9.5.1. Στρατηγικές Κατευθύνσεις και Στόχοι
Η αυτοτελής αναπτυξιακή δυναμική του πολιτισμού συνδέεται αναπόφευκτα και με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κλάδου. Οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας, στο σημείο που διασταυρώνονται οι τέχνες, οι επιχειρήσεις και η τεχνολογία, βρίσκονται σε στρατηγική θέση για να κινητοποιήσουν παραγωγικές δυνάμεις και σε άλλους κλάδους παραγωγής. Παρέχουν το περιεχόμενο στις εφαρμογές πληροφορικής, δημιουργούν ζήτηση για εξειδικευμένα καταναλωτικά ηλεκτρονικά είδη και συσκευές τηλεπικοινωνιών. Οι τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας έχουν επίσης άμεσο αντίκτυπο σε τομείς όπως ο τουρισμός και είναι ενσωματωμένοι σε όλη την αξιακή αλυσίδα άλλων τομέων. Επιπλέον, όπως φάνηκε και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ψηφιακή διάσταση του πολιτισμού έχει πλέον καταστεί αναγκαία τόσο ως ένα εργαλείο πρόσβασης των πολιτών στον πολιτισμό, όσο και ως ένα εργαλείο μετεξέλιξης του μοντέλου και τρόπου λειτουργίας των φορέων πολιτισμού. Η τεχνολογία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο τμήμα του σχεδιασμού σε όλα τα στάδια υλοποίησης της πολιτιστικής πολιτικής (και σε όλες τις αλυσίδες αξίας του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα
Η Ελλάδα αποτελεί δημοφιλή προορισμό, για την ιστορία, τον πολιτισμό και την γεωγραφία της, κατέχοντας δεκάδες μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, που την κατατάσσουν σε μια από τις πρώτες θέσεις στον κόσμο στον τομέα αυτό. Ωστόσο, παρά τις έως τώρα ψηφιακές πρωτοβουλίες, η χώρα υστερεί ακόμα στη δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών για μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία της επικράτειας. Για αυτό το λόγο απαιτείται επιπρόσθετη προσπάθεια ούτως ώστε να αναδειχθεί η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά και ταυτότητα μέσα από τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών, να διασυνδεθεί περαιτέρω ο πολιτισμός με την επιχειρηματικότητα μέσω της υλοποίησης στοχευμένων υπηρεσιών και εφαρμογών και παράλληλα να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές και δεξιότητες για τη βιωσιμότητα του ψηφιακού πολιτισμού.
Την τελευταία δεκαετία έχει υλοποιηθεί ένας αριθμός ψηφιακών έργων και πρωτοβουλιών, τα οποία έχουν ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στο χάρτη του ψηφιακού πολιτισμού. Οι νέες τεχνολογίες στον πολιτισμό και στη διαχείρισή του ξεκίνησαν να εισάγονται ως αντικείμενο ερευνητικών προγραμμάτων και κρατικών έργων, ενώ η χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, όπως η Ψηφιακή Σύγκλιση, οδήγησαν στην υλοποίηση έργων ψηφιοποίησης ιστορικών αρχείων και βιβλιοθηκών, συλλογών τέχνης και αρχαιολογικών συλλογών. Τέτοια έργα αποτελούν: η διαδικτυακή πύλη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (culture.gr), η ψηφιακή πλατφόρμα Εθνικού Ευρετηρίου της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ayla.culture.gr), η διαδικτυακή πύλη διαρκούς καταλόγου των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Ελλάδας (listedmonuments.culture.gr), η διαδικτυακή πύλη ψηφιακών συλλογών κινητών μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (collections.culture,.gr), η διαδικτυακή πύλη καταγραφής, μελέτης και προβολής της πολιτιστικής δραστηριότητας της Επικράτειας (festival.culture.gr, π.χ. φεστιβάλ, πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκδηλώσεις σε μουσεία, κ.ά.), η διαδικτυακή πύλη και το ψηφιακό αποθετήριο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως (ysma.gr), η ψηφιακή εκπαιδευτική πλατφόρμα και αποθετήριο «Ακολουθήστε τον Οδυσσέα» (http://followodysseus.culture.gr/), η διαδικτυακή πύλη του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (www.tap.gr) και η αναβάθμιση της πύλης πολιτιστικών φορέων (drasis.culture.gr).
Παράλληλα, έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν διαδικτυακές πύλες μουσείων, υπηρεσιών και φορέων, οι οποίες φιλοξενούν, μεταξύ άλλων, και ψηφιοποιημένο πολιτιστικό υλικό σχετιζόμενο με συλλογές, μνημεία τοπικού χαρακτήρα ή ειδικού ενδιαφέροντος. Αρκετές από τις υφιστάμενες διαδικτυακές πύλες έχουν πλέον τεχνολογικά φτάσει ή και υπερβεί το αρχικό προσδόκιμο λειτουργίας τους και χρήζουν σημαντικής επικαιροποίησης του περιεχομένου, τεχνολογικής αναβάθμισης ή ολικής ανακατασκευής.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του πολιτισμού οργανώνεται βάσει των παρακάτω γενικών στόχων-κατευθύνσεων:
- Ψηφιοποίηση και κωδικοποίηση/ταξινόμηση πολιτιστικού αποθέματος
- Ψηφιακές υπηρεσίες και εφαρμογές φορέων πολιτισμού για τον εμπλουτισμό της φυσικής επίσκεψης/εμπειρίας ή την απομακρυσμένη πρόσβαση (αφορά μουσεία ανεξαρτήτως αντικειμένου, μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους, φορείς σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας)
- Ψηφιοποίηση διαδικασιών και μητρώων του ΥΠΠΟΑ στα οποία έχουν πρόσβαση οι πολίτες αλλά και τα μέλη του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα
- Βελτίωση της ποιότητας, της διαλειτουργικότητας και της πρόσβασης σε δεδομένα: Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στα ηλεκτρονικά αποθετήρια και στις υποδομές διασύνδεσής τους, καθώς αυτά ενισχύουν τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων και τη σημασιολογική διασυνδεσιμότητα των δεδομένων. Με αυτό τον τρόπο, καθιστούν το ψηφιακό περιεχόμενο αναζητήσιμο, επαναχρησιμοποιήσιμο και αξιοποιήσιμο, ενώ παράλληλα διασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη διαθεσιμότητα και βιωσιμότητά του.
- Αδειοδότηση ψηφιακού περιεχομένου και αξιοποίηση αυτού ως ανοιχτά δεδομένα: Παράλληλα κρίνεται ως υψηλής συνεισφοράς η υιοθέτηση σύγχρονων και ευέλικτων πρακτικών αδειοδότησης του περιεχομένου των πολιτιστικών αποθετηρίων. Αποτελεί ισχυρή σύσταση η διάθεση των ψηφιακών υποκατάστατων ως δημόσια δεδομένα ανοικτού χαρακτήρα καθότι πολλαπλασιάζεται η διάδοση και η απήχησή τους, επιστρέφοντας στον πάροχο-δημιουργό και στη χώρα ετεροαναφορές και με έμμεσο τρόπο πολλαπλάσια οφέλη.
