1. Τα όργανα της Εταιρείας είναι η Γενική Συνέλευση, καθώς και το Διοικητικό Συμβούλιο που απαρτίζεται από τον Πρόεδρο , τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τα Μέλη του.
2. Το ανώτατο όργανο της Εταιρείας είναι η Γενική Συνέλευση, η οποία αποφασίζει για κάθε θέμα που προβλέπεται στο καταστατικό και στις διατάξεις του ν. 2190/1920, με εξαίρεση τα ζητήματα τα οποία αποφασίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
3. Όργανα διοίκησης της Εταιρείας είναι το Διοικητικό Συμβούλιο και ο Διευθύνων Σύμβουλος, οι αρμοδιότητες των οποίων, ως και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια, καθορίζονται και εξειδικεύονται από το καταστατικό της Εταιρείας σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ο Διευθύνων Σύμβουλος προΐσταται των Διευθύνσεων της Εταιρείας και λαμβάνει όλες τις αναγκαίες εκτελεστικές αποφάσεις σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο καταστατικό της Εταιρείας.
4. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από πέντε μέλη (Πρόεδρος, Διευθύνων Σύμβουλος, και τρία μέλη) και ορίζεται από τη Γενική Συνέλευση για πενταετή θητεία, είναι δε υπεύθυνο για τη διοίκηση της Εταιρείας και την επίτευξη των καταστατικών της σκοπών. Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει επί όλων των θεμάτων που σχετίζονται με τη διαχείριση της Εταιρείας, εκτός από τα θέματα εκείνα που σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου ανήκουν στην αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας μπορεί με απόφασή του να αναθέτει το χειρισμό ιδιαίτερων ζητημάτων σε εξειδικευμένους επιστήμονες, οι οποίοι δεν ανήκουν στο τακτικό προσωπικό της Εταιρείας και οι οποίοι διαθέτουν ειδικές γνώσεις και πείρα στις υποθέσεις που τους ανατίθενται, η δε αμοιβή αυτών προσδιορίζεται με την ίδια ως άνω απόφαση.
5. Ο Πρόεδρος και ο Διευθύνων Σύμβουλος είναι μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας, ασκούν τις προβλεπόμενες στο καταστατικό αρμοδιότητες και διορίζονται με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης για διάστημα πέντε ετών μετά από δημόσια προκήρυξη της θέσης και απόφαση του Υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης. Με την προκήρυξη της θέσης καθορίζεται και η διαδικασία της επιλογής, εξειδικεύονται τα αναγκαία προσόντα, οι όροι απασχόλησης και οι προϋποθέσεις διορισμού, μπορεί δε να ορίζεται ότι απαιτούνται και προσόντα πλέον των αναφερόμενων κατωτέρω. Τα απαιτούμενα προσόντα για την κατάληψη της θέσης του Προέδρου είναι πτυχίο Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αλλοδαπής, μεταπτυχιακό κατά προτίμηση σε συναφές αντικείμενο, πολυετής και διεθνής εμπειρία στον τομέα του Διαστήματος, εμπειρία σε θέματα διοίκησης και οργάνωσης, καθώς και άριστη γνώση τουλάχιστον της αγγλικής γλώσσας, ενώ η καλή γνώση και άλλων γλωσσών είναι επιθυμητή. Τα απαιτούμενα προσόντα για την κατάληψη της θέσης του Διευθύνοντος Συμβούλου είναι πτυχίο Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή αλλοδαπής, μεταπτυχιακό κατά προτίμηση σε συναφές αντικείμενο, πολυετής εμπειρία τόσο στον τομέα του Διαστήματος όσο και σε θέματα διοίκησης και οργάνωσης, καθώς και άριστη γνώση τουλάχιστον της αγγλικής γλώσσας, ενώ η πολύ καλή γνώση και άλλων γλωσσών είναι επιθυμητή.
6. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας πρέπει να διαθέτουν αναγνωρισμένο κύρος, επιστημονική επάρκεια και επαγγελματική εμπειρία, υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας και εκτενή εμπειρία που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της θέσης ή των τομέων στους οποίους δραστηριοποιείται η Εταιρεία.
Η σύσταση ενός τόσο σημαντικού Οργανισμού όπως αυτός, αίτημα το οποίο εκκρεμεί επί δεκαετίες, δεν είναι δυνατόν να περιγράφεται σε ένα τόσο πρόχειρο κείμενο.
Δεν ορίζεται πουθενά ποιοι συμμετέχουν στην Γενική Συνέλευση της «εταιρείας».
Δεν προβλέπεται καμία θεσμική συμμετοχή των φορέων που δραστηριοποιούνται στον χώρο (ΕΒΙΔΙΤΕ, Corallia Si-Cluster, ΓΓΕΤ κλπ.) τόσο στη Γενική Συνέλευση όσο και στο Δ.Σ.
Δεν προβλέπεται η σύσταση Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων ή Επιστημονικής Επιτροπής η οποία θα ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση της Διαστημικής Πολιτικής.
Τά υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ πώς θα ορίζονται και από ποιους; Θα πρέπει να ορίζονται από τους Φορείς που εμπλέκονται στην Διαστημική.
Η στελέχωση μιας τόσο σημαντικής δομής δεν θα πρέπει να γίνεται μόνο με απόφαση του Υπουργού, χωρίς καμία αξιολόγηση από άλλους φορείς, παρά μόνο από το Δ.Σ;
Στα απαιτούμενα προσόντα για τη θέση του Προέδρου και του Διευθύνοντος Συμβούλου, αναφέρεται «μεταπτυχιακό κατά προτίμηση σε συναφές αντικείμενο». Το «κατα προτίμηση» δεν είναι δεσμευτικό. Θα πρέπει να αφαιρεθεί ώστε να είναι υποχρεωτική η κατοχή (τουλάχιστον) μετ/κού τίτλου συναφούς με τους σκοπούς που υπηρετεί ο ΕΛ.Δ.Ο.
Η όλη δομή – Όργανα της προτεινόμενης εταιρίας δε συνάδουν με τις αρμοδιότητες / δράσεις μιας αντιπροσωπείας Κράτους – Μέλους ESA (βλ. σχόλιό μου Άρθρο 18).
Παρακάτω κατατίθενται μερικά σχόλια στο άρθρο 19:
– Παράγραφος 4: 3 μέλη για το διοικητικό συμβούλιο είναι πολύ περιορισμένος αριθμός δεδομένου των πολλών διαστημικών εφαρμογών και των γνώσεων που απαιτούνται για την κάθε εφαρμογή ξεχωριστά. Θα ήταν προτιμότερη η δημιουργία ενός συμβουλίου που θα διατελείται από έναν ειδήμων επιστήμονα (ακόμα και μη προσλαμβανομένου από την ΕΛ.ΔΟ. Α.Ε. και χωρίς προσωπικά οφέλη από προσωπικές εταιρίες) για κάθε εφαρμογή και τεχνολογικό τομέα ξεχωριστά. Ή τουλάχιστον, εφόσον τα 3 μέλη είναι ο μέγιστος αριθμός για λόγους αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας, θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα δημιουργηθεί μία τέτοια ομάδα επιστημόνων, ίσως και εκτός της ΕΛ.ΔΟ. Α.Ε. ή οποιά θα παρέχει τις συμβουλές της αμισθί στα 3 μέλη του συμβουλίου τα οποία όμως και θα πρέπει να έχουν τις απαραίτητες διαστημικές γνώσεις για την αξιολόγηση των προτάσεων τους.
