολιτικής» την αποκοπή των πέντε μεγάλων δημόσιων αρχαιολογικών Μουσείων από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Η επιλογή αυτή:
– Υπονομεύει τον ενιαίο χαρακτήρα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και οδηγεί στη διάλυσή της, αποκόπτοντας τα πέντε μεγαλύτερα αρχαιολογικά Μουσεία από την ΓΔΑΠΚ και την Διεύθυνση Μουσείων.
– Μετατρέπει τα δημόσια αρχαιολογικά Μουσεία σε κυβερνητικά υποχείρια: η Υπουργός θα επιλέξει και θα διορίσει τα Διοικητικά Συμβούλια και τους Γενικούς Διευθυντές. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν τίθενται ούτε οι ελάχιστες προϋποθέσεις για να διοριστεί κάποιος/α μέλος στο Δ.Σ. μεγάλου αρχαιολογικού Μουσείου της χώρας. Τα διορισμένα μέλη του Δ.Σ. θα διαχειρίζονται το μουσειακό απόθεμα της χώρας, την εθνική κληρονομιά, πρακτικά ανέλεγκτοι, και ακολουθώντας τις «οδηγίες» της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας.
– Υπονομεύει τον δημόσιο χαρακτήρα των Μουσείων, ανοίγοντας το δρόμο για την άμεση και έμμεση ιδιωτικοποίηση των λειτουργιών τους: για την ανάθεση κρίσιμων τομέων λειτουργίας τους, που σήμερα εκτελούνται από το προσωπικό των Μουσείων, σε ιδιωτικές εταιρείες, με άμεσα αποτελέσματα τόσο στην ασφάλεια των αρχαιοτήτων όσο και στους εργαζόμενους (λ.χ. τη φύλαξη, την καθαριότητα, την οργάνωση εκθέσεων, την επικοινωνία).
– Εγκλωβίζει τους ήδη εργαζόμενους στα νομικά πρόσωπα, χωρίς δυνατότητα μετακίνησης και με όλα τα εργασιακά και επιστημονικά τους δικαιώματα, αλλά και τον πειθαρχικό έλεγχο να περνάνε στην αρμοδιότητα των διορισμένων Διοικητικών Συμβουλίων. Χαρακτηριστικά όσον αφορά τον πειθαρχικό έλεγχο, αυτός σε α΄ βαθμό θα ασκείται από τον Γενικό Διευθυντή ενώ σε β΄ βαθμό από το Δ.Σ. Την ίδια ώρα εγκυμονεί κινδύνους για τις σχέσεις εργασίας για τους μελλοντικούς εργαζόμενους που θα προσλαμβάνονται με απόφαση του διορισμένου ΔΣ, με «μπλοκάκι» ή μέσω εργολαβικών εταιρειών.
– Όχι μόνο δεν συστήνει νέες θέσεις εργασίας, με βάση τις πραγματικές ανάγκες των Μουσείων, αλλά καταργεί 735 θέσεις μονίμων και ΙΔΑΧ από τον Οργανισμό του ΥΠΠΟΑ με τελική ημερομηνία την 1-11-2023. Αντί να καλύψει τις ανάγκες σε προσωπικό, θεσμοθετεί την «εθελοντική εργασία», διαιωνίζοντας την ανεργία για τους πτυχιούχους αρχαιολόγους, μουσειολόγους, μηχανικούς, συντηρητές, γενικά των επαγγελμάτων της πολιτιστικής διαχείρισης και άλλες ειδικότητες.
– Αποδυναμώνει τον επιστημονικό και παιδευτικό ρόλο των Μουσείων και ανοίγει τον δρόμο για την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων και την κατάργηση των δωρεάν παροχών (ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, δωρεάν ημέρες, εκδηλώσεις), για να αναγκάσει τους πολίτες να πληρώσουν οι ίδιοι τις δήθεν «μεταρρυθμίσεις» της κυβέρνησης.
– Η υπαγωγή των δημόσιων Μουσείων στην απαράδεκτη διάταξη που επιτρέπει την εξαγωγή αρχαιοτήτων στο εξωτερικό για 25+25 χρόνια, καθώς και η ίδρυση παραρτημάτων στο εξωτερικό, ανοίγει τον δρόμο για νέες επαίσχυντες συμφωνίες τύπου Συλλογής Στερν και ανταλλαγές «ένα προς ένα» εκθεμάτων από τα ελληνικά Μουσεία με αρχαιοκαπηλικά ευρήματα Μουσείων του εξωτερικού.