- Ενίσχυση της ψηφιοποίησης πολιτιστικών φορέων
Σε ό,τι αφορά μουσεία, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, και κοινωφελή μη κερδοσκοπικά ιδρύματα και σωματεία που δραστηριοποιούνται στο χώρο του πολιτισμού και του δημιουργικού περιεχομένου είναι αναγκαία η ενίσχυση της:
- γενικής και συνεπούς εφαρμογής των γενικά αποδεκτών διεθνών προτύπων και καλών πρακτικών ψηφιοποίησης και τεκμηρίωσης περιεχομένου, της υιοθέτησης αναγνωρισμένων αρχών και μεθόδων τεχνικής και σημασιολογικής διαλειτουργικότητας
- συμμετοχής σε εγχώριες και ευρωπαϊκές πλατφόρμες συσσώρευσης, ομογενοποίησης και διάθεσης ψηφιακού περιεχομένου. Σημειώνεται πως έργα που ανήκουν στο Δημόσιο Τομέα σε αναλογική μορφή πρέπει να παραμένουν ελεύθερα διαθέσιμα σε ψηφιακή μορφή και η ψηφιοποίηση τέτοιων έργων πρέπει να οδηγεί σε αυξημένη πρόσβαση από το κοινό, αντί για νέους περιορισμούς
- ανάπτυξης βιώσιμων μοντέλων σύμπραξης για τη συνεκμετάλλευση των παραγόμενων υπηρεσιών.
Αξίζει να επισημανθεί πως είναι δυνατό να αναπτυχθούν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας γύρω από το περιεχόμενο, χωρίς την ανάγκη αξίωσης αποκλειστικών δικαιωμάτων πάνω στα έργα που βρίσκονται στο Δημόσιο Τομέα σε αναλογική μορφή.
Κατόπιν των ανωτέρω, η υλοποίηση νέων έργων, όπως αυτά που ενδεικτικά ακολουθούν, κρίνεται απαραίτητη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του υφιστάμενου ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος, τη δημιουργία νέων υψηλής ποιότητας ψηφιακών πόρων και την ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα πολιτισμού της Ελλάδας.
9.5.2. Έργα
Ψηφιακός μετασχηματισμός πολιτιστικών δομών και ενθάρρυνση εναλλακτικών μοντέλων πολιτιστικής παραγωγής και διάθεσης
H ψηφιακή εποχή επηρεάζει όλους σχεδόν τους τομείς της πολιτιστικής παραγωγής, διανομής, προβολής και διάχυσης, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες αλλά και εμφανίζοντας προκλήσεις στις αλυσίδες αξίας, οι οποίες οφείλουν να μετασχηματιστούν. Σε αυτό το πλαίσιο κρίνεται αναγκαίο ένα πρόγραμμα στήριξης του ψηφιακού μετασχηματισμού, του εκσυγχρονισμού των σχετικών μητρώων, της ενθάρρυνσης νέων/ εναλλακτικών επιχειρηματικών μοντέλων πολιτιστικής παραγωγής, διανομής, προβολής και διάχυσης και επένδυσης σε υποδομές και τεχνογνωσία για την ανάπτυξη και διάχυση ψηφιακού, ξενόγλωσσου και εξαγώγιμου περιεχομένου. Ο βασικός στόχος είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πολιτιστικού και δημιουργικού τομέα, η ανάπτυξη νέων πολιτιστικών κοινών και η ενδυνάμωση της πολιτιστικής εξωστρέφειας της χώρας. Έτσι οι πολιτιστικές δομές μπορούν να καταστούν προσβάσιμες σε ευρύτερα κοινά αλλά και σε επί μέρους ειδικά κοινά εντός και εκτός Ελλάδας, να εμπλουτίσουν την εμπειρία των επισκεπτών, να επιτελέσουν τον εκπαιδευτικό τους ρόλο, να μπορούν να λειτουργούν με εναλλακτικούς τρόπους ακόμα και σε συνθήκες όπως αυτές του απαγορευτικού, να αποτελούν σημεία αναφοράς διεθνώς όχι μόνο λόγω του υψηλής ποιότητας πολιτιστικού αποθέματος που διαθέτει η χώρα αλλά και λόγω της καινοτόμου προσέγγισης, να έχουν πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές εσόδων.
Συγκρότηση εθνικών προδιαγραφών ψηφιοποίησης, τεκμηρίωσης και διάθεσης πολιτιστικών πόρων, με έμφαση στις 3D ψηφιοποιήσεις
Τα ψηφιακά υποκατάστατα των πολιτισμικών πόρων αποτελούν την πρώτη ύλη για την περαιτέρω ανάπτυξη νέων ψηφιακών υπηρεσιών ψυχαγωγίας και πολιτισμού. Αποτελούν επίσης πρώτη ύλη για την ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας για υπηρεσίες προώθησης και διαφήμισης του εγχώριου τουριστικού προϊόντος. Προκαλούν εκ νέου τη δημιουργικότητα και πολλαπλασιάζουν το πολιτιστικό απόθεμα, τη διάδοση και απήχησή του. Για το λόγο αυτό το σύνολο των έργων και των μνημείων της χώρας πρέπει να ψηφιοποιείται σύμφωνα με πρότυπα και σύγχρονες προδιαγραφές ποιότητας, καθορισμένες σε εθνικό επίπεδο, με ειδική μέριμνα σε ό,τι αφορά 3D ψηφιοποιήσεις, σύμφωνα με τις ισχύουσες βέλτιστες πρακτικές και πρότυπα.
Ανάπτυξη διαδραστικών ψηφιακών υπηρεσιών για την ανάδειξη εκθεμάτων με επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα (Augmented & Virtual Reality)
Προτεραιότητα του ψηφιακού πολιτισμού αποτελεί η συνολική διαχείριση και βελτίωση της εμπειρίας του χρήστη του πολιτιστικού περιεχομένου μέσω της χρήσης προηγμένων ψηφιακών υπηρεσιών και εφαρμογών. Συγκεκριμένα, προτείνεται να ενισχυθεί η ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών σε σχέση με την ξενάγηση και την αυτόματη μετάφραση και ερμηνεία σε χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Οι εφαρμογές θα πρέπει να παρέχονται μέσω κινητών τηλεφώνων και προσωπικών ψηφιακών συσκευών και θα αξιοποιούν προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η επαυξημένη πραγματικότητα και η εικονική πραγματικότητα (Augmented και Virtual Reality).
Παράλληλα πρέπει να ενισχύεται η ανάπτυξη συστημάτων για συγκέντρωση και ανάλυση του περιεχομένου που παρέχεται από το χρήστη καθώς και της αλληλεπίδρασής του με την εφαρμογή ή της ανάδρασής του κατά την περιήγηση στους χώρους με τα εκθέματα. Η αλληλεπίδραση με τον χρήστη-επισκέπτη είναι κρίσιμη για την διαμόρφωση συστάσεων στον επισκέπτη είτε απλά την πιο εύστοχη παρουσίαση και ανάδειξη των εκθεμάτων με βάση την ανατροφοδότηση που λαμβάνεται από τον επισκέπτη. Στόχος είναι η τόνωση της δημιουργικότητας και της διαδραστικότητας των επισκεπτών σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία.
Υλοποίηση πλατφόρμας για τη διαχείριση και διάθεση σε εθνικό επίπεδο θησαυρών ορολογίας, ταξινομιών, κωδικολογίων, τεκμηρίων και σημασιολογικών επισημειώσεων αξιοποιώντας και μεθόδους πληθοπορισμού
Στόχος της δράσης είναι η ψηφιακή επιμέλεια των έργων να πραγματοποιείται από ομάδες επιστημόνων, οι οποίοι καλούνται να τεκμηριώσουν τα έργα ακολουθώντας τα σχετικά πρότυπα σημασιολογικής αναπαράστασης της γνώσης και λαμβάνοντας ειδική μέριμνα για ορθή απόδοση και αντιστοίχιση των όρων και σε άλλες γλώσσες. Αυτό πρόκειται να επικουρείται από έναν Εθνικό Θησαυρό της σχετικής επιστημονικής και τεχνικής ορολογίας με ορθή πολυγλωσσική αντιστοίχιση και απόδοση των όρων. Παράλληλα, τεχνικές μηχανικής μάθησης ενδείκνυται να εφαρμοστούν για το σκοπό αυτό. Ο εμπλουτισμός και η διατήρηση του περιεχομένου θα επικουρείται αξιοποιώντας, όπου αυτό ενδείκνυται, μεθόδους πληθοπορισμού (crowdsourcing) από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Παραγωγική λειτουργία των έργων του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου και της διαχείρισης Συλλογών Κινητών Μνημείων
Το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα διαχείρισης των Συλλογών Κινητών Μνημείων του Εθνικού Αρχείου Μνημείων θα ολοκληρωθούν και θα λειτουργούν πιο παραγωγικά με όλες τις αναγκαίες τεχνολογικές προσαρμογές (π.χ., εγκατάσταση στο G-cloud) και λειτουργικές επεκτάσεις.
