Αρχική Ανοιχτή δημόσια διαβούλευση για τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΟΡΑΜΑΣχόλιο του χρήστη Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) | 17 Δεκεμβρίου 2020, 16:24
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)' | 17 Δεκεμβρίου 2020, 16:24

    Για την Ε.Σ.Α.μεΑ. η «Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού» (ΒΨΜ) πρέπει αφενός να ενσωματώνει οριζόντια τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας -όπως αυτή κατοχυρώνεται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες που η χώρας μας κύρωσε με τον ν.4074/2012- προκειμένου να μην δημιουργεί νέα εμπόδια σε βάρος των πολιτών με αναπηρία και να αίρει τα υφιστάμενα, αφετέρου να περιλαμβάνει παρεμβάσεις για τον περιορισμό του ψηφιακού χάσματος στα άτομα με αναπηρία. Σύμφωνα μάλιστα με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. το 47,7 % των ατόμων με σοβαρή αναπηρία και το 46,9% των ατόμων με μέτρια αναπηρία δεν έχουν σύνδεση στο διαδίκτυο (Πηγή δεδομένων: Ελληνική Στατιστική Αρχή, Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών, 2019/Επεξεργασία: Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας). Ως εκ τούτου, η Ε.Σ.Α.μεΑ. εκφράζει την ιδιαίτερη ικανοποίησή της για το γεγονός ότι στη ΒΨΜ: Ι) έχουν περιληφθεί οι παρακάτω πρόνοιες οριζόντιου χαρακτήρα, όπως είναι: α) η Ενότητα «8.4 Ενίσχυση της Προσβασιμότητας», η οποία αναφέρεται στη δυνατότητα αξιοποίησης και χρήσης των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), σε οποιαδήποτε μορφή τους, από το σύνολο του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία τόσο ως εξυπηρετούμενων/συναλλασσόμενων όσο και ως εργαζόμενων. Ωστόσο αυτό δεν συνιστά ηθική προτεραιότητα (και ως εκ τούτου πρέπει να διαγραφεί το σημείο αυτό, το οποίο παραπέμπει στο ιατρικό-προνοιακό μοντέλο και όχι στη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας), αλλά συνταγματική επιταγή, θεσμική και κανονιστική απαίτηση και υποχρέωση της χώρας που επιβάλλεται από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, όπως άλλωστε επισημαίνεται και στην εν λόγω Ενότητα. Επιπρόσθετα, ο όρος «πνευματική» αναπηρία πρέπει να αντικατασταθεί από τον ορθό όρο «νοητική αναπηρία». β) στο Κεφάλαιο 4 «Κατευθυντήριες Αρχές», η αρχή «Κατάργηση των αποκλεισμών και καθολική προσβασιμότητα […]», γ) στην Ενότητα 5.2.1 «Επικαιροποίηση της ΒΨΜ και Ένταξη Νέων Έργων», το κριτήριο 2 που αφορά στον «Καθολικό σχεδιασμό για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, ιστότοπων και εφαρμογών από οποιεσδήποτε συσκευές φορητές ή άλλες σε άτομα με αναπηρία, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας», δ) στην Ενότητα 8.1 «Οριζόντια ψηφιακά έργα μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης», το «Μητρώο Δημόσιων Ιστότοπων και Εφαρμογών» (ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ.), στο οποίο θα εντάσσονται, ύστερα από γνώμη της Ε.Σ.Α.μεΑ., η οποία αποτελεί τον καθ’ ύλη αρμόδιο φορέα για τον καθορισμό των όρων και των προϋποθέσεων, οι ιστότοποι και οι εφαρμογές για φορητές συσκευές οργανισμών του δημόσιου τομέα που συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις προσβασιμότητας, όπως το Κεφάλαιο Η του ν.4727/2020 ορίζει. Πέραν όμως αυτού, πρέπει να περιληφθεί και δείκτης αναφορικά με τον αριθμό ιστότοπων και εφαρμογών του ιδιωτικού τομέα που καθίσταται προσβάσιμοι/προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρία ύστερα από τη λήψη σχετικής εθνικής ή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης καθώς και δείκτης αναφορικά με τον αριθμό των πολιτών με αναπηρία που χρησιμοποιούν τους ιστότοπους και εφαρμογές του δημόσιου τομέα. ΙΙ) έχουν περιληφθεί στοχευμένες δράσεις προς όφελος των πολιτών με αναπηρία. Λαμβάνοντας υπόψη: • την παρ. 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας, στην οποία αναφέρεται ότι «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας», • τον ν.4727/2020, και δη: α) τις παρ. 1 και 4 του άρθρου 3 «Γενικές Αρχές Ψηφιακής Διακυβέρνησης», σύμφωνα με τις οποίες: «1. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή πολιτικών ψηφιακής διακυβέρνησης διέπεται από τις ακόλουθες αρχές: α) την αρχή της νομιμότητας και ιδίως την τήρηση των διατάξεων για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, β) την αρχή της διαφάνειας, γ) την αρχή της ισότητας και ιδίως της προσβασιμότητας […]», «4. Οι φορείς του δημόσιου τομέα σχεδιάζουν τις υπηρεσίες ψηφιακής διακυβέρνησης κατά τρόπο, ώστε αυτές να είναι φιλικές προς τον χρήστη, να διασφαλίζουν και να ενισχύουν την ισότητα ως προς την πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες ψηφιακής διακυβέρνησης και να λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες πρόσβασης ορισμένων ομάδων ή ατόμων και ιδίως των ατόμων με αναπηρία. Η εφαρμογή υπηρεσιών ψηφιακής διακυβέρνησης και η διαμόρφωση και προμήθεια των αντίστοιχων πληροφοριακών συστημάτων και υπηρεσιών γίνεται με γνώμονα τη διασφάλιση της ψηφιακής προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρίες και τη δυνατότητα αξιοποίησης των σχετικών υπηρεσιών από αυτά» και β) το «Κεφαλαίο Η – Ψηφιακή Προσβασιμότητα (ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2016, για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του Δημοσίου Τομέα)», • το άρθρου 7 του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013 (Κανονιστικό Πλαίσιο Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) για την προγραμματική περίοδο 2014 - 2020), στο οποίο αναφέρεται ότι: «[…] Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση εξαιτίας του φύλου, της φυλής ή της εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, αναπηρίας, της ηλικίας ή του γενετήσιου προσανατολισμού κατά την εκπόνηση και υλοποίηση των προγραμμάτων. Ειδικότερα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της εφαρμογής των προγραμμάτων [..]» καθώς και τον υπό διαπραγμάτευση Κανονισμό των ΕΔΕΤ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027 στο οποίο η προσβασιμότητα στα άτομα με αναπηρία περιλαμβάνεται στα κριτήρια επιλογής πράξεων προς χρηματοδότηση, • τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες που η χώρα μας κύρωσε με τον ν.4074/2012, και δη το άρθρο 9 «Προσβασιμότητα» στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές…» καθώς και από το άρθρο 21 «Ελευθερία έκφρασης και γνώμης και πρόσβαση στην πληροφόρηση» στο οποίο αναφέρεται ότι: «Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να ασκούν το δικαίωμα στην ελευθερία έκφρασης και γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας να αναζητούν, να λαμβάνουν και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες σε ίση βάση με τους άλλους και μέσω όλων των ειδών επικοινωνίας της επιλογής τους, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 της παρούσας Σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου και του να: (α) παρέχουν στα άτομα με αναπηρία πληροφόρηση, που προορίζεται για το ευρύτερο κοινό, σε προσβάσιμες μορφές και τεχνολογίες κατάλληλες για διαφορετικά είδη αναπηρίας εν ευθέτω χρόνο και χωρίς πρόσθετό κόστος. (β) αποδέχονται και να διευκολύνουν τη χρήση των νοηματικών γλωσσών, Braille, βοηθητικής και εναλλακτικής επικοινωνίας, και όλων των άλλων προσβάσιμων μέσων, μεθόδων και μορφών επικοινωνίας της επιλογής των ατόμων με αναπηρία σε επίσημες συνδιαλλαγές, και (ε) αναγνωρίσουν και προωθήσουν τη χρήση των νοηματικών γλωσσών..», • τις παρ. 14β) και των Τελικών Παρατηρήσεων και Συστάσεων της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες αναφορικά με το άρθρα 9 και 24 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στις 29.10.2019, στις οποίες αναφέρονται τα εξής: «14.β) (η Ελλάδα) Να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εγγυηθεί την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος, των αγαθών και υπηρεσιών, […] και στα δημόσια μέσα ενημέρωσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και να παρέχει κατάρτιση σε παρόχους υπηρεσιών […] για τα προβλήματα προσβασιμότητας που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία. 35. β) Να διασφαλίσει την προσβασιμότητα των σχολικών και πανεπιστημιακών περιβαλλόντων, σύμφωνα με τη Σύμβαση, προωθώντας τον Καθολικό Σχεδιασμό, τη λήψη ειδικών μέτρων και την εξατομικευμένη στήριξη, όπως προσβάσιμα και προσαρμοσμένα υλικά, συμπεριληπτικά προγράμματα σπουδών, συμπεριληπτικές τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας για μαθητές και φοιτητές με αναπηρία, καθώς και την ψηφιακή