1. Η λειτουργία των ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών που μεταδίδουν το πρόγραμμά τους σε ελεύθερη λήψη μέσω επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής, υπόκειται σε αδειοδότηση, η οποία γίνεται κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω δημοπρασίας. Η διαδικασία αδειοδότησης διενεργείται από το Ε.Σ.Ρ., το οποίο εκδίδει τη σχετική προκήρυξη.
2. Oι άδειες διακρίνονται σε εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας. Εθνικής εμβέλειας είναι οι άδειες που καλύπτουν πληθυσμιακά την επικράτεια και περιφερειακής εμβέλειας οι άδειες που καλύπτουν πληθυσμιακά τις Περιοχές Απονομής, όπως καθορίζονται με τον εκάστοτε ισχύοντα Χάρτη Συχνοτήτων επίγειας ψηφιακής ραδιοφωνικής ευρυεκπομπής.
3. Οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης διακρίνονται αναλόγως του χαρακτήρα του προγράμματός τους σε ενημερωτικούς και μη ενημερωτικούς και βάσει αυτού αδειοδοτούνται αντιστοίχως.
Mε την επιφύλαξη της πλημμελούς τήρησης των διατάξεων του ν. 4048/2012 ως προς τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης, η Ενωση Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Ραδιοφωνικών Σταθμών Αθηνών (ΕΙΙΡΑ), έχει τις ακόλουθες παρατηρήσεις επί της αρχής του σχεδίου-νόμου και των βασικών εννοιών, όπως ορίζονται στο άρθρο 1:
(α) Θα πρέπει να εισαχθούν συγκεκριμένες διατάξεις για τη λειτουργία των παρόχων δικτύου, με τους οποίους θα συμβληθούν οι αδειούχοι ραδιοφωνικοί σταθμοί για τη μετάδοση του προγράμματός τους. Κατά την άποψή μας, ο πάροχος δικτύου θα πρέπει να είναι διακριτικό νομικό πρόσωπο από τον αδειούχο ραδιοφωνικό σταθμό. Ωστόσο, οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί μπορούν να συμμετέχουν στο μετοχικό/εταιρικό κεφάλαιο του παρόχου δικτύου, υπό όρους που διασφαλίζουν τον υγιή ανταγωνισμό.
(β) Το μοντέλο της δημοπρασίας δεν συμβαδίζει με τη φύση του ραδιοφωνικού μέσου και ενδέχεται να οδηγήσει σε μονοπωλιακές καταστάσεις και σε στρέβλωση του υγιούς ανταγωνισμού. Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί πιστή αντιγραφή των διατάξεων του ν. 4339/2015 για τους παρόχους περιεχομένου επίγειας τηλεοπτικής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης και ουδαμώς έχει λάβει υπόψη τα χαρακτηριστικά των ραδιοφωνικών επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν επί το πλείστον μικρομεσαίες επιχειρήσεις και – ιδίως στην Περιφέρεια – έχουν χαρακτηριστικά οικογενειακών επιχειρήσεων. Επίσης, το παρόν σχέδιο νόμου αγνοεί παντελώς τις ευρείες δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα του audio broadcasting. Εν κατακλείδι, η διαδικασία αδειοδότησης μέσω δημοπρασίας, όπως προβλέπει ο ν. 4339/2015 για την τηλεόραση, κρίνεται εντελώς απρόσφορη και είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην αλλοίωση της φυσιογνωμίας του ραδιοφωνικού μέσου.
(γ) Προτείνουμε ένα σύστημα αξιολόγησης των υποψηφίων, με χαρακτηριστικά beauty contest (σύμφωνα και με τις επιταγές του άρθρου 15 παρ. 2 του Συντάγματος), επί τη βάσει κριτηρίων που κατανέμονται σε δύο ομάδες και αξιολογούνται σε δύο στάδιο: 1ο στάδιο: έλεγχος συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων (νομική μορφή υποψηφίου, έλεγχος ασυμβίβαστων ιδιοτήτων, έλεγχος διαφάνειας, πόθεν έσχες) & 2ο στάδιο: αξιολόγηση οικονομικής βιωσιμότητας του υποψηφίου και έγκριση περιεχομένου για την κατηγορία της αιτούμενης άδειας. Ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει ένα πλαίσιο αξιολόγησης των κριτηρίων του δεύτερου σταδίου, τις δε λεπτομέρειες μπορεί να καθορίσει η Προκήρυξη.
Ο διαθέσιμος χρόνος διαβούλευσης για ένα νόμο που αλλάζει εκ βάθρων τη ραδιοφωνία στη χώρα μας είναι ελάχιστος για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε με τη δέουσα σοβαρότητα. Επιλογή της Ένωσης μας είναι να απέχει της δημόσιας διαβούλευσης.
Θα μπορούσε εξάλλου να μην μας αφορά καν, αν δεν υπήρχαν οι τελευταίες οκτώ λέξεις στο άρθρο 16: «…διακόπτεται η αναλογική εκπομπή των ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών.»
Αν δεν υπάρχει πίσω από τις λέξεις κάτι τόσο ρηξικέλευθο που δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε, ακούγεται εξωπραγματικό να θέλεις να καταργήσεις μια Αγορά επειδή δημιουργείς μια παρόμοια, ενώ μπορούν να συνυπάρχουν (όπως με τα δορυφορικά, τα ιντερνετικά – και ότι άλλο προκύψει – ραδιόφωνα). Και ακούγεται τραγικό να στέλνεις στην καταστροφή εκατοντάδες επιχειρήσεις με 30+ χρόνια λειτουργίας και χιλιάδες εργαζόμενους στην ανεργία, επειδή θα ανοίξουν κάποιες άλλες! Δεν ακούγεται επίσης καθόλου αριστερό να παραδίδεις με μόνο κριτήριο το χρήμα, την πιο αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης (έρευνα της EBU, 2017).
2β. Είναι προβληματικό το γεγονός ότι δεν προβλέπονται μη κερδοσκοπικές άδειες (πχ κοινωνικό ραδιόφωνο), ως ειδική κατηγορία αδειοδότησης χωρίς διαδικασία πλειοδοσίας, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ και την ευρωπαϊκή πρακτική.
Γενικές παρατηρήσεις:
Παραμένει ανοιχτό το ερώτημα με ποιο νομικό καθεστώς θα προχωρήσει το αναλογικό ραδιόφωνο που υποτίθετο ότι θα αδειοδοτηθεί ταυτόχρονα με το ψηφιακό. θα υπάρξει νέα νομοθεσία, θα δοθούν άδειες με χρήση του προ δεκαετίας νόμου Ρουσόπουλου που δεν εφαρμόστηκε ποτέ, θα συνεχίσει το προσωρινό καθεστώς λειτουργίας ή θα οδηγηθούν σε κλείσιμο οι σταθμοί των FM που δεν θα αδειοδοτηθούν στην ψηφιακή αδειοδότηση.
Η συγκεκριμένη διαβούλευση θα πρέπει να ακολουθηθεί από συμπληρωματικές διαβουλεύσεις: για τον Χάρτη Συχνοτήτων, για τον αριθμό αδειών καθώς και για το ποσό έναρξης της δημοπρασίας ανά περιοχή, προτού δημοσιευτούν οι σχετικές αποφάσεις.
Από το 1988 μέχρι σήμερα:
-Αδειοδότηση 1988-1989, οι άδειες δεν ανανεώθηκαν ποτέ με ευθύνη της πολιτείας,
-Προσωρινές άδειες 1994, ανά νομαρχία, έμειναν για πάντα προσωρινές με ευθύνη της πολιτείας,
-Νόμος 2328/95 δεν εφαρμόστηκε ποτέ εκτός από την Αττική το 2001 και 2002. Άδειες οι οποίες δεν ανανεώθηκαν ποτέ με ευθύνη της πολιτείας καθώς επίσης και δεν ορίστηκε ποτέ αντίτιμο χρήσης συχνοτήτων.
-Προσωρινή νομιμότητα με το άρθρο 53 του ν. 2778/99. Με την εφαρμογή του η έννοια της λειτουργίας ρ/σ έτυχε του απόλυτου ευτελισμού, με ευθύνη της πολιτείας (ΕΣΡ).
-Νόμος 3592/2007 δεν εφαρμόστηκε ποτέ, με ευθύνη της πολιτείας.
Το ΕΣΡ ιδρύθηκε το 1989 και μέχρι το 2001 οπότε και αδειοδοτήθηκαν για πρώτη φορά οι ρ/σ της Αττικής δεν είχε καμία ουσιαστική δραστηριότητα και υποδομή.
Το ΕΣΡ ουσιαστικά έχει ενεργό δράση από το 2002 και μετά με ισόβια και αντισυνταγματική προεδρία η οποία έκανε χρήση της ειδικής ασυλίας την οποία απολαμβάνουν τα μέλη του έναντι της δικαιοσύνης. Ειδικά, στην περιφέρεια οι ρ/σ πολλαπλασιάστηκαν, βαφτίστηκαν ρ/σ αγροί και κοτέτσια και η νομοθεσία όχι μόνο εφαρμόστηκε κατά το δοκούν αλλά σε πολλές περιπτώσεις επιβραβεύτηκε η παρανομία.
Αντισυνταγματικό είχε χαρακτηρίσει το νόμο περί ασυλίας των μελών των ανεξάρτητων αρχών και η ένωση δικαστών και εισαγγελέων με επιστολή της στη βουλή των ελλήνων αλλά έμεινε στο συρτάρι.
Είναι τουλάχιστον εμφανές ότι για αυτά που έγιναν ή δεν έγιναν μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης το έχει η πολιτεία.