Οριζόντιες εθνικές δράσεις εμπλουτισμού του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος
Μέσα από την υλοποίηση οριζόντιων εθνικών δράσεων ψηφιοποίησης και εμπλουτισμού του ψηφιακού πολιτιστικού αποθέματος της χώρας, θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν τα ακόλουθα αντικείμενα:
- Το Εθνικό Αρχείο Μνημείων θα συνεχίσει να τροφοδοτείται μέσω της υλοποίησης έργων πρωτογενούς ψηφιακής καταγραφής και τεκμηρίωσης του μεγάλου όγκου των κινητών μνημείων, που προέρχονται από ανασκαφικές έρευνες των περασμένων δεκαετιών και εξακολουθούν να φυλάσσονται σε χώρους αποθήκευσης και φύλαξης υπηρεσιών και μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού χωρίς να έχουν ακόμη επαρκώς καταλογογραφηθεί, ευρετηριαστεί και τεκμηριωθεί.
- Θα συνεχιστεί η ψηφιοποίηση και θα ολοκληρωθεί η ένταξη στο Εθνικό Αρχείο Μνημείων του συνόλου των κινητών μνημείων που εκτίθενται στα μουσεία και τις συλλογές της χώρας. Επίσης μέριμνα θα δοθεί για τα μνημεία τα οποία υφίσταται καταγραφή και τεκμηρίωση σε έντυπους καταλόγους και αρχεία σε αναλογική μορφή ή είναι ενταγμένα σε παλαιότερες βάσεις δεδομένων με περιορισμένη πληρότητα και συνέπεια. Η παρέμβαση θα εφαρμοστεί επιπλέον για τα μνημεία για τα οποία υφίσταται καταγραφή και τεκμηρίωση σε έντυπους καταλόγους και αρχεία και εποπτικό υλικό σε αναλογική μορφή ή είναι ενταγμένα σε παλαιότερες βάσεις δεδομένων με περιορισμένη πληρότητα και συνέπεια.
Υλοποίηση πλατφόρμας τεκμηρίωσης ανασκαφών και ευρημάτων
Η πλατφόρμα θα υποστηρίζει ψηφιακά όλες τις διαδικασίες ανασκαφής, κάνοντας χρήση ψηφιακών μέσων για την αποτύπωση τοπογραφικών, της στρωματογραφίας, τη διαχείριση των ημερολογίων των ανασκαφών και των ευρημάτων. Η πλατφόρμα θα ολοκληρώνεται με υπηρεσίες διαλειτουργικότητας με το σύστημα Συλλογών Κινητών Μνημείων και το Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο στο πλαίσιο του Εθνικού Αρχείου Μνημείων.
Δημιουργία υποδομών διασύνδεσης, τηλεπισκόπησης και τηλεμετρίας χώρων μείζονος πολιτισμικού ενδιαφέροντος
Με δεδομένη την αξιοποίηση ηλεκτρονικών υπηρεσιών ξενάγησης και αλληλεπίδρασης με το χρήστη, που βιώνει την εμπειρία μέσω φορητών προσωπικών συσκευών και κινητών τηλεφώνων, θα προωθηθούν λύσεις για τη διασύνδεση των χώρων αυτών με γρήγορα δίκτυα οπτικών ινών. Συμπληρωματικά στο πλαίσιο του έργου θα περιληφθεί η αξιοποίηση συστημάτων τηλεποπτείας και τηλεμετρίας σε χώρους μείζονος πολιτισμικού ενδιαφέροντος. Σημειώνεται πως αντίστοιχη ανάγκη διασύνδεσης σε υψηλές ταχύτητες υπάρχει σε χώρους και υπηρεσίες του Υπουργείου όπου πραγματοποιούνται ψηφιοποιήσεις οπότε είναι σκόπιμο να περιληφθούν στον προγραμματισμό των σημείων διασύνδεσης που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο του έργου.
Επέκταση της εφαρμογής του ηλεκτρονικού συστήματος εισιτηρίων (etickets.tap.gr). Υλοποίηση Β2Β πλατφόρμας για πρακτορεία και εξυπηρέτηση πληρωμών
Η δράση αφορά στην ενίσχυση δράσεων για την ολοκλήρωση ηλεκτρονικών συναλλαγών αναφορικά με ηλεκτρονικές κρατήσεις και εκδόσεις εισιτηρίων. Συγκεκριμένα, προωθείται η επέκταση των δράσεων για την πραγματοποίηση αγορών ηλεκτρονικού εισιτηρίου και της δυνατότητας ηλεκτρονικής κράτησης σε όλους τους χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Παράλληλα, θα υλοποιηθεί πλατφόρμα Β2Β για την υποστήριξη συναλλαγών με πρακτορεία, σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρονικών εισιτηρίων για χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Παράλληλα θα παρέχονται προγραμματιστικές διεπαφές (APIs) για την έκδοση ενιαίου είτε συνδυασμένου εισιτηρίου για μουσεία, εκδηλώσεις πολιτισμού και αρχαιολογικούς χώρους σε συνεργασία με παρόχους σχετικών ηλεκτρονικών υπηρεσιών.
Συμπληρωματικά, θα είναι διαθέσιμες υπηρεσίες εξυπηρέτησης των επί τόπου ηλεκτρονικών πληρωμών (POS Retail) σε εκδοτήρια και πωλητήρια χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Επίσης στους χώρους που έχει εφαρμοστεί το e-ticket, θα εφαρμοστεί το APS (Acropolis Ticket Payment Machine), που που αφορά την αγορά εισιτηρίων από ταξιδιωτικά πρακτορεία.
Δημιουργία πληροφοριακού συστήματος για την υποστήριξη των διαδικασιών αδειοδότησης φωτογραφήσεων και κινηματογραφήσεων σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και διάθεσης οπτικοακουστικού υλικού προς τρίτους
Στόχος του συστήματος είναι να υποστηριχθούν απλουστευμένες διαδικασίες για την εξυπηρέτηση και διαχείριση αιτημάτων, με σκοπό την αδειοδότηση χρήσης χώρων σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, για φωτογράφηση είτε κινηματογράφηση. Μετά την αναγκαία θεσμοθέτηση θα υλοποιηθεί σύστημα μονοαπευθυντικής θυρίδας (one stop shop), που θα διασφαλίζει τη ροή των απαραίτητων εγκρίσεων καθώς και την εποπτεία της όλης διαδικασίας.
Μέσω του συστήματος θα πραγματοποιείται επίσης υποβολή και διαχείριση αιτημάτων για την πρόσβαση σε οπτικοακουστικό υλικό ψηφιακών αποθετηρίων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Επιπρόσθετα, μέσω της μονοαπευθυντικής θυρίδας θα δρομολογείται και η είσπραξη τελών που είναι δυνατό να προκύπτουν από τις ανωτέρω δραστηριότητες.
