Αρχική Αδειοδότηση διαστημικών δραστηριοτήτων – Καταχώρηση διαστημικών αντικειμένων – Ίδρυση ελληνικής διαστημικής εταιρείαςΆρθρο 18 – Σύσταση ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»Σχόλιο του χρήστη Βασίλης Καλερίδης | 1 Μαΐου 2017, 20:52
  • Σχόλιο του χρήστη 'Βασίλης Καλερίδης' | 1 Μαΐου 2017, 20:52

    Με βάση σειρά μελετών αλλά και την εμπειρία και τις δυνατότητες που έχουν διαμορφωθεί, ειδικά τα τελευταία 20 χρόνια στην Ελλάδα αλλά και από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο τομέας του Διαστήματος αποτελεί μια ευκαιρία για την Ελλάδα τόσο γενικά όσο και ως προς τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η κρίση, κυρίως σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Επομένως, ο τομέας θα μπορούσε πραγματικά να υποστηριχτεί πολιτικά, να αποτελέσει μια εθνική “προτεραιότητα” ακόμα και ενισχυθεί περαιτέρω οικονομικά ως μια “εθνική επένδυση”. Με βάση το Άρθρο, το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής συστήνει ένα νέο φορέα - εταιρία ο οποίος, πέραν των περιορισμένων σε σχέση με την ευρύτητα που εκφράζει ο τομέας του Διαστήματος αντικειμένων του Υπουργείου, φιλοδοξεί να “συντονίσει” όλες τις εθνικές δραστηριότητες στον τομέα σε επίπεδο: στρατηγικής και εφαρμογής της, συμμετοχής σε Διεθνείς Οργανισμούς Διαστήματος, συντονισμού των ελληνικών φορέων, ανάπτυξης τεχνολογίας κ.ά. Από την άλλη πλευρά, σε σχέση με τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), την πιο σημαντική εθνική δραστηριότητα στον τομέα του Διαστήματος (τουλάχιστον στους τομείς Έρευνας & Τεχνολογίας) αξίζει να σημειωθεί ότι: α) το κείμενο του Σχεδίου Νόμου δε λαμβάνει καθόλου υπ’ όψη το γεγονός ότι υπάρχει δημόσιος φορέας (η Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας/ΓΓΕΤ, σήμερα Υπουργείο Παιδείας) επίσημα ορισμένος και με τις παραπάνω αρμοδιότητες, ο οποίος παρακολουθεί, υποστηρίζει οικονομικά και προωθεί τη συμμετοχή των ελληνικών φορέων στα προγράμματα ESA και β) δεν έχει προηγηθεί κανενός είδους συντονισμός / συνεργασία με τη ΓΓΕΤ για την προετοιμασία του παρόντος κειμένου από ένα νεοσύστατο Υπουργείο χωρίς ουσιαστική σύνδεση με τη σημασία αλλά και την ευρύτητα του τομέα Διαστήματος. Επειδή, α) δε νοείται οποιαδήποτε “μεταρρύθμιση” χωρίς την εξασφάλιση μιας μελέτης / διαβούλευσης μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών και, ακόμη περισσότερο, χωρίς τη συνέχεια της όποιας εμπειρίας έχει συσσωρευτεί στα προηγούμενα χρόνια της ελληνικής δραστηριότητας στον τομέα του Διαστήματος και της ESA και β) με την ιδιότητα του μέλους της, μικρής αλλά ιδιαίτερα δραστήριας, αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην ESA για πάνω από τα τελευταία 10 χρόνια της ελληνικής συμμετοχής, πρέπει να επισημανθούν τα παρακάτω σημεία: • Η ΓΓΕΤ, ο αρμόδιος φορέας για την χρηματοδότηση, παρακολούθηση και προώθηση της ελληνικής συμμετοχής στην ESA έχει εμπράκτως επιτελέσει το έργο της με επιτυχία. Το σχετικό Τμήμα που διαχρονικά κλήθηκε να υλοποιήσει πολύ περισσότερες αρμοδιότητες και δράσεις από εκείνες που ήταν ανθρωπίνως δυνατό έφερε εις πέρας σε μεγάλο βαθμό τις ευθύνες του με αποτέλεσμα σήμερα 12 χρόνια μετά την επίσημη είσοδο της Ελλάδας στην ESA: α) η ελληνική αντιπροσωπεία να συνεργάζεται πλήρως και ικανοποιητικά με τα αρμόδια στελέχη της ESA σε επίπεδο Βιομηχανικής Πολιτικής, συμβολαίων, προώθησης, εκπαιδευτικών δράσεων, τεχνολογίας, συγκεκριμένων τομέων και εφαρμογών όπως όλα τα υπόλοιπα Κ-Μ, β) οι “γεωγραφικές επιστροφές” να βρίσκονται σε ιδιαίτερα ικανοποιητικό επίπεδο (σ.σ. μετά από σκληρές προσπάθειες και παρά την κρίση, στα τέλη του 2014, ο σχετικός συντελεστής ξεπέρασε την τιμή 1, στοιχείο δύσκολα εφικτό ακόμα και για πολύ πιο οργανωμένα και δραστήρια Κ-Μ), γ) πάνω από 60 εταιρείες και σχεδόν όλα τα Πανεπιστήμια και ερευνητικοί φορείς να έχουν εγκλιματιστεί στο περιβάλλον ESA και να έχουν “απορροφήσει” περίπου 60 Μ € με ιδιαίτερα ελπιδοφόρο μέλλον σε όλα τα προγράμματα ESA και δ) η εκπροσώπηση στις Επιτροπές ESA να είναι πάνω από ικανοποιητική στις περισσότερες από αυτές, με διαρκή υποστήριξη των ελληνικών φορέων. Πρέπει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι όλα τα παραπάνω αποτελέσματα μπορούν να επιβεβαιωθούν από την ίδια την ESA και τα κείμενά της (σ.σ. ειδικά στο επίπεδο της παρακολούθησης της εθνικής συμμετοχής). • Κρίνεται ως ευνόητο συμπέρασμα, ότι η - ούτως ή άλλως - αναγκαία ενίσχυση της ελληνικής αντιπροσωπείας στην ESA θα έπρεπε να στηριχτεί στη συσσωρευμένη εμπειρία που υπάρχει. Ακόμα και στην περίπτωση που η πολιτική ηγεσία προτιμά ένα άλλο σχήμα συντονισμού και εκπροσώπησης στην ESA, είναι σημαντικό να αποτυπωθεί η ανάγκη ο νέος φορέας να ανήκει στο στενό δημόσιο τομέα και να ληφθεί υπ’ όψη η παρούσα κατάσταση. Η διαπίστωση αυτή αποκτά μεγαλύτερο νόημα αν σκεφτεί κανείς ότι η νέα πρόταση προέρχεται σήμερα από ένα νεοσύστατο Υπουργείο χωρίς μεγάλη σχέση με τον ευρύτερο τομέα του Διαστήματος και, φυσικά, χωρίς παρελθόν / εμπειρία στο χώρο. Αξίζει να αναφερθεί ότι, η αναγκαιότητα να είναι αυστηρά δημόσιος φορέας η αντιπροσωπεία στην ESA προκύπτει και από το μοντέλο αντιπροσωπείας (Delegation) που ακολουθείται από όλα τα Κ-Μ της ESA, μεγάλα και μικρά, οργανωμένα και μη, με μακρά ιστορία και δραστηριότητα και μη. Οι όποιες λίγες εξαιρέσεις στην ιστορία έχουν αποτύχει και απορριφθεί είτε χαρακτηρίζονται από το βασικό ενάντιο επιχείρημα της σύγκρουσης συμφερόντων, που θα αναλυθεί στη