Μετανάστευσης και Ασύλου

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'International Rescue Committee Hellas (IRC)' | 21 Ιανουαρίου 2022, 14:55

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  1Α. Γενικά Σχόλια Η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2022, είναι πολύ πιο σύντομη και λιγότερο περιεκτική σε σχέση με τη Στρατηγική του Ιουλίου του 2019. Οι δράσεις που αναφέρονται είναι ως επί το πλείστον ευπρόσδεκτες αλλά δεν γίνεται ευκρινές και κατανοητό πώς θα εφαρμοστούν, από ποιους φορείς και με τι προσδοκώμενα αποτελέσματα. Στο κείμενο εντοπίζονται αρκετά προβληματικά σημεία. Πιο αναλυτικά: • Μεθοδολογικά, το κείμενο απέχει αρκετά από τη μεθοδολογία που καθορίζεται από τη διεθνή επιστημονική ανάλυση και πρακτική (διερεύνηση, περιγραφή, συγκέντρωση και ανάλυση στοιχείων, παραμέτρων, απόψεων, κατάλληλες συνθήκες εξαγωγής συμπερασμάτων) για παρόμοια εγχειρήματα. • Απουσιάζουν πληροφορίες και στοιχεία που αφορούν τις ιδιότητες της ομάδας εκπόνησης της στρατηγικής, πιθανές συνεργασίες με φορείς και ειδικές υπηρεσίες που ενδεχομένως συμμετείχαν στη συγγραφή του κειμένου. • Διαπιστώνεται επίσης η απουσία πηγών, παραπομπών σε σχετικές μελέτες ή έρευνες ή βάσεις δεδομένων, σημειώσεων, υποσημειώσεων, παραρτήματος, πινάκων, γραφικών παραστάσεων, διαγραμμάτων, συγκριτικών στοιχείων, παράθεσης ποσοτικών δεδομένων από όπου και επιστημονικά τεκμηριωμένα προκύπτει το περιεχόμενο του κειμένου. • Παραλείπεται η παράθεση, σύνδεση και συσχέτιση με πρότερο σχέδιο εθνικής στρατηγικής για την ένταξη ως συνέχεια και ενημέρωση του αναγνώστη. Παραλείπονται ακόμη πιθανά στοιχεία ανατροφοδότησης, σύνδεσης, επιτεύγματα, αποτελέσματα και αποτελεσματικότητα πρότερων πρακτικών και αποφάσεων. Ακόμη και πιθανές αναγκαίες βελτιώσεις στο νέο σχέδιο που πιθανόν προέκυψαν από το προηγούμενο απουσιάζουν στο κείμενο. • Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή των δράσεων που περιγράφονται, καθιστώντας ασαφές τον προγραμματισμό των κονδυλίων και τις προτεραιότητες. • Δεν υπάρχουν θεσπισμένοι στόχοι για την αξιολόγηση των προτεινόμενων δράσεων. Παραδείγματος χάριν, ‘Στόχος: έως το 2024 θα έχει εγγραφεί στο δημόσιο σχολείο το 80% των παιδιών προσφύγων’, ώστε να αξιολογηθούν οι δράσεις που εφαρμόστηκαν για τον συγκεκριμένο στόχο. Η έλλειψη αυτή καταδεικνύει την ανάγκη εκπόνησης σχεδίου δράσης, με σαφή στατιστικά δεδομένα και αιτιολόγηση των πολιτικών ένταξης. • Εντοπίζεται έλλειψη συνοχής και συνέχειας σε όλο το κείμενο, καθώς σε σημεία αναφέρονται φορείς (πχ πανεπιστήμια, τοπική αυτοδιοίκηση) και σε άλλα σημεία όχι. Σε γενικές γραμές, δεν υπάρχει απεύθυνση σε φορείς για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων, παρά μόνο μια γενική αναφορά σε μηχανισμό συντονισμού στο προοίμιο, ειδικά σε δράσεις που δεν είναι αρμόδιο το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Πχ, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών (Ι.3.2.1) λογικά θα πρέπει να γίνει μέσω του Υπουργείου Παιδείας. Αντίστοιχα, γίνεται αναφορά στην τοπική αυτοδιοίκηση (ΙΙ. 3.2.1) ενώ δεν είναι ξεκάθαρο εάν για αυτές τις περιπτώσεις, έχει υπάρξει προηγούμενη ενημέρωση, διαβούλευση, συνεννόηση και συμφωνία με