Διάθεση πολιτιστικού περιεχομένου στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ευρώπης Europeana
Με αυτή τη δράση θα ενισχυθεί η δράση της διάθεσης ψηφιακού πολιτισμικού περιεχομένου στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ευρώπης Europeana. Αυτή τη στιγμή, τα έργα ψηφιοποίησης που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στη χώρα δεν καλύπτουν κατηγορίες πολιτισμικού περιεχομένου της Europeana, όπως για παράδειγμα μόδα, βιομηχανική παράδοση, γαστρονομία, οπτικοακουστικό υλικό από εκδηλώσεις και θρησκευτικές παραδόσεις. Για το λόγο αυτό οι δράσεις ψηφιοποίησης πρέπει να επεκταθούν, ενώ παράλληλα υφιστάμενα ψηφιοποιημένα έργα πρέπει να αξιολογηθούν εκ νέου και όπου απαιτείται να αναβαθμιστούν, ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες προδιαγραφές και να πληρούν τις αυξημένες απαιτήσεις ποιότητας και λειτουργικότητας της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης.
Αναβάθμιση Υλοποίηση εξωστρέφειας, μηχανισμών εποπτείας και διαλειτουργικότητας στο Αρχαιολογικό Κτηματολόγιο
Απαραίτητη κρίνεται η διασύνδεση του πληροφοριακού συστήματος του Αρχαιολογικού Κτηματολογίου με αυτό του Εθνικού Κτηματολογίου και άλλων συναφών συστημάτων για ανταλλαγή επικαιροποιημένων περιγραφικών και γεωχωρικών δεδομένων σχετικά με υποθέσεις που χειρίζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες. Επιπλέον, απαιτείται η ολοκλήρωση εξωστρέφειας του συστήματος και η ενεργοποίηση πρόσθετων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις υπηρεσίες του Υπουργείου, όπως η παρακολούθηση μέσω τηλεμετρίας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, των σεισμικών μετακινήσεων και της ανθρωπογενούς δραστηριότητας σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους.
Ανακατασκευή της πλατφόρμας «Οδυσσέας» και διασύνδεσή της με τις ψηφιακές πλατφόρμες του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, του Υπουργείου Τουρισμού κ.λπ.
Είναι αναγκαία η ανακατασκευή και η επικαιροποίηση του περιεχομένου της πλατφόρμας «Οδυσσέας», που παρέχει τεκμηριωμένο υλικό για μουσεία, μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους (odysseus.culture.gr), με παράλληλη προσθήκη νέων χαρακτηριστικών (π.χ. πολιτιστικές διαδρομές, με στοχευμένα θεματικά ενδιαφέροντα) για την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πλατφόρμα θα διαλειτουργεί και θα διαμοιράζεται περιεχόμενο με τις ψηφιακές πλατφόρμες της διεύθυνσης του Εθνικού Αρχείου Μνημείων, της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και των Φεστιβάλ του Υπουργείου Τουρισμού.
Δημιουργία πληροφοριακού συστήματος για την υποστήριξη των διαδικασιών αναγνώρισης, πιστοποίησης και εποπτείας μουσείων
Το έργο αφορά στη δημιουργία πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα εξυπηρετεί τη διαδικασία «αναγνώρισης» (πιστοποίησης) και εποπτείας των μουσείων της επικράτειας. Το σύστημα θα συγκεντρώνει, παράλληλα, δεδομένα σχετικά με τη λειτουργία των μουσείων, διαμορφώνοντας δείκτες επίδοσης και ποιότητας με σκοπό τη διαμόρφωση πολιτικών για τη στήριξη και τη βελτίωση της λειτουργίας τους.
Δημιουργία πλατφόρμας για την αναμετάδοση πολιτιστικού περιεχομένου σε ζωντανό (ή μη) χρόνο
Με την προμήθεια και την εγκατάσταση σχετικού εξοπλισμού θα είναι δυνατή η αναμετάδοση πολιτιστικών δρώμενων στο ευρύ κοινό, με την δυνατότητα αγοράς εισιτηρίου.
Ψηφιοποίηση καλλιτεχνικής εκπαίδευσης
Ενίσχυση των δομών καλλιτεχνικής εκπαίδευσης για την ανάπτυξη των υποδομών τους ως προς τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή (π.χ. εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς σπουδαστές κ.λπ.)
Ψηφιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Εκκλησίας της Ελλάδος
Το έργο περιλαμβάνει την οπτικο-ακουστική αποτύπωση των κειμηλίων, την ταξινόμησή τους και την οργάνωση του σχετικού αρχείου.
Ψηφιοποίηση σημαντικών βυζαντινών αρχαιοτήτων της περιοχής του Αγίου Όρους
Το έργο περιλαμβάνει την οπτικο-ακουστική αποτύπωση των κειμηλίων αυτών, την ταξινόμηση τους, την οργάνωση του σχετικού αρχείου και την παρουσίαση τους στο διαδίκτυο.
Πίνακας 21: Έργα Τομέα Πολιτισμού
Πηγή: Ιδία επεξεργασία
Θα ήθελα να επισημάνω την έλλειψη αναφοράς στον τομέα της διάγνωσης , συντήρησης και αποκατάστασης των υλικών πολιτιστικών τεκμηρίων.
Για παράδειγμα η δημιουργία ενός εθνικού αποθετηρίου όλης της προφορικής παράδοσης που διασώζεται και της επιστημονικής γνώσης που έχει παραχθεί και θα παραχθεί στο μέλλον στον τομέα της διαγνωστικής, συντήρησης και αποκατάστασης κινητών και ακίνητων μνημείων, η δημιουργία ενός «ψηφιακού ίχνους αναγνώρισης» για κάθε τεκμήριο/συλλογή κλ.π, η δημιουργία μιας Εθνικής πλατφόρμας, για την καταγραφή, αλληλεπίδραση και επικοινωνία όλων των εργαστηρίων διάγνωσης και συντήρησης που λειτουργούν σε Μουσεία και Φορείς, ενός χάρτη των διαδικασιών που εφαρμόζουν και των υπηρεσιών που παρέχουν.
Η διαμόρφωσης ενός ενιαίου χώρου Συντήρησης και προστασίας της ΠΚ, μιας εθνικής στρατηγικής, η ενίσχυση των καλών πρακτικών, η προστασία της ΠΚ από κακόβουλες πρακτικές, η ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα συντήρησης και προστασίας, θα μπορούσαν να προωθηθούν μέσα από τέτοιες δράσεις.
1. Στο drasis.culture.gr πρέπει να έχουν δικαίωμα υποβολής προτάσεων εταιρείες κάθε μορφής ακόμα και φυσικά πρόσωπα για το σύνολο των προσκλήσεων. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υπάρξει διασύνδεση μεταξύ της Πύλης Πολιτιστικών Φορέων και της πρόσφατα δημιουργηθείσας τιτλοφορούμενης ειδικής πλατφόρμας Εκεί θα πρέπει να γίνεται καταγραφή και πιστοποίηση όλων των απασχολούμενων στον Πολιτισμό. Η εν λόγω πλατφόρμα παρουσιάζει ελλείψεις ειδικοτήτων που απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τον πολιτισμό.
