Αρχική Δημόσια Ηλεκτρονική Διαβούλευση για την «Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη»Εθνική Στρατηγική για την ΈνταξηΣχόλιο του χρήστη DRC Greece | 22 Ιανουαρίου 2022, 10:25
  • Σχόλιο του χρήστη 'DRC Greece' | 22 Ιανουαρίου 2022, 10:25

    Καλωσορίζουμε το γεγονός ότι το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου υπέβαλε σε δημόσια διαβούλευση, στις 7 Ιανουαρίου 2022, το Σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη. Παρόλο που πιστεύουμε ότι η συζήτηση για τη διαμόρφωση της Στρατηγικής θα μπορούσε να συμπεριλάβει την κοινωνία των πολιτών νωρίτερα με πιο συστηματικό τρόπο, ωστόσο η διαβούλευση αποτελεί ευκαιρία για την συμβολή όλων προς μία πολιτική ένταξης που θα απαντά στις χρόνιες και συστηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσοι προσπαθούν να απολαύσουν βασικά κοινωνικά δικαιώματα αλλά και να χτίσουν μία νέα ζωή στη χώρα.Ακολουθούν σχόλια επί της αρχής και πάνω σε συγκεκριμένα σημεία του Σχεδίου που συμπεριλαμβάνουν παρατηρήσεις και προτάσεις προς βελτίωσή τους. ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ Ως προς τη μεθοδολογία, παρατηρούμε ότι απουσιάζουν οι πηγές των δεδομένων στα οποία στηρίχτηκε το σκεπτικό και οι στόχοι του Σχεδίου, βασικοί ορισμοί ως προς σημαντικές ορολογίες που χρησιμοποιούνται στο κείμενο καθώς και οποιαδήποτε αναφορά σε κάποιο μοντέλο ένταξης. Παραλείπεται, επίσης, η σύνδεση και συσχέτιση με πρότερο σχέδιο εθνικής στρατηγικής με τη συνακόλουθη αξιολόγηση προηγούμενων καλών πρακτικών ή μη αποτελεσματικών μέτρων. Ακόμη, το Σχέδιο δεν συνοδεύεται από Σχέδιο Δράσης που θα επιτρέψει την υλοποίηση της Στρατηγικής με βάση σαφές χρονοδιάγραμμα, προϋπολογισμό, προγραμματισμό στην χρήση κονδυλίων καθώς και ξεκάθαρους φορείς υλοποίησης, δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης σε κάθε στάδιο της διαδικασίας ένταξης. Όσον αφορά στον πληθυσμό στόχο, οι συντάκτες του Σχεδίου εστιάζουν σε αιτούντες άσυλο και δικαιούχους διεθνούς προστασίας και δεν γίνεται αναφορά σε μετανάστες. Αναφορικά με τις δράσεις, πρέπει να σημειωθεί ότι γενικότερα δεν λαμβάνονται υπόψη τα συνεχιζόμενα κενά που αποτελούν τροχοπέδη στην ένταξη, όπως αυτά που εντοπίζονται, για παράδειγμα, στην διαδικασία έκδοσης και ανανέωσης αδειών διαμονής ούτε και συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπισή τους. Συγχρόνως, δεν λαμβάνεται υπόψη η ύπαρξη ρατσιστικών και ξενοφοβικών αντανακλαστικών στις τοπικές κοινωνίες καθώς απουσιάζουν δράσεις ευαισθητοποίησή τους. Ακόμη, παραλείπονται υπάρχοντα προγράμματα ένταξης, δεν αναφέρονται νέα και συγχρόνως γίνεται αναφορά σε δράσεις που εντοπίζονται στις συνθήκες υποδοχής αιτούντων άσυλο. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι δεν αρκεί η γενική αναφορά σε ενέργειες που προβλέπονται σε επίπεδο διακυβέρνησης, αλλά με βάση την εμπειρία, χρειάζεται ένας μηχανισμός που θα διασφαλίσει τον αποτελεσματικό συντονισμό και τη συνεργασία διαφορετικών υπουργείων, ώστε να καταστεί εφικτή η υλοποίηση μίας εθνικής στρατηγικής για την ένταξη. ΠΡΟΟΙΜΙΟ Προοίμιο, σελ.9, παρ2. «Η Ελλάδα με βάση την Σύμβαση της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων (1951, από την Ελλάδα κυρώθηκε το 1959), αλλά και το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης (1967), έχει υποχρέωση να παρέχει σε όσους δικαιούνται