Η περ. γ’ της παρ. 3 του άρθρου 90 του ν. 4636/2019, τροποποιείται ως εξής: « γ. Η απόφαση του πρώτου βαθμού εκδίδεται υποχρεωτικά εντός επτά (7) ημερών. Η προθεσμία για την άσκηση της προσφυγής είναι δέκα (10) ημερών εντός της οποίας υποβάλλεται και η αίτηση της παρ. 2 του άρθρου 104. Η προσφυγή προσδιορίζεται υποχρεωτικά εντός τεσσάρων (4) ημερών. Η προθεσμία για την ειδοποίηση του αιτούντος σε περίπτωση προφορικής ακρόασης και για την κατάθεση τυχόν υπομνήματος μετά την εξέταση της προσφυγής είναι μία (1) ημέρα. Η απόφαση εκδίδεται υποχρεωτικά εντός επτά (7) ημερών από τη συζήτηση της προσφυγής.»
Συντασσόμαστε πλήρως με το σχόλιο του Κωνσταντίνου Περεζού για αυτόματη εξαίρεση ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένεια παιδιών από την Διαδικασία των Συνόρων σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ως εκ τούτου προτείνουμε την τροποποίηση της παραγράφου 4 του άρθρου 90, με πρόβλεψη για εξέταση των αιτημάτων ασυνόδευτων και χωρισμένων παιδιών μόνο με την κανονική διαδικασία.
Αυτόματη Εξαίρεση Ασυνόδευτων (και Χωρισμένων από Οικογένεια) Ανηλίκων από την Διαδικασία των Συνόρων σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο
1. Το άρθρο 8.4 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 («Δουβλίνο ΙΙΙ») προβλέπει ότι για κάθε ασυνόδευτο παιδί που υποβάλει αίτημα ασύλου σε κάποιο Κράτος Μέλος, το τελευταίο είναι υπεύθυνο για να το εξετάσει, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό είναι προς το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου. Επομένως, το σύνολο των αιτημάτων ασύλου ασυνόδευτων ανηλίκων, ακόμα και όσων δεν έχουν μέλη οικογένειας/συγγενείς σε άλλα Κράτη Μέλη, υπάγεται στο άρθρο 8 του Κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙΙ.
2. Ενώ ο κανονισμός του Δουβλίνου επιτρέπει γενικά την ενεργοποίηση της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας (άρθρο 3.3.), το ειδικότερο άρθρο 8.4 αναφέρει ρητά ότι υπεύθυνο Κράτος για την εξέταση αιτημάτων ασύλου ασυνόδευτων ανηλίκων είναι πάντα το Κράτος Μέλος στο οποίο υπεβλήθη το αίτημα.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), το οποίο είναι αρμόδιο να ερμηνεύει τον Κανονισμό του Δουβλίνου και οι αποφάσεις του δεσμεύουν τα Κράτη Μέλη, στην Υπόθεση C-648/11 της 6ης Ιουνίου 2013 έχει αποφανθεί ότι «δεδομένου ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι αποτελούν μια ιδιαιτέρως ευάλωτη κατηγορία προσώπων, επιβάλλεται να μην επιμηκύνεται πέραν του απολύτως αναγκαίου μέτρου η διαδικασία προσδιορισμού του υπεύθυνου κράτους μέλους, πράγμα που σημαίνει, καταρχήν, ότι δεν πρέπει να μεταφέρονται σε άλλο κράτος μέλος» (Σκέψη 55).
Το άρθρο 8.4 ως ειδικότερο του γενικού άρθρου 3.3, με βάση την γενική ερμηνευτική αρχή ότι ο ειδικός νόμος υπερισχύει του γενικού («lex specialis derogat legi generali»), δεν επιτρέπει την χρήση της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας για αιτήματα ασύλου ασυνόδευτων ανηλίκων και τα ασυνόδευτα παιδιά πρέπει εξορισμού να εξαιρούνται της διαδικασίας των συνόρων.
3. Οι «χωρισμένοι από οικογένεια» ανήλικοι υπάγονται στην γενικότερη κατηγορία των «ασυνόδευτων ανηλίκων». Σύμφωνα με το άρθρο 13.3 του Νόμου 4554/18.07.2018: «Στον ορισμό του ασυνόδευτου ανηλίκου κατά την έννοια των διατάξεων του παρόντος νοείται ο ανήλικος που εγκαταλείπεται ασυνόδευτος μετά την είσοδό του στην Ελλάδα και ο χωρισμένος από την οικογένειά του ανήλικος ή χωρισμένος ανήλικος της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 2».
Τα χωρισμένα από οικογένεια παιδιά πρέπει επομένως να εξαιρούνται επίσης από την διαδικασία των συνόρων μαζί με τους ενήλικους συγγενείς τους, αν αυτό είναι προς το βέλτιστο συμφέρον τους.
4. Συμπερασματικά: Με βάση την αρχή της υπεροχής του Ευρωπαϊκού Δικαίου (ΔΕΚ – υπόθεση 6/64 Costa κατά Enel της 15ης Ιουλίου 1964), η παράγραφος 90.4 πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να ενσωματώσει τις προβλέψεις του Κανονισμού του Δουβλίνου, ο οποίος εφαρμόζεται άμεσα στα Κράτη – Μέλη. Προτείνεται η εξής διατύπωση:
«Από την παραπάνω διαδικασία εξαιρούνται όλοι οι ασυνόδευτοι και χωρισμένοι από οικογένεια ανήλικοι σύμφωνα με το άρθρο 8.4 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013».