Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης

9.7.1. Στρατηγικές Κατευθύνσεις και Στόχοι

Η Ελλάδα, μέσω της αναθεωρημένης κυβερνητικής στρατηγικής για την ενέργεια και το κλίμα, θέτει σαφείς στόχους σε σχέση με:

• τη μεγαλύτερη διείσδυση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), την εξοικονόμηση ενέργειας και την ηλεκτροκίνηση
• την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων και την κυκλική οικονομία
• την προστασία των δασών και της βιοποικιλότητας και
• τον χωρικό σχεδιασμό.
• την καλύτερη ενημέρωση των πολιτών και την ευαισθητοποίηση τους σε καλές πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον και την βιώσιμη ανάπτυξη.

Μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ, Εξοικονόμηση ενέργειας και Ηλεκτροκίνηση

Με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα για το 2030, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα έχουν κομβικό ρόλο και ως εκ τούτου απαιτείται απλοποίηση και επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων για έργα ΑΠΕ μέσα από θεσμικές παρεμβάσεις. Επιπρόσθετα, θα αναπτυχθούν δίκτυα και συστήματα αποθήκευσης, θα προωθηθούν οι νησιωτικές διασυνδέσεις και θα αξιοποιηθεί το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο.

Για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων και τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος διατίθενται ήδη κονδύλια μέσω του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον», και ταυτόχρονα, αξιοποιείται το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» για τα δημόσια κτίρια, στο οποίο θα συμμετέχουν Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με παρεμβάσεις ενεργειακής αποδοτικότητας.

Παράλληλα, καταρτίζεται το εθνικό επιχειρησιακό σχέδιο για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, με ολοκληρωμένο πλέγμα κινήτρων και βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Επίσης, διαμορφώνεται σύγχρονο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ηλεκτρικές υποδομές φόρτισης και προωθείται η χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων στις αστικές συγκοινωνίες, στους επαγγελματικούς στόλους, στις εταιρείες ενοικιάσεων και στην αγορά επιβατικών οχημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, θα δημιουργηθούν υποδομές και διευκολύνσεις για την υποστήριξη της καθημερινής χρήσης της ηλεκτροκίνησης στη χώρας μας καθώς και για την παροχή πληροφοριών^[1] σχετικά με τα εναλλακτικά καύσιμα.

Ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων και Κυκλική Οικονομία

Είναι σκόπιμη η ανάπτυξη δράσεων συλλογής δεδομένων αναφορικά με τον κύκλο αποκομιδής και διαχείρισης απορριμμάτων και αποβλήτων. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία πρέπει να ενθαρρύνονται στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, δηλαδή στη συμμετοχή σε πλατφόρμες αντίστροφης εφοδιαστικής (reverse logistics) και βιομηχανικής συμβίωσης, με στόχο τη συλλογή, επιθεώρηση, ταξινόμηση απορριπτόμενων υλικών και στη συνέχεια μεταπώληση, επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωσή τους.

Προστασία των δασών και της βιοποικιλότητας

Mε στόχο την αειφόρο ανάπτυξη, σχεδιάζεται μια ολοκληρωμένη πολιτική για τη σύγχρονη και παραγωγική διαχείριση των δασών. Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται η ολοκλήρωση του μεγάλου έργου των δασικών χαρτών σε ψηφιακή μορφή, κάτι που θα συμβάλει στον αντιπυρικό σχεδιασμό και στην αποκατάσταση-αναδάσωση των καμένων εκτάσεων. Παράλληλα, σε συνέπεια με την υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για τα δάση^[2], η συλλογή θα συμβάλλει στις εκτιμήσεις ευαισθησίας των δασικών οικοσυστημάτων στην κλιματική αλλαγή.

Στόχος είναι η ενίσχυση των μέσων και των εργαλείων για τη διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας, την αύξηση της συμβολής των δασών στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Επισημαίνεται επίσης πως τα δεδομένα από αισθητήρες και οι δορυφορικές εικόνες που αφορούν στην εποπτεία του περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων είναι ουσιαστικής σημασίας για την εποπτεία των οικοσυστημάτων αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς και για την πρόληψη και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Για αυτό το λόγο τα δεδομένα αυτά, θα τηρούνται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, μει σκοπό την ανοικτή διάθεση και αξιοποίησή τους από τρίτες εφαρμογές.

Προτείνεται επίσης η ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης από φυσικές καταστροφές. Συγκεκριμένα, τα συστήματα αυτά είναι αναγκαίο να περιλαμβάνουν δίκτυα αξιόπιστων μετρητικών οργάνων κρίσιμων περιβαλλοντικών παραμέτρων (π.χ. μετεωρολογία, αέρια ρύπανση, υδατικοί πόροι) σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Τονίζεται ότι ο σχεδιασμός των μετρητικών οργάνων θα πρέπει να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο αντίστοιχων πιλοτικών έργων και με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην προκαλεί αισθητική ή οποιασδήποτε άλλης μορφής όχληση στο φυσικό περιβάλλον.

Χωρικός Σχεδιασμός (Χωροταξία – Πολεοδομία)

Επιταχύνονται οι διαδικασίες υλοποίησης του Κτηματολογίου, που αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό εργαλείο για την αγορά και τη Δημόσια Διοίκηση. Παράλληλα, ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης θα παρέχει πληροφόρηση σχετικά με τις χρήσεις γης και τους όρους με τους οποίους θα ασκείται κάθε δραστηριότητα. Στο πλαίσιο αυτό, θα αναπτυχθούν Τοπικά Χωρικά Σχέδια σε επίπεδο Δημοτικής Ενότητας, τα οποία θα ενταχθούν στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη με πληροφορίες για χρήσεις γης στο 55% της επικράτειας εντός τετραετίας. Παράλληλα, θα ψηφιοποιηθούν τα αρχεία των υποθηκοφυλακείων αρμοδιότητας του Εθνικού Κτηματολογίου. Επίσης για την καλύτερη ανταπόκριση στις νέες συνθήκες της υγειονομικής κρίσης του covid-19, από τον Ιούνιο του 2020 οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα μπορούν να ζητούν και να παραλαμβάνουν ηλεκτρονικά όλα τα πιστοποιητικά από τα Κτηματολογικά Γραφεία του Ελληνικού Κτηματολογίου και από τον Ιούλιο του 2020 όλες οι αγορές ακινήτων, οι πωλήσεις, οι μεταβιβάσεις, οι γονικές παροχές αλλά και οι κληρονομιές θα μπορούν να υποβάλλονται από τους δικηγόρους ηλεκτρονικά στο Κτηματολόγιο.

Απλοποιούνται και επιταχύνονται οι διαδικασίες αδειοδότησης και έγκρισης ειδικών χωρικών σχεδίων για νέες επενδύσεις σχετικές με τον τουρισμό, τη βιομηχανία, τις ΑΠΕ και τις υδατοκαλλιέργειες. Στην κατεύθυνση αυτή έχουν ήδη εισαχθεί ρυθμίσεις μέσω του αναπτυξιακού νόμου 4635/2019, ενώ σχεδιάζονται επιπλέον πρωτοβουλίες για τη συνολική απλοποίηση και επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας.

Παρακάτω παρουσιάζονται ψηφιακές δράσεις, που θα αποτελέσουν το εφαλτήριο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του τομέα και την υλοποίηση των στρατηγικών κατευθύνσεων και στόχων που αναλύθηκαν πιο πάνω.

Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ)

Η χρήση αξιόπιστων ψηφιακών συνόλων γεωχωρικών δεδομένων, σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού και της εφαρμογής πολιτικών της Δημόσιας Διοίκησης, οδηγούν σε άρση της γραφειοκρατίας, στην εξοικονόμηση πόρων, στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων στη βάση ενημερωμένων και συγκρίσιμων μεταξύ τους δεδομένων, αλλά και σε νομοθέτηση που βασίζεται στη διαφάνεια και την τεκμηρίωση. Επιπλέον, η παροχή αξιόπιστης γεωχωρικής πληροφορίας στον ιδιωτικό τομέα, τονώνει την καινοτομία και αποτελεί εργαλείο λήψης ενημερωμένων αποφάσεων για τη χωροθέτηση επενδύσεων.

Η Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών (ΕΥΓΕΠ) θα εξασφαλίζει, μέσω των μηχανισμών της, ότι τα δεδομένα παράγονται μία φορά, συντηρούνται από τον καταλληλότερο φορέα στο καλύτερο δυνατό επίπεδο ποιότητας και επαναχρησιμοποιούνται βάσει κανόνων που είναι κοινώς αποδεκτοί, δημοσιοποιημένοι, και ενθαρρύνουν την περαιτέρω αξιοποίηση των δεδομένων. Μέσω της ΕΥΓΕΠ, , οποιαδήποτε εφαρμογή θα χρειαστεί γεωχωρικά δεδομένα για να παρέχει υπηρεσίες στους πολίτες ή και σε άλλες δημόσιες αρχές (π.χ. ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης), δεν θα χρειάζεται να αναζητά εξ’ αρχής τα ίδια δεδομένα, -τα οποία μάλιστα, αν δεν υπάρχουν οι διοικητικοί μηχανισμοί ενημέρωσής τους, γρήγορα καθίστανται παρωχημένα-, αλλά θα τα ανακτά μέσω των υπηρεσιών της ΕΥΓΕΠ. Με αυτό τον τρόπο, τα δεδομένα που συντηρούνται και διατίθενται μέσω της ΕΥΓΕΠ, θα αποτελέσουν την «πρώτη ύλη» για την ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας και θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.

Η υλοποίηση της ΕΥΓΕΠ θα βασιστεί στα προβλεπόμενα στο Ν. 3882/2010 (Α΄166) όπως ισχύει, μέσω του οποίου πραγματοποιήθηκε η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2007/2/ΕΚ (Οδηγία INSPIRE) στο εθνικό δίκαιο. Η Οδηγία INSPIRE παρέχει ένα πλαίσιο προδιαγραφών, το οποίο θα διερευνηθεί αν δύναται να χρησιμοποιηθεί ως σταθερή βάση για τη δημιουργία και διαχείριση των γεωχωρικών δεδομένων και την ανάπτυξη δικτυακών υπηρεσιών πρόσβασης σε αυτά. Με τον τρόπο αυτό, η χώρα θα μπορέσει να σταθεί στο ύψος των νέων περιβαλλοντικών και αναπτυξιακών προκλήσεων και θα ικανοποιήσει την ολοένα και μεγαλύτερη απαίτηση του ιδιωτικού τομέα και των πολιτών, σε αξιόπιστη και άμεσα διαθέσιμη ψηφιακή γεωχωρική πληροφορία.

Η διάθεση των δεδομένων μέσω της ΕΥΓΕΠ, θα συμβάλει στη σημαντική μείωση του κόστους του δημόσιου τομέα για παραγωγή γεωχωρικών δεδομένων, εφόσον αυτά θα παράγονται μία φορά, με ενιαίες προδιαγραφές, κάνοντας χρήση των βέλτιστων υποβάθρων (εθνικά σύνολα αναφοράς,), θα συντηρούνται και θα ενημερώνονται από τον αρμόδιο φορέα και θα επαναχρησιμοποιούνται.

Τα επιμέρους έργα που προβλέπονται στη ΒΨΜ, το αντικείμενο των οποίων αφορά στη δημιουργία συνόλων γεωχωρικών δεδομένων και εφόσον εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της ΕΥΓΕΠ, θα διατίθενται μέσω αυτής, σύμφωνα με τις διαδικασίες της, ώστε να αξιοποιούνται σε πληθώρα εφαρμογών που πιθανόν θα αναπτυχθούν, με δημόσια ή ιδιωτική πρωτοβουλία.

Σήμερα τα γεωχωρικά δεδομένα παράγονται χρησιμοποιώντας ποικίλα εικονιστικά (ορθοεικόνες) ή διανυσματικά υπόβαθρα, διαφορετικών προδιαγραφών (διαφορετικά επίπεδα ακρίβειας/λεπτομέρειας, διαφορετικές εποχές και κλίμακες αεροφωτογράφισης, διαφορετικές συνθήκες ψηφιοποίησης κλπ), οι οποίες συχνά δεν είναι γνωστές στο χρήστη. Τα γεωχωρικά δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί στη βάση διαφορετικών υποβάθρων αναφοράς, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα γεωχωρικά δεδομένα κτηματογράφησης αγροτεμαχίων και τα αντίστοιχα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και επιδοτήσεων. Δημιουργείται έτσι η ανάγκη για τον καθορισμό ενός κοινού ψηφιακού υποβάθρου που θα χρησιμοποιείται από όλη τη Δημόσια Διοίκηση, προκειμένου τα γεωχωρικά δεδομένα που παράγονται να είναι συνδυαστικά αξιοποιήσιμα. Η δημιουργία ή η επιλογή μεταξύ υπαρχόντων συνόλων γεωχωρικών δεδομένων που θα αποτελέσουν τα Εθνικά Σύνολα Αναφοράς θα είναι μία από τις πρώτες δράσεις για την υλοποίηση της ΕΥΓΕΠ.

Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση πολιτών σε καλές πρακτικές.

Το Υπουργείο θα αναλάβει οριζόντιες δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών για να φέρει τους πολίτες στην συμμετοχική διαδικασία περιβαλλοντικού σχεδιασμού και να αναβαθμίσει το επίπεδο εμπιστοσύνης τους προς την διοίκηση. Αυτό θα γίνει με πιλοτικά έργα τα οποία θα χρησιμοποιούν οι πολίτες για να εκφράσουν (δομημένα) την άποψή τους για θέματα όπως η αέρια ρύπανση, η ανακύκλωση, η βιώσιμη μετακίνηση και ο αστικός σχεδιασμός.

9.7.2. Έργα

Πληροφοριακό Σύστημα Αδειοδότησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)

Το έργο αφορά στην υλοποίηση πληροφοριακού συστήματος που θα διαχειρίζεται όλα τα στάδια αδειοδότησης, εξασφαλίζοντας τη διαλειτουργικότητα με τα υφιστάμενα πληροφοριακά συστήματα αδειοδότησης, συμπεριλαμβανομένου του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου. Το νέο πληροφοριακό σύστημα θα λειτουργεί ως μία «πύλη» μεταξύ του επενδυτή και των αδειοδοτικών αρχών, όπου ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να εισάγει ηλεκτρονικά το αίτημά του με συμπλήρωση φόρμας, όπως και τα δικαιολογητικά του, να παρακολουθεί την εξέλιξή του και να λαμβάνει ηλεκτρονικά τις εκδοθείσες αποφάσεις ή γνωμοδοτήσεις των αδειοδοτικών αρχών. Επιπλέον, τα πάσης φύσεως έγγραφα που αφορούν στην αδειοδοτική διαδικασία θα διακινούνται μέσω του νέου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο αναμένεται να επιταχύνει σημαντικά την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ.

Μητρώο Ενεργειακών Κοινοτήτων – Μελών

Μέσα από το θεσμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων δίνεται η δυνατότητα σε επιχειρήσεις, φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ακόμη και ιδιώτες, να παράγουν ενέργεια από εναλλακτικές πηγές (ανεμογεννήτριες, βιομάζα, φωτοβολταϊκά στοιχεία κ.ά.), αποκεντρωμένα, την οποία θα μπορούν είτε να τη συμψηφίζουν με αυτή που καταναλώνουν είτε να τη διαθέτουν στο δίκτυο. Μέσω του έργου θα πραγματοποιηθεί η καταγραφή των Ενεργειακών Κοινοτήτων και των μελών τους, με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί ο προγραμματισμός κοινών δράσεων και συνεργασιών μεταξύ τους. Στόχος είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση ενεργειακών έργων στους τομείς της εξοικονόμησης ενέργειας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. δημιουργώντας πολλαπλασιαστικά οφέλη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Δημιουργία συστήματος δυναμικής ενεργειακής τιμολόγησης

Σήμερα, ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητήσει την εγκατάσταση μετρητή ηλεκτρικής ενέργειας ο οποίος μετρά χωριστά την κατανάλωσή του σε δύο χρονικές ζώνες, τη ζώνη κανονικής χρέωσης (ημερήσια ζώνη) και τη ζώνη μειωμένης χρέωσης (νυχτερινή ζώνη). Οι χρεώσεις εντός των χρονικών ζωνών είναι σταθερές ανεξάρτητα από τη ζήτηση ενέργειας που υπάρχει κάθε χρονική στιγμή από τους τελικούς καταναλωτές και την οριακή τιμή συστήματος που διαμορφώνεται στη χονδρική αγορά ενέργειας. Σκοπός του έργου είναι, εγκαθιστώντας τις κατάλληλες υποδομές υλικού (π.χ. έξυπνους μετρητές) και λογισμικού και διαμορφώνοντας το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, καθώς και τις απαραίτητες διαδικασίες, να είναι πλέον εφικτή η δυναμική τιμολόγηση από τους παραγωγούς και παρόχους, αναλόγως των συνθηκών της αγοράς, τόσο από την πλευρά της παραγωγής και παροχής ηλεκτρικής ενέργειας όσο και από την πλευρά της ζήτησης εκ μέρους των καταναλωτών. Το έργο αρχικά θα στοχεύσει στους καταναλωτές μέσης τάσης.

Αναβάθμιση και διασύνδεση ψηφιακών εργαλείων

Το έργο αφορά καταρχάς στη λειτουργική διασύνδεση των υφιστάμενων ψηφιακών εργαλείων / εφαρμογών που λειτουργούν υπό την ευθύνη και εποπτεία του Τομέα Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ (π.χ. e-poleodomia, ψηφιακά μητρώα, κ.ο.κ.), στα οποία υπάρχει καταχωρημένος ένας πολύ σημαντικός όγκος γεωχωρικών δεδομένων. Αυτά τα δεδομένα χρειάζεται σε πρώτο χρόνο να εναρμονιστούν με τις προδιαγραφές της οδηγίας Inspire και στη συνέχεια να διασυνδεθούν μεταξύ τους με κατάλληλο τρόπο για τη βελτιστοποίηση του σχεδιασμού, της διαχείρισης και της παρακολούθησης της αστικής ανάπτυξης και παράλληλα για να είναι εφικτή η έγκαιρη και απρόσκοπτη τροφοδότηση από πλευράς ΥΠΕΝ του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη.

Επιπλέον, με βάση τις ισχύουσες θεσμικές ρυθμίσεις της πολεοδομικής νομοθεσίας, πρόκειται να αναπτυχθούν νέες ψηφιακές εφαρμογές η λειτουργία των οποίων θα είναι συμπληρωματική των υφιστάμενων (π.χ. ηλεκτρονική πολεοδομική ταυτότητα δήμου, ψηφιακή τράπεζα γης).

Για την επίτευξη των παραπάνω απαιτείται ένα ευρύ φάσμα ενεργειών, όπως (ενδεικτικά) προδιαγραφές ψηφιοποίησης γεωχωρικών δεδομένων κατά Inspire, προσδιορισμός των αναγκών και των δυνατοτήτων διασύνδεσης των υφιστάμενων ψηφιακών εργαλείων / εφαρμογών, σύνταξη των κατάλληλων προδιαγραφών για αυτή τη διασύνδεση, αναβάθμιση ή/και επέκταση των δυνατοτήτων των υφιστάμενων ψηφιακών υποδομών για την υλοποίηση της διασύνδεσης, ανάλυση υφιστάμενης κατάστασης και καταγραφή γεωχωρικών δεδομένων, προμήθεια εξοπλισμού και μετάπτωσης των δεδομένων στις θεματικές οργανικές μονάδες, έλεγχος, επικαιροποίηση και συμπλήρωση των δεδομένων που είναι ήδη καταχωριμένα στη βάση του «e-πολεοδομία», ανάπτυξη Ηλεκτρονικής Πολεοδομικής Ταυτότητας Δήμου με την καταγραφή και ενημέρωση των στοιχείων του ισχύοντος και υπό εκπόνηση χωρικού σχεδιασμού, των αδόμητων ή κοινόχρηστων χώρων (εγκεκριμένων ή δεσμευμένων), ανάπτυξη ηλεκτρονικής διαδικασίας καταγραφής και διαχείρισης Τίτλων Mεταφοράς Συντελεστή Δόμησης και Τίτλων Εισφοράς Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου (Ψηφιακή Τράπεζα γης), καθώς και εκπαίδευση των χρηστών.

Ψηφιακή  υποστήριξη των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων

Σήμερα, οι επιχειρήσεις, προκειμένου να λειτουργήσουν, είναι υποχρεωμένες να υποβάλουν Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις δραστηριότητες τους στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο (ΗΠΜ). Το πλαίσιο της εφαρμογής του Ν. 4014/2011  επιβάλλει ως πρώτη απαιτούμενη ενέργεια, τη λήψη σχετικής αδειοδότησης με βάση τις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Η παρακολούθηση της υλοποίησης των δεσμεύσεων γίνεται με την καταχώρηση των στοιχείων των αποβλήτων (ποσότητα, τρόπος διαχείρισής, είδος κ.λπ.), που παράγουν, στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ). Παρόλα αυτά δεν υπάρχει έγκυρη ιχνηλάτηση και παρακολούθηση της διαχείρισης των αποβλήτων.

