Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ Π.ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ' | 16 Ιουλίου 2021, 08:34

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Τα τρία βασικά νομοθετήματα που διέπουν το Εθνικό Κτηματολόγιο (δηλ. ν.2308/1995 την κτηματογράφηση, ν. 2664/1998 το λειτουργούν κτηματολόγιο και ν. 4512/2018 που αφορά την σύσταση του Φορέα «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ») έχουν υποστεί αλλεπάλληλες τροποποιήσεις -άλλες επιτυχείς και άλλες όχι- (συνολικά μέχρι σήμερα –κυριολεκτικά - με 40 νομοθετήματα , ήτοι με τους οι ν. 2508/1997, 3127/2003, 3212/2003, 3481/2006, 3559/2007, 3659/2008, 3728/2008 , 3882/2010, 3899/2010-ενσωμάτωση της Οδηγίας 2007/2/ΕΚ Οδηγία περί γεωχωρικών δεδομένων, 3983/2011, 4030/2011 4164/2013, 4198/2013, 4277/2014 ,4280/2014, 4315/2014, 4361/2016, , 4389/2016, 4409/2016, 4514/2018, 4531/2018 , 4551/2018 , 4585/2018, 4602/2019, 4613/2019 , 4617/2019, 4623/2019 (από 9-8-2019) , 4647/2019 4650/2019, 4664/2020, 4685/2020, 4710/2020, 4759/2020, ΠΔ3/6-1-2021, ΥΑ 11206/15-4-2021 και 4799/18-5-2021), και επίκειται η 41η με το προς διαβούλευση νομοσχέδιο, προφανώς γιατί ο σκοπός της επιτάχυνσης και ολοκλήρωσης δεν έχει ικανοποιηθεί μέχρι σήμερα. Και τούτο γιατί παραβλέπεται από το νομοθέτη , ιδίως της τελευταίας δεκαετίας , ότι το Εθνικό Κτηματολόγιο είναι σύστημα τυπικής και ουσιαστικής δημοσιότητας των εμπράγματων –κυρίως- σχέσεων που αφορούν το ακίνητο και υπηρετεί την διασφάλιση της δημόσιας πίστης. Δεν πρέπει, επομένως να παραβλέπεται ότι κυρίαρχη σε αυτό είναι η νομική διάσταση , η δε τεχνική διάσταση εξαντλείται στην κατά το δυνατόν ακριβή αποτύπωση των ακινήτων , ιδίως στο στάδιο της κτηματογράφησης και μετέπειτα στις μεταβολές που επέρχονται ιδίως με διοικητικές πράξεις και πολύ σπανιότερα με δικαιοπραξίες ή δικαστικές αποφάσεις. Η δε ψηφιακή διάσταση του Εθνικού Κτηματολογίου πρέπει να περιορίζεται στην εξυπηρέτηση και μόνο των δύο άλλων διαστάσεων. Αυτό σημαίνει ότι όσα προβλήματα εμφανίσθηκαν την τελευταία εικοσαετία περίπου από τη λειτουργία του Εθν.Κτηματολογίου (τέλη του 2003 άρχισε να λειτουργεί το ΕΚ σε κάποιες περιοχές) οφείλονται όχι σε αυτό καθ’ εαυτό το Εθν.Κτημ., αλλά στο ότι με την καθιέρωσή του αναδύθηκαν στην επιφάνεια παθογένειες του ιδιοκτησιακού καθεστώτος στην Ελλάδα των τελευταίων 200 ετών, κυρίως με την προβολή δικαιωμάτων κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, των ΟΤΑ και της Εκκλησίας, τα οποία εδράζονται στο νόμο. Αυτές τις παθογένειες ο νομοθέτης συστηματικά τις παραβλέπει και αποφεύγει να δώσει ρεαλιστικές και γενναίες λύσεις σε χρονίζοντα προβλήματα (πχ. διάσπαρτες διατάξεις σε διάφορα νομοθετήματα-που συχνά παραπέμπουν στο προϊσχύον οθωμανικό και βυζαντινορωμαικό δίκαιο, ενίοτε και εθιμικό δίκαιο-που όμως, αναγκαστικά εκεί πρέπει να ανατρέξει ο εφαρμοστής του δικαίου για να αποφανθεί για τη θεμελίωση της κυριότητας , απαγόρευση σύστασης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας με χρησικτησία και έτσι δικαιολογείται ο μεγάλος αριθμός οριζοντίων ιδιοκτησιών με την ένδειξη «άγνωστος» ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα, μη ξεκάθαρη θέση περί της κυριότητας στα «νομιμοποιηθέντα» αυθαίρετα, αδιάθετα κληροτεμάχια από διανομές ή «νέα» οικόπεδα προερχόμενα από πράξεις εφαρμογής, καθυστέρηση στην κύρωση δασικών χαρτών, μη καταβολή αποζημιώσεων από απαλλοτριώσεις , περιορισμοί διάθεσης ακινήτων, παράταση του καθεστώτος επικύρωσης ανωμάλων δικαιοπραξιών ,κλπ) . Εξαίρεση το άρθρο 4 του ν. 3127/2003 για την κτήση με χρησικτησία σε αστικά ακίνητα σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου και το άρθρο 22 του ν. 4061/2012 για τα αγροτικά ακίνητα. Λυπάμαι, αλλά η συστηματική ενασχόλησή μου με υποθέσεις κτηματολογίου ως δικαστή από το 2003 και μέχρι σήμερα , δεν μου αφήνουν περιθώρια να αισιοδοξήσω ότι το παρόν νομοθέτημα θα βοηθήσει, απεναντίας μου δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι θα περιπλέξει τα πράγματα, διασαλεύοντας την ασφάλεια δικαίου που έχει μόλις θεμελιωθεί με την αποκρυστάλλωση ορισμένων ερμηνευτικών θέσεων από τη νομολογία και ιδίως του Αρείου Πάγου αναφορικά με προβλήματα που ανέκυψαν στη λειτουργία του Εθν.Κτημ. στις περιοχές της «πρώτης γενιάς» κτηματογραφήσεων και στις οποίες θέσεις όφειλαν οι «νέες» κτηματογραφήσεις να στηριχθούν, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η εμπλοκή των πολιτών σε δικαστικές περιπέτειες και όχι μόνο.