– Μειώνει τα έσοδα του ΟΔΑΠ, υπονομεύοντας τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του συστήματος καθώς τα έσοδα των Μουσείων θα τα διαχειρίζεται αποκλειστικά το διορισμένο Δ.Σ. (μέχρι την έκδοση σχετικών ΚΥΑ για την απόδοση ποσοστού υπέρ του ΟΔΑΠ). Η αποκοπή των εσόδων αυτών, που σήμερα στηρίζουν όλους τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία της χώρας, απειλεί με οριστικό λουκέτο τα μικρότερα μουσεία ανά την επικράτεια.
– Τακτοποιεί «ημέτερους» και πάντως μη σχετικούς με το αντικείμενο σε καλά αμειβόμενες θέσεις με δημόσιο χρήμα. Επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με αχρείαστα έξοδα (αποζημιώσεις, έξοδα κίνησης, υπηρεσιακά αυτοκίνητα, γραφεία κλπ) των Διοικητικών Συμβουλίων και μισθούς του Γενικού Διευθυντή εκτός ενιαίου μισθολογίου.
Αντικείμενο
Α)
Με το παρόν άρθρο και ιδίως τις περιπτώσεις β) και γ) ΠΑΡΑΒΙΑΖΟΝΤΑΙ:
1) η επιθυμία σειράς δωρητών που συνέδραμαν στην ανοικοδόμηση, επέκταση και συντήρηση των ακινήτων των μουσείων με την ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ότι αυτά είναι κρατικά,
2) η επιθυμία σειράς δωρητών αρχαιοτήτων για τον εμπλουτισμό των συλλογών των μουσείων, με την ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ότι αυτά είναι κρατικά.
Αυτό το σοβαρό νομικό ζήτημα αποσιωπάται πλήρως και δεν αντιμετωπίζεται καν στην αιτιολογική έκθεση, είτε σκοπίμως, είτε λόγω άγνοιας για την ιστορική πορεία των μουσείων και την διαμόρφωση των αρχαιολογικών συλλογών.
Β)
Η περίπτωση δ) έρχεται σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στο άρθρο 34, παρ. 5, σχετικά με τη διατήρηση των θέσεων των εργαζομένων στο ΥΠΠΟΑ. Συγκεκριμένα, αυτολεξεί αναφέρονται τα ακόλουθα:
Στο άρθρο 2, περ. δ) αναφέρεται η «διατήρηση στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, των οργανικών θέσεων του μόνιμου προσωπικού και του προσωπικού ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου»
Στο άρθρο 34, παρ. 5 αναφέρεται ότι οι υπάλληλοι που θα απαντήσουν θετικά «Με απόφαση του Γενικού Διευθυντή του Μουσείου, που εκδίδεται εντός τεσσάρων (4) μηνών από το πέρας της προθεσμίας του πρώτου εδαφίου, οι υπάλληλοι αυτοί τοποθετούνται στις θέσεις του Οργανισμού του Μουσείου και παρέχουν υπηρεσία σε αυτές.»
Τι ακριβώς πρόκειται να συμβεί σε όσους υπαλλήλους απαντήσουν θετικά είναι ασαφές.
Η παράγραφος δ του άρθρου ως προς τη διατήρηση των οργανικών θέσεων του προσωπικού στο ΥΠΠΟΑ έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 34 του νομοσχεδίου. Τι από τα δύο ισχύει τελικά;
Ως προτ τη διαφορά συνθηκών εργασίας για το προσωπικό ανάμεσα σε ένα δημόσιο μουσείο και ένα ΝΠΔΔ, την απάντηση έχουν ήδη δώσει οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης με επιστολή τους στις 26/1/23:
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Πρόσφατα αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου από το ΥΠΠΟΑ, όπου ως κύριο
θέμα μεταξύ άλλων έχει τη μετατροπή των 5 μεγαλύτερων Μουσείων της χώρας σε ΝΠΔΔ στα
πρότυπα όπως λέγεται του Μουσείου Ακρόπολης.
Αρχικά, ως Σύλλογος Εργαζομένων του Μουσείου Ακρόπολης θέλουμε να τονίσουμε ότι ένα τέτοιο
εγχείρημα μας βρίσκει στο σύνολο του κάθετα αντίθετους .