άσυλο την δυνατότητα αυτόνομης διαβίωσης, παρέχοντάς τους ό,τι και στους υπηκόους της». Σχόλιο: H Ελλάδα δεσμεύεται και από άλλες διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχει κυρώσει και προστατεύουν και εγγυώνται τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και προσφύγων (για παράδειγμα, Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Γυναικών, Σύμφωνο Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων, Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα, Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης κλπ). Προοίμιο, σελ.9, παρ.4 «Επομένως, για το διάστημα που διαμένουν στη χώρα μας και για όσο χρόνο αυτό επιβάλλεται από τις έκτακτες συνθήκες στις δικές τους πατρίδες, οι πρόσφυγες πρέπει να ζουν με αξιοπρέπεια, χωρίς ωστόσο να προκαλείται επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού (δεδομένου ότι τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα αφορούν μόνο στους αιτούντες άσυλο) και χωρίς επιβάρυνση των τοπικών κοινωνιών». Σχόλιο: Η επίτευξη αυτού του στόχου είναι θεμελιώδους σημασία και αποτελεί αναγνώριση του πλαισίου που προβλέπεται από το πλαίσιο προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, η Ελλάδα ακολουθεί τις διεθνείς συμβάσεις που ορίζουν ότι η αντιμετώπιση των αναγνωρισμένων προσφύγων πρέπει να είναι ίδια με αυτή των υπηκόων της χώρας. Ενώ πράγματι δεν πρέπει να υπάρχουν άσκοπες επιβαρύνσεις στον κρατικό προϋπολογισμό, είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν οι συνθήκες και να δοθούν οι ευκαιρίες στους πρόσφυγες να φτάσουν στην ανεξάρτητη διαβίωση με σεβασμό προς τις Διεθνής Συνθήκες, ακόμα κι αν βραχυχρόνια αυτό θα σημαίνει επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Εν προκειμένω, η γλώσσα που χρησιμοποιείται δεν συνάδει με ένα Σχέδιο Ένταξης καθώς αναφέρεται στους πρόσφυγες ως ένα εν δυνάμει βάρος. Αντίθετα, θα ήταν χρήσιμο να αναφερθούν τα οφέλη που υπάρχουν για τις τοπικές κοινωνίες από την παρουσία των προσφύγων όπως για παράδειγμα, η αντιμετώπιση δημογραφικών προβλημάτων και η προσέλκυση/απορρόφηση κονδυλίων σε τοπικό επίπεδο. Προοίμιο, Σελ. 11, παρ.5. «Όσον αφορά στην υλοποίηση της Νέας Εθνικής Στρατηγικής, πέραν του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των αρμόδιων Υπουργείων, έχουν προβλεφθεί μηχανισμοί συντονισμού σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και ιδίως σε επίπεδο τοπικών και περιφερειακών Αρχών, ενώ σημαντικός ρόλος αναλαμβάνεται από άλλους αρμόδιους φορείς για την προετοιμασία, εξέλιξη και προγραμματισμένη εφαρμογή των διαφόρων δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τους Διεθνείς Οργανισμούς και τις ΜΚΟ.» Σχόλιο: Θετική η αναγνώριση του έργου των ΜΚΟ αλλά και της συνεισφοράς των διεθνών οργανισμών. Σημειώνεται ότι η συνεργασία όλων των φορέων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο των προσφύγων συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της κοινωνικής ένταξης στο μέτρο που οι δράσεις τους αλληλοσυμπληρώνονται. Προοίμιο, σελ. 11, παρ.1, «Προβλέπεται η παρουσία κατάλληλα εκπαιδευμένων και πιστοποιημένων διερμηνέων στις βασικές γλώσσες των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων, σε όλες τις προβλεπόμενες δράσεις- ενέργειες». Σχόλιο: Θετική πρόβλεψη όχι μόνο επειδή διευκολύνει την επικοινωνία αλλά και επειδή συνεισφέρει στην κατανόηση των διαδικασιών από τους πρόσφυγες. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: ΠΡΟ-ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΑΣΥΛΟ Κεφ.1, Επιδ.1. Δράση 1, σελ.11 «Διασφάλιση της παρουσίας πολυ-επιστημονικών ομάδων (αποτελούμενων από γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κ.λπ.) σε όλες τις εγκαταστάσεις υποδοχής, σε όλη τη χώρα». -- Σχόλιο: Η πρόβλεψη παροχής υπηρεσιών από απόσταση φαίνεται ότι στηρίζεται στην εμπειρία την εποχή της πανδημίας. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με πρόσφατη υπουργική απόφαση προβλέπεται η παροχή υπηρεσιών υγείας για περιστατικά COVID-19 από τον ΕΟΔΥ από απόσταση. Επίσης, ήδη παρέχονται υπηρεσίες διερμηνείας από απόσταση τουλάχιστον στις διαδικασίες ασύλου. Κεφ.1, Επιδ.2, σελ.12 «Έγκαιρος εντοπισμός και διαχείριση περιπτώσεων χρόνιων προβλημάτων ψυχικής υγείας και / ή αναπηριών (βλ. επίσης Εθνική Δράση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες.» Σχόλιο: Γενικά, θα πρέπει να διασφαλίζεται η μη συχνή εναλλαγή των επαγγελματιών που θα υλοποιήσουν τη δράση ώστε να υπάρχει συνέχεια των παρεχόμενων υπηρεσιών. Η πλήρωση της πιο πάνω προϋπόθεσης εξασφαλίζει την προσήκουσα αξιοποίηση της κατάρτισης των επαγγελματιών που παρέχουν τις υπηρεσίες. Σημειώνεται ότι είναι η αναγκαία η υποστήριξη των προσώπων που είναι κωφάλαλα. Κεφ.1, Στόχος 2, Επιδ.1, Δράση 1, σελ. 13 «Για την παρούσα δράση κρίνεται απαραίτητη η διαβούλευση και ο συντονισμός μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, δεδομένων των ιδιαίτερων αναγκών των παιδιών μεταναστών». Σχόλιο: Θετική θα ήταν και η συνεισφορά των ΜΚΟ εδώ, ως φορείς μη τυπικής εκπαίδευσης, και των αρμόδιων οργανισμών του ΟΗΕ (UNICEF) που έχουν συντονιστικό ρόλο σε θέματα μη τυπικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, δεδομένου ότι λειτουργούν συμπληρωματικά στην τυπική εκπαίδευση. Κεφ.1, Στόχος 2, Επιδ.1, Δράση 1, σελ. 13 «Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην διασφάλιση της πρόσβασης σε ποιοτική, χωρίς διαχωρισμούς και αποκλεισμούς εκπαίδευση, αρχές που ισχύουν για την εκπαίδευση τόσο των παιδιών, όσο και των ενηλίκων». Σχόλιο: Χαιρετίζουμε τον στόχο αυτό και ελπίζουμε σύντομα να μετουσιωθεί σε πράξη και τα προγράμματα μη τυπικής εκπαίδευσης ενηλίκων (π.χ. HELIOS) να είναι συμπεριληπτικά και να απευθύνονται και να είναι ανοιχτά και σε αιτούντες άσυλο. Αυτό εξάλλου θα επιταχύνει τη διαδικασία ανεξαρτητοποίησης τους. Κεφ.1, Στόχος 2, Επιδ.1, Δράση 4, σελ. 14 «Διασφάλιση της πρόσβασης στα ελληνικά δημόσια σχολεία για όλες τις ηλικίες, με ενίσχυση των σχολείων σε ανθρώπινους πόρους και τεχνολογικά μέσα συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής και εφαρμογής μιας κοινής διαδικασίας εγγραφής» Σχόλιο: Σε σχέση με τα ισχύοντα δεν είναι σαφές γιατί χρειάζεται “κοινή διαδικασία εγγραφής”. Η εγγραφή των παιδιών των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων υπάγεται στις διατάξεις που ισχύουν για όλα τα παιδιά που ζουν στη χώρα. Κεφ.1, Επιδ.2, σελ.14-15 «Εξασφάλιση της πρόσβασης σε περιεκτικές και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις». Σχόλιο: Δεν υπάρχει πρόβλεψη για εναλλακτικούς τρόπους ενημέρωσης των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων που είτε είναι αναλφάβητοι είτε είναι άτομα με αναπηρίες (για παράδειγμα κωφάλαλοι, πρόσωπα με προβλήματα όρασης και ακοής κλπ). Στόχος 3, σελ. 15 «ΣΤΟΧΟΣ 3: ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ». Σχόλιο: Προτείνεται να αξιοποιηθεί υλικό ενημέρωσης που έχει ήδη παραχθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης και από το EASO. H διανομή και η χρήση αυτού του υλικού θα πρέπει να συστηματοποιηθεί και να μην είναι αποσπασματική. Δράση 3, σελ. 15 «Διασφάλιση κατάλληλης διερμηνείας ή διαπολιτισμικής μεσολάβησης σε στάδια ή διαδικασίες που αφορούν ανηλίκους». Σχόλιο: Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για παροχή των σχετικών υπηρεσιών από κατάλληλα καταρτισμένους επαγγελματίες. Επιδ. 3, σελ.16 «Εξασφάλιση εκπροσώπησης και κατάρτιση των προσώπων που εργάζονται με ανηλίκους». Σχόλιο: Για λόγους σαφήνειας προτιμότερο να ακολουθηθεί η ήδη χρησιμοποιούμενη ορολογία (για παράδειγμα η εκπροσώπηση αφορά στους επιτρόπους ή στους εξουσιοδοτημένους επιτρόπους). Επιδ.4, σελ. 16 «Κατάρτιση και πιστοποίηση επαγγελματιών που εργάζονται με παιδιά, με γνώμονα τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους». Σχόλιο: Χρήσιμο είναι να αποσαφηνιστούν οι επαγγελματίες. Δράση 3, σελ. 17 «Ενημέρωση για διάφορα θέματα που αφορούν στον τρόπο ζωής στην Ελλάδα και την Ευρώπη». Σχόλιο: Πολύ γενικό. Χρειάζεται αποσαφήνιση έστω και με παραπομπή σε link (https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/promoting-our-european-way-life_en#relatedlinks). Επιδ.3, σελ. 17-18 «Προώθηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων σχετικά με την καθημερινή ζωή». Σχόλιο: Δικαιώματα καταναλωτή κρίνεται σκόπιμο να συμπεριληφθούν. Το σχετικό νομικό πλαίσιο της ΕΕ είναι αρκετά ανεπτυγμένο σε σχέση με τις χώρες καταγωγής των ωφελούμενων. Επίσης, σε αυτό το πλαίσιο η πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Δράση 2, σελ. 18 «Ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων, ώστε η τεχνολογία να συμβάλλει στην προσαρμογή σε ένα νέο περιβάλλον». Σχόλιο: Η ενίσχυση ψηφιακών δεξιοτήτων κρίνεται απαραίτητη, ειδικά μετά την εφαρμογή νέων εκπαιδευτικών πρακτικών όπως η τηλε-εκπαίδευση. Δράση 2, σελ.20 «Σχεδιασμός μαθημάτων με γνώμονα τις ανάγκες των εκπαιδευόμενων και διαχωρισμός σε κατάλληλες τάξεις (ανάλογα με την ηλικία) για την ανάπτυξη γλωσσικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων στα ελληνικά (προπαρασκευαστικά μαθήματα)» Σχόλιο: Είναι απαραίτητο οι τάξεις να επανδρώνονται άμεσα με εκπαιδευτικό προσωπικό και να εξασφαλίζεται η πρόσβαση των παιδιών σε σχολικές μονάδες. Καθυστερήσεις τέτοιου τύπου στερούν στα παιδιά την ίση πρόσβαση σε εκπαίδευση. Παράλληλα θα ήταν χρήσιμο να υπάρχουν μηχανισμοί που θα παρακολουθούν την συμμετοχή των παιδιών στην εκπαίδευση και σε περίπτωση που παρατηρούνται πολλές ή αδικαιολόγητές απουσίες να ενημερώνονται οι κοινωνικές υπηρεσίες. Δράση 1, σελ. 11-12 «Διασφάλιση της παρουσίας πολυεπιστημονικών ομάδων (αποτελούμενων από γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς κ.