9.8.1. Στρατηγικές Κατευθύνσεις και Στόχοι
Παρότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην υλοποίηση δράσεων που αφορούν τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης (κεντρική, περιφερειακή, τοπική), παραμένει επίκαιρη η ανάγκη επανασχεδιασμού και αναδιοργάνωσης της. Για τον σκοπό αυτό δύο είναι οι βασικές στρατηγικές κατευθύνσεις που διέπουν τις ψηφιακές δράσεις για τη Δημόσια Διοίκηση. Η πρώτη αφορά στην καταγραφή, απλούστευση και ομογενοποίηση των διαδικασιών, ενώ η δεύτερη στην αξιοποίηση τεχνολογικών εφαρμογών και καινοτομιών με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Οι επιμέρους στόχοι μέσω των οποίων η ελληνική Δημόσια Διοίκηση θα εξελιχθεί σε σύγχρονη και φιλική προς τους πολίτες και στις επιχειρήσεις αφορούν στην απλούστευση χρονοβόρων, κοστοβόρων και γραφειοκρατικών διαδικασιών μέσω της υιοθέτησης νέων τεχνολογιών, και της αξιοποίησης του αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού της. Προς την κατεύθυνση αυτή η διαβούλευση με την κοινωνία και η υποχρέωση λογοδοσίας με βάση την αρχή της διαφάνειας, η διαλειτουργικότητα μεταξύ μητρώων δημοσίων φορέων, η οργανωμένη και αυτεπάγγελτη αναζήτηση πιστοποιητικών μεταξύ οργανισμών, η απλούστευση διαδικασιών για τη χορήγηση επιδομάτων ή των πάσης φύσεως δηλώσεων/αιτήσεων, είναι κάποιες από τις ενέργειες που απλουστεύουν την καθημερινότητα, βελτιώνουν την ζωή του πολίτη και ενδυναμώνουν το κράτος δικαίου.
Παράλληλα, η δυνατότητα εφαρμογής της τηλεργασίας, δηλαδή της παροχής εξ αποστάσεως εργασίας στη Δημόσια Διοίκηση, κρίνεται ότι είναι πλέον αρκετά ώριμη για να εφαρμοστεί, κατά αντιστοιχία με τον ιδιωτικό τομέα. Η τηλεργασία ως έργο για τη διαμόρφωση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου θα συμβάλει στην ανταπόκριση του Δημόσιου Τομέα στις σύγχρονες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις ικανοποιώντας επιχειρησιακές, ατομικές και κοινωνικές ανάγκες. Η τηλεργασία συνδέεται με τις σύγχρονες τάσεις αύξησης της ευελιξίας των παρεχόμενων υπηρεσιών και τη ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, επιδρώντας καταλυτικά στο επίπεδο των εργασιακών σχέσεων, της οικονομίας και της κοινωνίας. Ειδικότερα στο πλαίσιο των επειγόντων μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού (covid-19)[1] [1],ο δημόσιος τομέας υιοθέτησε για τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, την παροχή εξ αποστάσεως εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, οι δημόσιοι φορείς διαμορφώνοντας το πλάνο εργασιών έκτακτης ανάγκης δύνανται να εκτιμήσουν τον αριθμό των υπηρετούντων υπαλλήλων, που μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως. Σε αυτή την κατεύθυνση βασικός καταλύτης είναι η υπηρεσία τηλεδιάσκεψης ePresence[2] [2] και τα ψηφιακά εργαλεία που παρέχονται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
9.8.2. Έργα
Αναδιοργάνωση και Διοικητική Μεταρρύθμιση της Αυτοδιοίκησης Α΄και Β΄ Βαθμού
Το Πρόγραμμα Αναδιοργάνωσης και Λειτουργικού Εκσυγχρονισμού των 325 Δήμων και των 13 Περιφερειών της χώρας στοχεύει στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των Δήμων και των Περιφερειών. Σε εξέλιξη βρίσκεται η μελέτη για το λειτουργικό και οργανωτικό ανασχεδιασμό των διαδικασιών σε τομεακό και οριζόντιο επίπεδο. Ειδικότερα σε τομεακό επίπεδο δίνεται έμφαση στις περιοχές: α) Κοινωνικής Πολιτικής, Απασχόλησης και Δημόσιας Υγείας, β) Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, γ) Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Πολεοδομίας, δ) Υποδομών, Μεταφορών, ε) Αγροτικής Ανάπτυξης, στ) Μεταποίησης, Εμπορίου, Τουρισμού, ζ) Δημοτικής αστυνομίας και Πολιτικής Προστασίας. Σε