Αρχική Ανοιχτή δημόσια διαβούλευση για τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΟΡΑΜΑΣχόλιο του χρήστη Σύνοδος Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων | 17 Δεκεμβρίου 2020, 22:02
  • Σχόλιο του χρήστη 'Σύνοδος Προέδρων Ερευνητικών Κέντρων' | 17 Δεκεμβρίου 2020, 22:02

    Η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού (ΒΨΜ) αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες των τελευταίων δεκαετιών για τη μετάβαση στην "Ψηφιακή Ελλάδα", ορίζοντας ένα συνεκτικό στρατηγικό, οργανωτικό και τεχνικό πλαίσιο της ψηφιακής μας μετάβασης, καθώς και ένα σύνολο οριζόντιων και κάθετων παρεμβάσεων που θα υλοποιήσουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Η ΒΨΜ αποτελεί αποτέλεσμα συστηματικής εργασίας του Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία (π.χ., Μεταφορών, Περιβάλλοντος), θεμελιώνεται θεσμικά από το Ν. 4727/2020 (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση), ενώ έχει τεθεί από τις 3/12 σε δημόσια διαβούλευση. Η ΒΨΜ περιλαμβάνει μια αρχική καταγραφή 455 έργων, εκ των οποίων τα 105 ήδη σε εξέλιξη, που θα υποστηρίξουν την υλοποίηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. Όπως ρητά προβλέπεται, αυτή η αρχική καταγραφή δεν είναι 'εξαντλητική ή περιοριστική', αλλά αντίθετα είναι δυναμική, μέσω μιας συνεργατικής διαδικασίας κατά την οποία το Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης υποδέχεται και εγκρίνει προτάσεις έργων από τα αρμόδια Υπουργεία. Η ΒΨΜ, σε πλήρη συμμόρφωση και αναγνώριση των αντίστοιχων πολιτικών και στρατηγικών της ΕΕ (π.χ. ΕΧΕ, Ανοικτή Επιστήμη, Οικονομία των Δεδομένων), αναγνωρίζει και περιλαμβάνει διακριτές ενότητες για την υποστήριξη της Έρευνας και της Καινοτομίας (βλ. Ψηφιακή Καινοτομία, Ανοικτή Επιστήμη, Αξιοποίηση προηγμένων Τεχνολογιών) στο ύψιστο επίπεδο ως 'Συνθετικά Στοιχεία Ψηφιακού Μετασχηματισμού' και 'Στρατηγικούς Άξονες Παρέμβασης'. Οι παραπάνω πρόνοιες κρίνονται ως εξαιρετικά σημαντικές και ενσωματώνουν αυτούσιες προτάσεις της ερευνητικής κοινότητας της χώρας όπως αποτυπώνονται στο 'Εθνικό Σχέδιο για την Ανοικτή Επιστήμη', στου οποίου τη διαμόρφωση είχαν καθοριστικό ρόλο τα περισσότερα ερευνητικά κέντρα της Γεν. Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μαζί με το Σύνδεσμο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ) των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων του Υπ. Παιδείας & Θρησκευμάτων, το ΕΔΥΤΕ του Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και άλλους φορείς. Παρά ταύτα, χρήζουν βελτίωσης καθώς αντιμετωπίζουν την Έρευνα και την Καινοτομία αποσπασματικά, τόσο σε επίπεδο έργων/δράσεων, όσο και σε επίπεδο εμπλεκόμενων φορέων. Ενδεικτικά, για το σύνολο των έργων/δράσεων που αφορούν στην Έρευνα και την Καινοτομία, ως Εμπλεκόμενος Φορέας ορίζεται το Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ακόμη και για θέματα οριζόντιας πολιτικής με εφαρμογή στους Ερευνητικούς φορείς της χώρας (π.