Μέρος Α’ (άρθρα 1-25)

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΣΚΟΠΟΣ, ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Άρθρο 1

Σκοπός

Σκοπός του παρόντος είναι η αναμόρφωση του Κώδικα Μετανάστευσης και η συμπερίληψη σε αυτόν του συνόλου των αδειών διαμονής που χορηγούνται από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές σε πολίτες τρίτων χωρών ώστε να διασφαλίζονται η πληρέστερη ανταπόκριση της μεταναστευτικής πολιτικής στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και της ελληνικής οικονομίας, καθώς και η απλούστευση, η διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα και η ταχύτητα των διαδικασιών.

Άρθρο 2

Αντικείμενο

Αντικείμενο του παρόντος είναι να καθορίσει τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής για περίοδο που υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες στην ελληνική επικράτεια πολιτών τρίτων χωρών για τους σκοπούς που καθορίζονται στον παρόντα νόμο, τα δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών και, κατά περίπτωση, των μελών της οικογένειάς τους, τη διαδικασία έκδοσης και αναθεώρησης των αδειών διαμονής που χορηγεί η Ελλάδα σε πολίτες τρίτων χωρών, καθώς και τη διαδικασία χορήγησής τους.

Άρθρο 3

Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών Κώδικας εφαρμόζεται σε όλους τους πολίτες τρίτων χωρών που εισέρχονται και διαμένουν στη χώρα για έναν από τους λόγους που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος, υπό την επιφύλαξη ευνοϊκότερων ρυθμίσεων που προβλέπονται:

α. σε διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών – μελών της αφενός, και τρίτων χωρών αφετέρου,

β. σε διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και τρίτων χωρών,

γ. στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη της 18ης Οκτωβρίου 1961, ο οποίος κυρώθηκε με τον ν. 1426/1984 (Α 32).

Ο παρών Κώδικας εφαρμόζεται αναλόγως και στους ανιθαγενείς.
Ο παρών Κώδικας δεν εφαρμόζεται:

α. σε όσους εμπίπτουν στις διατάξεις του π.δ. 30/2021 (Α’ 75), με το οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (L 18),

β. σε πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι υπόκεινται σε διαδικασία επιστροφής σύμφωνα με τον ν. 3907/2011 (Α` 7) ή διοικητικής απέλασης σύμφωνα με τον ν. 3386/2005 (Α` 212), η οποία έχει ανασταλεί για πραγματικούς ή νομικούς λόγους,

γ. σε πρόσωπα που έχουν υποβάλει αίτηση για εισδοχή ή έχουν γίνει δεκτοί ως ναυτικοί προς απασχόληση ή εργασία υπό οποιαδήποτε ιδιότητα σε πλοίο νηολογημένο σε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή που φέρει τη σημαία κράτους – μέλους,

δ. σε πρόσωπα που έχουν περισσότερες ιθαγένειες, από τις οποίες η μία είναι ελληνική,

ε. στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας με εξαίρεση τους αιτούντες τη χορήγηση «Μπλε κάρτας της Ε.Ε.» υπό τους όρους του Κεφαλαίου Ε΄ καθώς και τους υπαγόμενους στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος του Κεφαλαίου ΚΓ’, και στους αιτούντες διεθνή προστασία, κατά την έννοια της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 περί της νομικής καταστάσεως των προσφύγων, η οποία κυρώθηκε με το ν.δ. 3989/1959 (Α’ 201), όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης της 31ης Ιανουαρίου 1967, το οποίο κυρώθηκε με τον α.ν. 389/1968 (Α’ 125), και σύμφωνα με τον Κώδικα νομοθεσίας για την υποδοχή, τη διεθνή προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών και την προσωρινή προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών [ν. 4939/2022 (Α΄ 111)], με εξαίρεση την περ. γ’ της παρ. 1 του άρθρου 162 του παρόντος,

στ. στα πρόσωπα που έχουν την άδεια να παραμείνουν στην Ελλάδα με βάση προσωρινή προστασία ή ζήτησαν την άδεια να παραμείνουν για τον λόγο αυτό και αναμένουν την έκδοση της σχετικής απόφασης,

ζ. στα πρόσωπα στα οποία έχει χορηγηθεί καθεστώς επικουρικής προστασίας και

η. στους υπηρετούντες σε διπλωματικές και προξενικές αρχές υπαλλήλους που απολαύουν νομικού καθεστώτος υποκειμένου στη σύμβαση της Βιέννης του 1961 περί των διπλωματικών σχέσεων, η οποία κυρώθηκε με το ν.δ. 503/1970 (Α 108), ή στη σύμβαση της Βιέννης του 1963 περί των προξενικών σχέσεων, η οποία κυρώθηκε με τον ν. 90/1975 (Α 150), καθώς και σε ανακοινωθέντες στις αρμόδιες ελληνικές αρχές υπαλλήλους διεθνών οργανισμών, στο μέτρο που το νομικό τους καθεστώς διέπεται από τις οικείες διεθνείς συμβάσεις.

Άρθρο 4

Ορισμοί

Για την εφαρμογή του Κώδικα, οι παρακάτω όροι έχουν την εξής έννοια:

α. «αλλοδαπός»: το φυσικό πρόσωπο που δεν έχει την ελληνική ιθαγένεια ή που είναι ανιθαγενής,

β. «πολίτης τρίτης χώρας»: το φυσικό πρόσωπο που δεν έχει την ελληνική ιθαγένεια ούτε την ιθαγένεια άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 20 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

γ. «ανιθαγενής»: το φυσικό πρόσωπο που πληροί τις προϋποθέσεις της Σύμβασης της Νέας Υόρκης του 1954 περί του καθεστώτος των ανιθαγενών, η οποία κυρώθηκε με τον ν. 139/1975 (Α’ 176),

δ. «πολίτης της Ένωσης»: κάθε πρόσωπο, το οποίο έχει την ιθαγένεια κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

ε. «αντικειμενικά στερούμενος διαβατηρίου»: ο πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος αποδεικνύει αντικειμενική αδυναμία εφοδιασμού με διαβατήριο ή ταξιδιωτικό έγγραφο λόγω ιδιαίτερων συνθηκών ή καταστάσεων,

στ. «πρόσφυγας»: ο πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής ο οποίος, συνεπεία βάσιμου φόβου δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, βρίσκεται εκτός της χώρας της ιθαγένειάς του και δεν μπορεί ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν επιθυμεί να τεθεί υπό την προστασία της εν λόγω χώρας ή ο ανιθαγενής ο οποίος, βρισκόμενος εκτός της χώρας της προηγούμενης συνήθους διαμονής του για τους προαναφερθέντες λόγους, δεν μπορεί ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτή και στον οποίο δεν εφαρμόζεται το άρθρο 11 του Κώδικα Νομοθεσίας για την υποδοχή, τη διεθνή προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών και την προσωρινή προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών [ν. 4939/2022 (Α’ 111)],

ζ. «δικαιούχος διεθνούς προστασίας»: το πρόσωπο στο οποίο έχει χορηγηθεί καθεστώς πρόσφυγα ή καθεστώς επικουρικής προστασίας, όπως ορίζονται στις περ. κζ) και κθ) του άρθρου 1 του ν. 4939/2022,

η. «δικαιούχος επικουρικής προστασίας»: ο πολίτης τρίτης χώρας ή ο ανιθαγενής που δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να αναγνωρισθεί ως πρόσφυγας, αλλά στο πρόσωπό του συντρέχουν ουσιώδεις λόγοι από τους οποίους προκύπτει ότι, αν επιστρέψει στη χώρα της καταγωγής του ή, στην περίπτωση ανιθαγενούς, στη χώρα της προηγούμενης συνήθους διαμονής του, κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη κατά την έννοια του άρθρου 14 του ν. 4939/2022 και που δεν μπορεί ή, λόγω του κινδύνου αυτού, δεν επιθυμεί να τεθεί υπό την προστασία της εν λόγω χώρας,

θ. «δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία»: το ειδικό ατομικό δελτίο που εκδίδεται για τον αιτούντα κατά τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας εξέτασης της αίτησής του από τις αρμόδιες αρχές και του επιτρέπει την παραμονή στην ελληνική επικράτεια μέχρι την ολοκλήρωσή της,

ι. «ασυνόδευτος ανήλικος»: ο ανήλικος, ο οποίος φθάνει στην Ελλάδα χωρίς να συνοδεύεται από πρόσωπο που ασκεί, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, τη γονική του μέριμνα ή την επιμέλειά του ή από ενήλικο συγγενή που ασκεί στην πράξη τη φροντίδα του και για όσο χρόνο η άσκηση των καθηκόντων αυτών δεν έχει ανατεθεί σε κάποιο άλλο πρόσωπο σύμφωνα με τον νόμο. Στον ορισμό αυτόν περιλαμβάνεται και ο ανήλικος που παύει να συνοδεύεται μετά από την είσοδό του στην Ελλάδα,

ια. «θύμα εμπορίας ανθρώπων»: τόσο το φυσικό πρόσωπο για το οποίο υπάρχουν βάσιμοι λόγοι, ώστε να θεωρηθεί θύμα οποιουδήποτε από τα εγκλήματα που προβλέπονται στο άρθρο 323Α, στις παρ. 1 και 3 του άρθρου 339, στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 342, στην παρ. 2 του άρθρου 348, στα άρθρα 348Α, 348Β, 349 και 351Α του Ποινικού Κώδικα, πριν ασκηθεί η ποινική δίωξη για αυτό όσο και εκείνο σε βάρος του οποίου τελέστηκε κάποιο από τα παραπάνω εγκλήματα για τα οποία κινήθηκε η ποινική δίωξη, ανεξάρτητα από το εάν αυτό έχει εισέλθει στη χώρα νόμιμα ή παράνομα. Θύμα εμπορίας ανθρώπων, κατά το πρώτο εδάφιο, είναι το θύμα του εγκλήματος του άρθρου 336 του Ποινικού Κώδικα, όταν αυτό είναι ανήλικος. Ο χαρακτηρισμός «θύμα εμπορίας ανθρώπων» αποδίδεται με πράξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πρωτοδικών, τόσο αμέσως μετά την κίνηση της ποινικής δίωξης για έγκλημα που προβλέπεται στο άρθρο 323Α, στις παρ. 1 και 3 του άρθρου 339, στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 342, στην παρ. 2 του άρθρου 348, στα άρθρα 348Α, 348Β, 349 και 351Α του Ποινικού Κώδικα, όσο και πριν ασκηθεί ποινική δίωξη για κάποιο από αυτά τα αδικήματα. Στην τελευταία περίπτωση, για την έκδοση της εν λόγω πράξης απαιτείται έγγραφη γνωμάτευση, που συντάσσεται από δύο (2) επιστήμονες με ειδικότητα ψυχιάτρου, ψυχολόγου ή κοινωνικού λειτουργού, οι οποίοι υπηρετούν σε Υπηρεσία ή σε Μονάδα Προστασίας και Αρωγής των άρθρων 2, 3 και 4 του π.δ. 233/2003 (A’ 204) ή στην Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής ή σε Μη Κυβερνητική Οργάνωση ή στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ή σε διεθνείς οργανώσεις ή σε άλλους εξειδικευμένους και αναγνωρισμένους από το κράτος φορείς προστασίας και αρωγής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 2, 3 και 4 του π.δ. 233/2003. Η πράξη χαρακτηρισμού εκδίδεται ανεξαρτήτως του εάν το θύμα συνεργάζεται με τις διωκτικές αρχές, όταν ο ανωτέρω Εισαγγελέας κρίνει, κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Εισαγγελέα Εφετών, ότι συντρέχουν οι όροι της παρ. 2 του άρθρου 1 του π.δ. 233/2003 ή ότι το θύμα δεν συνεργάζεται εξαιτίας απειλών που στρέφονται κατά προσώπων της οικογένειάς του που βρίσκονται στην Ελλάδα ή στη χώρα της προέλευσής του ή οπουδήποτε αλλού και ότι, εάν αυτό δεν προστατευθεί ή εάν απομακρυνθεί από τη χώρα, αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο τα προαναφερόμενα πρόσωπα. Η ανωτέρω διαδικασία εφαρμόζεται και για την περίπτωση χαρακτηρισμού προσώπου ως «θύματος παράνομης διακίνησης μεταναστών», όπως ορίζεται στην περ. ιβ),

ιβ. «θύμα παράνομης διακίνησης μεταναστών»: τόσο το φυσικό πρόσωπο, για το οποίο υπάρχουν βάσιμοι λόγοι ώστε να θεωρηθεί θύμα οποιουδήποτε από τα εγκλήματα που προβλέπονται στις παρ. 5 και 6 του άρθρου 24 και στο άρθρο 25, όταν τελούνται από εγκληματικές οργανώσεις, κατά την παρ. 1 του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα, πριν ασκηθεί η ποινική δίωξη για αυτό όσο και εκείνο σε βάρος του οποίου τελέστηκε κάποιο από τα παραπάνω εγκλήματα για τα οποία κινήθηκε η ποινική δίωξη, εφόσον αυτό έχει εισέλθει στη χώρα παράνομα,

ιγ. «παράνομη παραμονή»: η παρουσία στην ελληνική επικράτεια πολίτη τρίτης χώρας που δεν πληροί ή έχει πάψει να πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου, όπως ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕE) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9^ης Μαρτίου 2016 περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (L 77) ή τις λοιπές προϋποθέσεις εισόδου, παραμονής ή διαμονής,

ιδ. «ομοιόμορφη θεώρηση τύπου C (Visa C)»: η θεώρηση που ισχύει για ολόκληρη την επικράτεια των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εφαρμόζουν τις διατάξεις του κώδικα θεωρήσεων και χορηγείται ενόψει διέλευσης από ή πρόθεσης παραμονής στην επικράτεια των κρατών – μελών, η οποία δεν υπερβαίνει σε διάρκεια τις ενενήντα (90) ημέρες εντός οποιασδήποτε περιόδου εκατόν ογδόντα (180) ημερών στο έδαφος των κρατών – μελών της ενισχυμένης συνεργασίας Σένγκεν,

ιε. «θεώρηση μακράς διάρκειας (εθνική θεώρηση – Visa D)»: η εξουσιοδότηση που χορηγείται από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές για την είσοδο και διαμονή πολιτών τρίτων χωρών στην ελληνική επικράτεια για διάστημα που υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες και μπορεί να ανέλθει έως τριακόσιες εξήντα πέντε (365) ημέρες, με βάση αντίστοιχες εθνικές νομοθετικές ρυθμίσεις για το καθεστώς διαμονής πολιτών τρίτων χωρών, ή το ενωσιακό δίκαιο,

ιστ. «άδεια διαμονής (οριστικός τίτλος διαμονής)»: κάθε είδους άδεια που εκδίδεται από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές σύμφωνα με την περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 1030/2002 του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για την καθιέρωση αδειών διαµονής ενιαίου τύπου για τους υπηκόους τρίτων χωρών (L 157) και βάσει της οποίας επιτρέπεται σε πολίτη τρίτης χώρας να διαμένει νόμιμα στην ελληνική επικράτεια,

ιζ. «ενιαία άδεια»: η άδεια διαμονής που εκδίδεται από τις ελληνικές αρχές, η οποία επιτρέπει στον πολίτη τρίτης χώρας να διαμένει νόμιμα στην ελληνική επικράτεια με σκοπό την εργασία,

ιη. «βεβαίωση κατάθεσης αίτησης»: το έγγραφο πιστοποίησης προσωρινής νόμιμης διαμονής που χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την παραλαβή των αιτήσεων των πολιτών τρίτων χωρών που αφορούν σε χορήγηση ή ανανέωση αδειών διαμονής, εφόσον τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι πλήρη. Η βεβαίωση αυτή ισχύει έως την ολοκλήρωση της εξέτασης του αιτήματος χορήγησης ή ανανέωσης της άδειας διαμονής, παρέχει στον κάτοχο το σύνολο των δικαιωμάτων που απορρέουν από τον αιτούμενο τίτλο διαμονής, ενώ δεν παρέχει δικαίωμα κυκλοφορίας εντός του χώρου Σένγκεν. Σε έκτακτες περιστάσεις, με απόφαση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη δύναται να παρέχεται δικαίωμα εξόδου του κατόχου της βεβαίωσης προς άλλη τρίτη χώρα εκτός ενιαίου χώρου Σένγκεν. Στην περίπτωση αυτή, τίθεται προθεσμία για την επανείσοδο στην ελληνική επικράτεια, μετά την πάροδο της οποίας ο κάτοχος της βεβαίωσης δεν γίνεται πλέον δεκτός στο ελληνικό έδαφος,

ιθ. «ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής»: ο προσωρινός τίτλος διαμονής που χορηγείται σε πολίτες τρίτων χωρών που τελούν σε καθεστώς δικαστικής προστασίας και ο οποίος δεν επιτρέπει στον κάτοχό του ελεύθερη κυκλοφορία εντός του ενιαίου Χώρου Σένγκεν,

κ. «αποδεικτικό φορολογικών υποχρεώσεων»: το αντίγραφο εκκαθαριστικού σημειώματος της φορολογικής δήλωσης, εφόσον είχε υποβληθεί φορολογική δήλωση το προηγούμενο έτος ή το αντίγραφο υποβληθείσας φορολογικής δήλωσης, εάν κατά το έτος υποβολής της αίτησης ανανέωσης της άδειας διαμονής υπεβλήθη για πρώτη φορά φορολογική δήλωση,

κα. «μετάκληση»: η διαδικασία, με την οποία καθίσταται δυνατή η είσοδος και διαμονή πολίτη τρίτης χώρας για παροχή εξαρτημένης εργασίας στην Ελλάδα, σε συγκεκριμένο εργοδότη και για ορισμένο είδος απασχόλησης,

κβ. «απασχόληση»: η άσκηση δραστηριοτήτων που καλύπτουν οποιαδήποτε μορφή εργασίας για λογαριασμό ή υπό τη διεύθυνση ή την εποπτεία εργοδότη,

κγ. «σύμβαση εργασίας»: η έγγραφη συμφωνία, με την οποία ο μισθωτός αναλαμβάνει την υποχρέωση να παρέχει επί ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα την εργασία του υπό τις οδηγίες και τον έλεγχο του εργοδότη, ο δε εργοδότης δεσμεύεται να καταβάλει τον συμφωνηθέντα μισθό και να παρέχει κάθε προστασία που προβλέπεται από τη νομοθεσία. Η σύμβαση εργασίας διέπεται ιδίως από τους εκάστοτε ισχύοντες ειδικούς εργατικούς νόμους και από το άρθρο 648 του Αστικού Κώδικα,

κδ. «εργαζόμενος τρίτης χώρας»: πολίτης τρίτης χώρας που έχει γίνει δεκτός στην ελληνική επικράτεια και ο οποίος διαμένει νομίμως και του έχει χορηγηθεί άδεια διαμονής για εργασία ή άδεια διαμονής με δικαίωμα εργασίας, στο πλαίσιο εξαρτημένης σχέσης εργασίας στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος,

κε. «παροχή υπηρεσιών ή έργου»: η εργασία για την εκτέλεση υπηρεσίας ή έργου, η οποία δεν υποβάλλεται σε νομική και προσωπική εξάρτηση ή έλεγχο από τον εργοδότη και επί της οποίας δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας,

κστ. «εποχιακή εργασία»: η δραστηριότητα που πραγματοποιείται στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα έως εννέα (9) συνολικά μήνες, ανά περίοδο δώδεκα (12) μηνών, σε τομέα εποχιακής απασχόλησης με περιοδικό χαρακτήρα εντός του έτους. Ως τέτοιοι νοούνται τομείς που σχετίζονται με εποχικές συνθήκες, κατά τη διάρκεια των οποίων το αναγκαίο επίπεδο εργατικού δυναμικού είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό που απαιτείται για τις συνήθεις δραστηριότητες,

κζ. «εποχιακά εργαζόμενος»: ο πολίτης τρίτης χώρας που διατηρεί τον κύριο τόπο κατοικίας του σε τρίτη χώρα και διαμένει νόμιμα και προσωρινά για λόγους απασχόλησης στην ελληνική επικράτεια σε τομέα δραστηριότητας που εξαρτάται από την αλλαγή των εποχών βάσει μιας ή περισσότερων συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου που συνάπτονται απευθείας μεταξύ του πολίτη τρίτης χώρας και του εργοδότη που είναι εγκατεστημένος στην Ελλάδα,

κη. «εργαζόμενοι ειδικού σκοπού»: πολίτες τρίτων χωρών που εισέρχονται και διαμένουν στην Ελλάδα, βάσει ειδικής νομοθεσίας που προβλέπεται στο άρθρο 59, ειδικών διακρατικών συμφωνιών ή προς εξυπηρέτηση του συμφέροντος της εθνικής οικονομίας,

κθ. «άδεια για προσωρινή διαμονή»: κάθε είδους πιστοποίηση που παρέχεται από τις ελληνικές αρχές και με βάση την οποία επιτρέπεται σε πολίτη τρίτης χώρας να διαμένει νόμιμα στην ελληνική επικράτεια, για συγκεκριμένο σκοπό και συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που συναρτάται με την ολοκλήρωση του σκοπού, χωρίς παράλληλα να διαθέτει δικαίωμα δυνάμει της εν λόγω άδειας να μετακινείται σε λοιπά κράτη μέλη του ενιαίου χώρου,

λ. «ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα»: η δραστηριότητα που αποβλέπει στην απόκτηση εισοδήματος από εμπορική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή γεωργική επιχείρηση, καθώς και από κάθε άλλη επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος,

λα. «επενδυτική δραστηριότητα»: η πραγματοποίηση επένδυσης που έχει, κατά αρμόδια κρίση, θετικές συνέπειες στην ανάπτυξη και την εθνική οικονομία,

λβ. «άτομα με επαρκείς πόρους»: πολίτες τρίτων χωρών που διαθέτουν επαρκείς πόρους σε επίπεδο σταθερού ετήσιου εισοδήματος για την κάλυψη των δαπανών διαβίωσης,

λγ. «οικογενειακή επανένωση»: η είσοδος και η διαμονή στη χώρα των μελών της οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα, προκειμένου να διατηρηθεί η ενότητα της οικογένειάς του, ασχέτως εάν οι οικογενειακοί δεσμοί δημιουργήθηκαν πριν ή μετά από την είσοδό του στη χώρα,

λδ. «συντηρών»: ο πολίτης τρίτης χώρας που διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα και υποβάλλει αίτηση οικογενειακής επανένωσης, προκειμένου να επιτραπεί η είσοδος και η διαμονή στα μέλη της οικογένειάς του στην Ελλάδα, όπως αυτά προσδιορίζονται στον παρόντα Κώδικα,

λε. «μέλη οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας»:

λεα. ο έτερος των συζύγων, εφόσον έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18) έτος της ηλικίας του, καθώς και τα κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών άγαμα, κοινά τέκνα τους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν νομίμως υιοθετηθεί στην Ελλάδα με δικαστική απόφαση ή με αλλοδαπή δικαστική απόφαση που είναι αυτοδικαίως εκτελεστή ή έχει κηρυχθεί εκτελεστή ή έχει αναγνωρισθεί το δεδικασμένο της στην Ελλάδα,

λεβ. τα λοιπά, κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών, άγαμα τέκνα του συντηρούντος ή του ετέρου των συζύγων, συμπεριλαμβανομένων των τέκνων που έχουν, κατά τα ανωτέρω, υιοθετηθεί, εφόσον η άσκηση της επιμέλειας έχει νομίμως ανατεθεί για μεν τα τέκνα του συντηρούντος σε αυτό, για δε τα τέκνα του ετέρου συζύγου στον σύζυγο αυτόν,

λστ. «αυτοτελές δικαίωμα διαμονής»: το δικαίωμα διαμονής των μελών οικογένειας πολίτη τρίτης χώρας που έχουν γίνει δεκτά στην ελληνική επικράτεια για λόγους οικογενειακής επανένωσης, το οποίο διατηρείται αποκλειστικά σε προσωπική βάση,

λζ. «μέλος οικογένειας Έλληνα πολίτη»:

λζα. ο/η σύζυγος,

λζβ. ο/η συμβίος με τον/την οποίο/α ο/η Έλληνας/Ελληνίδα πολίτης έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον αυτό καταρτίστηκε στην Ελλάδα ή ενώπιον ελληνικής προξενικής αρχής,

λζγ. ανεξαρτήτως ιθαγένειας: οι κατιόντες, συγγενείς εξ αίματος σε ευθεία γραμμή, των συζύγων ή των συντρόφων, οι οποίοι είναι κάτω των είκοσι ενός (21) ετών ή ανεξαρτήτως ηλικίας, εφόσον είναι συντηρούμενοι, καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συμβίου, όπως ορίζεται στην περ. λζβ) κατά την ανωτέρω διάκριση, ως προς την ηλικία, καθώς και τα τέκνα που έχουν υιοθετηθεί, επίσης κατά την ανωτέρω διάκριση,

λζδ. ανεξαρτήτως ιθαγένειας, οι συντηρούμενοι απευθείας ανιόντες, καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συμβίου, όπως ορίζεται στην περ. λζβ),

λζε. κάθε άλλο μέλος της οικογένειας Έλληνα πολίτη ή του ετέρου των συζύγων ή συμβίων, ανεξαρτήτως, το οποίο δεν εμπίπτει στα αναφερόμενα στις ανωτέρω περιπτώσεις πρόσωπα, εφόσον το μέλος τούτο συντηρείται από Έλληνα πολίτη ή τον έτερο των συζύγων ή των συμβίων και σοβαροί λόγοι υγείας καθιστούν απολύτως αναγκαία την προσωπική φροντίδα του εν λόγω μέλους της οικογένειας από τον Έλληνα πολίτη,

λη. «μέλος οικογένειας πολίτη της Ένωσης»:

ληα. ο/η σύζυγος,

ληβ. ο/η συμβίος/α με τον/την οποίο/α ο/η πολίτης της Ένωσης έχει σχέση καταχωρισμένης συμβίωσης, βάσει της νομοθεσίας κράτους-μέλους, εφόσον η νομοθεσία του κράτους-μέλους υποδοχής αναγνωρίζει τη σχέση καταχωρισμένης συμβίωσης ως ισοδύναμη προς τον γάμο, και σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στην οικεία νομοθεσία του κράτους-μέλους υποδοχής,

ληγ. οι κατιόντες, συγγενείς εξ αίματος σε ευθεία γραμμή, οι οποίοι είναι κάτω της ηλικίας των είκοσι ενός (21) ετών ή ανεξαρτήτως ηλικίας, εφόσον είναι συντηρούμενοι, καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συμβίου/συμβίας, όπως ορίζεται στην υποπερ. ληβ, κατά την ανωτέρω διάκριση, ως προς την ηλικία, καθώς και τα τέκνα που έχουν υιοθετηθεί, επίσης κατά την ανωτέρω διάκριση,

ληδ. ανεξαρτήτως ιθαγένειας, οι απευθείας ανιόντες του πολίτη της Ένωσης, καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συμβίου/συμβίας, όπως ορίζεται στην υποπερ. ληβ, εφόσον είναι συντηρούμενοι,

λθ. «προσωποπαγές δικαίωμα διαμονής»: το δικαίωμα διαμονής των μελών οικογένειας Έλληνα που διατηρείται αποκλειστικά σε προσωπική βάση,

μ. «επί μακρόν διαμένων»: ο πολίτης τρίτης χώρας που αποκτά την ανωτέρω ιδιότητα, σύμφωνα με τα άρθρα 143 και 144,

μα. «άδεια διαμονής επί μακρόν διαμένοντος»: κάθε είδους άδεια που εκδίδεται από τις ελληνικές αρχές κατά την ένταξη του πολίτη τρίτης χώρας στο καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος και με βάση την οποία επιτρέπεται σε αυτόν να διαμένει νόμιμα στην ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με την περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 1030/2002,

μβ. «πρώτο κράτος μέλος»: το κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ενέταξε πολίτη τρίτης χώρας στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος για πρώτη φορά,

μγ. «δεύτερο κράτος – μέλος»: κάθε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άλλο από εκείνο που ενέταξε για πρώτη φορά στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος πολίτη τρίτης χώρας και στο οποίο ο εν λόγω επί μακρόν διαμένων ασκεί το δικαίωμα διαμονής του,

μδ. «σπουδαστής»: πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος έχει γίνει δεκτός σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στον οποίον επετράπη η είσοδος στην Ελληνική Επικράτεια για να έχει ως κύρια δραστηριότητα την παρακολούθηση προγράμματος σπουδών πλήρους φοίτησης, με σκοπό την απόκτηση τίτλου τριτοβάθμιων σπουδών αναγνωρισμένου από την Ελλάδα, ήτοι διπλώματος, πιστοποιητικού ή διδακτορικού σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που τυχόν συμπεριλαμβάνει προπαιδευτικό κύκλο για τις εν λόγω σπουδές βάσει του εθνικού δικαίου ή υποχρεωτική πρακτική άσκηση,

με. «ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης»: κάθε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που είναι ή θεωρείται αναγνωρισμένο δυνάμει του εθνικού δικαίου και το οποίο, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, παρέχει αναγνωρισμένα πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή άλλα αναγνωρισμένα προσόντα τριτοβάθμιου επιπέδου, ανεξάρτητα από την ονομασία των Ιδρυμάτων αυτών, ή κάθε ίδρυμα το οποίο, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, παρέχει επαγγελματική εκπαίδευση ή κατάρτιση τριτοβάθμιου επιπέδου. Στην έννοια των πτυχίων περιλαμβάνονται το Πτυχίο ή Δίπλωμα Ανώτατης Εκπαίδευσης όπως ορίζεται στο άρθρο 3 του ν. 4957/2022 (Α’ 141) (επίπεδο 6, με βάση το Εθνικό και Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων) και το Δίπλωμα/Πτυχίο Ανώτερης Σχολής (επίπεδο 5, με βάση το Εθνικό και Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων),

μστ. «πρόγραμμα εθελοντικής υπηρεσίας»: πρόγραμμα δραστηριοτήτων έμπρακτης αλληλεγγύης, το οποίο βασίζεται σε πρόγραμμα που αναγνωρίζεται από την Ελλάδα ή την Ευρωπαϊκή Ένωση, επιδιώκει στόχους γενικού ενδιαφέροντος και έχει μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, στο πλαίσιο του οποίου οι δραστηριότητες δεν αμείβονται, εκτός από την επιστροφή των εξόδων και/ή την αποζημίωση για μικροέξοδα. Η έννοια της αναγνώρισης για τους σκοπούς του παρόντος αφορά στην παροχή χρηματοδότησης είτε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε από εθνικούς πόρους, είτε από συγχρηματοδότηση,

μζ. «επαγγελματική κατάρτιση» για την εφαρμογή του παρόντος, είναι η φοίτηση σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.), σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 3 του ν. 4947/2022 (Α’ 124), σε Κέντρα Δια Βίου Μάθησης σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ίδιο νόμο, σε Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον ν. 4763/2020 (Α’ 254), καθώς και σε Κολλέγια που παρέχουν κατ’ αποκλειστικότητα σπουδές αφενός βάσει συμφωνιών πιστοποίησης (validation) και δικαιόχρησης (franchising) με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, αναγνωρισμένα από τις αρμόδιες αρχές στη χώρα όπου εδρεύουν και αφετέρου προγράμματα σπουδών τα οποία οδηγούν σε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών, εφόσον αυτά τα συγκεκριμένα προγράμματα σπουδών έχουν πιστοποίηση (accreditation) από διεθνείς οργανισμούς πιστοποίησης, σύμφωνα με τον ν. 4310/2014 (Α’ 258). Της εν λόγω κατάρτισης μπορεί να προηγείται, όπου απαιτείται, με βάση το πρόγραμμα σπουδών της απαιτούμενης ειδικότητας, ένα προπαρασκευαστικό έτος εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας,

μη. «έρευνα»: η πρωτότυπη εργασία που αναλαμβάνεται με συστηματικό τρόπο για να αυξηθεί το σύνολο των γνώσεων, συμπεριλαμβανομένης της γνώσης του ανθρώπου, του πολιτισμού και της κοινωνίας, καθώς και η χρησιμοποίηση αυτού του συνόλου γνώσεων για νέες εφαρμογές,

μθ. «ερευνητικός οργανισμός»: κάθε ιδιωτικός ή δημόσιος οργανισμός που πραγματοποιεί έρευνα, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο εθνικό δίκαιο,

ν. «ερευνητής»: πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος κατέχει διδακτορικό τίτλο ή κατάλληλο τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που του δίνει πρόσβαση σε διδακτορικά προγράμματα και ο οποίος επιλέγεται από ερευνητικό οργανισμό και γίνεται δεκτός στο έδαφος κράτους – μέλους για να υλοποιήσει ερευνητική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται συνήθως ο ανωτέρω τίτλος,

να. «απασχόληση υψηλής ειδίκευσης» είναι η απασχόληση προσώπου, το οποίο:

ναα. προστατεύεται από την ελληνική εργατική νομοθεσία ως μισθωτός και παρέχει γνήσια και αποτελεσματική εργασία για λογαριασμό ή υπό την καθοδήγηση άλλου προσώπου, ανεξάρτητα από τον νομικό τύπο που η σχέση αυτή έχει περιβληθεί,

ναβ. αμείβεται για την εν λόγω εργασία και

ναγ. διαθέτει τα απαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα,

νβ. «Μπλε κάρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» («Μπλε κάρτα της ΕΕ»): η άδεια που φέρει τη μνεία «Μπλε κάρτα της ΕΕ» και επιτρέπει στον κάτοχό της να διαμένει και να εργάζεται νόμιμα στην ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με τους όρους του άρθρου 31,

νγ. «υψηλά επαγγελματικά προσόντα»: τα προσόντα που πιστοποιούνται από τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή υψηλές επαγγελματικές δεξιότητες και συνδέονται με τη χορήγηση της «Μπλε Κάρτας της ΕΕ»,

νδ. «πρώτο κράτος μέλος»: το κράτος μέλος, το οποίο πρώτο χορήγησε σε πολίτη τρίτης χώρας την «Μπλε Κάρτα της ΕΕ»,.