Με το νέο αυτό νομοσχέδιο τα 5 κορυφαία Μουσεία της χώρας (Εθνικό Αρχαιολογικό, Βυζαντινό και
Χριστιανικό, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και
Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου) μετατρέπονται σε ΝΠΔΔ, όπου και αποκόπτονται από την
Αρχαιολογική Υπηρεσία (με ότι αυτό συνεπάγεται) και παρόλα όσα φαίνονται ή ακούγονται, δε
προκύπτει από κάπου σε επιστημονικό επίπεδο πως για τον εκσυγχρονισμό της πολιτιστικής μας
κληρονομιάς είναι απαραίτητη αυτή η μετατροπή.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το νομοσχέδιο αυτό:
Υπονομεύεται τόσο ο ρόλος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας όσο και ο δημόσιος χαρακτήρας
των Μουσείων, μετατρέποντας τα σε υποχείρια της εκάστοτε Κυβέρνησης χρησιμοποιώντας
κάθε φόρα τα «αορίστου χρόνου» διορισμένα χωρίς καμία προϋπόθεση διορισμού
Διοικητικά Συμβούλια.
Αυξάνονται οι αμειβόμενες θέσεις των μελών των «ημέτερων» διοικητικών συμβουλίων με
δημόσιο χρήμα.
Δημιουργεί προϋποθέσεις για την άμεση και έμμεση ιδιωτικοποίηση των δημόσιων
Μουσείων ανοίγοντας το δρόμο στο μέλλον για παρόμοιες ενέργειες και σε άλλους
δημόσιους χώρους πολιτισμού.
Δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας παραρτημάτων, ανοίγοντας το δρόμο νέων «περίεργων»
συμφωνιών. Πολύ πρόσφατα είναι άλλωστε και τα δημοσιεύματα περί ανταλλαγής ή
δανεισμού των Γλυπτών του Παρθενώνα θίγοντας πάγιες θέσεις της χώρας σε σχέση με
αυτό το θέμα και τη μόνιμη επιστροφή τους.
Μειώνονται τα έσοδα του ΟΔΑΠ με αποτέλεσμα την πλήρη αποδυνάμωση των υπόλοιπων
«μικρότερων» Μουσείων και αρχαιολογικών χώρων.
Αποδυναμώνει τον επιστημονικό και εκπαιδευτικό ρόλο των Μουσείων.
Εξίσου σημαντικά και επικίνδυνα είναι και τα άρθρα που αφορούν τους εργαζομένους και τις
εργασιακές τους σχέσεις θίγοντας κεκτημένα χρόνων. Με πιο κραυγαλέα:
Τον εσαεί εγκλωβισμό των εργαζομένων στα Μουσεία αυτά και τη μη δυνατότητα
εργασιακής εξέλιξης αφού με την κατάργηση των οργανικών θέσεων στο ΥΠΠΟΑ και
καταληκτική ημερομηνία την 01/11/2023 καμία συμμετοχή στο Ενιαίο Σύστημα
Κινητικότητας (ΕΣΚ) δεν θα μπορούν να έχουν.
Τη μη συμμετοχή αιρετού εκπροσώπου, αλλά επίσης διορισμένων υπαλλήλων στα Δ.Σ των
Μουσείων, δημιουργώντας σοβαρό έλλειμμα ανεξαρτησίας, διαφάνειας, επικοινωνίας και
συμπόρευσης εργαζομένων και διοίκησης, στοιχεία απαραίτητα για τη πραγματικά εύρυθμη
και πετυχημένη λειτουργία ενός οργανισμού.
Τη συγκέντρωση εξουσιών σε Γενικούς Διευθυντές και Διοικητικά Συμβούλια, όπως την
μεταβίβαση των πειθαρχικών ελέγχων σε αυτούς θέτοντας ζήτημα ανεξαρτησίας και
αντικειμενικότητας, καθώς και μη εξασφάλιση της επιστημονικής, νομικής, δικαστικής
κατάρτισης που αυτές οι διαδικασίες απαιτούν.
Η πολύχρονη εμπειρία μας -τουλάχιστον 13 έτη- ως εργαζόμενοι στο Μουσείο Ακρόπολης σε ΝΠΔΔ
μας έχει δείξει καθετί αρνητικό που αφορά τη λειτουργία ενός τέτοιου οργανισμού και μια τέτοια
μετατροπή των άλλων μουσείων δεν είναι αποδεκτή.
