Αρχική Δημόσια Διαβούλευση για την εξειδίκευση των σκοπών και των προτεραιοτήτων της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης1. Αντικειμενική ενημέρωση και προβολή των δημοκρατικών θεσμών και της κοινωνίας των πολιτώνΣχόλιο του χρήστη Πέτρος Ανδριώτης | 12 Νοεμβρίου 2013, 18:49
1. Αμερόληπτη πολυφωνική και πλουραλιστική ενημέρωση. Η ετυμολογία των όρων βρίσκεται σε κάθε αξιοπρεπές λεξικό. Στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση η ενημέρωση θα πρέπει καταρχήν να παρουσιάζει γεγονότα που συνδέονται με την καθημερινότητα του κάθε πολίτη ξεχωριστά αφενός και αφετέρου να τον προσανατολίζει σε δράσεις που θα κάνουν τη ζωή του καλύτερη. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι τα θέματα που επιλέγονται, τα οποία θα πρέπει να είναι θέματα που απασχολούν πραγματικά τον πολίτη. Στις συνεδριάσεις του κοινοβουλίου για παράδειγμα περνάν πολλά τέτοια θέματα με ομόφωνες αποφάσεις. Αυτά βρίσκονται στο περιθώριο, και η πληροφόρηση του πολίτη για το τι και πώς αποφασίζεται στη Βουλή περιορίζεται σε συγκεκριμένα γεγονότα, όπου υπάρχουν έντονες διαφωνίες, και όπου πολλές φορές δεν επικρατεί η κοινή λογική αφενός, αφετέρου χάνεται το γεγονός εν μέσω κρίσεων επί των διαφωνιών. Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα θέματα που πρέπει να προβάλλονται. Η ενημέρωση οφείλει αφενός να παρουσιάζει τα γεγονότα και αφετέρου να προβαίνει στη διατύπωση κρίσεων με βάση δεδομένα στοιχεία. Επίσης θα πρέπει να γίνεται ξεκάθαρος ο διαχωρισμός μεταξύ γεγονότος και κρίσης προσωπικής επ΄ αυτού του εκάστοτε παρουσιαστή του γεγονότος. Ενδεχομένως μια κρίση, εφόσον είναι προϊόν εμπεριστατωμένης έρευνας, να μπορεί να είναι και μια καλή πρόταση που να διευκολύνει τους διοικούντες και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα. Άρα χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των ανθρώπων που θα βρίσκονται πίσω από τα μικρόφωνα και τις κάμερες, οι οποίοι θα διατυπώνουν τέτοιου τύπου κρίσεις. Θεωρούμε για παράδειγμα ότι το μνημόνιο είναι κάτι κακό. Γιατί είναι κακό; Δεν έχει κάποια θετικά στοιχεία; Δεν εξασφαλίζει τον εξορθολογισμό του Δημοσίου; Οι αποφάσεις που παίρνονται για τα μέτρα χάριν του μνημονίου είναι αποφάσεις τις τρόικας ή των κυβερνώντων και των εκάστοτε εντόπιων διαχειριστών; Προς τι βελτιώνεται η κοινωνία σήμερα χάριν του μνημονίου; Με ποιες απώλειες; Ποιες από αυτές είναι δίκαιες και ποιες άδικες; Μιλάμε για θανάτωση του συνδικαλισμού σήμερα. Εδώ θα πρέπει να τεθούν διάφορα ερωτήματα. Ποιος είναι ο υγιής συνδικαλισμός; Τι είναι αυτό που απαξίωσε το συνδικαλισμό στην πάροδο των ετών; Αν ο ρόλος του είναι η προστασία των εργαζομένων, τότε γιατί έγιναν ανεκτοί στο δημόσιο διευθυντές και προϊστάμενοι μειωμένων προσόντων; Ποιος ήταν ο ρόλος του συνδικαλισμού τότε; Συνέβαλε ο συνδικαλισμός στην ανεύρεση τρόπων για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας ή το μόνο που απασχολούσε τα συνδικάτα ήταν η αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος των εργαζομένων; Αναφέρθηκα σε δύο παραδείγματα, για τα οποία, καθώς και για άλλα παρεμφερή, καλό είναι να ανοίξει ένας κύκλος συζητήσεων και αναλύσεων μέσα από τα ΜΜΕ, ιδιαίτερα από τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Για τέτοιου τύπου αναλύσεις υπεύθυνα είναι τα πρόσωπα που θα τις διεκπεραιώσουν. Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή το Δημόσιο Ραδιόφωνο και η Δημόσια Τηλεόραση (ΕΔΡ και ΕΔΤ) είναι στελεχωμένα με ένα αξιόλογο δυναμικό. Με τέτοιου τύπου δυναμικό καλό είναι να εμπλουτιστεί η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση 2. Η προσέλκυση του κόσμου γίνεται με δύο όπλα: την εντιμότητα και το σεβασμό προς το ακροατήριο. Όταν οι ειδήσεις είναι προσανατολισμένες σε θέματα που δεν άπτονται της καθημερινότητας του μέσου πολίτη, και όταν ο ρόλος του μέσου είναι να εκθειάζονται συγκεκριμένα πρόσωπα, και συγκεκριμένες πρακτικές, τότε μοιραία ο πολίτης απαξιώνει το μέσο. Θέλω να πώ ότι το ενδιαφέρον για τον πολίτη είναι να πληροφορηθεί για τις προθέσεις και το σχεδιασμό πολιτικών αποφάσεων που αφορούν στην καθημερινότητά του και όχι ένας πικάντικος διάλογος μεταξύ πολιτικών πριν την κύρωση μιας απόφασης. Ιδιαίτερα ελκυστική τέλος είναι η παρουσίαση καινοτόμων δράσεων από διάφορες μονάδες σε όλα τα μέρη της Ελλάδος, που συμβάλουν στη βελτίωση της καθημερινότητας. Μια θεατρική ομάδα, ένα μουσικό σχήμα, μια επιχείρηση με καινοτόμα προϊόντα. Να αναφερθούμε στη χορωδία του Μουσικού Σχολείου Βόλου ή στη διαχείριση πόρων στο Δήμο Ανάβρας Μαγνησίας, ή στην καλλιέργεια οξυρύγχου στον Αμβρακικό με εξαγωγές έως και το Κρεμλίνο στη Μόσχα, ή τέλος το web banking που διευκολύνει τη ζωή μας και μας εξασφαλίζει χρόνο και ασφάλεια στις συναλλαγές μας; (Πώς θα πειστεί ο πολίτης για την ασφάλεια χρηματοοικονομικών συναλλαγών μέσω διαδικτύου; Αυτό είναι δουλειά του ΜΜΕ και των προσώπων που διαχειρίζονται την παρουσίαση του εν λόγω γεγονότος) Και όλα αυτά θα πρέπει να παρουσιάζονται με έναν τρόπο ιδιαίτερα ελκυστικό στο μέσο κόσμο, με έναν τρόπο λαϊκό και όχι λαϊκίστικο. 3. Οι διαδικασίες του κοινοβουλίου είναι πολύ σημαντικές, και ίσως αν κάναμε μια δημοσκόπηση, θα διαπιστώναμε ότι ελάχιστοι γνωρίζουν τη λειτουργία και το ρόλο του κοινοβουλίου. Ίσως θα έπρεπε να αναρτηθούν στο διαδικτυακό τόπο της ΝΕΡΙΤ κάποια βίντεο στα οποία να εξηγείται η λειτουργία του κοινοβουλίου. Θεωρώ ότι στο πλαίσιο της καθημερινής ενημέρωσης θα πρέπει να παρουσιάζονται ειδήσεις από το κοινοβούλιο, ίσως με τη μορφή κάποιου δεκάλεπτου ένθετου εντός ή εκτός του κεντρικού δελτίου ειδήσεων της τηλεόρασης ή του ραδιοφώνου, είτε με την εκπομπή τριών ή τεσσάρων δεκαλέπτων για τα δρώμενα της βουλής εντός της ημέρας, ένθετα που θα βρίσκουμε και στο διαδικτυακό τόπο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης. Μέσα από αυτά θα συνειδητοποιήσει