νε. «δεύτερο κράτος μέλος»: οποιοδήποτε κράτος μέλος στο οποίο ο κάτοχος της Μπλε Κάρτας προτίθεται να ασκήσει ή ασκεί το δικαίωμα κινητικότητας κατά την έννοια του Κεφαλαίου Ε, πλην του πρώτου κράτους μέλους,

νδ. «τίτλος σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης»: διπλώματα, πιστοποιητικά ή άλλοι τίτλοι τυπικών προσόντων, που έχουν εκδοθεί από αρμόδια αρχή, με τα οποία πιστοποιείται η επιτυχής ολοκλήρωση προγράμματος εκπαίδευσης που έπεται της δευτεροβάθμιας ή ισοδυνάμου προγράμματος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δηλαδή μιας δέσμης μαθημάτων που παρέχονται από εκπαιδευτικό ίδρυμα, το οποίο αναγνωρίζεται ως ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή ισοδύναμο εκπαιδευτικό ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από το κράτος στο οποίο βρίσκεται, εφόσον οι σπουδές που απαιτήθηκαν για την απόκτηση των προσόντων αυτών διήρκεσαν τουλάχιστον τρία (3) έτη και αντιστοιχούν τουλάχιστον στο επίπεδο 6 της ταξινόμησης ISCED 2011 ή, κατά περίπτωση, στο επίπεδο 6 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων (ΕΠΕΠ),

νζ. «υψηλές επαγγελματικές δεξιότητες»: ως υψηλές επαγγελματικές δεξιότητες νοούνται: α) όσον αφορά στα επαγγέλματα που αφορούν σε διευθυντές υπηρεσιών των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας (ISCO 8 – 133) και επαγγελματίες στον τομέα των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας (ISCO – 25), γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που πιστοποιούνται με επαγγελματική εμπειρία, τουλάχιστον τριών (3) ετών εντός των επτά (7) ετών πριν από την υποβολή αίτησης για Μπλε Κάρτα της ΕΕ, επιπέδου ανάλογου με τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες είναι σχετικές με το επάγγελμα ή τον τομέα που προσδιορίζεται στη σύμβαση εργασίας ή β) όσον αφορά σε άλλα επαγγέλματα, μόνον εφόσον προβλέπεται από το εθνικό δίκαιο ή τις εθνικές διαδικασίες, γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που πιστοποιούνται με επαγγελματική εμπειρία τουλάχιστον πέντε (5) ετών, επιπέδου ανάλογου με τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες είναι σχετικές με το επάγγελμα ή τον τομέα που προσδιορίζεται στη σύμβαση εργασίας,

νη. «επαγγελματική εμπειρία»: ο χρόνος πραγματικής και νόμιμης άσκησης του συγκεκριμένου επαγγέλματος,

νθ. «νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα»: το νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα, όπως ορίζεται στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 3 του π.δ. 38/2010 (Α΄ 78), περί της προσαρμογής της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων,

ξ. «μη νομοθετικά ρυθμιζόμενο επάγγελμα»: επάγγελμα το οποίο δεν είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο,

ξα. «επιστροφή πολίτη τρίτης χώρας»: διαδικασία επανόδου πολίτη τρίτης χώρας είτε με οικειοθελή συμμόρφωσή του προς υποχρέωση επιστροφής είτε αναγκαστικά:

ξαα. στη χώρα καταγωγής του ή

ξαβ. σε χώρα διέλευσης, σύμφωνα με ενωσιακές ή διμερείς συμφωνίες επανεισδοχής ή άλλες ρυθμίσεις ή

ξαγ. σε άλλη τρίτη χώρα στην οποία αποφασίζει εθελοντικά να επιστρέψει και στην οποία γίνεται δεκτός,

ξβ. «απόφαση επιστροφής»: η διοικητική πράξη, με την οποία κηρύσσεται ή αναφέρεται ως παράνομη η παραμονή πολίτη τρίτης χώρας στην ελληνική επικράτεια και του επιβάλλεται η υποχρέωση επιστροφής,

ξγ. «απομάκρυνση»: η εκτέλεση της απόφασης επιστροφής με φυσική μεταφορά του πολίτη τρίτης χώρας εκτός της ελληνικής επικράτειας,

ξδ. «οικειοθελής αναχώρηση»: η τήρηση της υποχρέωσης επιστροφής εντός της προθεσμίας που ορίζεται για τον σκοπό αυτό στην απόφαση επιστροφής,

ξε. «ενιαία διαδικασία υποβολής αίτησης»: κάθε διαδικασία που οδηγεί, βάσει ενιαίας αίτησης που υποβάλλεται από πολίτη τρίτης χώρας, σε απόφαση σχετικά με την εν λόγω αίτηση με σκοπό να του χορηγηθεί άδεια διαμονής για εργασία στην ελληνική επικράτεια,

ξστ. «ενδοεταιρική μετάθεση»: η προσωρινή απόσπαση, η οποία έχει ως σκοπό την εργασία ή την εκπαίδευση πολίτη τρίτης χώρας που, κατά τη στιγμή υποβολής της αίτησης για άδεια ενδοεταιρικής μετάθεσης, διαμένει εκτός του εδάφους της ΕΕ και διενεργείται από επιχείρηση εγκατεστημένη εκτός της ΕΕ και έναντι της οποίας ο πολίτης τρίτης χώρας δεσμεύεται με σύμβαση εργασίας πριν από τη μετάθεση και κατά τη διάρκειά της, προς οντότητα που ανήκει στην ανωτέρω επιχείρηση ή στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων, η οποία είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα, και, κατά περίπτωση, η κινητικότητα μεταξύ των οντοτήτων υποδοχής που είναι εγκατεστημένες σε ένα ή περισσότερα δεύτερα κράτη-μέλη,

ξζ. «ενδοεταιρικώς μετατιθέμενος»: κάθε πολίτης τρίτης χώρας που διαμένει εκτός του εδάφους της ΕΕ κατά τη στιγμή υποβολής της αίτησης για άδεια ενδοεταιρικής μετάθεσης και ο οποίος υπόκειται σε ενδοεταιρική μετάθεση,

ξη. «οντότητα υποδοχής»: το νομικό πρόσωπο στο οποίο μετατίθεται ο ενδοεταιρικώς μετατιθέμενος, ανεξαρτήτως της νομικής μορφής του, που είναι εγκατεστημένο, με βάση το ελληνικό δίκαιο, στην Ελλάδα,

ξθ. «διευθυντικό στέλεχος»: πρόσωπο που κατέχει ανώτερη θέση, το οποίο κατά κύριο λόγο ηγείται της διαχείρισης της οντότητας υποδοχής, υπό τη γενική εποπτεία ή καθοδήγηση κυρίως του διοικητικού συμβουλίου ή του συμβουλίου των μετόχων της επιχείρησης ή ισοδύναμου οργάνου. Η θέση αυτή περιλαμβάνει: τη διεύθυνση της οντότητας υποδοχής ή τμήματος ή υποκαταστήματος της οντότητας υποδοχής, την εποπτεία και τον έλεγχο της εργασίας των άλλων εργαζομένων με εποπτικές, τεχνικές ή διοικητικές αρμοδιότητες, την αρμοδιότητα να προτείνουν προσλήψεις, απολύσεις ή άλλες ενέργειες που αφορούν το προσωπικό,

ο. «εξειδικευμένος εργαζόμενος»: πρόσωπο που εργάζεται εντός του ομίλου επιχειρήσεων και που διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις ουσιώδους σημασίας για τους τομείς δραστηριοποίησης, τις τεχνικές ή τη διοίκηση της οντότητας υποδοχής. Για την αξιολόγηση των εν λόγω γνώσεων λαμβάνονται υπόψη, πέραν των ειδικών γνώσεων των σχετικών με την οντότητα υποδοχής, τα υψηλού επιπέδου προσόντα για τον συγκεκριμένο τύπο εργασίας ή δραστηριότητας που απαιτεί ειδικές τεχνικές γνώσεις, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης επαγγελματικής πείρας, καθώς και της πιθανής ιδιότητας μέλους αναγνωρισμένων επαγγελμάτων,

οα. «ασκούμενος εργαζόμενος»: πρόσωπο με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που μετατίθεται σε οντότητα υποδοχής για λόγους επαγγελματικής εξέλιξης ή με σκοπό την απόκτηση εκπαίδευσης σε τεχνικές ή μεθόδους επιχειρήσεων και αμείβεται κατά τη διάρκεια της μετάθεσης,

οβ. «άδεια ενδοεταιρικής μετάθεσης» («ICT»): η άδεια που παρέχει στον κάτοχό της το δικαίωμα να διαμένει και να εργάζεται στο έδαφος του πρώτου κράτους – μέλους, και, κατά περίπτωση, των δεύτερων κρατών – μελών, σύμφωνα με τους όρους των άρθρων 53, 54 και 55.

ογ. «όμιλος επιχειρήσεων»: δύο ή περισσότερες επιχειρήσεις, οι οποίες αναγνωρίζεται ότι συνδέονται, με βάση το άρθρο 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος [ν. 4172/2013 (Α΄ 167)], με έναν από τους ακόλουθους τρόπους: επιχείρηση σε άμεση ή έμμεση σχέση με άλλη επιχείρηση, η οποία κατέχει την πλειοψηφία του εγγεγραμμένου κεφαλαίου αυτής ή ελέγχει την πλειοψηφία των ψήφων που συνδέονται με το μετοχικό της κεφάλαιο ή μπορεί να διορίζει περισσότερα από τα μισά μέλη του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου της επιχείρησης ή αμφότερες οι επιχειρήσεις τελούν υπό την ενιαία διεύθυνση μιας μητρικής επιχείρησης,

οδ. «πρώτο κράτος-μέλος μετάθεσης»: το κράτος-μέλος, το οποίο πρώτο εκδίδει σε πολίτη τρίτης χώρας άδεια ενδοεταιρικής μετάθεσης,

οε. «δεύτερο κράτος-μέλος μετάθεσης»: οποιοδήποτε κράτος-μέλος, στο οποίο ο ενδοεταιρικώς μετατιθέμενος προτίθεται να ασκήσει ή ασκεί το δικαίωμα κινητικότητας, σύμφωνα με το άρθρο 55, πλην του πρώτου κράτους-μέλους,

οστ. «ασκούμενος»: ο πολίτης τρίτης χώρας ο οποίος είναι κάτοχος πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή συνεχίζει έναν κύκλο σπουδών σε τρίτη χώρα με σκοπό την απόκτηση πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και γίνεται δεκτός στην ελληνική επικράτεια στο πλαίσιο προγράμματος πρακτικής άσκησης για τον σκοπό της απόκτησης γνώσεων, πρακτικής εξάσκησης και εμπειρίας σε επαγγελματικό περιβάλλον. Πολίτες τρίτων χωρών που έχουν αποκτήσει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εντός των δύο (2) ετών που προηγούνται της ημερομηνίας της αίτησης εισδοχής θεωρούνται ότι διατελούν σε σχέση απασχόλησης σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο,

οζ. «εθελοντής»: ο πολίτης τρίτης χώρας που έχει γίνει δεκτός στην ελληνική επικράτεια για να συμμετάσχει σε πρόγραμμα εθελοντικής υπηρεσίας,

οη. «φορέας υποδοχής»: ο ερευνητικός οργανισμός, το ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο οργανισμός που είναι υπεύθυνος για το πρόγραμμα εθελοντικής υπηρεσίας ή ο φορέας υποδοχής ασκουμένων, στον οποίο ο πολίτης τρίτης χώρας έχει τοποθετηθεί για τον σκοπό της πρακτικής άσκησης και ο οποίος λειτουργεί στην ελληνική επικράτεια, ανεξάρτητα από τη νομική του μορφή, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Ειδικά, για τα προγράμματα πρακτικής άσκησης σε τουριστικές επιχειρήσεις, ως φορείς υποδοχής νοούνται μόνο τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως αυτά ορίζονται στην περ. με’,

οθ. «εργοδότης»: οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, για το οποίο ή υπό τη διεύθυνση ή την εποπτεία του οποίου παρέχεται η εργασία,

π. «πρώτο κράτος – μέλος»: το κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο πρώτο χορηγεί σε πολίτη τρίτης χώρας άδεια διαμονής για λόγους έρευνας ή σπουδών,

πα. «δεύτερο κράτος – μέλος»: κάθε κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης άλλο από εκείνο που χορήγησε για πρώτη φορά άδεια διαμονής για λόγους έρευνας ή σπουδών,

πβ. «ενωσιακά ή πολυμερή προγράμματα που περιλαμβάνουν μέτρα κινητικότητας»: Τα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από τα κράτη – μέλη προγράμματα για την προώθηση της κινητικότητας των πολιτών τρίτων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή στα κράτη – μέλη που συμμετέχουν στα αντίστοιχα προγράμματα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ

Άρθρο 5

Σημεία εισόδου – εξόδου – Άσκηση ελέγχου εισόδου – εξόδου

Σε κάθε πρόσωπο επιτρέπεται να εισέρχεται στο ελληνικό έδαφος και να εξέρχεται από αυτό μόνο από τα νομοθετημένα σημεία συνοριακής διέλευσης. Η επιτήρηση των χερσαίων και θαλασσίων συνόρων ενεργείται από τις αρμόδιες για τον σκοπό αυτό αστυνομικές και λιμενικές αρχές.
Ο έλεγχος των προσώπων που εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος ή εξέρχονται από αυτό ανήκει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και ενεργείται από τις κατά τόπους αρμόδιες, για τον σκοπό αυτό, αστυνομικές αρχές.
Για την εφαρμογή του Κώδικα δεν συνιστά είσοδο στο ελληνικό έδαφος η παραμονή πολίτη τρίτης χώρας, εν διελεύσει, στη ζώνη διερχομένων αερολιμένος ή λιμένος της χώρας με σκοπό να συνεχίσει το ταξίδι του στην αλλοδαπή, με το ίδιο ή άλλο αεροσκάφος ή πλοίο. Για την παραμονή στη ζώνη διερχομένων απαιτείται θεώρηση διέλευσης αεροδρομίου (VISA Α) σε όσες περιπτώσεις και υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπεται από το ενωσιακό δίκαιο (Κώδικας Θεωρήσεων). Ο πολίτης τρίτης χώρας που παραμένει στη ζώνη διερχομένων, υποχρεούται να συνεχίσει το ταξίδι του. Αν δεν αναχωρήσει εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος, επιβιβάζεται σε αεροσκάφος ή πλοίο με φροντίδα της αστυνομικής αρχής. Οι αερολιμενικές ή λιμενικές αρχές είναι υποχρεωμένες να συνδράμουν, εφόσον τους ζητηθεί.
Οι αρμόδιες αστυνομικές, τελωνειακές, λιμενικές και υγειονομικές αρχές διατηρούν το δικαίωμα να ελέγχουν τα πρόσωπα που παραμένουν στη ζώνη διερχομένων, εφόσον το κρίνουν αναγκαίο.
Οι ελληνικές αρχές ελέγχου μπορεί να υποχρεώσουν σε άμεση αναχώρηση διερχόμενο πολίτη τρίτης χώρας, όταν διαπιστώσουν ότι δεν πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου στον ενιαίο χώρο Σένγκεν σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/399 «Κώδικας Συνόρων Σένγκεν», όπως εκάστοτε ισχύει.

Άρθρο 6

Άρνηση εισόδου

Οι ελληνικές αρχές ελέγχου μπορούν να απαγορεύουν, αιτιολογημένα, την είσοδο στην Ελλάδα πολίτη τρίτης χώρας, εφόσον δεν πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου, όπως αυτές ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/399 «Κώδικας Συνόρων Σένγκεν», όπως εκάστοτε ισχύει.
Σε περίπτωση μη συνδρομής των προϋποθέσεων εισόδου της παρ. 1, επιδίδεται στον πολίτη τρίτης χώρας αιτιολογημένη απόφαση, η οποία αναφέρει τους συγκεκριμένους λόγους άρνησης και έχει τη μορφή τυποποιημένου εντύπου σύμφωνα με το Μέρος Β του Παραρτήματος V του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 «Κώδικας Συνόρων Σένγκεν», όπως εκάστοτε ισχύει.
Ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη δύναται, με απόφαση του, να επιτρέπει στα μόνιμα και προσωρινά συνοριακά σημεία διέλευσης προσώπων την είσοδο πολίτη τρίτης χώρας, παρά την ύπαρξη απαγορευτικού λόγου της παρ. 1, εφόσον τούτο επιβάλλεται για σπουδαίους λόγους δημόσιου συμφέροντος ή ανωτέρας βίας ή διευκόλυνσης κίνησης πλοίου, η οποία δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί με άλλο τρόπο.
Πολίτης τρίτης χώρας, που έχει εισέλθει στην Ελλάδα από τη ζώνη διερχομένων και δεν του επιτρέπεται η είσοδος στη χώρα προορισμού, δεν γίνεται δεκτός για επανείσοδο εάν δεν πληροί εκ νέου τις προϋποθέσεις του παρόντος, εφόσον κατά την επιστροφή του μεσολάβησε είσοδός του σε τρίτη, ενδιάμεση, χώρα.
Δεν απαγορεύεται η είσοδος στην Ελλάδα προσώπου που αποδεικνύεται ότι έχει την ελληνική ιθαγένεια ή την ιθαγένεια κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και αν ακόμη στερείται διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου.
Οι ελληνικές αρχές ελέγχου εφόσον, κατά την είσοδο στην Ελλάδα πολίτη τρίτης χώρας που είναι κάτοχος άδειας διαμονής, διαπιστώσουν τη συνδρομή λόγων που δικαιολογούν την ανάκλησή της ή την απόρριψη εκκρεμούς αιτήματος, οφείλουν να το γνωστοποιήσουν αμέσως στην καθ΄ ύλην και κατά τόπο αρμόδια υπηρεσία σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, προκειμένου να κινηθεί η σχετική διαδικασία. Στις περιπτώσεις αυτές απαγορεύεται η είσοδος του πολίτη τρίτης χώρας στην Ελλάδα μέχρι την έκδοση απόφασης για την ανάκληση ή μη της άδειας διαμονής ή την απόρριψη εκκρεμούς αιτήματος, χωρίς οι ελληνικές αρχές εισόδου να παρακρατούν την άδεια διαμονής ή τη βεβαίωση υποβολής αιτήματος με πλήρη δικαιολογητικά.

Άρθρο 7

Θεώρηση εισόδου

Πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος εισέρχεται στο ελληνικό έδαφος, οφείλει να κατέχει έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο αναγνωρισμένο από τις αρμόδιες ελληνικές Αρχές που πληροί τα κριτήρια που ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/399 «Κώδικας Συνόρων Σένγκεν».
Τα έγγραφα αυτά, εφόσον απαιτείται από τις ισχύουσες διεθνείς συμβάσεις, το ενωσιακό δίκαιο και τις εθνικές ρυθμίσεις, πρέπει να φέρουν θεώρηση εισόδου (VISA).
Η θεώρηση εισόδου εξετάζεται από την προξενική αρχή εντός της δικαιοδοσίας της οποίας διαμένει νομίμως ο πολίτης τρίτης χώρας, η οποία αποφασίζει και για τη χορήγησή της, αφού ληφθούν υπόψη λόγοι που αφορούν ιδίως στη δημόσια τάξη και ασφάλεια της χώρας και τη δημόσια υγεία. Η προξενική αρχή εξετάζει αίτηση που έχει υποβάλει νομίμως παρών πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος όμως δεν διαμένει εντός της δικαιοδοσίας της και λαμβάνει σχετική απόφαση, εφόσον ο αιτών έχει αιτιολογήσει επαρκώς την υποβολή της αίτησης στην εν λόγω προξενική αρχή. Η θεώρηση εισόδου διακρίνεται σε ομοιόμορφη θεώρηση (Visa C), σε θεώρηση Περιορισμένης Εδαφικής Ισχύος (Visa VTL), σε θεώρηση Διέλευσης από Αερολιμένα (ATV) και σε θεώρηση μακράς διάρκειας (εθνική θεώρηση -Visa D).
Οι αποφάσεις απόρριψης αιτημάτων χορήγησης θεώρησης εισόδου που λαμβάνονται από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές, χρήζουν αιτιολογίας. Ειδικής αιτιολογίας χρήζουν οι αποφάσεις που αναφέρονται στις ακόλουθες κατηγορίες πολιτών τρίτων χωρών και υπό την επιφύλαξη της συνδρομής λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας:

α) πολίτες τρίτων χωρών, μέλη οικογένειας Έλληνα, κατά τα οριζόμενα στην περ. λζ΄ της παρ. 1 του άρθρου 4,

β) πολίτες τρίτων χωρών, μέλη οικογένειας πολίτη άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

γ) πολίτες τρίτων χωρών, των οποίων η είσοδος, διαμονή, εγκατάσταση και απασχόληση στην Ελλάδα ζητείται κατ’ εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

δ) δικαιούχους διεθνούς προστασίας και τα μέλη της οικογένειάς τους,

ε) πολίτες τρίτων χωρών που απασχολούνται σε επιχειρήσεις εγκατεστημένες σε άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μετακινούνται στην Ελλάδα για την εκτέλεση εργασίας ή έργου στο πλαίσιο σχετικής συμβατικής υποχρέωσης.

Πολίτης τρίτης χώρας που δεν έχει υποχρέωση θεώρησης εισόδου, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών και Αδειοδότησης Ταξιδιού (ETIAS), επιτρέπεται να εισέρχεται και να παραμένει στην ελληνική επικράτεια για διάστημα το οποίο δεν υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες εντός οποιασδήποτε περιόδου εκατόν ογδόντα (180) ημερών. Πολίτης τρίτης χώρας που εισέρχεται στη χώρα για τουρισμό, συνέδρια, πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις και γενικά για ολιγοήμερη διαμονή, μπορεί να παραμείνει προσωρινά χωρίς άδεια διαμονής για όσο χρόνο ισχύει η προξενική θεώρηση ή για χρονικό διάστημα μέχρι ενενήντα (90) ημέρες εντός οποιασδήποτε περιόδου εκατόν ογδόντα (180) ημερών εάν πρόκειται για πολίτη τρίτης χώρας στον οποίο επιτρέπεται η είσοδος χωρίς προξενική θεώρηση. Η περίοδος ισχύος μιας χορηγηθείσας θεώρησης ή η επιτρεπόμενη διάρκεια παραμονής παρατείνεται σύμφωνα με το άρθρο 33 του Κανονισμού (ΕΚ) 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2009 για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων) (L 243) εφόσον ο κάτοχος της θεώρησης διαθέτει επαρκείς πόρους διαβίωσης και παρέχει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη ανωτέρας βίας ή ανθρωπιστικών λόγων που τον εμπόδισαν να εγκαταλείψει τον ενιαίο χώρο Σένγκεν πριν από τη λήξη της περιόδου ισχύος της θεώρησης ή της επιτρεπόμενης διάρκειας παραμονής ή για λόγους διεθνών υποχρεώσεων βάσει διακρατικών συμφωνιών. Η περίοδος ισχύος μιας χορηγηθείσας θεώρησης ή η επιτρεπόμενη διάρκεια παραμονής παρατείνεται σύμφωνα με το άρθρο 33 του Κώδικα Θεωρήσεων, εφόσον ο κάτοχος της θεώρησης διαθέτει επαρκείς πόρους διαβίωσης και παρέχει αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη ανωτέρας βίας ή ανθρωπιστικών λόγων που τον εμπόδισαν να εγκαταλείψει τον ενιαίο χώρο Σένγκεν πριν από τη λήξη της περιόδου ισχύος της θεώρησης ή της επιτρεπόμενης διάρκειας παραμονής ή για λόγους διεθνών υποχρεώσεων βάσει διακρατικών συμφωνιών. Η παράταση αυτή αποφασίζεται από τις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Η παράταση των θεωρήσεων λαμβάνει τη μορφή αυτοκόλλητης θεώρησης.
Σε έκτακτες περιπτώσεις, θεώρηση εισόδου επιτρέπεται να χορηγηθεί από τις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη στα σημεία συνοριακής διέλευσης κατά την άφιξη του πολίτη τρίτης χώρας στο σημείο εισόδου, σύμφωνα με το άρθρο 35 του Κώδικα Θεωρήσεων.
Η εθνική θεώρηση εισόδου εκδίδεται για ένα (1) έτος, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Κανονισμού 810/2009 και προσκομίζονται τα κατά περίπτωση προβλεπόμενα δικαιολογητικά της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 178 με διάρκεια ισχύος από ενενήντα μία (91) ημέρες έως ένα (1) έτος.
Έλληνες πολίτες, πολίτες λοιπών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια δύνανται να υποβάλουν στις ελληνικές προξενικές αρχές «Έντυπο πρόσκλησης με ανάληψη ευθύνης/φιλοξενίας για τους σκοπούς χορήγησης θεώρησης εισόδου Σένγκεν σε πολίτες τρίτων χωρών για επιχειρηματικό/επαγγελματικό σκοπό (Business Invitation)», σύμφωνα με το άρθρο 14 του Κανονισμού 810/2009, προκειμένου να συνεκτιμηθεί ως δικαιολογητικό έγγραφο κατά τη διαδικασία χορήγησης θεώρησης Σένγκεν. Η πρόσκληση αφορά σε πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι επιθυμούν να εισέλθουν στη χώρα, προκειμένου να συμμετάσχουν σε συναντήσεις, συνέδρια, σεμινάρια εκπαίδευσης και κατάρτισης, εκθέσεις, διασκέψεις ή εκδηλώσεις εμπορικού και βιομηχανικού χαρακτήρα, και υποβάλλεται στην περίπτωση που οι πολίτες τρίτων χωρών δεν μπορούν να πιστοποιήσουν εξ ιδίων τις σχετικές προϋποθέσεις.
Η ακρόαση που απαιτείται για την υποβολή της αίτησης για τα πρόσωπα που αφορά η παρούσα ρύθμιση καθορίζεται κατά προτεραιότητα, εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών και, εφόσον η αίτηση είναι παραδεκτή, η σχετική απόφαση λαμβάνεται εντός της προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 23 του Κανονισμού 810/2009.
Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του Κανονισμού 810/2009.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ

Άρθρο 8

Γενικές προϋποθέσεις δικαιώματος διαμονής

Το δικαίωμα διαμονής πολιτών τρίτων χωρών που εισέρχονται νόμιμα στην ελληνική επικράτεια για έναν από τους λόγους που προβλέπονται στον παρόντα, τελεί υπό τις εξής προϋποθέσεις:

α) να είναι κάτοχοι έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου αναγνωρισμένου από την Ελλάδα, η ισχύς του οποίου εκτείνεται τουλάχιστον τρεις (3) μήνες μετά την τελευταία προβλεπόμενη ημερομηνία αναχώρησης, να περιέχει τουλάχιστον δύο (2) κενές σελίδες και να εκδόθηκε εντός της προηγούμενης δεκαετίας. Ειδικά για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο πολίτης τρίτης χώρας αδυνατεί να προσκομίσει ισχύον διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο, είναι δυνατή, κατόπιν γνώμης της Επιτροπής του άρθρου 173, η αναγνώριση δικαιώματος διαμονής του ως στερούμενου διαβατηρίου, εφόσον ο πολίτης τρίτης χώρας επικαλείται ειδικά και αιτιολογημένα αντικειμενική αδυναμία λόγω ιδιαίτερων συνθηκών ή καταστάσεων. Κατά την εξέταση των στοιχείων του φακέλου η Επιτροπή λαμβάνει υποχρεωτικά υπόψη τον βαθμό ένταξης του ενδιαφερόμενου στη χώρα,

β) να είναι κάτοχοι ισχύουσας εθνικής θεώρησης εισόδου για έναν από τους λόγους του παρόντος, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά,

γ) να μην θεωρούνται απειλή για τη δημόσια τάξη, τη δημόσια ασφάλεια ή τις διεθνείς σχέσεις, και να μην είναι καταχωρισμένοι ως ανεπιθύμητοι στις εθνικές βάσεις δεδομένων για σοβαρούς λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας για χρονική διάρκεια πέραν της πενταετίας. Ως κριτήρια για τη συνδρομή των λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας, συνεκτιμώνται από την αρμόδια για την έκδοση της άδειας διαμονής υπηρεσία:

γα) η έκδοση τελεσίδικης καταδικαστικής απόφασης για κακούργημα ή πλημμέλημα σε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους,

γβ) η εγγραφή στον κατάλογο ανεπιθύμητων αλλοδαπών, η οποία παύει αυτοδικαίως να ισχύει με τη χορήγηση ή ανανέωση άδειας διαμονής, με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω εγγραφή πραγματοποιήθηκε για λόγους μη νόμιμης εισόδου ή διαμονής,

γγ) άλλοι λόγοι δημόσιας τάξης, συμπεριλαμβανόμενης της επαναλαμβανόμενης παραβατικότητας, οι οποίοι μνημονεύονται ειδικά και αιτιολογημένα στη σχετική απόφαση και

γδ) ιδιαιτέρως εξαιρετικοί λόγοι, ειδικά αιτιολογημένοι, που αφορούν σε ζητήματα δημόσιας ασφάλειας.

Η εξέταση λόγων που αφορούν στη δημόσια τάξη και ασφάλεια της χώρας αποτελεί προαπαιτούμενο στοιχείο κατά την αρχική χορήγηση, καθώς και κατά την ανανέωση της άδειας διαμονής του πολίτη τρίτης χώρας, την αλλαγή σκοπού διαμονής και την υπαγωγή σε καθεστώς αδειών διαμονής μακράς διάρκειας. Για τα ανήλικα τέκνα των πολιτών τρίτων χωρών, η εξέταση συνδρομής λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας διενεργείται μόνο μετά τη συμπλήρωση του δέκατου πέμπτου (15^ου) έτους της ηλικίας τους. Εφόσον συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας, η αρμόδια υπηρεσία μπορεί να αρνηθεί τη χορήγηση ή ανανέωση της άδειας διαμονής. Η συνδρομή λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας που ανακύπτουν μετά τη χορήγηση της άδειας διαμονής, συνιστούν λόγο ανάκλησής της. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη υποχρεούνται να απαντήσουν μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών. Η παράλειψη των υπηρεσιών να αποστείλουν εγκαίρως γνώμη δεν κωλύει την έκδοση της απόφασης χορήγησης άδειας διαμονής, εκτός αν τούτο ζητηθεί ειδικώς από τις ανωτέρω υπηρεσίες,

δ) να μην αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Οι ασθένειες που μπορούν να δικαιολογήσουν άρνηση εισόδου είναι εκείνες που προβλέπονται από την Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το ενωσιακό δίκαιο, καθώς και άλλες λοιμώδεις, μεταδοτικές ή παρασιτικές ασθένειες, οι οποίες επιβάλλουν τη λήψη μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας. Η διαπίστωση, μετά την έκδοση της αρχικής άδειας διαμονής, ότι ο ενδιαφερόμενος πάσχει από ασθένεια, από την οποία προσεβλήθη μετά την είσοδό του στη χώρα, δεν αποτελεί λόγο για τη μη ανανέωση της άδειας διαμονής του ή την απομάκρυνσή του από το έδαφος της Χώρας. Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου ή ο Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατά περίπτωση, μπορεί να ζητήσει από τον πολίτη τρίτης χώρας, εάν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις που το καθιστούν αναγκαίο, να υποβληθεί σε ιατρική εξέταση εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία άφιξης, προκειμένου να πιστοποιηθεί ότι δεν πάσχει από καμία από τις ασθένειες που αναφέρονται στην παρούσα περίπτωση. Αυτές οι ιατρικές εξετάσεις δεν μπορούν να έχουν συστηματικό χαρακτήρα,

ε) να διαθέτουν πλήρη ασφάλιση ασθένειας για το σύνολο των κινδύνων που καλύπτονται για τους ημεδαπούς. Οι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν στη χώρα εργασίας, καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους, εφόσον είναι συντηρούμενα, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ασφαλιστικό φορέα που υπάγονται, αναλόγως του επαγγέλματος που ασκούν, αντίστοιχα με τους ημεδαπούς. Οι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν στη χώρα για λοιπούς λόγους ασφαλίζονται σε ιδιωτικούς ασφαλιστικούς φορείς, εφόσον δεν υπάρχει υγειονομική κάλυψη στην Ελλάδα από φορέα της αλλοδαπής. Τα τέκνα των πολιτών τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στη χώρα μετά την ενηλικίωσή τους, συνεχίζουν να ασφαλίζονται για υγειονομική περίθαλψη ως έμμεσα μέλη, στον οικείο ασφαλιστικό φορέα του γονέα, σύμφωνα με την ασφαλιστική νομοθεσία για υγειονομική περίθαλψη που ισχύει για τους ημεδαπούς.

Άρθρο 9

Κατηγορίες αδειών διαμονής

Οι κατηγορίες αδειών διαμονής, καθώς και οι τύποι αδειών που περιλαμβάνονται σε αυτές είναι οι εξής:

α) άδειες διαμονής για παροχή εξαρτημένης εργασίας (κατηγορία «Ε»):

αα. άδεια διαμονής με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης κατά την Οδηγία (ΕΕ) 2021/1883 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Οκτωβρίου 2021 σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης, και την κατάργηση της Οδηγίας 2009/50/ΕΚ του Συμβουλίου (L 382) (άδεια διαμονής τύπου «Ε.1»),

αβ. άδεια διαμονής στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης κατά την Οδηγία 2014/66/ΕΕ της 15ης Μαΐου 2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης (L 157), η οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με τον ν. 4540/2018 (Α΄ 91) (άδεια διαμονής τύπου «Ε.2»),

αγ. άδεια διαμονής για απασχόληση ειδικού σκοπού (άδεια διαμονής τύπου «Ε.3»),

αδ. άδεια διαμονής για απασχόληση κατόπιν μετάκλησης (άδεια διαμονής τύπου «Ε.4»),

αε. δικαίωμα διαμονής και απασχόλησης σε κατόχους εθνικής θεώρησης με σκοπό την εποχιακή εργασία (τίτλος διαμονής τύπου «Ε.5»),

αστ. άδεια διαμονής εποχιακών εργαζόμενων (άδεια διαμονής τύπου «Ε.6»),

β) δικαίωμα διαμονής και απασχόλησης σε κατόχους εθνικής θεώρησης εισόδου μακράς διάρκειας (κατηγορία «Ζ»):

βα. ψηφιακοί νομάδες (τίτλος διαμονής «Ζ.1») (Digital Nomads Visa),

ββ. μέλη καλλιτεχνικών συγκροτημάτων (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.2»),

βγ. πνευματικοί δημιουργοί (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.3»),

βδ. πολίτες τρίτων χωρών που μετακινούνται από επιχείρηση εγκατεστημένη σε τρίτη χώρα με σκοπό την παροχή υπηρεσίας (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.4»),

βε. πολίτες τρίτων χωρών που μετακινούνται από επιχείρηση εγκατεστημένη σε άλλο κράτος –μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου με σκοπό την παροχή υπηρεσίας (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.5»),

βστ. αρχηγοί οργανωμένων ομάδων τουρισμού (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.6»),

βζ. πολίτες τρίτων χωρών που αιτούνται την εισδοχή για αθλητική προετοιμασία (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.7»),

βη. φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που συμμετέχουν σε προγράμματα πρακτικής άσκησης έναντι αποζημίωσης (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.8»),

βθ. πολίτες Αυστραλίας που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για την κινητικότητα των νέων, σύμφωνα με το Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ Ελλάδας και Αυστραλίας (Work and Holiday Visa), που κυρώθηκε με τον ν. 4353/2015 (Α’ 173) (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.9»),

βι. πτητικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό που εισέρχεται στη χώρα για κάλυψη αναγκών δασοπυρόσβεσης κατά την αντιπυρική περίοδο (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.10»),

βια. υπότροφοι του Αμερικανικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Ελλάδος (Ίδρυμα Fulbright) (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.11»),

βιβ. πολίτες τρίτων χωρών που αιτούνται την εισδοχή (i) για σπουδή ή γνωριμία του Αγιορείτικου μοναχικού βίου ή (ii) για γνωριμία του μοναχικού βίου – μοναχισμό (τίτλος διαμονής τύπου «Ζ.12»),

γ. άδειες διαμονής για οικογενειακούς λόγους (κατηγορία «Ο»):

γα. άδεια διαμονής πολιτών τρίτων χωρών για οικογενειακή επανένωση κατά την Οδηγία 2003/86/ΕΚ του Συμβουλίου της 22ης Σεπτεμβρίου 2003 σχετικά µε το δικαίωμα οικογενειακής επανένωσης (L 251), που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με το π.δ. 131/2006 (Α΄143) (άδεια διαμονής τύπου «Ο.1»),

γβ. αυτοτελής άδεια διαμονής μελών οικογένειας κατά την Οδηγία 2003/86/ΕΚ (άδεια διαμονής τύπου «Ο.2»),

γγ. δελτίο διαμονής μελών οικογένειας Έλληνα (σύζυγος, γονείς, τέκνα, γονείς και αδέλφια ανήλικων ημεδαπών) (άδεια διαμονής τύπου «Ο.3»),

δ. άδειες διαμονής για επενδυτικούς λόγους (κατηγορία «Β»):

δα. άδεια διαμονής στρατηγικών επενδυτών (άδεια διαμονής τύπου «Β1»),

δβ. άδεια διαμονής για επενδυτική δραστηριότητα-σύσταση επιχείρησης (άδεια διαμονής τύπου «Β2»),

δγ. άδεια διαμονής μετόχων, μελών Δ.Σ., διαχειριστών ή νόμιμων εκπροσώπων εταιρειών εγκατεστημένων στην Ελλάδα ή θυγατρικών αλλοδαπών εταιρειών εγκατεστημένων στην Ελλάδα που ασκούν εμπορική ή άλλη δραστηριότητα (άδεια διαμονής τύπου «Β3»),

δδ. άδεια διαμονής επενδυτών σε άυλους τίτλους (άδεια διαμονής τύπου «Β4»),

δε. άδεια διαμονής επενδυτών σε ακίνητη περιουσία (άδεια διαμονής τύπου «Β5»),

ε. άδειες διαμονής για εκπαιδευτικούς λόγους (κατηγορία «Η»):

εα. άδεια διαμονής με σκοπό τις σπουδές του ν. 4666/2020 (A΄ 35) περί τροποποίησης του ν. 4251/2014 (Α΄ 80) για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair) (L 132) (άδεια διαμονής τύπου «Η.1»),

εβ. άδεια διαμονής με σκοπό την εθελοντική υπηρεσία κατά την Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 (άδεια διαμονής τύπου «Η.2»),

εγ. άδεια διαμονής με σκοπό την έρευνα κατά την Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 (άδεια διαμονής τύπου «Η.3»),

εδ. εθνική θεώρηση εισόδου που επιτρέπει τη διαμονή για πρακτική άσκηση κατά την Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 (τίτλος διαμονής τύπου «Η.4»),

εε. άδεια διαμονής για επαγγελματική κατάρτιση, (φοίτηση σε κολλέγια, Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης και Κέντρα Διά Βίου Μάθησης) (άδεια διαμονής τύπου «Η.5»),

εστ. εθνική θεώρηση εισόδου που επιτρέπει τη διαμονή πολιτών τρίτων χωρών εργαζόμενων σε επιχείρηση, η οποία είναι εγκατεστημένη σε τρίτη χώρα ή σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, που συμμετέχουν σε προγράμματα σπουδών σε Κολλέγια, τα οποία παρέχουν κατ’ αποκλειστικότητα σπουδές, βάσει συμφωνιών πιστοποίησης (validation) και δικαιόχρησης (franchising) με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, αναγνωρισμένα από τις αρμόδιες αρχές της χώρας όπου εδρεύουν (τίτλος διαμονής τύπου «Η.6»),

εζ. άδεια διαμονής υποτρόφων, καθώς και συμμετεχόντων σε ειδικά προγράμματα (όπως ERASMUS και υπότροφοι Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών) (άδεια διαμονής τύπου «Η.7»),

εη. εθνική θεώρηση εισόδου που επιτρέπει τη διαμονή φοιτητών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης αλλοδαπής, που συμμετέχουν σε θερινά προγράμματα σπουδών, σύμφωνα με το άρθρο 90 του ν. 4692/2020 (Α΄111) (τίτλος διαμονής τύπου «Η.8»),

εθ. άδεια διαμονής για φοίτηση στις σχολές και τα ειδικά σχολεία των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας ή στις ακαδημίες και τα σχολεία του Εμπορικού Ναυτικού, σε σχολές εκπαίδευσης χειριστών, μηχανικών και μελών πληρώματος θαλάμου επιβατών αεροσκαφών, στην Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία του Αγίου Όρους, σε μουσικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, για εκμάθηση ελληνικής γλώσσας σε κέντρο διδασκαλίας ή συναφή φορέα ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος (άδεια διαμονής τύπου «Η.9»),

εη. άδεια διαμονής για απόκτηση ιατρικής ειδικότητας (άδεια διαμονής τύπου «Η.10»),

στ. άδειες διαμονής για ανθρωπιστικούς και εξαιρετικούς λόγους (κατηγορία «Α»):

στα. άδεια διαμονής, κατά περίπτωση, (ad hoc) για ανθρωπιστικούς λόγους, κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Μετανάστευσης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ιδίως σε i) πολίτες τρίτων χωρών, θύματα και ουσιώδεις μάρτυρες εγκληματικών πράξεων, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, θύματα εγκλημάτων με ρατσιστικά χαρακτηριστικά, πάσχοντες από σοβαρά προβλήματα υγείας, καθώς και θύματα εργατικών και λοιπών ατυχημάτων που καλύπτονται από την ελληνική νομοθεσία, ii) πολίτες τρίτων χωρών που παρακολουθούν νόμιμα εγκεκριμένο θεραπευτικό πρόγραμμα ψυχικής εξάρτησης, iii) μέλη οικογένειας Έλληνα πολίτη που πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης αυτοτελούς άδειας διαμονής (άδεια διαμονής τύπου «Ο.2»), σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Οδηγία 2003/86/ΕΚ σχετικά µε το δικαίωµα οικογενειακής επανένωσης (άδεια διαμονής τύπου «Α.1»),

στβ. άδεια διαμονής σε θύματα εμπορίας ανθρώπων που υπάγονται στις διατάξεις του Πρωτοκόλλου του Παλέρμο που κυρώθηκε με τον ν. 3875/2010 (Α’ 158) και δεν υπάγονται στα άρθρα 135 έως 142 του παρόντος (άδεια διαμονής τύπου «Α.2»),

στγ. άδεια διαμονής πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι απασχολήθηκαν είτε με ιδιαίτερα καταχρηστικούς όρους εργασίας είτε ως ανήλικοι, σύμφωνα με το άρθρο 89 του ν. 4052/2012 (Α΄ 41) (άδεια διαμονής τύπου «Α.3»),

στδ. άδεια διαμονής (i) ενηλίκων, ανίκανων να επιμεληθούν των υποθέσεών τους εξαιτίας λόγων υγείας ή ανηλίκων που αποδεδειγμένα χρήζουν προστατευτικών μέτρων και φιλοξενούνται από ιδρύματα ή άλλα νομικά πρόσωπα κοινωφελούς σκοπού, εφόσον η επιστροφή τους σε ασφαλές περιβάλλον είναι αδύνατη, (ii) ανηλίκων, η επιμέλεια των οποίων έχει ανατεθεί με απόφαση ελληνικού δικαστηρίου ή αλλοδαπού δικαστηρίου, που αναγνωρίζεται από τις ελληνικές αρχές, σε οικογένειες Ελλήνων ή οικογένειες πολιτών τρίτων χωρών με νόμιμη διαμονή στη χώρα ή για τα οποία είναι εκκρεμής διαδικασία υιοθεσίας ενώπιον των ελληνικών αρχών, καθώς και (iii) ανηλίκων, οι οποίοι έχουν τοποθετηθεί σε ανάδοχη οικογένεια είτε με δικαστική απόφαση είτε κατόπιν κατάρτισης έγγραφης σύμβασης των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου ή του φορέα που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου με τους ανάδοχους γονείς (άδεια διαμονής τύπου «Α.4»),

στε. άδεια διαμονής ανήλικων φιλοξενούμενων σε οικοτροφεία, που λειτουργούν υπό την εποπτεία αρμόδιων υπουργείων (άδεια διαμονής τύπου «Α.5»),

στστ. άδεια διαμονής πολιτών τρίτων χωρών που διαμένουν στη χώρα για επτά (7) τουλάχιστον συνεχή έτη, πριν από την υποβολή αίτησης ή είναι γονείς ανήλικου ημεδαπού και προσκομίζουν στοιχεία που τεκμηριώνουν τη γονική σχέση με το τέκνο (άδεια διαμονής τύπου «Α.6»),

στζ. άδειες διαμονής θυμάτων εμπορίας ανθρώπων ή παράνομης διακίνησης μεταναστών κατά την Οδηγία 2004/81/ΕΚ (άδεια διαμονής τύπου «Α.7»),

η. άδειες διαμονής μακράς διάρκειας (κατηγορία «Μ»),

ηα. άδεια διαμονής επί μακρόν διαμενόντων κατά την Οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2003 σχετικά µε το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί µακρόν διαµένοντες (L 16) (άδεια διαμονής τύπου «Μ.1»),

ηβ. άδεια διαμονής δεκαετούς διάρκειας για όσους πληρούν τις προϋποθέσεις απονομής ιθαγένειας εκτός γλωσσομάθειας ή σε πολίτες τρίτων χωρών δεύτερης γενιάς (άδεια διαμονής τύπου «Μ.2») (άδεια διαμονής τύπου «Μ.2»),

θ. άδειες διαμονής πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους κατά την Οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟK, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ (L 229), που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με το π.δ. 106/2007 (Α΄ 135) (κατηγορία «Ν»):

θα. άδειες διαμονής πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολιτών χωρών της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), καθώς και των μελών των οικογενειών τους (άδεια διαμονής τύπου «Ν.1»),

θβ. άδειες διαμονής του/της συμβίου µε τον/την οποίο/α ο πολίτης της Ένωσης έχει σταθερή σχέση, δεόντως αποδεδειγµένη (άδεια διαμονής τύπου «Ν.2»),

ι. λοιπές άδειες διαμονής (κατηγορία «Ι»):

ια. άδειες διαμονής για λόγους δημοσίου συμφέροντος (άδεια διαμονής τύπου «Ι.1»),

ιβ. άδειες διαμονής (i) ενηλίκων, άνω των είκοσι (20) ετών, τέκνων μελών του διπλωματικού και του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού διπλωματικής αποστολής, εφόσον συγκατοικούν με τους γονείς τους, (ii) ενηλίκων, άνω των είκοσι (20) ετών, τέκνων προξενικών λειτουργών και ειδικών προξενικών υπαλλήλων που υπηρετούν στην Ελλάδα, καθώς και (iii) εξαρτώμενων, ανιόντων πρώτου βαθμού συγγένειας, μελών του διπλωματικού και του διοικητικού και τεχνικού προσωπικού διπλωματικής αποστολής, καθώς και προξενικών λειτουργών και ειδικών προξενικών υπαλλήλων που υπηρετούν στην Ελλάδα (άδεια διαμονής τύπου «Ι.2»),

ιγ. άδειες διαμονής εργαζόμενων ως ιδιωτικών υπηρετών μελών διπλωματικών αποστολών, σύμφωνα με την περ. η του άρθρου 1 της Σύμβασης της Βιέννης του 1961 «Περί των Διπλωματικών Σχέσεων», η οποία κυρώθηκε με το ν.δ. 503/1970 (Α΄ 108), οι οποίοι βρίσκονται στο εξωτερικό και καλούνται στην Ελλάδα (άδεια διαμονής τύπου «Ι.3»),

ιδ. άδειες διαμονής για λήψη ιατρικής – νοσηλευτικής και παρηγορητικής φροντίδας (άδεια διαμονής τύπου «Ι.4»),

ιε. άδειες διαμονής σε πολίτες του Καναδά που συμμετέχουν στο πρόγραμμα για την κινητικότητα των νέων, βάσει της Συμφωνίας Ελλάδας και Καναδά (Work and Holiday Visa) που κυρώθηκε με τον ν. 4091/2012 (Α` 219) (άδεια διαμονής τύπου «Ι.5»),

ιστ. άδειες διαμονής ανταποκριτών ξένου τύπου που έχουν διαπιστευτεί στη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών (άδεια διαμονής τύπου «Ι.6»),

ιζ. άδειες διαμονής (i) για σπουδή ή γνωριμία του Αγιορείτικου μοναχικού βίου ή (ii) για γνωριμία του μοναχικού βίου – μοναχισμό (άδεια διαμονής τύπου «Ι.7»),

ιη. άδεια διαμονής πολιτών τρίτων χωρών με επαρκείς πόρους διαβίωσης (άδεια διαμονής τύπου «Ι.8»),

ια. άδειες διαμονής δικαιούχων διεθνούς προστασίας (κατηγορία «Ρ»):

ιαα. άδειες διαμονής προσφυγικού καθεστώτος (άδεια διαμονής τύπου «Ρ.1»),

ιαβ. άδειες διαμονής λόγω καθεστώτος επικουρικής προστασίας (άδεια διαμονής τύπου «Ρ.2»),

ιαγ. άδειες διαμονής λόγω καθεστώτος προσωρινής προστασίας (άδεια διαμονής τύπου «Ρ.3»),

ιβ. βεβαίωση εγγραφής για πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πολίτες χωρών Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (κατηγορία «Ν»),

ιγ. άδεια διαμονής ομογενών (κατηγορία «Υ»),

ιγα. άδεια διαμονής ομογενών εφόσον δεν υφίσταται δυνατότητα υπαγωγής τους στο ρυθμιστικό πλαίσιο για τους ομογενείς που προέρχονται από την Αλβανία, την Τουρκία ή χώρες της πρώην ΕΣΣΔ (άδεια διαμονής τύπου «Υ.1»),

ιγβ. Ομογενείς προερχόμενοι από την Αλβανία, την Τουρκία και την πρώην ΕΣΣΔ (άδεια διαμονής τύπου «Υ.2»),

ιγγ. άδεια διαμονής μελών οικογένειας ομογενών από την πρώην ΕΣΣΔ (άδεια διαμονής τύπου «Υ.3») και

ιδ. ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής της παρ. 4 του άρθρου 16 (τίτλος διαμονής τύπου «Χ»).

Άρθρο 10

Χορήγηση άδειας διαμονής – Υποβολή αρχικής αίτησης

Πολίτης τρίτης χώρας που επιθυμεί να λάβει μία από τις άδειες διαμονής του άρθρου 9 οφείλει να υποβάλει αίτηση για τη χορήγησή της, μετά την είσοδο του στη χώρα και πριν από τη λήξη της θεώρησης εισόδου, εκτός αν από το παρόν ορίζεται διαφορετικά.
Η υποβολή των αιτήσεων για τη χορήγηση αρχικής άδειας διαμονής και των δικαιολογητικών, καθώς και η παραλαβή τυχόν απορριπτικής απόφασης ή άλλων εγγράφων από τον οικείο φάκελο, γίνεται μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών (εφεξής «Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) «Μετανάστευση» του άρθρου 174 του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου από τον πολίτη τρίτης χώρας ή από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του ή από συζύγους, ανιόντες και ενήλικους κατιόντες του. Η πληρεξουσιότητα αποδεικνύεται εγγράφως με θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του εξουσιοδοτούντος από οποιαδήποτε δημόσια αρχή.
Εάν η αίτηση υποβάλλεται από πληρεξούσιο δικηγόρο, η διαδικασία πραγματοποιείται μέσω της διαλειτουργικότητας των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με την ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας (portal.olomeleia.gr) και η σχετική εξουσιοδότηση προς τον δικηγόρο μεταφορτώνεται ηλεκτρονικά στην αίτηση του πολίτη τρίτης χώρας.
Μοναδικός και αποκλειστικός τρόπος επικοινωνίας του αιτούντος για τα ζητήματα που άπτονται της αίτησής του για χορήγηση τίτλου διαμονής του είναι η ηλεκτρονική του διεύθυνση.
Για την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης, συμπληρώνεται υποχρεωτικά το σύνολο των πεδίων που αφορούν στα ατομικά και δημογραφικά στοιχεία του αιτούντος, στο ταξιδιωτικό του έγγραφο (πλην της περίπτωσης των στερουμένων διαβατηρίου) και στον τόπο διαμονής του. Ο αιτών επισυνάπτει τα δικαιολογητικά που ορίζονται στην απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 178 και καταθέτει το απαιτούμενο αποδεικτικό καταβολής ηλεκτρονικού παραβόλου, το ύψος του οποίου ορίζεται στο άρθρο 172. Πρόσωπα που έχουν περισσότερες ιθαγένειες, στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται η ελληνική, είναι υποχρεωμένα να επιλέξουν ιθαγένεια, εφόσον είναι εφοδιασμένα με διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο του οικείου κράτους.
Η ηλεκτρονική αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης ως προς το περιεχόμενο και την ακρίβεια των υποβληθέντων στοιχείων, εφαρμοζομένου κατά τα λοιπά του ν. 1599/1986 (Α’ 75). Σε περίπτωση αμφιβολίας για τη γνησιότητα ή την ορθότητα του περιεχομένου των υποβληθέντων δικαιολογητικών, η αρμόδια υπηρεσία μπορεί να ζητήσει την αποστολή δικαιολογητικών σε φυσική μορφή, κατά παρέκκλιση της ηλεκτρονικής διαδικασίας. Τα ως άνω δικαιολογητικά υποβάλλονται μέσω ταχυδρομείου (συστημένη επιστολή) ή μέσω υπηρεσίας ταχυμεταφοράς με αποδεικτικό επίδοσης.
Η ακρίβεια και η γνησιότητα των στοιχείων της βεβαίωσης διαπιστώνονται ηλεκτρονικά από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, είτε μέσω της υπηρεσίας διαλειτουργικότητας των δημόσιων φορέων με το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) «Μετανάστευση» του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου του άρθρου 174, είτε μέσω αναζήτησης στην Ηλεκτρονική Πορεία Φακέλου Πολίτη Τρίτης Χώρας του ιδίου Υπουργείου.
Μετά την υποβολή της αίτησης, ο αιτών λαμβάνει στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει στην αίτησή του:

α) αποδεικτικό υποβολής της αίτησης, που περιλαμβάνει το σύνολο των στοιχείων και των εγγράφων που έχουν καταχωρισθεί στην αίτηση χορήγησης και

β) βεβαίωση υποβολής αίτησης, η οποία ισχύει μέχρι την έκδοση της απόφασης χορήγησης της άδειας διαμονής ή της απόφασης απόρριψης του αιτήματος. Η βεβαίωση υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για τη χορήγηση άδειας διαμονής λαμβάνει μοναδική σειριακή αρίθμηση και φέρει ακριβή στοιχεία και πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες είναι δυνατή η διαπίστωση, σε πραγματικό χρόνο (OnLine), της γνησιότητας και της ακρίβειας του περιεχομένου του. Επίσης, πιστοποιεί ότι ο κάτοχός της διαμένει νόμιμα στη χώρα και απολαύει προσωρινά των δικαιωμάτων, τα οποία απορρέουν από την άδεια διαμονής, της οποίας αιτείται την έκδοση. Η βεβαίωση κατάθεσης αίτησης παύει να ισχύει αυτοδικαίως όταν εκδοθεί η απόφαση χορήγησης της άδειας διαμονής ή η απόφαση απόρριψης του αιτήματος.

Η ίδια βεβαίωση κατάθεσης αίτησης εκδίδεται, εάν πρόκειται για αίτημα αρχικής χορήγησης άδειας διαμονής, όταν ελλείπει η βεβαίωση ότι έχει υποβληθεί αίτηση στον οικείο ασφαλιστικό φορέα για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας ή πιστοποιητικού υγείας από Ελληνικό Κρατικό Νοσηλευτικό Ίδρυμα, όπου τα δικαιολογητικά αυτά απαιτούνται. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να υποβάλουν το ελλείπον δικαιολογητικό εντός αποκλειστικής προθεσμίας έξι (6) μηνών από την υποβολή της σχετικής αίτησης.
Μετά τον έλεγχο των προϋποθέσεων του άρθρου 8, ο αιτών μπορεί να κληθεί μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση που έχει δηλώσει με την υποβολή της αίτησης για συνέντευξη σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, ενώπιον της Επιτροπής Μετανάστευσης του άρθρου 173. Η κλήση που έχει αποσταλεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θεωρείται ότι επιδόθηκε μετά από την παρέλευση σαράντα οκτώ (48) ωρών από την αποστολή της. Αν ο αιτών δεν παραστεί στη συνέντευξη, τεκμαίρεται ότι υπάρχει αδικαιολόγητη απουσία του και η αίτησή του απορρίπτεται.
Κατά παρέκκλιση της παρ. 1, πολίτης τρίτης χώρας, ο οποίος πληροί τις προϋποθέσεις για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις των άρθρων 97 έως 100, δύναται να υποβάλει μέσω πληρεξουσίου αίτηση για χορήγηση άδειας διαμονής δυνάμει των ανωτέρω διατάξεων, πριν από την είσοδό του στην ελληνική επικράτεια. Η αίτηση υποβάλλεται δυνάμει σχετικού πληρεξούσιου εγγράφου, το οποίο έχει συνταχθεί ενώπιον ελληνικής προξενικής αρχής ή ενώπιον αρμόδιας αλλοδαπής αρχής ή συμβολαιογράφου που εδρεύει στο εξωτερικό και φέρει την επισημείωση της Χάγης [Σφραγίδα της Συμβάσεως της Χάγης της 5ης Οκτωβρίου 1961 (APOSTILLE)] ή την αντίστοιχη θεώρηση της αρμόδιας ελληνικής προξενικής αρχής. Εφόσον τα δικαιολογητικά που κατατίθενται είναι πλήρη, χορηγείται βεβαίωση κατάθεσης αίτησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 8. Η ίδια βεβαίωση χορηγείται και στην περίπτωση που εκκρεμεί η προσκόμιση του απαιτούμενου δικαιολογητικού της περ. ε’ του άρθρου 8. Ο αιτών οφείλει, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δώδεκα (12) μηνών από την υποβολή της σχετικής αίτησης, να εισέλθει στην ελληνική επικράτεια και να υποβάλει στην αρμόδια υπηρεσία τα απαιτούμενα βιομετρικά στοιχεία και το ελλείπον δικαιολογητικό της περ. ε` του άρθρου 8. Τα ανωτέρω καταλαμβάνουν και την υποβολή αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής, στα μέλη της οικογενείας του αιτούντος.

Άρθρο 11

Διαδικασία υποβολής αίτησης ανανέωσης άδειας διαμονής

Για την ανανέωση της άδειας διαμονής του, ο πολίτης τρίτης χώρας οφείλει, εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών πριν από τη λήξη ισχύος της, να υποβάλει σχετική αίτηση που συνοδεύεται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, όπως ορίζονται στην απόφαση της παρ. 1 του άρθρου 178. Εκπρόθεσμη αίτηση για ανανέωση άδειας διαμονής μπορεί να κατατεθεί μέχρι και ένα (1) μήνα μετά τη λήξη ισχύος της. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται πρόστιμο ύψους εκατό (100) ευρώ. Το αρμόδιο όργανο για την επιβολή και τη βεβαίωση του προστίμου της παρούσας καθορίζεται με την απόφαση της παρ. 26 του άρθρου 178. Μετά την πάροδο ενός (1) μηνός από τη λήξη της άδειας διαμονής, δεν είναι δυνατή η κατάθεση σχετικής αίτησης. Εκπρόθεσμες, πέραν του μηνός, αιτήσεις, δεν παραλαμβάνονται, εκτός εάν συντρέχουν, αποδεδειγμένως, λόγοι ανωτέρας βίας.
Η υποβολή των αιτήσεων για την ανανέωση άδειας διαμονής, η υποβολή δικαιολογητικών και η παραλαβή της απορριπτικής απόφασης ή άλλων εγγράφων από τον οικείο φάκελο γίνονται μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (Ο.Π.Σ.) «Μετανάστευση» του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Μοναδικός τρόπος επικοινωνίας του αιτούντος με την υπηρεσία μιας στάσης για τα ζητήματα που άπτονται της αίτησης ανανέωσης του τίτλου διαμονής του είναι η ηλεκτρονική του διεύθυνση.
4. Εάν η αίτηση υποβάλλεται από πληρεξούσιο δικηγόρο, η διαδικασία πραγματοποιείται μέσω διαλειτουργικότητας του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (Ο.Π.Σ.) «Μετανάστευση» του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με την ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας (portal.olomeleia.gr) και η σχετική εξουσιοδότηση του δικηγόρου μεταφορτώνεται ηλεκτρονικά στην αίτηση του πολίτη τρίτης χώρας.
Οι αιτήσεις ανανέωσης, κατά την ηλεκτρονική υποβολή τους, συνοδεύονται από το απαιτούμενο αποδεικτικό καταβολής ηλεκτρονικού παραβόλου, όπου αυτό απαιτείται από τις οικείες κατά περίπτωση διατάξεις του παρόντος Κώδικα.
6. Για την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης ανανέωσης συμπληρώνεται υποχρεωτικά το σύνολο των πεδίων που αφορούν στα ατομικά/δημογραφικά στοιχεία του αιτούντος, στο ταξιδιωτικό του έγγραφο (πλην της περίπτωσης των στερούμενων διαβατηρίου) και στον τόπο διαμονής του.
Οι αιτήσεις συνοδεύονται από τα κατά περίπτωση προβλεπόμενα δικαιολογητικά της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 178. Σε περίπτωση αμφιβολίας για τη γνησιότητα ή την ορθότητα του περιεχομένου των υποβληθέντων δικαιολογητικών, η αρμόδια υπηρεσία μπορεί να ζητήσει την αποστολή δικαιολογητικών σε φυσική μορφή, κατά παρέκκλιση της ηλεκτρονικής διαδικασίας. Τα ως άνω δικαιολογητικά υποβάλλονται μέσω ταχυδρομείου (συστημένη επιστολή) ή μέσω υπηρεσίας ταχυμεταφοράς με αποδεικτικό επίδοσης.
Η ηλεκτρονική αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, ως προς το περιεχόμενο και την ακρίβεια των υποβληθέντων στοιχείων, με εφαρμογή, κατά τα λοιπά, των διατάξεων περί υποβολής ψευδούς υπεύθυνης δήλωσης, σύμφωνα με τον ν. 1599/1986 (Α’ 75).
9. Εφόσον τα καταχωρισθέντα στοιχεία επιβεβαιώνονται από τον αιτούντα, ολοκληρώνεται η οριστική υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης. Ως ημερομηνία υποβολής της αίτησης λογίζεται η ημερομηνία οριστικής υποβολής αυτής μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Μετά την υποβολή της αίτησης, ο αιτών λαμβάνει στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει στην αίτησή του: α) αποδεικτικό υποβολής της αίτησης, το οποίο περιλαμβάνει το σύνολο των στοιχείων και των εγγράφων που έχουν καταχωρισθεί στην αίτηση χορήγησης και β) έγγραφο, το οποίο επέχει θέση βεβαίωσης κατάθεσης αίτησης, η οποία ισχύει μέχρι την έκδοση απόφασης χορήγησης ή απόρριψης. Το ανωτέρω έγγραφο λαμβάνει μοναδική σειριακή αρίθμηση και φέρει ακριβή στοιχεία και πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες είναι δυνατή η διαπίστωση, σε πραγματικό χρόνο (OnLine), της γνησιότητας και της ακρίβειας του περιεχομένου του, συνιστά βεβαίωση υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για τη χορήγηση άδειας διαμονής και πιστοποιεί ότι ο κάτοχός του διαμένει νόμιμα στη χώρα και απολαύει των δικαιωμάτων, τα οποία απορρέουν από την άδεια διαμονής, της οποίας αιτείται την έκδοση. Η βεβαίωση κατάθεσης αίτησης παύει αυτοδικαίως να ισχύει όταν εκδοθεί απόφαση χορήγησης της άδειας διαμονής ή απόφαση απόρριψης του αιτήματος.
Η ακρίβεια και η γνησιότητα των στοιχείων της βεβαίωσης διαπιστώνονται ηλεκτρονικά από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, είτε μέσω της υπηρεσίας διαλειτουργικότητας των δημοσίων φορέων με το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (Ο.Π.Σ.) «Μετανάστευση» του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου του άρθρου 206, είτε μέσω αναζήτησης στην Ηλεκτρονική Πορεία Φακέλου Πολίτη Τρίτης Χώρας του Υπουργείου.

Άρθρο 12

Δυνατότητα μεταβολής κατηγορίας άδειας διαμονής

Αίτηση για αλλαγή κατηγορίας άδειας διαμονής λαμβάνεται υπόψη και εξετάζεται όταν ο αιτών διαμένει ήδη στην ελληνική επικράτεια ως κάτοχος έγκυρης άδειας διαμονής ή θεώρησης μακράς διάρκειας, εκτός εάν δεν επιτρέπεται η αλλαγή κατηγορίας βάσει ειδικότερων διατάξεων του παρόντος.
Πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στη χώρα με οριστικό τίτλο διαμονής δύνανται να μεταβούν στην κατηγορία άδειας διαμονής για οικογενειακούς λόγους «άδεια διαμονής τύπου «Ο», εάν:

α) συνάψουν γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης με Έλληνα, πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει νόμιμα στη χώρα,

β) αποκτήσουν τέκνο με Έλληνα ή πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο έχει την ελληνική ιθαγένεια ή την ιθαγένεια πολίτη άλλου κράτους- μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

γ) καταστούν ανιόντες πολίτη τρίτης χώρας που αποκτά ελληνική ιθαγένεια, εφόσον συντηρούνται από αυτόν,

δ) καταστούν ενήλικοι κατιόντες πολίτη τρίτης χώρας που αποκτά ελληνική ιθαγένεια, εφόσον συντηρούνται από αυτόν.

Πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στη χώρα με οριστικό τίτλο διαμονής ή θεώρηση μακράς διάρκειας, ή εισέρχονται από άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη διαδικασία της κινητικότητας ως επί μακρόν διαμένοντες σύμφωνα με την Οδηγία 2003/109/ΕΚ, δύνανται να μεταβαίνουν σε οποιαδήποτε κατηγορία του παρόντος Κώδικα. Υπό την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων του παρόντος, οι άδειες διαμονής για εξαρτημένη εργασία που ανανεώνονται, πρέπει να πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που αφορούν στους εργαζόμενους που εισέρχονται στη χώρα με τη διαδικασία εισδοχής του άρθρου 27. Οι πολίτες τρίτων χωρών της παρούσας εξαιρούνται από την υποχρέωση εξόδου από τη χώρα, προκειμένου να αιτηθούν την έκδοση της προβλεπόμενης θεώρησης εισόδου για την κατηγορία της άδειας διαμονής στην οποία επιθυμούν να μεταβούν και δεν εμπίπτουν στις διατάξεις περί όγκων εισδοχής του άρθρου 26.
Πολίτες τρίτων χωρών που έχουν εισέλθει στην ελληνική επικράτεια, είτε με ομοιόμορφη θεώρηση εισόδου, είτε με καθεστώς απαλλαγής θεώρησης, δύνανται, κατά παρέκκλιση της περ. β΄ του άρθρου 8, να αιτηθούν άδεια διαμονής για απασχόληση υψηλής ειδίκευσης (άδεια διαμονής τύπου «Ε.1» “Μπλε Κάρτα της ΕΕ”), εφόσον προσκομίσουν σχετική σύμβαση εργασίας. Η αίτηση υποβάλλεται πριν από τη λήξη της διάρκειας του επιτρεπόμενου διαστήματος διαμονής. Η θέση εργασίας που καταλαμβάνεται από τον πολίτη τρίτης χώρας προσμετράται στον αριθμό θέσεων εργασίας που προβλέπεται στην Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου του άρθρου 26.
Πολίτες τρίτων χωρών που εισέρχονται στην Ελλάδα βάσει του Κεφαλαίου ΙΗ’ με σκοπό τις σπουδές ή την έρευνα μπορούν, μετά από την ολοκλήρωση των σπουδών ή της έρευνας, να παραμείνουν στην Ελλάδα για περίοδο ενός (1) έτους, προκειμένου α) να αναζητήσουν εργασία ως εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης, σύμφωνα με το Κεφάλαιο Ε’ ή β) να συστήσουν επιχείρηση, σύμφωνα με το άρθρο 97. Για την έκδοση της άδειας διαμονής τύπου Β.2 του άρθρου 97 δεν εφαρμόζεται το άρθρο 9.
Πολίτες τρίτων χωρών που έχουν εισέλθει βάσει του Κεφαλαίου ΣΤ’ στο πλαίσιο ενδοεταιρικής μετάθεσης ως διευθυντικά στελέχη ή εξειδικευμένοι εργαζόμενοι, μπορούν να αιτηθούν τη χορήγηση άδειας διαμονής για απασχόληση υψηλής ειδίκευσης (άδεια διαμονής τύπου «Ε.1» – «Μπλε Κάρτα της Ε.Ε.»), εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στο Κεφάλαιο Ε’.
Πολίτης τρίτης χώρας, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς του, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 68 και έχουν εισέλθει στην ελληνική επικράτεια είτε με ομοιόμορφη θεώρηση είτε με καθεστώς απαλλαγής θεώρησης, έχουν τη δυνατότητα, εντός της περιόδου ισχύος αυτής, να υποβάλουν στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της αποκεντρωμένης διοίκησης του τόπου διαμονής του, αίτηση για τη χορήγηση της άδειας διαμονής της παρ. 8 του άρθρου 164 (άδεια διαμονής τύπου «Ι.8»). Στην περίπτωση αυτή, εκτός των δικαιολογητικών της παρ. 2 του άρθρου 68, οι αιτούντες υποβάλλουν και μισθωτήριο κατοικίας ή συμβόλαιο αγοράς ακινήτου στην ελληνική επικράτεια.

Άρθρο 13

Διάρκεια ισχύος αδειών διαμονής

Η διάρκεια ισχύος της αρχικής άδειας διαμονής ορίζεται σε τρία (3) έτη με δυνατότητα ισόχρονης ανανέωσης, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στον παρόντα.
Η διάρκεια της άδειας διαμονής των ανήλικων τέκνων πολιτών τρίτων χωρών, ηλικίας μικρότερης των έξι (6) ετών, είναι ισόχρονη της άδειας διαμονής του συντηρούντος γονέα κατά την έννοια του Κεφαλαίου ΙΔ’. Η ισχύς της διακόπτεται με τη συμπλήρωση του έκτου έτους της ηλικίας του ανήλικου και ανανεώνεται σύμφωνα με τον παρόντα, αφού προηγουμένως γίνει λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων.

Άρθρο 14

Τρόπος έκδοσης αδειών διαμονής

Οι άδειες διαμονής ενιαίου τύπου πολιτών τρίτων χωρών εκδίδονται με τη μορφή αυτοτελούς εγγράφου, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 1030/2002.
Κατ` εφαρμογή του άρθρου 4Α του Κανονισμού (ΕΚ) 1030/2002, το φυσικό σώμα των αδειών διαμονής φέρει μέσο ηλεκτρονικής αποθήκευσης που εμπεριέχει βιομετρικά δεδομένα, ήτοι μία (1) πρόσφατη, έγχρωμη, ψηφιακή φωτογραφία και δακτυλικά αποτυπώματα των δύο (2) δεικτών.
Σε κάθε άδεια διαμονής αναγράφεται εάν επιτρέπεται η πρόσβαση στην αγορά εργασίας, με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων του παρόντος.
Αρμόδιες υπηρεσίες για την παραλαβή της ψηφιακής φωτογραφίας, τη λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων και τον έλεγχο της ανταπόκρισης των εν λόγω βιομετρικών δεδομένων στις οριζόμενες από τον παραπάνω Κανονισμό προδιαγραφές είναι:

α. η Διεύθυνση Αδειών Διαμονής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για τις άδειες που εκδίδονται με απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου,

β. οι Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων για τις άδειες διαμονής που εκδίδονται με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Η αρμοδιότητα των υπηρεσιών των περ. α΄ και β’ περί της λήψης των δακτυλικών αποτυπωμάτων και του ελέγχου συμφωνίας των δεδομένων αυτών προς τις προδιαγραφές που ορίζονται από τον Κανονισμό, καθώς και η μεταφορά των δεδομένων στις ανωτέρω υπηρεσίες δύναται να ανατίθενται σε εξωτερικό πάροχο,

γ. Η Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή έχουν αρμοδιότητα μόνο για τη λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων και τον έλεγχο των δεδομένων αυτών με βάση τις προδιαγραφές που ορίζονται από τον Κανονισμό.

δ. Το βιομετρικό δεδομένο της ψηφιακής φωτογραφίας μπορεί να παραλαμβάνεται και να ελέγχεται και από άλλους φορείς στο πλαίσιο των προγραμματικών συμβάσεων της παρ. 5 του άρθρου 2 του ν. 4018/2011 (Α΄215),

Η ψηφιακή φωτογραφία που ανταποκρίνεται στις τεχνικές προδιαγραφές των φωτογραφιών διαβατηρίου, όπως αυτές καθορίζονται από την υπουργική απόφαση που εκδίδεται δυνάμει της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 3103/2003 (Α` 23), υποβάλλεται ηλεκτρονικά από κοινού με τα λοιπά δικαιολογητικά κατά το στάδιο υποβολής της σχετικής αίτησης. Η Διεύθυνση Αδειών Διαμονής του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και οι Υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης μπορούν να ζητούν την υποβολή νέας φωτογραφίας, εάν διαπιστώσουν ότι η υποβληθείσα δεν πληροί τις προβλεπόμενες τεχνικές προδιαγραφές.
Η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων είναι υποχρεωτική από την ηλικία των έξι (6) ετών. Τα πρόσωπα που αδυνατούν να δώσουν αποτυπώματα για σωματικούς λόγους, απαλλάσσονται από τη σχετική υποχρέωση. Η μόνιμη ή προσωρινή αδυναμία λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων αποδεικνύεται με ιατρικό πιστοποιητικό, το οποίο φέρει την υπογραφή ιατρού ειδικότητας αντίστοιχης με τη βεβαιούμενη πάθηση. Όταν εκλείψει η προσωρινή αδυναμία λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων, εφαρμόζεται ανάλογα η παρ. 7. Η υπηρεσία λήψης των βιομετρικών δεδομένων λαμβάνει και κρυπτογραφεί τα δακτυλικά αποτυπώματα του δείκτη από τα δύο (2) χέρια του αιτούντος, σύμφωνα με τις εθνικές τεχνικές προδιαγραφές που ισχύουν για τα διαβατήρια, όπως αυτές καθορίζονται στην υπουργική απόφαση, που εκδίδεται δυνάμει της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 3103/2003.
Ο πολίτης τρίτης χώρας καλείται αρμοδίως να υποβληθεί σε διαδικασία λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων σε καθορισμένη ημερομηνία. Σε περίπτωση που δεν εμφανιστεί, καλείται εκ νέου και αν δεν εμφανιστεί, η αίτησή του απορρίπτεται. Αν πριν από την επίδοση της άδειας διαμονής ή κατά τη διάρκεια ισχύος της επέλθουν ουσιώδεις μεταβολές των βιομετρικών δεδομένων που καθιστούν αδύνατη την ταυτοποίηση του προσώπου, ο ενδιαφερόμενος πολίτης τρίτης χώρας υποχρεούται να ενημερώσει αυτοπροσώπως και αμελλητί την αρμόδια, για την έκδοση της άδειας διαμονής, αρχή, προκειμένου να προβεί σε επανέκδοσή της για το υπόλοιπο του χρόνου ισχύος της.
Τα βιομετρικά δεδομένα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των σκοπών του Κανονισμού (ΕΚ) 1030/2002, ήτοι για τον έλεγχο της γνησιότητας του εγγράφου και της ταυτοπροσωπίας του κατόχου με το πρόσωπο, στο όνομα του οποίου έχει εκδοθεί ο τίτλος, και διατηρούνται κρυπτογραφημένα, για όσο χρόνο ισχύει ο σχετικός τίτλος διαμονής, στην κεντρική βάση δεδομένων του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ενώ αντίγραφο των δεδομένων που αφορούν στους εκτυπωθέντες τίτλους διαμονής τηρείται υπό τους ίδιους όρους από τον φορέα στον οποίο έχει ανατεθεί η εκτύπωση. Η πρόσβαση στα εν λόγω δεδομένα επιτρέπεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ν. 4624/2019 (Α’ 137). Η υποβολή της αίτησης για τη χορήγηση ή την ανανέωση άδειας διαμονής τεκμαίρει αμαχήτως τη συναίνεση του αιτούντος για τη διατήρηση και την επεξεργασία των βιομετρικών του δεδομένων για την εκπλήρωση του ανωτέρω δημόσιου σκοπού, η οποία δεν δύναται να ανακληθεί κατά το διάστημα ισχύος της άδειας ή μέχρι τον χρόνο της καταστροφής τους σύμφωνα με τα κατωτέρω οριζόμενα.
Κατά την παραλαβή νέας άδειας διαμονής, ύστερα από ανανέωση ή επανέκδοσή της, η προηγούμενη άδεια παραδίδεται υποχρεωτικά στην αρμόδια για την έκδοση της νέας άδειας υπηρεσία και καταστρέφεται.
Οι άδειες διαμονής και τα Ε.Δ.Τ.Ο. αντικαθίστανται σε περίπτωση απώλειας, κλοπής, φθοράς ή μεταβολής των στοιχείων τους. Η διάρκεια ισχύος των νέων εγγράφων ταυτίζεται με την ισχύ των προηγουμένων. Για την αντικατάσταση των εν λόγω εγγράφων καταβάλλονται από τον αιτούντα τα προβλεπόμενα, στο άρθρο 171, τέλη και παράβολα.
Οι ρυθμίσεις του παρόντος εφαρμόζονται σε όλες τις κατηγορίες οριστικών τίτλων νόμιμης διαμονής (αδειών και δελτίων) πολιτών τρίτων χωρών που εκδίδονται μετά από αίτηση που εξετάζεται από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ή των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων της χώρας, εξαιρουμένων των περιπτώσεων που ρυθμίζονται από τα άρθρα 64 και 67 .

Άρθρο 15

Απόρριψη αίτησης – ανάκληση άδειας διαμονής

Η άδεια διαμονής δεν χορηγείται ή ανακαλείται ή δεν ανανεώνεται, εφόσον:

α. δεν πληρούνται ή δεν πληρούνται πλέον οι προϋποθέσεις του Κώδικα,

β. αποδειχθεί από επίσημο έγγραφο αρμόδιας ελληνικής αρχής ότι για την έκδοση της άδειας διαμονής, χρησιμοποιήθηκαν ψευδείς ή παραπλανητικές πληροφορίες, πλαστά ή παραποιημένα έγγραφα ή ότι διαπράχθηκε με οποιονδήποτε τρόπο απάτη ή ότι χρησιμοποιήθηκαν άλλα παράνομα μέσα,

γ. ο αιτών δεν ανταποκριθεί εντός διαστήματος δύο (2) μηνών, σε έγγραφη κλήση για οποιοδήποτε ζήτημα αφορά στη διαδικασία έκδοσης της άδειας διαμονής.

Εφόσον ανακαλείται η χορηγηθείσα άδεια διαμονής ή απορρίπτεται αίτημα χορήγησης ή ανανέωσης άδειας διαμονής, οι αρμόδιες κατά περίπτωση υπηρεσίες εκδίδουν απόφαση επιστροφής, σύμφωνα με το άρθρο 21 του ν. 3907/2011 (Α’ 7). Κατά της ανωτέρω απόφασης επιστροφής, ο ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα προσφυγής σύμφωνα με το άρθρο 24 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας [ν. 2690/1999 (Α` 45)] εντός αποκλειστικής προθεσμίας δύο (2) μηνών από την επίδοση της απόφασης, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 28 του ν. 3907/2011.

Άρθρο 16

Διαδικαστικές εγγυήσεις

Οι διοικητικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του παρόντος, δεν υπόκεινται σε προσφυγή νομιμότητας.
Αίτηση θεραπείας κατά απόφασης απόρριψης αίτησης για χορήγηση εθνικής θεώρησης εισόδου, καθώς και απόφασης απόρριψης αίτησης χορήγησης ή ανανέωσης ή ανάκλησης άδειας διαμονής που εκδίδεται κατ` εφαρμογή του παρόντος δεν εξετάζεται, αν υποβληθεί μετά την πάροδο δύο (2) μηνών από την επίδοση της απόφασης. Οι αιτήσεις θεραπείας συνοδεύονται από παράβολο ύψους πενήντα (50) ευρώ. H αίτηση θεραπείας υποβάλλεται στην υπηρεσία που εξέδωσε τη σχετική απόφαση, η οποία αποφαίνεται επ` αυτής εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την υποβολή της.
Κατά της απόφασης απόρριψης της αίτησης για χορήγηση άδειας διαμονής, ανάκλησης ή μη ανανέωσης της, που εκδίδεται δυνάμει του παρόντος, ασκείται αίτηση ακύρωσης ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 57 του ν. 4689/2020 (Α’ 103).
Σε πολίτη τρίτης χώρας για τον οποίο έχει εκδοθεί απόφαση αναστολής ή προσωρινή διαταγή αναστολής από το Διοικητικό Πρωτοδικείο επί διοικητικής πράξεως κατά της οποίας έχει ασκήσει αίτηση ακύρωσης και αφορά:

α) στην απόρριψη αιτήματος ανανέωσης άδειας διαμονής και

β) στην ανάκληση εκδοθείσας άδειας διαμονής,

χορηγείται ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής (τίτλος διαμονής τύπου «Χ»).

Η ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής συνιστά προσωρινό τίτλο διαμονής, έχει ετήσια διάρκεια, μπορεί να ανανεώνεται για ισόχρονο κάθε φορά χρονικό διάστημα μέχρι την έκδοση απόφασης επί της εκκρεμούς αιτήσεως ακυρώσεως από το Διοικητικό Δικαστήριο και παρέχει στον κάτοχό της δικαιώματα αντίστοιχης κατηγορίας που αφορούσε η άδεια διαμονής, η οποία έχει ανακληθεί ή δεν έχει ανανεωθεί. Η ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής της παρ. 4 δεν χορηγείται κατά τη διάρκεια ισχύος παράτασης οικειοθελούς αναχώρησης.

Η παρ. 4 εφαρμόζεται αναλόγως και σε πολίτες τρίτων χωρών που:

α) αποφυλακίζονται με περιοριστικούς όρους για την τήρηση των οποίων απαιτείται η παραμονή στη χώρα,

β) τους επιβάλλεται περιοριστικός όρος στο στάδιο είτε της ποινικής προδικασίας, είτε εκτέλεσης σχετικής δικαστικής απόφασης, για την τήρηση του οποίου απαιτείται παραμονή στη χώρα.

Η ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής χορηγείται και στα προστατευόμενα μέλη, πολιτών τρίτων χωρών που υπάγονται στην παρ. 4 και στην παρούσα, τα οποία είχαν άδεια διαμονής για λόγους οικογενειακής επανένωσης, καθώς και στα ανήλικα τέκνα που γεννώνται στην Ελλάδα, ανεξαρτήτως εάν γεννήθηκαν πριν ή μετά την έκδοση της απορριπτικής ή ανακλητικής απόφασης του συντηρούντος. Στα τέκνα κατόχων ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής που ενηλικιώνονται, χορηγείται αυτοτελής άδεια διαμονής.

Η αίτηση για τη χορήγηση της ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής (τίτλος διαμονής τύπου «Χ») κατατίθεται στην υπηρεσία που εξέδωσε τη σχετική απόφαση.
Η άδεια διαμονής που εκδίδεται σε συμμόρφωση προς τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις, κατόπιν αιτήσεως ακυρώσεως πολίτη τρίτης χώρας κατά απόρριψης αιτήματός του για ανανέωση άδειας εργασίας ή διαμονής, καθώς και κατά της ανακλήσεως τούτων, μπορεί να ανανεωθεί, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου για έναν από τους λοιπούς λόγους του παρόντος Κώδικα. Η αίτηση αυτή υποβάλλεται εντός ενός (1) μηνός από την επίδοση της σχετικής άδειας διαμονής, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Ο χρόνος που έχει διανυθεί από τη λήξη ισχύος αυτών μέχρι την υποβολή της ανωτέρω αίτησης ανανέωσής τους θεωρείται ως χρόνος νόμιμης διαμονής στη χώρα.
Κατά την εκδίκαση σε πρώτο βαθμό των ακυρωτικών διαφορών, οι οποίες γεννώνται κατ’ εφαρμογή της νομοθεσίας περί αλλοδαπών εν γένει, η διοίκηση εκπροσωπείται από ειδικά εξουσιοδοτημένο για τον σκοπό αυτό υπάλληλο της. Σε όσες υποθέσεις προβάλλονται λόγοι που αφορούν σε ζητήματα αντίθεσης κειμένων διατάξεων προς το Σύνταγμα ή όταν πρόκειται για υποθέσεις με ιδιάζουσα σοβαρότητα ή με ευρύτερο ενδιαφέρον, η διοίκηση, ύστερα από προηγούμενο έγγραφο αίτημά της, μπορεί να εκπροσωπείται από μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Κατά των εκδιδομένων αποφάσεων, ένδικο μέσο ασκείται από μέλος του Νομικού Συμβουλίου.

Άρθρο 17

Διαδικασία επιδόσεων

Η άδεια διαμονής επιδίδεται στον αιτούντα από την αρμόδια για την έκδοσή της υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή από την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με αποδεικτικό επίδοσης και αντίγραφο της σχετικής απόφασης. Κατά την παραλαβή της άδειας, είτε αυτή διενεργείται αυτοπρόσωπα είτε μέσω πληρεξουσίου, ο παραλαμβάνων οφείλει να φέρει διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο του ενδιαφερόμενου πολίτη τρίτης χώρας, με εξαίρεση όσους έχουν διαπιστωμένα αντικειμενική αδυναμία προσκόμισης διαβατηρίου. Από την ανωτέρω υποχρέωση εξαιρείται η επίδοση μέσω πληρεξουσίων των αδειών διαμονής στην περίπτωση πολιτών τρίτων χωρών που έχουν αιτηθεί τη χορήγηση άδειας διαμονής ως επενδυτές, σύμφωνα με τα άρθρα 97 (άδεια διαμονής τύπου «Β.2»), 98 (άδεια διαμονής τύπου «Β.3») ή 100 (μόνιμη άδεια διαμονής επενδυτή τύπου «Β.5»), για τους οποίους γίνεται δεκτή η προσκόμιση επικυρωμένου αντιγράφου του διαβατηρίου. Προϋπόθεση για την επίδοση της απόφασης αποδοχής αιτήματος χορήγησης άδειας διαμονής είναι η επίδειξη από τον ενδιαφερόμενο της βεβαίωσης κατάθεσης.
Σε περίπτωση μη ανεύρεσης ή μη προσέλευσης του ενδιαφερομένου, προκειμένου να παραλάβει την εκδοθείσα άδεια διαμονής, η σχετική άδεια κρατείται μέχρι και ένα (1) μήνα από τη λήξη της και μπορεί να επιδοθεί σε αυτόν, εφόσον προσέλθει ο ίδιος ή νόμιμος εκπρόσωπός του για την παραλαβή της, εντός του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Μετά τη λήξη της ως άνω προθεσμίας και εντός εύλογου χρονικού διαστήματος μπορεί να χορηγηθεί ακριβές αντίγραφο της σχετικής απόφασης του οικείου Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, μόνο αν ο ενδιαφερόμενος επικαλείται έννομο συμφέρον. Η κατά τα ανωτέρω επίδοση ακριβούς αντιγράφου της απόφασης δεν συνεπάγεται δυνατότητα ανανέωσης της άδειας διαμονής, εκτός εάν αποδεικνύεται ότι η μη έγκαιρη επίδοση της άδειας διαμονής οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας.
Η επίδοση απορριπτικών αποφάσεων ή αποφάσεων για ανάκληση αδειών διαμονής, με ενσωματωμένες αποφάσεις επιστροφής, ή αποφάσεων επί των αιτήσεων θεραπείας της παρ. 2 του άρθρου 16, διενεργείται από την αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή την αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Αντίγραφο της σχετικής απόφασης επιδίδεται το αργότερο εντός δέκα (10) ημερών από την έκδοσή της. Η επίδοση διενεργείται:

α) στον αιτούντα ή στον πληρεξούσιό του, με αυτοπρόσωπη παρουσία, ή

β) με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε διεύθυνση που έχει δηλώσει ο αιτών στην αρμόδια υπηρεσία ή σε διεύθυνση που έχει δηλωθεί από τον πληρεξούσιό του, ή,

γ) μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr E.Ψ.Π.), που διαχειρίζεται το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και στην οποία έχει πρόσβαση ο αιτών μέσω του λογαριασμού που διατηρεί, ή

δ) με συστημένη επιστολή που αποστέλλεται ταχυδρομικώς στη δηλωθείσα διεύθυνση διαμονής, προσωπικώς στον ίδιο ή στον πληρεξούσιό του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 10, όταν δεν είναι δυνατή η διενέργεια της επίδοσης σύμφωνα με τις περ. α΄, β΄ ή γ΄.

Η προς επίδοση απόφαση που έχει διαβιβαστεί με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) στη ηλεκτρονική διεύθυνση του αιτούντος που έχει δηλωθεί κατά τα ανωτέρω, θεωρείται ότι επιδόθηκε μετά την παρέλευση σαράντα οκτώ (48) ωρών από την ηλεκτρονική αποστολή της.

Η ενημέρωση για την παραλαβή της άδειας διενεργείται είτε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε διεύθυνση που έχει δηλώσει ο αιτών στην αρμόδια υπηρεσία ή σε διεύθυνση που έχει δηλωθεί από τον πληρεξούσιό του ή μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr E.Ψ.Π.), που διαχειρίζεται το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και στην οποία έχει πρόσβαση ο αιτών μέσω του λογαριασμού που διατηρεί ή με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο, όταν δεν είναι δυνατή η ενημέρωση με τους προηγούμενους τρόπους.
Μετά την παρέλευση της προθεσμίας επίδοσης της παρ. 3, στους ενδιαφερόμενους χορηγείται αντίγραφο της σχετικής απόφασης απόρριψης ή ανάκλησης άδειας διαμονής.

Άρθρο 18

Κοινά δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών

Οι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νομίμως στη χώρα έχουν ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης στο σύνολο της επικράτειας.
Οι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας ασφαλίζονται στους οικείους ασφαλιστικούς οργανισμούς και έχουν τα ίδια ασφαλιστικά δικαιώματα και υποχρεώσεις με τους ημεδαπούς, βάσει της κείμενης κοινωνικοασφαλιστικής νομοθεσίας.
Το ν.δ. 57/1973 (Α΄ 149) για την κοινωνική προστασία, εφαρμόζεται και στους πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Το ν.δ. 162/1973 (Α΄ 227, διόρθωση σφαλμάτων Α΄ 298), το άρθρο 22 του ν. 2646/1998 (Α` 236), καθώς και οι κανονιστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ` εξουσιοδότηση αυτών, εφαρμόζονται και στους πολίτες τρίτων χωρών, στους οποίους χορηγείται άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
Οι κρατούμενοι πολίτες τρίτων χωρών ενημερώνονται, σε γλώσσα την οποία κατανοούν, αμέσως μετά την εισαγωγή τους σε κατάστημα κράτησης, για τους κανόνες διαβίωσής τους σε αυτό, καθώς και για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Διευκολύνεται, επίσης, η επικοινωνία τους με διπλωματικούς ή προξενικούς υπαλλήλους του κράτους, του οποίου έχουν την ιθαγένεια ή από το οποίο προέρχονται, καθώς και με τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους.
Οι πράξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 927/1979 (Α’ 139), περί κολασμού πράξεων ή ενεργειών που αποσκοπούν σε φυλετικές διακρίσεις, και του άρθρου 11 του ν. 4443/2016 (Α’ 232), περί εφαρμογής ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής, διώκονται αυτεπαγγέλτως.
Η ισχύς της άδειας διαμονής, υπό την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων του παρόντος, δεν θίγεται από προσωρινές απουσίες που δεν υπερβαίνουν τους έξι (6) μήνες ετησίως ούτε από απουσίες μεγαλύτερης διάρκειας για την εκπλήρωση υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας ή από μία απουσία δώδεκα (12) συναπτών μηνών κατ` ανώτατο όριο για σοβαρούς λόγους, ιδίως εγκυμοσύνη και μητρότητα, σοβαρή ασθένεια ή σπουδές ή επαγγελματική κατάρτιση σε άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτη χώρα ή εάν μεταφέρθηκαν εκτός της επικράτειας ως θύματα των πράξεων του άρθρων 323Α του Ποινικού Κώδικα, εφόσον υφίσταται σχετική πράξη χαρακτηρισμού από τον αρμόδιο Εισαγγελέα Πρωτοδικών.
Ανήλικοι πολίτες τρίτων χωρών, που διαμένουν στην ελληνική επικράτεια, υπάγονται στην υποχρεωτική σχολική φοίτηση, όπως και οι ημεδαποί. Οι ανήλικοι πολίτες τρίτων χωρών που φοιτούν σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, έχουν, χωρίς περιορισμούς, πρόσβαση στις δραστηριότητες της σχολικής ή εκπαιδευτικής κοινότητας.
Για την εγγραφή ανήλικων πολιτών τρίτων χωρών στα ελληνικά σχολεία, όλων των βαθμίδων, απαιτούνται τα αντίστοιχα δικαιολογητικά που προβλέπονται για τους ημεδαπούς. Κατ’ εξαίρεση, με ελλιπή δικαιολογητικά μπορεί να εγγράφονται στα δημόσια σχολεία και τέκνα πολιτών τρίτων χωρών, εφόσον:

α. προστατεύονται από το ελληνικό κράτος ως δικαιούχοι διεθνούς προστασίας και τελούντες υπό την προστασία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών,

β. προέρχονται από περιοχές, στις οποίες επικρατεί έκρυθμη κατάσταση λόγω ένοπλων συγκρούσεων ή ενδημικής βίας,

γ. έχουν υποβάλει αίτηση διεθνούς προστασίας,

δ. είναι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν στην Ελλάδα, ακόμη και αν δεν έχει ρυθμισθεί η νόμιμη διαμονή τους σε αυτή.

Υπό την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, πολίτες τρίτων χωρών που έχουν αποφοιτήσει από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα, έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, υπό τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, όπως και οι ημεδαποί.
Για την άσκηση οποιασδήποτε επαγγελματικής δραστηριότητας από πολίτες τρίτων χωρών, και εφόσον πληρούνται οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις, δεν απαιτείται η προσκόμιση πιστοποιητικού αμοιβαιότητας.

Άρθρο 19

Υποχρεώσεις πολιτών τρίτων χωρών

Ο πολίτης τρίτης χώρας, κατά τη διάρκεια της διαμονής του στην Ελλάδα, υποχρεούται να δηλώνει μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στις αρμόδιες υπηρεσίες:

α. κάθε μεταβολή της διεύθυνσης της κατοικίας του,

β. κάθε μεταβολή της προσωπικής του κατάστασης, ιδίως δε την αλλαγή ιθαγένειας, τη σύναψη, λύση ή ακύρωση γάμου ή συμφώνου συμβίωσης ή τη γέννηση τέκνου,

γ. την απώλεια ή την ανανέωση ή μεταβολή των στοιχείων του διαβατηρίου του ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου,

δ. την απώλεια της άδειας ή του δελτίου διαμονής ή μόνιμης διαμονής.

Η αίτηση για την επανέκδοση άδειας διαμονής, όλων των κατηγοριών, με εξαίρεση αυτές οι οποίες απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου, συνοδεύονται από παράβολο ύψους εκατό (100) ευρώ.

Πολίτης τρίτης χώρας, κάτοχος άδειας διαμονής, οφείλει να αναχωρήσει χωρίς άλλη ειδοποίηση μέχρι την τελευταία ημέρα της λήξης της ισχύος της, εκτός αν πριν από τη λήξη της έχει υποβάλει αίτηση για την ανανέωσή της και του έχει χορηγηθεί η βεβαίωση της παρ. 10 του άρθρου 11.
Τα δημόσια έγγραφα που έχουν εκδοθεί από αλλοδαπές αρχές, τα οποία απαιτούνται από τις διατάξεις του παρόντος, είναι επικυρωμένα με την επισημείωση της Σύμβασης της Χάγης, όπου αυτή απαιτείται. Αν δεν απαιτείται επισημείωση, τα έγγραφα αυτά φέρουν επικύρωση του γνήσιου της υπογραφής του αλλοδαπού οργάνου από την ελληνική προξενική αρχή ή το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Μεταβολή των στοιχείων που αναγράφονται στις κάθε είδους άδειες διαμονής ή στα δελτία διαμονής που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος είναι δυνατή μόνο, εφόσον αυτή έχει πραγματοποιηθεί επί του διαβατηρίου ή του ισοδυνάμου ταξιδιωτικού εγγράφου από τις αρμόδιες αλλοδαπές αρχές. Η δήλωση του ενδιαφερόμενου για μεταβολή των στοιχείων ταυτότητάς του στις άδειες διαμονής ή τα δελτία διαμονής που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος συνοδεύεται και από τα σχετικά επίσημα έγγραφα – πιστοποιητικά και αποφάσεις της αλλοδαπής Αρχής, νομίμως μεταφρασμένα και επικυρωμένα ως προς την εγκυρότητα και το αληθές του περιεχομένου τους, κατόπιν ελέγχου ταυτοπροσωπίας από τις κατά περίπτωση αρμόδιες για την έκδοση αδειών διαμονής υπηρεσίες.

Άρθρο 20

Κυρώσεις πολιτών τρίτων χωρών

Οι δηλώσεις της παρ. 1 του άρθρου 19 γίνονται μέσα σε δύο (2) μήνες αφότου συμβεί το αντίστοιχο γεγονός, πλην της περίπτωσης ανανέωσης διαβατηρίου, η οποία μπορεί να γίνει μέχρι και την ημερομηνία υποβολής αίτησης ανανέωσης ή επανέκδοσης της άδειας διαμονής, καθώς και της δήλωσης γέννησης τέκνου, η οποία μπορεί να γίνει μέσα σε δύο (2) έτη από τη γέννησή του. Στους πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους εκατό (100) ευρώ και σε περίπτωση υποτροπής, ύψους διακοσίων (200) ευρώ. Το αρμόδιο όργανο, καθώς και η διαδικασία βεβαίωσης του προστίμου καθορίζονται με την απόφαση της παρ. 26 του άρθρου 178.
Πολίτης τρίτης χώρας, που παραβιάζει την προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης του άρθρου 22 του ν. 3907/2011 (Α΄ 7) ή σε κάθε άλλη περίπτωση διαμένει παράνομα στη χώρα για χρονικό διάστημα που δεν ξεπερνά τις τριάντα (30) ημέρες, υποχρεούται κατά την αναχώρηση να καταβάλει ως πρόστιμο το τετραπλάσιο του προβλεπόμενου παραβόλου για άδεια διαμονής ετήσιας διάρκειας. Εάν ο χρόνος της παράνομης διαμονής είναι μεγαλύτερος των τριάντα (30) ημερών, υποχρεούται να καταβάλει το οκταπλάσιο του προβλεπόμενου παραβόλου για ετήσια άδεια διαμονής.
Εξαιρούνται από την επιβολή προστίμων: α) οι ανήλικοι, β) όσοι έχουν την ιδιότητα του ομογενούς, γ) όσοι έχουν την ιδιότητα του συζύγου ή γονέα ημεδαπού, ομογενούς ή πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δ) όσοι εντάσσονται σε διαδικασίες και προγράμματα οικειοθελούς επαναπατρισμού, ε) όσοι παραβιάζουν τον νόμιμο χρόνο παραμονής τους στην ελληνική επικράτεια για λόγους ανωτέρας βίας, εφόσον αναχωρήσουν εντός τριάντα (30) ημερών από την εξάλειψη του γεγονότος. Για τη συνδρομή του λόγου εξαίρεσης σε κάθε περίπτωση αποφαίνεται η αστυνομική αρχή που πραγματοποιεί τον έλεγχο αναχώρησης του αλλοδαπού.

Άρθρο 21

Υποχρεώσεις υπηρεσιών και υπαλλήλων – Κυρώσεις

Οι δημόσιες υπηρεσίες, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οργανισμοί και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και οι οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης υποχρεούνται να μην παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε πολίτες τρίτης χώρας, οι οποίοι δεν έχουν διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο που αναγνωρίζεται από διεθνείς συμβάσεις και θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής σε ισχύ και γενικά δεν αποδεικνύουν ότι έχουν εισέλθει και διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Σε πολίτες τρίτων χωρών που είναι αντικειμενικά στερούμενοι διαβατηρίου αναγνωρίζεται δικαίωμα συναλλαγής με τις υπηρεσίες του πρώτου εδαφίου με μόνη την επίδειξη της άδειας διαμονής τους.
Από τις ρυθμίσεις της παρ. 1 εξαιρούνται:

α) τα νοσοκομεία, τα θεραπευτήρια και οι κλινικές όταν πρόκειται για πολίτες τρίτων χωρών που εισάγονται εκτάκτως για νοσηλεία, τοκετό και για ανήλικα παιδιά, καθώς και οι δομές κοινωνικής μέριμνας που λειτουργούν στο πλαίσιο των Ο.Τ.Α.,

β) η θεώρηση του γνήσιου της υπογραφής κρατούμενων αλλοδαπών για εξουσιοδότηση σε δικηγόρους, προκειμένου να εκπροσωπηθούν ενώπιον δικαστικών αρχών και υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύονται, εξ οιουδήποτε δημόσιου εγγράφου, τα στοιχεία της ταυτότητάς τους,

γ) καταγγελίες ή προσφυγή σε αρμόδια δικαστήρια ή διοικητικές αρχές, παράνομα απασχολούμενων πολιτών τρίτων χωρών, σύμφωνα με τα άρθρα 83 και 86 του ν. 4052/2012 (Α΄41). Τα άρθρα 83 και 86 του ν. 4052/2012 εφαρμόζονται αναλογικά και στην περίπτωση των εποχιακών εργαζόμενων,

δ) η συναλλαγή των πολιτών τρίτων χωρών που τελούν υπό καθεστώς οικειοθελούς αναχώρησης ή παράτασης της προθεσμίας οικειοθελούς αναχώρησης σύμφωνα με το άρθρο 36 του ν. 3907/2011,

ε) η υποβολή αιτήσεων στις αρμόδιες υπηρεσίες για χορήγηση αδειών διαμονής για ανθρωπιστικούς και εξαιρετικούς λόγους (άδεια διαμονής τύπου «Α»).

στ) η ονοματοδοσία του άρθρου 15 του ν. 1438/1984 (Α` 60) όταν οι γονείς, πολίτες τρίτων χωρών, στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων.

Οι διευθυντές φυλακών και κρατητηρίων υποχρεούνται να παραλαμβάνουν και να φυλάσσουν διαβατήρια ή άλλα έγγραφα που αποδεικνύουν τη νομιμότητα της διαμονής, καθώς και την ταυτότητα των κρατούμενων πολιτών τρίτων χωρών. Τα έγγραφα αυτά επιστρέφονται κατά την απόλυση του πολίτη τρίτης χώρας. Αν ο πολίτης τρίτης χώρας δεν έχει τα ανωτέρω έγγραφα, οι ως άνω υπάλληλοι οφείλουν να το γνωστοποιήσουν αμέσως στην πλησιέστερη αστυνομική αρχή ή στην πλησιέστερη υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Οι υπάλληλοι των παραπάνω υπηρεσιών και φορέων που παραβαίνουν τις παρ. 1 και 2 διώκονται πειθαρχικά και τιμωρούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, για παράβαση καθήκοντος.

Άρθρο 22

Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων

Κατά την κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων, στις οποίες συμβαλλόμενοι ή συμμετέχοντες καθ’ οιονδήποτε τρόπο είναι πολίτες τρίτων χωρών, που παρίστανται αυτοπροσώπως ή δηλώνουν κατοικία ή διαμονή στην ημεδαπή, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να διαπιστώνουν ότι αυτοί έχουν θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής ή βεβαίωση της περ. β΄ της παρ. 8 του άρθρου 10 ή της περ. β΄ της παρ. 10 του άρθρου 11 και να προβούν σε σχετική μνεία στην πράξη τους.
Εξαιρούνται οι περιπτώσεις της σύνταξης πληρεξουσίων σε δικηγόρους, προκειμένου να εκπροσωπήσουν πολίτες τρίτων χωρών ενώπιον δικαστικών και διοικητικών αρχών, καθώς και της σύνταξης συμβολαιογραφικών πράξεων που αφορούν στην αναγνώριση τέκνου εκτός γάμου που δεν έχει συμπληρώσει το πρώτο έτος της ηλικίας του, όταν ο ένας των γονέων είναι Έλληνας ή πολίτης άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή πολίτης τρίτης χώρας που διαμένει νομίμως στην Ελλάδα.

Άρθρο 23

Υποχρεώσεις εργοδοτών και εργαζόμενων πολιτών τρίτων χωρών – Κυρώσεις

Δεν επιτρέπονται η πρόσληψη και η απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών που δεν πληρούν ή δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα.
Δεν επιτρέπονται η πρόσληψη και η απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών που η άδεια διαμονής ή η θεώρηση εισόδου (visa) που κατέχουν δεν τους δίνουν το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας ή είναι κάτοχοι βεβαίωσης κατάθεσης δικαιολογητικών της περ. β΄ της παρ. 8 του άρθρου 10 ή της περ. β΄ της παρ. 10 του άρθρου 11 για άδεια διαμονής, η οποία δεν παρέχει πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Αν η κατάρτιση της σύμβασης εργασίας, παροχής υπηρεσιών ή έργου αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση της άδειας διαμονής, η ισχύς της σύμβασης τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της χορήγησης αντίστοιχης άδειας.
Στους εργοδότες που παραβιάζουν την παρ. 1, πέραν των άλλων κυρώσεων που προβλέπονται από τη νομοθεσία, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται στον ν. 4052/ 2012 (Α’41).
Στους εργοδότες που παραβιάζουν την παρ. 2, πέραν των άλλων κυρώσεων που προβλέπονται από τη νομοθεσία, επιβάλλεται πρόστιμο χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για κάθε νόμιμα διαμένοντα αλλά παράνομα απασχολούμενο αλλοδαπό. Εάν οι παραβάσεις αυτές διαπιστώνονται από την Επιθεώρηση Εργασίας, το πρόστιμο επιβάλλεται με αιτιολογημένη πράξη του αρμόδιου Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Κοινωνικής Επιθεώρησης Εργασίας ή του Κέντρου Πρόληψης Επαγγελματικού Κινδύνου ή του ελέγξαντος Ειδικού Επιθεωρητή Εργασίας με βάση τις διατάξεις που διέπουν τη λειτουργία της Επιθεώρησης Εργασίας. Εάν οι συγκεκριμένες παραβάσεις διαπιστώνονται από τις υπηρεσίες ελέγχου των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων ή κοινοποιούνται σε αυτές από άλλους ελεγκτικούς μηχανισμούς, όπως την Ελληνική Αστυνομία, τότε το χρηματικό πρόστιμο επιβάλλεται με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Όταν η παραβίαση του παρόντος γίνεται με σκοπό την προαγωγή πολιτών τρίτων χωρών σε πορνεία, εκτός των άλλων κυρώσεων που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, ο εργοδότης τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή τουλάχιστον έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ. Αν το θύμα είναι ανήλικο, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών και με χρηματική ποινή δέκα χιλιάδων (10.000) έως πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ. Με κάθειρξη και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων (50.000) έως εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ τιμωρείται ο υπαίτιος αν το έγκλημα τελέσθηκε:

α. εναντίον προσώπου νεότερου των δεκαπέντε (15) ετών,

β. με απατηλά μέσα,

γ. από τον ανιόντα συγγενή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας ή από θετό γονέα, σύζυγο, επίτροπο ή από άλλον στον οποίο έχουν εμπιστευθεί τον ανήλικο για ανατροφή, διδασκαλία, επίβλεψη ή φύλαξη, έστω και προσωρινή,

δ. από υπάλληλο ο οποίος, κατά την άσκηση της υπηρεσίας του ή επωφελούμενος από την ιδιότητα του αυτή, διαπράττει ή συμμετέχει με οποιονδήποτε τρόπο στην πράξη.

Τα παραπάνω αδικήματα θεωρούνται σε κάθε περίπτωση αυτόφωρα. Η έκδοση αμετάκλητης καταδικαστικής απόφασης γνωστοποιείται, με μέριμνα της αρμόδιας εισαγγελίας, στον Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, μέσα σε ένα (1) μήνα από την έκδοσή της. Ο τελευταίος υποχρεούται, μέσα σε ένα (1) μήνα από τη γνωστοποίηση της απόφασης, να αφαιρέσει την άδεια λειτουργίας του καταστήματος ή της επιχείρησης όπου τελέσθηκε το αδίκημα, για χρονικό διάστημα τουλάχιστον δώδεκα (12) μηνών, μπορεί δε, συνεκτιμώντας και τις εν γένει περιστάσεις, να προβεί στην οριστική αφαίρεση της άδειας λειτουργίας.

Για την απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που συμβάλλονται με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, απαιτείται και έγκριση της στρατιωτικής αρχής.
Για την απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που συμβάλλονται ή εποπτεύονται από το Υπουργείο Εξωτερικών, απαιτείται και έγκριση της αρμόδιας διεύθυνσης του Υπουργείου Εξωτερικών.
Οι εργοδότες οφείλουν να ενημερώνουν τις υπηρεσίες των οικείων αποκεντρωμένων διοικήσεων για οποιαδήποτε αλλαγή του καταλύματος του εποχιακού εργαζόμενου. Εάν κατά τη διάρκεια ελέγχων διαπιστωθεί ότι δεν έχει παρασχεθεί κατάλυμα κατάλληλο για διαμονή ή ότι το κατάλυμα που έχει παρασχεθεί δεν πληροί τις απαιτούμενες προδιαγραφές υγείας και ασφάλειας, αφενός επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο ύψους χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, αφετέρου ο εργοδότης αποκλείεται από τη δυνατότητα μετάκλησης εποχιακά εργαζόμενου για τα επόμενα πέντε (5) έτη.
Οι εργοδότες, οι οποίοι έχουν παραβεί τις υποχρεώσεις τους κατά τη διάρκεια προηγούμενης μετάκλησης για εποχιακούς εργαζόμενους, δεν μπορούν να υποβάλουν νέο αίτημα για μετάκληση πολίτη τρίτης χώρας πριν την πάροδο χρονικού διαστήματος τριών (3) ετών από την ημερομηνία διαπίστωσης της αρχικής παραβίασης. Αν ο εργοδότης έχει παραβεί τις υποχρεώσεις του κατά τα ανωτέρω, η αρμόδια υπηρεσία αλλοδαπών και μετανάστευσης ανακαλεί τη σχετική πράξη έγκρισης και ενημερώνει άμεσα την αρμόδια ελληνική προξενική αρχή για τις ενέργειές της.
Σε περίπτωση ανάκλησης της θεώρησης εισόδου για τον σκοπό της εποχιακής εργασίας για έναν από τους λόγους των υποπερ. αγ’, αδ’, αζ’ της περ. α’ της παρ. 8 του άρθρου 64, εφαρμόζονται τα άρθρα 81 έως 85 του ν. 4052/2012 και ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει αποζημίωση στον εποχιακό εργαζόμενο. Η ευθύνη καλύπτει όλες τις εκκρεμείς υποχρεώσεις που θα έπρεπε να έχει σεβαστεί ο εργοδότης, εάν δεν είχε ανακληθεί η θεώρηση εισόδου για τον σκοπό της εποχιακής απασχόλησης.
Εάν ο εργοδότης είναι υπεργολάβος, ο οποίος παραβίασε τις διατάξεις του παρόντος, και εφόσον ο κύριος εργολάβος και κάθε ενδιάμεσος υπεργολάβος δεν έχουν αναλάβει υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας, ο κύριος εργολάβος και κάθε ενδιάμεσος υπεργολάβος:

α) υπόκειται στις κυρώσεις των παρ. 8, 9 και 10,

β) καταβάλλει κάθε αποζημίωση που οφείλεται στον εποχιακά εργαζόμενο, σύμφωνα με την παρ. 10 του παρόντος και το άρθρο 85 του ν. 4052/2012,

γ) καταβάλλει κάθε καθυστερούμενη οφειλή προς τον εποχιακά εργαζόμενο, σύμφωνα με τα άρθρα 81 και 85 του ν. 4052/2012.

Ο εργοδότης οφείλει να διατηρεί τη σύμβαση εργασίας του άρθρου 63, υπογεγραμμένη από τον ίδιο και τον εργαζόμενο για πέντε (5) έτη από την ημερομηνία υπογραφής της και όταν διενεργείται έλεγχος να την επιδεικνύει στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα.

Άρθρο 24

Υποχρεώσεις ιδιωτών και υπαλλήλων – Κυρώσεις

Απαγορεύεται η εκμίσθωση ακινήτων σε πολίτη τρίτης χώρας που δεν έχει διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο που αναγνωρίζεται από διεθνείς συμβάσεις και ισχυρή θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής.
Στα πρόσωπα που παραβιάζουν την παρ. 1, επιβάλλεται, με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, χρηματικό πρόστιμο χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ.
Στα πρόσωπα που υποβάλλουν ανακριβείς δηλώσεις ή βεβαιώσεις που προβλέπονται στον νόμο αυτό και στις κατ’ εξουσιοδότηση εκδιδόμενες κανονιστικές πράξεις, καθώς και στους πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι κατέχουν άδεια διαμονής, παρέχουν όμως εξαρτημένη εργασία ή υπηρεσίες ή έργο ή ασκούν ανεξάρτητη οικονομική δραστηριότητα, χωρίς την απαιτούμενη, κατ’ αντιστοιχία, άδεια διαμονής ή έγκριση πρόσβασης στην αγορά εργασίας, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους εκατόν πενήντα (150) ευρώ.
Όποιος διευκολύνει την είσοδο στο ελληνικό έδαφος ή την έξοδο από αυτό πολίτη τρίτης χώρας, χωρίς να υποβληθεί στον έλεγχο που προβλέπεται στο άρθρο 5, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή τουλάχιστον είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ. Αν ο ανωτέρω ενήργησε από κερδοσκοπία ή κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια ή το έγκλημα τελείται από δύο (2) ή περισσότερους από κοινού, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή τουλάχιστον πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ.
Όποιος διευκολύνει την παράνομη διαμονή πολίτη τρίτης χώρας ή δυσχεραίνει τις έρευνες των αστυνομικών αρχών για εντοπισμό, σύλληψη και απέλασή του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και με χρηματική ποινή τουλάχιστον πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Αν ο ανωτέρω ενήργησε από κερδοσκοπία, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. Με τις ανωτέρω ποινές τιμωρείται και όποιος προσκαλεί πρόσωπα με «Επιχειρηματική Πρόσκληση» στην ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 7, με σκοπό την παραβίαση της μεταναστευτικής νομοθεσίας και των κείμενων ευρωπαϊκών διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν που αφορούν στην είσοδο και διαμονή πολιτών τρίτων χωρών.
Όποιος παράνομα κατέχει ή χρησιμοποιεί γνήσιο διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο άλλου προσώπου, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και με χρηματική ποινή τουλάχιστον τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και όποιος παρακρατεί διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο άλλου προσώπου ή αρνείται να παραδώσει τούτο στην αρμόδια υπηρεσία. Με την ίδια, επίσης, ποινή τιμωρείται όποιος κατέχει ή χρησιμοποιεί πλαστό διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο.
Ο υπεύθυνος γραφείου ταξιδιών ή μετανάστευσης ή οποιοσδήποτε άλλος υποβάλλει για λογαριασμό τρίτου στην αρμόδια αρχή δικαιολογητικά εκδόσεως ταξιδιωτικού εγγράφου, με στοιχεία που δεν ανταποκρίνονται στην ταυτότητα του προσώπου αυτού, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και με χρηματική ποινή τουλάχιστον δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και εκείνος, για λογαριασμό του οποίου υποβάλλονται τα δικαιολογητικά. Με απόφαση του οικείου Περιφερειάρχη επιβάλλεται και τρίμηνη αφαίρεση της άδειας λειτουργίας του γραφείου και, σε περίπτωση υποτροπής, οριστική αφαίρεση της άδειας αυτής.

Άρθρο 25

Υποχρεώσεις μεταφορέων – Κυρώσεις

Πλοίαρχοι ή κυβερνήτες πλοίου, πλωτού μέσου ή αεροπλάνου και οδηγοί κάθε είδους μεταφορικού μέσου που μεταφέρουν από το εξωτερικό στην Ελλάδα πολίτες τρίτων χωρών, που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στο ελληνικό έδαφος ή στους οποίους έχει απαγορευθεί η είσοδος για οποιαδήποτε αιτία, καθώς και αυτοί που τους παραλαμβάνουν από τα σημεία εισόδου, τα εξωτερικά ή εσωτερικά σύνορα, για να τους προωθήσουν στο εσωτερικό της χώρας ή στο έδαφος άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας ή διευκολύνουν τη μεταφορά τους ή εξασφαλίζουν σε αυτούς κατάλυμα για απόκρυψη, τιμωρούνται:

α. με κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή τριάντα χιλιάδων (30.000) έως εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ για κάθε μεταφερόμενο πρόσωπο,

β. με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή εξήντα χιλιάδων (60.000) έως εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ για κάθε μεταφερόμενο πρόσωπο, αν ο υπαίτιος ενεργεί από κερδοσκοπία, κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια ή είναι υπότροπος ή έχει την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου ή τουριστικού ή ναυτιλιακού ή ταξιδιωτικού πράκτορα ή αν δύο (2) ή περισσότεροι ενεργούν από κοινού,

γ. με κάθειρξη τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ετών και χρηματική ποινή τουλάχιστον διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ για κάθε μεταφερόμενο πρόσωπο, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο,

δ. με ισόβια κάθειρξη και χρηματική ποινή τουλάχιστον επτακοσίων χιλιάδων (700.000) ευρώ για κάθε μεταφερόμενο πρόσωπο, αν στην περ. γ΄ επήλθε θάνατος.

Πλοίαρχοι ή κυβερνήτες πλοίου, πλωτού μέσου ή αεροπλάνου και οδηγοί κάθε είδους μεταφορικού μέσου υποχρεούνται να μην δέχονται για μεταφορά πρόσωπα, τα οποία δεν είναι εφοδιασμένα με τα απαιτούμενα ταξιδιωτικά έγγραφα ή δεν έχουν υποστεί τον κανονικό αστυνομικό έλεγχο. Οι παραβάτες τιμωρούνται σύμφωνα με την παρ. 1. Η ανωτέρω αξιόποινη πράξη θεωρείται τετελεσμένη, προκειμένου μεν για θαλάσσια και εναέρια μεταφορικά μέσα, εφόσον το πρόσωπο που επιβιβάσθηκε λαθραία βρίσκεται μέσα σε αυτά κατά την έναρξη του ελέγχου από τα αρμόδια κρατικά όργανα προ του απόπλου ή της απογείωσης ή μετά τον απόπλου του πλοίου ή την απογείωση του αεροπλάνου, προκειμένου δε για άλλα μεταφορικά μέσα, εφόσον το πρόσωπο που αναχωρεί λαθραία βρίσκεται μέσα σε αυτά κατά τον τελευταίο έλεγχο εξόδου ή πλησίον των συνόρων. Οι κυρώσεις της παρ. 3 εφαρμόζονται και στα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρούσα.
Αεροπορικές ή ναυτιλιακές εταιρείες, καθώς και κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκτελεί οποιασδήποτε μορφής δημόσια μεταφορά ατόμων, υποχρεούνται να μην δέχονται για μεταφορά και να λαμβάνουν κάθε μέτρο που αποκλείει τη μεταφορά από το εξωτερικό στην Ελλάδα πολιτών τρίτων χωρών που: α) δεν είναι εφοδιασμένοι με τα απαραίτητα σε ισχύ διαβατήρια ή άλλα ταξιδιωτικά έγγραφα και θεώρηση εισόδου, όπου απαιτείται η λήψη τους πριν από την άφιξη των πολιτών τρίτων χωρών στη χώρα, εκτός αν ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 35 του Κανονισμού (ΕΚ) 810/2009 σε συνδυασμό με την περ. β` της παρ. 5 του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 ή β) κατέχουν διαβατήρια ή άλλα ταξιδιωτικά έγγραφα με εμφανείς ενδείξεις πλαστογράφησης ή παραποίησης. Με απόφαση της κατά τόπον αρμόδιας αεροπορικής αρχής επιβάλλεται στις αεροπορικές εταιρείες, καθώς και σε κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που μεταφέρει άτομα αεροπορικώς, τα οποία παραβαίνουν την παραπάνω υποχρέωση, χρηματικό πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ έως τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ για κάθε μεταφερόμενο πρόσωπο. Στις ναυτιλιακές εταιρείες, καθώς και σε κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκτελεί δημόσια μεταφορά ατόμων με πλωτό μέσο, το ανωτέρω πρόστιμο επιβάλλεται με απόφαση της αστυνομικής αρχής, η οποία είναι κατά τόπον αρμόδια για τη διενέργεια του ελέγχου των προσώπων που εισέρχονται στο ελληνικό έδαφος ή εξέρχονται από αυτό, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 5. Στις εταιρείες οδικών μεταφορών, καθώς και σε κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκτελεί δημόσια οδική μεταφορά ατόμων, το ανωτέρω πρόστιμο επιβάλλεται με απόφαση του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, στα διοικητικά όρια της οποίας έλαβε χώρα η παράβαση.

Σε περίπτωση υποτροπής εντός του ίδιου ημερολογιακού έτους, τα ανωτέρω πρόστιμα μπορεί να προσαυξάνονται στο διπλάσιο και πάντως όχι πέραν του ποσού των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ, με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου οργάνου. Τα παραπάνω πρόστιμα επιβάλλονται σε φυσικά πρόσωπα που εκτελούν οποιασδήποτε μορφής δημόσια μεταφορά ή αποκλειστικά στο νομικό πρόσωπο των ανωτέρω αεροπορικών ή ναυτιλιακών εταιρειών ή μεταφορέων και στα πρόσωπα της παρ. 1 του άρθρου 50 του ν. 4987/2022 (Α` 206), τα οποία ευθύνονται αλληλεγγύως. Το παραπάνω πρόστιμο δεν επιβάλλεται στα νομικά ή φυσικά πρόσωπα που αποδεικνύουν ότι έχουν λάβει επαρκή προληπτικά μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι επιβαίνοντες πολίτες τρίτων χωρών δεν εμπίπτουν στις περ. α` και β`. Ειδικότερα απαιτείται η λήψη των κατάλληλων μέτρων ενημέρωσης των επιβατών, πριν από την επιβίβασή τους, ως προς τα ταξιδιωτικά έγγραφα που απαιτούνται για τη νόμιμη είσοδό τους στην Ελλάδα, η καταχώρισή τους, κατά την επιβίβαση, με τα στοιχεία που φέρουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα, στους καταλόγους επιβατών και η κοινοποίηση των καταλόγων στις αρμόδιες αερολιμενικές, λιμενικές και τελωνειακές αρχές. Οι αποφάσεις επιβολής προστίμου της παρούσας υπόκεινται σε ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη αντίστοιχα, μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή τους. Σε περίπτωση μερικής ακύρωσης, επιβάλλεται πρόστιμο, όχι χαμηλότερο από το ήμισυ του ελάχιστου προβλεπόμενου.

Τα πρόσωπα που αναφέρονται στις παρ. 1, 2 και 3, καθώς και ταξιδιωτικά γραφεία και οι ιδιοκτήτες των μεταφορικών μέσων ευθύνονται εις ολόκληρον για τις δαπάνες διαβίωσης και τα έξοδα επαναπροώθησης των ανωτέρω προσώπων στο εξωτερικό. Την ίδια ευθύνη έχουν και όσοι εγγυήθηκαν τον επαναπατρισμό πολίτη τρίτης χώρας, αν παραβιάσθηκαν όροι εισόδου ή διαμονής του στη χώρα. Η διαδικασία βεβαίωσης και καταβολής του ανωτέρω προστίμου ενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων [ν. 4978/2022 (Α΄190)].
Τα πρόσωπα που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 ή οι ιδιοκτήτες των μεταφορικών μέσων ή οι αντιπρόσωποι αυτών στην Ελλάδα, υποχρεούνται αμέσως μετά την άφιξη του μεταφορικού μέσου να παραδίδουν στις υπηρεσίες του αστυνομικού ελέγχου διαβατηρίων δελτία άφιξης ή καταστάσεις των επιβατών που είναι πολίτες τρίτων χωρών, τους οποίους μεταφέρουν και προορίζουν για την Ελλάδα και αντίστροφα. Την ίδια υποχρέωση έχουν κατά την άφιξη αεροπλάνων μη τακτικών πτήσεων από τρίτες χώρες.
Οι ανωτέρω κυρώσεις δεν επιβάλλονται στις περιπτώσεις διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, της μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του διεθνούς δικαίου, καθώς και στις περιπτώσεις προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς, προς τον σκοπό της υπαγωγής στις διαδικασίες του άρθρου 83 του ν. 3386/2005 (Α΄212) ή του άρθρου 42 του ν. 4939/2022 (Α΄ 111) κατόπιν ενημέρωσης των αρμοδίων αστυνομικών και λιμενικών αρχών.
Το άρθρο 254 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας [ν. 4620/2019, (Α’ 122)] εφαρμόζεται και για τις αξιόποινες πράξεις που προβλέπονται από το άρθρο 27 και το παρόν άρθρο, ανεξάρτητα αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 187 και 187Α του Ποινικού Κώδικα.
Η προθεσμία για την άσκηση της έφεσης και η άσκησή της κατά της καταδικαστικής απόφασης για παραβάσεις του παρόντος άρθρου, καθώς και των παρ. 5, 6 και 8 του άρθρου 24, δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της απόφασης.
Για την εκδίκαση των κακουργημάτων που προβλέπονται στην παρ. 1, εκτός από αυτό της περ. δ΄, καθώς και στο άρθρο 24 αρμόδιο είναι το Μονομελές Εφετείο και εφαρμόζεται η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 309 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Περιουσία που αποτελεί προϊόν της εγκληματικής δραστηριότητας του παρόντος άρθρου, καθώς και των παρ. 5, 6 και 8 του άρθρου 24 ή που αποκτήθηκε με οποιονδήποτε τρόπο από προϊόν τέτοιας εγκληματικής δραστηριότητας ή περιουσία που χρησιμοποιήθηκε, εν όλω ή εν μέρει, ή προορίζονταν να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση της παραπάνω εγκληματικής δραστηριότητας κατάσχεται και μπορεί να δημευθεί με την καταδικαστική απόφαση, αν ανήκει στον αυτουργό ή σε οποιονδήποτε από τους συμμετόχους. Αν το δικαστήριο, αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτημα διαδίκου ή τρίτου, κρίνει ότι η δήμευση που θα επιβληθεί στον καταδικασθέντα θα αποστερήσει τον ίδιο ή τρίτους, ιδίως την οικογένειά του, από πράγμα που εξυπηρετεί τον αναγκαίο βιοπορισμό τους και ότι υπάρχει κίνδυνος να προκληθεί σε αυτούς υπέρμετρη και ανεπανόρθωτη βλάβη, δεν την επιβάλλει. Η απόδοση περιουσίας στον ιδιοκτήτη της γίνεται σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 310 και το άρθρο 373 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν η περιουσία ή το προϊόν κατά το πρώτο εδάφιο υπερβαίνει τις τέσσερις χιλιάδες (4.000) ευρώ και δεν είναι δυνατόν να κατασχεθεί, κατάσχονται και δημεύονται υπό τους όρους του ίδιου εδαφίου περιουσιακά στοιχεία ίσης αξίας προς εκείνη της προαναφερθείσας περιουσίας ή του προϊόντος.
Το παρόν άρθρο και οι παρ. 5, 6 και 8 του άρθρου 24 εφαρμόζονται και όταν οι προβλεπόμενες σε αυτά αξιόποινες πράξεις τελέσθηκαν στην αλλοδαπή από ημεδαπό ή αλλοδαπό ακόμη και αν αυτές δεν είναι αξιόποινες κατά τους νόμους της χώρας στην οποία τελέσθηκαν.

Σχόλια

14 Μαρτίου 2023, 09:45 | ΕΝΙΑΙΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Καταρχάς πρέπει να διασφαλιστεί ότι η εφαρμογή όλων των άρθρων θα εφαρμόζεται πανομοιότυπα σε ΟΛΕΣ τις Περιφέρειες και από ΟΛΟΥΣ τους υπαλλήλους.

1)Ψηφιακή υπογραφή.
Η ψηφιακή υπογραφή του εργοδότη δεν γίνεται αποδεκτή (έως τώρα) σε όλες τις περιφέρειες για το ίδιο ακριβώς θέμα.
Πρόταση: Να υπάρξει σαφής οδηγία να γίνεται ΔΕΚΤΗ η ψηφιακή υπογραφή του εργοδότη σε όλα τα ενυπόγραφα έντυπα (σύμβαση εργασίας, Υπ. Δηλώσεις, κτλ). Αλώστε το ίδιο το κράτος έχει κατοχυρώσει ως την πλέον αξιόπιστη επιλογή.

2) Παραλαβή εγγράφων.
Τα τμήματα αλλοδαπών σε ορισμένους νομούς απέχουν μεγάλη απόσταση κλάδους απασχόλησης και δεν υπάρχει λόγος να χάνονται χρήματα και εργατοώρες στις πολύωρες μετακινήσεις
Πρόταση. Η εκκριτικές (κ.α.) αποφάσεις να διατίθενται μέσω της θυρίδας του εργοδότη (στον λογαριασμό που διαθέτει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα όπου και έκανε τη διαδικασία μετάκλησης)
14 Μαρτίου 2023, 08:40 | International Rescue Committee Hellas (IRC)

Μόνιμος Σύνδεσμος

ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ

• Το προτεινόμενο νομοσχέδιο υπό τον τίτλο «Κώδικας Μετανάστευσης», που δημοσιεύθηκε στις 7 Μαρτίου 2023 από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου είναι μία αναγκαία και απαραίτητη κωδικοποίηση των διαφορετικών νόμων σχετικά με το καθεστώς των μεταναστών/τριών και δικαιούχων/αιτούντων/ουσών διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα.
• Ωστόσο, διαπιστώνεται η παντελής έλλειψη αντιμετώπισης του κενού στο νομικό καθεστώς που αντιμετωπίζουν τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα, πριν και μετά την ενηλικίωσή τους. Πιο συγκεκριμένα, παρότι προβλέπεται η δυνατότητα απόκτησης άδειας διαμονής δεκαετούς διάρκειας για ενήλικους πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς που εισήλθαν στην Ελλάδα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι προϋποθέσεις δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα. Δεν υπάρχει ουσιαστικά πλαίσιο προστασίας και ορατότητας των ασυνόδευτων παιδιών που είτε αιτούνται άσυλο και δεν έχουν λάβει οριστικό τίτλο διαμονής, είτε μένουν τελεσίδικα εκτός συστήματος ασύλου, των οποίων δηλαδή το αίτημα διεθνούς προστασίας απορρίπτεται, όντας ανήλικοι/ες, σε αντίθεση με το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού που πρέπει να οδηγεί τις αποφάσεις όλων των δημόσιων αρχών, αλλά και τις δημόσιες τοποθετήσεις των αρμοδίων οργάνων.

ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΤ’ΑΡΘΡΟΝ
Άρθρο 3:
Παρ. 3ζ: Να απαλειφθεί το εδάφιο ζ, καθώς δίχως αιτιολόγηση το καθεστώς επικουρικής προστασίας δε θεωρείται οριστικός τίτλος νόμιμης διαμονής στον υπό ψήφιση Κώδικα Μετανάστευσης.

Άρθρο 5:
Παρ.1: Στο σημείο «νομοθετημένα σημεία συνοριακής διέλευσης» πρέπει να προστεθεί και να προβλεφθεί ως εξαίρεση η κατάσταση έκτακτης ανάγκης/ανωτέρας βίας που συντρέχει σε περιπτώσεις ναυαγίων και σε περιπτώσεις προσώπων που βρίσκονται υπό διωγμό για τους προβλεπόμενους λόγους από τη Σύμβαση της Γενεύης και του Πρωτοκόλλου, σύμφωνα με τις επιταγές του διεθνούς δικαίου.

Άρθρο 13:
Παρ. 2: Είναι προβληματική η διακοπή της άδειας διαμονής των ανήλικων τέκνων, καθώς αντιστρατεύεται την προστασία και το βέλτιστο συμφέρον των ανηλίκων. Πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για την ομαλή συνέχιση απόλαυσης των δικαιωμάτων και πρόσβασης σε αυτά καθ’όλη την περίοδο μέχρι τη λήψη αποτυπωμάτων και ανανέωση της άδειας. Πρέπει επίσης να οριστεί το ελάχιστο και το μέγιστο δυνατό χρονικό διάστημα μέχρι την επαναφορά της άδειας διαμονής στα παιδιά.
14 Μαρτίου 2023, 08:27 | ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΑΟΥΣΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

– Άρθρο 9, περ. στστ «ανθρωπιστικοί λόγοι», να μειωθεί ο απαιτούμενος χρόνος από 7 σε 5 έτη.
– Άρθρο 9, περ. ηβ ενδιαφέρουσα και θετική η προσθήκη κατηγορίας άδειας διαμονής μακράς διάρκειας για όσους έχουν προϋποθέσεις ιθαγένειας εκτός γλωσσομάθειας.
– Άρθρο 15, στην πρόβλεψη για μη χορήγηση ή ανάκληση άδειας εφόσον ο αιτών δεν ανταποκριθεί σε αίτημα για υποβολή συμπληρωματικών δικαιολογητικών να προστεθεί ρύθμιση σύμφωνα με την οποία οι υπηρεσίες θα έχουν δικαίωμα απαίτησης των συμπληρωματικών δικαιολογητικών ΑΠΑΞ, όχι δηλαδή επανειλημμένες φορές και εντελώς καταχρηστικά, όπως πράττουν ορισμένες ΔΑΜ. Δηλαδή να γίνεται επισταμένος έλεγχος φακέλου και αμέσως μετά, μία και μόνο φορά, να ζητούνται συμπληρωματικά.
– Άρθρο 18, παρ.2 να διευκρινιστεί ότι η ασφαλιστική κάλυψη δεν αφορά όλο το χρονικό διάστημα της άδειας διαμονής, όπως αναζητούν ορισμένες ΔΑΜ και απορρίπτουν σωρηδόν αιτήματα και μάλιστα συγκεκριμένων κατηγοριών (μελών οικογενειών ελλήνων, 2ης γενιάς κ.λπ.), στηριζόμενες μάλιστα στην παρωχημένη σχετική ΥΑ του 2014 (η οποία φυσικά πρέπει ταυτόχρονα να καταργηθεί).
14 Μαρτίου 2023, 08:52 | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 25

Το άρθρο 25 επαναλαμβάνει τις διατάξεις του ισχύοντος άρθρου 30 του ν. 4251/2014. Οι διατάξεις αυτές αποσκοπούν στην ποινική τιμωρία της διακίνησης ανθρώπων προβλέποντας μεταξύ άλλων την επιβολή ποινής κάθειρξης μέχρι 10 έτη και χρηματική ποινή έως 30.000 ευρώ ανά μεταφερόμενο (για τη βασική μορφή του αδικήματος) σε «πλοίαρχο[υς] ή κυβερνήτες πλοίου, πλωτού μέσου ή αεροπλάνου και οδηγο[ύς] κάθε είδους μεταφορικού μέσου» που μεταφέρουν πολίτες τρίτων χωρών που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου.

Η εξάρθρωση του επιχειρηματικού μοντέλου των εγκληματικών οργανώσεων που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των μεταναστών, η αντιμετώπιση του διεθνικού εγκλήματος όσο και η ποινική τιμωρία των δραστών αποτελεί ένα από τα πλέον κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζει το ποινικό δίκαιο, αποτυπώνεται δε τόσο σε πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε Διεθνείς Συμβάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες έχουν κυρωθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Η εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της εθνικής νομοθεσίας, παρά την πρόβλεψη ρήτρας μη επιβολής κυρώσεων στις περιπτώσεις που ορίζονται στην παράγραφο 6, έχει καταδείξει ότι αδυνατεί να διαχωρίσει μεταξύ των μελών εγκληματικών οργανώσεων διακίνησης ανθρώπων και προσώπων που π.χ. αναγκάστηκαν να οδηγήσουν πλοιάριο προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους και τη ζωή των συνεπιβατών τους. Επιπλέον δε και λόγω του εξοντωτικού πλαισίου ποινής που προβλέπεται καθώς επίσης και της απαγόρευσης ανασταλτικού αποτελέσματος της έφεσης, το 2022 τα πρόσωπα που κρατούνταν σε ελληνικές φυλακές με αυτήν την κατηγορία/καταδίκη αναφέρονται ως η δεύτερη πολυπληθέστερη ομάδα ή 1 στους 5 κρατούμενους σε ελληνική φυλακή.

Θα πρέπει να επανεξεταστεί το πλαίσιο ποινής που προβλέπεται στο άρθρο 25(1) με βάση την αρχή της αναλογικότητας, να καταργηθεί η εκ του νόμου μη χορήγηση ανασταλτικού αποτελέσματος στην έφεση (παρ. 8) σύμφωνα με τις εγγυήσεις του άρθρου 6 (2) ΕΣΔΑ και να διασφαλισθεί η μη εφαρμογή της διάταξης εις βάρος προσφύγων και μεταναστών που δεν εμπλέκονται στα εγκληματικά δίκτυα διακίνησης.
14 Μαρτίου 2023, 08:00 | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 24(5)

Το προβλεπόμενο στο α’ εδάφιο του προτεινόμενου άρθρου 24(5), το οποίο επαναλαμβάνει τη διάταξη του άρθρου 29(5) ν. 4251/2014, όπως ισχύει, αδίκημα της διευκόλυνσης παράνομης διαμονής πολίτη τρίτης χώρας υπό την αυτοτελή του μορφή, ήτοι χωρίς να συντρέχουν οι όροι της πρόθεσης δυσχέρανσης των ερευνών των αστυνομικών αρχών για εντοπισμό, σύλληψη και απέλαση του παράνομα διαμένοντος πολίτη τρίτης χώρας ή της τέλεσης του αδικήματος από κερδοσκοπία, είναι αντίθετο στην άρθρο 1 παρ. 1β της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ. Σύμφωνα με αυτή «Τα κράτη μέλη θεσπίζουν ενδεδειγμένες κυρώσεις: .. β) κατά παντός, όστις, για κερδοσκοπικούς λόγους, εκ προθέσεως βοηθά πρόσωπο, το οποίο δεν είναι υπήκοος κράτους μέλους, προκειμένου να διαμείνει στο έδαφος κράτους μέλους, κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας του εν λόγω κράτους σχετικά με τη διαμονή των αλλοδαπών», βλ. κατά αντιπαραβολή τη διάταξη του άρθρου 1 παρ.1 α της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ.

Επιπλέον, η πρόβλεψη αδικήματος διευκόλυνσης αδίκημα της διευκόλυνσης παράνομης διαμονής πολίτη τρίτης χώρας υπό την αυτοτελή του μορφή είναι αντίθετη προς το άρθρο 2 του Συντάγματος περί σεβασμού της αξίας του ανθρώπου, σε συνδυασμό με το άρθρο 5 του Συντάγματος περί ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και συμμετοχή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, καθώς και με το άρθρο 9 του Συντάγματος που προστατεύει την κατοικία του κάθε προσώπου όσο και την ιδιωτική και οικογενειακή του ζωή, όπως και με το άρθρο 25 του Συντάγματος που επιτάσσει την αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου και την υποχρέωση του Κράτους για τη διασφάλιση της ανεμπόδιστης και αποτελεσματικής άσκησης των δικαιωμάτων του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου, όσο και ως κρατική επιταγή που δύναται να αξιώνει από τους πολίτες του την αρχή της κοινωνικής αλληλεγγύης. Όπως έχει ήδη κριθεί «αν δεν προκύπτει σκοπός αποκρύψεως του αλλοδαπού με την παραπάνω έννοια, η παροχή χώρου διαμονής με τη μορφή της φιλοξενίας δεν πραγματώνει την ποινική υπόσταση του ως άνω εγκλήματος […] τιμώρηση της φιλοξενίας είναι αδιανόητη, το δε δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής του συντρόφου που κάποιος θέλει να συγκατοικήσει μαζί του ή να τον φιλοξενήσει αποτελεί εκδήλωση του ατομικού δικαιώματος της ελευθερίας, που τυγχάνει της απολύτου συνταγματικής προστασίας, κατ` άρθρ. 5 παρ. 2 του Συντ. 1975 και έκφραση του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου, που αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας, σύμφωνα με το άρθρ. 2 παρ. 1 του αυτού Συντάγματος» (ΒουλΣυμβΠλημΛαρ 306/1993 Αρμ 1993 σ. 763, βλ. συναφώς και ΑΠ 252/2000 ΠοινΧρ 2000 σ. 785), βλ. επίσης υπ’ αριθμ. 2018-717/718 QPC Απόφαση του Γαλλικού Συνταγματικού Συμβουλίου (6 Ιουλίου 2018), με την οποία κρίθηκε ότι η δυνατότητα παροχής βοήθειας σε ανθρώπους, για ανθρωπιστικούς σκοπούς, απορρέει από τη συνταγματική αρχή της αδελφοσύνης, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς των εν λόγω ατόμων στη χώρα.
14 Μαρτίου 2023, 08:18 | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 24(4)

Η διάταξη επαναλαμβάνει τη διάταξη του άρθρου 29 (4) του ν. 4251/2014, όπως ισχύει, προβλέποντας το αδίκημα της διευκόλυνσης εισόδου ή εξόδου από το ελληνικό έδαφος και επιβαρυντική περίπτωση την εκ κερδοσκοπίας τέλεσης της πράξης. Θα πρέπει να εισαχθεί εξαίρεση από την εφαρμογή ποινικών κυρώσεων για το βασικό αδίκημα του α’ εδαφίου του προτεινόμενου άρθρου 24 (4) (ήτοι εφόσον δεν τελείται από κερδοσκοπία), σε περίπτωση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, σύμφωνα με το άρθρο 2 της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ.

Συγκεκριμένα, το ζήτημα της ποινικοποίησης της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου ρυθμίζεται ήδη από το Δίκαιο της Ένωσης (Οδηγία 2002/90/ΕΚ). Το ενωσιακό Δίκαιο πράγματι υιοθέτησε ευρύτερη πρόβλεψη για την ποινικοποίηση της υποβοήθησης παράνομης εισόδου στη χώρα, από αυτήν την οποία πρόκρινε η Διεθνής Σύμβαση για την αντιμετώπιση του Οργανωμένου Εγκλήματος (γνωστή ως Σύμβαση Παλέρμo). Έτσι η νομοθεσία της ΕΕ τιμωρεί κάθε εκ προθέσεως υποβοήθηση, ανεξάρτητα από το κίνητρο αυτής (άρθρο 1(1) Οδηγία 2002/90/ΕΚ) , ενώ η Σύμβαση του Παλέρμο απαιτούσε ρητά οικονομικό ή υλικό όφελος. Η Οδηγία προέβλεψε όμως ρητά ότι τα κράτη μέλη μπορούν να μην επιβάλλουν κυρώσεις όταν ο σκοπός είναι η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας (άρθρο 2 Οδηγία 2002/90/ΕΚ).

Το 2018 με ψήφισμα του το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2018/2769 (RSP)), κάλεσε τα κράτη μέλη «να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την εξαίρεση της ανθρωπιστικής βοήθειας που προβλέπεται στην οδηγία για την υποβοήθηση».
Τον Οκτώβριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνοντας «ένα όλο και πιο δύσκολο περιβάλλον για τις ΜΚΟ και τα άτομα κατά την παροχή βοήθειας σε μετανάστες, καθώς και κατά τη διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα» και το γεγονός ότι «οι ενέργειες που πραγματοποιούνται για ανθρωπιστικούς σκοπούς ποινικοποιούνται όλο και περισσότερο από το 2015 και μετά», έκρινε ότι «απαιτούνται κατευθυντήριες γραμμές για την ερμηνεία της οδηγίας για την υποβοήθηση, ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια ως προς το πεδίο εφαρμογής της».

Στις Κατευθυντήριες Οδηγίες, η Επιτροπή «υπενθυμίζοντας ότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν αποσκοπεί στην ποινικοποίηση της ανθρωπιστικής βοήθειας» καλεί τα Κράτη Μέλη να κάνουν χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 της οδηγίας για την υποβοήθηση (ανθρωπιστική ρήτρα), που επιτρέπει την εξαίρεση από την ποινικοποίηση των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται για σκοπούς ανθρωπιστικής βοήθειας. Μεταξύ των καλών πρακτικών η Επιτροπή καταγράφει τη νομοθεσία Κράτους Μέλους που προβλέπει π.χ. «ρητές εξαιρέσεις για: την υποβοήθηση της εισόδου για τη διάσωση ζωών, την πρόληψη τραυματισμών, την παροχή επείγουσας ιατρικής και ανθρωπιστικής βοήθειας». Τον Ιανουάριο του 2023, η αρμόδια Ευρωπαία Επιτροπός σε ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο σημείωσε συναφώς «η γνήσια ανθρωπιστική βοήθεια δεν πρέπει να ποινικοποιείται. Αυτό που πρέπει να ποινικοποιηθεί, είναι η διευκόλυνση της παράνομης εισόδου ή εξόδου από τα σύνορα για χρήματα, για κέρδος».
Εν όψει των ανωτέρω, σε συμμόρφωση με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες της Επιτροπής και λαμβάνοντας υπόψη το σκοπό της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ, θα πρέπει να προστεθεί εδάφιο το οποίο να εξαιρεί την εφαρμογή της διάταξης σε ότι αφορά το βασικό αδίκημα (ήτοι εφόσον το αδίκημα δεν τελείται από κερδοσκοπία), σε περίπτωση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας.
14 Μαρτίου 2023, 08:28 | ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Το προτεινόμενο σχέδιο Κώδικα Μετανάστευσης, που δημοσιοποιήθηκε στις 7 Μαρτίου 2023, χωρίς να διασφαλιστεί επαρκής χρόνος για δημόσια διαβούλευση, περιέχει σειρά προβληματικών διατάξεων οι οποίες θα πρέπει να τύχουν περαιτέρω επεξεργασίας ή/και να απαλειφθούν.

Επισημαίνονται μεταξύ άλλων:

– οι τιθέμενοι δυσανάλογοι περιορισμοί για την απόκτηση άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, οι οποίοι δημιουργούν προϋποθέσεις ένας σημαντικός αριθμός προσώπων οι οποίοι έχουν εδραιώσει ισχυρούς βιοτικούς δεσμούς στην Ελλάδα να αποκλειστούν από τη δυνατότητα νόμιμης διαμονή στη χώρα (άρθρο 134(4-γ)),

– η αναμόρφωση του πρώην άρθρου 19Α του Κώδικα Μετανάστευσης, έτσι ώστε πλέον για σειρά περιπτώσεων αδειών διαμονής για λόγους ανθρωπιστικής φύσεως, η σχετική υποχρέωση χορήγησης της Διοίκησης, να μετατρέπεται σε δυνατότητα χορήγησης κατά απόλυτη διακριτική ευχέρεια του αρμόδιου Υπουργού, άδειας διαμονής κατά περίπτωση/ad hoc κατά τη χαρακτηριστική νέα διάταξη του προτεινόμενου Κώδικα, και μάλιστα για την περίπτωση ιδιαίτερα ευάλωτων πολίτων τρίτων χωρών (θύματα εγκλημάτων με ρατσιστικά χαρακτηριστικά, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, θύματα εργατικών ατυχημάτων κτλ) (άρθρο 134(1)),

– η απουσία οιασδήποτε ρύθμισης για την προστασία των ασυνόδευτων παιδιών το αίτημα διεθνούς προστασίας των οποίων έχει απορριφθεί και η εξαιρετικά προβληματική και πλήρως αναποτελεσματική ρύθμιση για τα ασυνόδευτα παιδιά που ενηλικιώθηκαν (άρθρο 162),

– η εισαγωγή υψηλών παραβόλων, μεταξύ άλλων, για την αίτηση/ανανέωση άδειας διαμονής δικαιούχου διεθνούς προστασίας (αναγνωρισμένοι πρόσφυγες/δικαιούχοι επικουρικής προστασίας), η οποία παρακωλύει την πρόσβαση σε έγγραφα για τους αναγνωρισμένους δικαιούχους διεθνούς προστασίας όπως αυτή προβλέπεται μεταξύ άλλων από την Σύμβασης της Γενεύης και το Δίκαιο της Ένωσης (άρθρα 165-166 και 172).
14 Μαρτίου 2023, 02:13 | HIAS ΕΛΛΑΔΟΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

παρότι και ο εν ισχύ Ν 4251/2014 και αντιστοίχως Ν 3386/2005 – όπως και το παρόν Σχέδιο Νόμου – εξαιρούν, εξ ορισμού από το πεδίο εφαρμογής τους τα πρόσωπα που εμπίπτουν στις προστατευτικές διατάξεις της διεθνούς προστασίας, περιλαμβάνουν διατάξεις οι οποίες εφαρμόζονται ιδιαίτερα επαχθώς σε βάρος τους από την ελληνική διοίκηση αλλά και από τη δικαστική αρχή χωρίς εξαίρεση, και ως εκ τούτου πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς προστασίας αντιμετωπίζονται ως παράτυποι αλλοδαποί, στους οποίους και επιβάλλονται εξαιρετικά αυστηρές κυρώσεις εν σχέσει με την είσοδο ή/και παραμονή τους στη χώρα.h Σύμβαση της Γενεύης του 1951 «περί του καθεστώτος των προσφύγων» προέβλεψε ένα ειδικό, εξαιρετικό καθεστώς υπέρ των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, αναγνωρίζοντας την ανάγκη προστασίας τους από τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω της κατάστασης ανάγκης στην οποία βρίσκονται. Γι’ αυτό και τους εξαίρεσε από την επιβολή κυρώσεων λόγω παράτυπης εισόδου στο έδαφός τους, κατοχυρώνοντας ταυτόχρονα την ρητή απαγόρευση απομάκρυνσή τους. Έτσι, οι διατάξεις του αρ. 33, παρ. 1 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του αρ. 31 παρ. 1 της Σύμβασης της Γενεύης, συνθέτουν ένα ασφαλές πλέγμα προστασίας υπέρ των προσώπων που την έχουν ανάγκη και την δικαιούνται, γιατί η ζωή ή/και η ελευθερία τους κινδυνεύουν στη χώρα τους.
Δέον επισημανθεί ότι τα αρ. 3, περ. β΄ και 14, παρ. 1 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν προβλέπουν την εφαρμογή των διατάξεών του υπό τη ρητή επιφύλαξη του διεθνούς και ενωσιακού νομοθετικού πλαισίου για τη διεθνή προστασία.

Για τον λόγο αυτό, η HIAS ΕΛΛΑΔΟΣ συνιστά να εισαχθεί ρητή διάταξη, ως άρθρο 5 – και να αριθμηθούν αντιστοίχως οι ακόλουθες αυτής – στην αρχή του Κεφ. Β΄ ως εξής:

(νέο) Άρθρο 5 – Δικαίωμα πρόσβασης στη διεθνή προστασία: Οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου τελούν υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της Σύμβασης της Γενεύης όπως ορίζεται στο άρθρο 1, περ. α΄ του ν. 4939/2022 (Α΄ 111), της αρχής της μη επαναπροώθησης και του δικαιώματος υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με το άρθρο 18 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα άρθρα 69 και 73 του ν. 4939/2022.
14 Μαρτίου 2023, 01:34 | HIAS ΕΛΛΑΔΟΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Αναφορικά με το άρ. 25
Πραγματικός σκοπός και αναπόσπαστο στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος της διακίνησης μεταναστών είναι η προσπόριση οικονομικού ή άλλου υλικού κέρδους, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του ΟΗΕ κατά της λαθραίας διακίνησης μεταναστών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής, 2020/C 323/01, 1η Οκτωβρίου 2020, σκ. 2.1), ενώ προβλέπεται και στο αρ. 1, παρ. 1, περ. β΄ της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ για την υποβοήθηση της παράνομης εισόδου και διαμονής, αναφορικά με την υποβοήθηση της παράνομης διαμονής.

Τόσο ο εν ισχύ Ν 4251/2014 όσο και το αρ. 25, παρ. 1 του Σχεδίου διατηρούν την ευρεία ποινικοποίηση των πράξεων της μεταφοράς από το εξωτερικό στην Ελλάδα, της παραλαβής από σημεία εισόδου, τα εξωτερικά ή εσωτερικά σύνορα με σκοπό την προώθηση στο εσωτερικό της χώρας ή σε άλλο κράτος, της διευκόλυνσης της μεταφοράς ή της εξασφάλισης καταλύματος για απόκρυψη, χωρίς να απαιτείται να ενεργεί ο μεταφορέας από κερδοσκοπία – η τελευταία αποτελεί στοιχείο του διακεκριμένου εγκλήματος της περ. β΄ της διάταξης. Η ως άνω διατύπωση υπερβαίνει τα όρια του Πρωτοκόλλου του ΟΗΕ αλλά και της Οδηγίας για την υποβοήθηση, οδηγεί, δε, στην άδικη επιβολή ποινικών κυρώσεων σε βάρος ανθρώπων οι οποίοι δρουν με πολιτικά ή κοινωνικά κίνητρα και οι οποίοι δεν αποτελούν αντικείμενο των ρυθμίσεων του Πρωτοκόλλου.

Για τον λόγο αυτό, η HIAS ΕΛΛΑΔΟΣ συνιστά να εισαχθεί η «κερδοσκοπία» ως απαραίτητο στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος του αρ. 25, παρ. 1 σε άπασες τις μορφές του:

1. Πλοίαρχοι ή κυβερνήτες πλοίου, πλωτού μέσου ή αεροπλάνου και οδηγοί κάθε είδους
μεταφορικού μέσου που, ενεργώντας από κερδοσκοπία, μεταφέρουν από το εξωτερικό στην Ελλάδα πολίτες τρίτων χωρών, που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στο ελληνικό έδαφος ή στους οποίους έχει απαγορευθεί η είσοδος για οποιαδήποτε αιτία, καθώς και αυτοί που τους παραλαμβάνουν από τα σημεία εισόδου, τα εξωτερικά ή εσωτερικά σύνορα, για να τους προωθήσουν στο εσωτερικό της χώρας ή στο έδαφος άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας ή διευκολύνουν τη μεταφορά τους ή εξασφαλίζουν σε αυτούς κατάλυμα για απόκρυψη, τιμωρούνται:

Εξαίρεση ανθρωπιστικής βοήθειας: άρθρο 25, παρ. 6

Ο ενωσιακός νομοθέτης του αρ. 1, παρ. 2 της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ για την υποβοήθηση της παράνομης εισόδου και διαμονής προβλέπει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να θεσπίζουν «την μη επιβολή κυρώσεων… εφόσον η συμπεριφορά αυτή αποσκοπεί στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο συγκεκριμένο πρόσωπο». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρινίζει, σε πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές της, ότι «το άρθρο 1 της οδηγίας για την υποβοήθηση πρέπει να ερμηνεύεται ως εξής: i) η ανθρωπιστική βοήθεια που προβλέπεται από τον νόμο δεν μπορεί και δεν πρέπει να ποινικοποιείται», καλεί, δε, το σύνολο των κρατών μελών να μεταφέρουν πλήρως το αρ. 1, παρ. 2 της Οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής, 2020/C 323/01, 1η Οκτωβρίου 2020, σκ. 4 και 5).

Το Σχέδιο Νόμου διατηρεί στο αρ. 25 τις τρέχουσες διατάξεις του Ν 4251/2014 για τις ποινικές κυρώσεις σε βαθμό κακουργήματος για τη μεταφορά στην Ελλάδα, την παραλαβή σε σημεία εισόδου, τη διευκόλυνση μεταφοράς ή την εξασφάλιση καταλύματος σε πρόσωπα που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στη χώρα και για τη μεταφορά. Η παρ. 6 της διάταξης διατηρεί την εν ισχύ εξαίρεση από τις ανωτέρω κυρώσεις «στις περιπτώσεις διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, της μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του διεθνούς δικαίου, καθώς και στις περιπτώσεις προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς, προς τον σκοπό της υπαγωγής στις διαδικασίες του άρθρου 83 του ν. 3386/2005 (Α΄212) ή του άρθρου 42 του ν. 4939/2022 (Α΄ 111) κατόπιν ενημέρωσης των αρμοδίων αστυνομικών και λιμενικών αρχών.»

Ωστόσο, η διάταξη έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανεπαρκής εν τοις πράγμασι για την αποφυγή της άδικης ποινικοποίησης ή/και επιβολής άδικων κυρώσεων στους παρέχοντες ανθρωπιστική βοήθεια σε ανθρώπους που φτάνουν στην ελληνική επικράτεια προς αναζήτηση διεθνούς προστασίας, με πληθώρα ποινικών διώξεων στις οποίες ακόμη και οι ίδιοι οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως «κοινοί εγκληματίες» με βάση τις διατάξεις περί ευθύνης μεταφορέων, αντιμετωπίζοντας σοβαρές κατηγορίες που συνεπάγονται καταδίκες εκατοντάδων ετών, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ούτε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή/και οι ιδιαίτερες συνθήκες στις οποίες βρίσκονται και, σε κάθε περίπτωση προβλέπονται από το διεθνές, το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο για την απαλλαγή τους από τα σχετικά αδικήματα και ποινές (Ενδεικτικά, RSA, «Μια ακόμη αθωωτική απόφαση καταδεικνύει τις δραματικές συνέπειες της ποινικοποίησης των προσφύγων που εισέρχονται στο έδαφος της ΕΕ», 3 Ιουνίου 2022, https://bit.ly/3l3c5rW, Στο Νησί, «Καταδίκασαν αγωνιστές της Δημοκρατίας στην Τουρκία ως…. διακινητές!», 12 Απριλίου 2022, https://bit.ly/3mC1Mve). Αυστηρή κριτική κατά της ισχύουσας διάταξης του Ν 4251/2014 έχει προσφάτως ασκηθεί και από τις Ειδικές Διαδικασίες του ΟΗΕ (Ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «Statement on preliminary observations and recommendations following official visit to Greece», 22 Ιουνίου 2022, https://bit.ly/3LrIO55).

Πρώτον, η εξαίρεση στο αρ. 25, παρ. 6 είναι κατά πολύ στενότερη της διάταξης του αρ. 1, παρ. 2 της Οδηγίας για την υποβοήθηση, καθώς αποκλείει τις μορφές ανθρωπιστικής βοήθειας πέραν της «διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα», της «μεταφοράς» και της «προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς». Τέτοια βοήθεια δύναται να αποτελεί, ενδεικτικά, η παροχή νερού και τροφή σε νεοαφιχθέντες πρόσφυγες που επιθυμούσαν να καταθέσουν αίτηση διεθνούς προστασίας, για την οποία έχουν ασκηθεί αδίκως σχετικές ποινικές διώξεις (Αυγή, «Χίος / Αθωώθηκε ο πρόσφυγας που έδωσε νερό και τροφή σε συνανθρώπους του», 16 Ιουνίου 2022, https://bit.ly/3FaIofi).

Δεύτερον, καθ’ό μέρος εφαρμόζεται αυστηρά στην περίπτωση της «μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του διεθνούς δικαίου», η διατύπωση της εξαίρεσης οδηγεί σε πιθανή άδικη ποινικοποίηση όσων καλούνται, με βάση περιοριστικές και εσφαλμένες ερμηνείες, να αποδείξουν ότι, κατά τον χρόνο παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, οι υπερ ών παρέχεται εμπίπτουν στο καθεστώς της διεθνούς προστασίας πριν καν κατατεθεί και εξεταστεί το αίτημα ασύλου τους ενώπιον των Αρμόδιων Αρχών Παραλαβής του αρ. 1, περ. ιζ΄ του Κώδικα Ασύλου. Μία τέτοια ερμηνεία αντίκειται, ωστόσο, στις επιταγές του διεθνούς αλλά και ενωσιακού δικαίου κατά πρόσφατη μάλιστα κρίση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην C-821/19 Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, εφόσον «δεν είναι δυνατόν να αναμένεται από τα πρόσωπα που παρέχουν συνδρομή στους αιτούντες άσυλο, ανεξαρτήτως της ιδιότητας με την οποία παρεμβαίνουν, να ασκούν παρόμοιο έλεγχο προτού μπορέσουν να βοηθήσουν υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή να υποβάλει ή να καταθέσει αίτηση ασύλου. Εξάλλου, ενδέχεται να είναι δύσκολο για τους αιτούντες άσυλο να προβάλουν, ήδη από το στάδιο της υποβολής ή της κατάθεσης της αιτήσεώς τους, τα κρίσιμα στοιχεία στα οποία θα μπορούσε να θεμελιωθεί το δικαίωμά τους να υπαχθούν στο καθεστώς του πρόσφυγα.» (ΔΕΕ C-821/19 Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, 16 Νοεμβρίου 2021, σκ. 129-130).

Επομένως, η ρητή αναφορά στην εξαίρεση υπέρ προσώπων «που χρήζουν διεθνούς προστασίας» πρέπει να συμπληρωθεί και να περιλάβει και πρόσωπα που χρήζουν και άλλων μορφών προστασίας, όπως π.χ. πρόσωπα με προβλήματα υγείας, τραυματίες, ανήλικοι κ.α.

Τρίτον, στην ελληνική έννομη τάξη, οι παράτυπα εισερχόμενοι ή διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς υπάγονται ανεξαιρέτως σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης και μεταφέρονται αμελλητί στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και τις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) της επικράτειας με μέριμνα των αστυνομικών και λιμενικών αρχών, κατά τα αρ. 38 επ. του Κώδικα Ασύλου – και όχι πλέον το αρ. 83 Ν 3386/2005 (ΦΕΚ Α΄ 212/23.08.2005). Επισημαίνεται, δε, ρητώς από την Ελληνική Αστυνομία ότι «το σύνολο -σχεδόν- των εισερχομένων αλλοδαπών στη χώρα μας κατά τη διαδικασία της υποδοχής και ταυτοποίησης υποβάλλει αίτηση χορήγησης ασύλου» (Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας, Απάντηση σε κοινοβουλευτική ερώτηση, 7017/4/25899-γ΄, 16 Μαρτίου 2022, https://bit.ly/3LilM02), καταλείποντας ελάχιστο περιθώριο αμφιβολίας ως προς τη βούληση των εισερχομένων να καταθέσουν αίτηση διεθνούς προστασίας ενώπιον των Αρμόδιων Αρχών Παραλαβής. Το αρ. 25, παρ. 6 πρέπει, λοιπόν, να παραπέμπει όχι μόνο στο αρ. 42 του Κώδικα Ασύλου, που αφορά την παραπομπή των αιτούντων άσυλο από την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΥπΥΤ) στην Υπηρεσία Ασύλου, αλλά στα αρ. 38 επ. του Κώδικα Ασύλου που αφορούν το σύνολο της διαδικασίας υποδοχής και ταυτοποίησης και ιδίως την υποχρέωση των αρχών να οδηγούν τους παράτυπα εισερχόμενους ή διαμένοντες στην ελληνική επικράτεια σε ΚΥΤ και ΚΕΔ.

Για τους λόγους αυτούς, η HIAS ΕΛΛΑΔΟΣ συνιστά την τροποποίηση του αρ. 25, παρ. 6 ως εξής:

6. Δεν συντρέχει η συνδρομή των αξιόποινων πράξεων του παρόντος άρθρου και οι ανωτέρω κυρώσεις δεν επιβάλλονται σε περιπτώσεις παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας και ιδίως της διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, της μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του Διεθνούς δικαίου ή άλλων μορφών ειδικής προστασίας και συνδρομής, καθώς και στις περιπτώσεις της μεταφοράς ή προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς, προς τον σκοπό της υπαγωγής στις διαδικασίες των άρθρων 38 έως 46 του ν. 4939/2022 (Α΄ 111) κατόπιν ενημέρωσης των αρμοδίων αστυνομικών και λιμενικών αρχών.
13 Μαρτίου 2023, 23:13 | Μαυρόχη Ειρήνη-Ιωσηφίνα

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 8 παρ ε:

“ Οι πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν στη χώρα για λοιπούς λόγους ασφαλίζονται σε ιδιωτικούς ασφαλιστικούς φορείς, εφόσον δεν υπάρχει υγειονομική κάλυψη στην Ελλάδα από φορέα της αλλοδαπής».

Εισάγεται νέος όρος «λοιποί λόγοι» διαμονής στη χώρα, που μας προκαλεί σύγχυση. Παρακαλούμε να αναφερθούν ακριβώς οι κατηγορίες αδειών διαμονής για τις οποίες οι ΥΤΧ μπορούν να ασφαλίζονται σε ιδιωτικούς ασφαλιστικούς φορείς.

Άρθρο 9

1. «θβ. άδειες διαμονής του/της συμβίου µε τον/την οποίο/α ο πολίτης της Ένωσης έχει σταθερή σχέση, δεόντως αποδεδειγµένη (άδεια διαμονής τύπου «Ν.2»)»

Αναφέρεστε στον ορισμό λζβ. του αρ. 4 «ο/η συμβίος με τον/την οποίο/α ο/η Έλληνας/Ελληνίδα πολίτης έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον αυτό καταρτίστηκε στην Ελλάδα ή ενώπιον ελληνικής προξενικής αρχής» ή η σταθερή σχέση δεόντως αποδεδειγµένη που προβλέπεται εδώ είναι κάτι διαφορετικό;

Παρακαλούμε για διευκρινήσεις.

2. Στο άρθρο υπάρχουν δύο ια., δύο ιβ., δύο ιγ, και δύο ιδ. Μπορεί να διορθωθεί για να μην δημιουργείται σύγχυση;

Άρθρο 10, Παρ. 8 β) Βεβαίωση υποβολής αίτησης:

Εφόσον παρέχεται κάθε χρόνο η δυνατότητα στους YTX/κατόχους της βεβαίωσης να ταξιδέψουν στην χώρα καταγωγής (όπως ισχύει μέχρι και σήμερα) και επειδή έχει παρατηρηθεί πολλάκις είτε στα σημεία transit εντός του χώρου Σένγκεν, κατά την μετάβαση στην χώρα καταγωγής ή κατά την είσοδο/έξοδο των ΥΤΧ στις/από τις χώρες καταγωγής οι βεβαιώσεις αυτές να μην γίνονται αποδεκτές, με αποτέλεσμα να επιβάλλονται πρόστιμα και άλλες διοικητικές κυρώσεις ακόμη και να απαγορεύεται η επιστροφή των αιτούντων στην Ελλάδα, παρακαλούμε όπως προβείτε σε βελτίωση των παρεχόμενων βεβαιώσεων:

1. με τη δυνατότητα έκδοσης τους από την πλατφόρμα εναλλακτικά και στην αγγλική γλώσσα,
2. εισαγωγή QRcode,
3. επίσημη ενημέρωση των αρχών ελέγχου τουλάχιστον εντός του χώρου Σένγκεν,
4. Να προβλεφθεί upload φωτογραφίας του ΥΤΧ στην αρχική χορήγηση.

Άρθρο 17, παρ. 1, εδ. β

Κατά την παραλαβή της άδειας μέσω πληρεξουσίων δικηγόρων να γίνεται δεκτή για όλες τις κατηγορίες αδειών, η προσκόμιση επικυρωμένου αντιγράφου του διαβατηρίου, όπως γίνεται κατά την κατάθεση της αίτησης μέσω πληρεξουσίου. Εξάλλου ο ΥΤΧ έχει ήδη προσκομίσει ενώπιον των αρχών και επιδείξει το πρωτότυπο διαβατήριο του κατά τη λήψη των βιομετρικών. Είναι ακατανόητη η εμμονή των Αποκεντρωμένων να ζητούν επίδειξη του πρωτότυπου διαβατηρίου.

Άρθρο 19, Παρ. 3

Η εν λόγω διάταξη είναι διατυπωμένη λάθος καθώς υπάρχουν χώρες που εξαιρούνται από αυτή την υποχρέωση. Προτείνεται κατά τη γνώμη μας ορθότερα:
«Τα δημόσια έγγραφα που έχουν εκδοθεί από αλλοδαπές αρχές, τα οποία απαιτούνται από τις διατάξεις του παρόντος, είναι επικυρωμένα με την επισημείωση της Σύμβασης της Χάγης ή φέρουν επικύρωση του γνήσιου της υπογραφής του αλλοδαπού οργάνου από την ελληνική προξενική αρχή ή το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, όπου αυτή απαιτείται».

Άρθρο 25, Παρ. 3
Υποχρεώσεις μεταφορέων – Κυρώσεις

Να συμπληρωθεί:

Αεροπορικές ή ναυτιλιακές εταιρείες, καθώς και κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκτελεί οποιασδήποτε μορφής δημόσια μεταφορά ατόμων, υποχρεούνται να μην δέχονται για μεταφορά και να λαμβάνουν κάθε μέτρο που αποκλείει τη μεταφορά από το εξωτερικό στην Ελλάδα πολιτών τρίτων χωρών που: α) δεν είναι εφοδιασμένοι με τα απαραίτητα σε ισχύ διαβατήρια ή άλλα ταξιδιωτικά έγγραφα και θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής ή βεβαίωση υποβολής αίτησης για αρχική ή για ανανέωση άδειας διαμονής..»
13 Μαρτίου 2023, 23:20 | Μαυρόχη Ειρήνη-Ιωσηφίνα

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 4
«ξστ. διαμένει εκτός του εδάφους της ΕΕ και διενεργείται από επιχείρηση εγκατεστημένη εκτός της ΕΕ»

Παρακαλούμε να διευκρινιστεί εάν περιλαμβάνονται και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ), εάν ναι ορθότερο όπως συμπληρωθεί.

νδ. «οι σπουδές που απαιτήθηκαν για την απόκτηση των προσόντων αυτών διήρκεσαν τουλάχιστον τρία (3) έτη και αντιστοιχούν τουλάχιστον στο επίπεδο 6 της ταξινόμησης ISCED 2011 ή, κατά περίπτωση, στο επίπεδο 6 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων (ΕΠΕΠ)».

Ελπίζουμε πέραν από την προσκόμιση του τίτλου, την υπαγωγή στο αντίστοιχο επίπεδο ταξινόμησης να την κάνει η αρμόδια υπηρεσία αυτεπαγγέλτως και να μην απαιτηθεί περαιτέρω απόδειξη από τους αιτούντες.

Άρθρο 7

παρ. 7 «Η εθνική θεώρηση εισόδου εκδίδεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για ένα (1) έτος, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε άλλο σημείο του νόμου ΚΑΙ εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις του Κανονισμού 810/2009 και προσκομίζονται τα κατά περίπτωση προβλεπόμενα δικαιολογητικά της απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 178».

Παρακαλούμε να διορθωθεί ως άνω καθώς έχει παρατηρηθεί τα προξενικά γραφεία να εκδίδουν παρανόμως και παρατύπως εθνικές θεωρήσεις με διάρκεια μικρότερη του ενός έτους (πλην των περιπτώσεων που εμπίπτουν στο άρθρο 18 του Ν. 4251/2014) με αποτέλεσμα να περιορίζεται η μετακίνηση των αιτούντων μέχρι την έκδοση της άδειας διαμονής, υπό το πρίσμα των προβλημάτων (κατωτέρω) με τις βεβαιώσεις υποβολής.
13 Μαρτίου 2023, 22:36 | ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 8: Γενικές προϋποθέσεις διαμονής.
«γ) να μην θεωρούνται απειλή για τη δημόσια τάξη, τη δημόσια ασφάλεια ή τις διεθνείς σχέσεις, και να μην είναι καταχωρισμένοι ως ανεπιθύμητοι στις εθνικές βάσεις δεδομένων για σοβαρούς λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας για χρονική διάρκεια πέραν της πενταετίας.»

Δεδομένου ότι η χρονική διάρκεια των καταχωρήσεων καθορίζεται από το αποφασίζον όργανο ως κατωτέρω:
-για μη τήρηση του Εθνικού Δικαίου ως προς την είσοδο, διαμονή και εργασία, δεν υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη,
-για τέλεση αξιόποινων πράξεων (λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας) , από πέντε (5) έως δέκα (10) έτη, ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα τους.

θεωρώ ότι η διατύπωση του άρθρου 8 γ θα πρέπει να έχει ως εξής: «και να μην είναι καταχωρισμένοι ως ανεπιθύμητοι στις εθνικές βάσεις δεδομένων για σοβαρούς λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας για χρονική διάρκεια από πέντε έτη και άνω». Διαφορετικά θα μπορούσε απλά να αφαιρεθεί η φράση «για χρονική διάρκεια πέραν της πενταετίας».
13 Μαρτίου 2023, 22:15 | Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

Μόνιμος Σύνδεσμος

ΑΡΘΡΟ 25

1) Κερδοσκοπία: άρθρο 25, παρ. 1

Πραγματικός σκοπός και αναπόσπαστο στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος της διακίνησης μεταναστών είναι η προσπόριση οικονομικού ή άλλου υλικού κέρδους, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του ΟΗΕ κατά της λαθραίας διακίνησης μεταναστών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής, 2020/C 323/01, 1η Οκτωβρίου 2020, σκ. 2.1), ενώ προβλέπεται και στο αρ. 1, παρ. 1, περ. β΄ της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ για την υποβοήθηση της παράνομης εισόδου και διαμονής, αναφορικά με την υποβοήθηση της παράνομης διαμονής.

Τόσο ο εν ισχύ Ν 4251/2014 όσο και το αρ. 25, παρ. 1 του Σχεδίου διατηρούν την ευρεία ποινικοποίηση των πράξεων της μεταφοράς από το εξωτερικό στην Ελλάδα, της παραλαβής από σημεία εισόδου, τα εξωτερικά ή εσωτερικά σύνορα με σκοπό την προώθηση στο εσωτερικό της χώρας ή σε άλλο κράτος, της διευκόλυνσης της μεταφοράς ή της εξασφάλισης καταλύματος για απόκρυψη, χωρίς να απαιτείται να ενεργεί ο μεταφορέας από κερδοσκοπία – η τελευταία αποτελεί στοιχείο του διακεκριμένου εγκλήματος της περ. β΄ της διάταξης. Η ως άνω διατύπωση υπερβαίνει τα όρια του Πρωτοκόλλου του ΟΗΕ αλλά και της Οδηγίας για την υποβοήθηση, οδηγεί, δε, στην άδικη επιβολή ποινικών κυρώσεων σε βάρος ανθρώπων οι οποίοι δρουν με πολιτικά ή κοινωνικά κίνητρα και οι οποίοι δεν αποτελούν αντικείμενο των ρυθμίσεων του Πρωτοκόλλου.

