1. Η παρ. 1 του άρθρου 92 του ν. 4636/2019 αντικαθίσταται ως εξής: «1. Ο αιτών δικαιούται να ασκήσει την προβλεπόμενη προσφυγή της παραγράφου 5 του άρθρου 7 του ν. 4375/2016, ενώπιον της Αρχής Προσφυγών του άρθρου 4 του ν. 4375/2016:
α. Κατά της απόφασης, που απορρίπτει αίτηση διεθνούς προστασίας ως αβάσιμη με την κανονική διαδικασία, καθώς και κατά της απόφασης, με την οποία χορηγείται καθεστώς επικουρικής προστασίας, κατά το μέρος που αφορά τη μη αναγνώριση του προσφεύγοντος ως πρόσφυγα, εντός τριάντα (30) ημερών από την επίδοση της απόφασης ή από τότε που τεκμαίρεται ότι ο προσφεύγων έλαβε γνώση, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 82.
β. Κατά της απόφασης, που απορρίπτει αίτηση διεθνούς προστασίας με την ταχύρρυθμη διαδικασία, σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 83 καθώς και στις περιπτώσεις που η προσφυγή υποβάλλεται, ενώ ο προσφεύγων τελεί υπό κράτηση, σύμφωνα με το άρθρο 46, εντός είκοσι (20) ημερών από την επίδοση της απόφασης ή από τότε που τεκμαίρεται ότι ο προσφεύγων έλαβε γνώση σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 82.
γ. Κατά της απόφασης, που απορρίπτει αίτηση διεθνούς προστασίας στις περιπτώσεις του άρθρου 90 ή στις περιπτώσεις που η προσφυγή ασκείται, ενώ ο προσφεύγων βρίσκεται σε διαδικασία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, εντός δέκα (10) ημερών από την επίδοση της απόφασης ή από τότε που τεκμαίρεται ότι ο προσφεύγων έλαβε γνώση σύμφωνα με τις παραγράφους 4 και 5 του άρθρου 82.
δ. Κατά της απόφασης, που απορρίπτει αίτηση διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 84, εντός είκοσι (20) ημερών από την επίδοση της απόφασης ή από τότε που τεκμαίρεται ότι ο προσφεύγων έλαβε γνώση σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 82. Κατ’ εξαίρεση εφόσον η προσφυγή ασκείται δα) κατά απόφασης που απορρίπτει αίτηση διεθνούς προστασίας ως απαράδεκτη, βάσει της περίπτωσης β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 84, η προσφυγή ασκείται εντός δεκαπέντε (15) ημερών και λογίζεται ότι στρέφεται και κατά της σχετικής πράξης μεταφοράς κατ’ εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, δβ) κατά απόφασης που απορρίπτει μεταγενέστερη αίτηση ως απαράδεκτη, σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 7 του άρθρου 83, εντός πέντε (5) ημερών από την επίδοση της απόφασης.»
2. Στο άρθρο 92 του ν. 4636/2019 προστίθεται παρ. 4 ως εξής: «4. Σε περίπτωση απόρριψης της προσφυγής ο αιτών κρατείται στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης μέχρι να ολοκληρωθεί η απομάκρυνσή του ή να γίνει τελεσίδικα δεκτή η αίτηση του. Η κατάθεση αίτησης ακύρωσης ή/και αίτησης αναστολής δεν συνεπάγεται την άρση της κράτησης.»
Σχετικά με την προσθήκη της παρ.4, επισημαίνεται αρχικά ότι δεν γίνεται κατανοητό τι σημαίνει «ή να γίνει τελεσίδικα δεκτή η αίτησή του», αφού τελεσίδικη απόφαση θεωρείται η απόφαση της Επιτροπής Προσφυγών και, σε αυτήν την περίπτωση, έχει ήδη εκδοθεί. Περαιτέρω, στο δεύτερο εδάφιο δε διευκρινίζεται τι γίνεται με τυχόν χορήγηση από το Διοικητικό Δικαστή προσωρινής διαταγής αναστολής εκτέλεσης η οποία, λόγω των ασφυκτικών προθεσμιών και του επείγοντος χαρακτήρα έχει ιδιαίτερη σημασία, με δεδομένη μάλιστα και τη διατήρηση της ισχύος της συνήθως μέχρι και την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αίτησης ακύρωσης από το αρμόδιο Δικαστήριο.
Η νέα παράγραφος 2 διευρύνει το μέτρο της διοικητικής κράτησης στα προαναχωρησιακά κέντρα σε περίπτωση απόρριψης της προσφυγής από την Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών. Αυτό θα έπρεπε να συμβαίνει μόνον κατ’ εξαίρεση και για συγκεκριμένους λόγους επομένως προτείνουμε τη μη προσθήκη της παραγράφου.
Στην παρ. 2 θα πρέπει να αναφερθεί ρητά ότι η διάταξη δεν εφαρμόζεται σε ασυνόδευτα και χωρισμένα παιδιά.
Προτείνεται προσθήκη περίπτωσης ε΄ με ρητή εξαίρεση των ασυνόδευτων ανηλίκων και χωρισμένων παιδιών από τις διαδικασίες της κράτησης.
Προτείνεται προσθήκη περίπτωσης ε΄ με περιεχόμενο τη ρητή εξαίρεση της εξέτασης των ασυνόδευτων ανηλίκων και χωρισμένων παιδιών από τις διαδικασίες της κράτησης, βάσει της αρχής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού και της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού σε συνδυασμό με τις κατευθυντήριες οδηγίες για την εξέταση αιτήσεων διεθνούς προστασίας ασυνόδευτων και χωρισμένων παιδιών UNHCR και EASO
Οι προβλεπόμενες προθεσμίες είναι ασφυκτικές, ιδίως δε στο εδάφιο δ, σε βαθμό που εν τοις πράγμασι περιορίζει σε νομικώς απαράδεκτο βαθμό- έως καταργεί- το δικαίωμα της άσκησης προσφυγής. Στην δε παράγραφο 2, πρέπει από την κράτηση ρητά να εξαιρούνται ανήλικα και ευάλωτα άτομα.
Το αρ. 21, παρ. 2 του Σχεδίου Νόμου προσθέτει νέα παρ. 4 στο αρ. 92 Ν 4636/2019, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται κράτηση σε προαναχωρησιακό κέντρο σε περίπτωση απόρριψης της προσφυγής από την Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών. Το Σχέδιο Νόμου επιχειρεί την επιβολή της κράτησης ως γενικευμένου μέτρου κατόπιν της δευτεροβάθμιας διαδικασίας, κατά κατάφωρη παραβίαση της υποχρέωσης της Ελλάδας να καταφεύγει στη διοικητική κράτηση μόνο κατ’εξαίρεση, εφόσον είναι αναγκαίο, κατόπιν εξατομικευμένης εξέτασης και για συγκεκριμένους λόγους, όπως τονίζεται στο αρ. 46, παρ. 2 και 3 Ν 4636/2019. Ως εκ τούτου, η προτεινόμενη διάταξη κρίνεται αντίθετη στο δικαίωμα στην ελευθερία και σε έννομη προστασία και νομοτεχνικά προβληματική.
Για τους λόγους αυτούς, η RSA καλεί τη Βουλή να απορρίψει το αρ. 21, παρ. 2.
Σχετικά με την παρ. 2 του παρόντος, θα πρέπει να αναφερθεί ρητά ότι η παρούσα διάταξη δεν εφαρμόζεται για ασυνόδευτους ανηλίκους, όπου η κράτηση εφαρμόζεται μόνο σαν έσχατο μέτρο και με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον τους.
Περίπτωση 1 δβ ) ο νομοθέτης λανθασμένα ανέφερε το άρθρο 83 παρ1 , ενώ το ορθό ήταν άρθρο 84 παρ 1 ε . Αντί διόρθωσης γίνεται παραπομπή στο άρθρο 83 παρ 2 και 7 , που μάλλον είναι εκ νέου λανθασμένη .