οριζόντιο επίπεδο δίνεται έμφαση στις λειτουργικές περιοχές: α) Προγραμματισμού, Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Εξυπηρέτησης του πολίτη, β) Οικονομικής Διαχείρισης και Προμηθειών, γ) Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού και διοικητικές λειτουργίες. Η μελέτη θα καταγράψει πλήρως τις διαδικασίες βάσει των οποίων εξυπηρετείται ο πολίτης και θα προσδιορίσει τις λειτουργικές προδιαγραφές των προτεινόμενων πληροφοριακών συστημάτων. Κατόπιν αξιολόγησης των προτάσεων αυτών το έργο θα εστιάσει σε πρώτη φάση στην ανάπτυξη-αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων και των πρότυπων εφαρμογών που θα ακολουθούν τις νέες ανασχεδιασμένες διαδικασίες. Η εφαρμογή αρχικά θα γίνει σε επιλεγμένες λειτουργικές περιοχές αντιπροσωπευτικών ΟΤΑ, παρέχοντας τη δυνατότητα μετάπτωσης, εκπαίδευσης και λειτουργίας των νέων εφαρμογών. Σε δεύτερο στάδιο θα επεκταθούν τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης σε περισσότερους ΟΤΑ.
Πλατφόρμα συνεδριάσεων συλλογικών οργάνων και επιτροπών Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης
Το μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας των οργανισμών Αυτοδιοίκησης προβλέπει συχνά συνεδριάσεις συλλογικών οργάνων και επιτροπών τα μέλη των οποίων είναι φυσικά απομακρυσμένα. Το χαρακτηριστικό αυτό δυσχεραίνει τη συνεργασία των μελών και την αποτελεσματικότητα των ομάδων που συνεδριάζουν. Το παρόν έργο, θα υλοποιήσει μια πλατφόρμα με αντικείμενο την υποστήριξη τηλεδιασκέψεων και γενικότερα τη διοικητική-γραμματειακή υποστήριξη όλου του κύκλου οργάνωσης αυτών, από την αρχικοποίηση και πρόσκληση των μελών, μέχρι την έκδοση των σχετικών αποφάσεων με τη βοήθεια της καταγραφής των πρακτικών. Αξιοποιώντας υφιστάμενες οριζόντιες υπηρεσίες της Δημόσιας Διοίκησης θα παρέχει σε ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον δυνατότητες τηλεδιασκέψεων, διαμοιρασμού οθόνης, παρουσιάσεων, επεξεργασίας εγγράφων σε πραγματικό χρόνο για την ορθότητα των πρακτικών και την σύνταξη των σχετικών αποφάσεων. Επιπρόσθετα θα διαθέτει σύστημα ψηφοφορίας για πιο αποτελεσματική και ταχύτερη διαδικασία λήψης αποφάσεων, σύστημα διαμοιρασμού εγγράφων, δυνατότητα ψηφιακής υπογραφής από απομακρυσμένους χρήστες στα απαιτούμενα έντυπα αποφάσεων κ.ά. Στόχος είναι να αναπτυχθεί μια πρότυπη λύση για τη διενέργεια συνεδριάσεων, που θα αποτελέσει μοντέλο-πιλότο για την ευρύτερη Δημόσια Διοίκηση, επιδιώκοντας την εξοικονόμηση πόρων και την αύξηση της αποτελεσματικότητας.
Αναβάθμιση του κόμβου διαλειτουργικότητας των Δήμων
Αφορά την αναβάθμιση του κόμβου διαλειτουργικότητας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), ο οποίος παρέχει ήδη υπηρεσίες σε 295 Δήμους από το σύνολο των 325 της χώρας. Αντικείμενο της λειτουργίας του κόμβου είναι αφενός η εξυπηρέτηση της εσωτερικής διαλειτουργικότητας μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων των Δήμων και αφετέρου η συνάθροιση και διάθεση υπηρεσιών (Web-Services) που αφορούν τους Δήμους προς τον ιεραρχικά ανώτερο κόμβο διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΔΔ. Ο ρόλος του τομεακού διαμεσολαβητή, στις ειδικές περιπτώσεις που επιλέγεται, αναμένεται να αποφορτίσει οργανωτικά και λειτουργικά τον κεντρικό κόμβο διαλειτουργικότητας. Παράλληλα, το σχήμα αυτό θα παρέχει την απαραίτητη ευελιξία για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών διαλειτουργικότητας εντός συγκεκριμένων θεματικών περιοχών της Δημόσιας Διοίκησης, χωρίς να υποβαθμίζεται ο φορμαλισμός των διατομεακών ή εθνικού επιπέδου υπηρεσιών διαλειτουργικότητας, που εποπτεύονται από το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΔΔ.
Πλατφόρμα αυτεπάγγελτης αναζήτησης εγγράφων και δικαιολογητικών
Αφορά την εφαρμογή αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών και εγγράφων που θα είναι διαθέσιμη σε εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους των ΚΕΠ και των Δήμων. Η εφαρμογή θα αξιοποιεί την υποδομή του κόμβου διαλειτουργικότητας των Δήμων, μέσω της οποίας θα παρέχονται υπηρεσίες που θα προέρχονται είτε από το δίκτυο των πληροφοριακών συστημάτων των Δήμων είτε από τον κεντρικό κόμβο διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΔΔ. Ο σχεδιασμός της αυτεπάγγελτης αναζήτησης θα προβλέπει ασφαλιστικές δικλείδες για τη θωράκιση της ιδιωτικότητας του πολίτη με μηχανισμούς τεκμηρίωσης του σκοπού κάθε αυτεπάγγελτης αναζήτησης, ιχνηλάτησης των αναζητήσεων και ενημέρωσης του πολίτη, αξιοποιώντας τα στοιχεία του Μητρώου Επικοινωνίας Πολιτών.
Αναβάθμιση μηχανισμού παρακολούθησης οικονομικών στοιχείων των ΟΤΑ
Αφορά τον επανασχεδιασμό και επέκταση του Οικονομικού Παρατηρητηρίου των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Στο πλαίσιο του Έργου θα υλοποιηθεί νέα πλατφόρμα με αντικείμενο τη συγκέντρωση στοιχείων της οικονομικής δραστηριότητας τόσο των ΟΤΑ όσο και των εποπτευόμενων από τους Δήμους ΝΠΙΔ, ώστε να υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα της οικονομικής δραστηριότητας κάθε φορέα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στόχος είναι η τεχνολογική αναβάθμιση της πλατφόρμας, η διεύρυνση του μοντέλου οικονομικών δεδομένων που αντλούνται και ο έλεγχος της ποιότητάς τους, η αναβάθμιση του υποσυστήματος υποβολής στοιχείων ή αυτόματης άντλησής τους από τα πληροφοριακά συστήματα των ΟΤΑ. Η πλατφόρμα θα παράγει συγκεντρωτικές αναφορές και στατιστικές αναλύσεις, για την ενημέρωση της Κεντρικής Κυβέρνησης, των ελεγκτικών αρχών κ.ά.
Απλούστευση και διαλειτουργικότητα Μητρώου Αρρένων
Αφορά την απλούστευση και τον εκσυγχρονισμό του μηχανισμού κατάρτισης Στρατολογικών Πινάκων κατάταξης, καθώς ο υφιστάμενος τρόπος δεν αξιοποιεί τις ψηφιακές υπηρεσίες που παρέχονται σήμερα. Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο οι υπηρεσίες Δημοτολογίου των Δήμων ενημερώνουν το Μητρώο Αρρένων του κάθε Δήμου με τις γεννήσεις των αρρένων τέκνων του προηγούμενου έτους. Τα στοιχεία αυτά συγκεντρώνονται από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και διαβιβάζονται στη Στρατολογία για να χρησιμοποιηθούν χρόνια μετά, χωρίς να έχουν επικαιροποιηθεί (π.χ. εγγραφές ανθρώπων που απεβίωσαν). Η διαδικασία αυτή θα βελτιστοποιηθεί με νομοθετικές και τεχνολογικές παρεμβάσεις, ώστε η Στρατολογία να αντλεί επικαιροποιημένα τα στοιχεία αρρένων στο χρόνο που απαιτούνται για την πρόσκληση στράτευσης. Για την άντληση των στοιχείων αυτών θα αξιοποιηθούν υπηρεσίες διαλειτουργικότητας του Μητρώου Πολιτών μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣΔΔ.
Επιχειρησιακή Συνέχεια στον Δημόσιο Τομέα (Τηλεργασία)
Στο πλαίσιο της ομαλής λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης σε όλες τις περιστάσεις, απαιτείται ένα Σχέδιο Επιχειρησιακής Συνέχειας, με βάση το οποίο οι λειτουργίες της θα συνεχιστούν, σε περίπτωση που υπάρξει για κάποιο λόγο αποτυχία ή απώλεια πληροφοριακών συστημάτων και υποδομών. Παράλληλα, σε ειδικές περιπτώσεις, ο υπάλληλος θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να εργάζεται εξ αποστάσεως, χωρίς κανένα πρόβλημα, για λογαριασμό του φορέα του έχοντας ασφαλή πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα και τις εφαρμογές που θα χρησιμοποιούσε στη δουλειά του. Σκοπός του έργου είναι να μπορεί η δημόσια διοίκηση να λειτουργεί επαρκώς κάτω από μία πιθανή μελλοντική κρίση, και εξαιτίας της παρούσας κατάστασης (Covid-19), είναι πιθανό να μειωθεί η παρουσία των υπαλλήλων στο χώρο εργασίας τους, κάνοντας χρήση τηλεργασίας, χωρίς αυτό να διακόψει την ορθή λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης.
Το έργο αφορά στη μελέτη των αναγκών του Δημόσιου Τομέα και στην αποτύπωση ενός Σχεδίου Επιχειρησιακής Συνέχειας και επιπλέον στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση όλων των απαιτούμενων ενεργειών που θα διασφαλίζουν την Επιχειρησιακή Συνέχεια σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση, ούτως ώστε όλοι οι υπάλληλοι οποιουδήποτε Δημόσιου Φορέα να μπορούν να εκτελούν την εργασία τους απομακρυσμένα, με ασφαλή τρόπο.
Ο τελικός στόχος είναι ο υπάλληλος να μπορεί από οπουδήποτε να συνδεθεί με ασφαλή τρόπο στις εφαρμογές της υπηρεσίας του και να είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τον συνάδελφό του, τον ενδιαφερόμενο πολίτη, ή την επιχείρηση. Απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη των κατάλληλων υποδομών (εξοπλισμός, δίκτυα, ασφάλεια, κεντρικές υποδομές).
Οι προαναφερόμενες ενέργειες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: παροχή απαιτούμενων τελικών συσκευών πρόσβασης των υπαλλήλων στις εφαρμογές και υποδομές του εκάστοτε Φορέα (Η/Υ, laptops. Tablets), παροχή ασφαλούς σύνδεσης (VPN, MFA κ.λπ.) και πρόσβασης των τελικών αυτών συσκευών μέσω εξειδικευμένου λογισμικού προστασίας τους, κεντρικοποιημένη διαχείριση αυτών και επέκταση της υποδομής και των υπηρεσιών του G-Cloud καθώς και του Desktop as a Service.
Η ΓΓΠΣΔΔ, καθώς έχει ήδη υλοποιήσει τα ανωτέρω για το προσωπικό της, αναλαμβάνει την οργάνωση και υποστήριξη σε συνεργασία με τον εκάστοτε Φορέα της υλοποίησης του εν λόγω έργου.
Παράλληλα, η υιοθέτηση της υπηρεσίας MyDeskLive[3] [3] (ψηφιακός αρωγός απομακρυσμένης εξυπηρέτησης μέσω προγραμματισμένης τηλεδιάσκεψης, πολιτών και επιχειρήσεων) που έχει αναπτυχθεί από τη ΓΓΠΣΔΔ και διατεθεί σε πλήθος Δημοσίων Φορέων μπορεί να βοηθήσει στην αποδοτικότερη τηλε-εργασία καθώς ο υπάλληλος θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσει τον πολίτη απομακρυσμένα δίχως την ανάγκη φυσικής του παρουσίας.