λπ.) σε όλες τις εγκαταστάσεις υποδοχής, σε όλη τη χώρα. Οι ομάδες αυτές θα είναι υπεύθυνες για την αξιολόγηση και διαπίστωση της ευαλωτότητας και τυχόν κινδύνων που διατρέχουν οι αιτούντες άσυλο και για την περαιτέρω παραπομπή τους σε αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες. Εναλλακτικά, σε περίπτωση που η δια ζώσης παρουσία δεν είναι δυνατή, διασφάλιση δυνατότητας παρέμβασης των ανωτέρω ομάδων από απόσταση (online)» Σχόλιο: Είναι εξίσου σημαντικό να υπάρχουν δράσεις με στόχο την πρόληψη και την ενημέρωση των κοινοτήτων σχετικά με κινδύνους και ευαλωτότητες. Επίσης θα ήταν χρήσιμο σε περίπτωση που η υποστήριξη γίνεται διαδικτυακά (οnline) να διασφαλίζεται η πρόσβαση του πληθυσμού σε τηλέφωνο, Internet και χώρους με ιδιωτικότητα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ σελ.18 Κεφ 2, Επιδ.1, δράση 1, σελ. 18 «Συμμετοχή προσφύγων σε εκπαίδευση άλλων προσφύγων ανάλογα με τα εν εξελίξει προγράμματα και το επαγγελματικό τους προφίλ». Σχόλιο: Η συνεισφορά της κοινότητας θα μπορούσε να φέρει θετικά αποτελέσματα. Χρήσιμο θα ήταν ωστόσο, να καθοριστούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας των προσφύγων “εκπαιδευτών”. Κεφ2, Επιδ.2, σελ. 18-19 «Ανάπτυξη εντατικών προγραμμάτων για τη διευκόλυνση της άμεσης πρόσβασης στην αγορά εργασίας». Σχόλιο: Προτείνεται να προστεθεί αναφορά και σχεδιασμός πάνω στην υποστήριξη της επιχειρηματικότητας των προσφύγων. Ήδη υπάρχουν παραδείγματα εστιατορίων και άλλων επιχειρήσεων που έχουν ανοίξει πρόσφυγες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Κεφ. 2, επιδ.1, σελ. 19 «Προώθηση της σωματικής και ψυχικής υγείας και ευεξίας» Σχόλιο: Φαίνεται να είναι συνέχεια των αντίστοιχων υπηρεσιών που παρέχονται στους αιτούντες άσυλο. Η προστασία της υγείας και η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας δεν διαφοροποιούνται ανάλογα με το καθεστώς. Χρειάζεται αποσαφήνιση για τις “ιδιαίτερες” υπηρεσίες που σχεδιάζεται να παρέχονται στους πρόσφυγες. Κεφ.2, επιδ.2, δράση 1, σελ. 19 «Δωρεάν παροχή στους ενήλικες υποχρεωτικών μαθημάτων ελληνικής γλώσσας, για την απόκτηση πιστοποιητικού γλωσσομάθειας επιπέδου Β 1, και προαιρετικών μαθημάτων ελληνικής γλώσσας μέχρι το επίπεδο C2, με δυνατότητα απόκτησης αντίστοιχου πιστοποιητικού γλωσσομάθειας». Σχόλιο: Θετική η σύνδεση δωρεάν μαθημάτων ενηλίκων με πιστοποιητικό γλωσσομάθειας καθώς ενισχύει το κίνητρο συμμετεχόντων και προσφέρει προοπτικές (π.χ. ένταξη σε αγορά εργασίας). Είναι σημαντικό να παρέχονται κίνητρα για τη συμμετοχή των μαθητών και να καλύπτονται τυχόν εξέταστρα για την απόκτηση της πιστοποίησης Κεφ.2, επιδ.2, δράση 2, σελ. 20 «Ενίσχυση του θεσμού των σχολείων «δεύτερης ευκαιρίας» για ενήλικες». Σχόλιο: Χρήσιμο να αναφερθεί και ο καθορισμός διαδικασιών εγγραφής (κριτήρια, επιτροπή αποφάσεων, κα.) καθώς ακολουθούνται διαφορετικές πρακτικές ανά περιοχή, βάσει της εκάστοτε διεύθυνσης. Επιδ.4, Δράση 2, σελ. 21 «Ενίσχυση των γνώσεων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στην Ελλάδα μέσω ηλεκτρονικού ή/και έντυπου υλικού διαθέσιμου στις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, το οποίο θα πρέπει να επικαιροποιείται διαρκώς στη γλώσσα τους». Σχόλιο: Πρόβλεψη για ειδικές κατηγορίες προσφύγων όπως αναλφάβητους, και πρόσωπα με αναπηρίες (για παράδειγμα κωφάλαλους), τουλάχιστον με την παραγωγή ειδικού έντυπου υλικού για όσους έχουν προβλήματα όρασης. Επιδίωξη 5, σελ. 21 «Δημιουργία ευκαιριών στέγασης». Σχόλιο: Δεν υπάρχει αναφορά στο δικαίωμα των προσφύγων να έχουν πρόσβαση στην αγορά πρώτης κατοικίας με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που έχουν οι Έλληνες και οι πολίτες κρατών μελών της