ΑΔΕΙΕΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΓΙΑ ΜΑΚΡΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
(ΑΔΕΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΤΥΠΟΥ «Μ»)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΓ΄
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙ ΜΑΚΡΟΝ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2003/109/ΕΚ ΤΗΣ 25ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2003 ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2011/51/ΕΕ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 11ης ΜΑΪΟΥ 2011 ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2003/109/ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Άρθρο 143
Πεδίο εφαρμογής
(άρθρο 3 Οδηγίας 2003/109)
1. Το παρόν Κεφάλαιο εφαρμόζεται στους πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας.
2. Το παρόν δεν εφαρμόζεται στους πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι:
α) Έχουν άδεια διαμονής για σπουδές ή επαγγελματική κατάρτιση σύμφωνα με τον παρόντα Κώδικα,
β) έχουν λάβει άδεια διαμονής στην Ελλάδα δυνάμει προσωρινής προστασίας ή ζητούν την άδεια να διαμείνουν για τον ίδιο λόγο και αναμένουν την έκδοση απόφασης σχετικά με το καθεστώς τους,
γ) έχουν λάβει άδεια διαμονής στην Ελλάδα δυνάμει μορφών προστασίας εκτός της διεθνούς προστασίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο ή την εθνική νομοθεσία ή ζητούν την άδεια να διαμείνουν για τον ίδιο λόγο και αναμένουν απόφαση σχετικά με το καθεστώς τους,
δ) έχουν υποβάλει αίτηση για να τους χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας, για την οποία δεν έχει ακόμα εκδοθεί σχετική απόφαση,
ε) έχουν προσωρινό καθεστώς διαμονής, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα, καθώς και στα μέλη της οικογένειας που τους συνοδεύουν, όπου αυτό προβλέπεται,
στ) απολαύουν νομικού καθεστώτος υποκείμενου στη σύμβαση της Βιέννης του 1961 περί των διπλωματικών σχέσεων, η οποία κυρώθηκε με το ν.δ. 503/1970 (Α΄ 108), ή στη σύμβαση της Βιέννης του 1963 περί των προξενικών σχέσεων, η οποία κυρώθηκε με τον ν. 90/1975 (Α΄ 150).
3. Το παρόν εφαρμόζεται υπό την επιφύλαξη ευνοϊκότερων διατάξεων:
α) Διμερών και πολυμερών συμφωνιών μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών της αφενός και τρίτων χωρών αφετέρου,
β) διμερών και πολυμερών συμφωνιών μεταξύ της Ελλάδας και τρίτων χωρών,
γ) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης περί Εγκαταστάσεως της 13ης Δεκεμβρίου 1955, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη της 18ης Οκτωβρίου 1961, ο οποίος κυρώθηκε με τον ν. 1426/1984 (Α΄ 32) και της παρ. 11 του παραρτήματος της Σύμβασης περί της Νομικής Καταστάσεως των Προσφύγων της 28ης Ιουλίου 1951, η οποία κυρώθηκε με το ν.δ. 3989/1959 (Α΄ 201), όπως τροποποιήθηκε από το συναφές Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης της 31ης Ιανουαρίου 1967, το οποίο κυρώθηκε με τον α.ν. 389/1968 (Α΄ 125).
Άρθρο 144
Προϋποθέσεις απόκτησης του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος (άδεια διαμονής τύπου «Μ1»)
(άρθρα 4 και 5 Οδηγίας 2003/109)
1. Στον πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει στην Ελλάδα, νόμιμα και αδιάλειπτα, κατά τα πέντε (5) έτη αμέσως πριν από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, υπό την επιφύλαξη της παρ. 3, χορηγείται το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α. Διαθέτει εισόδημα, επαρκές για τις ανάγκες του ιδίου και της οικογένειάς του, το οποίο δεν προέρχεται από προσφυγή στο σύστημα κοινωνικής αρωγής της χώρας. Το εισόδημα αυτό δεν μπορεί να είναι μικρότερο από τις ετήσιες αποδοχές του αμειβόμενου με τον κατώτατο μισθό, προσαυξημένο κατά δέκα τοις εκατό (10%) για το σύνολο των συντηρούμενων μελών της οικογένειάς του, συνυπολογιζομένου τυχόν ποσού που προέρχεται από επίδομα τακτικής επιδότησης ανεργίας. Στον υπολογισμό του εισοδήματος λαμβάνονται υπόψη οι συνεισφορές των μελών της οικογένειας. Ο τακτικός χαρακτήρας του ανωτέρω εισοδήματος αποδεικνύεται ιδίως από την εκπλήρωση των ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεών του.
β. Διαθέτει πλήρη ασφάλιση ασθενείας ως προς το σύνολο των παροχών που καλύπτονται για τις αντίστοιχες κατηγορίες ασφαλισμένων ημεδαπών, η οποία καλύπτει και τα μέλη της οικογένειάς του.
γ. Πληροί τους όρους ένταξης στην ελληνική κοινωνία, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 145.
2. Οι περίοδοι διαμονής που αναφέρονται στις περ. ε΄ και στ΄ της παρ. 2 του άρθρου 143 δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πενταετούς περιόδου της παρ. 1 του παρόντος. Ειδικώς περίοδοι διαμονής για λόγους σπουδών ή επαγγελματικής κατάρτισης λαμβάνονται υπόψη μόνο κατά το ήμισυ για τον υπολογισμό της ίδιας περιόδου. Για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, στον υπολογισμό της περιόδου της παρ. 1 λαμβάνεται υπόψη το ήμισυ της περιόδου μεταξύ της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας βάσει της οποίας χορηγήθηκε το καθεστώς διεθνούς προστασίας και της ημερομηνίας έκδοσης της άδειας διαμονής κατά τις παρ. 1 έως 4 του άρθρου 23 του ν. 4939/2022 (Α΄111) ή ολόκληρη η περίοδος, εφόσον υπερβαίνει τους δεκαοκτώ (18) μήνες.
3. Περίοδοι απουσίας, εφόσον είναι κατώτερες των έξι (6) διαδοχικών μηνών και δεν υπερβαίνουν συνολικά τους δέκα (10) μήνες εντός της πενταετίας, προσμετρώνται στον υπολογισμό της πενταετούς περιόδου.
4. Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και οι αρμόδιοι φορείς για την υποβολή και εξέταση της αίτησης, καθώς και για τη χορήγηση της άδειας διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους, σχετικά με τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες απόκτησης του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος, καθώς και για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή. Η ενημέρωση πραγματοποιείται ιδίως μέσω ενημερωτικών φυλλαδίων, ανάρτησης πληροφοριακού υλικού στις ιστοσελίδες των ανωτέρω φορέων ή κάθε άλλο πρόσφορο μέσο. Το υλικό αυτό επικαιροποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Για την ενημέρωση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας μεριμνά και η Υπηρεσία Ασύλου.
Άρθρο 145
Απόκτηση του καθεστώτος και χορήγηση άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος
(άρθρο 7 και παρ. 3 άρθρου 8 Οδηγίας 2003/109)
1. Εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις του άρθρου 144, ο πολίτης τρίτης χώρας υποβάλλει αίτηση για τη χορήγηση άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος (άδεια διαμονής τύπου «Μ1») στο αρμόδιο όργανο της παρ. 3 του παρόντος, η οποία συνοδεύεται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
2. Οι όροι ένταξης πολίτη τρίτης χώρας στην ελληνική κοινωνία, που αναφέρονται στην περ. γ της παρ. 1 του άρθρου 144, πληρούνται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) εφόσον αποδεικνύει ότι διαθέτει επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας και γνώση στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού σύμφωνα με το άρθρο 161, ή
β) εφόσον είναι κάτοχος δελτίου μόνιμης διαμονής ως μέλος οικογένειας Έλληνα ή
γ) εφόσον διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα για δώδεκα (12) έτη ή
δ) εφόσον κατέχει Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς.
3. Αρμόδιο όργανο για τη χορήγηση της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος είναι εκείνο που χορήγησε την τελευταία άδεια διαμονής. Για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας και τους ομογενείς, αρμόδιο όργανο για τη χορήγηση της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος είναι ο Γραμματέας της κατά τόπο αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Κατά την παραλαβή της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος ο δικαιούχος διεθνούς προστασίας παραδίδει την άδεια διαμονής δικαιούχου διεθνούς προστασίας, η οποία διαβιβάζεται στην Υπηρεσία Ασύλου και παύει αυτοδικαίως να ισχύει.
4. Το αρμόδιο όργανο, αφού ζητήσει τη γνώμη της οικείας αστυνομικής αρχής για θέματα που αφορούν στη δημόσια τάξη και ασφάλεια, εξετάζει εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 144.
5. Το αρμόδιο όργανο, αφού λάβει υπόψη τη γνώμη της παρ. 4, εκδίδει σχετική απόφαση, το αργότερο εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η ανωτέρω προθεσμία μπορεί να παραταθεί για επιπλέον τρεις (3) μήνες, εφόσον συντρέχουν αιτιολογημένα ειδικές προϋποθέσεις. Σε περίπτωση θετικής απόφασης, χορηγείται στον πολίτη τρίτης χώρας άδεια διαμονής ενιαίου τύπου κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) 1030/2002. Στον τίτλο «τύπος άδειας» αναγράφεται «επί μακρόν διαμένων – ΕΕ». Για τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας, στο πεδίο «Παρατηρήσεις» της άδειας διαμονής αναγράφεται: «Έχει χορηγηθεί διεθνής προστασία από την Ελληνική Δημοκρατία στις (ημερομηνία).».
6. Όταν χορηγείται άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος σε δικαιούχο διεθνούς προστασίας κάτοχο άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος εκδοθείσας από άλλο κράτος-μέλος, στην άδεια διαμονής αναγράφεται και η ως άνω παρατήρηση που αναφέρει το κράτος-μέλος χορήγησης του καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Πριν από την αναγραφή της εν λόγω παρατήρησης, το αρμόδιο όργανο ζητά από το κράτος-μέλος που αναφέρεται στην παρατήρηση να παράσχει πληροφορίες σχετικά με το εάν ο επί μακρόν διαμένων είναι ακόμα δικαιούχος διεθνούς προστασίας. Αν η διεθνής προστασία έχει αρθεί με τελεσίδικη απόφαση του ως άνω κράτους-μέλους, η σχετική παρατήρηση δεν αναγράφεται. Στην περίπτωση που άλλο κράτος-μέλος ζητεί την παροχή των ως άνω πληροφοριών, το σημείο επαφής, όπως ορίζεται στο άρθρο 159, απαντά εντός μηνός από την παραλαβή της αίτησης παροχής πληροφοριών.
7. Το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος είναι μόνιμο, υπό την επιφύλαξη του άρθρου 148.
Άρθρο 146
Διάρκεια και ανανέωση άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος
(άρθρο 8 Οδηγίας 2003/109)
1. Η άδεια διαμονής του επί μακρόν διαμένοντος (άδεια διαμονής τύπου «Μ1») έχει διάρκεια ισχύος πέντε (5) έτη, η οποία ανανεώνεται για πέντε (5) έτη κάθε φορά, χωρίς την ανάγκη συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 144.
2. Για την ανανέωση της άδειας διαμονής, ο επί μακρόν διαμένων υποχρεούται να υποβάλει αίτηση, πριν από τη λήξη της, στην αρμόδια υπηρεσία για την παραλαβή της αίτησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, η οποία συνοδεύεται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που ορίζονται στην υπουργική απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 209.
Άρθρο 147
Απόρριψη αίτησης για τη χορήγηση άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας
(άρθρο 6 Οδηγίας 2003/109)
1. Η αίτηση για τη χορήγηση της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος μπορεί να απορρίπτεται για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας.