ο κόσμος πόσο σημαντικά θέματα αποφασίζει το κοινοβούλιο, και ότι σε γενικές γραμμές υπάρχει συναίνεση. Σίγουρα θα υπάρχουν διαφωνίες, ωστόσο οι κρίσεις που θα διατυπώνονται επ’αυτών θα πρέπει να σχετίζονται με το θέμα επί του οποίου υπάρχουν διαφωνίες και όχι με τις καθαυτώ διαφωνίες. Η αμφίδρομη σχέση του μέσου με τον αποδέκτη του πραγματοποιείται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν σας λέω κάτι πρωτότυπο. Για να στραφεί προς το μέσο αυτό ο ακροατής, θα πρέπει να προσελκυστεί από το εκάστοτε πρόσωπο που καλείται να τον πληροφορήσει και να τον ψυχαγωγήσει. 4. Εν ολίγοις, μέσα από τα ανωτέρω απορρέει και η θέση μου για μια ραδιοτηλεόραση ανοικτή στην κοινωνία των πολιτών. Η αξιοποίηση των κοινωνικών μέσων δικτύωσης εξασφαλίζει τη διάδραση, ωστόσο δραστηριότητες και προγράμματα, όπως το «Κάνε την Εκπομπή σου», που είχε λάβει χώρα στους περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς της ΕΡΑ, κινητοποίησε ορισμένους ανθρώπους στο να παρουσιάσουν αξιόλογες ραδιοφωνικές παραγωγές, οι οποίες ταυτόχρονα αποτελούσαν και μια πρόταση για το τι επιθυμούν να παρουσιάζει το ραδιόφωνο σήμερα. Οι προτάσεις αυτές δε σχετίζονται με έναν αυτισμό που υπήρξε τα τελευταία χρόνια με προσανατολισμό την αμφίδρομη σχέση πολιτικών-δημοσιογράφων για την παρουσίαση θεμάτων ιδωμένων υπό ένα πρίσμα που αφήνει τον πολίτη παντελώς αδιάφορο. Και κάτι άλλο. Στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση χρειαζόμαστε μόνο δημοσιογράφους και μουσικούς παραγωγούς; Μόνο στενού τύπου δημοσιογραφική πληροφόρηση και μόνο μουσικές ραδιοφωνικές παραγωγές; Δεν έχουμε ανάγκη θεατρικών παραγωγών ή ντοκυμαντέρ ή ευρύτερης πληροφόρησης για θέματα πολιτισμού, αθλητισμού; (αθλητισμός δεν είναι μόνο το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ). Δεν θα ήταν κακό να οργανώνονται από τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση διαγωνισμοί ταινιών μικρού μήκους ή διαγωνισμοί ντοκυμαντέρ για ερασιτέχνες ή να παραχωρείται το μικρόφωνο στους πολίτες (με κάποιους κανόνες). Πολλοί είναι αυτοί που έχουν το ενδιαφέρον και το μεράκι να ασχοληθούν, ενώ τα μέσα που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας με τη βοήθεια και των υπολογιστών διευκολύνουν την ηχογράφηση και την επεξεργασία ήχου και εικόνας. Πριν κλείσω θέλω να διατυπώσω μια προσωπική μου κρίση. Έχω διαβάσει όλα τα σχόλια των πολιτών που καταγράφονται στη δημόσια διαβούλευση για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση. Με λυπεί το γεγονός ότι σε πάρα πολλά από αυτά δεν υπάρχουν προτάσεις αλλά επιπόλαιες κρίσεις. Μη έχοντας να προτείνουμε κάτι δίνουμε ακαριαία λευκή επιταγή σε κάποιους να αποφασίζουν για μας ερήμην μας. Γιατί αυτοί οι κάποιοι πρέπει να αποφασίζουν για μας. Αν εμείς δεν έχουμε λόγο και φωνή, γιατί να διαμαρτυρόμαστε ότι δεν μας ακούν; Πέτρος Ανδριώτης Διδάκτορας Τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου