Άρθρο 5 Γενικές αρχές

1. Κάθε απόφαση, διάταξη ή ενέργεια που λαμβάνεται στο πλαίσιο του Εθνικού Συστήματος Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων (Ε.Σ.Ε.Α.Α.), αποβλέπει στη διασφάλιση του βέλτιστου συμφέροντος του ανηλίκου, στην προστασία των δικαιωμάτων του, στην προάσπιση των εννόμων συμφερόντων του στις συναλλαγές με τρίτους και στην ασφάλεια των συναλλαγών του.
2. Οι αρχές και τα όργανα, στον τομέα των αρμοδιοτήτων τους, οφείλουν, πριν από κάθε απόφασή τους σχετική με την επιτροπεία, να ζητούν τη γνώμη του ασυνόδευτου ανηλίκου και να την συνεκτιμούν, ανάλογα με την ηλικία και τον βαθμό ωριμότητάς του.
3. Για την αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος του ανηλίκου λαμβάνονται υπόψη πληροφορίες που αναζητούνται από τον ανήλικο, τους επαγγελματίες και τους φροντιστές που τον πλαισιώνουν, και αφορούν, κατ’ ελάχιστον, τα προσωπικά στοιχεία του ανηλίκου, το οικογενειακό περιβάλλον και τον αποχωρισμό του από αυτό, τις τρέχουσες συνθήκες διαβίωσης και φροντίδας, την ασφάλεια, την υγεία του και την πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τη διατροφή, την υγιεινή, την εκπαίδευση, τις καθημερινές δραστηριότητες, την ψυχοκοινωνική ευημερία και προστασία που απολαμβάνει, την αναζήτηση και τον εντοπισμό μελών της οικογένειας.
4. Κάθε αρχή και όργανο, στον τομέα των αρμοδιοτήτων τους, οφείλουν να αναζητούν ταχέως μία βιώσιμη λύση, συμβατή με την ευημερία του ασυνόδευτου ανηλίκου και το βέλτιστο συμφέρον αυτού, όπως είναι η κοινωνική ένταξη, η οικογενειακή επανένωση, η μετεγκατάσταση και ο επαναπατρισμός.
5. Οι υπηρεσίες επιτροπείας ασυνόδευτων ανηλίκων παρέχονται χωρίς διακρίσεις και με σεβασμό στις ιδιαίτερες προσωπικές, κοινωνικές, θρησκευτικές και διαπολιτισμικές ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων.

  • 4 Ιουλίου 2022, 20:23 | ΜΕΤΑδραση

    Άρθρο 5
    Στις παραγράφους 3 και 4 θα πρέπει να οριστεί ο φορέας που θα αξιολογεί το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου. Στην παράγραφο 4 αναφέρεται «κάθε αρχή και όργανο, στον τομέα των αρμοδιοτήτων τους, οφείλουν να αναζητούν ταχέως μία βιώσιμη λύση, συμβατή με την ευημερία του ασυνόδευτου ανηλίκου και το βέλτιστο συμφέρον αυτού». Από την αναφορά αυτή δεν προκύπτει ποιός συγκεκριμένος φορέας θα αξιολογήσει το βέλτιστο συμφέρον του ανηλίκου, αλλά αυτό παραμένει αόριστο και γενικό. Στην πράξη κανένας φορέας και αρχή δεν θα αναλαμβάνει την ευθύνη λήψης απόφασης σχετικά με την ευημερία του ασυνόδευτου ανηλίκου, ευθύνη η οποία θα μεταβιβάζεται από τον έναν φορέα στον άλλον. Συνεπώς είναι αναγκαία η αποσαφήνιση του φορέα που θα αξιολογεί το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού. Τέλος προτείνεται να προστεθούν δύο επιπλέον παράγραφοι οι οποίες να αναφέρουν: α) «Ειδικότερα στα σημεία εισόδου οι λιμενικές, αστυνομικές αρχές, τα ΚΥΤ και τα ΚΕΔΝ υποχρεούνται να ενημερώνουν και να καλούν άμεσα τον επίτροπο κατά την άφιξη ασυνόδευτων ανηλίκων, προκειμένου να παρασταθεί σε όλες τις διαδικασίες ενημέρωσης, υποδοχής και καταγραφής του από τις αρμόδιες αρχές» και β) οι αρμόδιες αρχές που αναζητούν πληροφορίες στο πλαίσιο οικογενειακής επανένωσης, μετεγκατάστασης και επαναπατρισμού των ασυνόδευτων ανηλίκων θα πρέπει να απευθύνονται στο Υπουργείο Εξωτερικών το οποίο διατηρεί διπλωματικές αποστολές στα κράτη καταγωγής τους ή σε Διεθνείς Οργανισμούς και όχι στις πρεσβείες των χωρών καταγωγής τους.

  • 4 Ιουλίου 2022, 16:02 | International Rescue Committee Hellas (IRC)

    Άρθρο 5: Το προτεινόμενο σύστημα επιτροπείας πρέπει να εντάσσεται στο εθνικό σύστημα παιδικής προστασίας, προκειμένου να τηρούνται όμοιες πρακτικές και ρυθμίσεις με τις διαδικασίες της κηδεμονίας και της νομικής εκπροσώπησης. Είναι απαραίτητη η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, του Υπουργείου Παιδείας και του Υπουργείου Υγείας, για τον συντονισμό των προσπαθειών και τη δημιουργία συνεργειών για τα προγράμματα επιτροπείας, αναδοχής, φιλοξενίας, πρόσβασης στην εκπαίδευση και στην υγειονομική περίθαλψη.

  • Είναι απαραίτητη η εισαγωγή διαδικασίας ενημέρωσης των παιδιών, σε γλώσσα που κατανοούν, σχετικά με το πλαίσιο της επιτροπείας, το σκοπό και πόσο μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους, τη βιωσιμότητα και τους περιορισμούς (σε συνδυασμό και με το άρθρο 11 (Δικαίωμα αποποίησης και παραίτησης), το ρόλο του επιτρόπου και των εντεταλμένων αυτού.

  • 4 Ιουλίου 2022, 14:59 | ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων

    Στην παρ. 3 θα πρέπει να προστεθεί μετά την φράση “τον αποχωρισμό του από αυτό”, η φράση: “τις συνθήκες υπό τις οποίες ταξίδεψε από τη χώρα καταγωγής και μέχρι την άφιξη του στην Ελλάδα”. Το παραπάνω είναι αναγκαίο για την πληρέστερη αξιολόγηση του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού.

  • 4 Ιουλίου 2022, 14:02 | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

    Διασφάλιση του δικαιώματος του παιδιού να ακουστεί (Άρθρο 5(2))

    Το δικαίωμα του παιδιού να εκφράζει τη γνώμη του και αυτή να λαμβάνεται δεόντως υπόψη κατοχυρώνεται στο άρθρο 12 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Το δικαίωμα αυτό αφορά τόσο στη διαδικασία ορισμού επιτρόπου όσο και μετά τον ορισμό.

    Σύμφωνα με το Γενικό Σχόλιο υπ’ αριθμ. 6 της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, «σύμφωνα με το άρθρο 12 της Σύμβασης, όταν υιοθετούνται μέτρα για τα ασυνόδευτα ή τα χωρισμένα από την οικογένειά τους παιδιά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι απόψεις και οι επιθυμίες που το παιδί δικαιούται να εκφράζει. Για την έγκυρη έκφραση αυτών των απόψεων και επιθυμιών είναι επιτακτική ανάγκη η προσήκουσα ενημέρωση των παιδιών για παράδειγμα για τα δικαιώματά τους, για τις διαθέσιμες υπηρεσίες […] Οι απόψεις του παιδιού πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία διορισμού επιτρόπου, νομικού συμπαραστάτη και κατά την επιλογή των ρυθμίσεων φροντίδας και στέγασης. Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να παρέχονται με τρόπο που ανταποκρίνεται στην ωριμότητα και στο πνευματικό επίπεδο κάθε παιδιού. Καθώς η συμμετοχή εξαρτάται από την αξιόπιστη επικοινωνία, επιβάλλεται – όταν είναι αναγκαία – η παρουσία διερμηνέα σε όλα τα στάδια της διαδικασίας».

    Επιπλέον και σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ «[ο] σεβασμός της αρχής του μείζονος συμφέροντος του παιδιού απαιτεί από τις αρχές να λαμβάνουν υπόψη τις απόψεις του παιδιού κάθε φορά που λαμβάνουν αποφάσεις που αφορούν το παιδί. Ως υπεύθυνος για τη διασφάλιση του μείζονος συμφέροντος του παιδιού, ο επίτροπος πρέπει να βοηθά το παιδί να συμμετέχει σε όλες τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων που το αφορούν, διασφαλίζοντας ότι οι αρχές που λαμβάνουν τις αποφάσεις σέβονται το δικαίωμα του παιδιού να εκφράζει τη γνώμη του και ότι αποδίδουν τη δέουσα βαρύτητα στις απόψεις του».

    Στο παρόν σχέδιο νόμου, το άρθρο 5 (2) προβλέπει ως γενική αρχή την υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να ζητούν τη γνώμη του ασυνόδευτου παιδιού, ωστόσο η αρχή αυτή δεν μεταφράζεται σε ειδικότερες ρυθμίσεις που να διασφαλίζουν την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος.

    Οι μόνες σχετικές αναφορές περιλαμβάνονται στο άρθρο 13 (3) του σχεδίου νόμου σχετικά με κατάσταση υγείας του παιδιού και στο άρθρο 22 (4) του σχεδίου νόμου όπου ανατίθεται στο Συμβούλιο Επιτροπείας Ασυνόδευτων Ανηλίκων η αρμοδιότητα να «β) αποφασίζει για διαφωνίες που ανακύπτουν μεταξύ επιτρόπου και ασυνόδευτου ανηλίκου […]».

    Συνεπώς θα πρέπει να εισαχθούν διαδικασίες που να διασφαλίζουν την αποτελεσματική άσκηση του δικαιώματος τους παιδιού να ακουσθεί κάθε φορά που λαμβάνονται αποφάσεις για αυτό σε όλα τα στάδια της διαδικασίας πριν και μετά τον ορισμό του Επιτρόπου και κατά τη διάρκεια άσκησης της Επιτροπείας.

    Άρθρο 5 παρ. 4

    Σχετικά με τον «επαναπατρισμό» ασυνόδευτου ανηλίκου ως αναφερόμενη ενδεχομένη βιώσιμη λύση θα πρέπει να υπομνησθεί το Γενικό Σχόλιο υπ’αριθμ. 6 της Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού όπου υπογραμμίζεται «[ο] επαναπατρισμός δεν αποτελεί επιλογή όταν οδηγεί σε «εύλογο κίνδυνο» παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων του παιδιού και ειδικότερα όταν εφαρμόζεται η αρχή της μη επαναπροώθησης».

  • 3 Ιουλίου 2022, 22:42 | ΑΡΗΣ ΚΕΦ.

    1. Μου αδιανόητο το γεγονός ότι με απόφαση της Κυβέρνησης έχει ανατεθεί στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου η ευθύνη του σχεδιασμού και της υλοποίησης του «Εθνικού Συστήματος επιτροπείας ασυνόδευτων ανήλικων και το πλαίσιο φιλοξενίας ασυνόδευτων ανήλικων»
    2. Παραγνωρίζεται έτσι – με δυσμενείς προφανώς συνέπειες για τα παιδιά – το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι τα ασυνόδευτα ανήλικα είναι πρωτίστως παιδιά που επιβάλλεται να αποτελούν μέρος του ενιαίου δημόσιου συστήματος παιδικής προστασίας όπως επιβάλλουν οι διεθνείς συμβάσεις και που προφανώς ανήκει στις αρμοδιότητες και την ευθύνη του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
    3. Είναι προφανής η πολιτική της ΝΔ να τα αντιμετωπίζει πρωτίστως ως πρόσφυγες και μετανάστες με στόχο, την επαναπροώθησή τους στις δήθεν ασφαλείς χώρες προέλευσης οι περισσότερες των οποίων βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, αλλά και να περιορίσει στο ελάχιστο την προστασία τους.
    4. Με τον τρόπο αυτό το κράτος αποποιείται των ευθυνών του για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων και αναθέτει την επιτροπεία τους χωρίς επιστημονικά κριτήρια και ουσιαστικούς ελέγχους, σε ποικιλόμορφους φορείς όπως Μ.Κ.Ο. κ.λ.π. που η κυβέρνηση ως αντιπολίτευση τις κατηγορούσε ότι δρούσαν και χρηματοδοτούνταν ανεξέλεγκτα και αυτή θα τις καταργούσε. Με το παρόν νομοσχέδιο τους αναθέτει το σύνολο της φροντίδας των ασυνόδευτων (έλεγχοι, επιλογή εντεταλμένων επιτροπείας και συντονιστών κ.λ.π.) κατ’ αποκλειστικότητα. Και δεν υπάρχει καμία αναφορά για τα κριτήρια και τον έλεγχο των χρηματοδοτήσεων!!!

  • 3 Ιουλίου 2022, 14:26 | ΧΡΥΣΑ Κ

    ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ: Πρόκειται για ένα συνονθύλευμα φλύαρων διατάξεων χωρίς συνοχή, συχνά αλληλοεπικαλυπτόμενων, που είναι βέβαιο ότι θα φέρουν μια χαώδη κατάσταση στην επιτροπεία, αλλά και γενικότερα στην υποδοχή, τακτοποίηση και προστασία των ασυνόδευτων ανήλικων. Χρειάζονται 30 σελίδες για να αντικαταστήσουν 10 σελίδες του προηγούμενου νόμου. Αναρωτιόμαστε μήπως αυτό γίνεται σκόπιμα, διότι αλλιώς δεν ερμηνεύεται η νομική προχειρότητα και επιπολαιότητα του Σ/Ν.

    Είναι ένα νομοσχέδιο που καταργεί ουσιαστικά τα τελευταία άρθρα του μέρους Γ΄ του ν. 4554/18 (μέρος Γ΄) του ΣΥΡΙΖΑ για την Επιτροπεία Ασυνόδευτων Ανήλικων, αφού, με το ν. 4939/10-6-22 έχουν καταργηθεί τα πρώτα άρθρα του μέρους αυτού του προαναφερόμενου νόμου.

  • 3 Ιουλίου 2022, 02:03 | ΣΟΦΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΙΑ

    Δεν περιγράφεται και δεν αξιολογείται ως σημαντική αρχή η έκφραση και αξιολόγηση της γνώμης του ίδιου του παιδιού, δεν διασφαλίζεται επίσης το παιδί από την περίπτωση που έχει παράπονα για τον τρόπο που ασκείται η επιτροπεία του. Γενικώς τα δικαιώματα των ασυνόδευτων ανηλίκων δεν υποστηρίζονται επαρκώς στο παρόν σχέδιο νόμου

  • 30 Ιουνίου 2022, 17:39 | Terre des hommes Hellas

    Να προστεθεί εδάφιο «Οι αρχές και τα όργανα στον τομέα των αρμοδιοητήτων τους οφείλουν να εναρμονίσουν σε ολόκληρη την επικράτεια τις πρακτικές που ακολουθούν αναφορικά με τα ασυνόδευτα ανήλικα με την δημιουργία και τον διαμοιρασμό πρωτοκόλλων, τυποποιημένων διαδικασιών λειτουργίας και διευκρινιστικών εγκυκλίων.»

  • 30 Ιουνίου 2022, 09:17 | Terre des hommes Hellas

    Απουσιάζει οποιαδήποτε διάταξη για τη βιωσιμότητα του συστήματος επιτροπείας, το οποίο θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του εθνικού συστήματος παιδικής προστασίας.
    Επίσης, λείπει επαρκής αναφορά στη συμμετοχή του παιδιού (θα πρέπει να τηρούνται οι ρυθμίσεις και οι διαδικασίες της κηδεμονίας και της νομικής εκπροσώπησης, το δικαίωμα του παιδιού να ακουστεί και θα πρέπει να δίνεται η δέουσα βαρύτητα στην άποψη του παιδιού. Τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν, με τρόπο που κατανοούν, τις κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με το πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων επιτροπείας και σχετικά με όλες τις διαθέσιμες υπηρεσίες που θα μπορούσαν να τους παράσχουν βοήθεια. Τα παιδιά θα πρέπει επίσης να ενημερώνονται επαρκώς για τα δικαιώματά τους και τη δυνατότητα υποβολής καταγγελιών κάθε φορά που αισθάνονται ότι οι επίτροποί τους δεν σέβονται τα δικαιώματά τους.