τους αντίστοιχους φορείς. • Είναι προβληματική η απουσία διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών και τις οργανώσεις που διαθέτουν εμπειρία και τεχνογνωσία στην ένταξη του προσφυγικού πληθυσμού κατά την εκπόνηση της στρατηγικής. Οι φορείς αυτοί έχουν συλλέξει στοιχεία, εμπειρικά τεκμηριωμένες πρακτικές και έχουν παραθέσει συστάσεις, οι οποίες δεν αντανακλώνται στο κείμενο και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Πολλοί φορείς διαθέτουν προγράμματα με τεχνογνωσία και διακριτή έμφαση στην εκπαίδευση, την εργασία, την αποκατάσταση και την ψυχική υγεία, με αποτέλεσμα να είναι σε θέση να συμβάλλουν με σαφείς, στοχοθετημένες παρεμβάσεις, τις οποίες θα επεκτείνουν με τη συμβολή του Υπουργείου και των τοπικών αρχών. Το κείμενο της στρατηγικής εφόσον παρουσιάζεται έτοιμο, δεν μπορεί να επιφέρει ανοιχτό διάλογο για προσθήκες και αλλαγές. • Εντοπίζεται επίσης έλλειψη επιδιώξεων και δράσεων περισσότερο στοχευμένων στις γυναίκες προσφύγισσες ή/και αιτούσες άσυλο για την ένταξη στην αγορά εργασίας, που αποτελούν το 24% του προσφυγικού πληθυσμού στην Ελλάδα και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα εμπόδια και διακρίσεις. Επιπρόσθετα, στο κομμάτι πρόληψης της βίας αναφέρεται η προστασία των γυναικών, αλλά όχι η αντιμετώπιση των θεμάτων προστασίας για τους άντρες, γεγονός που ενέχει κινδύνους. • Δεν είναι ξεκάθαρο εάν υπάρχει σχέδιο για να ξεπεραστούν τα χρόνια προβλήματα που εντοπίζονται στο πεδίο όπως η έλλειψη προσωπικού στις δομές φιλοξενίας, ιατρικού προσωπικού στα κλιμάκια του ΕΟΔΥ εντός των δομών, τα οποία δύνανται να υπονομέυσουν την υλοποίηση της Στρατηγική. • Παρότι υπάρχει ήδη η νομοθεσία (Ν.4375/2016, 4636/2019, 4686/2020) για την ένταξη των αιτούντων/ουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην ελληνική κοινωνία,συχνά απουσιάζει η πρακτική πρόσβασης στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ενδεικτικά, ο διορισμός επιτρόπου των ασυνόδευτων ανήλικων έχει θεσμοθετηθεί με τον Ν.4554/2018 και ακόμη δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή, γεγονός που υπονομεύει την υποστήριξη των ασυνόδευτων παιδιών. • Επιπλέον, όροι που χρησιμοποιούνται στο κείμενο, όπως “ιδρύματα” ψυχικής υγείας, έχουν προ πολλού εγκαταλειφθεί από την επιστημονική κοινότητα. Η σχετική ορολογία που επικρατεί στη χώρα μας τα τελευταία τριάντα χρόνια αναφέρεται σε μονάδες ψυχικής υγείας. • Παράλληλα, αναφέρονται δράσεις, όπως καλλιτεχνικές και δημιουργικές δραστηριότητες και επαγγελματικής κατάρτισης για ανθρώπους με μετατραυματικές εμπειρίες, την στιγμή που δεν έχουν εξασφαλιστεί ασφαλείς και προστατευμένοι χώροι στέγασης και επαρκείς υπηρεσίες ψυχικής υγείας για τους εν λόγω πληθυσμούς. Παρεμβάσεις ψυχικής υγείας αναφέρονται σε διάφορες επιδιώξεις, με μη επιστημονικά ορθές προτάσεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αρμόδιοι και κατάλληλοι φορείς ψυχικής υγείας δεν ενεπλάκησαν στην διαβούλευση. • Γενικότερα, απουσιάζουν βασικοί ορισμοί ως προς σημαντικές ορολογίες που παρατίθενται στο κείμενο (προσδιορισμός πρόσφυγα, προσδιορισμός ένταξης, τι σημαίνει αποκατάσταση, ευρωπαϊκός τρόπος ζωής, τι ορίζεται ως ψυχική υγεία, ψυχική ασθένεια, PTSD).