Με μία όμως διαφορετική προσέγγιση ίσως κερδισμένοι από όλο αυτό να είναι οι επαγγελματίες με αποκλειστική ενασχόληση το ραδιόφωνο, είχαν την ευκαιρία να ζήσουν μια μοναδική εμπειρία ζωής, διάρκειας 29 ετών, με αθέμιτο ανταγωνισμό, αβεβαιότητα, κοροϊδία και προσβλητικές συμπεριφορές από πρώην ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς.
Και ερχόμαστε στο σήμερα όπου οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα περίμενε να δοθούν επιτέλους άδειες στους αναλογικούς ρ/σ που ήδη εκπέμπουν στα FM λαμβάνοντας ως κριτήρια τη μέχρι σήμερα λειτουργία τους όπως:
-την πραγματοποιηθείσα επένδυση,
-το μέσο κύκλο εργασιών τους, τα σημερινά οικονομικά στοιχεία σε σχέση με το χρόνο λειτουργίας τους και τη βιωσιμότητα τους,
-τη σχέση τους με τα ασφαλιστικά ταμεία και την έννοια της εργοδοσίας,
-την υλικοτεχνική υποδομή και την αρτιότητα των εγκαταστάσεων
-τον πλήρη, πραγματικό και σε βάθος χρόνου έλεγχο του πόθεν έσχες του φορέα.
Αντί αυτών όμως έρχεται ένα σχέδιο νόμου το οποίο αφορά στην αδειοδότηση του ψηφιακού ραδιοφώνου και καταργεί τη μέχρι σήμερα βασική αρχή της τοπικής ραδιοφωνίας.
Δηλαδή παρακάμπτει την αναλογική αδειοδότηση πράγμα το οποίο όμως σημαίνει εκ των πραγμάτων ότι αναγκαία και έμμεσα τη συμπεριλαμβάνει και εμφανίζει ως αποτέλεσμα το ένα βήμα μπροστά.
Το γιατί η ψηφιακή αδειοδότηση συμπεριλαμβάνει ή κρύβει καλύτερα την αναλογική είναι απλό και δε χρειάζεται ερμηνεία.
Η εφαρμογή, ενδεχόμενο πρώτο:
Ενεργοποιείται σταδιακά ο νόμος περί ψηφιακής αδειοδότησης και σήμερα δίδονται για παράδειγμα 18 άδειες εθνικής εμβέλειας. Ας πούμε ότι υπάρχει ήδη και η αντίστοιχη ραδιοφωνική “Digea”, έχουν οριστεί και επίσημα με όλες τις υπογραφές και οι συχνότητες εκπομπής και αύριο το πρωί εκπέμπουν οι αδειούχοι ρ/σ ψηφιακά και νόμιμα από τα βασικότερα -αρχικά- κέντρα εκπομπής της χώρας. Ποια η εμπορική τους αξία με δεδομένη τη μηδενική διεισδυτικότητα;
Αυτό έτσι και αλλιώς το γνωρίζουν από τώρα οπότε ως αδειούχοι υπερθεματιστές αιτούνται από την ΕΕΤΤ τη χρήση αναλογικής εκπομπής για κάθε κέντρο εκπομπής. Η ΕΕΤΤ αποφασίζει και κάνει το αίτημά τους δεκτό.
Αποτέλεσμα, υπάρχουν σε κάθε κέντρο εκπομπής όπου ενεργοποιήθηκε η ψηφιακή εκπομπή ισάριθμες εκπομπές στα FM και εννοείται σε περίπτωση παρεμβολής σε τοπικό ρ/σ ο νόμος αναγνωρίζει μόνο τον αδειοδοτημένο πάροχο.
Κάθε σκέψη για προσβολή διοικητικών πράξεων της ΕΕΤΤ καλό θα είναι να την αποφύγουμε, η υπηρεσία είναι πλέον άξιος και υπερήφανος συνεχιστής του έργου της προηγούμενης ισόβιας προεδρίας του ΕΣΡ, σε έργα και συμπεριφορά.
Ενδεχόμενο δεύτερο.
H διαδικασία αδειοδότησης για το ψηφιακό ραδιόφωνο προχωράει παράλληλα για τους ρ/σ εθνικής εμβέλειας και για τους περιφερειακούς.
Ουτοπική σκέψη αλλά πρέπει να την συμπεριλάβω.
Περιφερειακός ρ/σ καταφέρνει και λαμβάνει άδεια περιφερειακής εμβέλειας και μάλιστα για διάφορους λόγους είναι μοναδικός στη δική του περιφέρεια. Βρίσκεται λοιπόν στα κέντρα εκπομπής της περιφέρειάς του να εκπέμπει ψηφιακά και αναλογικά μόνο αυτός και οι αδειοδοτημένοι ρ/σ εθνικής εμβέλειας.
Με μια πρώτη σκέψη όλα φαίνονται ιδανικά.
Ενδεικτικά κάποια από τα βασικά πάγια ανά μήνα:
-Η πληρωμή του παρόχου ψηφιακής εκπομπής
-Η αναλογία του ποσού για πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα η οποία έχει προσαρμοστεί πληθυσμιακά σε επίπεδο περιφέρειας και όχι νομού
-Το κόστος λειτουργίας του αναλογικού σήματος FM (ΔΕΗ ενοίκιο χώρου αναλώσιμα κλπ)
-Διάφορες αναλογικές πληρωμές επί του ακαθάριστου των εσόδων (ΕΔΟΕΑΠ κλπ)
-Το ελάχιστο σε μισθοδοσία και η αναλογία σε ασφαλιστικές εισφορές
Διαφημιστικά έσοδα:
Ελλείψει των πολυεθνικών και πανελλαδικών επιχειρήσεων, ο περιφερειακός ρ/σ θα μπορεί άνετα να συλλέξει τις τοπικές επιχειρήσεις της γειτονιάς και με σχετική περικοπή του χρόνου των μηνυμάτων έτσι ώστε το σύνολο να μην υπερβαίνει το 12λεπτο ανά ώρα ή όποιο άλλο χρονικό όριο θεσπιστεί αντίστοιχα και μόλις το πρόγραμμά του πλησιάσει την εικόνα, τον ήχο μάλλον λαϊκής αγοράς θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει κάποιο σημαντικό μέρος των παγίων!
Οι παραπάνω επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ήδη μόνιμη συνεργασία με τα τηλεοπτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας καταλαμβάνοντας τους «high priority» χρόνους και σαφώς είναι ευνοημένες σε σχέση με τις πεντάλεπτες διαφημίσεις των επιχειρήσεων των τοκογλύφων, με την ολοκλήρωση της ψηφιακής αδειοδότησης θα έχουν και σταθερή συνεργασία με τους ρ/σ εθνικής εμβέλειας οι οποίοι θα προσφέρουν δελεαστικά πακέτα διαφήμισης και μάλιστα ανάμεσα σε υψηλής ποιότητας προγράμματα με ενδιαφέρουσες πολιτικές αναλύσεις, τσακωμούς και σχόλια έγκριτων πανεπιστημιακών δασκάλων.
Η παραπάνω ανάλυση είναι η αποκρυπτογράφηση του νομοθετήματος το οποίο έτσι και αλλιώς σε λίγες ημέρες θα είναι νόμος του κράτους. Εννοείται ότι όλοι οι τοπικοί ρ/σ θα είναι παρελθόν, δεν είναι κάτι σοβαρό απλά κάποιες διακοπές επιτηδεύματος στις Δ.Ο.Υ, ενδεχομένως πτωχεύσεις σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα και όλα τα απαραίτητα σε παρόμοιες περιπτώσεις. Έτσι και αλλιώς υπάρχουν χιλιάδες συνάνθρωποί μας που έχουν υποστεί τέτοιου είδους διαδικασίες χωρίς να δώσουμε κάποια προσοχή και να μας νοιάξει.
Το κρίμα περιορίζεται στο ότι το ραδιόφωνο ως μέσο είχε κάτι μαγικό και το πλεονέκτημα να μπορεί να εκπέμπει ποιοτικό πρόγραμμα είτε αυτό είναι ενημερωτικό είτε μη ενημερωτικό με χαμηλό κόστος μιας και η αξία περιορίζεται στην παιδεία των προσώπων τις γνώσεις και την αγάπη για αυτή τη μορφή επικοινωνίας εν αντιθέσει με την τηλεόραση που όσα και από τα παραπάνω και να διαθέτει ο πάροχος του προγράμματος, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει η αντίστοιχη οικονομική δυνατότητα που απαιτούν οι τηλεοπτικές παραγωγές είτε αυτές είναι σειρές είτε ζωντανές εκπομπές, κλπ. Δηλαδή ένας ρ/σ ενός μεγάλου ομίλου με τεράστια οικονομική δύναμη έχει τις ίδιες δυνατότητες στην παραγωγή ραδιοφωνικού προγράμματος με έναν περιφερειακό ρ/σ.
Το ξεπούλημα του ραδιοφώνου σε μεγαλοεπιχειρηματίες και βέβαια έχει λογική εξήγηση και συμβαδίζει με την έλλειψη των αξιών και των συναισθημάτων που βρίσκαμε κάποτε σε μουσική και σε ανθρώπους.
Καλή συνέχεια στο έργο σας.
Χαράλαμπος Ακριβούσης
Τηλ. Επικ. 2410 256907
Η πρωτοβουλία για την ερασιτεχνική ραδιοφωνία αποτελεί έναν φορέα που συστάθηκε με στόχο την εκπροσώπηση και την υπεράσπιση των ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών της Ελλάδας.
