- Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης - http://www.opengov.gr/digitalandbrief -

7.1. Συνδεσιμότητα

Συγγραφέας: admin Στις Σε Ανοιχτή δημόσια διαβούλευση για τη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 | Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα

7.1.1. Προκλήσεις

Στη νέα ψηφιακή εποχή, η συνδεσιμότητα αποτελεί πλέον βασικό προαπαιτούμενο για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των κρατών, καθώς τα αναμενόμενα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη θα επιτευχθούν μόνο εάν τα κράτη διασφαλίσουν την ευρεία εγκατάσταση δικτύων και παροχή υπηρεσιών πολύ υψηλής χωρητικότητας σε όλη την επικράτειά τους. Ειδικότερα, η ευρυζωνικότητα θεωρείται ένα δημόσιο αγαθό το οποίο, ως ψηφιακό ανάλογο των δημόσιων συγκοινωνιακών υποδομών, συμβάλλει τα μέγιστα στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας τον καταλυτικό ρόλο της συνδεσιμότητας για την ανάπτυξη της  ενιαίας ψηφιακής αγοράς και τη διασφάλιση του ψηφιακού της μέλλοντος, συνέταξε το 2010 το Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη 2020 (Digital Agenda for Europe 2020)[1] [1],το οποίο προδιέγραφε σαφείς στόχους για την εξασφάλιση της παροχής πολύ ταχύτερης πρόσβασης στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια, το 2016 η Ε.Ε. αναβάθμισε τους στόχους αυτούς, μέσω της ευρωπαϊκής κοινωνίας των Gigabit[2] [2], σύμφωνα με την οποία η Ε.Ε. ως το 2025 επιδιώκει:

Περαιτέρω, η Ε.Ε. προσδιόρισε τις ζώνες συχνοτήτων που θα χρησιμοποιηθούν για την εισαγωγή και ανάπτυξη των δικτύων 5G στην Ευρωπαϊκή Ένωση (700 MHz, 3400-3800 MHz και 26 GHz).

Επιπλέον, στις 16 Σεπτεμβρίου 2020, η ΕΕ ανακοίνωσε την πρόθεσή της για επιτάχυνση και συγκεκριμενοποίηση των στόχων του σχεδίου για την ψηφιακή Ευρώπη μέχρι το 2030, δίνοντας έμφαση στην ψηφιακή της κυριαρχία. Για το σκοπό αυτό, θα θέσει συγκεκριμένους στόχους σε τομείς όπως η συνδεσιμότητα, οι δεξιότητες και οι ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Στο πλαίσιο αυτό δημοσιεύτηκε η Σύσταση της Επιτροπής (C(2020) 6270)[3] [3]σχετικά με την κοινή εργαλειοθήκη της Ένωσης για τη μείωση του κόστους εγκατάστασης δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας και τη διασφάλιση έγκαιρης και ευνοϊκής για τις επενδύσεις πρόσβασης στο ραδιοφάσμα 5G, με σκοπό την προώθηση της συνδεσιμότητας για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης από την κρίση λόγω COVID-19 στην Ένωση.

Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στους στόχους του European Gigabit Society [4] [4]έχοντας καταρτίσει σχέδιο για την προώθηση της ευρυζωνικότητας, που επικαιροποιείται διαρκώς, σχεδιάζοντας και αξιολογώντας τις απαιτούμενες δράσεις με βάση τα δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς.

Αναφορικά με την υφιστάμενη κατάσταση, η χώρα παρουσιάζει υψηλή διαθεσιμότητα σταθερών ευρυζωνικών δικτύων σε νοικοκυριά (99,3% για πρώτη φορά στο τέλος του 2019). Σχετικά με την κάλυψη ευρυζωνικών δικτύων υψηλής ταχύτητας (Next Generation Access – NGA) ανά νοικοκυριό, καταγράφεται σημαντική επιτάχυνση στη σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αναφορικά με την κάλυψη σε δίκτυα υπερυψηλών ταχυτήτων, στην Ελλάδα, η χρήση τεχνολογίας Vectoring παρέχει, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, πραγματικές υπερυψηλές ταχύτητες (>100Mbps έως 200Mbps). Όσον αφορά την κάλυψη της τεχνολογίας 4G (LTE), αυτή προσεγγίζει το μέσο όρο της Ε.Ε (98-99% περίπου).

Στην κατηγορία κάλυψης με ταχύτητες >100 Μbps, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, καταγράφεται σημαντική υστέρηση κατά περίπου 25 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, γεγονός που συνδέεται κυρίως με τις διαδικασίες ηλεκτροδότησης των καμπινών (τεχνολογία Vectoring). Το αμέσως επόμενο διάστημα, στο στόχο αυτό θα συμβάλει και η επιτάχυνση της ανάπτυξης των δικτύων FTTH στη χώρα.

Σχετικά με τη διείσδυση των σύγχρονων σταθερών ευρυζωνικών επικοινωνιών, αυτή κινείται με αργούς ρυθμούς, σε σύγκριση με το μέσο όρο της Ε.Ε. Το ζήτημα της διείσδυσης, είναι ιδιαίτερα σύνθετο, με παραμέτρους που συνδέονται, μεταξύ άλλων, με την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών, την τεχνολογική τους ωριμότητα κ.ά..

Εθνικό ευρυζωνικό σχέδιο

Για την προώθηση της ευρυζωνικότητας στη χώρα, έχει καταρτιστεί και υλοποιείται το Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο (εγκεκριμένο από την Ε.Ε. το Σεπτέμβριο του 2015), αποσκοπώντας κατ’ αρχάς στην επίτευξη των στόχων του Ψηφιακού Θεματολογίου για την Ευρώπη 2020 τόσο σε όρους διαθεσιμότητας υποδομών όσο και σε όρους διείσδυσης. Ταυτόχρονα, οι δράσεις που υλοποιούνται σήμερα στο πλαίσιο του Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με τους αναβαθμισμένους στόχους του ευρωπαϊκής κοινωνίας των Gigabit 2025. Συγκεκριμένα, εστιάζουν σχεδόν αποκλειστικά σε δίκτυα υπερυψηλής ευρυζωνικότητας, που θα αναπτυχθούν συμπληρωματικά στα αντίστοιχα που αναπτύσσουν οι πάροχοι δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ώστε να εξασφαλιστεί η κάλυψη του συνόλου της χώρας με δίκτυα νέας γενιάς. Οι δράσεις αυτές εκτείνονται στο σύνολο της χώρας και στοχεύουν τόσο στην αύξηση της διαθεσιμότητας υποδομών, όσο και στην τόνωση της ζήτησης υπηρεσιών. Πιο αναλυτικά, οι κύριες δράσεις που είτε σχεδιάζονται είτε υλοποιούνται στο πλαίσιο του Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου περιγράφονται στην ενότητα των έργων.

 

7.1.2. Κατευθύνσεις και Στόχοι

Η βελτίωση της πρόσβασης και της συνδεσιμότητας, με ποιοτικούς και ποσοτικούς όρους αποτελεί βασική κυβερνητική προτεραιότητα. Η ενίσχυση της κινητής και σταθερής ευρυζωνικότητας και η επίτευξη υπερυψηλών ταχυτήτων πρόσβασης στο διαδίκτυο αναμένεται να οδηγήσουν σε ανάπτυξη της ελληνικής ψηφιακής οικονομίας. Τα δίκτυα οπτικών επικοινωνιών και 5G αποτελούν τις κύριες προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας. Γι’ αυτό πρωταρχικός στόχος της εθνικής ευρυζωνικής στρατηγικής αποτελεί η ενθάρρυνση των επενδύσεων στα δίκτυα επόμενης γενιάς. Οι στρατηγικές κατευθύνσεις είναι οι εξής:

Επικαιροποίηση του Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου

Η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΓΤΤ) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης καταρτίζει το επικαιροποιημένο Εθνικό Ευρυζωνικό Σχέδιο. Το επικαιροποιημένο σχέδιο μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει τον οδικό χάρτη της χώρας για την επίτευξη των στόχων της ευρωπαϊκής κοινωνίας των Gigabit 2025, θα ενσωματώνει τον οδικό χάρτη για την ανάπτυξη των δικτύων 5G στη χώρα και θα παρουσιάζει το σχέδιο για την ανάπτυξη εφαρμογών σε οικονομικούς κλάδους, όπως για παράδειγμα οι έξυπνες πόλεις καθώς και τεχνολογιών για το διαδίκτυο των αντικειμένων (Internet of Things – IoT).

Βασικός στόχος του επικαιροποιημένου Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου είναι η εξασφάλιση πρόσβασης σε συνδέσεις ταχύτητας 100+ Mbps σε οικιακούς καταναλωτές και επιχειρήσεις. Στην κατεύθυνση αυτή, βασική δράση αποτελεί και η αναβάθμιση της διασύνδεσης των νησιωτικών περιοχών της χώρας. Η ΓΓΤΤ προετοιμάζει έργο εγκατάστασης υποθαλάσσιου δικτύου οπτικών ινών για τη διασύνδεση νησιών του Αιγαίου και βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. ώστε το έργο αυτό να συμπεριληφθεί σε εκείνα τα οποία θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος Connecting Europe Facility (CEF) για την περίοδο 2021-2027.

Προδιαγραφές ενός ευνοϊκού ρυθμιστικού και νομοθετικού πλαισίου για την ανάπτυξη υποδομών 5ης γενιάς (5G)

Η επιτυχής εισαγωγή και διάδοση υπηρεσιών 5G προϋποθέτει την ανάπτυξη δικτύων 5G τόσο στις πόλεις όσο και στις αγροτικές περιοχές. Η ανάπτυξη των δικτύων 5G αναμένεται σε αρχικό στάδιο να βασιστεί στις υφιστάμενες υποδομές των παρόχων δημιουργώντας την ανάγκη αναβάθμισης ενός σημαντικού πλήθους από τους υφιστάμενους σταθμούς των δικτύων. Ακολούθως, σε δεύτερη φάση αναμένεται η ανάπτυξη δικτύων βασισμένων εξ’ ολοκλήρου σε 5G υποδομές   για να παρασχεθούν υπηρεσίες πολύ υψηλών ταχυτήτων  με  αποτέλεσμα την αύξηση των αναγκών αδειοδότησης. Από τα παραπάνω προκύπτει ανάγκη απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας για τους σταθμούς βάσης κινητών επικοινωνιών, η οποία επιτυγχάνεται με τις παρακάτω νομοθετικές ρυθμίσεις.

Ο νόμος 4727/2020 ενσωμάτωσε στο ελληνικό δίκαιο τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (Οδηγία ΕΕ 2018/1972), ο οποίος περιλαμβάνει σύνολο διατάξεων για τη διευκόλυνση και επιτάχυνση της ανάπτυξης των δικτύων 5G.

Ειδικότερα, με το αρθ. 165 του νόμου 4727/2020 υιοθετήθηκαν οι συστάσεις του άρθρου 57(4) του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών (οδηγία (ΕΕ), 2018/1972). Συγκεκριμένα με την παρ. 3  του ανωτέρω άρθρου  διασφαλίστηκε ότι οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύου έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε οποιαδήποτε υλική υποδομή που ελέγχεται από εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές δημόσιες αρχές και πληροί τις τεχνικές προδιαγραφές, για να φιλοξενήσει σημεία ασύρματης πρόσβασης μικρής εμβέλειας ή είναι απαραίτητη για τη σύνδεση τέτοιων σημείων πρόσβασης με ένα κεντρικό δίκτυο, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού οδών, όπως είναι οι στύλοι φωτισμού, οι πινακίδες των δρόμων, οι φωτεινοί σηματοδότες, οι διαφημιστικές πινακίδες, οι στάσεις λεωφορείων, οι σταθμοί τρένων και μετρό. Βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει επίσης, μέσω του αναπτυξιακού πολυνομοσχεδίου («Επενδύω στην Ελλάδα και άλλες διατάξεις», ν. 4635/2019), το οποίο περιλαμβάνει ένα επικαιροποιημένο, συνεκτικό και λειτουργικό πλαίσιο για την αδειοδότηση κατασκευών κεραιών στην ξηρά, με το οποίο απλοποιείται και επιταχύνεται η αδειοδοτική διαδικασία. Με βάση το ανωτέρω πλαίσιο, η έκδοση της πολεοδομικής έγκρισης έπεται της χορήγησης άδειας κατασκευής κεραίας από την ΕΕΤΤ, η οποία πραγματοποιείται μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος e-Άδειες, το οποίο χρησιμοποιείται για τα κτήρια και θα είναι συνδεδεμένο με το Σύστημα Ηλεκτρονικής Υποβολής Αιτήσεων(ΣΗΛΥΑ) της ΕΕΤΤ. Επίσης, για ορισμένες αναβαθμίσεις κατασκευών κεραιών δεν απαιτείται πλέον η τροποποίηση της υπάρχουσας άδειας, αλλά η υποβολή δήλωσης στην ΕΕΤΤ συνοδευόμενη από τις απαραίτητες επικαιροποιημένες εγκρίσεις.

Πέραν της επιτάχυνσης της αδειοδοτικής διαδικασίας, η ανάπτυξη και εγκατάσταση δικτύων νέων τεχνολογιών αναμένεται να διευκολυνθεί περαιτέρω μέσω των «Εγκαταστάσεων Κεραιών Χαμηλής Ηλεκτρομαγνητικής Περιβαλλοντικής Όχλησης» (ΕΚΚΧΟ)[5] [5]. Βάσει του ισχύοντος νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, οι ΕΚΚΧΟ εξαιρούνται από τη διαδικασία έκδοσης άδειας κεραιών (με την επιφύλαξη της νομοθεσίας που ισχύει για κτήρια ιστορικής ή φυσικής αξίας), καθώς απαιτείται μόνο μια διαδικασία δήλωσης μέσω του ΣΗΛΥΑ.

Οι εν λόγω εγκαταστάσεις κατασκευών (ΕΚΚΧΟ) συμπεριλαμβάνουν τις κεραίες για χρήση εντός κτηρίων και για τη μεταφορά δεδομένων τοπικής εμβέλειας (π.χ. εντός βιομηχανικών εγκαταστάσεων, γηπέδων, συγκροτημάτων κτηρίων κ.λπ.),τις εγκαταστάσεις μικροκυψελών ή αναμεταδοτών μικροκυψελοειδών δικτύων και τις εγκαταστάσεις κεραιών σταθμών συμπληρωματικής ραδιοκάλυψης.

Ειδικά για τα δημόσια δίκτυα κινητής τηλεφωνίας και την τοποθέτηση κεραιών σε εσωτερικούς χώρους χωρίς την υποχρέωση δήλωσης, βρίσκεται σε ισχύ η απόφαση της ΕΕΤΤ 751/1/5-3-2015 «Τροποποίηση και κωδικοποίηση της υπ’ αριθμ. 529/138/30−6−2009 απόφασης της ΕΕΤΤ 751/1/5- 3-2015 «Υπαγωγή κατασκευών κεραιών Femtocells στο άρθρο 1 παρ. 2 εδ. στ΄ του Ν. 2801/2000» (ΦΕΚ 1462/Β/2015). Επιπλέον, έχει εκδοθεί από την Ε.Ε. ο εκτελεστικός κανονισμός (EE) 2020/1070 , ο οποίος καθορίζει τα τεχνικά και φυσικά χαρακτηριστικά των σημείων ασύρματης πρόσβασης μικρής εμβέλειας (small cells) τα οποία αναφέρονται στο δεύτερο εδάφιο της πρώτης παραγράφου του άρθρου 57 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972, όπως ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Άρθρο 165 του νόμου 4727/2020.

Αναβάθμιση σταθερών δικτυακών υποδομών

Στις προηγούμενες γενιές δικτύων κινητών επικοινωνιών, ο σχεδιασμός και η λειτουργία τους ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από τα σταθερά δίκτυα. Στα δίκτυα 5ης γενιάς είναι σημαντική η σύνδεση με τα σταθερά δίκτυα οπτικών ινών, καθώς οι πολύ υψηλοί ρυθμοί μετάδοσης που θα παρέχονται στους τελικούς χρήστες και η πολύ μεγάλη πυκνότητα των συνδεδεμένων ασύρματων συσκευών, θέτουν υψηλές απαιτήσεις για backhauling/fronthauling που θα πρέπει να εξυπηρετηθεί από σταθερές δικτυακές υποδομές. Επομένως, η ύπαρξη ενός σταθερού δικτύου οπτικών ινών, όσο το δυνατό πυκνότερου, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη και λειτουργία ενός 5G δικτύου.

Συναφώς, οι υφιστάμενες υποδομές δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Ελλάδα θα πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να υποστηριχθούν όλα τα στάδια υλοποίησης των δικτύων 5G. Αυτό αναμένεται να αντιμετωπιστεί μέσω επενδυτικών προγραμμάτων των παρόχων, κάποια από τα οποία βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, σε συνδυασμό με στοχευμένες δράσεις δημόσιας παρέμβασης (οι οποίες είναι σχεδιασμένες με τρόπο μεταξύ τους συμπληρωματικό). Ο συνδυασμός αυτός θα εξασφαλίσει το απαιτούμενο υπόβαθρο για την ανάπτυξη και λειτουργία των δικτύων 5G.

Επιπλέον, ο  συνδυασμός σταθερών και 5G δικτύων, λόγω του γεγονότος ότι η Ελλάδα υλοποιεί αυτή τη στιγμή τα δίκτυα υψηλών ταχυτήτων, αναμένεται να επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του FTTH (Fiber to the Home) Council Europe, το πρόσθετο κόστος που απαιτείται, ώστε ένα υπό κατασκευή FTTH δίκτυο να μπορέσει να φιλοξενήσει και τις υποδομές 5G κυμαίνεται από 1% έως 7%, ενώ θεωρητικά το όφελος στο κόστος υλοποίησης των δικτύων 5G, λόγω του από κοινού σχεδιασμού σταθερών δικτύων και δικτύων 5G, μπορεί να υπερβεί το 65 %[6] [6].

Συναφώς, ο συνδυασμός της υλοποίησης του Εθνικού Ευρυζωνικού Σχεδίου (με τη δημόσια παρέμβαση να ξεπερνά τα 400 εκατ. € μέχρι το 2023) και των επενδύσεων που σχεδιάζουν οι ιδιώτες πάροχοι, έχει ως στόχο έως το 2023 να παρέχει πρόσβαση σε ένα μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών της χώρας (άνω του 70%) σε συνδέσεις ταχύτητας 100+Mbps. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλιστούν παράλληλα οι απαραίτητες οπισθοζευκτικές υποδομές για τη φιλοξενία ενός πυκνού δικτύου 5G.