2. Η εξέταση των λόγων που αφορούν στη δημόσια τάξη ή στη δημόσια ασφάλεια αποτελεί προαπαιτούμενο στοιχείο για την εξέταση του αιτήματος απόκτησης του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος και τη χορήγηση της άδειας διαμονής.
3. Κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης εξετάζονται η σοβαρότητα ή το είδος του αδικήματος κατά της δημόσιας τάξης ή της δημόσιας ασφάλειας ή ο κίνδυνος που προέρχεται από το εν λόγω πρόσωπο, και συνεκτιμώνται η διάρκεια της διαμονής και η ύπαρξη δεσμών με τη χώρα. Η άρνηση χορήγησης της άδειας διαμονής δεν μπορεί να βασίζεται στην επίκληση λόγων γενικότερης δημοσιονομικής πολιτικής.
Άρθρο 148
Ανάκληση ή απώλεια του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος
(άρθρο 9 Οδηγίας 2003/109)
1. Ο επί μακρόν διαμένων δεν δικαιούται να διατηρεί το καθεστώς, εφόσον:
α. Αποδειχθεί ότι έχει συμπράξει δολίως στην απόκτηση του καθεστώτος,
β. έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής στο πρόσωπό του, σύμφωνα με το άρθρο 150,
γ. έχει απουσιάσει από το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για διάστημα μεγαλύτερο ή ίσο των δώδεκα (12) διαδοχικών μηνών,
δ. συνιστά απειλή για τη δημόσια τάξη, συνεκτιμώντας τη σοβαρότητα των αδικημάτων που έχει διαπράξει, έστω και αν η απειλή αυτή δεν αποτελεί λόγο επιστροφής κατά την έννοια του άρθρου 150,
ε. έχει αποκτήσει το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της άσκησης του δικαιώματος διαμονής στα άλλα κράτη-μέλη, δυνάμει της Οδηγίας 2003/109/ΕΚ,
στ. αποδειχθεί, με οποιονδήποτε τρόπο, ότι έχει απουσιάσει από το έδαφος της Ελλάδας για διάστημα που υπερβαίνει τα έξι (6) έτη,
ζ. ανακληθεί ή απορριφθεί αίτηση ανανέωσης καθεστώτος διεθνούς προστασίας σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 13 και την παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 4939/2022 (Α΄111). Η Υπηρεσία Ασύλου ενημερώνει τον Γραμματέα της κατά τόπο αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης σε περίπτωση ανάκλησης ή μη ανανέωσης του καθεστώτος διεθνούς προστασίας κατόχου άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος.
2. Η λήξη της άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος δεν αποτελεί, αυτοτελώς, λόγο ανάκλησης ή απώλειας του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος.
3. Όταν η ανάκληση ή απώλεια του καθεστώτος δεν δικαιολογούν τη λήψη μέτρου επιστροφής κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 150, ο πολίτης τρίτης χώρας μπορεί να υποβάλει αίτηση για άλλον λόγο, εκτός της απόκτησης του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα, χωρίς να απαιτείται χορήγηση της εθνικής θεώρησης εισόδου. Σε περίπτωση δικαιούχου διεθνούς προστασίας ενημερώνεται η Υπηρεσία Ασύλου, προκειμένου να του επαναχορηγήσει την άδεια διαμονής δικαιούχου διεθνούς προστασίας.
Άρθρο 149
Επανάκτηση του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος
(άρθρο 3 Οδηγίας 2003/109)
1. Ο πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος έχει απωλέσει το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, μπορεί να ζητήσει την επανάκτησή του, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. όταν έχει απωλέσει το καθεστώς λόγω απουσίας από το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για διάστημα μεγαλύτερο ή ίσο των δώδεκα (12) διαδοχικών μηνών ή
β. όταν έχει απωλέσει το καθεστώς στην Ελλάδα, λόγω χορήγησης του καθεστώτος αυτού σε άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Για την επανάκτηση του καθεστώτος, ο πολίτης τρίτης χώρας υποβάλλει αίτηση στο όργανο που του είχε χορηγήσει αρχικά το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, η οποία συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην υπουργική απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 178.
3. Κατά τα λοιπά, ακολουθείται η διαδικασία των άρθρων 145 και 146.
Άρθρο 150
Επιστροφή – Προστασία από την επιστροφή
(άρθρο 12 Οδηγίας 2003/109)
1. Η επιστροφή πολίτη τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος επιτρέπεται κατ’ εφαρμογή των άρθρων 16 έως 41 του ν. 3907/2011 (Α’7), όταν υφίσταται ενεστώσα και ειδικά αιτιολογημένη απειλή κατά της δημόσιας τάξης ή της δημόσιας ασφάλειας.
2. Η απόφαση επιστροφής δεν μπορεί να βασίζεται στην επίκληση λόγων γενικότερης δημοσιονομικής πολιτικής.
3. Κατά την εξέταση των λόγων που δικαιολογούν τη λήψη μέτρου επιστροφής στο πρόσωπο του επί μακρόν διαμένοντος συνεκτιμώνται:
α. Η διάρκεια διαμονής του στη χώρα,
β. οι επιπτώσεις στον ίδιο και τα μέλη της οικογένειάς του,
γ. οι δεσμοί με τη χώρα διαμονής ή η απουσία δεσμών με τη χώρα καταγωγής του,
δ. η ηλικία του ενδιαφερόμενου προσώπου.
4. Αν η επιστροφή αφορά δικαιούχο διεθνούς προστασίας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, ζητείται από το κράτος-μέλος που αναφέρεται στην παρατήρηση της παρ. 6 του άρθρου 145 να επιβεβαιώσει εάν το εν λόγω άτομο εξακολουθεί να δικαιούται διεθνούς προστασίας στο κράτος αυτό. Αν κράτος-μέλος υποβάλει σχετική αίτηση παροχής πληροφοριών, η Υπηρεσία Ασύλου οφείλει να απαντήσει εντός ενός (1) μηνός από την παραλαβή της αίτησης.
5. Εάν ο επί μακρόν διαμένων εξακολουθεί να δικαιούται διεθνούς προστασίας στο κράτος-μέλος που αναφέρεται στην παρατήρηση της παρ. 6 του άρθρου 145, επιστρέφεται στο κράτος αυτό. Κατά παρέκκλιση, ο επί μακρόν διαμένων μπορεί, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, να επιστραφεί σε χώρα διαφορετική από το κράτος-μέλος που του χορήγησε διεθνή προστασία, εφόσον πληροί τους όρους της παρ. 2 του άρθρου 20 του ν. 4939/2022 (Α΄111).
6. Αν κράτος-μέλος επιστρέφει πολίτη τρίτης χώρας επί μακρόν διαμένοντα που του έχει χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα, το οποίο είναι σε ισχύ, η χώρα με την επιφύλαξη εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και της αρχής της ενότητας της οικογένειας, επιτρέπει άμεσα την επανεισδοχή του και των μελών της οικογένειας του χωρίς διατυπώσεις.
7. Το παρόν άρθρο ισχύει υπό την επιφύλαξη του σεβασμού της αρχής της μη επαναπροώθησης σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.
Άρθρο 151
Δικαίωμα προσφυγής
(άρθρο 10 Οδηγίας 2003/109)
1. Η απόφαση απόρριψης αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος, ανάκλησης της άδειας διαμονής ή επιστροφής πρέπει να αιτιολογείται. Η απόφαση κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο, ο οποίος ενημερώνεται με έγγραφο κοινοποίησης για τα μέσα προστασίας κατά το παρόν άρθρο, καθώς και για την προθεσμία άσκησής τους.
2. Για τις αποφάσεις που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος, ασκείται αίτηση θεραπείας, σύμφωνα με το άρθρο 24 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας [ν. 2690/1999 (Α΄ 45)].
3. Κατά της απόφασης απόρριψης της αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής επί μακρόν διαμένοντος, της ανάκλησης ή μη ανανέωσής της, της απώλειας του καθεστώτος ή της απόφασης επιστροφής, ασκείται αίτηση ακύρωσης ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, κατ` εφαρμογή του άρθρου 15 του ν. 3068/2002 (Α΄ 274).
4. Για την άσκηση του ένδικου μέσου κατά της απόφασης επιστροφής, χορηγείται στον επί μακρόν διαμένοντα που δεν διαθέτει επαρκείς πόρους για τον σκοπό αυτό, το ευεργέτημα πενίας.
Άρθρο 152
Δικαιώματα και υποχρεώσεις επί μακρόν διαμένοντος
(άρθρο 11 Οδηγίας 2003/109)
1. Ο επί μακρόν διαμένων απολαύει ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς όσον αφορά:
α. στην πρόσβαση στη μισθωτή ή μη μισθωτή δραστηριότητα και τους όρους απασχόλησης και εργασίας, περιλαμβανομένων των όρων απόλυσης και αμοιβής. Δεν επιτρέπεται πρόσβαση σε δραστηριότητες που αφορούν στην άσκηση δημόσιας εξουσίας,
β. στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση, περιλαμβανομένων των υποτροφιών σπουδών,
γ. στην αναγνώριση επαγγελματικών διπλωμάτων, πιστοποιητικών και άλλων τίτλων,
δ. στην κοινωνική ασφάλεια και τα βασικά πλεονεκτήματα της κοινωνικής αρωγής και προστασίας, όπως αυτά οριοθετούνται στο πλαίσιο ιδίως του ν. 4051/1960 (Α΄ 68), περί ενίσχυσης απροστάτευτων παιδιών, του ν.δ. 57/1973 (Α΄ 149), περί λήψης μέτρων κοινωνικής προστασίας οικονομικώς αδυνάτων και κατάργησης του θεσμού της απορίας, του ν. 1302/1982 (Α΄ 133), για την κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης εργασίας υπ’ αρ. 103/1952, του ν. 2101/1992 (Α΄ 192), για την κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των παιδιών και του ν. 3454/2006 (Α΄ 75), περί ενίσχυσης της οικογένειας,
ε. τις φορολογικές διευκολύνσεις,
στ. την πρόσβαση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών που βρίσκονται στη διάθεση του κοινού και την πρόσβαση στις διαδικασίες απόκτησης στέγης,
ζ. την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και της εγγραφής και συμμετοχής σε οργανώσεις εργαζομένων ή εργοδοτών ή σε οποιαδήποτε οργάνωση της οποίας τα μέλη ασκούν συγκεκριμένο επάγγελμα, περιλαμβανομένων και των πλεονεκτημάτων που παρέχονται από αυτόν τον τύπο οργάνωσης, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί δημόσιας τάξης και δημόσιας ασφάλειας,
η. την ελεύθερη κίνηση και εγκατάσταση στο σύνολο της Επικράτειας. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να περιορίζεται σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 18.
2. Το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης που προβλέπεται στις περ. β΄, δ΄, ε΄, στ΄ και ζ΄ της παρ. 1 ασκείται στις περιπτώσεις που ο τόπος κατοικίας του επί μακρόν διαμένοντος ή των μελών της οικογένειας, για τα οποία αυτός ζητά την παροχή των ως άνω δικαιωμάτων, ευρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας.
3. Το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης περιορίζεται ως προς την:
α. Πρόσβαση σε μισθωτή ή μη μισθωτή δραστηριότητα η οποία, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, ασκείται αποκλειστικά από Έλληνες ή πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου,
β. πρόσβαση στην εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, για την οποία μπορεί να απαιτείται να αποδείξει ο επί μακρόν διαμένων την απαιτούμενη για τον σκοπό αυτό γλωσσική επάρκεια,
γ. είσοδο στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για την οποία απαιτείται η προηγούμενη εκπλήρωση των εκπαιδευτικών προϋποθέσεων της ισχύουσας νομοθεσίας.
4. Όσον αφορά στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας η περ. δ της παρ. 1 και η παρ. 3 του παρόντος εφαρμόζονται υπό την επιφύλαξη των άρθρων 1 έως 36 του ν. 4939/2022 (Α΄111).
Άρθρο 153
Δικαίωμα διαμονής και χορήγηση άδειας διαμονής, στην Ελλάδα, σε πολίτη τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(άρθρα 14, 15 και 19 Οδηγίας 2003/109)
1. Ο επί μακρόν διαμένων, ο οποίος έχει αποκτήσει το καθεστώς αυτό σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να διαμένει, υπό όρους, στη χώρα για διάστημα που υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες, για τους ακόλουθους λόγους:
α. Για την άσκηση μισθωτής δραστηριότητας. Στην περίπτωση αυτή, ο επί μακρόν διαμένων πρέπει να έχει συνάψει σύμβαση εργασίας, από την οποία προκύπτει ότι η αμοιβή του είναι ίση, τουλάχιστον, με τις μηνιαίες αποδοχές του ανειδίκευτου εργάτη. Οι όροι και η διαδικασία χορήγησης της οικείας άδειας διαμονής καθορίζονται σύμφωνα με τις αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος.
β. Για την άσκηση μη μισθωτής δραστηριότητας, καθώς και για τα οικονομικώς ανεξάρτητα άτομα. Στις περιπτώσεις αυτές, για τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης των οικείων αδειών διαμονής, εφαρμόζονται αναλόγως οι αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος.
γ. Για σπουδές. Στην περίπτωση αυτή, ο επί μακρόν διαμένων πρέπει να έχει εγγραφεί ή να έχει γίνει αποδεκτός προς εγγραφή στο οικείο εκπαιδευτικό ίδρυμα, σύμφωνα με το άρθρο 106. Οι όροι και η διαδικασία χορήγησης της οικείας άδειας διαμονής καθορίζονται σύμφωνα με τις αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος.
δ. Για την επαγγελματική κατάρτιση. Στην περίπτωση αυτή, ο επί μακρόν διαμένων πρέπει να έχει γίνει δεκτός από Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) ή Επαγγελματική Σχολή Κατάρτισης και να του έχει χορηγηθεί σχετική έγκριση φοίτησης από τον αρμόδιο φορέα της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας, του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 128. Οι όροι και η διαδικασία χορήγησης της οικείας άδειας διαμονής καθορίζονται, αναλόγως, σύμφωνα με τις αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος.
2. Για τη χορήγηση άδειας διαμονής στις παραπάνω περιπτώσεις, απαιτείται να αποδεικνύεται ότι ο ενδιαφερόμενος διαθέτει:
α. Επαρκείς πόρους, σε επίπεδο σταθερού εισοδήματος για την κάλυψη των δαπανών διαβίωσης,
β. ασφάλιση ασθενείας που να καλύπτει κινδύνους παρόμοιους με εκείνους των ημεδαπών.
3. Στις περ. α΄ και β΄ της παρ. 1, δίνεται προτεραιότητα στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους πολίτες τρίτων χωρών, εφόσον προβλέπεται από την ενωσιακή νομοθεσία και τους πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι διαμένουν νομίμως στην Ελλάδα και λαμβάνουν επίδομα ανεργίας.
4. Για τη χορήγηση της αντίστοιχης άδειας διαμονής, τα πρόσωπα της παρ. 1 υποβάλλουν αίτηση το αργότερο εντός τριών (3) μηνών από την είσοδό τους στη χώρα στο αρμόδιο όργανο, εφόσον πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις, η οποία συνοδεύεται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
5. Αρμόδια υπηρεσία για την εξέταση των αιτήσεων χορήγησης αδειών διαμονής του παρόντος είναι η αρμόδια υπηρεσία της οικείας αποκεντρωμένης διοίκησης. Η αίτηση υποβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 10. Η αρμόδια υπηρεσία της αποκεντρωμένης διοίκησης εξετάζει την αίτηση και, εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις και δεν συντρέχουν λόγοι που αφορούν στη δημόσια τάξη, στη δημόσια ασφάλεια ή στη δημόσια υγεία σύμφωνα με το άρθρο 155, εκδίδει απόφαση, με την οποία χορηγεί την αντίστοιχη άδεια διαμονής. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στο σημείο επαφής, σύμφωνα με το άρθρο 159.
6. Η διαδικασία εξέτασης της αίτησης ολοκληρώνεται το αργότερο εντός τεσσάρων (4) μηνών, αφότου υποβλήθηκε η αίτηση με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Αν η αίτηση συνοδεύεται από ελλιπή δικαιολογητικά ή συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η ανωτέρω προθεσμία μπορεί να παρατεθεί μέχρι τρεις (3) επιπλέον μήνες. Το αρμόδιο όργανο ενημερώνει σχετικά τον αιτούντα.
7. Η διάρκεια ισχύος της εν λόγω άδειας διαμονής, καθώς και η διαδικασία ανανέωσης της καθορίζονται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
8. Το παρόν Κεφάλαιο δεν εφαρμόζεται στους παρακάτω πολίτες τρίτων χώρων που είναι επί μακρόν διαμένοντες σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
α. Μισθωτούς εργαζόμενους που απασχολούνται από φορέα παροχής υπηρεσιών στο πλαίσιο διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με το άρθρο 72 και
β. φορείς παροχής διασυνοριακών υπηρεσιών.
9. Πολίτες τρίτων χωρών που είναι επί μακρόν διαμένοντες σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να εισέλθουν στη χώρα για εποχιακή εργασία.
