Αρχική Εθνική Στρατηγική για τις ΤΠΕ και την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση1. Ερωτήσεις για την ΣτρατηγικήΣχόλιο του χρήστη Διανέλος Γ. Γεωργούδης | 27 Μαρτίου 2012, 23:09
Επιτροπή Πληροφορικής και Επικοινωνιών Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων OpenGov.gr Ανοικτή Διακυβέρνηση |
Πολιτική Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Πολιτική Ασφαλείας και Πολιτική Cookies Όροι Χρήσης Πλαίσιο Διαλόγου |
Creative Commons License Με Χρήση του ΕΛ/ΛΑΚ λογισμικού Wordpress. |
Είναι γνωστό ότι ένα αποτελεσματικό σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης θα προσέφερε τεράστια οφέλη στην χώρα, τόσο σε επίπεδο δημοσιονομικό, όσο και σε επίπεδο ανάπτυξης της οικονομίας. Το κρίσιμο ζητούμενο είναι ολοκληρωθεί με επιτυχία το εγχείρημα. Για να μεγιστοποιηθεί η πιθανότητα επιτυχίας θεωρώ ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στους εξής τέσσερις άξονες: 1. Στον τεχνικό άξονα να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί πολύ γρήγορα ένα σύμπλεγμα κεντρικών υποδομών, ή αν θέλετε της σπονδυλικής στήλης όλου του συστήματος ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Αν αυτό υλοποιηθεί σωστά θα απλοποιήσει τις απαιτήσεις και θα διευκολύνει σημαντικά την υλοποίηση όλων των επιμέρους συστημάτων, τα οποία θα έρχονται να «κουμπώσουν» σε αυτό. Οι κεντρικές υποδομές περιλαμβάνουν: 1.1. Ένα κεντρικό data-center (όπως αυτό υπό ανάπτυξη για την ΚτΠ και την ΓΓΠΣ) στο οποίο να λειτουργούν όλα τα συστήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Αυτή η υποδομή προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την ταχύτητα, ασφάλεια, και σταθερότητα όλων των συστημάτων. 1.2. Την χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής για όλες τις συναλλαγές του συστήματος (είτε μεταξύ προσώπων είτε μεταξύ εφαρμογών). Κεντρικές web-services θα επέτρεπαν την χρήση της τεχνολογίας σε όλα τις επιμέρους εφαρμογές. Αυτή η υποδομή θα προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την ασφάλεια των συναλλαγών και για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Η έκδοση των smartcard με πιστοποιητικά υψηλής ασφάλειας (και το απαιτούμενο hardware/software για ψηφιακή υπογραφή) θα μπορούσε να γίνεται στα ΚΕΠ ή στις τράπεζες. 1.3. Ο ορισμός ενός ευέλικτου προτύπου ηλεκτρονικού εγγράφου, και η υλοποίηση μιας κεντρικής υποδομής web-services για όλες τις συναφείς υπηρεσίες (περιλαμβανομένων της πρωτοκόλλησης, αποθήκευσης, αποστολής με απόδειξη παραλαβής, κλπ). 1.4. Την τυποποίηση της πρόσβασης σε όλες τις κεντρικές βάσεις δεδομένων (στο data-center) μέσω web-services γενικής χρήσης, όπου θα ελέγχεται ειδικά και θα καταγράφεται κάθε πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα. Θα επιτρέπεται έτσι η πρόσβαση σε δεδομένα μόνον στις εφαρμογές και πρόσωπα που έχουν αυτό το δικαίωμα. Θα διασφαλίζεται ο έλεγχος εκ μέρους του πολίτη της χρήσης των δεδομένων που τον αφορούν. Και θα εξαλειφτεί το επικίνδυνο φαινόμενο τα ίδια δεδομένα να είναι διάσπαρτα σε πολλαπλά συστήματα, και θα μειωθεί σημαντικά η πιθανότητα λαθών. 1.5. Την υλοποίηση μιας ηλεκτρονικής υποδομής για όλες τις πληρωμές του ευρύτερου δημόσιου τομέα, αξιοποιώντας το τραπεζικό σύστημα. Κάθε είδους πληρωμή (από τον πολίτη στο κράτος, από το κράτος στον πολίτη ή στον υπάλληλο ή στην επιχείρηση) θα γίνεται ηλεκτρονικά. Έτσι δεν θα υπάρχει ανάγκη ταμείων, παραβόλων, επιταγών, κλπ. 1.6. Την υλοποίηση της τεχνολογίας ενός κεντρικού thin-client ERP αρχικά μόνο σε επίπεδο λογιστικό για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, χρησιμοποιώντας τον τυποποιημένο πίνακα λογαριασμών της ΕΕ (ESA 95). Οι παραπάνω 6 υποδομές είναι καθαρά τεχνολογικού χαρακτήρα, και μπορούν να υλοποιηθούν πολύ γρήγορα και με σχετικά μικρό κόστος (υπολογίζω χοντρικά ότι για τα σημεία 1.2 μέχρι 1.6, χρειάζονται 10 μήνες και 5 εκατομμύρια ευρώ. Οι υποδομές hardware στο data-center (1.1) είναι πιθανά επαρκείς. Η γρήγορη υλοποίηση αυτών των κεντρικών υποδομών θα μεγάλωνε σημαντικά την πιθανότητα επιτυχίας του έργου ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, γιατί α) θα απλοποιούσε την ανάπτυξη και συντήρηση των επί μέρους συστημάτων, β) θα διευκόλυνε τις συνέργιες μεταξύ συστημάτων, γ) θα λειτουργούσε σαν μια de-facto πλατφόρμα προτύπων, δ) θα διευκόλυνε την μέτρηση και έλεγχο επιτυχίας της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. 2. Στον νομοθετικό άξονα πρέπει να υλοποιηθεί το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο (κάτι που όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία είναι απολύτως απαραίτητο). 2.1. Πρέπει να επιβάλλεται η χρήση της κεντρικής υποδομής από όλα τα υπό ανάπτυξη συστήματα πληροφορικής, και να οριστεί το χρονικό πλαίσιο μετάπτωσης όλων των συστημάτων legacy που θα διατηρηθούν. Μόνο μια κεντρική αρχή θα μπορεί να επιτρέπει εξαιρέσεις σε περιπτώσεις καλά τεκμηριωμένες (π.χ. ορισμένα συστήματα του υπουργείου αμύνης, κλπ.). 2.2. Να νομοθετηθεί ότι χρηματοδοτήσεις φορέων της κεντρικής και γενικής κυβέρνησης θα γίνεται μόνο μέσα στο πλαίσιο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, και ειδικά όταν ο φορέας είναι ενημερωμένος ως προς το κρατικό ERP 2.3. Πρέπει βραχυπρόθεσμα να καταστεί παράνομο μια κρατική αρχή να ζητά στον πολίτη να προσκομίσει κάποιο στοιχείο που βρίσκεται σε άλλη κρατική αρχή. 3. Στο σχεδιαστικό άξονα, πρέπει να γίνει μια πολύ μεγάλη προσπάθεια απλοποίησης των αναγκών του κράτους, γιατί το ζητούμενο δεν είναι να αυτοματοποιηθεί η γραφειοκρατία, αλλά αντίθετα να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία για να απλοποιηθούν τα πάντα. Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα. Πιστεύω ότι η απλοποίηση πρέπει να γίνει top-down. Μια ιδέα είναι η εξής. 3.1. Να γίνει μια ομάδα ειδικών που θα ετοιμάσουν εκ του μηδενός 1) μια λίστα όλων των απαραιτήτων συναλλαγών μεταξύ πολίτη και κράτους, 2) μια λίστα όλων των απαραιτήτων εσωτερικών επιχειρησιακών διαδικασιών, 3) μια λίστα όλων ελεγκτικών εφαρμογών που είναι θεμιτοί, και τέλος 4) ένα κείμενο αρχών. 