Περαιτέρω, με το άρθρο 151 του ν. 4727/2020 απλοποιήθηκε η διαδικασία για έργα εγκατάστασης ή και συντήρησης δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών με τοπικές και μη σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, ιδίως έργα εγκατάστασης δικτύων ή και επέκτασης μικρής κλίμακας, έργα μετατόπισης υφιστάμενων δικτύων, έργα συντήρησης ή και επισκευής δικτύων, τα οποία δύνανται να θεωρούνται «έργα χαμηλής όχλησης»και εξαιρούνται από τη διαδικασία χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης του Παραρτήματος Χ του ν.4070/2012.

Ο νόμος 4463/2017 ο οποίος ενσωματώνει την Ευρωπαϊκή οδηγία 2014/61 για τα μέτρα μείωσης κόστους εγκατάστασης υψίρρυθμων δικτύων, προωθεί την αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών και την από κοινού εγκατάσταση και χρήση υποδομών για την  επιτάχυνση αλλά και μείωση του κόστους ανάπτυξης των δικτύων.

Σύμφωνα με την προαναφερθείσα στην παράγραφο 7.1.1 Σύσταση της Επιτροπής C(2020) 6270, τα κράτη μέλη πρέπει μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου 2020 να καθορίσουν και να ανταλλάξουν τόσο μεταξύ τους όσο και με την Επιτροπή, καλές πρακτικές σχετικά με την εξομάλυνση της διαδικασίας χορήγησης εγκρίσεων, της διαφάνειας μέσω του ενιαίου σημείου πληροφόρησης και της επέκτασης του δικαιώματος πρόσβασης σε υφιστάμενες φυσικές υποδομές, καθώς και τις ενέργειες σε εθνικό επίπεδο, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη και ευνοϊκή στις επενδύσεις πρόσβαση στο ραδιοφάσμα 5G.

Τέλος, μέχρι τον Μάρτιο του 2021 τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει στο περιεχόμενο της εργαλειοθήκης σχετικά στους τομείς της Σύστασης.

Διάθεση φάσματος ραδιοσυχνοτήτων

Με βάση τις προϋφιστάμενες χρήσεις στην Ελλάδα το προς διάθεση φάσμα στη ζώνη 3400-3800 MHz ήταν κατακερματισμένο και δεν ήταν δυνατή η διάθεση των 80-100 MHz ανά δίκτυο (ακόμα και με την υπόθεση ότι στη ζώνη θα δραστηριοποιούνταν τρία διακριτά δίκτυα 5G). Ως εκ τούτου, εξετάστηκαν εναλλακτικές προσεγγίσεις, ώστε να αρθεί ο κατακερματισμός της χρήσης της ζώνης και να διατεθεί επαρκές συνεχόμενο φάσμα για τα δίκτυα 5G. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕΤΤ δημοσίευσε τον Ιανουάριο 2019 Τεχνική Ανακοίνωση επισκόπησης φασματικών ζωνών για την ανάπτυξη δικτύων 5G[7] [7]. Σκοπός της Τεχνικής Ανακοίνωσης ήταν η πληροφόρηση όλων των ενδιαφερόμενων μερών αναφορικά με τις φασματικές ζώνες, οι οποίες εξετάζονται και αναμένεται να διατεθούν το προσεχές διάστημα για την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων και ειδικότερα δικτύων 5ης γενιάς (5G).

 

7.1.3 Έργα

Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά τα σχεδιαζόμενα έργα για την υλοποίηση του άξονα της Συνδεσιμότητας.

Κουπόνι Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας (Super-Fast Broadband – SFBB)

Στόχος της δράσης είναι η ενίσχυση ζήτησης ηλεκτρονικών υπηρεσιών πρόσβασης σε υπερυψηλές διαδικτυακές ταχύτητες από 100 Mbps έως 1 Gbps. Η δράση έχει προϋπολογισμό 50 εκ. € ανά έτος και χρηματοδοτείται από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ενώ έλαβε την έγκριση της Ε.Ε. ως προς τη συμβατότητα με το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων (Απόφαση DG COMP S.A. 49935)[8] [8].Η δράση απευθυνόταν αρχικά σε πολίτες και επιτηδευματίες, ενώ πλέον έχει επεκταθεί και σε επιχειρήσεις, ενώ η διάρκειά της έχει παραταθεί έως το 2022.

Ανάπτυξη Υποδομών Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας (Ultra-Fast Broadband – UFBB)

Η δράση αποτελεί την πλέον σημαντική παρέμβαση του «Εθνικού Σχεδίου Ευρυζωνικής Πρόσβασης Επόμενης Γενιάς 2014-2020» με στόχο την αύξηση της διαθεσιμότητας ευρυζωνικών υπηρεσιών επόμενης γενιάς σε όλη τη χώρα. Περιλαμβάνει την ανάπτυξη εκτεταμένου δικτύου ευρυζωνικών υποδομών υπερυψηλής ταχύτητας, με δυνατότητα παροχής διαδικτυακής σύνδεσης ταχύτητας τουλάχιστον 100 Mbps και δυνατότητας αναβάθμισης σε 1 Gbps, έτσι ώστε να στοχεύει στην κάλυψη με ευρυζωνικές υπηρεσίες περίπου 2.400.000 πολιτών. Απευθύνεται σε πολίτες (οικιακούς καταναλωτές και επαγγελματίες) που στερούνται πρόσβασης σε δίκτυα υψηλών ταχυτήτων και δεν πρόκειται να καλυφθούν από τα εμπορικά δίκτυα στο προσεχές μέλλον. Ταυτόχρονα, μέσω της δράσης, κοινωνικοοικονομικοί φορείς εντός των περιοχών παρέμβασης αναμένεται να καλυφθούν με ταχύτητες 1 Gbps. Στο πεδίο εφαρμογής της δράσης υπάγονται περίπου 812.155 ενεργές συνδέσεις που δεν καλύπτονται από τα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια των τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Το έργο θα υλοποιηθεί με τη Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 700 εκατ. €, από τα οποία τα 300 εκατ. € αποτελούν συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη, η οποία καλύπτεται από τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020.

Συνεκτιμώντας τα επενδυτικά σχέδια των παρόχων, όπως έχουν δηλωθεί σε διάφορα στάδια διαδικασιών χαρτογράφησης που διεξήγαγε η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, αλλά και τα σχεδιαζόμενα και υπό υλοποίηση έργα της ίδιας, μέχρι το 2023 αναμένεται η κάλυψη δικτύων VHC, ταχύτητας 100+ Mbps να υπερβαίνει το 70% των ενεργών γραμμών.

Ανάπτυξη δικτύου υποβρυχίων καλωδίων σύνδεσης με τα Ελληνικά Νησιά (Submarine Cables – Greek Islands)

Τα περισσότερα ελληνικά νησιά υστερούν αρκετά σχετικά με τις ευρυζωνικές συνδέσεις τους. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα έχει 107 κατοικημένα νησιά, μεταξύ των οποίων 51 έχουν κατοίκους άνω των 1000 ατόμων. Με εξαίρεση κάποια μεγάλα νησιά όπως η Κρήτη, η Κέρκυρα, η Νάξος και η Πάρος που διαθέτουν επαρκείς συνδέσεις, οι αντίστοιχες συνδέσεις των υπολοίπων χαρακτηρίζονται από συνδέσεις χαμηλής χωρητικότητας (κυρίως ασύρματες) οι οποίες στερούν επαρκείς ευρυζωνικές ταχύτητες από την εξυπηρέτηση των τελικών χρηστών. Η ύπαρξη συνδέσεων υψηλών ταχυτήτων είναι πεδίο ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. Ο τουρισμός είναι η κύρια πηγή εισοδήματος για πολλά νησιά. Κατά την διάρκεια των θερινών μηνών, τόσο οι σταθερές όσο και η κινητές διαδικτυακές συνδέσεις χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα χαμηλές ταχύτητες, επηρεάζοντας την ποιότητα της τουριστικής εμπειρίας. Όμως και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όπου παρατηρείται απομόνωση, αυξάνεται η ανάγκη για υπηρεσίες τηλεϊατρικής, απομακρυσμένης εκπαίδευσης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Λόγω του υψηλού κόστους ανάπτυξης υποβρυχίων καλωδίων και του εποχιακού χαρακτήρα της ζήτησης, υπάρχει χαμηλό ενδιαφέρον από ιδιωτικούς φορείς να επενδύσουν σε νέες υποδομές δικτύων που θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν τις ευρυζωνικές ανάγκες αυτών των νησιών. Η ανάπτυξη σύγχρονων υποθαλάσσιων καλωδίων οπτικών ινών για τη διασύνδεση των νησιών θα αντιμετωπίσει ένα σημαντικό εμπόδιο για τη διαθεσιμότητα ευρυζωνικών υπηρεσιών υψηλής ταχύτητας στους τελικούς χρήστες, τόσο μέσω σταθερών όσο και κινητών δικτύων, ενισχύοντας τη χωρητικότητα και την ανοχή της δικτυακής υποδομής.

Ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων σε «λευκές» αγροτικές περιοχές – Rural Broadband

Το έργο είναι μια εθνική πρωτοβουλία που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εθνικούς πόρους και βραβεύτηκε στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Βραβείων Ευρυζωνικότητας 2017. Αντικείμενο του έργου αποτελεί η ανάπτυξη και λειτουργία δημόσιων ευρυζωνικών υποδομών υψηλής ταχύτητας, σε «λευκές» αγροτικές και νησιωτικές περιοχές της χώρας, με προϋπόθεση την τεχνολογική ουδετερότητα και προοπτική αξιοποίησής τους από τηλεπικοινωνιακούς παρόχους του ιδιωτικού τομέα. Μέσω των υποδομών που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου, 525.000 πολίτες σε 5.077 οικισμούς αγροτικών και παραμεθόριων ορεινών και νησιωτικών περιοχών της χώρας απέκτησαν πρόσβαση σε υπηρεσίες ταχύτητας τουλάχιστον 30 Mbps.

WiFi4GR – Ανάπτυξη δημόσιων σημείων ασύρματης ευρυζωνικής πρόσβασης στο διαδίκτυο

Το συγκεκριμένο έργο αφορά την προμήθεια, εγκατάσταση, παραμετροποίηση, σύνδεση και θέση σε λειτουργία σημείων ασύρματης πρόσβασης WiFi (Hotspots) στο Διαδίκτυο σε διάφορες περιοχές πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος με διασπορά σε ολόκληρη τη χώρα. Υπολογίζεται ότι με το έργο θα καλυφθούν, περίπου 3.200 περιοχές ασύρματης – WiFi πρόσβασης σε όλη την επικράτεια. Το σύστημα, το οποίο θα αναπτυχθεί, θα διαθέτει κεντρικό σύστημα παρακολούθησης και διαχείρισης, μέσω του οποίου θα παρακολουθούνται συνεχώς, σε πραγματικό χρόνο, όλα τα δομικά στοιχεία του δικτύου. Επιπλέον, θα υπάρχει δυνατότητα κεντρικής ρύθμισης λειτουργικών παραμέτρων του, εξ αποστάσεως ρύθμισης παραμέτρων στοιχείων του και κεντρική ρύθμιση της πολιτικής χρήσης του. Η δράση είναι συμπληρωματική της αντίστοιχης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τίτλο WiFi4EU, με την οποία παρέχεται δωρεάν σύνδεση WiFi σε πολίτες και επισκέπτες σε δημόσιους χώρους δήμων της Ε.Ε. και έχει σκοπό να καλύψει τους δήμους, οι οποίοι δεν θα ενταχθούν στο έργο της Ε.Ε. ή/και να καλύψει επιπλέον σημεία ασύρματης πρόσβασης των δήμων που θα ενταχθούν στο WiFi4EU.

Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη δικτύων πέμπτης γενιάς (5G)

Η προετοιμασία και η ανάπτυξη δικτύων 5ης γενιάς αποτελεί μεγάλη πρόκληση και προϋποθέτει την εφαρμογή ενός συνεκτικού πλάνου για τη χώρα. Η ΓΓΤΤ εκπόνησε σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη δικτύων πέμπτης γενιάς (5G), το οποίο προδιάγραψε σαφές ρυθμιστικό και νομοθετικό πλαίσιο ανέλαβε πρωτοβουλίες για την διασφάλιση παροχής οικονομικών κινήτρων και την ενθάρρυνση της ανάπτυξης 5G υποδομών. Το ρυθμιστικό πλαίσιο υποστηρίζει πλέον την πραγματοποίηση επενδύσεων για την ανάπτυξη δικτύων και υπηρεσιών 5G, ενώ το κράτος θα προωθήσει την ανάπτυξη  καινοτόμων υπηρεσιών και εφαρμογών 5G, καθώς και την υιοθέτησή τους από τομείς της οικονομίας.

