Αρχική Δημόσια Διαβούλευση για την εξειδίκευση των σκοπών και των προτεραιοτήτων της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης1. Αντικειμενική ενημέρωση και προβολή των δημοκρατικών θεσμών και της κοινωνίας των πολιτώνΣχόλιο του χρήστη Κώστας Α | 14 Νοεμβρίου 2013, 00:17
Μερικές απλές παρατηρήσεις με αφορμή τη διαβούλευση για τη δημόσια τηλεόραση. Αν θα ήθελε κανείς πολύ σχηματικά να αναφέρει τα τρία μεγάλα κακά της μέχρι πρότινος “κρατικής” και κατά άλλους δημόσιας τηλεόρασης, θα μπορούσε να τα συνοψίσει στα εξής: 1. Κομματοκρατία και εξάρτηση από την εκάστοτε κυβέρνηση. 2. Συνδιοίκηση από τους συνδικαλιστές και ιδιοκτησιακή αντίληψη ορισμένων “παλιών”. 3. Υποταγή στο “lifestyle” της ιδιωτικής τηλεόρασης και στα απομεινάρια του. Από τη στιγμή λοιπόν που δεν έχουμε να κάνουμε με μια “παρθενογένεση” αυτά τα τρία βάσανα θα πρέπει να γιατρευτούν στο μέλλον, αν θέλουμε να έχουμε μια πραγματικά ευρωπαϊκή, ανοιχτή, σύγχρονη τηλεόραση. 1. Είναι προφανές ότι όλοι οι κυβερνώντες θεωρούσαν την εκάστοτε δημόσια τηλεόραση ως προνομιακό πεδίο δράσης. Θεωρούν ακόμα ίσως ότι πρέπει να μπορούν να βγαίνουν σε αυτή όπως θέλουν και όποτε θέλουν. Ιδανικά για αυτούς χωρίς αντίλογο. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να σταματήσει, ειδικά τώρα που μετά τα γεγονότα που έχουν προηγηθεί έχει υπάρξει και αύξηση της καχυποψίας των πολιτών για το υπό δημιουργία νέο μόρφωμα. Θα μπορεί στη ΝΕΡΙΤ να υπάρξει πλήρης δημοσιογραφική ελευθερία; Θα μπορούν οι συντάκτες να κάνουν “είδηση” την όποια προσπάθεια παρέμβασης στο έργο τους; Θα μπορούν να ασκήσουν κριτική ακόμα και στον ίδιο τον πρωθυπουργό; Στη γερμανική δημόσια τηλεόραση υπάρχουν για παράδειγμα εκπομπές, που φτάνουν να σατιρίσουν την κυρία Μέρκελ. Εδώ μπορεί να το ανεχθεί η οποιαδήποτε εξουσία; Και υπάρχουν άνθρωποι που είναι διατεθιμένοι να το κάνουν; Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι συχνά οι διορισμένοι υπεύθυνοι του ενημερωτικού τομέα είναι “βασιλικότεροι του βασιλέως”, ενώ οι απλοί συντάκτες από ένστικτο επιβίωσης και μόνο έχουν την τάση να αυτολογοκρίνονται. Θα πρέπει να υπάρξει η δυνατότητα να διασφαλιστεί η δημοσιογραφική ελευθερία και σοβαρότητα μέσα από ένα κώδικα δεοντολογίας και άλλες ασφαλιστικές δικλείδες. Το να υπάρχει ας πούμε υπουργός αρμόδιος για τη δημόσια τηλεόραση, αυτομάτως μειώνει την καλή μαρτυρία της, όσο καλές προθέσεις μπορεί να έχει ο καθένας. Η δημόσια τηλεόραση μπορεί να κερδίσει πολύ γρήγορα το στοίχημα της αξιοπιστίας απέναντι στα ιδιωτικά κανάλια, για τα οποία ο μέσος πολίτης γνωρίζει ότι δεσμεύονται με άλλες δουλείες. 2. Η διασφάλιση των συνδικαλιστικών και εργασιακών δικαιωμάτων είναι κάτι άλλο από τη “συνδιοίκηση”. Η δημόσια τηλεόραση ανήκει προφανώς σε όλο τον ελληνικό λαό και αυτόν θα πρέπει να εξυπηρετεί. Δεν ανήκει στους εργαζόμενούς της, όσο συχνά και αν ακούστηκε αυτό τον τελευταίο καιρό. Σε μια περίοδο, που πλήττεται ολόκληρη η κοινωνία από την κρίση, που δοκιμάζονται και επαγγελματίες του χώρου εκτός ΕΡΤ-ΔΤ-ΝΕΡΙΤ δεν γίνεται να κυριαρχούν συντεχνιακές αντιλήψεις, ούτε μπορούν κάποιοι να αποφασίζουν εξ' ονόματος του συνόλου των εργαζομένων και να μιλούν διαρκώς ως “εκπρόσωποί” τους. Το ίδιο ισχύει και στο επίπεδο της εσωτερικής λειτουργίας. Προφανώς και όταν παγιώνονται κάποιες καταστάσεις κάποιοι δεν θέλουν να ξεβολευτούν. Αυτό που άκουγε κανείς σε συζητήσεις μέσα στην ΕΡΤ ήταν πάντα ότι “θα πρέπει να την κλείσουμε και να την ξανανοίξουμε”. Ακολουθούσε όμως πάντα η διαπίστωση “πάλι στο ίδιο σημείο θα καταλήξουμε”. Υπήρχε πάντα μια λογική, που θύμιζε το περίφημο “ο παλιός είναι αλλιώς του στρατού”. Σταδιακά αναπτυσσόταν ένας υπερτροφικός μηχανισμός, μερικοί κακώς εννοούμενοι “παλιοί” θεωρούσαν ότι μπορούν να επιλέγουν τι και πότε θα το κάνουν, οι συμβασιούχοι ήταν που έκαναν τις βρωμοδουλειές και όλοι “ζούσαν το μύθο τους”. Το νέο σχήμα δε μπορεί να στηριχτεί και πάλι στην ίδια λογική. Χρειάζεται να υπάρχει κάποια δυνατότητα ελέγχου, αξιολόγησης, αναζωογόνησης του δυναμικού. Δε μπορεί να υπάρχουν ούτε φέουδα, ούτε νεκρές ζώνες. 3. Ολα αυτά δε μπορούν να τα κάνουν φυσικά οι άνθρωποι, που αντιμετώπιζαν την ΕΡΤ ως μαγαζάκι τους αλλά ούτε και κείνοι, που ξεβράστηκαν από την ιδιωτική τηλεόραση της χειρότερης εποχής της. Τέτοια πειράματα τα ζήσαμε και είδαμε που οδήγησαν. Η δημόσια τηλεόραση δε μπορεί να περιμένει τα δελτία των ιδιωτικών καναλιών για να διαμορφώσει το δικό της. Δε μπορεί να αντιγράφει τις εκπομπές και την αισθητική τους. Ο κόσμος περιμένει κάτι διαφορετικό, χωρίς κραυγές και εντυπωσιασμούς. Δε μπορεί η ΝΕΡΙΤ να γίνει ένα κακέκτυπο των ιδιωτών, όπως έφτασε σε κάποιες εποχές να θυμίζει η ΕΡΤ. H νέα δημόσια τηλεόραση φυσικά και θα πρέπει να θέλει να είναι ανταγωνιστική αλλά όχι ακολουθώντας τους άλλους. Θα πρέπει να προπορεύεται. Να ανοίξει σε ολόκληρη την κοινωνία. Να προβάλει καλλιτέχνες και δημιουργούς και όχι περσόνες του lifestyle. Να δώσει δυνατότητες σε νέους παραγωγούς, σκηνοθέτες, κινηματογραφιστές. Να έχει εκπομπές για όλες τις ηλικίες. Να μη φοβάται να δοκιμάσει καινούρια πράγματα. Να αξιοποιήσει το ελληνικό χιούμορ και να εγκαταλείψει τη σοβαροφάνεια, που συχνά καταλήγει φαιδρή στα μάτια των τηλεθεατών. Η δημόσια τηλεόραση θα πρέπει επίσης να έχει πάντα στο μυαλό της και τα εκατομμύρια των τηλεθεατών της εκτός Ελλάδας, που την έχουν στερηθεί εδώ και μήνες. Η δορυφορική δημόσια τηλεόραση θα πρέπει να είναι κεντρικό σημείο αναφοράς του νέου μορφώματος και όχι ένα παραμάγαζο, ούτε πάρκινγκ όσων πέφτουν σε δυσμένεια. Tέλος η νέα δημόσια τηλεόραση θα πρέπει να συνεχίσει την πολύ αξιόλογη προσπάθεια που είχε ξεκινήσει ήδη από την ΕΡΤ για μια ζωντανή παρουσία στο διαδίκτυο, μέσω ενός έγκυρου και άμεσου ιστοχώρου, προβολής των προγραμμάτων της μέσω web-tv, προώθησης του συνεχούς διαλόγου μέσω ανοικτών σελίδων, παροχής δυνατοτήτων δημοσίευσης σε νέους δημιουργούς. Το “Ι” της ΝΕΡΙΤ δεν θα πρέπει να μείνει κενό γράμμα, αλλά να επιβεβαιώνεται καθημερινά και να καθιερώσει τα πρότυπα για το πάντρεμα της τηλεόρασης με το διαδίκτυο στην Ελλάδα.