Πλατφόρμα χορήγησης επιδόματος πληγέντων για φυσικές καταστροφές
Στο σενάριο χορήγησης επιδόματος σε πληγέντες από φυσικές καταστροφές, είναι σημαντικό να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω ο δικαιούχος-πολίτης με γραφειοκρατικές διαδικασίες και να μειωθεί ο χρόνος έγκρισης των αιτήσεων. Η προτεινόμενη παρέμβαση αφορά σε μια ψηφιακά ισοδύναμη διαδικασία, ώστε ο πολίτης να μην απαιτείται να υποβάλει έντυπη αίτηση και δικαιολογητικά με φυσική παρουσία στο Δήμο. Αντ’ αυτού, θα έχει τη δυνατότητα να καταθέσει την αίτηση απομακρυσμένα, μέσω εφαρμογής η οποία θα αξιοποιεί τις υποδομές διαλειτουργικότητας της Δημόσιας Διοίκησης και θα παρέχει τη δυνατότητα υποβολής ψηφιακών εγγράφων, όταν το απαιτούμενο στοιχείο δεν προκύπτει αυτόματα. Πέραν της διευκόλυνσης του πολίτη, η ανάπτυξη της πλατφόρμας θα συμβάλλει στη μείωση του διοικητικού φόρτου στο προσωπικό των Δήμων, στον αποτελεσματικότερο συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και στην ενίσχυση της διαφάνειας της διαδικασίας.
Εθνικός αριθμός τηλεφωνικής κλήσης για την αντιμετώπιση προβλημάτων καθημερινότητας του δημότη
Αφορά τη θεσμοθέτηση και λειτουργία ενός αριθμού κλήσης στον οποίο ο πολίτης θα καλεί για ζητήματα και προβλήματα καθημερινότητας στον τόπο που ζει, εργάζεται ή επισκέπτεται. Οι δήμοι ενώνουν τις δυνάμεις τους σε έναν αριθμό πανελλαδικά και επεμβαίνουν τοπικά αντιμετωπίζοντας ζητήματα καθαριότητας, φωτισμού, αποκομιδής κηπαίων και βαρέων αντικειμένων, κακοτεχνιών οδοστρώματος, αδέσποτων ζώων κ.ά. Ο αριθμός θα συνδέεται με τα πληροφοριακά συστήματα που έχουν αναπτυχθεί σε κάθε δήμο και θα γίνεται αυτόματη εισαγωγή του αιτήματος για επίλυση με σκοπό την ταχύτερη και ενιαία αντιμετώπιση των ίδιων ζητημάτων σε όλη την επικράτεια.
Ψηφιακός εκσυγχρονισμός της βεβαίωσης και είσπραξης παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας
Το έργο αφορά τον επανασχεδιασμό και την υλοποίηση ηλεκτρονικών εφαρμογών για τις διαδικασίες βεβαίωσης, είσπραξης παραβάσεων του ΚΟΚ και την κατανομή των ποσών για εθνικές και τοπικές δράσεις οδικής ασφάλειας. Η υλοποίηση του έργου θα βελτιώσει το σύστημα διακυβέρνησης και χρηματοδότησης της οδικής ασφάλειας, επιτρέποντας καλύτερη διαχείριση των πόρων, ενω για τον πολίτη η δράση αυτή θα έχει, μεταξύ άλλων, ως προφανές όφελος τη δυνατότητα πληρωμής μιας κλήσης για παράβαση του ΚΟΚ με υπηρεσίες ηλεκτρονικής τραπεζικής.
Μητρώο Οδών και Αριθμών
Από τα βασικά προαπαιτούμενα για πολλά έργα και υπηρεσίες είναι η ύπαρξη ενός Εθνικού Μητρώου Οδών και Αριθμών. Πρόκειται για πλατφόρμα καταχώρισης και επικαιροποίησης οδών και αριθμών από τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την ονοματοδοσία τους (δήμοι και περιφέρειες) και ο εντοπισμός τους σε Ψηφιακό Χάρτη. Η εγκυρότητα των δεδομένων αφορά δεκάδες διαδικασίες που σχετίζονται με το κτηματολόγιο, τις ταχυδρομικές υπηρεσίες, τις στατιστικές αναφορές, τα γεωγραφικά όρια αρμοδιότητας μιας υπηρεσίας.
Πίνακας 24: Έργα Τομέα Εσωτερικών
Πηγή: Ιδία επεξεργασία
[1] [4] Εγκύκλιος Υπουργού Εσωτερικών ΔΙΔΑΔ/Φ.69/109/οικ.8000 16/3/2020 με θέμα: «Επιπρόσθετα επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της ανάγκης περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού»
[2] [5] https://www.epresence.gov.gr/ [6]
[3] [7] Ήδη λειτουργεί από την ΑΑΔΕ (myaadelive), τα ΚΕΠ (mykeplive) και τον ΟΑΕΔ (myoaedlive).