Αρχική Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξειςΆρθρο 49 Ενέργεια, κύρος και περιεχόμενο των έξυπνων συμβολαίων

Άρθρο 49 Ενέργεια, κύρος και περιεχόμενο των έξυπνων συμβολαίων

1. Ένα έξυπνο συμβόλαιο δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη από την ολοκλήρωση της προσχώρησής τους σε αυτό. Για την κατάρτιση του έξυπνου συμβολαίου εφαρμόζονται τα άρθρα 185 έως 196 του Αστικού Κώδικα, πλην του άρθρου 194.
2. Ένα έξυπνο συμβόλαιο είναι άκυρο εάν συντρέχει περίπτωση ακυρότητας των άρθρων 130, 138, 159 και 174 έως 179 του Αστικού Κώδικα.
3. Ως προς τα ελαττώματα της βούλησης των συμβαλλομένων μερών ενός έξυπνου συμβολαίου εφαρμόζονται τα άρθρα 140 έως 157 του Αστικού Κώδικα.
4. Ένα έξυπνο συμβόλαιο δύναται να αποτελεί μέρος κύριας σύμβασης που έχει συναφθεί με άλλο τρόπο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται το άρθρο 181 του Αστικού Κώδικα.
5. Οι όροι των έξυπνων συμβολαίων δύνανται:
α) να διατυπώνονται από τα συμβαλλόμενα μέρη και να ενσωματώνονται σε κώδικα προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή ή
β) να προκαθορίζονται στην αλυσίδα συστοιχιών ή άλλη Τ.Κ.Κ. και να επιλέγονται ή να γίνονται αποδεκτοί από τα συμβαλλόμενα μέρη.
6. Κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων για την κατάρτιση ενός έξυπνου συμβολαίου, εφαρμόζονται τα άρθρα 197 και 198 του Αστικού Κώδικα.
7. Τα έξυπνα συμβόλαια καταρτίζονται μόνο αυτοπροσώπως.

Σχόλια
  • 14 Ιουλίου 2022, 19:58 | Μπάλλας, Πελεκάνος & Συνεργάτες Α.Ε.Δ.Ε.

    Η αναλογική εφαρμογή διατάξεων του ΑΚ στις έξυπνες συμβάσεις (σύμφωνα με τα άρθρα 47 και 49 του Σχεδίου Νόμου) ενδέχεται να δημιουργήσει ανασφάλεια δικαίου, καθώς:
    – Σύμφωνα με τα άρθρα 130, 138 ΑΚ, η δήλωση βουλήσεως από ανίκανο ή η εικονική δήλωση βουλήσεως επιδρά στο κύρος της σύμβασης. Εφαρμόζονττηςσης αναλογικά οι διατάξεις περί ελαττώματος στη βούληση (140-157 ΑΚ). Ο ορισμός των έξυπνων συμβάσεων δεν αποκλείει την σύναψη έξυπνων συμβάσεων από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, στα οποία δεν θα είναι εφικτή η διάγνωση βούλησης ή/και η διάγνωση ελαττωμάτων στη βούληση αυτή.
    – Σύμφωνα με το άρθρο 159 ΑΚ, δικαιοπραξία για την οποία δεν τηρήθηκε ο τύπος που απαιτεί ο νόμος, εφόσον δεν ορίζεται το αντίθετο, είναι άκυρη. Δημιουργεί αμφιβολίες για τον τρόπο με τον οποίο δύναται μία έξυπνη σύμβαση να περιβληθεί τον νόμιμο τύπο, για παράδειγμα τον συμβολαιογραφικό τύπο σε περίπτωση μεταβίβασης κυριότητας ακινήτου.
    – Λόγω της φύσεως της έξυπνης σύμβασης, που συνεπάγεται, δυνάμει του ορισμού που αποδίδεται στο παρόν Σχέδιο Νόμου, αυτοματοποιημένη εκτέλεση των κωδικοποιημένων λειτουργιών, με τη συνδρομή ή όχι συγκεκριμένων προϋποθέσεων, δημιουργούνται ερωτηματικά ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα μπορεί να επιτυγχάνεται η ακύρωση δικαιοπραξίας, η ανάκληση δήλωσης βούλησης, η επαναφορά των πραγμάτων στην προηγούμενη κατάσταση, κοκ. Ιδίως σε περιπτώσεις που η έξυπνη σύμβαση θα συνεχίζει, έως ότου διαγνωστεί δικαστικά η ακυρότητα, να παράγει όλα τα έννομα αποτελέσματα, καθώς ο δανειστής δεν θα μπορεί να εξαναγκαστεί σε αντίθετη/αντίστροφη δικαιοπραξία, φαίνεται πως θα πρέπει να προβλεφθούν συγκεκριμένες διαδικασίες, ειδάλλως μπορεί να γεννηθεί υπέρμετρη βλάβη σε βάρος ενός καλόπιστου συναλλασσόμενου μέσω έξυπνης σύμβασης. Συνεπώς, το Σχέδιο Νόμου θα πρέπει να είναι σε θέση να προβλέψει την επίλυση των συγκεκριμένων ζητημάτων.
    – Η διατύπωση του άρθρου 49 παρ. 7 του Σχεδίου Νόμου, σύμφωνα με την οποία τα έξυπνα συμβόλαια καταρτίζονται μόνον αυτοπροσώπως, είναι δύσκολο να ερμηνευτεί, καθώς είναι παραπάνω από σύνηθες στις συναλλαγές τα πρόσωπα να εκπροσωπούνται από τρίτους.
    Πρέπει να διευκρινιτεί αν η συγκεκριμένη διάταξη κατατείνει στην άρνηση αναγνώρισης της δυνατότητας των συστημάτων ΤΝ να συνάπτουν έξυπνες συμβάσεις, στο πλαίσιο των καθορισμένων λειτουργιών τους, οι οποίες θα παράγουν όλα τα έννομα αποτελέσματα, όπως οι έξυπνες συμβάσεις που συνάπτουν τα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά. Είναι σαφές πως με τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, θα καταστεί δυσχερές να διακρίνουμε μεταξύ συμβάσεων που συνάπτονται αυτοπροσώπως και συμβάσεων που συνάπτονται μέσω συστημάτων ΤΝ.
    Άλλωστε, ήδη γίνεται λόγος για ενδεχόμενη αναγνώριση δικαιοπρακτικής ικανότητας σε συστήματα ΤΝ τόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκής νομοθεσίας όσο και σε κράτη-μέλη. Ο κατακερματισμός της νομοθετικής πρωτοβουλίας και η δημιουργία αντιθέσεων μεταξύ εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας όχι μόνο θα δημιουργήσει νομική ανασφάλεια, αλλά θα στραφεί εντέλει κατά της έρευνας και της ανάπτυξης των αναδυόμενων τεχνολογιών, σε αντίθεση με τους σκοπούς του παρόντος Σχεδίου Νόμου.