χ. Υιοθέτηση της Ανοικτής Επιστήμης, Ανοικτή Πρόσβαση σε ερευνητικές υποδομές). Η ανάδειξη και θεραπεία αντίστοιχων ελλείψεων αποτελούν ακριβώς το στόχο της τρέχουσας διαβούλευσης της ΒΨΜ, ειδικά για θέματα που αφορούν στην Έρευνα και την Καινοτομία, τα θεμέλια και τους πολλαπλασιαστές αξίας για το βιώσιμο μετασχηματισμό της οικονομίας μας. Επιπλέον, οι τρέχουσες ελλείψεις είναι σαφώς κατανοητές, καθώς αποτυπώνουν το επίπεδο της περιορισμένης τρέχουσας συμμετοχής των φορέων έρευνας και καινοτομίας στην προετοιμασία της ΒΨΜ. Η προσθήκη του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων με επισπεύδουσα τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (όπως και του Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων) ως 'Εμπλεκόμενου Φορέα' σε πλήθος υφιστάμενων έργων/δράσεων της ΒΨΜ, αλλά και η επέκταση των σχετικών 'Στρατηγικών Αξόνων Παρέμβασης' και προβλεπόμενων έργων, κρίνεται ως επιτακτική για τους ακόλουθους λόγους: • Η ενσωμάτωση του πλήρους εύρους των προβλέψεων της Εθνικής Πολιτικής για την Ανοικτή Επιστήμη, την Οικονομία των Δεδομένων, καθώς και την Έρευνα και Καινοτομία, είναι αναγκαίες ώστε να εξασφαλίσουμε ένα συνεκτικό πλαίσιο δράσεων που να ενισχύουν, να ενδυναμώνουν και να υποστηρίζουν ουσιαστικά την ανάπτυξη, μεταφορά και εμπορική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων μέσω της Καινοτομίας προς όφελος της εθνικής οικονομίας. • Η ενσωμάτωση έργων/δράσεων για την ανάπτυξη και λειτουργία υποδομών για την υποστήριξη της Έρευνας και της Καινοτομίας αποτελούν υποχρέωση σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο της ΒΨΜ, καθώς σύμφωνα με τα Αρ. 86-88 του Ν. 4727/2020, οι ερευνητικοί και τεχνολογικοί φορείς ρητά εξαιρούνται από τις πρόνοιες για τη χρήση και αξιοποίηση σχετικών υποδομών. • Η έκτακτη διαθέσιμη χρηματοδότηση προς τη χώρα, σημαντικό τμήμα της οποίας η ΒΨΜ κατευθύνει μέσω της άμεσης δρομολόγησης έργων/δράσεων, μπορεί να καλύψει τρέχουσες σημαντικές ελλείψεις της Έρευνας και Καινοτομίας σε υποδομές, αλλά κυριότερα, να μετασχηματίσει πλήρως τον εθνικό χώρο έρευνας, προσφέροντας υποδομές που μας φέρνουν στο ίδιο επίπεδο με το μέσο όρο της Ε.Ε., παράγουν άμεσα εμπορεύσιμα προϊόντα καινοτομίας και αντιστρέφουν το brain-drain. • Οι προτάσεις για την ενίσχυση της Έρευνας και Τεχνολογίας μέσω σαφών ορισμένων έργων/δράσεων είναι εξαιρετικά ώριμες, μπορούν να συνεισφέρουν στην άμεση και επιτυχημένη απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων, καθώς να προσφέρουν γρήγορες νίκες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Συνοπτικά, προτείνονται: Α. Προσθήκη του Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων (αλλά και του Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων) ως συναρμόδιου ή αποκλειστικά αρμόδιου κατά περίπτωση φορέα, για το σύνολο των έργων/δράσεων που αφορούν σε θέματα Έρευνας και Καινοτομίας (ενδεικτικά, το σύνολο των έργων του κεφ. 6.8 'Ανοικτή Επιστήμη', 7.5 'Ψηφιακή Καινοτομία', έργα 1-4 του κεφ. 7.6 'Αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών'). Β. Προσθήκη νέων δράσεων/έργων με κύρια εμπλεκόμενο το Υπ. Ανάπτυξης και Επενδύσεων και με αντικείμενο την ενίσχυση των ψηφιακών υποδομών για την υποστήριξη της έρευνας και καινοτομίας. Γ. Επέκταση του κειμένου της ΒΨΜ ώστε να καλύπτεται συνεκτικά και αποτελεσματικά ο πλήρης κύκλος ζωής του ψηφιακού μετασχηματισμού της Έρευνας σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο 'Εθνικό Σχέδιο για την Ανοικτή Επιστήμη.