Χαρακτηριστικά αναφέρω τα εξής δύο στο πλαίσιο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού της χώρας αλλά και της απόκτησης σαφούς εικόνας τόσο από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού όσο και από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναφορικά με τους εργαζομένους στον κλάδο. 1. Οι Διαχειριστές Πολιτιστικής Κληρονομιάς ή Πολιτιστικοί Διαχειριστές ή Σύμβουλοι Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, των οποίων το επάγγελμα είναι αναγνωρισμένο σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν εμφανίζονται ως κατηγορία στην πλατφόρμα άρα δεν καταγράφονται. Την ίδια στιγμή το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας και παρακολούθησης σχετικών πτυχίων (προπτυχιακού, μεταπτυχιακού ή διδακτορικού επιπέδου) της ημεδαπής ή αλλοδαπής και ανεξαρτήτως με αυτή την ειδικότητα ή ο ΔΟΑΤΑΠ τα αναγνωρίζει. Τέλος, το ΥΠΠΟΑ εξαιρεί από συμμετοχή τους κατόχους μεταπτυχιακού διπλώματος σε προκηρύξεις του Δημοσίου αν δεν είναι κάτοχοι πρώτου πτυχίου από Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ή παρεμφερούς σε τίτλο τμήματος. Επιπλέον, στη συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν εμφανίζονται επαγγέλματα προερχόμενα από άλλα επιστημονικά πεδία απασχολούμενα στον Τομέα (πχ. δικηγόρων με ειδίκευση στα πνευματικά δικαιώματα, μηχανικών (αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών, ηλεκτρολόγων μηχανικών, χωροτακτών), οικονομολόγων, αποφοίτων τμημάτων πολιτισμού και αγροτικού Τουρισμού, δασολογίας και διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος) και συναφών κατευθύνσεων ειδίκευσης κάθε τμήματος Τριτοβάθμιου Ιδρύματος. Αντίστοιχη πλατφόρμα αναφέρεται στην ενότητα του Τουρισμού με τίτλο: Δημιουργία πλατφόρμας e-MHTE και διαλειτουργικότητα με μητρώα και συστήματα του Δημοσίου – Κατηγορία από το κεφάλαιο Τουρισμός
2. Αναφορικά με την Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πλατφόρμα «Ακολούθησε τον Οδυσσέα» δεν αναφέρεται πουθενά πως αυτή θα πρέπει να επικαιροποιηθεί και να εμφανίζει το εκπαιδευτικό υλικό των μουσείων (πχ. μουσειοσκευές και εκπαιδευτικοί φάκελοι) όχι μόνο από μουσεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, εποπτευόμενων μόνο από τις εφορείες αρχαιοτήτων αλλά με υλικό κάθε μουσείου της Ελλάδος που διαθέτει τέτοιο υλικό και έχει λάβει την πιστοποίηση από το Συμβούλιο Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κατ’ ελάχιστον. Να είναι πιο φιλική στον χρήστη, να επικαιροποιείται ανά 5ετία, να εμφανίζει σε αριθμούς τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς που το χρησιμοποίησαν. Τα προγράμματα, ακόμα πρέπει να είναι διαθέσιμα και σε άλλες γλώσσες ανάλογα με τους τις ροές του εισερχόμενου τουρισμού. Να υπάρξει καμπάνιας ενημέρωσης για τις δράσεις στον Πολιτισμό σε ετήσια βάση σε όλες τις σχολικές μονάδες ή στις περιγραφές που παρουσιάζονται από το site του Υπουργείου.
3. Απαραίτητη καθίσταται και η δημιουργία πλατφόρμας ενημέρωσης για χρηματοδοτικά προγράμματα στον Πολιτισμό είτε προέρχονται από εθνικούς, κοινοτικούς ή ιδιωτικούς πόρους ανάλογα με την κατηγορία που αναφέρονται αλλά και τους δυνητικούς τους δικαιούχους (ερευνητικούς φορείς, επιχειρήσεις ή συνεργατικά σχήματα) και ταυτόχρονη προβολή των υλοποιημένων ή εγκεκριμένων και προς υλοποίηση έργων. Κέρδος πολλαπλό, ενημέρωσης των καθηγητών, φοιτητών, κοινωνίας των πολιτών, αναγνώρισης του πολιτισμού ως ισχυρού πυλώνα της οικονομίας αλλά και ανάδειξης του πολιτιστικού αποθέματος μέσω της εξασφάλισης χρηματοδοτήσεων στο μέγιστο δυνατό βαθμό και της συνέχισης του ερευνητικού έργου, εν τέλει της βιωσιμότητας των εργαζομένων στον Κλάδο.
4. Πρέπει να υπάρξει δημιουργία Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, τα Μουσεία και τους Πολιτιστικούς Οργανισμούς και όλα να έχουν απαραιτήτως sites ή site που θα εμφανίζουν τα Μουσεία ανά περιοχές σε μορφή άτυπων δικτύων ενός προορισμού. Η χρηματοδότηση αυτών μπορεί να προέλθει από το ΥΠΠΟΑ, τους Περιφέρεις ή τους Δήμους.
5. Δημιουργία Σχολείων Ψηφιακού Μετασχηματισμού για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό. Εξοικείωση με τα ψηφιακά για την εύκολη επικαιροποίηση των sites του αλλά και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης.
Σχόλια που πρέπει να εμφανίζονται στο κεφάλαιο Πολιτισμός όσο και στο κεφάλαιο Τουρισμός
1. Συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ και προσέγγιση των προορισμών ολιστικά μαζί με τις Περιφέρειες, τους Δήμους και τοπικές κοινωνίες. Η ερευνητική παρουσία στις εν λόγω συνεργασίες κρίνεται απαραίτητη. Αυτή η προσέγγιση θα φέρει βιωσιμότητα στα δίκτυα των μουσείων, στους τοπικούς επιχειρηματίες ενώ θα ενεργοποιήσει τους τόπους με απώτερο στόχο και την βίωση μιας πραγματικής εμπειρίας από τους τουρίστες αλλά και θα καταστήσει βιώσιμη μια περιοχή.
2. Δημιουργία εφαρμογής COVID-19 travel safe app – ενότητα Τουρισμός
– Να δημιουργηθεί κατηγορία ειδικά για τους προσβάσιμους χώρους και δράσεις αναφορικά με τον Πολιτισμό. Από την κατάσταση των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων (κλειστά ή μη) μέχρι τις διαθέσιμες δράσεις (πχ. φεστιβάλ – συναυλίες, κλπ.) ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας με συνέχιση της χρήσης και στο μέλλον.
3. Αναφορικά με το story-telling για τον προορισμό θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία ειδικών στον τουρισμό και τον πολιτισμό, καθώς μιλάμε για την ανάδειξη ενός τόπου ως προορισμού που δημιουργεί αυθεντικές στους επισκέπτες εμπειρίες.
4. Ανάπτυξη δικτυακού τόπου και εφαρμογής για την παροχή συστάσεων προορισμών και δραστηριοτήτων για παιδιά
Πρέπει να υπάρξει σε αυτόν τον τομέα συνεργασία και με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τα προσφερόμενα προγράμματα.
5. Συγκέντρωση και Παρουσίαση Δεδομένων Τουριστικού Ενδιαφέροντος
Άμεση διασύνδεση με την πλατφόρμα του ΥΠΠΟΑ για την ηλεκτρονική αγορά των εισιτηρίων στους αρχαιολογικούς χώρους.
6. Ψηφιοποιήσεις για τον ελληνικό τουρισμό, δημιουργία αποθετηρίου και σημασιολογική επισημείωση περιεχομένου
Σε ότι αφορά τον πολιτιστικό τουρισμό τα στοιχεία που θα περιγράφουν το πολιτιστικό απόθεμα θα πρέπει να συνδιαμορφώνονται από ειδικούς των 2 κλάδων.
7. Παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού στο πλαίσιο της δημιουργίας καμπάνιας για ποικίλους προορισμούς ανάλογα με τις θεματικές μορφές τουρισμού και έχοντας στο μυαλό μας τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα αλλά και το πώς θα διαμορφωθούν οι αγορές τους επόμενους μήνες μέχρι τα επόμενα χρόνια ως απόρροια της πανδημίας. Η παραγωγή αυτού του υλικού πρέπει πάντα να γίνεται μετά από τη συνεργασία των ερευνητών, δευτερογενή και πρωτογενή έρευνα και τη διάχυση ερωτηματολογίων σε δυνητικούς επισκέπτες και διεθνείς αγορές για την χάραξη μιας καμπάνιας.
Συμπερασματικά, στο κείμενο παρατηρείται ανυπαρξία ουσιώδους συνεργασίας μεταξύ των κλάδων Πολιτισμού και Τουρισμού και αυτό δυσχεραίνει την αναπτυξιακή τροχιά του σχεδίου, που θέλει να ενισχύσει την Ελληνική Οικονομία τα επόμενα χρόνια λόγω και των άμεσων ή έμμεσων συνεπειών από την πανδημία του κορωνοϊού. Επιπρόσθετα, ενώ στο εισαγωγικό κείμενο της Βίβλου γίνεται αναφορά στη συνεργασία δημοσίων και ιδιωτικών φορέων για την επίτευξη του μετασχηματισμού δεν υπάρχει σχετική αναφορά στο κεφάλαιο του Πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, απουσιάζει η πρόθεση συνεργασίας με ερευνητικούς φορείς ή επιχειρήσεις (δημιουργικού κλάδου αλλά και τουριστικές επιχειρήσεις και ενδιαφερόμενους φορείς) για δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών ή ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος συνδυαστικά με την προβολή αυτών ως στοιχείων προστιθέμενης αξίας των προορισμών αναδεικνύοντας και τα στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και ανάδειξης των στοιχείων της τοπικής πολιτισμικής ταυτότητας των κοινωνιών για την παροχή μιας ολοκληρωμένης τουριστικής εμπειρίας.
1. Στο drasis.culture.gr πρέπει να έχουν δικαίωμα υποβολής προτάσεων εταιρείες κάθε μορφής ακόμα και φυσικά πρόσωπα για το σύνολο των προσκλήσεων. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υπάρξει διασύνδεση μεταξύ της Πύλης Πολιτιστικών Φορέων και της πρόσφατα δημιουργηθείσας τιτλοφορούμενης ειδικής πλατφόρμας Εκεί θα πρέπει να γίνεται καταγραφή και πιστοποίηση όλων των απασχολούμενων στον Πολιτισμό. Η εν λόγω πλατφόρμα παρουσιάζει ελλείψεις ειδικοτήτων που απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τον πολιτισμό.
Χαρακτηριστικά αναφέρω τα εξής δύο στο πλαίσιο του Ψηφιακού Μεασχηματισμού της χώρας αλλά και της απόκτησης σαφούς εικόνας τόσο από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού όσο και από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αναφορικά με τους εργαζομένους στον κλάδο. 1. Οι Διαχειριστές Πολιτιστικής Κληρονομιάς ή Πολιτιστικοί Διαχειριστές ή Σύμβουλοι Διαχείρισης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, των οποίων το επάγγελμα είναι αναγνωρισμένο σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο δεν εμφανίζονται ως κατηγορία στην πλατφόρμα άρα δεν καταγράφονται. Την ίδια στιγμή το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας και παρακολούθησης σχετικών πτυχίων (προπτυχιακού, μεταπτυχιακού ή διδακτορικού επιπέδου) της ημεδαπής ή αλλοδαπής και ανεξαρτήτως με αυτή την ειδικότητα ή ο ΔΟΑΤΑΠ τα αναγνωρίζει. Τέλος, το ΥΠΠΟΑ εξαιρεί από συμμετοχή τους κατόχους μεταπτυχιακού διπλώματος σε προκηρύξεις του Δημοσίου αν δεν είναι κάτοχοι πρώτου πτυχίου από Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ή παρεμφερούς σε τίτλο τμήματος. Επιπλέον, στη συγκεκριμένη πλατφόρμα δεν εμφανίζονται επαγγέλματα προερχόμενα από άλλα επιστημονικά πεδία απασχολούμενα στον Τομέα (πχ. δικηγόρων με ειδίκευση στα πνευματικά δικαιώματα, μηχανικών (αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών, ηλεκτρολόγων μηχανικών, χωροτακτών), οικονομολόγων, αποφοίτων τμημάτων πολιτισμού και αγροτικού Τουρισμού, δασολογίας και διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος) και συναφών κατευθύνσεων ειδίκευσης κάθε τμήματος Τριτοβάθμιου Ιδρύματος. Αντίστοιχη πλατφόρμα αναφέρεται στην ενότητα του Τουρισμού με τίτλο: Δημιουργία πλατφόρμας e-MHTE και διαλειτουργικότητα με μητρώα και συστήματα του Δημοσίου – Κατηγορία από το κεφάλαιο Τουρισμός
2. Αναφορικά με την Ψηφιακή Εκπαιδευτική Πλατφόρμα «Ακολούθησε τον Οδυσσέα» (http://followodysseus.culture.gr/) δεν αναφέρεται πουθενά πως αυτή θα πρέπει να επικαιροποιηθεί και να εμφανίζει το εκπαιδευτικό υλικό των μουσείων (πχ. μουσειοσκευές και εκπαιδευτικοί φάκελοι) όχι μόνο από μουσεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, εποπτευόμενων μόνο από τις εφορείες αρχαιοτήτων αλλά με υλικό κάθε μουσείου της Ελλάδος που διαθέτει τέτοιο υλικό και έχει λάβει την πιστοποίηση από το Συμβούλιο Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κατ’ ελάχιστον. Να είναι πιο φιλική στον χρήστη, να επικαιροποιείται ανά 5ετία, να εμφανίζει σε αριθμούς τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς που το χρησιμοποίησαν. Τα προγράμματα, ακόμα πρέπει να είναι διαθέσιμα και σε άλλες γλώσσες ανάλογα με τους τις ροές του εισερχόμενου τουρισμού. Να υπάρξει καμπάνιας ενημέρωσης για τις δράσεις στον Πολιτισμό σε ετήσια βάση σε όλες τις σχολικές μονάδες ή στις περιγραφές που παρουσιάζονται από το site του Υπουργείου.
3. Απαραίτητη καθίσταται και η δημιουργία πλατφόρμας ενημέρωσης για χρηματοδοτικά προγράμματα στον Πολιτισμό είτε προέρχονται από εθνικούς, κοινοτικούς ή ιδιωτικούς πόρους ανάλογα με την κατηγορία που αναφέρονται αλλά και τους δυνητικούς τους δικαιούχους (ερευνητικούς φορείς, επιχειρήσεις ή συνεργατικά σχήματα) και ταυτόχρονη προβολή των υλοποιημένων ή εγκεκριμένων και προς υλοποίηση έργων. Κέρδος πολλαπλό, ενημέρωσης των καθηγητών, φοιτητών, κοινωνίας των πολιτών, αναγνώρισης του πολιτισμού ως ισχυρού πυλώνα της οικονομίας αλλά και ανάδειξης του πολιτιστικού αποθέματος μέσω της εξασφάλισης χρηματοδοτήσεων στο μέγιστο δυνατό βαθμό και της συνέχισης του ερευνητικού έργου, εν τέλει της βιωσιμότητας των εργαζομένων στον Κλάδο.
4. Πρέπει να υπάρξει δημιουργία Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης από τις Εφορείες Αρχαιοτήτων, τα Μουσεία και τους Πολιτιστικούς Οργανισμούς και όλα να έχουν απαραιτήτως sites ή site που θα εμφανίζουν τα Μουσεία ανά περιοχές σε μορφή άτυπων δικτύων ενός προορισμού. Η χρηματοδότηση αυτών μπορεί να προέλθει από το ΥΠΠΟΑ, τους Περιφέρεις ή τους Δήμους.
5. Δημιουργία Σχολείων Ψηφιακού Μετασχηματισμού για τους εργαζόμενους στον Πολιτισμό. Εξοικείωση με τα ψηφιακά για την εύκολη επικαιροποίηση των sites του αλλά και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης.