Προτείνεται η Διαδικτυακή ανάθεση και διεκπεραίωση της περιβαλλοντικής επιθεώρησης με χρήση έξυπνων συσκευών και αυτοματοποιημένες ειδοποιήσεις προς τη δημόσια διοίκηση και τις επιχειρήσεις. Πρακτικά θα γίνεται online παρακολούθηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας (ΑΕΠΟ) του συνόλου των έργων και δραστηριοτήτων και ενσωμάτωση (μέσω του ΗΠΜ) της υποχρέωσης ανάρτησης των περιβαλλοντικών μετρήσεων και δεδομένων σε μία κοινή βάση δεδομένων. Θα προβλεφθούν Ηλεκτρονικοί μηχανισμοί έκδοσης, πιστοποίησης και πληρωμής προστίμων, διασύνδεση με άλλα συστήματα (Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων, TAXISNet, e-paravolo κλπ.) και εισαγωγή αυτοματοποιημένων διαδικασιών παρακολούθησης (με γεωγραφικό προσδιορισμό) για τους πολίτες και συστηματική παροχή έγκυρων πληροφοριών στο πλαίσιο της προβλεπόμενης αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του προγράμματος

Η Διαλειτουργικότητα του υπάρχοντος Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου (ΗΠΜ) με το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) και η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ελέγχων στο πρώτο, θα έχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση του ΗΠΜ και την ενσωμάτωση των επιθεωρητών περιβάλλοντος και των περιβαλλοντικών ελέγχων ανά δραστηριότητα. Η ενσωμάτωση των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ) εκτός των ήδη υφιστάμενων Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), θα έχει ως στόχο να προσδώσει μια περιβαλλοντική ταυτότητα για κάθε έργο δηλώνοντας το «περιβαλλοντικό» ιστορικό του.

Εργαλείο αποτύπωσης δεικτών απόδοσης του ΗΠΜ

Προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος του ΗΠΜ και η αναγκαιότητά του αλλά και να προβληθεί η σημαντικότητα των αποτελεσμάτων του οδηγώντας στην καθιέρωσή του ώς ένα single entry point για περιβαλλοντική αδειοδότηση και για την εκκίνηση επενδύσεων, προτείνεται η δημιουργία ενός Marketing Εργαλείου KPI (ως Add On στο υπάρχον σύστημα) παρακολούθησης και καταγραφής των αδειοδοτήσεων μέσα από αναλύσεις στατιστικών, δεικτών χρόνου, αποτελεσματικότητας και τήρησης στόχων. Παράλληλα θα δημιουργηθεί ένα εργαλείο γεωχωρικής καταγραφής των αδειοδοτήσεων και γεωγραφικής απεικόνισης της εξέλιξης και κατανομής των αδειοδοτήσεων με δυνατότητες σύνθετης αναζήτησης και φίλτρων για όλους τους χρήστες του ΗΠΜ και κυρίως για τους πιθανούς επενδυτές σε τέτοιου είδους δραστηριότητες στην Ελλάδα.

Σύστημα συλλογής δεδομένων για τα απόβλητα και τα έργα διαχείρισης αποβλήτων

Το σύστημα συλλογής δεδομένων θα είναι δυναμικό με έλεγχο ποιότητας των δεδομένων και θα μπορεί να τροφοδοτείται από πληροφορίες σε τοπικό (Δήμοι) ή/και περιφερειακό επίπεδο. Θα χρησιμοποιείται  ως μέσο για την καταγραφή και συλλογή στοιχείων για τα συλλεγόμενα απορρίμματα ανά είδος (εν όψει και των χωριστών ρευμάτων συλλογής που προβλέπονται για όλη τη χώρα) καθώς και για την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων του ΕΣΔΑ, ΠΕΣΔΑ, ΤΣΔΑ. Θα υπάρξει άμεση σύνδεση με το ΗΜΑ που ήδη λειτουργεί οδηγώντας έτσι σε βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των αποβλήτων.

Πλατφόρμα υποστήριξης βιομηχανικής συμβίωσης

Η Βιομηχανική Συμβίωση είναι ένα εργαλείο για την προώθηση της περιβαλλοντικής αειφορίας, της οικολογίας και της οικονομίας. Ειδικότερα η αξιοποίηση βιομηχανικών απορριμμάτων και αποβλήτων μιας βιομηχανίας δύναται να οδηγήσει σε υπηρεσίες ή/και προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας άλλων, εφόσον αυτή ενσωματωθεί σε προσεγγίσεις Κυκλικής Οικονομίας (Circular Economy). Για το σκοπό αυτό ήδη υλοποιείται πιλοτικό Ευρωπαϊκό Διαβαλκανικό έργο (Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία και Αλβανία), που έχει στόχο τη δημιουργία μιας πρωτοπόρας ψηφιακής πλατφόρμας, η οποία θα οργανώνει και θα διασυνδέει τους παραγωγούς αποβλήτων μιας περιοχής (βιομηχανίες, Δήμους, επιχειρήσεις, εμπορικά καταστήματα κ.λ.π.) έτσι ώστε να ανακυκλώνουν τα απόβλητά τους, τα οποία θα μπορούν να διοχετεύονται ως πρώτες ύλες σε άλλες βιομηχανίες.

Το έργο στοχεύει στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του ανωτέρω πιλοτικού έργου, λειτουργώντας παραγωγικά μια τέτοια πλατφόρμα, συμβάλλοντας στην πράσινη ανάπτυξη και προάγοντας την κυκλική οικονομία, με ενδεικτικά οφέλη τη μείωση: των εισαγωγών πρώτων υλών, παραγωγής και ταφής βιομηχανικών αποβλήτων, των εκπομπών CO2 και των εξόδων για τις βιομηχανίες και τους Δήμους, ενώ θα συμβάλλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και θα προάγει την πράσινη ανάπτυξη στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας. Μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας θα καταγράφεται ο κύκλος ζωής βιομηχανικών προϊόντων (π.χ. σχεδιασμός, παραγωγή, εμπορική εκμετάλλευση, απόρριψη), και μέσω τεχνολογιών σημασιολογικού ιστού θα προωθείται η δυνατότητα απορρίμματα και απόβλητα των διαδικασιών να αξιοποιούνται ως προϊόντα υψηλής υπολειμματικής αξίας για τον ίδιο ή άλλους βιομηχανικούς κλάδους – προωθώντας τη βιομηχανική συμβίωση. Η πλατφόρμα θα καλύψει την ανάγκη εύρεσης και προμήθειας δευτερογενών υλικών αλλά και την ανάπτυξη της σχετικής δευτερογενούς αγοράς.

Η νέα πλατφόρμα θα εστιάσει, αρχικά, στην καταγραφή και εμπορία των αδρανών δευτερογενών υλικών που προέρχονται από τις εξόδους των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) ανά περιφέρεια της Ελλάδος και στην αξιοποίησή τους για πράσινες και κυκλικές δημόσιες συμβάσεις, δηλαδή συμβάσεις που γίνονται με περιβαλλοντικά κριτήρια και απαιτούν την αξιοποίηση συγκεκριμένου ποσοστού δευτερογενών (από ανακύκλωση) υλικών π.χ. σε δημόσια έργα στην Ελλάδα.