Λανθασμένα πιστεύεται, πως επειδή το Μουσείο Ακρόπολης (και λόγω των πολύ ιδιαίτερων και
μοναδικών χαρακτηριστικών του) τείνει -αλλά όχι πάντα- στην οικονομική αυτοτέλεια, μπορούν
αντίστοιχα και τα άλλα μουσεία της χώρας να εφαρμόσουν το ίδιο μοντέλο. Θυμίζουμε πως στο
Μουσείο Ακρόπολης:
Τίθενται ζητήματα άνισης μεταχείρισης μας σε σχέση με τους συναδέλφους του ΥΠΠΟΑ
αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα καθώς δεν έχουμε τη δυνατότητα εργασιακής
εξέλιξης-ανέλιξης και αλλαγής εργασιακού περιβάλλοντος μιας και δε μετέχουμε στη
διαδικασία του Ενιαίου Συστήματος Κινητικότητας (ΕΣΚ), ενώ δεν μας καταβάλλεται μέχρι
σήμερα επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας.
Η υπηρεσιακή μας κατάσταση κρίνεται από υπηρεσιακό συμβούλιο επίσης «αορίστου
χρόνου» κατ΄ εξαίρεση του Υπαλληλικού Κώδικα όπου δε πραγματοποιούνται καν
αρχαιρεσίες ανά 2 έτη.
Ο Οργανισμός του Μουσείου Ακρόπολης παραμένει παρωχημένος, σχεδιασμένος 10 χρόνια
πριν, μη λαμβάνοντας υπόψη τα τυπικά προσόντα του προσωπικού, τις ιδιαίτερα αυξημένες
ειδικές απαιτήσεις για περιγραφή θέσεων, αξιολόγηση και σύνδεσης τους με αμοιβή, τις
πραγματικές ανάγκες σε δύναμη και ειδικότητες και την ανάγκη για συνολική
επαναδιοργάνωση διευθύνσεων, τμημάτων, γραφείων, θέσεων, κριτηρίων επιλογής σε
θέση ευθύνης, κλπ.
Το Μουσείο Ακρόπολης, ως εργασιακό-διοικητικό περιβάλλον, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση
πρότυπο και βάση ώστε να στηθούν και τα άλλα μεγάλα μουσεία σε αντίστοιχο πλαίσιο. Ένας
πρότυπος οργανισμός είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο πως πρέπει να τοποθετεί εξίσου στη
κορυφή των προτεραιοτήτων του την ικανοποίηση του έμψυχου δυναμικού του. Για την ώρα,
λοιπόν, και μέχρι να υπάρξει αυτή η βούληση, μάλλον πρότυπο παραδείγματος προς αποφυγή
αποτελεί παρά κάτι άλλο.
Οι εργαζόμενοι του Μουσείου Ακρόπολης στηρίζουμε και συμμετέχουμε στις κινητοποιήσεις και
απαιτούμε την άμεση απόσυρση του εν λόγω νομοσχεδίου.
Το Δ.Σ. του ΣΕΜΑ
Εγώ αυτό που θυμάμαι ως επισκέπτης με μικρό παιδί, στο μεγαλύτερο μουσείο της χώρας, το Εθνικό Αρχαιολογικό, είναι ότι όταν πήγα με τον γιο μου και ήταν κλειστή μια συγκεκριμένη αίθουσα που ήθελε πολύ να δει το παιδί μου, η φύλακας φώναξε τον υπεύθυνο αρχαιολόγο, που ήρθε αμέσως, πήρε το παιδί μου από το χέρι και πήγε και του έκανε μια σύντομη ξενάγηση στη κλειστή αίθουσα!!!!!! Αυτό δεν το έχω ζήσει σε κανένα άλλο ΄΄χλιδάτο΄΄ μουσείο!
γιατί ένας επί σειρά ετών μόνιμος εργαζόμενος να μη θέλει να εργαστεί σε ένα ΝΠΔΔ μουσείο; Τι έχει να φοβηθεί;
Με ποιο κριτήριο επιλέχτηκαν τα συγκεκριμένα μουσεία και γιατί δεν περιλαμβάνονται άλλα μουσεία (π.χ. επιγραφικό);
Τα περιγραφόμενα στην παράγραφο δ) του άρθρου ως προς τη διατήρηση στο ΥΠΠΟΑ των οργανικών θέσεων του προσωπικού δεν φαίνεται να βρίσκεται σε συμφωνία με τα οριζόμενα στο άρθρο 34 του νομοσχεδίου.
Γιατί ένας επί σειρά ετών μόνιμος εργαζόμενος να μη θέλει να εργαστεί σε ένα ΝΠΔΔ μουσείο; Τι έχει να φοβηθεί;