ΕΕ. Το δικαίωμα αυτό είναι κατοχυρωμένο νομοθετικά. Στόχος 2, Επιδ.5, δράση 1 και 2, σελ. 21 «Σύνδεση των ευκαιριών στέγασης με εποχικές ευκαιρίες απασχόλησης στον τουριστικό κλάδο ή στον αγροτικό τομέα», «Δημιουργία κινήτρων για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, προκειμένου να εκμισθώσουν ακίνητα σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας». Σχόλιο: Μετά από σχεδόν 2 χρόνια υλοποίησης του προγράμματος HELIOS είναι απαραίτητο να ληφθούν υπόψη οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες αναφορικά με τη στέγαση και αντίστοιχα οι ανάγκες για συγκεκριμένες δράσεις. Το οικονομικό βοήθημα που παρέχεται στο πλαίσιο του προγράμματος δεν επαρκεί για να καλύψει τις στεγαστικές ανάγκες των προσφύγων και συγχρόνως δεν παρέχεται για αρκετό διάστημα ώστε να αισθανθούν τόσο οι ενοικιαστές όσο και οι υποψήφιοι ιδιοκτήτες ότι μπορεί η ενοικίαση να είναι σταθερή. Επίσης, συχνά υπάρχουν ιδιαίτερα αρνητικά αντανακλαστικά από την πλευρά των ιδιοκτητών και θα ήταν χρήσιμη μια καμπάνια ευαισθητοποίησης για τα πλεονεκτήματα της κοινωνικής ένταξης. Τέλος συχνά παρατηρούνται αυξήσεις ενοικίου σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος δεν είναι Έλληνας και θα ήταν χρήσιμη μια καταγραφή τέτοιων περιστατικών. Στόχος 3, επιδ. 3, δράση 2, σελ. 22 «Ενίσχυση της συμμετοχής στην κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ζωή». Σχόλιο: Θα μπορούσε να διευκρινιστεί το μέσο (για παράδειγμα συμμετοχή σε επαγγελματικούς συλλόγους ή άλλες ενώσεις που προάγουν την ένταξη στην κοινωνία της Ελλάδας) Στόχος 3, επιδ. 5, σελ. 23 «Εξασφάλιση εναρμονισμένης γεωγραφικής κατανομής των δικαιούχων διεθνούς προστασίας» Σχόλιο: Οι σχετικές δράσεις είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Όσο μειώνεται το κενό διάδρασης με τις τοπικές κοινωνίες τόσο ευκολότερη είναι η ένταξη. Η εμπειρία έχει δείξει ότι ο γείτονας και η αποδοχή των προσφύγων στην καθημερινότητα αποτελούν τις κύριες διόδους για την ένταξη στην χώρα. Θα ήταν χρήσιμο να περιγράφεται ο τρόπος που θα έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες οι πρόσφυγες που θα διαμένουν σε αυτές τις περιοχές, αλλά και τι είδους υποστήριξη θα έχουν σε περίπτωση που υπάρχει κάποια ευαλωτότητα ή βρεθούν σε κάποιον κίνδυνο. Στόχος 3, Επιδ.3, δράση 3, σελ. 22 «Προώθηση και διευκόλυνση της πρόσβασης σε σπουδές στις ανθρωπιστικές, κοινωνικές επιστήμες και στις ευρωπαϊκές σπουδές». Σχόλιο: Τα μέσα της προώθησης και της διευκόλυνσης χρειάζεται να αποσαφηνιστούν (για παράδειγμα μόνον όσοι τελειώνουν ελληνικό σχολείο έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση) διαφορετικά η δράση θα είναι κενό γράμμα. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗ ΒΙΑΣ, ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ Κεφ.3, δράση 1, σελ. 23-24 «Σχεδιασμός και υλοποίηση εργαστηρίων για την ισότητα των φύλων. Τα εργαστήρια αυτά απευθύνονται σε άνδρες, γυναίκες και εφήβους, με την βοήθεια πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Σχεδιασμός και διεξαγωγή ενημερωτικών συνεδριών συμβουλευτικής για παιδιά, με έμφαση στη σημασία του σεβασμού των ορίων των άλλων, του σώματος, καθώς και ενημέρωση για την σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία. Σχεδιασμός και διεξαγωγή συνεδριών σχετικά με την ισότητα των φύλων, όπως έχει διαμορφωθεί στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Σχεδιασμός και πραγματοποίηση εργαστηρίων για την πρόληψη της έμφυλης βίας με βάση τα ισχύοντα στην Ελλάδα και στην Ευρώπη». Σχόλιο: Χρήσιμη θα ήταν η θέσπιση νομοθεσίας με την οποία να διασφαλίζεται η παροχή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα παιδιά εντός της τυπικής εκπαίδευσης. Επιδ. 2, δράση 1, σελ.25 «Σχεδιασμός κώδικα δεοντολογίας των επαγγελματιών που εργάζονται με πρόσφυγες-μετανάστες, με ιδιαίτερη έμφαση σε όσους εργάζονται με ανηλίκους, γυναίκες και άτομα με αναπηρία». Σχόλιο: Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ισχύοντες κανόνες δεοντολογίας για τα αποκαλούμενα ρυθμισμένα επαγγέλματα (για παράδειγμα, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, δικηγόροι κλπ). Επίσης, ο Κώδικας Δεοντολογίας για τους υπόλοιπους επαγγελματίες θα πρέπει να περιβάλλεται εκτελεστότητα, ειδικά ως προς τις κυρώσεις στην περίπτωση της παραβίασης του. Επιδ.2, δράση 3, σελ. 25 «Ενίσχυση των γνώσεων και δεξιοτήτων των επαγγελματιών που εργάζονται με γυναίκες και ανηλίκους σε θέματα βίας, ενδοοικογενειακής κακοποίησης και εμπορίας ανθρώπων». Σχόλιο: Συνεργασία των επαγγελματιών με τους κρατικούς φορείς, για παράδειγμα με τον Εθνικό Εισηγητή για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων, με την ΕΛΑΣ (όπου λειτουργούν γραφεία για την ενδο-οικογενειακή βία) ώστε να υπάρχει ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας που συμβάλλει στην ενίσχυση της αντίδρασης στα περιστατικά που αφορούν τόσο τους επαγγελματίες όσο και τους κρατικούς φορείς. Επιδ.3, δράση 1, σελ. 25 «Ανάπτυξη ειδικών εκπαιδευτικών θεματικών ενοτήτων με σκοπό την ενδυνάμωση της ισότητας και της κοινωνικής αποδοχής, τα οποία θα απευθύνονται σε μαθητές σε σχολεία και σε επαγγελματίες πρώτης γραμμής». Σχόλιο: Ιδιαίτερα σημαντική δράση, γιατί φέρνει κοντά τα παιδιά και τα εκπαιδεύει σε ζητήματα ισότητας και αποδοχής. Θα μπορούσαν αντίστοιχες δράσεις να οργανωθούν και για τις οικογένειες των παιδιών της κοινότητας υποδοχής. Στόχος 2, επιδ.1, δράση 1, σελ. 25 «Καθορισμός τυποποιημένων διαδικασιών λειτουργίας και πρωτοκόλλου δράσης για την προστασία θυμάτων βίας, εκμετάλλευσης και κακοποίησης και την παραπομπή τους στις αρμόδιες Υπηρεσίες και Αρχές» Σχόλιο: Πρέπει να είναι σαφές ότι για τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα πρέπει να ενημερώνονται τα πρόσωπα που αφορούν. ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ Κεφ. 4, επιδ.1, δράση 1, σελ. 26 «Προγραμματισμός τακτικών επισκέψεων από κοινωνιολόγους για την παρακολούθηση της διαδικασίας ένταξης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας και την παραπομπή τους στις διαθέσιμες υπηρεσίες μέσω παροχής σε αυτούς όλων των απαραίτητων πληροφοριών». Σχόλιο: Εκτός από τον προτεινόμενο μηχανισμό θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα παρακολούθησης μέσω ομαδικών συναντήσεων επαγγελματιών και προσφύγων, ώστε να μην δημιουργείται η εντύπωση “ελέγχου”. Κεφ. 4, επιδ.1, δράση 2, σελ. 26 «Προσαρμογή των υπηρεσιών ψηφιοποίησης που παρέχει η χώρα, ώστε να επωφελούνται και οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας» Σχόλιο: Χρήζει διευκρίνησης ως προς το μέσο της προσαρμογής. Θα παρέχονται πληροφορίες στη γλώσσα τους; Πώς ακριβώς θα προσαρμοστούν και με ποιο στόχο;