Πλατφόρμα καταχώρησης και προώθησης εφαρμοσμένων τεχνολογιών στο πλαίσιο της βιοοικονομίας

Η ψηφιακή λύση αποτελεί ένα διαδικτυακό εργαλείο μέσω του οποίου ο χρήστης θα μπορεί να αναζητήσει τεχνολογίες προώθησης της βιοοικονομίας από διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Η επιλογή θα γίνεται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και η πλατφόρμα θα οδηγεί σε λίστα ομαδοποιημένων αποτελεσμάτων, ενώ θα παρέχεται η δυνατότητα λήψης σύντομης τυποποιημένης ηλεκτρονικής έκθεσης ανά περίπτωση. Η προσέγγιση αναζήτησης και παρουσίασης θα περιλαμβάνει τις βασικές συνιστώσες της βιοοικονομίας, δηλαδή την πρώτη ύλη (π.χ. βιολογικά απόβλητα), την τεχνολογία επεξεργασίας (π.χ. αναερόβια χώνευση) και τα προϊόντα (π.χ. βιοαέριο) ενώ θα ακολουθεί μεγαλύτερη ανάλυση ανά συνιστώσα (π.χ. δυναμικότητα, απόδοση, ωριμότητα τεχνολογίας, οικονομικά στοιχεία, στοιχεία περιβαλλοντικού αποτυπώματος). Η καταχώρηση νέας πληροφορίας, π.χ. για την ενσωμάτωση νέων επιτυχημένων τεχνολογιών που έχουν εφαρμοσθεί σε εθνικό επίπεδο, θα γίνεται από τον διαχειριστή ύστερα από αίτημα του εκάστοτε ενδιαφερόμενου (στην ίδια λογική με το https://greekfarms.gov.gr/greekfarms/).

Ψηφιακή διαχείριση των δασικών διαχειριστικών μελετών

Οι δασικές διαχειριστικές μελέτες αποτελούν τη βασική πηγή πληροφορίας αναφορικά με τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας μας και αποτελούν το βασικό εργαλείο για το σχεδιασμό της διαχείρισής τους. Στην παρούσα κατάσταση, οι διαδικασίες μελέτης και απογραφής ενός δάσους είναι χρονοβόρες, ενώ παράλληλα τα στοιχεία παράγονται σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας. Επιπροσθέτως σημειώνεται δυσχέρεια στην παραγωγή στατιστικών στοιχείων για την εκπλήρωση υποχρεώσεων της χώρας μας.

Προτεραιότητα στον τομέα του περιβάλλοντος, αποτελεί η υλοποίηση έργου και η απλούστευση των διαδικασιών για την ψηφιακή διαχείριση των δασικών μελετών. Στο πλαίσιο του έργου θα αναπτυχθούν εξειδικευμένες εφαρμογές για την εξυπηρέτηση των Δασικών Υπηρεσιών των Περιφερειακών Ενοτήτων, όπως και της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΝ. Το σύνολο των διαδικασιών θα υποστηρίζεται ψηφιακά.

Πληροφοριακό σύστημα καταγραφής της δασικής παραγωγής

Η απογραφή του δασικού κεφαλαίου και η παρακολούθησή της πραγματοποιείται από τις αρμόδιες δασικές υπηρεσίες χωρίς ψηφιακά μέσα, με αποτέλεσμα οι διαδικασίες υλοτομίας και διάθεσης προϊόντων να παραμένουν περίπλοκες, να δυσκολεύουν τη διαφάνεια και να καθιστούν δυσχερή την παραγωγή αναφορών από τις Δασικές Υπηρεσίες. Σκοπός του έργου είναι η ψηφιοποίηση όλης της διαδικασίας απογραφής δασικού κεφαλαίου, η καταγραφή της δασικής παραγωγής (ποσότητες υλοτομημένης ξυλείας) και της διακίνησης δασικών προϊόντων. Στους επί μέρους στόχους του έργου περιλαμβάνονται η υποστήριξη των διαδικασιών υλοτομίας καθώς και η διάθεση δασικών προϊόντων μέσω πληροφοριακού συστήματος. Αρχικά, το έργο θα εστιάσει στα δημόσια δάση και σε μία αποκεντρωμένη διοίκηση και θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε μικρό αριθμό δασικών υπηρεσιών. Δεδομένα του έργου θα τηρούνται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη. Σε επόμενη φάση το έργο θα επεκταθεί σταδιακά και σε άλλες αποκεντρωμένες διοικήσεις.

Σκοπός του έργου είναι η ψηφιοποίηση όλης της διαδικασίας καταγραφής και διακίνησης δασικών προϊόντων. Στους επιμέρους στόχους του έργου περιλαμβάνονται η απογραφή του δασικού κεφαλαίου, η καταγραφή της δασικής παραγωγής (ποσότητες υλοτομημένης ξυλείας) και η διεκπεραίωση των διαδικασιών υλοτομίας και διάθεσης των προϊόντων μέσω του πληροφοριακού συστήματος. Αρχικά το έργο θα εστιάσει στα δημόσια δάση και σε μία αποκεντρωμένη διοίκηση. Στη πρώτη φάση θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε μικρό αριθμό δασικών υπηρεσιών μιας αποκεντρωμένης διοίκησης και σταδιακά θα επεκταθεί στις άλλες δασικές υπηρεσίες. Σε επόμενη φάση το έργο θα επεκταθεί σταδιακά σε άλλες αποκεντρωμένες διοικήσεις. Με την υλοποίηση του έργου αναμένεται να επιτευχθεί αύξηση της διαφάνειας και μείωση της γραφειοκρατίας, μέσω μιας ενιαίας μορφής δεδομένων που θα είναι προσβάσιμα από τις υπηρεσίες και τους λοιπούς ενδιαφερόμενους.

Ψηφιακή αποτύπωση του αγροτικού και του δασικού οδικού δικτύου της χώρας και των συμβάντων δασικών πυρκαγιών

Στόχος του έργου είναι η δημιουργία ψηφιακών λύσεων με σκοπό την υποστήριξη επιτόπιας εποπτείας και καταγραφής από τους υπαλλήλους των δασικών υπηρεσιών: α) των χαρακτηριστικών/προβλημάτων του βασικού αγροτικού και δασικού οδικού δικτύου και β) των επιπτώσεων από συμβάντα πυρκαγιών. Τα δεδομένα που συλλέγονται θα υποστηρίζουν το ΥΠΕΝ και την Πολιτική Προστασία στον ετήσιο σχεδιασμό πρόληψης δασικών πυρκαγιών καθώς και την τεκμηριωμένη παραγωγή αναφορών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Δεδομένα του έργου θα τηρούνται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη.

Δημιουργία πλατφόρμας υδρομετεωρολογικών και περιβαλλοντικών δεδομένων

Η διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας συνδέεται με κρίσιμες παραμέτρους της κοινωνικής δραστηριότητας, όπως η ασφαλής απόληψη νερού για ύδρευση, άρδευση, και υδροηλεκτρική παραγωγή, η αντιπλημμυρική προστασία και η προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος. Η παρακολούθηση των μετεωρολογικών (βροχή, θερμοκρασία, εξάτμιση κ.ά) και υδρολογικών (παροχή και ποιότητα ποταμών και υπόγειων νερών) μεταβλητών και η κατάρτιση ιστορικών χρονοσειρών είναι απαραίτητες για (α) το σχεδιασμό υδραυλικών έργων, (β) τη συνεχή παρακολούθηση και έγκαιρη προειδοποίηση για την ποιότητα και ποσότητα του νερού που κινείται στα υδάτινα σώματα και (γ) την παρακολούθηση των κλιματικών διακυμάνσεων.

Στόχος είναι η δημιουργία μιας πλατφόρμας υδρομετεωρολογικών και περιβαλλοντικών δεδομένων, η οποία θα αξιοποιεί το σύνολο των υδρομετεωρολογικών δεδομένων της χώρας με σκοπό (α) την ανάδειξη του συνόλου των μετρητικών υποδομών για την πληρέστερη αξιοποίηση τους, και (β) την αξιοποίησή τους ώστε να επιτυγχάνεται ο ορθολογικός σχεδιασμός παρεμβάσεων και υλοποίησης έργων.

Το έργο θα συμπεριλάβει πηγές δεδομένων όπως πληροφοριακά συστήματα, βάσεις δεδομένων από υλοποιημένα έργα καθώς και συστήματα αισθητήρων. Ουσιαστικό πυλώνα αποτελούν έργα και εργαλεία, όπως ενδεικτικά, τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών^[3], το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων^[4], το Μητρώο Σημείων Υδροληψίας^[5], η Διαχείριση Κινδύνων Πλημμύρας^[6], η Εθνική Τράπεζα Υδρολογικής και Μετεωρολογικής Πληροφορίας (ΕΤΥΜΠ), η Γεωπύλη Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών^[7], το Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης της Ελλάδας^[8], ο Μηχανισμός Παρακολούθησης Υπηρεσιών Ύδατος^[9], και η Εθνική βάση δεδομένων για την εφαρμογή της Οδηγίας 91/271/EOK^[10].

Μέσω της πλατφόρμας θα διατίθενται δεδομένα αισθητήρων της ΕΜΥ, υδρομετρικών σταθμών όπως του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών^[11], έργων «έξυπνης πόλης» καθώς και δράσεων για τον αγροτικό τομέα όπως η « Έξυπνη Γεωργία» και ο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Αγροτικού Τομέα».

Πρόσθετο πυλώνα αφορούν δράσεις και έργα στο πλαίσιο χαρτογράφησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης^[12], μετρήσεις από δίκτυα αισθητήρων της ποιότητας του αέρα^[13], των υδάτων και του εδάφους καθώς και άλλες μετρήσεις ποιότητας του περιβάλλοντος (θόρυβος^[14], ακτινοβολίες^[15], κ.λπ.).

Όπου είναι εφικτό, τα δεδομένα από τους αισθητήρες θα παρέχονται σε τρίτους ανοικτά σε πραγματικό χρόνο, ενώ παράλληλα θα επιδιώκεται ο μετασχηματισμός τους σε διαδεδομένα πρότυπα ώστε να μεγιστοποιείται η αξιοποίησή τους.

Η πλατφόρμα παράλληλα θα αξιοποιεί και θα αναδεικνύει για χρήση δεδομένα από τη ΔΕΗ, την ΕΥΔΑΠ, τις περιφέρειες και τους Δήμους, παρέχοντας όλες τις προϋποθέσεις για την από κοινού χρήση των δεδομένων μεταξύ των φορέων.

Επεξεργασία και Διάθεση μέσω ΤΠΕ Μετεωρολογικών Δεδομένων σε Επιχειρήσεις και Πολίτες

Σκοπός του έργου είναι η ανάπτυξη συστήματος μετεωρολογικών εφαρμογών, καθώς και η εγκατάσταση αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών σε όλη την επικράτεια για τη μετεωρολογική υποστήριξη του κοινωνικού συνόλου και της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Στο αντικείμενο του έργου περιλαμβάνεται η αποτύπωση των τρεχουσών καιρικών συνθηκών, η λήψη ψηφιοποιημένων πρωτογενών μετεωρολογικών δεδομένων και εν συνεχεία η επεξεργασία και ανοικτή διάθεσή τους,, σε κάθε ενδιαφερόμενο προκειμένου να δημιουργηθούν νέα στοχευμένα προϊόντα (υπηρεσίες και εφαρμογές) για τους πολίτες, τους παραγωγικούς και αναπτυξιακούς φορείς με τη χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.

Σύστημα Μετεωρολογικής Υποστήριξης της Πολιτικής Προστασίας για έντονα καιρικά φαινόμενα (Σύστημα Ανίχνευσης και Πρόγνωσης μικρής διάρκειας για έντονα καιρικά φαινόμενα και ενημέρωσης του κοινωνικού συνόλου)

Το έργο περιλαμβάνει την αναβάθμιση του δικτύου RADAR, την εγκατάσταση σύγχρονου σταθμού λήψης και επεξεργασίας δορυφορικών δεδομένων, την αναβάθμιση του δικτύου αισθητήρων ατμοσφαιρικών ηλεκτρικών εκκενώσεων, την εγκατάσταση ενός νέου δορυφορικού σταθμού λήψης δεδομένων, ο οποίος και θα έχει τη δυνατότητα λήψης του συνόλου των διατιθέμενων πληροφοριών (π.χ. από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Μετεωρολογικών Δορυφόρων EUMETSAT), την αναβάθμιση των συστημάτων παρατήρησης στοχευμένων ατμοσφαιρικών παραμέτρων, καθώς και την απαιτούμενη διαθεσιμότητα υπολογιστικής ισχύος προκειμένου να εκτελεστούν τοπικά μοντέλα καιρού μικρής διάρκειας (Nowcasting) για έντονα καιρικά φαινόμενα.

Τα παραγόμενα από το σύστημα προϊόντα, θα αξιολογούνται με τυποποιημένα κριτήρια μετεωρολογικά και πολιτικής προστασίας και στη συνέχεια θα παράγονται ενημερώσεις σε φιλική ως προς τον χρήστη μορφή οι οποίες με τη χρήση όλων των δυνατοτήτων ΤΠΕ θα αποστέλλονται αυτοματοποιημένα μέσω ενός συστήματος ενημέρωσης στους αρμόδιους φορείς, τα ΜΜΕ, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.λ.π.

Με την υλοποίηση του έργου αυτού, η ΕΜΥ επιδιώκει την παροχή στοχευμένων τοπικών προγνώσεων υψηλής ακρίβειας και χωροχρονικής ανάλυσης για έντονα καιρικά φαινόμενα (όπως καταιγίδες, ισχυρές βροχοπτώσεις, χαλαζόπτωση, ισχυροί άνεμοι, υψηλός κυματισμός, υψηλές-χαμηλές θερμοκρασίες κ.λπ.), προκειμένου να συμβάλει στην προστασία της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας αλλά ακόμη και της ίδιας της ανθρώπινης ζωής.

Ψηφιοποίηση δεδομένων ρεμάτων

Μέσω του έργου, θα ψηφιοποιηθεί η πληροφορία για το σύνολο των ρεμάτων της χώρας, αξιοποιώντας τους χάρτες της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (ΓΥΣ). Η γεωχωρική αυτή πληροφορία θα εμπλουτίζεται μέσω της διασύνδεσης/ ψηφιοποίησης πληροφορίας από αποφάσεις οριοθέτησης καθώς και με τα αντίστοιχα γεωχωρικά δεδομένα. Το σύνολο της πληροφορίας θα παρέχεται στον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη.

Ηλεκτρονική αδειοδότηση υδροληψιών

Στόχος του έργου είναι η πλήρης ψηφιοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης για υδροληψίες. Μέσω του συστήματος που θα αναπτυχθεί, ο ενδιαφερόμενος ή ο μελετητής θα υποβάλλει ηλεκτρονικά τα δικαιολογητικά, καθώς και τα γεωχωρικά δεδομένα που απαιτούνται για την αδειοδότηση υδροληψιών. Το σύστημα θα υποστηρίζει το σύνολο της ροής των εργασιών και των εγκρίσεων που είναι αναγκαίες μέχρι την αδειοδότηση. Για το σκοπό αυτό, το σύστημα θα διαλειτουργεί με το Εθνικό Μητρώο Σημείων Υδροληψίας^[16] καθώς και με άλλα συστήματα που θα κριθεί απαραίτητο, ενώ παράλληλα θα τροφοδοτεί με δεδομένα τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη.

Ψηφιακή υποστήριξη για την εξοικονόμηση ενέργειας σε ιδιωτικά κτίρια με χρήση εργαλείων IoT

Το έργο αφορά στην ενίσχυση ιδιωτικών κατοικιών προκειμένου να αναβαθμίζονται σε έξυπνες κατοικίες, με εξοπλισμό του Διαδικτύου των Πραγμάτων. Στόχος του προγράμματος θα είναι ο εκσυγχρονισμός της οικιακής ζωής, η μείωση του οικογενειακού προϋπολογισμού και η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των κατοικιών στην Ελλάδα.

Ψηφιακή υποστήριξη για την εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια με χρήση εργαλείων IoT

Το έργο αφορά στην ενίσχυση των δημοσίων κτιρίων προκειμένου να εκσυγχρονιστούν με έξυπνο εξοπλισμό του διαδικτύου των πραγμάτων. Στόχος του προγράμματος είναι η αναβάθμιση του εργασιακού περιβάλλοντος στο ελληνικό δημόσιο, η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στα κτίρια του ελληνικού δημοσίου και η μείωση των ενεργειακών εξόδων.

Εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνων μετρητών νερού

Εγκατάσταση και λειτουργία έξυπνων μετρητών νερού σε όλη την χώρα. Η ασύρματη μετάδοση δεδομένων κατανάλωσης νερού θα αναβαθμίσει σημαντικά την παρεχόμενη πληροφορία στα νοικοκυριά, θα περιορίσει τις διαρροές από βλάβες στο δίκτυο διανομής νερού και θα μειώσει τα σχετικά κόστη μέτρησης της κατανάλωσης.

Σύστημα επιτήρησης δασών

Εγκατάσταση και λειτουργία απομακρυσμένης επιτήρησης δασών μέσω ανάλογων συστημάτων όπως drones, θερμοκάμερες κ.α. Το σύστημα θα ανιχνεύει πιθανές εστίες φωτιάς σε πραγματικό χρόνο, θα αξιολογεί τις παραγόμενες πληροφορίες και θα δημιουργεί εγκαίρως ειδοποιήσεις προκειμένου να ενημερώνονται οι αρχές αλλά και οι κάτοικοι.

Ψηφιοποίηση Αρχείου Υποθηκοφυλακείων για το Εθνικό Κτηματολόγιο

Αντικείμενο του έργου αποτελεί η ψηφιοποίηση των αρχείων του συστήματος Μεταγραφών και Υποθηκών καθενός από τα συμμετέχοντα στο έργο Υποθηκοφυλακεία και η εισαγωγή τους στο Σύστημα Πληροφορικής του Εθνικού Κτηματολογίου (ΣΠΕΚ). Η ψηφιοποίηση περιλαμβάνει τόσο τη σάρωση των στοιχείων του συστήματος Μεταγραφών και Υποθηκών όσο και την καταχώρηση βασικών στοιχείων τους σε εξειδικευμένο σύστημα διαχείρισης εγγράφων & ψηφιακών αρχείων, ώστε να δημιουργηθεί ένα επίσημο ψηφιακό αντίγραφο του συστήματος το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιείται εφεξής για να διενεργείται έρευνα στα στοιχεία του υποθηκοφυλακείου. Ενδεικτικά, τα βιβλία που απαρτίζουν το σύστημα και πρόκειται να ψηφιοποιηθούν είναι τα ακόλουθα: Αλφαβητικά ευρετήρια, Βιβλία Εκθέσεων, Βιβλία μερίδων, Αρχεία τίτλων μεταγραφών, Βιβλία υποθηκών, Αρχεία υποθηκών, Βιβλία κατασχέσεων, Αρχεία κατασχέσεων, Βιβλία Διεκδικήσεων, καθώς και Αρχεία διεκδικήσεων.

Στο έργο συμμετέχουν 390 Υποθηκοφυλακεία, που αντιστοιχούν σε όλες τις Περιφέρειες της Ελληνικής Επικράτειας. Επιπρόσθετα το έργο περιλαμβάνει την Υλοποίηση Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης εγγράφων & Ψηφιακών Αρχείων (DMS/DAS), εντός του οποίου θα τηρείται το αρχείο στο διηνεκές. Το σύστημα αυτό θα παρέχει με web services την δυνατότητα αξιοποίησης των στοιχείων του συστήματος από άλλα πληροφοριακά συστήματα του φορέα όπως είναι για παράδειγμα το Σύστημα Πληροφορικής του Εθνικού Κτηματολογίου (ΣΠΕΚ).

Ψηφιοποίηση Πολεοδομικού Αρχείου, διασύνδεση με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα του Κτιρίου και με τον ενιαίο ψηφιακό χάρτη και τα ενιαία πρότυπα ψηφιοποίησης γεωχωρικών δεδομένων

Με την θέσπιση της δημιουργίας Ηλεκτρονικής Ταυτότητας των κτηρίων και την ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, κρίνεται απολύτως αναγκαία η Ψηφιοποίηση των φακέλων των Οικοδομικών Αδειών. Είναι καθημερινό το φαινόμενο της ζήτησης αντιγράφων σχεδίων και εγγράφων για συμβολαιογραφικές και λοιπές πράξεις με μεγάλους χρόνους αναμονής ανάλογα με την Πολεοδομία όπως και το φαινόμενο της απώλειας ή καταστροφής σχεδίων και εγγράφων από τους φυσικούς φακέλους. Προτείνεται η δημιουργία κεντρικής ηλεκτρονικής πύλης για την ψηφιοποίηση των Οικοδομικών Αδειών όπου κάθε πολεοδομία θα αναρτά στην ηλεκτρονική εφαρμογή τον ψηφιοποιημένο φάκελο και θα δημιουργείται ο ηλεκτρονικός φάκελος της άδειας, ταξινομημένος σε κατηγορίες μελετών και εγγράφων σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία. Θα υπάρχει διασύνδεση της κάθε οικοδομικής άδειας με τυχόν τακτοποιήσεις αυθαιρέτων και διασύνδεση με την ηλεκτρονική εφαρμογή αυθαιρέτων και έκδοσης οικοδομικών αδειών. Πιστοποιημένοι πολίτες, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι και μηχανικοί θα μπορούν να αντλούν ηλεκτρονικά επικυρωμένα αντίγραφα της οικοδομικής άδειας με τις όποιες τροποποιήσεις έχουν γίνει.

Κεντρικός Κόμβος Αδειών Δόμησης

Το έργο αφορά στην αναζήτηση της έκδοσης οποιασδήποτε άδειας από ένα μοναδικό σημείο. Ενδεικτικά, ο πολίτης μέσω του συστήματος μπορεί να αναζητήσει άδειες οικοδομής, λειτουργίας, περιβαλλοντικές άδειες κ.λπ. Είναι πολύ σημαντικό για κάθε επενδυτή να είναι σε θέση να ενημερωθεί σχετικά με την χορήγηση άδειας δόμησης ή εργασίων, το επιπλέον κόστος (φόρος, ασφάλεια κ.λπ.) ενός έργου καθώς και  την χρονική διάρκεια που θα χρειαστεί για την τελική αδειοδότηση. Αυτό το σύστημα θα αναβαθμίσει το ήδη υπάρχον σύστημα αδειοδότησης e-adeies που λειτουργεί επί του παρόντος στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.