  • 12 Ιουλίου 2022, 00:40 | Επαμεινώνδας Στυλόπουλος

    η πρόβλεψη για αυτοπρόσωπη κατάρτιση, όπως αναφέρεται στη παράγραφο 7 του άρθρου 49, είναι κατά την γνώμη του γράφοντος προβληματική καθώς τα εν λόγω «συμβόλαια» ακολουθούν αυτοματοποιημένα κάποιον ηλεκτρονικό κώδικα, προγραμματισμένες εντολές ή προγραμματισμένη γλώσσα και δεν συνάπτονται συνήθως από τους «υπόχρεους», οι οποίοι απλά τα εφαρμόζουν, χωρίς μάλιστα επιλογή υπαναχώρησης. Ομοίως, οι δικονομικές ρυθμίσεις αναφορικά με τα εν λόγω συμβόλαια αποτελούν μια θετική πρωτοβουλία, ωστόσο δεν προκύπτουν προβλέψεις για τις περιπτώσεις στις οποίες – ως συνήθως – αυτά τα συμβόλαια δεν έχουν «συνταχθεί» με βάση το ελληνικό δίκαιο ή και με βάση κανένα δίκαιο… Το τελευταίο σημείο σχετίζεται με τη φύση αυτών των έξυπνων συμβολαίων, τα οποία είναι αμφίβολο πως θα εφαρμοστούν όταν τα συμβαλλόμενα μέρη δεν έχουν πολλές φορές γνωστή ταυτότητα ούτε για τον αντισυμβαλλόμενο μέρος.

  • 10 Ιουλίου 2022, 15:21 | Λεωνίδας Κανέλλος

    Χαιρετίζουμε τη θετική αυτή πρωτοβουλία του υπουργείου για την ΤΚΚ και τα έξυπνα συμβόλαια.

    Ωστόσο υπάρχει ανάγκη ορισμού τους όπως σε αλλοδαπά κείμενα (Ιταλία, Κύπρος, πολιτείες ΗΠΑ)

    Προτείνουμε προσθήκη παρ 1 με ορισμό Nick Szabo:

    1.Ως έξυπνα συμβόλαια νοούνται υπολογιστικά πρωτόκολλα συναλλαγών διατυπωμένα υπό κορφή υπό θετικών προτάσεων και κατάλληλα να εκτελούν, υπό συγκεκριμένα συνθήκες, τους όρους μιας νομικής σύμβασης, κατά τις αρχές του εθνικού δικαίου περί ηλεκτρονικών συμβάσεων.

    Επίσης η νομική τους αντιμετώπιση στο νομοσχέδιο είναι ατελής και δεν λαμβάνει υπόψη τη φύση τους ( νομική , τεχνική, νομοτεχνική) και τον χαρακτήρα του δημοσίου, ιδιωτικού ή κοινοπρακτικού δικτύου blockchain που τα φιλοξενεί.

    Δείτε πλήρες άρθρο κυπριακού νομοσχεδίου περί ΤΚΚ στην ιστοσελίδα Κυπριακού Υπουργείου Οικονομικών με σχόλια διαβούλευσης

    ……

    ΜΕΡΟΣ IV: ΕΞΥΠΝΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ

    Δυνατότητα έξυπνων συμβολαίων
    10. (1) Ένα έξυπνο συμβόλαιο δύναται:

    (i) να θεωρείται ως νομικά δεσμευτικό και έγκυρο συμβόλαιο, νοουμένου ότι πληρούνται οι απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας επί σύναψης έγκυρων συμβολαίων· ή
    (ii) να αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου νομικά δεσμευτικού και έγκυρου συμβολαίου, σύμφωνα με το εδάφιο (α) ανωτέρω, και να εκτελεί όρους τέτοιου συμβολαίου· ή
    (iii) να μην θεωρείται νομικά δεσμευτικό και έγκυρο συμβόλαιο, σύμφωνα με το εδάφιο (α) ανωτέρω και να μην αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου νομικά δεσμευτικού και έγκυρου συμβολαίου, σύμφωνα με το εδάφιο (β) ανωτέρω.

    (2) Οι όροι των έξυπνων συμβολαίων δύναται:

    (i) να διατυπώνονται από τα συμβαλλόμενα μέρη και να ενσωματώνονται σε κωδικό· ή
    (ii) να προκαθορίζονται στην αλυσίδα συστοιχιών ή την DLT και να επιλέγονται ή να γίνονται αποδεχτοί από τα συμβαλλόμενα μέρη.

    Ισχύουσα νομοθεσία
    11. (1) Η νομοθεσία που εφαρμόζεται για τα έξυπνα συμβόλαια που αποτελούν νομικά δεσμευτικά και έγκυρα συμβόλαια, σύμφωνα με το άρθρο 10 (1), εδάφια (α) και (β) ανωτέρω, είναι το εφαρμοστέο ισχύον δίκαιο επί των συμβάσεων.

    (2) Εκτός εάν άλλως ορίζεται διαφορετικά και/ή προβλέπεται ειδικότερα , η ισχύουσα νομοθεσία για τα έξυπνα συμβόλαια που δεν θεωρούνται νομικά δεσμευτικά και έγκυρα συμβόλαια, σύμφωνα με το άρθρο 10 (1), εδάφιο (γ) ανωτέρω, δύναται να καθοριστεί ανάλογα με τη φύση της συναλλαγής.

    Χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής
    12. Όπου απαιτείται υπογραφή ή σφράγιση συμβολαίου σε σχέση με τα έξυπνα συμβόλαια, δύναται να χρησιμοποιηθεί ηλεκτρονική ή προηγμένη ηλεκτρονική ή εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή σφραγίδα ή ηλεκτρονική ή εγκεκριμένη ηλεκτρονική χρονοσφραγίδα.

    Απόδειξη έξυπνων συμβολαίων
    13. Τα έξυπνα συμβόλαια που καταγράφονται σε κωδικούς θα θεωρούνται γραπτές συμβάσεις και δύναται να χρησιμοποιηθούν στο Δικαστήριο ως αποδεικτικά στοιχεία.
    Νοείται ότι για τη μετατροπή δεδομένων ή πληροφοριών από οποιαδήποτε γλώσσα προγραμματισμού ή κωδικών σε αναγνώσιμη μορφή και κατανοητή γλώσσα, δύναται να προσκομιστεί μαρτυρία εμπειρογνώμονα.

    Λεωνιδας Κανέλλος
    Δικηγόρος ΔΝ
    Πρόεδρος DPO Network

  • 1 Ιουλίου 2022, 11:11 | Ν. Ζαπριάνος

    Για την απόδοση στα ελληνικά του όρου smart contact να προτιμηθεί ο όρος (έξυπνη) /σύμβαση/, που χρησιμοποιείται άλλωστε και στις διατάξεις του ΑΚ που καλούνται σε εφαρμογή σύμφωνα με την παρ. 1 (ΑΚ 185 επ.).
    Ο όρος συμβόλαιο έχει άλλο νόημα, βλ. άρθρα 8 επ. του ν. 2830/2000. Το συμβολαιογραφικό έγγραφο δεν μπορεί βεβαίως να υποκατασταθεί από συμφωνία ενσωματωμένη σε κώδικα προγράμματος ηλεκτρονικού υπολογιστή (ΑΚ 159 που εφαρμόζεται σύμφωνα με την παρ. 2).

Σχόλια