εκπαίδευση», η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει ανά Κεφάλαιο και τα ακόλουθα: 1. «Κεφάλαιο 1 – Όραμα»: α) Στον στόχο «Να μπορεί κάθε πολίτης να εργαστεί με ταχύτητα, αξιοπιστία και ασφάλεια στο διαδίκτυο», η παρέμβαση 3 να τροποποιηθεί/συμπληρωθεί ως ακολούθως: «3. Επανασχεδιασμός ψηφιακών υπηρεσιών και ιστότοπων βάσει των αρχών του καθολικού σχεδιασμού, προκειμένου να καταστούν προσβάσιμες/προσβάσιμοι σε όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της πληθυσμιακής ομάδας των ατόμων με αναπηρία». β) Στον στόχο «Να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες των πολιτών άμεσα και αποτελεσματικά μέσα από ένα ψηφιακό κράτος», να προστεθεί νέα παρέμβαση 8 ως ακολούθως: «8. Υιοθέτηση πολιτικών εξάλειψης των διακρίσεων που ακολουθούν την αρχή των ίσων ευκαιριών εξ ορισμού και από τη σχεδίαση συμμόρφωσης προς τις ισχύουσες διατάξεις για την προσβασιμότητα». γ) Στον στόχο «Να προάγουμε την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων για όλους τους πολίτες»: i) οι παρεμβάσεις 1, 2, 4, 5 και 8 να διαμορφωθούν ως ακολούθως: «1. Ένταξη των καινοτόμων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης με στόχο την ενίσχυση της δημιουργικότητας, της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων και της συνεργατικότητας των μαθητών. 2.Θεσμοθέτηση εβδομαδιαίων ωρών Πληροφορικής σε όλες τις τάξεις της Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης, με συγκεκριμένο εκπαιδευτικό περιεχόμενο και μέθοδο διδασκαλίας ανά τάξη. […] 4. Δημιουργία Ψηφιακής Ακαδημίας Πολιτών, που θα προτείνει, θα συντονίζει και θα υλοποιεί σύγχρονα και ασύγχρονα, πλήρως προσβάσιμα σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, διαδικτυακά μαθησιακά προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων για κάθε πολίτη της χώρας μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας εκπαίδευσης. 5. Προγράμματα κατάρτισης όλων των ηλικιακών, κοινωνικών και επαγγελματικών ομάδων μέσω προσβάσιμης σε όλους δια ζώσης εκπαίδευσης. Τα σχετικά προγράμματα θα συντονίζονται από φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. […] 8. Υλοποίηση διαδικτυακών οδηγών χρήσης των ψηφιακών υπηρεσιών που προσφέρονται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης gov.gr., που θα διατίθενται και σε εναλλακτικές μορφές, προσβάσιμες σε όλους». ii) να προστεθεί νέα παρέμβαση 6 ως ακολούθως και να τροποποιηθεί ανάλογα η αρίθμηση των υπολοίπων: «6. Στοχευμένα προγράμματα κατάρτισης για ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, για την αντιμετώπιση του ψηφιακού αναλφαβητισμού. Τα σχετικά προγράμματα θα συντονίζονται από φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα». δ) Στον στόχο «Να βοηθήσουμε κάθε ελληνική επιχείρηση να γίνει ψηφιακή επιχείρηση», η δράση 1 να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «1. Κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού του ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης σε τεχνικές ανάπτυξης προσβάσιμων ψηφιακών εγγράφων, μέσων και υπηρεσιών». ε) Στον στόχο «Να εντάξουμε τις σύγχρονες τεχνολογίες σε όλους τους τομείς της οικονομίας», η δράση 2 να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «2. Υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων στους επιμέρους τομείς της οικονομίας, όπως εφαρμογές τηλεϊατρικής στην Υγεία, τηλεκπαίδευσης στην Παιδεία, τηλε-διερμηνείας στη νοηματική για την εξυπηρέτηση κωφών και βαρήκοων πολιτών από το Δημόσιο, τηλεσυνεδριάσεων στη Δικαιοσύνη αλλά και για την εξ αποστάσεως εργασία στο Δημόσιο, αξιοποίηση δικτύου αισθητήρων για συλλογή δεδομένων στο Περιβάλλον κ.ά.» στ) Η παρακάτω παράγραφος να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Πέραν αυτών, εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις που θα τονώσουν την αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών από τον επιχειρηματικό κόσμο και το σύνολο της κοινωνίας. Η Δημόσια Διοίκηση υλοποιεί ψηφιακά έργα που ενδυναμώνουν τη διαφάνεια, τη συμμετοχικότητα, την προσβασιμότητα στους πολίτες με αναπηρία, την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια των πολιτών και των επιχειρήσεων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ύπαρξη μιας πανελλαδικής, σύγχρονης υποδομής επικοινωνιών και συνδεσιμότητας […]»