Αρχική Έκθεση Παρακολούθησης της Ψηφιακής Προσβασιμότητας Ιστοτόπων & Εφαρμογών για φορητές συσκευές των Δημόσιων Φορέων & Οργανισμών στην ΕλλάδαΈκθεση Παρακολούθησης της Ψηφιακής Προσβασιμότητας Ιστοτόπων & Εφαρμογών για φορητές συσκευές των Δημόσιων Φορέων & Οργανισμών στην ΕλλάδαΣχόλιο του χρήστη Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) | 19 Απριλίου 2022, 14:36
  • Σχόλιο του χρήστη 'Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)' | 19 Απριλίου 2022, 14:36

    Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης επί της «1ης Έκθεσης Παρακολούθησης της Ψηφιακής Προσβασιμότητας Ιστοτόπων & Εφαρμογών για φορητές συσκευές των Δημόσιων Φορέων & Οργανισμών στην Ελλάδα», η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), η οποία αποτελεί την τριτοβάθμια οργάνωση του εθνικού αναπηρικού κινήματος, με το παρόν σας αποστέλλει τις διαπιστώσεις και προτάσεις της. Εν πρώτοις αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι στην Έκθεση παρουσιάζονται συγκεντρωτικά τα ευρήματα ανά κριτήριο για το σύνολο των ιστοτόπων και πως δεν περιλαμβάνεται καμία αναφορά: α) στο πλήθος/ποσοστό των ιστοτόπων/εφαρμογών για φορητές συσκευές που συμμορφώνονται πλήρως με το ισχύον πρότυπο σε επίπεδο «ΑΑ» και στο πλήθος/ποσοστό των ιστοτόπων/εφαρμογών για φορητές συσκευές που δεν συμμορφώνονται πλήρως με το ισχύον πρότυπο σε επίπεδο «ΑΑ», και β) στο πλήθος /ποσοστό των ιστοτόπτων/εφαρμογών για φορητές συσκευές που συνοδεύονται από επικαιροποιημένη Δήλωση Προσβασιμότητας, με αποτέλεσμα η Έκθεση να μην επιτελεί επί της ουσίας τον σκοπό της. Α. Όσον αφορά στους ιστοτόπους, γίνεται αναφορά στη μέθοδο της απλουστευμένης παρακολούθησης και στη μέθοδο διεξοδικής παρακολούθησης «σύμφωνα με το (Πρότυπο) EN 301 549 v3.2.1 (2021-03)», ωστόσο θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής: i) Το Πρότυπο δεν περιλαμβάνει καμία μέθοδο ελέγχου ή παρακολούθησης. Αυτό που απαιτεί είναι η συμμόρφωση με τις νέες οδηγίες WCAG 2.0 και WCAG 2.1 (με επιπλέον στοιχεία για «users with cognitive or learning disabilities, users with low vision, and users with disabilities on mobile devices») και με το clause 9.6 αυτού. ii) Η μέθοδος της απλουστευμένης παρακολούθησης και η μέθοδος της διεξοδικής παρακολούθησης εμφανίζονταν πριν από μερικά χρόνια στον ιστότοπο του W3C (την εποχή του WCAG 1.0) ως μέθοδοι ελέγχου (evaluation). Ωστόσο, η πρώτη μέθοδος έχει πλέον αντικατασταθεί από την «Easy Checks - A First Review of Web Accessibility», η οποία αποτελεί μια ανεπίσημη μέθοδο, καθαρά για προσωπική χρήση, ενώ η δεύτερη μέθοδος έχει πλέον από αντικατασταθεί από την WCAG-EM (Ιούλιος 2014), η οποία μάλιστα αποτελεί την πλέον επίσημη μέθοδος ελέγχου συμμόρφωσης. iii) Στην Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2018/1524, η οποία προσδιορίζει τις διαδικασίες δειγματοληψίας, το είδος των δοκιμών κ.λπ., η μέθοδος της απλουστευμένης παρακολούθησης και η μέθοδος της διεξοδικής παρακολούθησης αναφέρονται ως μέθοδοι παρακολούθησης (“monitoring”), και όχι ως μέθοδοι ελέγχου συμμόρφωσης, εντούτοις θα πρέπει να περιλαμβάνονται επαρκείς έλεγχοι, όχι μόνο αυτοματοποιημένοι, ώστε να παρακολουθείται/επιβεβαιώνεται ο βαθμός συμμόρφωσης. κατά συνέπεια: •Ο έλεγχος «με τη μέθοδο της απλουστευμένης παρακολούθησης (πλήθος 291)», θα πρέπει να παρουσιάζεται σύμφωνα την παρ. 1.3.2 του Παραρτήματος Ι της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2018/1524, και μόνο σε σχέση με τα κριτήρια που ελέγχθηκαν αυτόματα, και όχι να αναφέρονται 0 λάθη σε σχέση με κριτήρια που δεν ελέγχθηκαν (διότι απλά δεν μπορούν να ελεγχθούν με αυτόματο τρόπο), δίνοντας εσφαλμένη εντύπωση στον εκάστοτε αναγνώστη. •Ο έλεγχος «με τη διεξοδική παρακολούθηση (πλήθος 15)» είναι εσφαλμένος για τους παρακάτω λόγους: (1) δεν φαίνεται να ακολουθήθηκε πλήρως η ορθή μέθοδος ελέγχου, (2) επαφίεται αποκλειστικά σε αυτόματους ελέγχους μόνο με ένα εργαλείο (WAVE), και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων είναι ακατάλληλη, Σημείωση: Αξίζει να αναφερθεί ότι το εργαλείο «WAVE» έχει σχεδιαστεί για να αναλύει σελίδες για ζητήματα προσβασιμότητας τα οποία μπορούν να ελεγχθούν αυτόματα. Αν και βοηθάει σημαντικά σε έναν πρώτο έλεγχο της προσβασιμότητας των ιστοσελίδων, όπως άλλωστε και όλα τα άλλα αυτοματοποιημένα εργαλεία ελέγχου προσβασιμότητας, ωστόσο δεν είναι σε θέση να δώσει καμία πληροφορία σχετικά με το κατά πόσο το περιεχόμενο είναι πλήρως προσβάσιμο σύμφωνα με τις Οδηγίες, καθότι για το τελευταίο απαιτούνται και μη αυτοματοποιημένοι έλεγχοι. Δηλαδή, η μη εύρεση σφαλμάτων με το εν λόγω εργαλείο δεν σημαίνει ότι πράγματι ο ιστότοπος συμμορφώνεται πλήρως με τις Οδηγίες στο όποιο ζητούμενο επίπεδο συμμόρφωσης (π.χ. ΑΑ). (3) σε αντίθεση με αυτό που αναφέρεται στην Έκθεση, είναι πρακτικά αδύνατον τα αποτελέσματα των δύο μεθόδων παρακολούθησης να ταυτίζονται, αφού στη δεύτερη περιλαμβάνονται και «human-based» έλεγχοι που αφορούν και σε κριτήρια που δεν εντοπίζονται με τα αυτόματα εργαλεία. Β. Όσον αφορά στις εφαρμογές για φορητές συσκευές (πλήθος 17), γίνεται αναφορά στη «μέθοδο διεξοδικής παρακολούθησης» και στη χρήση συγκεκριμένων εργαλείων για Android και iOS. Ως εκ τούτου, θα λέγαμε ότι εφόσον για τον έλεγχο δεν ακολουθήθηκαν όσα προβλέπονται στο πρότυπο EN 301 549 v3.2.1 (κεφάλαιο 11) και ο έλεγχος βασίσθηκε αποκλειστικά σε αυτόματους ελέγχους, τίθεται ζήτημα ως προς την αξιοπιστία των ευρημάτων. Συνολικά, θα λέγαμε ότι η Έκθεση: • έχει διεκπαιρεωτικό χαρακτήρα, • αποτυπώνει μόνο ένα μικρό μέρος της πραγματικότητας σε σχέση με την κατάσταση των ιστοτόπων του δείγματος, • περιλαμβάνει κάποια ευρήματα αμφιβόλου εγκυρότητας, • ωραιοποιεί τα αποτελέσματα/ευρήματα, χωρίς για παράδειγμα να αναγνωρίσει πουθενά το γεγονός ότι ίσως κανένας ιστότοπος/εφαρμογή για φορητές συσκευές δεν βρέθηκε να συμμορφώνεται 100%, όπως οφείλει, με τις σχετικές οδηγίες, • δεν συμμορφώνεται ως προς την απαιτούμενη δομή και το περιεχόμενο αυτής σύμφωνα με το άρθρο 9 της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2018/1524, • δεν έχει παραχθεί σε προσβάσιμη μορφή, όπως το άρθρο 8 της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2018/1524 (σε επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης) υπαγορεύει. Όσον αφορά στα αποτελέσματα της παρακολούθησης, οφείλουμε επίσης να επισημάνουν ότι σύμφωνα με το άρθρο 7 της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2018/1524 «Σε περίπτωση εντοπισμού αδυναμιών, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι οργανισμοί του δημόσιου τομέα να διαθέτουν στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις προσβασιμότητας όσον αφορά τις αδυναμίες των οικείων αντίστοιχων ιστότοπων και εφαρμογών για φορητές συσκευές, εντός εύλογου χρονικού διαστήματος και σε μορφή που επιτρέπει στους οργανισμούς του δημόσιου τομέα να διορθώσουν τις εν λόγω αδυναμίες». Στη βάση των προαναφερθεισών διαπιστώσεων, η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει τα ακόλουθα: -Να συμπεριληφθούν τα πλήθη/ποσοστά που αφορούν στους ιστότοπους και εφαρμογές για φορητές συσκευές στα οποία βρέθηκε έστω και ένα σφάλμα συμμόρφωσης (δηλ. αυτών που ΔΕΝ συμμορφώνονται πλήρως με τις οδηγίες). -Να συμπεριληφθούν τα πλήθη/ποσοστά που αφορούν στους ιστότοπους και εφαρμογές για φορητές συσκευές στα οποία βρέθηκε ότι δεν συνοδεύονται από Δήλωση Προσβασιμότητας. -Να διορθωθεί/συμμορφωθεί η δομή της έκθεσης σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο άρθρο 9 της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2018/1524. -Να παραχθεί η έκθεση σε προσβάσιμη μορφή, σύμφωνα με τα απαιτούμενα του άρθρου 8 της Εκτελεστικής Απόφασης (ΕΕ) 2018/1524. -Να δοθούν συμπληρωματικά στοιχεία σχετικά με τους ιστότοπους και εφαρμογές για φορητές συσκευές για τα οποία ακολουθήθηκε η μέθοδος διεξοδικής παρακολούθησης (φορέας, διεύθυνση, έλεγχοι που διεξάχθηκαν, αυτοματοποιημένοι και μη, κ.λπ.), ώστε να τεκμηριωθεί επαρκώς η εγκυρότητα των εν λόγω ελέγχων και των σχετικών ευρημάτων/αποτελεσμάτων.