Αρχική Κώδικας ΜετανάστευσηςΜέρος Α’ (άρθρα 1-25)Σχόλιο του χρήστη ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ | 14 Μαρτίου 2023, 08:18
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ' | 14 Μαρτίου 2023, 08:18

    Άρθρο 24(4) Η διάταξη επαναλαμβάνει τη διάταξη του άρθρου 29 (4) του ν. 4251/2014, όπως ισχύει, προβλέποντας το αδίκημα της διευκόλυνσης εισόδου ή εξόδου από το ελληνικό έδαφος και επιβαρυντική περίπτωση την εκ κερδοσκοπίας τέλεσης της πράξης. Θα πρέπει να εισαχθεί εξαίρεση από την εφαρμογή ποινικών κυρώσεων για το βασικό αδίκημα του α’ εδαφίου του προτεινόμενου άρθρου 24 (4) (ήτοι εφόσον δεν τελείται από κερδοσκοπία), σε περίπτωση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, σύμφωνα με το άρθρο 2 της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ. Συγκεκριμένα, το ζήτημα της ποινικοποίησης της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου ρυθμίζεται ήδη από το Δίκαιο της Ένωσης (Οδηγία 2002/90/ΕΚ). Το ενωσιακό Δίκαιο πράγματι υιοθέτησε ευρύτερη πρόβλεψη για την ποινικοποίηση της υποβοήθησης παράνομης εισόδου στη χώρα, από αυτήν την οποία πρόκρινε η Διεθνής Σύμβαση για την αντιμετώπιση του Οργανωμένου Εγκλήματος (γνωστή ως Σύμβαση Παλέρμo). Έτσι η νομοθεσία της ΕΕ τιμωρεί κάθε εκ προθέσεως υποβοήθηση, ανεξάρτητα από το κίνητρο αυτής (άρθρο 1(1) Οδηγία 2002/90/ΕΚ) , ενώ η Σύμβαση του Παλέρμο απαιτούσε ρητά οικονομικό ή υλικό όφελος. Η Οδηγία προέβλεψε όμως ρητά ότι τα κράτη μέλη μπορούν να μην επιβάλλουν κυρώσεις όταν ο σκοπός είναι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας (άρθρο 2 Οδηγία 2002/90/ΕΚ). Το 2018 με ψήφισμα του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2018/2769 (RSP)), κάλεσε τα κράτη μέλη «να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την εξαίρεση της ανθρωπιστικής βοήθειας που προβλέπεται στην οδηγία για την υποβοήθηση». Τον Οκτώβριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνοντας «ένα όλο και πιο δύσκολο περιβάλλον για τις ΜΚΟ και τα άτομα κατά την παροχή βοήθειας σε μετανάστες, καθώς και κατά τη διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα» και το γεγονός ότι «οι ενέργειες που πραγματοποιούνται για ανθρωπιστικούς σκοπούς ποινικοποιούνται όλο και περισσότερο από το 2015 και μετά», έκρινε ότι «απαιτούνται κατευθυντήριες γραμμές για την ερμηνεία της οδηγίας για την υποβοήθηση, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια ως προς το πεδίο εφαρμογής της». Στις Κατευθυντήριες Οδηγίες, η Επιτροπή «υπενθυμίζοντας ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν αποσκοπεί στην ποινικοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας» καλεί τα Κράτη Μέλη να κάνουν χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 της οδηγίας για την υποβοήθηση (ανθρωπιστική ρήτρα), που επιτρέπει την εξαίρεση από την ποινικοποίηση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται για σκοπούς ανθρωπιστικής βοήθειας. Μεταξύ των καλών πρακτικών η Επιτροπή καταγράφει τη νομοθεσία Κράτους Μέλους που προβλέπει π.χ. «ρητές εξαιρέσεις για: την υποβοήθηση της εισόδου για τη διάσωση ζωών, την πρόληψη τραυματισμών, την παροχή επείγουσας ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας». Τον Ιανουάριο του 2023, η αρμόδια Ευρωπαία Επιτροπός σε ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο σημείωσε συναφώς «η γνήσια ανθρωπιστική βοήθεια δεν πρέπει να ποινικοποιείται. Αυτό που πρέπει να ποινικοποιηθεί, είναι η διευκόλυνση της παράνομης εισόδου ή εξόδου από τα σύνορα για χρήματα, για κέρδος». Εν όψει των ανωτέρω, σε συμμόρφωση με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες της Επιτροπής και λαμβάνοντας υπόψη το σκοπό της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ, θα πρέπει να προστεθεί εδάφιο το οποίο να εξαιρεί την εφαρμογή της διάταξης σε ότι αφορά το βασικό αδίκημα (ήτοι εφόσον το αδίκημα δεν τελείται από κερδοσκοπία), σε περίπτωση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας.