Άρθρο 05 – Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού
- Η εθνική ψηφιακή στρατηγική αποτυπώνεται, με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, η οποία έχει τετραετή ορίζοντα και επικαιροποιείται ετησίως, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η ετήσια επικαιροποίηση της Βίβλου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του Ενοποιημένου Προγράμματος Κυβερνητικής Πολιτικής του ν. 4622/2019 (Α’ 133) και είναι δεσμευτική για όλους τους φορείς του δημόσιου τομέα, τους οποίους αφορά.
- Η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού καθορίζει τις βασικές αρχές, το πλαίσιο και τις κατευθύνσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, καθώς και τις ειδικότερες αρχές που διέπουν κάθε οριζόντια ή τομεακή πρωτοβουλία προς τον σκοπό αυτό και ενσωματώνει την καταγραφή όλων των σχετικών διαδικασιών και δράσεων με μετρήσιμους στόχους και αποτελέσματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
- Η παρακολούθηση και ο απολογισμός της υλοποίησης της Βίβλου γίνονται σε ετήσια βάση σύμφωνα με τα άρθρα 53 έως 56 του ν. 4622/2019, καθώς και με τις ειδικότερες διατάξεις του παρόντος.
- Στο πλαίσιο της εφαρμογής της Βίβλου και των ειδικότερων αρμοδιοτήτων του, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης δύναται να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις, συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας με Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και γενικότερα με τους φορείς του δημοσίου τομέα και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, καθώς και με ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς.
- Όλα τα έργα ΤΠΕ, ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης, οφείλουν να εναρμονίζονται με τη Βίβλο ως προς τις βασικές αρχές και κατευθύνσεις της. Για τα έργα ΤΠΕ ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης η Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης: α) Παρέχει βεβαίωση συνάφειας με την Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική εντός είκοσι (20) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία υποβολής της πρότασης έργου, β) προεγκρίνει τα τεχνικά δελτία έργων εντός τριάντα (30) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία υποβολής του τεχνικού δελτίου. Για προτάσεις ομοειδών έργων που δύνανται να ενταχθούν σε προσκλήσεις υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης προς πολλαπλούς δικαιούχους, η βεβαίωση συνάφειας με την Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική παρέχεται επί του σχεδίου της πρόσκλησης ενώ η προέγκριση των τεχνικών δελτίων παρέχεται ως προς το φυσικό αντικείμενο της πρόσκλησης με αναφορά σε περιοριστικούς κανόνες για τα προς ένταξη έργα.
- Με απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης ρυθμίζονται το περιεχόμενο της βεβαίωσης συνάφειας και της προέγκρισης τεχνικών δελτίων, τα κριτήρια και οι δείκτες βάσει των οποίων αυτές παρέχονται, καθώς και οι υποχρεώσεις των εμπλεκόμενων φορέων και περιγράφονται αναλυτικά οι σχετικές διαδικασίες.
Γενικό σχόλιο: η Βίβλος είναι διαφορετικό κείμενο από τον Κώδικα;
Προτείνεται η αλλαγή στο σημείο 5 της διατύπωσης «Όλα τα έργα ΤΠΕ, ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης», καθώς και των υπολοίπων σχετικών αναφορών (π.χ. «Για τα έργα ΤΠΕ ανεξαρτήτως πηγής χρηματοδότησης») ώστε να εξαιρούνται ρητά τα έργα ΕΤΑΚ (Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης) που εκτελούνται από φορείς της ΔΔ (π.χ. Υπουργεία, ΓΓ, ΑΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα). Τα εν λόγω έργα (Βασική/Εφαρμοσμένη Έρευνα, Ανάπτυξη) από τη φύση τους δεν δύναται να συμμορφώνονται με τις εν λόγω διατάξεις, ούτε να εντάσσονται στα σχετικά εγκριτικά στάδια, καθώς (α) προωθούν την επιστήμη και την τεχνολογία σε περιοχές που δεν δύναται να καλύπτονται από τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, (β) συμμορφώνονται με κατά περίπτωση ειδικές κατευθύνσεις και σχέδια/πλαίσια διαλειτουργικότητας που δεν δύναται να καλύπτονται από τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού, (γ) χρηματοδοτούνται από δημόσιους ή/και ιδιωτικούς φορείς χρηματοδότησης σε ένα καλώς ορισμένο πλαίσιο επιλεξιμότητας που δεν δύναται να είναι σύμμορφο με τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Τέλος, προτείνεται η διευθέτηση των εν λόγω θεμάτων στο πλαίσιο επικαιροποίησης του θεσμικού πλαισίου για τη Έρευνα και την Ανοικτή Επιστήμη.
Πράγματι αν διασυνδεθούν δυναμικά οι βάσεις δεδομένων, ώστε κατά την άποψη μου να δημιουργείται ένα αρχείο όλων των πληροφοριών και εγγράφων για τον εκάστοτε πολίτη, τότε ο εκάστοτε αρμόδιος υπάλληλος έχει μπροστά του στην οθόνη του όλα όσα τώρα ο πολίτης τρέχει από την μια υπηρεσία στην άλλη για να προσκομίσει ως πιστοποιητικά και διάφορα απαιτούμενα έγγραφα. Πολύ ορθά το λέτε πως πρέπει να προηγηθεί μελέτη και σχεδιασμός των ελάχιστων διαδικασιών και εγγράφων που απαιτούνται, αλλά με τον χρόνο όλα τα έγγραφα και οι πληροφορίες που υπάρχουν πρέπει να ψηφοποιηθούν και να είναι προσβάσιμα στο σύστημα.
Εμφανίζονται στη διαδικασία εργάσιμες ημέρες ως ανώτατα όρια για το πρώτο βήμα του κύκλο ζωής ενός έργο ΤΠΕ. Σαφώς είναι πολύ σωστή προσέγγιση αλλά για τα επόμενα βήματα του κύκλου ζωής του έργου ΤΠΕ και οι λοιποί εμπλεκόμενοι (Διαχειριστικές/Επιτελικές δομές ΕΣΠΑ, διαδικασία προμήθειων, ανταπόκριση των φορέων λειτουργίας και υλοποίησης) δεν αναφέρονται. Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στη πόσο γρήγορα ενσωματώνεται ένα έργο ΤΠΕ στο ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά στο πως τελικά υλοποιείται και πόσο γρήγορα γίνεται αυτό.
Για να επιτύχει ο ψηφιακός μετασχηματισμός πρέπει να προηγηθεί ριζική αναδόμηση του Δημοσίου Διοικητικού Δικαίου επί τη βάσει παραδοχών ΤΠΕ. Αυτό μπορεί να γίνει αφού προηγηθεί συγκροτημένη μελέτη διαδικασιών της Διοίκησης με λογική Ποιότητος (διεργασίες με τον Πολίτη στην αρχή και το τέλος αυτών) και κατάργηση κάθε έννοιας «πιστοποιητικού» (εάν διασυνδεθούν δυναμικές Βάσεις Δεδομένων παύει να υφίσταται η ανάγκη «έκδοσης βεβαιώσεων, πιστοποιητικών κλπ. εγγράφων» γραφειοκρατείας 19ου αιώνος).
Σε αντίθετη περίπτωση, θα επαναληφθεί το λάθος των προηγούμενων προσπαθειών «ψηφιοποίησης του Κράτους», ήτοι η ψηφιοποίηση της γραφειοκρατείας του 19ου αιώνος χωρίς κανένα όφελος για τον Πολίτη.