– Παράγραφος 4: Ο τρόπος αξιολόγησης του Διοικητικού Συμβουλίου είναι απών. Θα πρέπει να αποφευχθεί η αντικατάσταση προσωπικού (και της διαστημικής στρατηγικής που πιθανότατα να επακολουθεί) μετά από την διάρκεια των 5 ετών, λόγω καθαρά πολιτικών αντιλήψεων, σε περίπτωση αλλαγής κυβερνήσεως. Για αυτό το λόγο προτείνεται για την αξιολόγηση να ζητηθεί και η συμβολή, από ανεξάρτητους φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού (π.χ. ΕΟΔ, Ευρωπαική Επιτροπή) και η αξιολόγηση να βασιστεί κυρίως πάνω στα έσοδα μείων έξοδα της ΕΛ.ΔΟ. όπως επίσης και στην αυξανόμενη συμμετοχή Ελληνικών εταιριών σε Ελληνικά και κυρίως Ευρωπαικά προγράμματα.
– Παράγραφος 5: Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο προσόν της πολυετής και διεθνής εμπειρίας στον τομέα του Διαστήματος κατά την πρόσληψη των στελεχών της ΕΛ.ΔΟ. Α.Ε.. Επίσης στην εμπειρία σε συναναστροφές με ανώτατους αξιωματούχους Ευρωπαικών και διεθνών οργανισμών (π.χ. ΕΟΔ, Ευρωπαική Επιτροπή), καθώς σκοπός της ΕΛ.ΔΟ. Α.Ε. πρέπει να είναι η πιο ενεργή συμμετοχή Ελληνικών εταιριών σε κονδύλια που προέρχονται από αυτούς. Αυτά τα δύο προαναφερθέντα είναι χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν τις πετυχημένες εθνικές υπηρεσίες διαστήματος άλλων Ευρωπαικών χωρών με τις μη πετυχημένες.
Ποιά είναι η έννοια της Γενικής Συνέλευσης; Από ποιόν-ποιούς αποτελείται;
Eίναι χρήσιμο να υπάρχει Scientific Committee και μάλιστα να μην διορίζεται αλλά να εκλέγεται, αντίστοιχα με το ΕΛΙΔΕΚ.
Τέλος, όταν τα προσόντα του Προέδρου και του Δ.Σ. χρειάζονται ομογενοποίηση. Για παράδειγμα στον Πρόεδρο υπάρχει αναφορά σε διεθνή εμπειρία ενώ στην περίπτωση του Δ.Σ. δεν υπάρχει αντίστοιχη αναφορά.
Επίσης το τι σημαίνει διεθνής εμπειρία, δεν ορίζεται επαρκώς.
Λχ είναι
1/ να έχει χειριστεί διεθνή Projects ή να έχει συμμετάσχει σε αυτά?
2/ να έχει θητεύσει ως μέλος Διοικητικών Συμβουλίων ή Επιστημονικών Επιτροπών διεθνών φορέων?
3/ να είχε/έχει διεθνή θέση, για παράδειγμα να ήταν/είναι αξιωματούχος στη NASA, ESA, UN, …
Αν είναι το 3ο, αμέσως αποκλείονται υποψφήφιοι που δεν έχουν δουλέψει μεν στο εξωτερικό, πλην όμως έχουν σημαντική διεθνή εμπειρία από δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στο 1/ και 2/ ανωτέρω. Υπάρχει δε η περίπτωση υποψήφιος να έχει χαμηλόβαθμη/μεσαία θέση σε φορέα του εξωτερικού αλλά περιορισμένη διεθνή κινητικότητα αλλά να προτάσσεται από υποψήφιο με μείζονα δραστηριότητα στα σημεία 1/ ή/και 2/ ανωτέρω
Προτείνεται και στον Πρόεδρο και στον Διευθ. Σύμβουλο, η εμπειρία να διατυπώνεται ως «πολυετής στην Ελλάδα ή/και στο εξωτερικό» και ας αποφασίσει η Επιτροπή Αξιολόγησης ποιόν θα προτάξει/επιλέξει.
Τέλος από τη διατύπωση του Αρθρου, συνάγεται ότι ο Πρόεδρος, ο Δ.Σ. και τα μέλη του ΔΣ δεν είναι υποχρεωτικό να έχουν ελληνική υπηκοότητα.
Ως γενικό σχόλιο, προτείνεται η δυνατότητα συνέλευσης του Διοικητικού Συμβουλίου μέσω τηλεδιάσκεψης, βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας περί ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Σε άλλη περίπτωση, είναι πολύ πιθανή η αναβολή ή και ακύρωση συνελεύσεων λίγο ενδεχόμενων απουσιών μελών του ΔΣ.
Παρ.6: «να διαθέτουν αναγνωρισμένο κύρος»
Προτείνεται η αντικατάσταση της λέξης «αναγνωρισμένο» από τη λέξη «εγνωσμένο».
Προτείνεται η σύσταση Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων, το οποίο θα γνωμοδοτεί – εισηγείται σχετικά προς τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό (ΕΛ.Δ.Ο). Η σχετική πρόβλεψη προτείνεται να προστεθεί ως παράγραφος 7 στο άρθρο 19 του Νόμου όπως παρακάτω:
“7. Επιπρόσθετα το έργο του ΕΛ.Δ.Ο υποστηρίζεται από το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων (Σ.Ε.), το οποίο θα γνωμοδοτεί – εισηγείται σχετικά προς τον Οργανισμό, στο πλαίσιο της υλοποίησης των σκοπών του, έτσι όπως αυτοί περιγράφονται στο άρθρο 18 παράγραφος 4 του παρόντος.
Ιδιαίτερα το Σ.Ε. εισηγείται την Εθνική Στρατηγική για το διάστημα, στο πλαίσιο της διαμόρφωσης σχετικής πρότασης του ΕΛ.Δ.Ο προς τον Υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής. Το Συμβούλιο Εμπειρογνωμόνων έχει τριετή θητεία απαρτίζεται από προσωπικότητες του χώρου του διαστήματος και των εφαρμογών του και από επιστημονικό προσωπικό από το ευρύτερο φάσμα του Δημοσίου τομέα (Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Άμυνας, κλπ). Τα μέλη του Συμβουλίου επιλέγονται από το Δ.Σ του ΕΛ.Δ.Ο. μέσω σχετικής πρόσκλησης έμμισθης συμμετοχής, η οποία θα περιλαμβάνει πίνακα εγκεκριμένων συμμετεχόντων και θα συγκαλείται με ευθύνη του Προέδρου του ΕΛ.Δ.Ο.”
Εξαιρετική πρωτοβουλία! Ας έχουμε όμως κατα νου ότι παρόμοιες απόπειρες στο παρελθόν (π.χ. Ελληνική Διαστημική Επιτροπή) απορροφήθηκανν απο την ώσμωση των κρατικών αγκυλώσεων και την παραδοσιακή έλλειψη αξιοκρατίας.
Είναι απαραίτητο να προβλεφθεί στα όργανα (ΑΡΘΡΟ 19) πολυμελής Επιστημονική Επιτροπή με μέλη διακεκριμένους επιστήμονες, που θα παρέχουν εμπειρογνωμοσύνη αμισθί και που θα καλύπτουν όλες τις περιοχές έρευνας και εφαρμογών των διαστημικών επιστημών (Αστροφυσική, Δορυφορικές τηλεπικοινωνίες, Παρατηρήσεις της Γης, Τηλεπισκόπηση της ατμόσφαιρας, Παρατηρήσεις του Διαστήματος, Αστροβιολογία, Κοσμολογία, κλπ.)
στο ΑΡΘΡΟ 19 να προστεθεί Παράγραφος με τίτλο «Συμβουλευτική Επιτροπή» ως εξής:
«Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου ορίζεται Συμβουλευτική Επιτροπή από διακεκριμένους επιστήμονες και εμπειρογνώμονες με αντικείμενο την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς την Εταιρεία.»
Ειναι αναγκαίο προκειμενου να ενεργοποιηθούν Ελληνες επιστήμονες και ειδικοί.
Πχ γιατί όχι θα μπορούσε να κληθεί σε μιά τέτοια επιτροπή ο Ελληνικής καταγωγής κοσμοναύτης Θεόδωρος Γιουρτσίχιν