10. Για τα θέματα που αφορούν στην κοινωνική ασφάλεια των πολιτών τρίτων χωρών με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος και ασκούν το δικαίωμα διαμονής τους στην Ελλάδα, δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου, ισχύει το ενωσιακό δίκαιο στον τομέα της κοινωνικής ασφάλειας.
11. Αν άλλο κράτος-μέλος ζητήσει από την Ελλάδα να τροποποιήσει την παρατήρηση που αναγράφεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 145, εφόσον η ευθύνη για τη διεθνή προστασία του επί μακρόν διαμένοντος έχει μεταφερθεί στο άλλο κράτος-μέλος, το αρμόδιο όργανο εκδίδει, εντός τριών (3) μηνών, την άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος, τροποποιημένη κατά το σκέλος της παρατήρησης της παρ. 5 του άρθρου 145.
12. Αν χορηγηθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας σε πολίτη τρίτης χώρας, στον οποίο άλλο κράτος-μέλος έχει προηγουμένως χορηγήσει καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, το σημείο επαφής, όπως ορίζεται στο άρθρο 159, ζητεί από το κράτος-μέλος που έχει εκδώσει την άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος να την τροποποιήσει, ώστε να περιληφθεί και η παρατήρηση που αναφέρεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 145.
Άρθρο 154
Μέλη οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας που ασκεί το δικαίωμα διαμονής στην Ελλάδα ως επί μακρόν διαμένων σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(άρθρο 16 Οδηγίας 2003/109)
1. Ο πολίτης τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να συνοδεύεται ή να επανενωθεί με τα μέλη της οικογένειάς του εφόσον η οικογένεια είχε ήδη συγκροτηθεί στο άλλο κράτος-μέλος. Τα ανωτέρω μέλη της οικογένειας υποβάλλουν αίτηση για τη χορήγηση άδειας διαμονής, στην αρμόδια για την παραλαβή της αίτησης υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα, το αργότερο εντός τριών (3) μηνών από την είσοδό τους στη χώρα, η οποία συνοδεύεται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
2. Αρμόδια υπηρεσία για την εξέταση των αιτήσεων χορήγησης αδειών διαμονής του παρόντος είναι η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η αίτηση υποβάλλεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 10 Η αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης εξετάζει την αίτηση και, εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις και δεν συντρέχουν λόγοι που αφορούν στη δημόσια τάξη, τη δημόσια ασφάλεια ή τη δημόσια υγεία σύμφωνα με το άρθρο 155, εκδίδει απόφαση, με την οποία χορηγεί άδεια διαμονής για οικογενειακή επανένωση, η οποία ακολουθεί την τύχη της άδειας διαμονής του συντηρούντος. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στο σημείο επαφής, σύμφωνα με το άρθρο 159. Η διαδικασία εξέτασης της αίτησης ολοκληρώνεται το αργότερο εντός τεσσάρων (4) μηνών, αφότου υποβλήθηκε η αίτηση με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Αν η αίτηση συνοδεύεται από ελλιπή δικαιολογητικά ή σε περίπτωση συνδρομής εξαιρετικών λόγων, η ανωτέρω προθεσμία μπορεί να παρατείνεται έως τρεις (3) επιπλέον μήνες. Το αρμόδιο όργανο ενημερώνει σχετικά τον αιτούντα.
3. Αν η οικογένεια συγκροτήθηκε μετά την άσκηση του δικαιώματος διαμονής στην Ελλάδα, εφαρμόζονται τα άρθρα 83 έως 90.
Άρθρο 155
Απόρριψη αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτη τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα μέλη της οικογένειάς του, για λόγους δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας ή δημόσιας υγείας
(άρθρα 17 και 18 Οδηγίας 2003/109)
1. Η αίτηση για χορήγηση άδειας διαμονής σε επί μακρόν διαμένοντα ή σε μέλη της οικογένειας του δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου μπορεί να απορρίπτεται για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας. Η εξέταση των λόγων που αφορούν στη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια αποτελεί προαπαιτούμενο στοιχείο κατά την εξέταση του αιτήματος για τη χορήγηση της οικείας άδειας διαμονής.
2. Κατά την εξέταση των θεμάτων που αφορούν στη δημόσια τάξη ή τη δημόσια ασφάλεια, εξετάζονται η σοβαρότητα ή το είδος του αδικήματος ή ο κίνδυνος που αντιπροσωπεύει το εν λόγω πρόσωπο. Η άρνηση χορήγησης της άδειας διαμονής δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου δεν μπορεί να βασίζεται στην επίκληση λόγων γενικότερης δημοσιονομικής πολιτικής.
3. Η αίτηση για χορήγηση άδειας διαμονής σε πολίτη τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μέλη της οικογένειάς του δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου μπορεί να απορρίπτεται για λόγους δημόσιας υγείας.
Οι μόνες ασθένειες που μπορούν να δικαιολογήσουν άρνηση εισόδου ή του δικαιώματος διαμονής είναι εκείνες που προβλέπονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, καθώς και άλλες λοιμώδεις, μεταδοτικές ή παρασιτικές ασθένειες, οι οποίες επιβάλλουν τη λήψη μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας. Η διαπίστωση, μετά την έκδοση της αρχικής άδειας διαμονής, ότι ο πολίτης τρίτης χώρας πάσχει από ασθένεια, από την οποία προσβλήθηκε μετά την είσοδό του στη χώρα, δεν αποτελεί λόγο για τη μη ανανέωση της άδειας διαμονής του ή την απομάκρυνσή του από το έδαφος της χώρας.
4. Το άρθρο 151 εφαρμόζονται και για τις άδειες διαμονής του παρόντος.
Άρθρο 156
Δικαιώματα και υποχρεώσεις πολιτών τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι κάτοχοι άδειας διαμονής στην Ελλάδα
(άρθρο 21 Οδηγίας 2003/109)
1. Οι πολίτες τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαμένουν στην Ελλάδα δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου απολαύουν ίσης μεταχείρισης με τους ημεδαπούς στους τομείς και υπό τους όρους του άρθρου 152.
2. Οι πολίτες τρίτης χώρας με καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που διαμένουν στην Ελλάδα με σκοπό την άσκηση μισθωτής δραστηριότητας δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου, δεν επιτρέπεται, κατά το πρώτο δωδεκάμηνο, να απασχοληθούν σε άλλη ειδικότητα από εκείνη για την οποία τους χορηγήθηκε η αρχική άδεια διαμονής, καθώς και να μεταβάλουν τον ασφαλιστικό τους φορέα.
3. Τα πρόσωπα που εισέρχονται στη χώρα δυνάμει των περ. γ΄ και δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 153 επιτρέπεται να εργάζονται μόνο με καθεστώς μερικής απασχόλησης σύμφωνα με τον παρόντα Κώδικα.
4. Τα μέλη της οικογένειας που είναι κάτοχοι άδειας διαμονής δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου υπόκεινται στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του άρθρου 89.
Άρθρο 157
Ανάκληση της άδειας διαμονής και υποχρέωση επανεισδοχής
(άρθρο 22 Οδηγίας 2003/109)
1. Έως ότου ο πολίτης τρίτης χώρας αποκτήσει καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος στην Ελλάδα, η άδεια διαμονής του δεν ανανεώνεται ή ανακαλείται και ο ενδιαφερόμενος και τα μέλη της οικογένειάς του υποχρεούνται να εγκαταλείψουν το έδαφος της χώρας, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α. Για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας, σύμφωνα με το άρθρο 155,
β. όταν οι όροι και οι προϋποθέσεις των άρθρων 153 και 154 δεν πληρούνται πλέον,
γ. όταν ο πολίτης τρίτης χώρας δεν διαμένει νομίμως στη χώρα.
2. Αν ληφθεί ένα από τα μέτρα που αναφέρονται στην παρ. 1, ο πολίτης τρίτης χώρας, στον οποίον αφορά, οφείλει να επιστρέψει αμέσως στο πρώτο κράτος-μέλος που του χορήγησε το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος.
3. Αν ένα από τα μέτρα που αναφέρονται στην παρ. 1 ληφθεί από δεύτερο κράτος-μέλος και αφορά σε πολίτη τρίτης χώρας, ο οποίος έχει υπαχθεί στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος στην Ελλάδα και ασκεί το δικαίωμα διαμονής του στο δεύτερο κράτος-μέλος, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές οφείλουν να επιτρέψουν αμέσως και χωρίς διατυπώσεις, την επανεισδοχή αυτού και των μελών της οικογένειάς του στην Ελλάδα.
4. Μέχρι να αποκτήσει καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος στην Ελλάδα και με την επιφύλαξη της υποχρέωσης επανεισδοχής που προβλέπεται στην παρ. 2, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές μπορούν να απομακρύνουν τον πολίτη τρίτης χώρας από το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 150 και δυνάμει των εγγυήσεων του άρθρου αυτού, για σοβαρούς λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας. Στις περιπτώσεις αυτές, οι αρμόδιες ελληνικές αρχές προβαίνουν σε διαβούλευση με τις αντίστοιχες αρχές του πρώτου κράτους-μέλους. Οι αρμόδιες ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της ανωτέρω διαβούλευσης, ζητούν, από το πρώτο κράτος-μέλος, τις αναγκαίες πληροφορίες για την έκδοση και εκτέλεση της απόφασης απέλασης.
5. Οι αποφάσεις επιστροφής βάσει των περ. β΄ και γ΄ της παρ. 1 δεν συνοδεύονται από μόνιμη απαγόρευση διαμονής.
6. Αν ληφθεί ένα από τα μέτρα που αναφέρονται στην παρ. 1 και οι αρμόδιες ελληνικές αρχές ζητήσουν την επανεισδοχή του στο κράτος-μέλος που είχε χορηγήσει το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, σύμφωνα με την παρ. 2, ο πολίτης τρίτης χώρας και τα μέλη της οικογένειάς του διατηρούν το δικαίωμα να μετακινηθούν προς ένα τρίτο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
7. Η παρ. 4 δεν εφαρμόζεται σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας με άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος από άλλο κράτος-μέλος, εκτός εάν εν τω μεταξύ έχει αρθεί η διεθνής προστασία ή εάν το πρόσωπο για το οποίο πρόκειται εμπίπτει σε μία από τις κατηγορίες που ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 20 του ν. 4939/2022 (Α’ 111). Η παρούσα παράγραφος ισχύει υπό την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 20 του ν. 4939/2022.
Άρθρο 158
Απόκτηση καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος στην Ελλάδα στο πλαίσιο της άσκησης του δικαιώματος διαμονής ως επί μακρόν διαμένων σε άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
(άρθρο 23 Οδηγίας 2003/109)
Ο πολίτης τρίτης χώρας, στον οποίον έχει χορηγηθεί το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος σε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα δυνάμει του παρόντος Κεφαλαίου, μπορεί να υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 153. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται στο πρώτο κράτος-μέλος, σύμφωνα με το άρθρο 153.
Άρθρο 159
Σημείο επαφής
(άρθρο 25 Οδηγίας 2003/109)
1. Η Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ορίζεται ως το ελληνικό σημείο επαφής με τις αντίστοιχες αρμόδιες υπηρεσίες των λοιπών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανταλλαγή των πληροφοριών που καθορίζονται στο παρόν.
2. Οι αρμόδιες υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας υποχρεούνται να ενημερώνουν τη Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τις αιτήσεις που υποβάλλονται και τις άδειες διαμονής που χορηγούνται σύμφωνα με τα άρθρα 153, 157 και 158.
3. Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη υποχρεούται να ενημερώνει τη Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τις αποφάσεις επιστροφής που εκδίδονται σε βάρος των πολιτών τρίτων χωρών που έχουν λάβει άδεια διαμονής στην Ελλάδα ως επί μακρόν διαμένοντες άλλου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
4. Η Υπηρεσία Ασύλου παρέχει κάθε απαραίτητη πληροφορία στο ελληνικό σημείο επαφής σχετικά με τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας.
