Μετανάστευσης και Ασύλου

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΜΕΤΑδραση - Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη' | 24 Απριλίου 2020, 16:38

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η τροποποίηση που εισάγεται με το συγκεκριμένο άρθρο καταργεί ουσιαστικά το δικαίωμα σε νομική συνδρομή με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά αμφίβολη στην πράξη η ίδια η άσκηση του δικαιώματος σε πραγματική προσφυγή για την πλειοψηφία των αιτούντων, οι οποίοι στην πλειονότητά τους ανήκουν σε ευάλωτη κοινωνική ομάδα, δεν κατανοούν ούτε ομιλούν την ελληνική γλώσσα και δεν είναι εξοικειωμένοι με τις νομικές διαδικασίες που ακολουθούνται. Σημειωτέον, ότι οι δικηγόροι στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων τους (ως δημόσιοι λειτουργοί) και της παροχής δωρεάν νομικής συνδρομής σε αιτούντες άσυλο, συμβάλλουν αποτελεσματικά στην λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και της δικαιοσύνης και στην δίκαιη και αποτελεσματική εξέταση των αιτημάτων ασύλου, η οποία (δίκαιη και αποτελεσματική εξέταση) αποτελεί και τον βασικό σκοπό της Υπηρεσίας Ασύλου και της Αρχής Προσφυγών. Στο πλαίσιο αυτό δεν θα πρέπει να παραμερίζεται η ουσιαστική συμβολή του δικηγόρου στον εντοπισμό των σφαλμάτων και των παραλείψεων που έλαβαν χώρα κατά την εξέταση των αιτημάτων σε πρώτο βαθμό, ιδίως στις περιπτώσεις που από παράλειψη ή από σφάλμα του εξεταστή στον πρώτο βαθμό δεν αναδείχθηκε η βασιμότητα των ισχυρισμών του αιτούντα. Άλλωστε, η συγκεκριμένη ρύθμιση κρίνεται αναποτελεσματική και απρόσφορη καθώς στην πραγματικότητα θα επιφέρει την περαιτέρω καθυστέρηση της δευτεροβάθμιας διαδικασίας, καθώς πλέον οι Επιτροπές Προσφυγών, πριν προβούν στην εξέταση των αιτημάτων παραμονής και των προσφυγών, θα πρέπει να εξετάζουν τα αιτήματα για νομική συνδρομή και να προβαίνουν στην έκδοση σχετικών αποφάσεων. Παράλληλα, ενόσω διαρκεί αυτή η διαδικασία και εν αναμονή της απόφασης του αιτήματος για χορήγηση δωρεάν νομικής συνδρομής, ο προσφεύγων θα χάνει πολύτιμό χρόνο κατά τον οποίο θα ήταν δυνατό να λάβει αποτελεσματική νομική συνδρομή προς υποστήριξη της προσφυγής του. Ειδικότερα, δεδομένης της υποχρεωτικότητας της παροχής νομικής συνδρομής στο β’ βαθμό της διαδικασίας αλλά και του γεγονότος ότι πρόκειται για ουσιαστική διαδικαστική εγγύηση - έλλειψη της οποίας πλήττει το κύρος έως και της διαδικασίας απέλασης (βλ. MSS κατά Βελγίου και Ελλάδας), η δυνατότητα λήψης δωρεάν νομικής συνδρομής δεν πρέπει να περιορίζεται αυθαίρετα ή σε σημείο που να αποτελεί άρνηση παροχής της συνδρομής. Ο εξαιρετικά σύντομος χρονικός περιορισμός των 2 ημερών από την επίδοση της απόφασης είναι πολύ πιθανό να κριθεί δικαστικά ότι δεν εξασφαλίζει την εν λόγω διαδικαστική εγγύηση, ειδικά στις περιπτώσεις της πλασματικής επίδοσης. Μια ενδεδειγμένη λύση θα ήταν η πρόβλεψη δυνατότητας υποβολής αίτησης δωρεάν νομικής συνδρομής να συνεχίσει να συνδυάζεται με την ημερομηνία εξέτασης της προσφυγής (σύμφωνα και με τα οριζόμενα στην πρόσφατα εκδοθείσα ΚΥΑ 3686/20 άρθρο 1 παρ. 3) ή έστω με την επίδοση της πράξης προσδιορισμού της προσφυγής ή την κλήση σε συνέντευξη. Τέλος, σε κάθε περίπτωση, η ρύθμιση της συγκεκριμένης τροποποίησης παραβιάζει τις ελάχιστες απαιτήσεις που θέτει η Οδηγία 2013/32/ΕΕ καθώς η σχετική ρύθμιση ότι η αίτηση «γίνεται δεκτή μόνο εφόσον πιθανολογείται η ευδοκίμηση της προσφυγής» είναι σαφώς αυστηρότερη από την πρόβλεψη της οδηγίας, σύμφωνα με την οποία «Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι δεν χορηγείται δωρεάν νομική συνδρομή και εκπροσώπηση εάν ένα δικαστήριο ή άλλη αρμόδια αρχή θεωρεί ότι το ένδικο μέσο του αιτούντος δεν έχει πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Όταν λαμβάνεται απόφαση για τη μη παροχή δωρεάν νομικής συνδρομής και εκπροσώπησης σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο από αρχή η οποία δεν είναι δικαστήριο, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι ο αιτών έχει το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής κατά της εν λόγω απόφασης ενώπιον δικαστηρίου. Κατ’ εφαρμογή της παρούσας παραγράφου, τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε να μην περιορίζεται αυθαιρέτως η νομική συνδρομή και εκπροσώπηση και να μην εμποδίζεται η ουσιαστική πρόσβαση του αιτούντος στη δικαιοσύνη.».