Στα πλαίσια της συμβολής μας στη δημόσια διαβούλευση για την αδειοδότηση της ψηφιακής ραδιοφωνίας, αιτούμαστε
– τη δημιουργία ξεχωριστής κατηγορίας αδειοδότησης αλλά και τη δέσμευση συχνοτήτων για τους ερασιτεχνικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας
– τη δωρεάν ή με συμβολικό ποσό φιλοξενία στον ψηφιακό πάροχο των ραδιοφωνικών σταθμών που λειτουργούν από μη-κερδοσκοπικούς κοινωνικούς και πολιτιστικούς και πολιτικούς φορείς βάσης
– τη θεσμοθέτηση ελάχιστης συμβολικής συνεισφοράς στους συλλογικούς φορείς διαχείρισης δικαιωμάτων μουσικής.
Επιγραμματικά, η αιτιολογία μας βασίζεται στα εξής:
1. Η χορήγηση μη κερδοσκοπικών αδειών και η θέσπιση του κοινωνικού ραδιοφώνου περιλαμβάνονταν στις προεκλογικές εξαγγελίες του κυβερνώντος κόμματος για τη αναμόρφωση των ΜΜΕ, δια στόματος του προέδρου του Αλέξη Τσίπρα και ως μέρος του επισήμως κατατεθειμένου προγράμματος των εκλογών του 2015 (“Πρόγραμμα για τα ΜΜΕ”, παράγραφος 4). Οι μη κερδοσκοπικές άδειες δεν αναμένεται να έχουν δημοσιονομικές επιπτώσεις και κατά συνέπεια δεν εμπίπτουν στην τροποποίηση του προεκλογικού προγράμματος όπως προέκυψε μετά την υπογραφή του μνημονίου στήριξης και τις νέες εκλογές του 2015.
2. Ερασιτεχνικές άδειες ραδιοφώνου προβλέπονταν επίσης και στους δύο προγενέστερους νόμους για τη ρύθμιση του νομικού πλαισίου της ραδιοφωνίας στην Ελλάδα, όπως ο νόμος Βενιζέλου 2328/1995 (Κεφάλαιο Β, άρθρο 6, παράγραφος 9), ο οποίος προέβλεπε τη λειτουργία ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών από σωματεία ή αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, όσο και ο νόμος Ρουσόπουλου 3592/2007 (άρθρο 8, παράγραφος 21), ο οποίος έδινε τη δυνατότητα λειτουργίας μη κερδοσκοπικών ραδιοφωνικών σταθμών σε φορείς όπως τα πανεπιστήμια. Παρότι δύο κυβερνήσεις του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και της Νέας Δημοκρατίας αντίστοιχα, είχαν προβλέψει αναφορά στην ερασιτεχνική ραδιοφωνία, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το παρόν νομοσχέδιο είναι η πρώτη κυβέρνηση ιστορικά απαλείφει πλήρως κάθε σχετική αναφορά.
3. Η ερασιτεχνική ραδιοφωνία υπήρξε ιστορικά πρωτοπόρος στην Ελλάδα, πρωτοστατώντας στο κίνημα της ελεύθερης ραδιοφωνίας, που εδραίωσε τις βασικές δημοκρατικές αξίες της πολυφωνίας στο ραδιόφωνο και τα ΜΜΕ, αποτελώντας παράλληλα βασικό πυλώνα διεκδίκησης δικαιωμάτων αλλά και προώθησης εναλλακτικών μη εμπορικών πολιτιστικών αξιών. Υπό την πίεση αντίξοων νομικών και οικονομικών συνθηκών αλλά και λόγω της μη εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας, η θέση της ερασιτεχνικής ραδιοφωνίας έφθινε σημαντικά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, χωρίς όμως να εξαλειφθεί.
4. Σε ολόκληρη την Ελλάδα λειτουργούν αυτή τη στιγμή 10 πανεπιστημιακοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, 25 ραδιοφωνικοί σταθμοί από συλλόγους, σωματεία και πολιτικά εγχειρήματα, καθώς και περίπου 100 ερασιτέχνες χαμηλής ισχύος στα FM και τα μεσαία κύματα. Παράλληλα υπάρχουν δεκάδες εγχειρήματα κοινωνικών και πολιτιστικών φορέων που λόγω της μη εφαρμογής της νομοθεσίας για διάθεση ερασιτεχνικών συχνοτήτων, δεν έχουν βρει διέξοδο στα ερτζιανά και εκπέμπουν το πρόγραμμά τους μέσω διαδικτύου, καθώς η μπάντα έχει καταληφθεί από ως επί το πλείστον πανομοιότυπους εμπορικούς μουσικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς με ελάχιστη έως μηδενική προσφορά στον πολιτισμό, και την κοινωνία. Τέλος, τα τελευταία δυο χρόνια υπήρξε μάλιστα έντονη δραστηριοποίηση για παραγωγή ραδιοφώνου από μαθητές, στα πλαίσια ευρωπαϊκού προγράμματος. Με την ενδεχόμενη εφαρμογή της προτεινόμενης διαδικασίας αδειοδότησης, το σύνολο των ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών και εγχειρημάτων αποκλείονται από την πρόσβαση στα ερτζιανά, καθώς αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στη διαδικασία πλειοδοσίας που προβλέπεται.
5. Το ερασιτεχνικό ραδιόφωνο αποτελεί αναγνωρισμένη υπηρεσία σε δεκάδες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προβλέπουν τη νομική υπόσταση του ραδιοφώνου με διάφορες μορφές. Ιδιαίτερη είναι η πρόβλεψη για τα κοινωνικά ραδιόφωνα τα οποία μάλιστα εκπροσωπούνται από την Ένωση Κοινωνικών Ραδιοφωνικών Σταθμών AMARC με ενεργή συμμετοχή πάνω από 250 φορέων από 23 ευρωπαϊκές χώρες. Τα κοινωνικά ραδιόφωνα απολαμβάνουν πλήθος διευκολύνσεων στην εκπομπή και στους όρους αδειοδότησης, ενσωμάτωση στις ψηφιακές πλατφόρμες και σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα επιδότηση από το τέλος ραδιοτηλεόρασης. Αντίστοιχες προβλέψεις υπάρχουν για φοιτητικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, αλλά και για ερασιτεχνικούς σταθμούς χαμηλής ισχύος. Ο παντελής αποκλεισμός της ερασιτεχνικής ραδιοφωνίας από την αδειοδότηση, θα οδηγήσει την Ελλάδα σε μία μειονεκτική θέση σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την πρόσβαση των πολιτών ως ενεργών συμμετεχόντων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
6. Η ερασιτεχνική ραδιοφωνία βασίζεται εξ’ ορισμού στην εθελοντική συμμετοχή των παραγωγών που, ανάλογα με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του σταθμού μπορεί να έχουν χαρακτηριστικά που αντανακλούν τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας αλλά και να δίνουν διέξοδο στην καλλιτεχνική έκφραση καλλιτεχνών και πολιτιστικών εγχειρημάτων. Παράλληλα, λόγω της μη μετάδοσης διαφημίσεων και εμπορικού προγράμματος δεν αποτελεί εμπόδιο στην ομαλή λειτουργία της εμπορικής ραδιοφωνίας, αντιθέτως ενισχύει δυναμικά την αλληλεπίδραση και την συμπληρωματική προσφορά μη ανταγωνιστικού προγράμματος στο ραδιοφωνικό φάσμα.
7. Οι συλλογικοί φορείς διαχείρισης δικαιωμάτων της μουσικής αιτούνται υπέρογκα ποσά για την παροχή άδειας αναπαραγωγής μουσικής, χωρίς να κάνουν διάκριση αν η αναπαραγωγή της μουσικής γίνεται από εμπορικό ή ερασιτεχνικό ραδιοφωνικό σταθμό. Θεωρούμε ότι ως αναγνώριση της ιδιαίτερης φύσης των ερασιτεχνικών σταθμών και της μη μετάδοσης διαφημίσεων αλλά και της μη απολαβής κέρδους το τίμημα για τους συλλογικούς φορείς θα πρέπει να οριστεί σε πολύ συμβολικά χαμηλά επίπεδα.
Για τους παραπάνω λόγους προτείνουμε την επαναφορά και τον εμπλουτισμό των διατυπώσεων της προϋπάρχουσας νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων και των προεκλογικών δεσμεύσεων του κυβερνώντος κόμματος (βλ. σημεία 1 και 2 της παραπάνω αιτιολογίας). Ένα προτεινόμενο κείμενο θα μπορούσε να προβλέπει τα εξής:
«Ως διακριτή κατηγορία αδειοδότησης θεωρείται η ερασιτεχνική ραδιοφωνία, η οποία περιλαμβάνει τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που δεν μεταδίδουν διαφημιστικό ή οποιασδήποτε φύσης κερδοσκοπικό πρόγραμμα και λειτουργούν σε εθελοντική βάση από μη-κερδοσκοπικούς κοινωνικούς και πολιτιστικούς φορείς. Περιλαμβάνονται τα κοινωνικά ραδιόφωνα, οι φοιτητικοί και οι μαθητικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί κοινωνικών και πολιτιστικών συλλόγων και σωματείων καθώς και πολιτικών εγχειρημάτων βάσης. Για τη λειτουργία των ως άνω ραδιοφωνικών σταθμών δεσμεύεται ένας αριθμός συχνοτήτων, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή, μετά από απόφαση του Υπουργού και με τη σύμφωνη γνώμη του ΕΣΡ, λαμβάνοντας υπόψιν το τοπικό χάρτη συχνοτήτων, τον πληθυσμό της περιοχής και τον υπάρχοντα αριθμό ενεργών ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών εγχειρημάτων στην περιοχή αυτή. Η λειτουργία των ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών υπόκειται σε χωριστή διαδικασία αδειοδότησης, μετά από αίτηση των εν λόγω φορέων και κατά την οποία οι άδειες χορηγούνται από το ΕΣΡ με βάση την πληρότητα των αιτήσεων, του προβλεπόμενου προγράμματος και της κοινωνικής εκπροσώπησης που επιτυγχάνουν οι αιτούμενοι ραδιοφωνικοί σταθμοί. Για τη αδειοδότηση των ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών δεν απαιτείται αντίτιμο, ενώ καταβάλουν ελάχιστο συμβολικό ποσό στους συλλογικούς φορείς διαχείρισης δικαιωμάτων μουσικής. Επίσης προβλέπεται η δωρεάν ή με συμβολικό ποσό φιλοξενία των εν λόγω ραδιοφωνικών σταθμών στον ψηφιακό πάροχο».