Σχόλια που πρέπει να εμφανίζονται στο κεφάλαιο Πολιτισμός όσο και στο κεφάλαιο Τουρισμός
1. Συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ και προσέγγιση των προορισμών ολιστικά μαζί με τις Περιφέρειες, τους Δήμους και τοπικές κοινωνίες. Η ερευνητική παρουσία στις εν λόγω συνεργασίες κρίνεται απαραίτητη. Αυτή η προσέγγιση θα φέρει βιωσιμότητα στα δίκτυα των μουσείων, στους τοπικούς επιχειρηματίες ενώ θα ενεργοποιήσει τους τόπους με απώτερο στόχο και την βίωση μιας πραγματικής εμπειρίας από τους τουρίστες αλλά και θα καταστήσει βιώσιμη μια περιοχή.
2. Δημιουργία εφαρμογής COVID-19 travel safe app – ενότητα Τουρισμός
– Να δημιουργηθεί κατηγορία ειδικά για τους προσβάσιμους χώρους και δράσεις αναφορικά με τον Πολιτισμό. Από την κατάσταση των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων (κλειστά ή μη) μέχρι τις διαθέσιμες δράσεις (πχ. φεστιβάλ – συναυλίες, κλπ.) ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας με συνέχιση της χρήσης και στο μέλλον.
3. Αναφορικά με το story-telling για τον προορισμό θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία ειδικών στον τουρισμό και τον πολιτισμό, καθώς μιλάμε για την ανάδειξη ενός τόπου ως προορισμού που δημιουργεί αυθεντικές στους επισκέπτες εμπειρίες.
4. Ανάπτυξη δικτυακού τόπου και εφαρμογής για την παροχή συστάσεων προορισμών και δραστηριοτήτων για παιδιά
Πρέπει να υπάρξει σε αυτόν τον τομέα συνεργασία και με το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και τα προσφερόμενα προγράμματα.
5. Συγκέντρωση και Παρουσίαση Δεδομένων Τουριστικού Ενδιαφέροντος
Άμεση διασύνδεση με την πλατφόρμα του ΥΠΠΟΑ για την ηλεκτρονική αγορά των εισιτηρίων στους αρχαιολογικούς χώρους.
6. Ψηφιοποιήσεις για τον ελληνικό τουρισμό, δημιουργία αποθετηρίου και σημασιολογική επισημείωση περιεχομένου
Σε ότι αφορά τον πολιτιστικό τουρισμό τα στοιχεία που θα περιγράφουν το πολιτιστικό απόθεμα θα πρέπει να συνδιαμορφώνονται από ειδικούς των 2 κλάδων.
7. Παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού σε συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού στο πλαίσιο της δημιουργίας καμπάνιας για ποικίλους προορισμούς ανάλογα με τις θεματικές μορφές τουρισμού και έχοντας στο μυαλό μας τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα αλλά και το πώς θα διαμορφωθούν οι αγορές τους επόμενους μήνες μέχρι τα επόμενα χρόνια ως απόρροια της πανδημίας. Η παραγωγή αυτού του υλικού πρέπει πάντα να γίνεται μετά από τη συνεργασία των ερευνητών, δευτερογενή και πρωτογενή έρευνα και τη διάχυση ερωτηματολογίων σε δυνητικούς επισκέπτες και διεθνείς αγορές για την χάραξη μιας καμπάνιας.
Συμπερασματικά, στο κείμενο παρατηρείται ανυπαρξία ουσιώδους συνεργασίας μεταξύ των κλάδων Πολιτισμού και Τουρισμού και αυτό δυσχεραίνει την αναπτυξιακή τροχιά του σχεδίου, που θέλει να ενισχύσει την Ελληνική Οικονομία τα επόμενα χρόνια λόγω και των άμεσων ή έμμεσων συνεπειών από την πανδημία του κορωνοϊού. Επιπρόσθετα, ενώ στο εισαγωγικό κείμενο της Βίβλου γίνεται αναφορά στη συνεργασία δημοσίων και ιδιωτικών φορέων για την επίτευξη του μετασχηματισμού δεν υπάρχει σχετική αναφορά στο κεφάλαιο του Πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, απουσιάζει η πρόθεση συνεργασίας με ερευνητικούς φορείς ή επιχειρήσεις (δημιουργικού κλάδου αλλά και τουριστικές επιχειρήσεις και ενδιαφερόμενους φορείς) για δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών ή ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος συνδυαστικά με την προβολή αυτών ως στοιχείων προστιθέμενης αξίας των προορισμών αναδεικνύοντας και τα στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και ανάδειξης των στοιχείων της τοπικής πολιτισμικής ταυτότητας των κοινωνιών για την παροχή μιας ολοκληρωμένης τουριστικής εμπειρίας.
Θα ήθελα να επισημάνω την έλλειψη αναφοράς στον τομέα της διάγνωσης , συντήρησης και αποκατάστασης των υλικών πολιτιστικών τεκμηρίων.
Για παράδειγμα η δημιουργία ενός εθνικού αποθετηρίου όλης της προφορικής παράδοσης που διασώζεται και της επιστημονικής γνώσης που έχει παραχθεί και θα παραχθεί στο μέλλον στον τομέα της διαγνωστικής, συντήρησης και αποκατάστασης κινητών και ακίνητων μνημείων, η δημιουργία ενός «ψηφιακού ίχνους αναγνώρισης» για κάθε τεκμήριο/συλλογή κλ.π, η δημιουργία μιας Εθνικής πλατφόρμας για την καταγραφή, αλληλεπίδραση και επικοινωνία όλων των εργαστηρίων διάγνωσης και συντήρησης που λειτουργούν σε Μουσεία και Φορείς, και η ανάπτυξη ενός ψηφιακού χάρτη των διαδικασιών που εφαρμόζουν και των υπηρεσιών που παρέχουν.
Η διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου Συντήρησης και προστασίας της ΠΚ, μιας εθνικής στρατηγικής, η ενίσχυση των καλών πρακτικών, η προστασία της ΠΚ από κακόβουλες πρακτικές, η ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα συντήρησης και προστασίας, θα μπορούσαν να προωθηθούν μέσα από τέτοιες δράσεις.
9.5 Πολιτισμός
Επέκταση της εφαρμογής του ηλεκτρονικού συστήματος εισιτηρίων (etickets.tap.gr). Υλοποίηση B2B πλατφόρμας για πρακτορεία εξυπηρέτησης πληρωμών
Δεν περιγράφεται το «front-end» εργαλείο (hardware και software) του ηλεκτρονικού συστήματος εισιτηρίου.
Προτείνεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση συστήματος πιστοποίησης και ελέγχου εισόδου επισκεπτών (accreditation and access control), το οποίο θα πρέπει να είναι κατάλληλο για την νόμιμη και ασφαλή είσοδο των επισκεπτών στους αρχαιολογικούς χώρους.
Ψηφιοποίηση σε συνεργασία με την Unesco των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς στην Ελλάδα που αποτελούν παγκόσμιο πόλο έλξης επισκεπτών.
Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας προτείνεται ένα Εθνικό Μητρώο Κινητών Κειμηλίων (ΕΜΚΚ). Στην ενότητα αυτή μπορεί να προταθεί μια επιπλέον υπηρεσία, βασιζόμενη στην ψηφιακή καταγραφή, με σκοπό πέρα από την ανάδειξη και την προστασία της Εθνικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Σκοπός της δράσης είναι να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό σύστημα διαχείρισης και ανάδειξης της πολιτιστικής – θρησκευτικής κληρονομιάς της χώρας που αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής (ΑΙ/Machine Vision & DLT/Blockchain) για τις ακόλουθες υπηρεσίες:
•Ένα πληροφοριακό́ σύστημα καταγραφής και αναζήτησης οπτικής πληροφορίας με σκοπό να επικουρήσει τις διωκτικές αρχές στην αναζήτηση κλεμμένων εικόνων.
•Ένα ψηφιακό αποθετήριο με εικόνες σε διάφορες αναλύσεις που μπορούν να αξιοποιηθούν για ερευνητικούς – επιστημονικούς σκοπούς.