Με τα ανωτέρω, η ΓΓΤΤ στοχεύει στην ενίσχυση των υποδομών οπτικών ινών, τη δημιουργία καινοτόμων ψηφιακών υποδομών, την ανάπτυξη ασύρματων ευρυζωνικών δικτύων 5ης γενιάς σε εθνικό επίπεδο και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας βασικών οικονομικών τομέων (τουρισμός, αγροτική παραγωγή, μεταφορές), μέσω της ανάπτυξης νέων καινοτόμων εφαρμογών οι οποίες θα κεφαλαιοποιούν τα πλεονεκτήματα των δικτύων 5G. Στην κατεύθυνση αυτή θεσμοθετήθηκε με τον Νόμο 4727/2020 η δημιουργία του Ταμείου «Φαιστός» το οποίο θα επενδύει σε νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη εφαρμογών που εκμεταλλεύονται τα χαρακτηριστικά των δικτύων 5ης γενιάς.

Το σχέδιο δράσης εξειδικεύεται σε τρεις άξονες:

Οι ανωτέρω άξονες εξειδικεύθηκαν στις προαναφερόμενες παραγράφους παραγράφους.

Εφαρμογή δομημένης καλωδίωσης σε κτήρια, προκειμένου να διευκολύνεται η εγκατάσταση οπτικών ινών σε κάθε σπίτι (Fiber readiness)

Η πλειονότητα των κτιριακών υποδομών της χώρας (τόσο επαγγελματικοί χώροι όσο και κατοικίες) στερείται πρόβλεψης για την υποδοχή οπτικών ινών και τη φιλοξενία της επιπλέον αναγκαίας υποδομής στους κοινόχρηστους χώρους. Το αποτέλεσμα είναι το κόστος της εκ των υστέρων εγκατάστασης να είναι αποθαρρυντικό και να λειτουργεί ως τροχοπέδη στην υιοθέτηση υποδομών υπερυψηλών ταχυτήτων.

Το πρόγραμμα συμβάλλει στην άμβλυνση των ανωτέρω περιορισμών, προβλέποντας την παροχή κινήτρων για την εγκατάσταση οπτικής ίνας και του συνοδού εξοπλισμού, επιταχύνοντας την πρόσβαση των πολιτών σε υπερυψηλές ταχύτητες.

Λειτουργία πληροφοριακού συστήματος χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης

Ο νόμος 4463/2017 ο οποίος ενσωματώνει την Ευρωπαϊκή οδηγία 2014/61 προβλέπει τη λειτουργία πληροφοριακού συστήματος μέσω του οποίου υλοποιείται η μονοαπευθυντική διαδικασία υποβολής αιτήσεων έγκρισης ή χορήγησης δικαιωμάτων διέλευσης και η χορήγηση δικαιωμάτων διέλευσης. Το πληροφοριακό σύστημα θα υλοποιηθεί από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) με ευθύνη  της ΓΓΤΤ.

Χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοφάσματος στις ζώνες ραδιοσυχνοτήτων των 700 MHz, 2 GHz, 3400-3800 MHz και 26 GHz

Το Φεβρουάριο του 2020, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της διάθεσης του φάσματος για υπηρεσίες 5G η EETT προχώρησε στην «Δημόσια Διαβούλευση Αναφορικά με τη Χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες των 700 MHz, 2 GHz, 3400 – 3800 MHz και 26 GHz».

Για την αποδέσμευση ζωνών συχνοτήτων από τις υφιστάμενες χρήσεις και τη διάθεσή τους προς χρήση από τις εφαρμογές δικτύων 5G υλοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες δράσεις:

Εντός του Οκτωβρίου 2020 ολοκληρώνεται η εκπόνηση χρονοδιαγράμματος μετάβασης από τον υφιστάμενο Χάρτη Συχνοτήτων στο νέο Χάρτη Συχνοτήτων Επίγειας Ψηφιακής Ευρυεκπομπής, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το Σεπτέμβριο του 2021.

Το Σεπτέμβριο 2020 η ΕΕΤΤ δημοσίευσε το τεύχος προκήρυξης, βάσει του οποίου θα διεξαχθεί η διαγωνιστική διαδικασία για τη χορήγηση δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στις ζώνες 700 MHz, 2 GHz, 3400-3800 MHz και 26 GHz με σκοπό την ανάπτυξη δικτύων ή/και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Στις 4 Νοεμβρίου 2020, η ΕΕΤΤ ανακοίνωσε ότι οι τρεις πάροχοι Cosmote, Vodafone και Wind, οι οποίοι κατέθεσαν φακέλους αίτησης συμμετοχής στις 30 Οκτωβρίου, έχουν προεπιλεγεί για να συμμετέχουν στη διαδικασία χορήγησης των δικαιωμάτων χρήσης. Η διαγωνιστική διαδικασία για όλα τα τμήματα συχνοτήτων θα πραγματοποιηθεί μέσω δημοπρασίας πολλαπλών γύρων με αυξανόμενο τίμημα με τη χρήση ειδικού λογισμικού και θα έχει ολοκληρωθεί έως το Δεκέμβριο του 2020. Με την ολοκλήρωση της δημοπρασίας, στη ζώνη των 3,400 – 3,800 MHz θα τεθούν άμεσα προς διάθεση 60 MHz περιφερειακής εμβέλειας, 270 ΜΗz εθνικής εμβέλειας και 60MHz εθνικής εμβέλειας διαθέσιμα από 1 Μαΐου 2029, στη ζώνη των 26GHz άμεσα διαθέσιμο φάσμα εύρους 1GHz και στη ζώνη των 2 GHz άμεσα διαθέσιμα 2×15 MHz και 2×45 ΜΗz θα είναι διαθέσιμα από τις 6 Αυγούστου 2021. ενώ μέχρι το τέταρτο τρίμηνο του 2021 θα ολοκληρωθεί η διαδικασία απελευθέρωσης και διάθεσης των 2 x 30 MHz στη ζώνη των 700 MHz σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση των διαδικασιών σύμφωνα και με τις διεθνείς συμφωνίες για το τηλεοπτικό φάσμα της χώρας. Με βάση τα παραπάνω, τα πρώτα δίκτυα 5G αναμένεται να λειτουργήσουν στην Ελλάδα εντός του πρώτου τριμήνου του 2021.

Έργο ανάπτυξης μικροδορυφόρων

Το έργο αποτελεί σημαντικό βήμα στην υλοποίηση της στρατηγικής της χώρας για την αξιοποίηση των διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών και την ενσωμάτωσή τους στην εθνική οικονομία.

Περιλαμβάνει την ανάπτυξη συστοιχίας μικροδορυφόρων που θα εξυπηρετούν εφαρμογές τηλεπικοινωνιών και γεωεπισκόπησης για χρήση σε τομείς, όπως οι κυβερνητικές δορυφορικές υπηρεσίες, η χαρτογραφία, η ναυτιλία, η γεωργία ακριβείας, η τοπογραφία και η πολεοδομία καθώς και άλλους τομείς της οικονομίας. Το έργο των μικροδορυφόρων σχεδιάζεται να χρησιμοποιήσει τις υποδομές Fiber in the sky – EuroQCI, με σκοπό την ολοκληρωμένη παροχή ασφαλών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.

Επιπροσθέτως, το έργο των μικροδορυφόρων θα υποστηρίζει εφαρμογές και υπηρεσίες για την έρευνα και διάσωση, την επιτήρηση των συνόρων, την εθνική ασφάλεια, την πολιτική προστασία και την προστασία του περιβάλλοντος. Η κατασκευή του συστήματος των μικροδορυφόρων (διαστημικό και επίγειο τμήμα) αναμένεται να αυξήσει τις ικανότητες της ελληνικής βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας.

Το έργο αναμένεται να αυξήσει τη διαθεσιμότητα, την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα των κυβερνητικών δικτύων επικοινωνίας. Παράλληλα θα προσφέρει συνδέσεις υψηλής ταχύτητας σε απομακρυσμένες περιοχές λαμβάνοντας υπόψη το CSR 3 το 2020.

Επιπλέον, ο σχηματισμός ανάπτυξης των μικρο-δορυφόρων είναι μέρος της πρωτοβουλίας EU GovSatCom, EuroQCI και Connectivity που ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15 Ιουλίου 2020.

Ψηφιακός Μετασχηματισμός Επιχειρήσεων, με έμφαση στις ΜΜΕ  / Advanced 5G/FTTx productivity readiness

Η δράση θα εστιάσει στην παροχή της δυνατότητας των ελληνικών επιχειρήσεων να διαμορφώσουν άμεσα τους «ψηφιακούς υποδοχείς» που απαιτούνται για τον μετασχηματισμό τους.

Ενδεικτικά οι ψηφιακές υποδομές στις οποίες στοχεύει η δράση είναι: Virtual Private Networks, Cloud infrastructure, Big data analytics & AI capabilities, IoT, industrial automation. Οι έγκαιρες επενδύσεις σε αυτές τις υποδομές θα εκτοξεύσουν την ψηφιακή τους ωριμότητα σε συνδυασμό με μία σειρά συμπληρωματικών δράσεων στο επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.

Fiber in the sky και επίγειες υποδομές

Η Ελλάδα έχει ήδη δρομολογήσει ενέργειες προκειμένου να είναι παρούσα στην επόμενη γενιά ασφαλών τηλεπικοινωνιών. Το πρόγραμμα εντάσσεται στην ευρύτερη πρωτοβουλία της Ε.Ε. Quantum Communication Infrastructure (QCI) και η Ελλάδα έχει διασφαλίσει την κατασκευή του πρώτου στην Ευρώπη επίγειου σταθμού επικοινωνίας στο Αστεροσκοπείο Χελμού σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).

Η πρωτοβουλία QCI στοχεύει στη δημιουργία ενός ασφαλούς συστήματος επικοινωνίας υπερυψηλών ταχυτήτων που με τη χρήση κβαντικής τεχνολογίας κρυπτογράφησης θα προστατεύει την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από κυβερνοκινδύνους.

GOVSATCOM – GreeCom

Η Ελλάδα διαθέτει σε λειτουργία ένα δίκτυο κυβερνητικών δορυφορικών επικοινωνιών που διασυνδέει τα κέντρα αποφάσεων της χώρας με υπηρεσίες φωνής και δεδομένων, με σκοπό την απρόσκοπτη και διαρκή δυνατότητα επικοινωνίας των κρίσιμων κρατικών Υπηρεσιών ακόμα και σε περιόδους κρίσης.

Η λειτουργία του GreeCom θα επεκταθεί και θα συμπληρωθεί με τις δυνατότητες ασφαλών επικοινωνιών που θα παρέχονται το έργο των μικροδορυφόρων και του Fiber in the sky.

Συνδεδεμένοι αυτοκινητόδρομοι

Η δράση προβλέπει κάλυψη 5G σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους της χώρας οι οποίοι ανήκουν στο core δίκτυο των λεγόμενων Trans-European Transport Networks (TEN-T)[10] [10], με στόχο τη δημιουργία της κατάλληλης υποδομής που θα εξυπηρετήσει τη Συνδεδεμένη και Αυτοματοποιημένη Κινητικότητα (CAM). Στη δράση περιλαμβάνεται όλο το κύριο οδικό δίκτυο που συνδέει τις βασικές υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια κλπ) με τις βασικές πύλες εξόδου από τη χώρα.

Σε σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής επιτροπής, εκτιμάται ότι το 2025 το ετήσιο όφελος από την εισαγωγή των δικτύων 5G στις μεταφορές θα ανέλθει στα €8.3 bn[11] [11] για την ΕΕ, ενώ για τη χώρα το όφελος από την υλοποίηση των 5G δικτύων στις μεταφορές θα συνεισφέρει σωρευτικά μέχρι το 2030, μπορεί να εισφέρει έσοδα ύψους €2.3bn[12] [12] εφόσον η σταδιακή ανάπτυξη του δικτύου ξεκινήσει το 2021.

