Αρχική Δημόσια Ηλεκτρονική Διαβούλευση για την «Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη»Εθνική Στρατηγική για την ΈνταξηΣχόλιο του χρήστη ActionAid | 21 Ιανουαρίου 2022, 16:32
  • Σχόλιο του χρήστη 'ActionAid' | 21 Ιανουαρίου 2022, 16:32

    Τα βασικά σχόλια της ActionAid αναφορικά με τη στρατηγική για την ένταξη συνοψίζονται ως εξής: Η ύπαρξη μιας συνεκτικής και σύγχρονης στρατηγικής για την ένταξη μεταναστών και προσφύγων στις κοινωνίες υποδοχής είναι απαραίτητη τόσο για τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους όσο και για την επίτευξη της αρμονικής συνύπαρξης με τα πρόσωπα που ήδη είναι μέλη αυτών των κοινωνιών. Μία τέτοια στρατηγική οφείλει να καλύπτει όλα τα στάδια και τις πτυχές της ζωής των προσφυγικών και μεταναστευτικών πληθυσμών. Η διαθεματικότητα, η συμμετοχικότητα και η έμφυλη προσέγγιση είναι σκόπιμο να διατρέχουν κάθε εθνική στρατηγική για την ένταξη. Το υπό διαβούλευση κείμενο περιλαμβάνει κάποια θετικά στοιχεία, όπως την πρόβλεψη για την προ-ένταξη των αιτούντων και αιτουσών άσυλο, αλλά δεν καταφέρνει να ενσωματώσει αποτελεσματικά τις παραπάνω οπτικές που είναι απαραίτητες για την ουσιαστική συμπερίληψη. Ενώ τίθενται κάποιες κατευθύνσεις (για παράδειγμα η προσπάθεια εξασφάλισης του δικαιώματος της πρόσβασης στην εκπαίδευση και η διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών), είναι σημαντική η απουσία ενός σχεδίου δράσης το οποίο θα αντιστοιχίζει τους στόχους με συγκεκριμένες ενέργειες και θα προβλέπει τα χρονοδιαγράμματα ανάπτυξής τους, τις πηγές χρηματοδότησης και τους φορείς που θα έχουν την ευθύνη για την υλοποίησή τους. Συνολικά, το υπό διαβούλευση κείμενο δεν επιτυγχάνει να ευθυγραμμιστεί με το Ευρωπαϊκό Πλάνο Δράσης για την Ένταξη και τη Συμπερίληψη (Action plan on Integration and Inclusion 2021-2027) για τους λόγους που εξηγούνται παρακάτω. Θα ήταν σκόπιμο να συμπεριλαμβάνονται στατιστικά δεδομένα και μελέτες που δικαιολογούν και αιτιολογούν την προσέγγιση που υιοθετεί η προτεινόμενη Εθνική Στρατηγική, συνδέουν τις δράσεις και τις κατευθύνσεις που περιλαμβάνονται με ενέργειες που βρίσκονται ήδη υπό εξέλιξη και υπογραμμίζουν την ανάγκη για μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και διαφάνεια αναφορικά με τους στόχους που τίθενται. Ενώ υπάρχουν αναφορές σχετικά με μια σειρά από ενέργειες για τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών υπουργείων, δεν προβλέπεται κάποιος σχετικός μηχανισμός σε κανένα σημείο του κειμένου. Παράλληλα, οι αναφορές σε υπουργεία και αρμόδιους φορείς, είναι απαραίτητο να συγκεκριμενοποιείται κάθε φορά ώστε να καθίσταται σαφές σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη ποιοι είναι οι φορείς στους οποίους μπορούν να απευθύνονται και με τους οποίους μπορούν να συνεργάζονται. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι το κείμενο αναφέρεται κυρίως σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο με συγκεκριμένες αναφορές σε μεταναστευτικούς πληθυσμούς (π.χ. εκπαίδευση παιδιών μεταναστών και προσφύγων, κώδικας δεοντολογίας επαγγελματιών που εργάζεται με μετανάστες και πρόσφυγες, αναφορές στα Κέντρα Ένταξης Μεταναστών, συμπερίληψη μεταναστών σε ομάδες νέων, παροχή κινήτρων για την εναρμονισμένη γεωγραφική κατανομή προσφύγων και μεταναστών). Ωστόσο, η περιορισμένη αναφορά στους μεταναστευτικούς πληθυσμούς αναδεικνύει πως δεν προβλέπονται επαρκείς δράσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τόσο των προσφυγικών όσο και των μεταναστευτικών πληθυσμών σε όλα τα στάδια και τις εκφάνσεις της ζωής τους ώστε να είναι σαφής η διαμόρφωση ενός προστατευτικού πλαισίου που θα παρέχει ευκαιρίες και θα διασφαλίζει τα δικαιώματα των πληθυσμών αυτών. Είναι σημαντικό το ότι στη μεγαλύτερη έκταση του κειμένου οι γυναίκες αναφέρονται κυρίως ως θύματα έμφυλης βίας. Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της έμφυλης βίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ισότιμη ένταξη των μεταναστριών και των προσφυγισσών στις κοινωνίες υποδοχής, αλλά η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να πλαισιώνεται με τον κατάλληλο τρόπο, δηλαδή έχοντας διασφαλίσει ουσιαστικά τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην εκπαίδευση, να μπορούν να αναγνωρίζονται τα προσόντα και οι δεξιότητές τους και να έχουν δυνατότητες να τις εξελίξουν και να συμμετέχουν στην επαγγελματική και οικονομική ζωή (και μάλιστα σε θέσης ηγεσίας όπου είναι δυνατό). Θεωρούμε απαραίτητο η προτεινόμενη Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη να διασυνδεθεί με τα προβλεπόμενα σε άλλα στρατηγικά κείμενα και σχέδια δράσης (π.χ. με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων, την Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και τη Μείωση της Φτώχειας κ.α.) ώστε να συμπληρωθούν οι σχετικές δράσεις, να μην υπάρχει αλληλοεπικάλυψη και να επιτυγχάνεται ο στόχος της πρόβλεψης και της υιοθέτησης συνεκτικών πολιτικών (coherent policies) σε όλα τα ζητήματα που διασταυρώνονται (π.χ. έμφυλη βία, ισότητα στην πρόσβαση στην εργασία, ισότητα στην εκπαίδευση κ.λπ.). Τέλος, με το να δίδεται έμφαση στις γυναίκες μόνο υπό το πρίσμα της έμφυλης βίας δημιουργείται εσφαλμένα η εντύπωση πως η έκθεσή τους στη βία συνδέεται με πολιτισμικά ζητήματα, κάτι που οδηγεί στον στιγματισμό των πληθυσμών αυτών. Αναφορικά με την εκπαίδευση, είναι σημαντική η πρόβλεψη για τη συμπερίληψη όλων των παιδιών στο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά δεν αναδεικνύονται ειδικότερες δράσεις και κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση των εμποδίων που έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής για να έχουν όλα τα παιδιά πρόσβαση και συμμετοχή στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί ότι θα ζητήματα αυτά έχουν αναδειχθεί πολλάκις από οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών. Στο ίδιο πλαίσιο η συμμετοχή προσφύγων και μεταναστών σε ομάδες νέων δεν είναι αρκετή για την προώθηση της συμμετοχής τους στην κοινωνική ζωή και για την ομαλή ένταξή τους στις κοινωνίες των οποίων είναι μέλη. Στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού θα ήταν χρήσιμο να προβλεφθούν με πιο συγκεκριμένο τρόπο μέθοδοι και κατευθύνσεις που θα διεύρυναν τις ευκαιρίες συμμετοχής και θα αξιοποιούσαν με δημιουργικό τρόπο ενέργειες που λαμβάνουν ήδη χώρα. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να συμπεριληφθεί αναλυτικό πεδίο στόχων για την αξιοποίηση των τεχνών και του αθλητισμού ως μέσα για την ενίσχυση της συμμετοχικότητας των νέων στις τοπικές κοινωνίες. Τα συμβούλια νέων της τοπικής αυτοδιοίκησης θα μπορούσαν, επίσης, να αποκτήσουν έναν πιο ενισχυμένο ρόλο στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η ένταξη λαμβάνει χώρα σε τοπικό επίπεδο, ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των οργάνων που διαθέτει για το ζήτημα της ένταξης δεν αναδεικνύονται όσο θα έπρεπε. Από το προτεινόμενο κείμενο της εθνικής στρατηγικής απουσιάζει η διασύνδεση ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα διακυβέρνησης (τοπικό – περιφερειακό - εθνικό – διεθνές) και οι μηχανισμοί που είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των σχετικών στόχων. Επίσης, μεγαλύτερη μέριμνα θα έπρεπε να δοθεί στα ζητήματα διερμηνείας και εκπαίδευσης όλων των επαγγελματιών στη διαπολιτισμική επικοινωνία. Η ύπαρξη εκπαιδευμένων και διαπιστευμένων διαμεσολαβητών συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα κενά που εντοπίζονται στο πεδίο, και ειδικά σε ό,τι σχετίζεται με την υποστήριξη επιζωσών έμφυλης βίας. Συνολικά, η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη είναι απαραίτητο να υιοθετήσει μια προσέγγιση που θα είναι περισσότερο βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα (human rights based approach), ευαίσθητη ως προς το φύλο και τη διαπολιτισμικότητα και θα προωθεί την καταπολέμηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού με κάθε τρόπο.