Άρθρο 160
Ειδικές διατάξεις
Οι πολίτες τρίτης χώρας που έχουν λάβει άδεια διαμονής αόριστης ή δεκαετούς διάρκειας, βάσει του ν. 2910/2001 (Α΄ 91) για την είσοδο και παραμονή αλλοδαπών στην ελληνική επικράτεια, του ν. 3386/2005 (Α΄212) για την είσοδο, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια, του ν. 4251/2014 (Α’80), περί Κώδικα μετανάστευσης και κοινωνικής ένταξης και των αντίστοιχων διατάξεων του παρόντος Κώδικα, δεν απολαύουν των δικαιωμάτων που προβλέπονται στα άρθρα 143 έως 159.
Άρθρο 161
Αποδεικτικό επαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος
1. Η επαρκής γνώση της ελληνικής γλώσσας, της ιστορίας και του πολιτισμού αποδεικνύεται με έναν από τους ακόλουθους τίτλους:
α) τίτλο αποφοίτησης της υποχρεωτικής τουλάχιστον εκπαίδευσης ελληνικών σχολείων στην Ελλάδα,
β) τίτλο αποφοίτησης από λύκεια του εξωτερικού, τα οποία ανήκουν στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα,
γ) αναγνωρισμένο τίτλο αποφοίτησης από τμήματα ελληνικής γλώσσας πανεπιστημίων του εξωτερικού,
δ) πιστοποιητικό ελληνομάθειας επιπέδου τουλάχιστον Β1 που εκδίδεται σύμφωνα με το π.δ. 363/1998 (Α΄ 242), και
ε) ειδικό πιστοποιητικό επαρκούς γνώσης της ελληνικής γλώσσας και στοιχείων ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού μετά από επιτυχή εξέταση που διενεργείται με ευθύνη της Γενικής Γραμματείας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας, σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για την πιστοποίηση της ελληνομάθειας.
2. Οι κάτοχοι πιστοποιητικού ελληνομάθειας επιπέδου Α, που έχει εκδοθεί σύμφωνα με το π.δ. 363/1998 ή Α2, που εκδίδεται σύμφωνα με το π.δ. 60/2010 (Α΄ 98), θεωρείται ότι διαθέτουν επαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας, ιστορίας και πολιτισμού. προκειμένου να υπαχθούν στις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου, εφόσον επιπρόσθετα λάβουν πιστοποίηση της επαρκούς γνώσης στοιχείων της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται από την κοινή υπουργική απόφαση της παρ. 3.
3. Στις εξετάσεις για την απόκτηση των πιστοποιητικών που προβλέπονται στις παρ. 1, 2 και 3 μπορούν να συμμετέχουν όσοι πολίτες τρίτων χωρών διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα.
4. Για τη συμμετοχή στις εξετάσεις της παρ. 3 καταβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο παράβολο υπέρ του Δημοσίου.
5. Το παρόν Κεφάλαιο εφαρμόζεται αναλόγως στους πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς στους οποίους έχει χορηγηθεί ή χορηγείται καθεστώς πρόσφυγα ή καθεστώς επικουρικής προστασίας, σύμφωνα με τον ν. 4939/2022 (Α΄111).
Άρθρο 162
Άδεια διαμονής δεκαετούς διάρκειας
(άδεια διαμονής τύπου «Μ.2»)
1. Σε πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στη χώρα με οριστικό τίτλο διαμονής, χορηγείται άδεια διαμονής δεκαετούς διάρκειας (άδεια διαμονής τύπου «Μ.2»), η οποία παρέχει δικαίωμα πλήρους πρόσβασης στην αγορά εργασίας, εφόσον:
α) έχουν συμπληρώσει δεκαετή νόμιμη διαμονή στην Ελλάδα κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης και πληρούν τις προϋποθέσεις των περ. β’ και δ’ της παρ. 1 του άρθρου 5Α του Κώδικα της Ελληνικής Ιθαγένειας [ν. 3284/2004 (Α΄217)] ή
β) γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς έξι (6) τάξεις ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα, πριν από τη συμπλήρωση του εικοστού τρίτου έτους της ηλικίας τους, ή
γ) είναι ενήλικοι πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς που εισήλθαν στην Ελλάδα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι και έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τουλάχιστον τρεις (3) τάξεις του ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα πριν από τη συμπλήρωση του εικοστού τρίτου έτους της ηλικίας τους και είναι εισακτέοι σε Ιδρύματα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης), Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης, Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης ή σε Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης ή
δ) είναι μέλη οικογένειας Έλληνα τα οποία διαμένουν νομίμως στη χώρα με τον Έλληνα για συνεχές χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών.
2. Η άδεια δεκαετούς διάρκειας χορηγείται ύστερα από αίτηση του πολίτη τρίτης χώρας που συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 178, εφόσον ο αιτών (α) διαθέτει πλήρη κάλυψη ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης και (β) δεν έχει απουσιάσει από τη χώρα για χρονικό διάστημα δύο (2) συναπτών ετών.
3. Η άδεια διαμονής δεκαετούς διάρκειας παρέχει στον κάτοχό της τα δικαιώματα του άρθρου 152 και κατά τη λήξη της διάρκειας ισχύος της μετατρέπεται αυτοδικαίως σε άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος (άδεια διαμονής τύπου «Μ1»), με την προσκόμιση της προηγούμενης άδειας διαμονής χωρίς περαιτέρω δικαιολογητικά.
4. Η άδεια διαμονής δεκαετούς διάρκειας ανακαλείται ή δεν ανανεώνεται, εάν συντρέχουν στο πρόσωπο του κατόχου οι λόγοι που προβλέπονται στο άρθρο 148.