Πιο συγκεκριμένα λοιπόν, στο πλαίσιο της δράσης θα φωτογραφηθούν σε υψηλή ανάλυση όλες οι φορητές και μη εικόνες των ναών και μονών της Ελλάδος και παράλληλα θα τεκμηριωθούν (γεωμετρικά και ιστορικά στοιχεία). Τα δεδομένα θα αναρτηθούν σε μια βάση δεδομένων και θα είναι προσβάσιμα τόσο από την αντίστοιχη ιστοσελίδα & εφαρμογή φορητής συσκευής, σε κάθε ανεξάρτητο ενδιαφερόμενο αλλά και με την μορφή δομημένης πληροφορίας σε ανεξάρτητους χρήστες που επιθυμούν να αναπτύξουν κάποια επιπλέον εφαρμογή, στην λογική της ανοιχτής πρόσβασης δεδομένων (open data).
Όσον αφορά στην προστασία της θρησκευτικής κληρονομιάς, σημείο αναφοράς για το προτεινόμενο σύστημα απετέλεσε ο επαναπατρισμός κλεμμένων εικόνων πριν από μερικά χρόνια μετά από τυχαίο εντοπισμό τους σε ιστοσελίδα Ολλανδικής Gallery, όπου προοριζόταν για πώληση. Μετά τον τυχαίο εντοπισμό τους από επισκέπτη της ιστοσελίδας, και δεδομένης της προηγούμενης δημοσιοποίησης των κλεμμένων εικόνων στην επίσημη ιστοσελίδα της τότε Νομαρχίας Ιωαννίνων, το σώμα δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος και αρχαιοκαπηλίας επιλήφθηκε του θέματος και τελικά οι προαναφερόμενες εικόνες επεστράφησαν στα σημεία από όπου είχαν κλαπεί. Με αφορμή λοιπόν αυτό το περιστατικό προτείνουμε την αξιοποίηση της τεχνολογίας έτσι ώστε να γίνει μια συντονισμένη και αυτοματοποιημένη δράση σάρωσης του Παγκόσμιου Ιστού για ανίχνευση πιθανών ύποπτων ιστοσελίδων με κλεμμένες εικόνες που θα έχουν ήδη εισαχθεί στην βάση δεδομένων του συστήματος. Επιπλέον μέσω ειδικής εφαρμογής θα είναι δυνατή η πρόσβαση στο σύστημα στα σημεία εισόδου της χώρας (τελωνεία) έτσι ώστε οι κρατικοί υπάλληλοι στα εν λόγω σημεία να μπορούν άμεσα να διαπιστώνουν αν μια εικόνα είναι κλεμμένη. Το σύστημα αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει βοηθητικό εργαλείο στην καταπολέμηση της αρχαιοκαπηλίας.
Αφορά στα Εργα #1-3, 6,8,11:
Αειφόρες Ψηφιακές Δράσεις Διεθνούς Εξωστρέφειας & Ενδιαφέροντος με όχημα τον Πολιτισμό και την Ψηφιακή Δημιουργικότητα:
Υπάρχει ανάγκη Αναπλαισίωσης και Ανάπτυξης ανανεωμένου Ψηφιακού Στρατηγικού Αφηγήματος απευθυνόμενου σε διεθνή νεανικά ακροατήρια, νέους επιστήμονες, σπουδαστές & φοιτητές, με εκδηλωμένο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, νέα γενιά ομογενών κλπ
Υπάρχει ανάγκη Δημιουργίας Τετράγλωσσης [ENG FR DE ES] Εξωστρεφούς Σχεσιακής Ψηφιακής Διαδραστικής Πολυμεσικής Βιβλιοθήκης / Βάσης Δεδομένων ελεύθερης πρόσβασης από το διαδίκτυο, με ψηφιακά έυληπτα και κατανοητά λήμματα και #tags, ανά κατηγορία και περιοχή ενδιαφέροντος, για χρήση από διεθνές κοινό, με στόχο τον συνεχή εμπλουτισμό της και την δημιουργία μίας αειφόρου Ψηφιακής online δυναμικής Εικόνας & Παρουσίας της Ελλάδας.
Υπάρχει ανάγκη Δημιουργίας τετράγλωσσου [ENG FR DE ES] αφηγήματος για τη Νέα Γενιά σε διεθνές ή σε παγκόσμιο επίπεδο, υπό την μορφή OnLine ψηφιακού εικονικού παιχνιδιού διαδραστικής πλατφόρμας με διαδικασία επιλογής «Roster Applicants tenders Call» από πλειάδα εταιρειών προκειμένου να λειτουργήσει ως έναυσμα για προσέλκυση ενδιαφέροντος στην νέα γενιά διεθνώς που μεγαλώσει διαδραστικά, λόγω των υγεινονομικών συνθηκών.
Με αφορμή τις αμφιλεγόμενες αποφάσεις στο τομέα του πολιτιμού θα ήθελα να προτείνω τη πιο ενεργή -κατα προτίμηση- ψηφιακή συμμετοχή των πολιτών σε σημαντικά θέματα που τίθενται επι τάπητος. Με μία πιο άμεση δημοκρατία μέσω ψηφιακών δημοψηφισμάτων, ο λαός θα μπορούσε να εκφέρει άποψη για φλέγοντα ζητήματα, όπως η διαχείριση των αρχαιοτήτων του μετρό Θεσσαλονίκης, οι επεμβάσεις στο βράχο της Ακρόπολης ή η αποδοχή ή μη του μακροχρόνιου δανεισμού κινητών μνημείων στο εξωτερικό. Αναγνωρίζω ότι αυτή η πρόταση είναι διοικητικού χαρακτήρα, ωστόσο, την επισυνάπτω σε αυτό το τομέα, γιατί θεωρώ πιο σημαντική την απόφαση και τη συμμετοχή των πολιτών στη διαχείριση της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Εφόσον πρόσφατα μεγάλη μερίδα του λαού εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για αποφάσεις σχετικά με το πολιτισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Instagram, Facebook κτλ.), θα ήταν καλό να υπήρχε μία εθνική ψηφιακή πλατφόρμα δημοψηφισμάτων και προτάσεων, την οποία η κυβέρνηση πριν την τέλεση ενός σημαντικού έργου ή τη λήψη μίας σημαντικής απόφασής να λάμβανε υπόψη της.
Με εκτίμηση,
Γ. Κουλουρίδης
Κάποιες δράσεις που σίγουρα χρειαζόμαστε είναι:
~η δημιουργία μητρώου υποδομών κάστρων προκειμένου να γνωρίζει η κάθε φορεία αρχαιοτήτων και οι δήμοι το ποσοστό φθοράς τους και τι δράσεις αναστήλωσης χρειάζονται προκειμένου αυτό να κοστολογηθεί. Με βάση το ποσοστό ολοκλήρωσης θα βοηθήσει τους δήμους να καθορίσουν πολιτιστικές εκδηλώσεις.
~η δημιουργία μητρώου αρχαίων θεάτρων στα πλαίσια του διαζώματος προκειμένου να γνωρίζουμε το ποσοστό αναστήλωσης του κάθε θεάτρου στην Ελλάδα αλλά και να ξεκινήσουν πολιτιστικές δράσεις για να αναστηλωθούν κι άλλα θέατρα πέρα από αυτό της αρχαίας Επιδαύρου.
~δημιουργία μητρώου αρχαιολογικών χώρων για να γνωρίζουμε το ποσοστό αναστήλωσης της υποδομής της αρχαίας μας κληρονομιάς μέχρι την αρχική της κατάσταση στην αρχαιότητα.
– Ψηφιοποίηση πλατφόρμας με συμμετοχή φορέων όπως είναι οι πολιτιστικοί σύλλογοι με στόχο την επικοινωνία μεταξύ της και την άμεση προβολή των ιστορικών μνημείων και την επισκεψιμότητα πολιτών σε αυτά.