3.2. Αυτές οι λίστες να μοιραστούν στα επιμέρους υπουργεία, και ειδικοί σε θέματα διαχείρισης μαζί με έμπειρους λειτουργούς των υπουργείων να συντάξουν ένα γενικό σχέδιο για την ανάπτυξη συστημάτων πληροφορικής για κάθε υπουργείο, το οποίο σχέδιο θα χρησιμοποιήσουν τέλος σαν βάση εργασίας οι ανάδοχοι για την υλοποίηση αυτών των συστημάτων. 3.3. Παράλληλα να γίνει μια καταγραφή των συστημάτων που είδη λειτουργούν στο κράτος, και να αξιολογηθεί αν θα πρέπει να αντικατασταθούν ή αν είναι καλύτερα να ενταχθούν στο υπό ανάπτυξη σύστημα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. 3.4. Να προσδιορισθούν άμεσα και κυρίως σε ποσοτικό επίπεδο οι στόχοι και τα οφέλη που αναμένονται από την υλοποίηση των διαφόρων συστημάτων, και να οριστεί η μεθοδολογία καταμέτρησης της επιτυχίας κάθε συστήματος. 3.5. Να επιβεβαιωθεί η συμβατότητα όλου του συστήματος με τις προδιαγραφές και πρότυπα της ΕΕ. 4. Στον διοικητικό άξονα πρέπει να γίνει η αποτελεσματική διαχείριση ενός πολύ περίπλοκου εγχειρήματος, όπου δεν έχουμε καλές εμπειρίες στην Ελλάδα. Προτείνονται οι εξής ενέργειες. 4.1. Να προσληφθεί επί μονίμου βάσεως ένας διεθνής υποστηρικτικός οργανισμός συμβούλων με αποδεδειγμένη εμπειρία, και ο οποίος θα βοηθήσει στην ανάπτυξη όλων των πτυχών του εγχειρήματος. Για κρίσιμα επιμέρους συστήματα να προσλαμβάνεται μια εξωτερική ανεξάρτητη εταιρία για την αξιολόγησή τους σε όλα τα στάδια. 4.2. Να δημιουργηθεί ένας κεντρικός οργανισμός ο οποίος θα αναλάβει τον ρόλο υποστήριξης των εσωτερικών και εξωτερικών χρηστών, τόσο σε εκπαιδευτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο τεχνικής υποστήριξης, χρησιμοποιώντας ποικίλα μέσα. Η αποδοχή των συστημάτων είναι ένα μεγάλο και κρίσιμο ζητούμενο, και ένα σημαντικό μέρος του όλου προϋπολογισμού (ίσως ακόμα και το 50%) πρέπει να διατεθεί στην δημιουργία του κατάλληλου έμψυχου δυναμικού. Η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της χώρας δεν πρέπει να θεωρηθεί ως ένα πρωτίστως τεχνολογικό εγχείρημα. 4.3. Να δημιουργηθεί ένας κεντρικός οργανισμός συνεχούς ελέγχου των ποιοτικών και ποσοτικών αποτελεσμάτων κάθε συστήματος, και τα αυτά τα αποτελέσματα να είναι δημόσια. Παράλληλα να ελέγχεται η εκπλήρωση στρατηγικών στόχων όπως η εξάλειψη χρήσης χαρτιού στο δημόσιο. 4.4. Σε κάθε σύστημα να υπάρχει μια ομάδα που θα αφιερωμένη στο έργο και προσωπικά υπεύθυνη για τα αποτελέσματα. 4.5. Να μελετηθεί η πρόσληψη ιδιωτικών εταιριών για την ανάπτυξη και λειτουργία μερικών συστημάτων με την μέθοδο του outsourcing. Επειδή τώρα το κράτος πληρώνει για το αποτέλεσμα και όχι για το μέσο, αυτή η εναλλακτική μέθοδος υλοποίησης συστημάτων προσφέρει στο κράτος μεγάλα οφέλη ασφάλειας και επίσης ανταμείβει τις πιο ανταγωνιστικές εταιρίες (και όχι τις καλύτερα διαπλεκόμενες όπως συμβαίνει συχνά).