Αναβάθμιση εξοπλισμού Κέντρου Δεδομένων (Data Center) και Εφεδρικού Κέντρου Δεδομένων (Disaster recovery center) Κτηματολογίου για λειτουργία σε εικονικό περιβάλλον (virtualization)

Το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» καλείται να επιτελέσει καθοριστικό αναπτυξιακό ρόλο στα επόμενα χρόνια υποστηρίζοντας την πλήρως ηλεκτρονική τήρηση και λειτουργία του Κτηματολογίου για το σύνολο της χώρας αλλά και διαθέτοντας τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη προς όλους (άρθρο 6, ΦΕΚ Β 1173/06.04.2020). Προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των ψηφιακών υπηρεσιών, δρομολογείται η απαραίτητη αναβάθμιση του παλαιού εξοπλισμού του κέντρου δεδομένων προσφέροντας αξιόπιστες υποδομές για τα ερχόμενα τουλάχιστον 10 έτη.

Κάλυψη χαρτογραφικών αναγκών Ελληνικού Δημοσίου

Το έργο αφορά στην κάλυψη των χαρτογραφικών αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου ιδίως στην παραγωγή πρωτογενών χαρτογραφικών δεδομένων (π.χ. αεροφωτογραφίες, δορυφορικές λήψεις, lidar, πολυφασματικές απεικονίσεις) τα οποία θα τεθούν στη διάθεση του Ελληνικού Δημοσίου για την κάλυψη των βασικών χαρτογραφικών αναγκών του για μια εξαετία. Τέτοιες ανάγκες μπορούν να είναι η ανανέωση των υποβάθρων του ΟΠΕΚΕΠΕ για το πρόγραμμα των αγροτικών επιδοτήσεων, η παρακολούθηση της αυθαίρετης δόμησης, η καταγραφή των υφιστάμενων κτισμάτων της χώρας, υπόβαθρα για προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και εν γένει ενιαία εικονιστικά υπόβαθρα για την υποστήριξη της Διοίκησης σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Τα οφέλη που θα προκύψουν από την υλοποίηση του έργου περιλαμβάνουν επικαιροποιημένη εικονιστική πληροφορία για το σύνολο της χώρας, οικονομία κλίμακας από την αντιμετώπιση πολλαπλών αναγκών αερο-φωτοχαρτογράφησης στο πλαίσιο ενός έργου, καθώς και ενιαίες προδιαγραφές και ακρίβειες.

Ψηφιακή δράση για την μέτρηση και παρακολούθηση των ατμοσφαιρικών ρύπων και της θαλάσσιας ρύπανσης για τη βελτιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και των ψηφιακών περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων

Το έργο περιλαμβάνει ενδεικτικά τα ακόλουθα έργα παρέμβασης και ανάπτυξης:

• Παρακολούθηση και μέτρηση των ατμοσφαιρικών ρύπων
• Παρακολούθηση και καταγραφή της θαλάσσιας ρύπανσης
• Συντονισμός και καταγραφή κυκλοφορίας οχημάτων και φόρτωσης και εκφόρτωσης
• Ευφυής ογκομετρική φόρτωση
• Συντονισμός και βελτιστοποίηση επιχειρησιακών διαδικασιών στις κατασκευές και διαδικασίες επισκευής και συντήρησης εντός των λιμένων
• Παρακολούθηση και καταγραφή της ρύπανσης από πλαστικά στις περιοχές των λιμένων
• Ανάπτυξη Ολοκληρωμένης Τεχνολογικής Λύσης [Δίκτυο αισθητήρων IoT – Υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους – Μη επανδρωμένα σκάφη – Συμμετοχικός σχεδιασμός και πλατφόρμα πληροφοριών] για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής
• Ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Λήψης Αποφάσεων – Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων – χρησιμοποιώντας Αλγόριθμους Τεχνητής Νοημοσύνης για το συντονισμό και τη βελτιστοποίηση του συνολικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος των λιμένων
• Δράσεις κατάρτισης και εκπαίδευσης όλων των ενδιαφερομένων σε επίπεδο λιμένων
• Ολοκληρωμένο σύστημα ασφάλειας λιμένων και διαχείρισης κρίσεων
• Ανάπτυξη μιας Ολοκληρωμένης Τεχνολογικής Λύσης (Δίκτυο αισθητήρων IoT – Υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους- Μη επανδρωμένα σκάφη – Πλατφόρμα υποστήριξης αποφάσεων) για την παρακολούθηση του ενεργειακού αποτυπώματος των λιμενικών κτιρίων.

Πιλοτική εφαρμογή ενεργοποίησης και ευαισθητοποίησης πολιτών για την αέρια ρύπανση

Θα υλοποιηθεί μία πιλοτική εφαρμογή (mobile application) στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να δουν την τρέχουσα κατάσταση της αέριας ρύπανσης και να μπορούν να εκφράσουν το πως νιώθουν σε σχέση με την ποιότητα του αέρα. Τα στοιχεία αυτά θα καταγράφονται και οι όποιες δράσεις γίνονται προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της περιβαλλοντικής κατάσταση θα αποτελούν σημείο ενημέρωσης των πολιτών αυτών ώστε να νιώσουν ότι η διοίκηση ακούει τα αιτήματά τους. Ταυτόχρονα θα τους δίνονται πρακτικές πληροφορίες που σκοπό έχουν την δημιουργία φιλο-περιβαλλοντικής συνείδησης μέσα από δεδομένα που δεν χωρούν αμφισβήτηση σε συνδυασμό με καθημερινές δραστηριότητές τους.

Πίνακας 23: Έργα Τομέα Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Πηγή: Ιδία επεξεργασία

^[1] Οδηγία ΕΕ 2014/94/EE

^[2] Υπουργική Απόφαση 170195/758/2018 – ΦΕΚ, 5351/Β/28.11.2018

^[3] http://wfdver.ypeka.gr/

^[4] http://nmwn.ypeka.gr/

^[5] http://lmt.ypeka.gr

^[6] http://floods.ypeka.gr/

^[7] http://wfdver.ypeka.gr/el/geoportal-gr/

^[8] http://www.bathingwaterprofiles.gr/

^[9] Σε εφαρμογή του άρθρου 13 της αρ. οικ. 135275/2017 Απόφασης της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων· βλ. και http://wsm.ypeka.gr

^[10] http://astikalimata.ypeka.gr/

^[11] http://meteosearch.meteo.gr/

^[12] Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης ΕΔΠΑΡ

^[13] Ενδεικτικά αφορά σε μετρήσεις των αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ2,5 και ΑΣ10), του τροποσφαιρικού όζοντος (O3), του διοξειδίου του αζώτου (NO2) και του διοξειδίου του θείου (SO2).

^[14] Οδηγία 2002/49/ΕΚ, Κ.Υ.Α. 13586/724/2006 (ΦΕΚ Β΄ 384), ΚΥΑ οικ. 211773/2012 (ΦΕΚ Β΄ 1367)

^[15] Υ.Α. 2300 ΕΦΑ (493)/2008 ( ΦΕΚ 346 Β/2008)

^[16] lmt.ypeka.gr