Η δράση εκτιμάται, μεταξύ άλλων, ότι θα επιταχύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα θα βελτιώσει σημαντικά την παραγωγικότητα του κλάδου, θα μειώσει δραστικά τα ατυχήματα, ενώ παράλληλα θα περιορίσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αναβάθμιση του Ελληνικού Copernicus Collaborative Ground Segment

Ανάπτυξη περιφερειακής υποδομής μεγάλου όγκου δεδομένων παρατήρησης της Γης καθώς και άλλου συμπληρωματικών τέτοιων, που θα επιτρέπει την πρόσβασή τους, την επεξεργασία τους και την διάχυση παραγωγής εξειδικευμένης πληροφορίας.  Ουσιαστικά πρόκειται για την αναβάθμιση κι εξέλιξη του Ελληνικού Copernicus Collaborative Ground Segment https://sentinels.space.noa.gr/ με σκοπό την επιχειρησιακή λειτουργία του ως πληροφοριακού συστήματος για την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, Βαλκανίων και Παρευξεινίων περιοχών.

Την λειτουργία της  υπηρεσίας αυτής που επιτρέπει την δωρεάν και ελεύθερη πρόσβαση καθώς και την απόκτηση  δεδομένων Copernicus με γεωγραφική κάλυψη των περιοχών που αναφέρθηκαν παραπάνω,  την έχει υπό την ευθύνη του το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών σε συνεργασια με το  ΕΔΥΤΕ που διαθέτει τις  υποδομές και διαδικτυακή σύνδεση υψηλών ταχυτήτων για αυτό τον σκοπό.

Σκοπός είναι η υποκείμενη υπολογιστική και διαδικτυακή υποδομή να αναπτυχθεί ως μία ανοιχτού τύπου και όχι ως ένα μονολιθικό κλειστό σύστημα εντάσσοντας οργανικά και λειτουργικά  υφιστάμενες υποδομές δεδομένων, υπολογιστικών πόρων και υπηρεσιών τόσο Ευρωπαϊκών και ειδικότερα του Ευρωπαϊκου Οργανισμού Διαστήματος αλλά και Εθνικών  (βλ. ανοικτά δεδομένα της Κτηματολόγιο Α.Ε., Υπηρεσίες Πολιτικής Προστασίας κλπ.).

Τα κύρια δομικά στοιχεία της υπό ανάπτυξης υποδομής προϋποθέτουν, σύγχρονα αποθηκευτικά μέσα και λογισμικό, ενσωμάτωση Υπερυπολογιστών παράλληλης επεξεργασίας και Πυραμίδες Δεδομένων καθώς και υψηλές ταχύτητες διασύνδεσης με το πανευρωπαϊκό ακαδημαϊκο δίκτυο GEANT.

Οι εφαρμογές που προβλέπονται αφορούν σε περιβαλλοντική διαχείριση οικοσυστημάτων και αστικού ιστού, επιτήρηση θαλασσών, κλιματική αλλαγή και φυσικές καταστροφές καθώς και στοχευμένες εφαρμογές στην γεωργία.

Ασφαλής περιαγωγή χρηστών της Δημόσιας Διοίκησης

Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσεται υποδομή govroam, ομόσπονδης υπηρεσίας περιαγωγής που υιοθετεί αρχές αντίστοιχες με το eduroam και απευθύνεται στην κοινότητα των χρηστών της Δημόσιας Διοίκησης. Με γνώμονα την αναμενόμενη μεγάλη αύξηση της χρήσης ψηφιακών υπηρεσιών από το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα και την εξάπλωση των ευρυζωνικών υποδομών σε δημόσια κτίρια, καθώς και τη συνεπακόλουθη διαφαινόμενη ανάγκη εύκολης και ασφαλούς σύνδεσης των χρηστών αυτών ακόμα και όταν μετακινούνται σε άλλες υπηρεσίες, εντός και εκτός Ελλάδας, προτείνεται στο πλαίσιο της παρούσας δράσης να διεξαχθεί μελέτη σκοπιμότητας και τελικά να αναπτυχθεί πιλοτικά ομόσπονδη υποδομή περιαγωγής govroam. Η δράση μπορεί να τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η τεχνική ευθύνη να αναληφθεί από την ΕΔΥΤΕ, χάρη στη σημαντική προηγούμενη εμπειρία λόγω της ανάπτυξης και λειτουργίας του eduroam. Σε επόμενο στάδιο η ευθύνη για την παραγωγική λειτουργία της ομοσπονδίας govroam μπορεί να ανατεθεί στην ΓΓΠΣΔΔ, και το ΕΔΥΤΕ να αποκτά μόνο συμβουλευτικό ρόλο πλέον.

Πίνακας 5: Έργα σχετικά με την ανάπτυξη συνδεσιμότητας

Πηγή: Ιδία επεξεργασία

[1] [13] Διαθέσιμο στο https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/MEMO_10_200

[2] [14] Διαθέσιμο στο https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/communication-connectivity- competitive-digital-single-market-towards-european-gigabit-society

[3] [15] https://ec.europa.eu/newsroom/dae/document.cfm?doc_id=69383

[4] [16]https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/policies/improving-connectivity-and-access

[5] [17] Ή συνολική ισοτροπική ισχύς ακτινοβολίας (e.i.r.p.) δεν υπερβαίνει τα 164 Watt και υπό την προϋπόθεση ότι πληρούν ορισμένα κριτήρια, όπως ανώτατο ύψος δομής μέχρι 4 μέτρα.

[6] [18]Για περισσότερες πληροφορίες βλ. https://www.ftthcouncil.eu [19]

[7] [20] https://www.eett.gr/opencms/opencms/admin/News_new/news_0969.html [21]

[8] [22] Διαθέσιμη στο https://ec.europa.eu/competition/elojade/isef/case_details.cfm?proc_code=3_SA_49935

[9] [23] Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθμ.οικ.18/2020 (ΦΕΚ 1752/Β/7-5-2020)

[10] [24] https://ec.europa.eu/transport/infrastructure/tentec/tentec-portal/site/en/abouttent.htm [25],   [26]https://ec.europa.eu/transport/infrastructure/tentec/tentec-portal/site/maps_upload/annexes/annex1/Annex%20I%20-%20VOL%2023.pdf [26]

[11] [27] Identification and quantification of key socio-economic data to support strategic planning for the introduction of 5G in Europe, SMART 2014/0008 (σ.63).

[12] [28] Στόχοι και στρατηγικές για την εισαγωγή και λειτουργία δικτύων 5ης γενιάς στην Ελλάδα. Μελέτη της ΕΥ για λογαριασμό της ΓΓΤΤ.