Πρωτοβουλία για την Ερασιτεχνική Ραδιοφωνία
11/12/2017
Καταθέτω σκέψεις και κάποιες προτάσεις, σχετικά με την Τοπική Ραδιοφωνία με αφορμή το Σχέδιο που δίνεται στη δημοσιότητα προς διαβούλευση, πρωτίστως όμως καταθέτω την αγωνία, ίσως και το θυμό μου, γιατί όντας πάνω από 25 χρόνια στο χώρο εξεπλάγην πολύ αρνητικά μόλις το διάβασα… Είμαι σίγουρος, κύριε Υπουργέ, ότι δεν μπορεί να γίνει καμία διαβούλευση επί του σχεδίου, που παρουσιάζετε, καθώς, είναι φανερό, ότι με αυτό καταργείται η Τοπική Ραδιοφωνία και παραδίδονται οι συχνότητες ,σε δεκαοκτώ μιντιακούς ιμπεριαλιστές των Αθηνών. Σε αυτούς τους …γνωστούς υπηρέτες, της «αντικειμενικότητας της πολυφωνίας και του πολιτισμού», που θέλουν από χρόνια να καλύψουν όλη την Ελλάδα.
ΟΧΙ κύριε Υπουργέ, μην το κάνετε αυτό.
Έχετε ηθική υποχρέωση απέναντι σε όλους εμάς ,που περιμένουμε 25 ολόκληρα χρόνια να κάνει η Πολιτεία, το αυτονόητο…
Να εφαρμόσει τους Νόμους. Αυτούς, που ρητά όριζαν ότι σε τρεις μήνες θα κριθούν οι αιτήσεις μας απο το ΕΣΡ. Ωστόσο, πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια και ακόμη
λειτουργούμε νομίμως, αλλά χωρίς άδεια.
Το μόνο που έκαναν όλα αυτά τα χρόνια οι προκάτοχοί σας, ήταν να νομιμοποιούν τις παρανομίες των ιδιοκτητών της Αθήνας. Εμείς, της περιφέρειας, έπρεπε να συμμορφωνόμαστε , διαρκώς, με αυτά που όριζε ο νόμος, ενώ εκεί, μοιράζονταν εκατομμύρια σε μεγαλοεκδότες και εφοπλιστές «εραστές του Ραδιοφώνου».
Σε αυτούς που έπαιζαν τα σποτάκια του ΚΕΛΠΝΟ έναντι εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, την ίδια στιγμή που εμείς τα παίζαμε δωρεάν. Ντροπή;;
Υπάρχουν, κε Υπουργέ, πολλά βήματα να κάνετε, πριν από αυτά που τώρα βαδίζετε.. .
Ρωτήστε κατ αρχάς να μάθετε ποια είναι η κατάσταση στα FM στην περιφέρεια. Ρωτήστε να μάθετε για την οικονομική τους κατάσταση και τα προβλήματα που δημιουργεί η γραφειοκρατία . Οριοθετήστε και αδειοδοτήστε τα κέντρα εκπομπής, συνολικά, και όχι να χρειάζεται η κάθε κεραία μελέτες και εγκρίσεις ξεχωριστά, τη στιγμή που βρίσκεται ανάμεσα σε άλλες είκοσι .Ποιος επιστήμονας σύμβουλος τα εισηγείται, άραγε, αυτά και για ποιο λόγο;
Επικαιροποιήστε τον αναλογικό χάρτη συχνοτήτων που έχετε, και προχωρήστε άμεσα στην προκήρυξη και την αδειοδότηση των Σταθμών.
Διαχωρίστε τους Σταθμούς της Αθήνας από αυτούς της περιφέρειας όσον αφορά τις προϋποθέσεις.
Οι Σταθμοί που θα πάρουν άδεια..εάν και εφόσον δημιουργηθούν οι συνθήκες, θα περάσουν σταδιακά και σε ψηφιακή μετάδοση, έτσι όπως προβλέπει το άρθρο 16
του παρόντος σχεδίου.
Διατηρείστε το κριτήριο παλαιότητας –μην καταργείτε τους «εραστές» του ραδιοφώνου, υπέρ όσων έχουν χρήματα , εσείς μια Κυβέρνηση της Αριστεράς- αλλά και το κριτήριο προγραμματικής πληρότητας.
Ζητήστε συγνώμη –για όσο σας αναλογεί- για το 30% της κρατικής διαφήμισης που ΔΕΝ ΕΦΤΑΣΕ ΠΟΤΕ- στην περιφέρεια, όπως όριζε ο Νόμος ,και αποκαταστήστε αυτή την παρανομία.
Χορηγείστε το δικαίωμα λήψης άδειας ίδρυσης, εγκατάστασης και λειτουργίας ραδιοφωνικών σταθμών σε ατομικές επιχειρήσεις. Δεν υπάρχουν μόνο όμιλοι εταιρειών και κοινοπραξίες σε αυτή τη χώρα..
Δώστε τη δυνατότητα, προβλέψτε , τη συνδιαχείρηση συχνοτήτων από μη κερδοσκοπικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, συλλογικότητες, και τοπικές οργανώσεις. Το πρόβλεψαν στο παρελθόν συνάδελφοι σας με διαφορετική κοσμοθεωρία από τη δικιά σας… Δώστε χώρο στο συλλογικότητα και τη φαντασία.
Συνομιλήστε χωρίς συμβούλους (;) με τις Ενώσεις Ιδιοκτητών και τις τοπικές επιτροπές. Θα μάθετε την πραγματικότητα και την αλήθεια .Η Τοπική Ραδιοφωνία, προφανώς και δεν είναι ό,τι καλύτερο, το αναγνωρίζουμε… Έχει συσσωρευμένα προβλήματα και αδυναμίες…κυρίως οικονομικές, χρειάζεται όρια και κανόνες, τα οποία είναι στο χέρι σας να μπουν
Μην την ξεπουλάτε, όμως, στους διαπλεκόμενους , που εσείς ο ίδιος επικρίνετε από το βήμα της Βουλής.
Μη στερείτε το όνειρο, τη φαντασία και τη δυνατότητα ενός απλού ανθρώπου, ενός φοιτητή, ενός μαθητή ,από ακροατής να γίνει δημιουργός.
Μη στερείτε τη δυνατότητα ενός σχολείου, ενός Πανεπιστημίου, μιας ομάδας ανθρώπων του πολιτισμού, ενός χωριού, να έχει βήμα και φωνή σε μια τοπική
συχνότητα. Γιατί με το δικό σας σχέδιο δε θα έχει κ Υπουργέ …
Και αυτό δεν είναι ούτε ηθικό, ούτε νόμιμο, ούτε αριστερό…
Αυτά για την διαβούλευση..και σας βεβαιώνω.. «από ψηλά δεν ζωγραφίζονται τα όνειρα»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΑΔΟΣ
ΚΥΜΑ FM
Είναι αναγκαίο να υπάρξουν ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί εθνικής κάλυψης, με δεδομένο ότι οι πολίτες μετακινούνται πλέον περισσότερο ανά την επικράτεια. Επίσης είναι αναγκαίο να υπάρξει όριο στο χρόνο αναμετάδοσης κεντρικών σταθμών από τοπικούς. Υπάρχουν τοπικοί σταθμοί που δεν έχουν καθόλου πρόγραμμα και έχουν μετατραπεί σε αναμεταδότες κεντρικών σταθμών.
Οι Δημοτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, πρέπει να εξαιρεθούν από κάθε διαδικασία δημοπράτησης των αδειών και να διατηρήσουν τις συχνότητες, με τις οποίες έχουν ταυτιστεί στην μέχρι τώρα πορεία τους.
Οι Δημοτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί αποτελούν Δημόσια μέσα ενημέρωσης, με ανοικτές τις πόρτες σε όλους, δεν είναι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις και ο λόγος της ύπαρξής τους είναι η ανάδειξη της τοπικής δημοσιότητας, η πληροφόρηση και η ψυχαγωγία όλων των πολ2ιτών.
Γνώμη μου είναι ότι πρέπει πρώτα να γίνει ξεκαθάρισμα τοπίου για το ποιός εκπέμεπει πού, να λειτουργούν οι δημόσιες υπηρεσίες όταν κάποιος παράνομος εκπέμπει χωρίς άδεια. Μετά από καταγγελία σε ένα νησί π.χ. οι δημόσιες υπηρεσίες κάνουν και έναν χρόνο για να παραστούν να το διαπιστώσουν.
Εγώ είμαι σε νησί και ο μεγαλύτερος »εχθρός» της εκπομπής μου είναι οι Τούρκικοι ραδιοφωνικοί σταθμοί. Τι κάνει για αυτό το ΕΣΡ; Εμείς, τα τοπικά μικρά ραδιόφωνα δεν έχουμε την οικονομική άνεση να συντηρήσουμε σήμερα τους σταθμούς και θα το κάνουμε όταν το κράτος μας μας υποχρεώσει σε δυσβάστακτα έξοδα, εν όψη ψηφιακής; Είδαμε τι συνέβει με την digia.
Επειδή η επαγγελματική εμπειρία μου είναι μεγάλη, μου λέει πως όταν το κράτος κάνει αλλαγές, ζητάει χρήματα. Από ότι δείχνει αυτή η ιστορία όλα τα τοπικά μικρής εμβέλειας ραδιόφωνα θα κλείσουν.Αυτοί που θα ακούγονται θα είναι μόνον οι Τούρκοι. Αυτό θέλει η κυβέρνηση; Τελικά εάν το κράτος αναλάβει όλα τα έξοδα για το στήσιμο των σταθμών στην νέα τεχνολογία όπως λέει, είμαι σύμφωνος!!!
Όπως και σε προηγούμενα σχόλια αναφέρθηκε, τα δημοτικά μέσα είναι μη κερδοσκοπικά και η ενδεχόμενη συμμετοχή τους σε πλειοδοτική διαδικασία ταυτίζεται με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο με την καταδίκη τους.
Από την μία είναι όχι μόνο άδικο, αλλά και ανήθικο να ζητά κάποιος από έναν δήμο να τζογάρει με δημόσιο χρήμα, από την άλλη οι δημοτικοί σταθμοί υπάρχουν για να προσφέρουν υπηρεσία κοινής ωφέλειας, μη κερδοσκοπική, κάτι που είναι πολύ μακριά από άνισους ανταγωνισμούς.
Τέλος, οποιαδήποτε απόφαση για δαπάνη ενός ΟΤΑ και των νομικών του προσώπων είναι χρονοβόρα για λόγους διαφάνειας, κι έτσι οποιοσδήποτε, δίνοντας έστω κι ένα ευρώ παραπάνω είναι σε θέση να κλείσει δημοτικά μέσα εφόσον καταφέρει να βγει πλειοδότης σε περιορισμένες άδειες.
Οι δημοτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, πρέπει να εξαιρεθούν από κάθε διαδικασία δημοπράτησης των αδειών και να διατηρήσουν τις συχνότητες, με τις οποίες έχουν ταυτιστεί στην μέχρι τώρα πορεία τους.
Οι δημοτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί αποτελούν Δημόσια μέσα ενημέρωσης, με ανοικτές τις πόρτες σε όλους, δεν είναι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις και ο λόγος της ύπαρξής τους είναι η ανάδειξη της τοπικής δημοσιότητας, η πληροφόρηση και η ψυχαγωγία όλων των πολιτών.
Καμιά δημοτική επιχείρηση ειδικού σκοπού ραδιοφωνίας δεν μπορεί να μπει στην διαδικασία πλειοδοτικού διαγωνισμού και τούτο – διότι πέρα όλων των άλλων που είναι αυτονόητα – στις δημοτικές επιχειρήσεις τις αποφάσεις λαμβάνει το διοικητικό συμβούλιο και αναρτώνται στη Διαύγεια, συνεπώς ο νόμιμος εκπρόσωπος που θα λάβει μέρος σε μια τέτοιου είδους διαγωνιστική διαδικασία θα είναι γνωστό σε όλους το ποσό που θα μπορεί να διαθέσει για την άδεια του σταθμού.
Ἰδιαίτερο ζήτημα τίθεται σὲ σχέση μὲ τὰ ἐκκλησιαστικὰ νομικὰ πρόσωπα. Ἐνδεικτικὰ ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Πειραιῶς διατηρεῖ ἤδη ἀπὸ τὸ ἔτος 1988 ραδιοφωνικὸ σταθμὸ μὲ τὸν διακριτικὸ τίτλο «Πειραϊκὴ Ἐκκλησία», στὶς ὑπερσύγχρονες ἐγκαταστάσεις τοῦ ὁποίου ἐργάζονται σὲ μόνιμη βάση 20 ἐργαζόμενοι. Μὲ βάση τὶς διατάξεις τοῦ νομοσχεδίου ἡ Ἱερὰ Μητρόπολης Πειραιῶς, ἀλλὰ καὶ πλῆθος ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν φορέων ποὺ διατηροῦν ἀντίστοιχα ραδιοφωνικοὺς σταθμοὺς (Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἐκκλησίας Κρήτης, Θεσσαλονίκης, κ.λ.π), στὴν οὐσία ὑποχρεώνονται νὰ κλείσουν καὶ μάλιστα ἀνεξαρτήτως χρόνων λειτουργίας αὐτῶν.
Ὡστόσο κατὰ τὸ ἄρθρο 9 τοῦ Ν. 4301/2014 γιὰ τὴν ὀργάνωση τῆς νομικῆς μορφῆς τῶν θρησκευτικῶν κοινοτήτων καὶ τῶν ἑνώσεών τους στὴν Ἑλλάδα (ΦΕΚ A223/2014) ρητὰ ἀναφέρεται ὅτι τὰ θρησκευτικὰ νομικὰ πρόσωπα δύνανται νὰ ἱδρύουν καὶ νὰ λειτουργοῦν, κατὰ τὶς κείμενες διατάξεις, κατασκηνώσεις, ἰδιωτικὰ σχολεῖα, ἐκπαιδευτήρια, ραδιοφωνικοὺς σταθμούς, φιλανθρωπικὰ ἱδρύματα, Μὴ Κυβερνητικὲς Ὀργανώσεις καὶ ἄλλα νομικὰ πρόσωπα ἰδιωτικοῦ δικαίου μὴ κερδοσκοπικοῦ χαρακτήρα, γιὰ τὴν ἀνάπτυξη τῆς προσφορᾶς τους καὶ τὴν προώθηση σχετικῶν δραστηριοτήτων. Συνεπῶς καὶ συστηματικὰ ἡ διάταξη τοῦ νομοσχεδίου ἀποδεικνύεται ἐσφαλμένη.
Τίθεται ζήτημα συμβατότητας μὲ τὸ ἄρθρο 10 τῆς ΕΣΔΑ περὶ ἐλευθερίας λήψεως ἢ μεταδόσεως πληροφοριῶν ἢ ἰδεῶν, ποὺ μπορεῖ νὰ ὑπάγεται σὲ διατυπώσεις, ὅρους καὶ περιορισμοὺς μόνον ἂν αὐτὲς εἶναι ἀναγκαῖες σὲ μία δημοκρατικὴ κοινωνία γιὰ τὴν ἐθνικὴ ἀσφάλεια, τὴν ἐδαφικὴ ἀκεραιότητα ἢ δημόσια ἀσφάλεια, τὴν προάσπιση τῆς τάξης καὶ πρόληψη τοῦ ἐγκλήματος, τὴν προστασία τῆς ὑπόληψης ἢ τῶν δικαιωμάτων τῶν τρίτων, τὴν παρεμπόδιση τῆς κοινολογήσεως ἐμπιστευτικῶν πληροφοριῶν ἢ τὴ διασφάλιση τοῦ κύρους καὶ ἀμεροληψίας τῆς δικαστικῆς ἐξουσίας. Καμία ἀπὸ τὶς ἐξαιρετικὲς αὐτὲς περιπτώσεις δὲν φαίνεται νὰ ἐξυπηρετεῖται μὲ τὴν ἀπαγόρευση λειτουργίας ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ σὲ μὴ κερδοσκοπικὰ νομικὰ πρόσωπα.
Εἶναι φανερὸ ὅτι ἡ διαγωνιστικὴ διαδικασία ἔχει σχεδιαστεῖ μὲ γνώμονα ἀποκλειστικά τους ραδιοφωνικοὺς σταθμοὺς ποὺ ἱδρύονται καὶ λειτουργοῦν μὲ σκοπὸ τὸ κέρδος. Φρονοῦμε ὅτι στὸ νομοσχέδιο θὰ πρέπει νὰ ὑπάρξει ἰδιαίτερη ρύθμιση καὶ ἄλλες διαδικασίες γιὰ τὴ συνέχιση λειτουργίας ραδιοφωνικῶν σταθμῶν ποὺ ἤδη ὑφίστανται ἐπὶ ἔτη καὶ λειτουργοῦν νόμιμα, ἐξυπηρετώντας σκοποὺς μὴ κερδοσκοπικούς. Τὸ κέρδος εἶναι θεμιτό, πλὴν ὅμως δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελεῖ τὸ μοναδικὸ κριτήριο σὲ ζητήματα ποὺ ἅπτονται τοῦ λόγου, τῆς ἔκφρασης καὶ ἐν τέλει τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς κοινωνίας μας.
Οι θεσμικοί αρμόδιοι φορείς, οφείλουν πρώτα να νομολογίσουν για το «σήμερα», που είναι η λειτουργία της αναλογικής εκπομπής στα FM των ραδιοφώνων, όπου η ισχύουσα νομοθεσία έχει πολλά κενά και μετά να δρομολογίσουν την ψηφιακή εκπομπή, αφού βεβαίως, ετοιμάσουν τον χάρτη συχνοτήτων.
Προϋπόθεση της λειτουργίας της ψηφιακής εκπομπής είναι να υπάρχουν και ψηφιακοί δέκτες, οι οποίοι σήμερα δεν υπάρχουν σε αυτοκίνητα, ραδιόφωνα κλπ. Άρα για να λειτουργήσει ουσιαστικά το ψηφιακό ραδιόφωνο στη χώρα μας (δηλαδή να αποφέρει έσοδα από διαφημίσεις) απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμη.