συνέχεια. • Δυστυχώς και σε συνέχεια του προηγούμενου σημείου, το προτεινόμενο σχήμα δεν εκφράζει απλώς μια μεταρρυθμιστική αλλαγή στο επίπεδο του ποιος φορέας εκπροσωπεί και συντονίζει τις σχετικές δράσεις της Ελλάδας στον τομέα. Προτείνεται η σύσταση εταιρίας για την επιβίωση της οποίας, σύμφωνα με το Άρθρο, προσδιορίζεται ως βασικός πόρος η “χρηματοδότηση” από Διεθνείς Οργανισμούς Διαστήματος και Ταμεία Ευρωπαϊκής Ένωσης (!). Με άλλα λόγια, προτείνεται ο νέος φορέας να παίζει παράλληλα το ρόλο α) της Αντιπροσωπείας (σ.σ. η οποία εκ του ρόλου της προωθεί αντικειμενικά τη συμμετοχή άλλων οντοτήτων, εταιριών και ερευνητικών φορέων) και β) του “παίκτη - χρήστη” ο οποίος υλοποιεί projects και μελέτες μέσω συμβολαίων. Υπογραμμίζεται ότι ο συγκεκριμένος σχεδιασμός δείχνει ξεκάθαρα πόσο μακριά από το αντικείμενο είναι οι σύμβουλοι του προτείνοντος Υπουργείου και πόσο έκδηλη είναι η σύγκρουση συμφερόντων που πρόκειται να επιφέρει η προτεινόμενη εταιρία. Από την πλευρά της εμπειρίας συνεργασίας ετών με την ESA που ήδη υπάρχει στη ΓΓΕΤ, πρέπει να αποτυπωθεί ότι το σενάριο σύμφωνα με το οποίο η αντιπροσωπεία μιας χώρας υποστηρίζει την ανάληψη συμβολαίων από την ίδια μάλλον ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθεί παρά ως βελτίωση της συμμετοχής. • Τέλος και πέραν της αδικίας / σύγκρουσης συμφερόντων που προτείνεται με τη σύσταση εταιρίας – εθνικής αντιπροσωπείας στην ESA, πρέπει να σημειωθεί το ανέφικτο της όλης πρότασης και ο κίνδυνος που υπάρχει να καταστραφεί και ό,τι έχει ήδη επιτευχθεί ως προς τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ESA. Διερωτάται κανείς πώς θα επιβιώσει το προτεινόμενο σχήμα και πώς θα υλοποιηθούν projects από στελέχη του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής χωρίς καμία εμπειρία στον τομέα (σ.σ. τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το αντικείμενο της αντιπροσωπείας στην ESA και την EE) και από 10 επιστήμονες χωρίς υφιστάμενες υποδομές. Συμπερασματικά, κατά την άποψή μας και με βάση την εμπειρία συνεργασίας/συμμετοχής στο περιβάλλον της ESA, το προτεινόμενο σενάριο σύστασης εταιρίας, εκτός του ότι δεν έχει προκύψει από εμπεριστατωμένη μελέτη / διαβούλευση καθώς και του ότι απεμπολεί τον – αντικειμενικό – δημόσιο χαρακτήρα δημιουργώντας πρόβλημα σύγκρουσης συμφερόντων, ουσιαστικά δεν πρόκειται να λειτουργήσει αλλά και, πολύ χειρότερα, πρόκειται να διαλύσει την όποια υπάρχουσα συμμετοχή της χώρας στις δραστηριότητες της ESA στρεφόμενο εναντίον όχι μόνο της ελληνικής Πολιτείας αλλά και της σχετικής ελληνικής βιομηχανίας και ερευνητικών φορέων που συμμετέχουν σε αυτές. Η απόσυρση του συγκεκριμένου εδαφίου κρίνεται ως απαραίτητη ώστε να μελετηθεί περαιτέρω η όποια πολιτική απόφαση.