Γι’ αυτό, είναι περισσότερο σημαντικό σήμερα να λυθούν τα χρονίζοντα προβλήματα στην αναλογική εκπομπή των FM και να σταματήσει η επιβολή κυρώσεων από την ΕΕΤΤ εξ αιτίας των κενών της ισχύουσας νομοθεσίας για περιοχές κάλυψης, για δευτερεύουσες θέσεις εκπομπής, για δευτερεύουσες συχνότητες λόγω αδυναμίας συγχρονισμού στην ίδια συχνότητα και άλλες ιδιαιτερότητες, που δεν προβλέπονται στην ισχύουσα νομοθεσία. Εξ αιτίας μάλιστα των κενών στη νομοθεσία, δεν υπάρχει ισονομία στους λειτουργούντες ραδιοφωνικούς σταθμούς της χώρας.
Σοβαρό επίσης κενό σήμερα είναι η έλλειψη χάρτη συχνοτήτων. Ο οποίος πρέπει άμεσα να εκδοθεί.
Αν δεν λυθούν τα σημερινά προβλήματα στα FM, θα προκηρυχθούν άδειες για ψηφιακή ραδιοφωνική εκπομπή; Είναι σαν να χτίζουμε οικοδομή χωρίς θεμέλια….
1. Η λειτουργία των ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών που μεταδίδουν το πρόγραμμά τους σε ελεύθερη λήψη μέσω επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής, υπόκειται σε αδειοδότηση, η οποία γίνεται κατόπιν ξεχωριστής διαγωνιστικής διαδικασίας για κάθε κατηγορία. Η διαδικασία αδειοδότησης διενεργείται από το Ε.Σ.Ρ., το οποίο εκδίδει τη σχετική προκήρυξη
2. Oι άδειες διακρίνονται σε εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας. Εθνικής εμβέλειας είναι οι άδειες που καλύπτουν πληθυσμιακά την επικράτεια και περιφερειακής εμβέλειας οι άδειες που καλύπτουν πληθυσμιακά τις Περιοχές Απονομής, όπως καθορίζονται με τον εκάστοτε ισχύοντα Χάρτη Συχνοτήτων επίγειας ψηφιακής ραδιοφωνικής ευρυεκπομπής.
3. Η άδειες των σταθμών εθνικής εμβέλειας, υπόκεινται σε διαγωνιστική διαδικασία δημοπράτησης υψηλού τιμήματος και οι άδειες περιφερειακής εμβέλειας υπόκεινται σε διαδικασία μοριοδοτικής δημοπράτησης σε πρώτο στάδιο και στην συνέχεια υποβάλλονται σε καταβολή χαμηλού αντιτίμου, σύμφωνα με τις αρχές δικαίου αθέμιτου ανταγωνισμού.
4. Οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής ελεύθερης λήψης διακρίνονται αναλόγως του χαρακτήρα του προγράμματός τους σε γενικής και ειδικής στόχευσης και βάσει αυτού αδειοδοτούνται αντιστοίχως.
Η νέα προσπάθεια της κυβέρνησης να προχωρήσει σε διαδικασία αδειοδότησης των ραδιοφωνικών σταθμών, και μάλιστα να προχωρήσει στην αδειοδότηση ραδιοφωνικών σταθμών ψηφιακής εκπομπής, είναι η νεότερη από μια σειρά αποτυχημένων, άστοχων προσπαθειών «ρύθμισης» του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου της χώρας. Είναι μια απαράδεκτη προσπάθεια να αποκτήσει το κράτος τον πλήρη έλεγχο του ραδιοφωνικού τοπίου για λογαριασμό κάποιων ισχυρών συμφερόντων που κατά τα άλλα «καταπολεμά» η τωρινή κυβέρνηση, και να αποκλείσει μικρούς σταθμούς και σταθμούς που δεν σχετίζονται με κάποιο μεγάλο οικονομικό ή πολιτικό συμφέρον, από το ραδιοφωνικό χάρτη. Είναι ένα φασιστικό, άκρως αντιδημοκρατικό σχέδιο που ακολουθεί θαυμάσια στα προηγούμενα βήματα εκάστοτε κυβερνήσεων στην «ρύθμιση» του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου.
Είναι καταρχήν λανθασμένη και άστοχη η προσπάθεια να προχωρήσει η Ελλάδα σε «ψηφιακή μετάβαση» στο ραδιόφωνο. Ακόμα και σε χώρες όπου λειτουργεί για περισσότερο από μια δεκαετία το ψηφιακό ραδιόφωνο, η διείσδυση του DAB παραμένει σε χαμηλά επίπεδα: 3% στην Ολλανδία, 12% στη Γαλλία, 15.4% στη Γερμανία, 13% στην Αυστρία, 17% στην Ιρλανδία, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία (https://www.worlddab.org/country-information/). Και αυτό σε χώρες όπου, κατά πλειοψηφία, οι οικονομικές συνθήκες του μέσου νοικοκυριού είναι σε καλύτερη κατάσταση από ότι στην Ελλάδα της κρίσης, μια κρίση που συνεχίζεται παρά τα παχιά λόγια της τωρινής κυβέρνησης και παρά τις -ξεχασμένες πλέον- προεκλογικές υποσχέσεις. Αυτό επίσης σε χώρες όπου οι γεωμορφολογία του εδάφους και οι συνθήκες κάλυψης είναι κατά πολύ ευνοϊκότερες από μια ορεινή και νησιώτικη χώρα όπως η Ελλάδα.
Το ψηφιακό ραδιόφωνο έχει μηδενική διείσδυση στο κοινό στην Ελλάδα, υπάρχουν ελάχιστοι δέκτες στην αγορά, και είναι εξαιρετικά άδικο και παράλογο να ζητηθεί από το κοινό να αγοράσουν καινούριους δέκτες εν μέσω οικονομικής κρίσης, και μάλιστα για ένα μέσο που δεν θεωρείται εξίσου «σημαντικό» όσο το διαδίκτυο και η τηλεόραση και όπου το όφελος της ψηφιακής μετάβασης είναι μικρότερο σε σχέση με την τηλεόραση, όπου η διαφορά στην ποιότητα της μεταδιδόμενης εικόνας, τουλάχιστον για τους περισσότερους σταθμούς, ήταν εμφανέστατη.
Είναι επίσης εξαιρετικά απαράδεκτο και παράλογο να απαιτείται από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς που θα λάβουν άδεια ψηφιακής μετάδοσης να είναι έτοιμη εντός 6μηνου να εκπέμψουν, τη στιγμή που ο ραδιοφωνικός κλάδος πλήττεται και αυτό από την οικονομική κρίση και από την κρίση στην διαφημιστική αγορά. Είναι ακόμα πιο άδικο να ζητηθεί από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, και ιδίως ραδιοφωνικούς σταθμούς της επαρχίας, να πληρώσουν μηνιαίο ενοίκιο για το δικαίωμα να μεταδίδεται το σήμα τους ψηφιακά, μέσω κάποιου παρόχου. Είναι μέγιστη η υποκρισία της τωρινής κυβέρνησης να λέει πως θα «τσακίσει» τους ολιγάρχες και πως δεν θα επαναλάβει την «αδικία» της αδειοδότησης της DIGEA για την μετάδοση και την διαχείριση του δικτύου ψηφιακής τηλεόρασης, και τώρα να προτείνει ακριβώς το ίδιο πράγμα για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Στην τηλεοπτική αγορά, το υψηλό «τίμημα» που αναγκάζονται να πληρώσουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί έχει οδηγήσει δεκάδες τηλεοπτικούς σταθμούς σε κλείσιμο ή σε αφανισμό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι σταθμοί όπως το Κύδων TV της Κρήτης, το Omega TV Δωδεκανήσου, τα δύο τηλεοπτικά κανάλια του νομού Αργολίδας (Max TV και DR TV), το μοναδικό τηλεοπτικό κανάλι του νομού Λακωνίας (Ελλάδα TV), και πολλοί άλλοι ανά την επικράτεια. Άλλοι σταθμοί, για να περιορίσουν το κόστος ενοικίου, μεταδίδουν το σήμα τους με χαμηλό bitrate, με αποτέλεσμα το «πεντακάθαρο» ψηφιακό τους σήμα να είναι… χειρότερο από το αναλογικό σήμα που μετέδιδαν κάποτε. Εν το μεταξύ, η Ελλάδα είναι ίσως η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου ο αριθμός των τηλεοπτικών καναλιών… μειώθηκε μετά την ψηφιακή μετάβαση. Κάτι παρόμοιο ενδέχεται να συμβεί με το εν λόγω νόμο περί μετάβασης στο ψηφιακό ραδιόφωνο.
Μάλιστα, άλλη μια αδικία που μεταφέρεται από τον τηλεοπτικό τομέα στον ραδιοφωνικό είναι ο ορισμός περιφερειακών αλλά όχι τοπικών αδειών. Στο τηλεοπτικό τοπίο, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός από το μεγάλο αριθμό τοπικών καναλιών που μέσα σε μια νύχτα έγιναν όλοι περιφερειακοί (και που πρέπει να πληρώνουν το αντίστοιχο τίμημα στην «κακή» DIGEA για την μετάδοση του σήματος τους σε όλη την περιφέρεια κάλυψης τους) σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στο κλείσιμο αρκετών τηλεοπτικών επιχειρήσεων. Κάτι αντίστοιχο ενδέχεται να συμβεί και στο ψηφιακό ραδιόφωνο, όπου ένας σταθμός μιας μικρής επαρχιακής πόλης, ενός νησιού, μιας κοινότητας, κλπ. ξαφνικά θα πρέπει να καλύψει ολόκληρη περιφέρεια και να πληρώσει το αντίστοιχο τίμημα.
Ο ορισμός περιφερειακών αλλά όχι τοπικών αδειών επίσης πάει ενάντια στην παγκόσμια τάση, όπου αναπτύσσεται ραγδαία η τοπική ραδιοφωνία, τόσο σε αναλογικό, όσο και σε ψηφιακό επίπεδο. Στις ΗΠΑ ολοκληρώθηκε πρόσφατα (το 2014) διαδικασία αδειοδότησης σταθμών χαμηλής ισχύος (low-power FM ή LPFM) σε μη κερδοσκοπικές εταιρίες και κοινωνικές ομάδες, και μάλιστα η αδειοδότηση αφορούσε αναλογική μετάδοση, αν και με την αναλογική άδεια τους οι αδειοδοτημένοι σταθμοί έχουν το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) να μεταδώσουν το επίγειο σήμα τους και ψηφιακά, χρησιμοποιώντας το σύστημα HD Radio που έχει καθιερωθεί στις ΗΠΑ αντί για την τεχνολογία DAB. Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, εκπέμπουν ραδιοφωνικοί σταθμοί ψηφιακά και σε τοπικό επίπεδο. Στην Ελλάδα αντιθέτως, δεν υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη ούτε για το αναλογικό ραδιόφωνο, τη στιγμή που ακόμα και σε χώρες όπως την Νιγηρία υπάρχουν αδειοδοτημένοι σταθμοί low-power FM/community radio. Αυτά από μια κυβέρνηση που υποτίθεται πως στηρίζει τις κοινωνικές ομάδες και τα αδύναμα στρώματα και «καταπολεμά» τους «ολιγάρχες».
Επίσης, η διαδικασία της δημοπρασίας των αδειών επίσης θα οδηγήσει πολλούς μικρούς και επαρχιακούς σταθμούς σε αφανισμό, κάτι που σίγουρα ευνοεί τους «μεγάλους» σταθμούς του κέντρου και των ολιγαρχών που κατά τα άλλα «καταπολεμά» η τωρινή κυβέρνηση. Στην πρόσφατη αδειοδότηση LPFM στις «πλούσιες» ΗΠΑ, οι ενδιαφερόμενοι σταθμοί δεν υποχρεώθηκαν να υποβάλλουν κανένα παράβολο για την άδεια τους, ούτε να συμμετέχουν σε δημοπράτηση των αδειών, ούτε να πληρώσουν για το δικαίωμα χρήσης συχνότητας.
Και όλα αυτά, ενώ το προτεινόμενο νομικό πλαίσιο δεν αναφέρει τίποτα για το αναλογικό ραδιόφωνο και το μέλλον του και αφήνει «στον αέρα» εκατοντάδες ραδιοφωνικούς σταθμούς που εκπέμπουν αυτή τη στιγμή, πολλούς άλλους ενδιαφερόμενους που θα ήθελαν να αποκτήσουν έστω και αναλογική άδεια, και πολλούς σταθμούς που κατά καιρούς, από το 2001 στην Αττική και μετά, έχουν αδικηθεί και έχουν φιμωθεί από το εντελώς άδικο και παράλογο «νομικό πλαίσιο» (με τα εισαγωγικά να είναι απαραίτητα) του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου.
Το νομοσχέδιο δεν περιέχει καμία πρόβλεψη για σταθμούς τοπικής/μικρής εμβέλειας, για αυτοδιαχειριζόμενα σχήματα, για πανεπιστημιακούς σταθμούς και για σταθμούς εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Αυτό είναι άδικο και πάει ενάντια στις νομοθετικές τάσεις σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Επίσης, το νομοσχέδιο προτείνει τη συνέχιση άλλης μιας κατάφωρης αδικίας: ο διαχωρισμός ανάμεσα στους «ενημερωτικούς» και «μη ενημερωτικούς» σταθμούς. Πουθενά αλλού στον κόσμο και ιδιαίτερα στις δυτικές χώρες δεν υπάρχει αυτός ο διαχωρισμός στην ραδιοτηλεοπτική αδειοδότηση. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, δεν υπάρχει κανένας απολύτως διαχωρισμός και οι αδειοδοτημένοι σταθμοί, ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί, είναι ελεύθεροι να μεταδώσουν ό,τι είδος προγράμματος επιθυμούν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι σταθμοί, με την άδεια τους, υπογράφουν την συμφωνία Promise of Performance (PoP) όπου δεσμεύονται να μεταδώσουν το είδος προγράμματος για το οποίο έχουν αδειοδοτηθεί – αλλά εκεί ο διαχωρισμός δεν αφορά ενημερωτικούς και μη ενημερωτικούς σταθμούς, ενώ οι σταθμοί έχουν το δικαίωμα, εφόσον μελλοντικά επιθυμούν να αλλάξουν φυσιογνωμία προγράμματος (ακόμα και το είδος μουσικής που μεταδίδουν) να το κάνουν με νέα πρόταση PoP στην ανεξάρτητη αρχή και κατόπιν έγκρισης της αρχής.
Αντιθέτως, στην Ελλάδα, η τωρινή κυβέρνηση, παρά τα μεγάλα λόγια της για δήθεν καταπολέμηση των ολιγαρχών, διατηρεί το νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης που ψηφίστηκε μέσα σε μια νύχτα τον Αύγουστο του 2013, που επιτρέπει την αλλαγή φυσιογνωμίας από ενημερωτικό σε μη ενημερωτικό σταθμό αλλά απαγορεύει στους σταθμούς να αλλάξουν φυσιογνωμία, από μη ενημερωτικό σε ενημερωτικό πρόγραμμα. Αυτό έχει δημιουργήσει μια κλειστή αγορά «ενημέρωσης» όπου δεν μπορούν να μπουν νέοι παίχτες, και αυτό το νομοσχέδιο διατηρεί αυτό το κατάφωρα αντιδημοκρατικό διαχωρισμό, ενάντια σε κάθε αρχή της δημοκρατίας, της ισονομίας και της πολυφωνίας.
Μάλιστα, η τωρινή κυβέρνηση και το ΕΣΡ θρασύτατα αγνοούν διάφορες περιπτώσεις όπου σταθμοί, όπως παρακλάδια του κομματικού ραδιοσταθμού του ΣΥΡΙΖΑ «Στο Κόκκινο» στη Θεσσαλονίκη και στην επαρχία, έχουν βεβαίωση νομίμου λειτουργίας (ΒΝΛ) που ορίζει την φυσιογνωμία του προγράμματος τους ως «μη ενημερωτικό» αλλά μεταδίδουν ενημερωτικό πρόγραμμα! Το ίδιο συμβαίνει με το φιλικό προς την κυβέρνηση Ραδιόφωνο 24/7 στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, και Πάτρα, πάλι χωρίς να αντιδράσει η κυβέρνηση και το ΕΣΡ που τώρα καλείται να «βάλει σε τάξη» το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο!
Επιπλέον, η τωρινή κυβέρνηση φαίνεται να… καταπολεμά τους «ολιγάρχες», δίνοντας σ’αυτούς το δικαίωμα να μεταδίδονται οι ραδιοφωνικοί τους σταθμοί σε πανελλαδική βάση. Αυτό είναι ένα αχρείαστο «δώρο» στους «ολιγάρχες» που θα πιέσει ακόμα περισσότερο τις επαρχιακές ραδιοφωνικές επιχειρήσεις και θα οδηγήσει πολλές από αυτές σε κλείσιμο και αφανισμό, ενώ η κεντρική προπαγάνδα των ολιγαρχών θα μεταδίδεται σε πανεθνική βάση. Αυτό επίσης πάει ενάντια στην πολυφωνία, ιδίως όταν υπάρχει (και επίσης διατηρείται) το δικαίωμα δικτύωσης. Υπάρχουν πολλές δυτικές χώρες, όπως η Γερμανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς, όπου δεν υπάρχουν πανεθνικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί. Ούτε φυσικά υπάρχει ευνοϊκή νομοθετική μεταχείριση προς τους «ενημερωτικούς» σταθμούς.
Είναι επίσης άδικο να προχωράει διαγωνισμός και ενδεχόμενη πλήρη μετάβαση του ραδιοφώνου σε μια τεχνολογία που δεν έχει καθιερωθεί στις περισσότερες χώρες του κόσμου και για την οποία επίσης οι περισσότερες χώρες δεν έχουν ορίσει μέχρι στιγμής «switch-off», δηλαδή ημερομηνία πλήρης κατάργησης της αναλογικής μετάδοσης και μετάβασης σε αποκλειστικά ψηφιακό ραδιοφωνικό τοπίο. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, ακόμα και σήμερα χορηγούνται άδειες, κυρίως σε ραδιοφωνικούς σταθμούς που εκπέμπουν στα μεσαία και θέλουν να αποκτήσουν συχνότητα στην μπάντα των FM. Στην Ιταλία, αδειοδοτούνται ακόμα και συχνότητες για αναλογική μετάδοση στα μεσαία.
Στην Ελλάδα, δεν έχει αποκατασταθεί ποτέ η κατάφωρη αδικία του 2001, όταν μέσα σε μια νύχτα η τότε κυβέρνηση έκλεισε 66 ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, που υποτίθεται πως θα προκαλούσαν «παρεμβολές» στις συχνότητες της αεροναυτιλίας. Για κάποιο περίεργο λόγο όμως, οι 20 σταθμοί που αρκετά είχαν προβλεφτεί, έγιναν 28, μετά 35, και τώρα είναι πάνω από 40 (μεταξύ των οποίων και ο κομματικός σταθμός του ΣΥΡΙΖΑ «Στο Κόκκινο»), χωρίς να έχει πέσει κάποιο αεροπλάνο. Στη Θεσσαλονίκη όπου μας έλεγαν οι «αρχές» πως θα πέσουν τα αεροπλάνα αν εκπέμπουν περισσότεροι από 27-28 ιδιωτικοί σταθμοί, εκπέμπουν σήμερα περίπου 60 χωρίς κάποιο… αεροπορικό ατύχημα. Στη Ρώμη, όπου λειτουργούν δύο επιβατικά αεροδρόμια, εκπέμπουν νόμιμα 90 συχνότητες στα (αναλογικά) FM. Στην Κωνσταντινούπολη, όπου επίσης υπάρχουν σε λειτουργία δύο επιβατικά αεροδρόμια, εκπέμπουν νόμιμα 102 αναλογικές συχνότητες στα FM, οι περισσότερες με απόσταση 0.2 mHz μεταξύ τους χωρίς να υπάρχουν αλληλοπαρεμβολές μεταξύ τους.
Αντιθέτως, ο τελευταίος αναλογικός χάρτης συχνοτήτων που έχει δημοσιευθεί, αυτός του 2008, προβλέπει μόνο 40 σταθμούς για την Αττική και 28 για τη Θεσσαλονίκη, «ξεχνάει» ολόκληρα νησιά (που δεν καλύπτονται από αλλού, με εξαίρεση την… Τουρκία) και άλλες παραμεθόριες περιοχές, και δίνει περισσότερες άδειες σε ένα νησί 3.000 κατοίκων (Κάρπαθος) παρά στο… νομό Μαγνησίας. Επίσης, σε πολλές περιπτώσεις προβλέπεται η αδειοδότηση σταθμών στην ίδια ή ακριβώς διπλανή συχνότητα σε γειτονικούς νομούς, όπου δεν υπάρχει κάποιο φυσικό εμπόδιο που να εμποδίζει τα σήματα των δύο σταθμών να περνούν στο άλλο νομό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι «υψηλές» συχνότητες των FM (συνήθως από τους 102-108 mHz) δεν προβλέπονται για αδειοδότηση, με το πρόσχημα ότι είναι κοντά στην μπάντα της αεροναυτιλίας, που ξεκινάει από τους 108 mHz. Αυτό είναι ένα ψέμα, και αποδεικνύεται από το γεγονός πως σε όλες τις δυτικές χώρες και όχι μόνο, προβλέπονται νόμιμες εκπομπές και μάλιστα με μεγάλη ισχύ, μέχρι τους 107.9-108.0 mHz. Στη Βοστόνη, για παράδειγμα, εκπέμπει σταθμός με ισχύ 50 kilowatt στη συχνότητα 107.9 από κεραία λιγότερο από δύο χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο της πόλης. Στη Ρώμη και στην Κωνσταντινούπολη εκπέμπουν σταθμοί μέχρι τους 108 mHz δίχως πρόβλημα. Εγώ είμαι ο διευθυντής και συνιδιοκτήτης ραδιοφωνικού σταθμού μικρής εμβέλειας στις ΗΠΑ που αδειοδοτήθηκε το 2014 για τη συχνότητα 105.9 FM. Μήπως και εγώ βάζω τις πτήσεις (υπάρχει αεροδιάδρομος πάνω από την περιοχή κάλυψη μας) σε κίνδυνο; Ή μήπως είναι εντελώς άσχετο το Αμερικανικό FCC; Στην Ελλάδα, δεν φαίνεται να έχει γίνει η παραμικρή προσπάθεια διόρθωσης αυτών των λαθών (;) ενώ είναι αβέβαιο αν η τωρινή κυβέρνηση έχει καν σκοπό να δώσει άδειες για αναλογική ραδιοφωνική μετάδοση στα FM, όπως οφείλει.
Αναφορικά πάλι με το ψηφιακό ραδιόφωνο, αντί για άδειες σε περιφερειακό επίπεδο, θα μπορούσαν να δοθούν ανά περιοχή κάλυψης και με πρόβλεψη για σταθμούς τοπικής/μικρής εμβέλειας, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες. Θα μπορούσε επίσης να επιτραπεί αυτόνομη ψηφιακή ραδιοφωνική εκπομπή αντί να αναγκάζονται οι σταθμοί να πληρώνουν «ενοίκιο» σε κάποιον «πάροχο». Το ίδιο θα έπρεπε να γίνει και με την τηλεόραση, και γίνεται σε άλλες χώρες, όπως τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Θα έπρεπε επίσης να καταργηθεί δια νόμου η ευνοϊκή διάταξη που επιτρέπει την λειτουργία κομματικών σταθμών χωρίς άδεια. Πουθενά αλλού στο κόσμο, τουλάχιστον σε δυτική, ανεπτυγμένη χώρα, δεν υπάρχει αντίστοιχη διάταξη. Είναι εντελώς άδικη και αντιδημοκρατική και παραβιάζει την ισονομία των πολιτών απέναντι στο Νόμο.
Θα έπρεπε επίσης να επιτρέπονται και να προβλέπονται gap fillers για ψηφιακή μετάδοση, σε περιοχές όπου το σήμα από το βασικό κέντρο εκπομπής δεν φτάνει ή δεν επαρκεί, ιδίως από τη στιγμή που με την ψηφιακή μετάδοση, ή έχεις καθαρό σήμα, ή δεν έχεις καθόλου λήψη. Στις ορεινές και νησιώτικες περιοχές αυτό θα είναι απολύτως αναγκαίο, όπως επίσης είναι αναγκαία, επιτέλους, η νόμιμη εκπομπή από δεύτερες ή πολλαπλές συχνότητες στα αναλογικά FM, για σταθμούς που δυσκολεύονται να καλύψουν σε όλη την περιοχή κάλυψης τους.
Είναι απαράδεκτο και άδικο να προχωράει η πρόταση νόμου για το ψηφιακό ραδιόφωνο χωρίς επίσης να είναι γνωστός ο αριθμός των αδειών (κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει αριθμός παρά ένα ανώτατο όριο που σχετίζεται με την πραγματική χωρητικότητα των ψηφιακών συχνοτήτων και τρόπων μεταδόσεων -δηλαδή bitrate- και όχι ένας τεχνητά χαμηλός αριθμός για περιορισμό των αδειών και της πολυφωνίας) ή αν θα υπάρξει αναλογική αδειοδότηση (που πρέπει να υπάρξει, και που θα μπορούσε να γίνει παράλληλα με την ψηφιακή μετάδοση, ή να αποκτήσουν όσοι σταθμοί αδειοδοτηθούν αναλογικά και το δικαίωμα ψηφιακής εκπομπής, με διαγωνισμό για επιπλέον ψηφιακές άδειες εφόσον υπάρχει διαθέσιμη χωρητικότητα.
Θα είναι εντελώς άδικο να καταργηθούν τα αναλογικά FM, μια τεχνολογία που έχει ακόμα ευρεία απήχηση, είναι φτηνή και εύκολη στην χρήση, δεν παρουσιάζει μεγάλα μειονεκτήματα σε σχέση με την ψηφιακή ραδιοφωνική εκπομπή, και που δεν προβλέπεται να καταργηθεί άμεσα στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου.
Δυστυχώς όμως, το τωρινό νομοσχέδιο συνεχίζει την ανομία και την έλλειψη δημοκρατικότητας, πολυφωνίας, και ισονομίας το ραδιοφωνικό τοπίο. Είναι ένα μεγάλο «δώρο» για τους ολιγάρχες και τους μεγαλοιδιοκτήτες, είναι ασαφές σε πολλά βασικά ζητήματα (όπως η συνέχιση της λειτουργίας των αναλογικών εκπομπών στα FM), και θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια δεκάδες ή και εκατοντάδες επαρχιακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς σε οριστικό λουκέτο. Αποτελεί συνέχιση των άστοχων νομοθετικών και ρυθμιστικών «παρεμβάσεων» της κυβέρνησης, του ΕΣΡ, και της ΕΕΤΤ, όπως φάνηκε πρόσφατα με την εντελώς γελοία πρόταση του ΕΣΡ για «ενιαία κωδικοποίηση» των μηνυμάτων RDS των ραδιοφωνικών σταθμών, κάτι που δεν ισχύει σε καμία άλλη χώρα και που είναι εντελώς αχρείαστη. Δεν αναιρεί τις κατάφωρες αδικίες που υπάρχουν, όπως ο διαχωρισμός «ενημερωτικών» και «μη ενημερωτικών» σταθμών και η κλειστή «ενημερωτική» αγορά που η τωρινή νομοθεσία δημιουργεί. Δεν προβλέπει άδειες για μη κερδοσκοπικούς και εκπαιδευτικούς φορείς, συλλογικότητες, και τοπικές οργανώσεις, ούτε εκπομπή μικρής εμβέλειας ή τοπικού επιπέδου, κάτι που προβλέπεται και υπάρχει σε κάθε άλλη δυτική χώρα (και όχι μόνο).
Αυτό το νομοσχέδιο είναι εν ολίγοις άδικο και αντιδημοκρατικό και πρέπει να καταργηθεί ή να αλλάξει σημαντικά, με γνώμονα την πραγματική πολυφωνία, δημοκρατικότητα, και ισονομία και τις πραγματικές τεχνικές δυνατότητες της τεχνολογίας και του φάσματος.
Μιχάλης Νευραδάκης
Υποψήφιος Διδάκτορας, Επικοινωνίες και ΜΜΕ
Πανεπιστήμιο του Τέξας (Ώστιν, ΗΠΑ)
Γενικός διευθυντής, WCSQ 105.9 FM
Παραγωγός και παρουσιαστής, «Διάλογος» (ραδιοφωνική εκπομπή)
Ανεξάρτητος δημοσιογράφος, Mint Press News και άλλα ηλεκτρονικά μέσα