Για τον λόγο αυτό, η RSA συνιστά να εισαχθεί η «κερδοσκοπία» ως απαραίτητο στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος του αρ. 25, παρ. 1 σε άπασες τις μορφές του:

1. Πλοίαρχοι ή κυβερνήτες πλοίου, πλωτού μέσου ή αεροπλάνου και οδηγοί κάθε είδους
μεταφορικού μέσου που, ενεργώντας από κερδοσκοπία, μεταφέρουν από το εξωτερικό στην Ελλάδα πολίτες τρίτων χωρών, που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στο ελληνικό έδαφος ή στους οποίους έχει απαγορευθεί η είσοδος για οποιαδήποτε αιτία, καθώς και αυτοί που τους παραλαμβάνουν από τα σημεία εισόδου, τα εξωτερικά ή εσωτερικά σύνορα, για να τους προωθήσουν στο εσωτερικό της χώρας ή στο έδαφος άλλου κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας ή διευκολύνουν τη μεταφορά τους ή εξασφαλίζουν σε αυτούς κατάλυμα για απόκρυψη, τιμωρούνται:

2) Εξαίρεση ανθρωπιστικής βοήθειας: άρθρο 25, παρ. 6

Ο ενωσιακός νομοθέτης του αρ. 1, παρ. 2 της Οδηγίας 2002/90/ΕΚ για την υποβοήθηση της παράνομης εισόδου και διαμονής προβλέπει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να θεσπίζουν «την μη επιβολή κυρώσεων… εφόσον η συμπεριφορά αυτή αποσκοπεί στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στο συγκεκριμένο πρόσωπο». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρινίζει, σε πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές της, ότι «το άρθρο 1 της οδηγίας για την υποβοήθηση πρέπει να ερμηνεύεται ως εξής: i) η ανθρωπιστική βοήθεια που προβλέπεται από τον νόμο δεν μπορεί και δεν πρέπει να ποινικοποιείται», καλεί, δε, το σύνολο των κρατών μελών να μεταφέρουν πλήρως το αρ. 1, παρ. 2 της Οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τον ορισμό και την πρόληψη της υποβοήθησης της παράνομης εισόδου, διέλευσης και διαμονής, 2020/C 323/01, 1η Οκτωβρίου 2020, σκ. 4 και 5).

Το Σχέδιο Νόμου διατηρεί στο αρ. 25 τις τρέχουσες διατάξεις του Ν 4251/2014 για τις ποινικές κυρώσεις σε βαθμό κακουργήματος για τη μεταφορά στην Ελλάδα, την παραλαβή σε σημεία εισόδου, τη διευκόλυνση μεταφοράς ή την εξασφάλιση καταλύματος σε πρόσωπα που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου στη χώρα και για τη μεταφορά. Η παρ. 6 της διάταξης διατηρεί την εν ισχύ εξαίρεση από τις ανωτέρω κυρώσεις «στις περιπτώσεις διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, της μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του διεθνούς δικαίου, καθώς και στις περιπτώσεις προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς, προς τον σκοπό της υπαγωγής στις διαδικασίες του άρθρου 83 του ν. 3386/2005 (Α΄212) ή του άρθρου 42 του ν. 4939/2022 (Α΄ 111) κατόπιν ενημέρωσης των αρμοδίων αστυνομικών και λιμενικών αρχών.»

Ωστόσο, η διάταξη έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανεπαρκής εν τοις πράγμασι για την αποφυγή της άδικης ποινικοποίησης ή/και επιβολής άδικων κυρώσεων στους παρέχοντες ανθρωπιστική βοήθεια σε ανθρώπους που φτάνουν στην ελληνική επικράτεια προς αναζήτηση διεθνούς προστασίας, με πληθώρα ποινικών διώξεων στις οποίες ακόμη και οι ίδιοι οι πρόσφυγες αντιμετωπίζονται ως «κοινοί εγκληματίες» με βάση τις διατάξεις περί ευθύνης μεταφορέων, αντιμετωπίζοντας σοβαρές κατηγορίες που συνεπάγονται καταδίκες εκατοντάδων ετών, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ούτε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή/και οι ιδιαίτερες συνθήκες στις οποίες βρίσκονται και, σε κάθε περίπτωση προβλέπονται από το διεθνές, το ενωσιακό και το εθνικό δίκαιο για την απαλλαγή τους από τα σχετικά αδικήματα και ποινές (Ενδεικτικά, RSA, «Μια ακόμη αθωωτική απόφαση καταδεικνύει τις δραματικές συνέπειες της ποινικοποίησης των προσφύγων που εισέρχονται στο έδαφος της ΕΕ», 3 Ιουνίου 2022, https://bit.ly/3l3c5rW, Στο Νησί, «Καταδίκασαν αγωνιστές της Δημοκρατίας στην Τουρκία ως…. διακινητές!», 12 Απριλίου 2022, https://bit.ly/3mC1Mve). Αυστηρή κριτική κατά της ισχύουσας διάταξης του Ν 4251/2014 έχει προσφάτως ασκηθεί και από τις Ειδικές Διαδικασίες του ΟΗΕ (Ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τους υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «Statement on preliminary observations and recommendations following official visit to Greece», 22 Ιουνίου 2022, https://bit.ly/3LrIO55).

Πρώτον, η εξαίρεση στο αρ. 25, παρ. 6 είναι κατά πολύ στενότερη της διάταξης του αρ. 1, παρ. 2 της Οδηγίας για την υποβοήθηση, καθώς αποκλείει τις μορφές ανθρωπιστικής βοήθειας πέραν της «διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα», της «μεταφοράς» και της «προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς». Τέτοια βοήθεια δύναται να αποτελεί, ενδεικτικά, η παροχή νερού και τροφή σε νεοαφιχθέντες πρόσφυγες που επιθυμούσαν να καταθέσουν αίτηση διεθνούς προστασίας, για την οποία έχουν ασκηθεί αδίκως σχετικές ποινικές διώξεις (Αυγή, «Χίος / Αθωώθηκε ο πρόσφυγας που έδωσε νερό και τροφή σε συνανθρώπους του», 16 Ιουνίου 2022, https://bit.ly/3FaIofi).

Δεύτερον, καθ’ό μέρος εφαρμόζεται αυστηρά στην περίπτωση της «μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του διεθνούς δικαίου», η διατύπωση της εξαίρεσης οδηγεί σε πιθανή άδικη ποινικοποίηση όσων καλούνται, με βάση περιοριστικές και εσφαλμένες ερμηνείες, να αποδείξουν ότι, κατά τον χρόνο παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, οι υπερ ών παρέχεται εμπίπτουν στο καθεστώς της διεθνούς προστασίας πριν καν κατατεθεί και εξεταστεί το αίτημα ασύλου τους ενώπιον των Αρμόδιων Αρχών Παραλαβής του αρ. 1, περ. ιζ΄ του Κώδικα Ασύλου. Μία τέτοια ερμηνεία αντίκειται, ωστόσο, στις επιταγές του διεθνούς αλλά και ενωσιακού δικαίου κατά πρόσφατη μάλιστα κρίση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) στην C-821/19 Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, εφόσον «δεν είναι δυνατόν να αναμένεται από τα πρόσωπα που παρέχουν συνδρομή στους αιτούντες άσυλο, ανεξαρτήτως της ιδιότητας με την οποία παρεμβαίνουν, να ασκούν παρόμοιο έλεγχο προτού μπορέσουν να βοηθήσουν υπήκοο τρίτης χώρας ή ανιθαγενή να υποβάλει ή να καταθέσει αίτηση ασύλου. Εξάλλου, ενδέχεται να είναι δύσκολο για τους αιτούντες άσυλο να προβάλουν, ήδη από το στάδιο της υποβολής ή της κατάθεσης της αιτήσεώς τους, τα κρίσιμα στοιχεία στα οποία θα μπορούσε να θεμελιωθεί το δικαίωμά τους να υπαχθούν στο καθεστώς του πρόσφυγα.» (ΔΕΕ C-821/19 Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, 16 Νοεμβρίου 2021, σκ. 129-130).

Επομένως, η ρητή αναφορά στην εξαίρεση υπέρ προσώπων «που χρήζουν διεθνούς προστασίας» πρέπει να συμπληρωθεί και να περιλάβει και πρόσωπα που χρήζουν και άλλων μορφών προστασίας, όπως π.χ. πρόσωπα με προβλήματα υγείας, τραυματίες, ανήλικοι κ.α.

Τρίτον, στην ελληνική έννομη τάξη, οι παράτυπα εισερχόμενοι ή διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς υπάγονται ανεξαιρέτως σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης και μεταφέρονται αμελλητί στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) και τις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) της επικράτειας με μέριμνα των αστυνομικών και λιμενικών αρχών, κατά τα αρ. 38 επ. του Κώδικα Ασύλου – και όχι πλέον το αρ. 83 Ν 3386/2005 (ΦΕΚ Α΄ 212/23.08.2005). Επισημαίνεται, δε, ρητώς από την Ελληνική Αστυνομία ότι «το σύνολο -σχεδόν- των εισερχομένων αλλοδαπών στη χώρα μας κατά τη διαδικασία της υποδοχής και ταυτοποίησης υποβάλλει αίτηση χορήγησης ασύλου» (Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας, Απάντηση σε κοινοβουλευτική ερώτηση, 7017/4/25899-γ΄, 16 Μαρτίου 2022, https://bit.ly/3LilM02), καταλείποντας ελάχιστο περιθώριο αμφιβολίας ως προς τη βούληση των εισερχομένων να καταθέσουν αίτηση διεθνούς προστασίας ενώπιον των Αρμόδιων Αρχών Παραλαβής. Το αρ. 25, παρ. 6 πρέπει, λοιπόν, να παραπέμπει όχι μόνο στο αρ. 42 του Κώδικα Ασύλου, που αφορά την παραπομπή των αιτούντων άσυλο από την Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΥπΥΤ) στην Υπηρεσία Ασύλου, αλλά στα αρ. 38 επ. του Κώδικα Ασύλου που αφορούν το σύνολο της διαδικασίας υποδοχής και ταυτοποίησης και ιδίως την υποχρέωση των αρχών να οδηγούν τους παράτυπα εισερχόμενους ή διαμένοντες στην ελληνική επικράτεια σε ΚΥΤ και ΚΕΔ.

Για τους λόγους αυτούς, η RSA συνιστά την τροποποίηση του αρ. 25, παρ. 6 ως εξής:

6. Δεν συντρέχει η συνδρομή των αξιόποινων πράξεων του παρόντος άρθρου και οι ανωτέρω κυρώσεις δεν επιβάλλονται σε περιπτώσεις παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας και ιδίως της διάσωσης ανθρώπων στη θάλασσα, της μεταφοράς ανθρώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας κατά τις επιταγές του Διεθνούς δικαίου ή άλλων μορφών ειδικής προστασίας και συνδρομής, καθώς και στις περιπτώσεις της μεταφοράς ή προώθησης στο εσωτερικό της χώρας ή διευκόλυνσης της μεταφοράς, προς τον σκοπό της υπαγωγής στις διαδικασίες των άρθρων 38 έως 46 του ν. 4939/2022 (Α΄ 111) κατόπιν ενημέρωσης των αρμοδίων αστυνομικών και λιμενικών αρχών.
13 Μαρτίου 2023, 22:44 | Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

Μόνιμος Σύνδεσμος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

Η αρχή της μη επαναπροώθησης, όπως διατυπώνεται στο αρ. 33, παρ. 1 της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 «περί του καθεστώτος των προσφύγων» συνιστά αναμφίβολα τη βάση του διεθνούς προσφυγικού δικαίου, καθώς αποτελεί την ουσιαστικότερη δέσμευση που ανέλαβαν τα κράτη μέλη της Σύμβασης του 1951 υπέρ των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο προστασίας της. Τα πρόσωπα αυτά προστατεύονται από επαναπροώθηση, απέλαση αλλά και οποιαδήποτε απομάκρυνση και μετάβασή τους σε χώρα όπου κινδυνεύει η ζωή και η ελευθερία τους. Προκύπτει, δε, σαφώς από το κείμενο της Σύμβασης ότι, σύμφωνα με την αρχή της μη επαναπροώθησης προστατεύεται όχι μόνο ο νομίμως διαμένων, δηλαδή ο αναγνωρισμένος πρόσφυγας – ο οποίος προστατεύεται ούτως ή άλλως από τις διατάξεις του άρθρου 32, παρ. 1 της Σύμβασης – ή ο καταγεγραμμένος αιτών άσυλο, αλλά, κυρίως, από το άρθρο 33, παρ. 1 προστατεύεται ο παράτυπα εισερχόμενος ή/και διαμένων. Η κατοχύρωση, κατά απόλυτο τρόπο και χωρίς εξαιρέσεις, της αρχής της μη επαναπροώθησης στα σημαντικότερα διεθνή κείμενα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, έχει συμβάλει αποτελεσματικά στην προστασία προσώπων από οποιαδήποτε πράξη απομάκρυνσής τους σε έδαφος χώρας όπου κινδυνεύουν να υποστούν παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους (Άρθρο 3 Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων, άρθρο 3 ΕΣΔΑ, άρθρο 19, παρ. 2 ΧΘΔ, άρθρο 7 ΔΣΑΠΔ, άρθρο ΙΙ.3 Αφρικανικής Σύμβασης για την Προστασία των Προσφύγων, άρθρο 22 Αμερικάνικης Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, παρ. 5 Μέρους ΙΙΙ Διακύρηξης της Καρθαγένης, κ.ά.). Η υποχρέωση σεβασμού της αρχής της μη επαναπροώθησης αποτυπώνεται και στα καταστατικά κείμενα της ΕΕ ενώ διατρέχει το ενωσιακό δίκαιο. Περαιτέρω, η Σύμβαση της Γενεύης του 1951 «περί του καθεστώτος των προσφύγων» προέβλεψε ένα ειδικό, εξαιρετικό καθεστώς υπέρ των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, αναγνωρίζοντας την ανάγκη προστασίας τους από τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω της κατάστασης ανάγκης στην οποία βρίσκονται. Γι’ αυτό και τους εξαίρεσε από την επιβολή κυρώσεων λόγω παράτυπης εισόδου στο έδαφός τους, κατοχυρώνοντας ταυτόχρονα την ρητή απαγόρευση απομάκρυνσή τους. Έτσι, οι διατάξεις του αρ. 33, παρ. 1 σε συνδυασμό με τις διατάξεις του αρ. 31 παρ. 1 της Σύμβασης της Γενεύης, συνθέτουν ένα ασφαλές πλέγμα προστασίας υπέρ των προσώπων που την έχουν ανάγκη και την δικαιούνται, γιατί η ζωή ή/και η ελευθερία τους κινδυνεύουν στη χώρα τους.

Δέον επισημανθεί ότι τα αρ. 3, περ. β΄ και 14, παρ. 1 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν προβλέπουν την εφαρμογή των διατάξεών του υπό τη ρητή επιφύλαξη του διεθνούς και ενωσιακού νομοθετικού πλαισίου για τη διεθνή προστασία.

Ωστόσο παρότι και ο εν ισχύ Ν 4251/2014 και αντιστοίχως Ν 3386/2005 – όπως και το παρόν Σχέδιο Νόμου – εξαιρούν, εξ ορισμού από το πεδίο εφαρμογής τους τα πρόσωπα που εμπίπτουν στις προστατευτικές διατάξεις της διεθνούς προστασίας, περιλαμβάνουν διατάξεις οι οποίες εφαρμόζονται ιδιαίτερα επαχθώς σε βάρος τους από την ελληνική διοίκηση αλλά και από τη δικαστική αρχή χωρίς εξαίρεση, και ως εκ τούτου πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς προστασίας αντιμετωπίζονται ως παράτυποι αλλοδαποί, στους οποίους και επιβάλλονται εξαιρετικά αυστηρές κυρώσεις εν σχέσει με την είσοδο ή/και παραμονή τους στη χώρα.

Για τον λόγο αυτό, η RSA συνιστά να εισαχθεί ρητή διάταξη, ως άρθρο 5 – και να αριθμηθούν αντιστοίχως οι ακόλουθες αυτής – στην αρχή του Κεφ. Β΄ ως εξής:

(νέο) Άρθρο 5 – Δικαίωμα πρόσβασης στη διεθνή προστασία: Οι διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου τελούν υπό την επιφύλαξη των διατάξεων της Σύμβασης της Γενεύης όπως ορίζεται στο άρθρο 1, περ. α΄ του ν. 4939/2022 (Α΄ 111), της αρχής της μη επαναπροώθησης και του δικαιώματος υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας σύμφωνα με το άρθρο 18 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα άρθρα 69 και 73 του ν. 4939/2022.
13 Μαρτίου 2023, 22:17 | Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)

Μόνιμος Σύνδεσμος

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Καίτοι μετρά συνολικά 180 άρθρα, το Σχέδιο Νόμου τέθηκε σε διαβούλευση συντετμημένης διάρκειας μίας εβδομάδας, κατά αναιτιολόγητη παρέκκλιση από τον γενικό κανόνα των δύο εβδομάδων που προβλέπει ο νόμος (Άρθρο 61, παρ. 2 Ν 4622/2019, ΦΕΚ Α΄ 133/07.08.2019), χωρίς να προβάλλονται ή να προκύπτουν «επαρκώς τεκμηριωμένοι λόγοι» για την εν λόγω σύντμηση. Επίσης, δεν παρασχέθηκε από το επισπεύδον Υπουργείο η δυνατότητα «κατ’άρθρον σχολιασμού» του νομοσχεδίου (Άρθρο 61, παρ. 2 Ν 4622/2019), αλλά μόνο σχολιασμού κατά μέρος, με ορισμένα μέρη αυτού να περιλαμβάνουν έως και σαράντα άρθρα, περιορίζοντας έτσι σημαντικά την αποτελεσματική συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων στη διαβούλευση και τη συμπερίληψη των απόψεών τους στο έργο του νομοθέτη. Η πρακτική του επισπεύδοντος Υπουργείου συνιστά νέο παράδειγμα της χρόνιας κακονομίας στη νομοθετική διαδικασία, την οποία κατήγγειλε, μεταξύ άλλων ζητημάτων του κράτους δικαίου, η Επιτροπή Δημοσίων Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την ολοκλήρωση αποστολής της στην Ελλάδα την περασμένη εβδομάδα (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, «MEPs concerned by threats to EU values in Greece», 8 Μαρτίου 2023 https://bit.ly/3Jdb3l1)

Όπως και ο εν ισχύ Κώδικας Μετανάστευσης (Ν 4251/2014, ΦΕΚ Α΄ 80/01.04.2014), το αρ. 3, παρ. 3, περ. ε ΄ και στ΄ του Σχεδίου Νόμου αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κώδικα τους δικαιούχους διεθνούς και προσωρινής προστασίας, με εξαίρεση τους υπαγόμενους στις διατάξεις της «μπλε κάρτας» και του καθεστώτος επί μακρόν διαμενόντων, καθώς και τους αιτούντες αυτή, με εξαίρεση τους ενηλίκους που εισήλθαν στη χώρα ως ασυνόδευτοι ανήλικοι. Η, δε, περ. ζ΄ της ίδιας παραγράφου πρέπει να διαγραφεί ως περιττώς εισαχθείσα στο κείμενο, εφόσον η «διεθνής προστασία» ήδη περικλείει το «καθεστώς επικουρικής προστασίας» σύμφωνα με το αρ. 4, περ. ζ΄ του ίδιου Σχεδίου Νόμου.

Η εξαίρεση των προσώπων που εμπίπτουν στη διεθνή και προσωρινή προστασία από τον Κώδικα Μετανάστευσης δικαιολογείται ενόψει της αναλυτικής ρύθμισης των οικείων καθεστώτων εντός του προσφάτως κυρωθέντος Κώδικα Ασύλου (Ν 4939/2022, ΦΕΚ Α΄ 111/10.06.2022). Ωστόσο, σε εμφανή αντινομία με τα ανωτέρω όρια του πεδίου εφαρμογής του Κώδικα Μετανάστευσης, το Σχέδιο Νόμου ρυθμίζει μία σειρά από ζητήματα που αφορούν τους δικαιούχους διεθνούς και προσωρινής προστασίας, όπως οι άδειες διαμονής στα αρ. 165-167, με κίνδυνο επικάλυψης και αντινομίας προς τις ισχύουσες ρυθμίσεις του Κώδικα Ασύλου. Παραλείπει, παράλληλα, τη συμπερίληψη και επικαιροποίηση έτερων ρυθμίσεων όπως η οικογενειακή επανένωση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, καθώς δεν μεταφέρει τις σχετικές διατάξεις του ΠΔ 131/2006 (ΦΕΚ Α΄ 143/13.07.2006), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με το αρ. 139, παρ. 3 Ν 4251/2014.
13 Μαρτίου 2023, 22:37 | Αλβανική Κοινότητα στην Ελλάδα

Μόνιμος Σύνδεσμος

Προτείνουμε να τεθεί χρονικός περιορισμός, για παράδειγμα 2 έως 3 μήνες, από την κατάθεση του εκάστοτε αιτήματος, ώστε εντός αυτής της προθεσμίας να έχει εκδοθεί και η αντίστοιχη άδεια διαμονής.
13 Μαρτίου 2023, 21:02 | Χρήστος Σπύρου

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στο άρθρο 22 παρ. 2 «Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων», περιορίζεται ο χρόνος αναγνώρισης τέκνου με συμβ. Πράξη από τρία (3) έτη σε ένα (1). Γιατί θα πρέπει να μειωθεί ο χρόνος από 3 σε 1;
13 Μαρτίου 2023, 21:19 | ΔΙΟΤΙΜΑ | ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΑ ΕΜΦΥΛΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Από την επιχειρούμενη νομοθετική μεταρρύθμιση απουσιάζει εντελώς -για άλλη μια φορά- η διάσταση του φύλου καθώς και η αξιολόγηση των επιπτώσεων της νέας νομοθεσίας ως προς τις γυναίκες και εν γένει όλα τα άτομα που βιώνουν έμφυλη βία, οποιασδήποτε μορφής. Επίσης, στο σύνολο του σχεδίου νόμου, απουσιάζει, όπως πάντα, η χρήση και των δύο (2) γραμματικών γενών, παρά το γεγονός ότι αφορά μικτούς πληθυσμούς και όχι μόνον άνδρες.

ΕΙΔΙΚOΤΕΡΑ

Αρ.4
Στο παραπάνω άρθρο, όπου συγκαταλέγονται οι ορισμοί, απουσιάζει στον ορισμό του «πρόσφυγα» η κατάσταση της δίωξης λόγω φύλου, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού ενώ δεν μπορεί αυτή η έλλειψη να υποκατασταθεί υπό την ένταξη των παραπάνω στην ευρύτερη κατηγορία της «συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα». Προτείνουμε την ειδική αναφορά και συμπερίληψη των παραπάνω καταστάσεων.

Αρ. 9
Στο παραπάνω άρθρο εισάγεται η περίπτωση «στα», σύμφωνα με την οποία τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας κατατάσσονται συλλήβδην μαζί με άλλες, σοβαρές, ομολογουμένως, περιπτώσεις, στην ίδια κατηγορία χορήγησης (και μάλιστα ad hoc, ως να ήταν δυνητική η χορήγηση!) άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους ενώ υπό το ισχύον καθεστώς, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας κατά τους ορισμούς του ν. 3500/2006 αποτελούσαν ειδική κατηγορία (αρ.19Α παρ.1γ Ν.4251/2014). Η απουσία ειδικής πρόβλεψης για τη συγκεκριμένη κατηγορία θυμάτων συνιστά απαξίωση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας από πλευράς Πολιτείας και έρχεται σε αντίθεση με τις προβλέψεις του ν. 4531/2018 που κύρωσε τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Επιπρόσθετα, υπό το ισχύον νομοθετικό καθεστώς γίνεται σαφής και ρητή αναφορά στη χορήγηση της παραπάνω άδειας διαμονής στα ανήλικα τέκνα των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κάτι που απουσιάζει από το παρόν σχέδιο νόμου. Επιπλέον, από παρόν σχέδιο νόμου, όπως και υπό το ισχύον καθεστώς, άλλωστε, απουσιάζει η σαφής πρόβλεψη χορήγησης άδειας διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους σε ενήλικα θύματα αδικημάτων που εντάσσονται στο 19ο κεφάλαιο του Ποινικού Κώδικα.

Αρ. 134
Στο παρόν άρθρο (παρ.4 γ’) προβλέπεται η περίπτωση χορήγησης άδειας διαμονής για εξαιρετικούς λόγους σε πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα για περίοδο επτά τουλάχιστον συνεχών ετών, υπό τις εξής προϋποθέσεις : 1) Να μην έχει εκδοθεί τελεσίδικη αρνητική απόφαση χορήγησης διεθνούς προστασίας 2) Στην συμπλήρωση της 7ετίας, δεν θα λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος παραμονής που συμπίπτει με το χρόνο που οι αιτούντες/σες άσυλο παραμένουν στη χώρα μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης της αίτησης διεθνούς προστασίας στον πρώτο βαθμό, τη στιγμή μάλιστα που και απαγορεύεται η απομάκρυνσή τους με οποιονδήποτε τρόπο! Πρόκειται για μια ακατανόητη ρύθμιση, εξαιρετικά τιμωρητικού χαρακτήρα, που θα εξαναγκάσει χιλιάδες ανθρώπους να βρεθούν σε καθεστώς παράτυπης διαμονής ή να αποχωρήσουν από τη χώρα, όταν / αν βρεθούν εκτός διαδικασίας ασύλου, στην οποία , χωρίς δική τους υπαιτιότητα, βρέθηκαν επί μακρόν.
13 Μαρτίου 2023, 20:47 | Δημήτριος Βολάκος

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στο άρθρο 3 παρ. 3 περ. ε’ αναφέρεται ότι οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, τυγχάνουν εφαρμογής του παρόντος νομοσχεδίου, μόνο σε περίπτωση αίτησης «Μπλέ κάρτας ΕΕ» και υπαγωγής στο καθεστώς του «Επί μακρόν διαμένοντος», χωρίς να προβλέπεται ότι μπορούν να λάβουν άδεια διαμονής ως μέλη οικογένειας Έλληνα, σε περίπτωση που συνάψουν γάμο ή καταστούν γονείς ημεδαπού. Στο άρθρο 12 (αλλαγή σκοπού), επίσης δεν αναφέρονται οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, οι οποίοι αποκτούν την ιδιότητα του μέλους οικογένειας Έλληνα.

Στο άρθρο 15, προβλέπεται ότι ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής χορηγείται μόνο α) σε απόρριψη ανανέωσης άδειας διαμονής και β) σε απόφαση ανάκλησης άδειας διαμονής. Δεν χορηγείται πλέον στις αρχικές χορηγήσεις. Η πρόβλεψη αυτή είναι εξαιρετικά ανεπιεικής, η οποία προφανώς έλαβε χώρα, εξαιτίας της ηλεκτρονικής κατάθεσης αιτημάτων αρχικής χορήγησης αδειών διαμονής και την καταχρηστική κατάθεση αυτών, χωρίς οιοδήποτε έλεγχο, με αποτέλεσμα όχι μόνο την σώρευση τεράστιου όγκου αιτημάτων στις υπηρεσίες αλλά και την νόμιμη διαμονή πολιτών τρίτων χωρών, που δεν έχουν καμία σχετική προϋπόθεση. Θα έπρεπε, λοιπόν, να εξεταστεί εκ νέου ο τρόπος κατάθεσης των αρχικών αιτημάτων, κι όχι να καταργείται η χορήγησης ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής στις αρχικές χορηγήσεις, κατόπιν συμμόρφωσης μάλιστα σε προσωρινή διαταγή ή αναστολή. Εξάλλου, είναι αντιφατικό να λαμβάνουν ειδική βεβαίωση νόμιμης διαμονής άτομα που τους έχουν επιβληθεί περιοριστικοί όροι και ως εκ τούτου να διαμένουν νόμιμα και να εργάζονται στην χώρα και να μην λαμβάνουν αυτοί που αιτήθηκαν αρχική χορήγηση άδειας διαμονής, αποκλειόμενοι από την δυνατότητα εργασίας και άλλων δικαιωμάτων.

Στο άρθρο 8, αναφορικά με τους λόγους δημοσίας τάξης και ασφάλειας, και ειδικότερα στην τελεσίδικη καταδίκη άνω του έτους, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι στην περίπτωση αυτή, συνεκτιμώνται η μη υποτροπή, ο χρόνος τέλεσης του αδικήματος και η μη έκτοτε παραβατικότητα, η μακροχρόνια διαμονή και οικογενειακοί δεσμοί, η χορήγηση αναστολής, οι δεσμοί με την χώρα καταγωγής, η εν γένει συμπεριφορά και εάν αυτή αποτελεί αρκούντως σοβαρή και ενεστώσα απειλή, τα οποία αναφέρονται σποραδικά μόνο σε εγκυκλίους, με αποτέλεσμα τον διαφορετικό χειρισμό στις υπηρεσίες.

Στο άρθρο 22 παρ. 2, προβλέπεται ότι επιτρέπονται κατ’ εξαίρεση συμβολαιογραφικές πράξεις σε μη διαμένοντα νομίμως υπήκοο τρίτης χώρας, αναφορικά με την γέννηση τέκνου που δεν έχει συμπληρώσει το πρώτο έτος της ηλικία του, αντί τριών ετών, που προβλεπόταν στο νόμο 4251/14. Η πρόβλεψη αυτή είναι προβληματική, καθώς το ένα έτος είναι ασφυκτικά περιορισμένο.
13 Μαρτίου 2023, 20:19 | Αννα Οικονομάκη

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στο άρθρο 14 προβλέπεται μεταξύ άλλων η δυνατότητα να δοθεί σε εξωτερικό πάροχο η αρμοδιότητα περί της λήψης των δακτυλικών αποτυπωμάτων και του ελέγχου συμφωνίας των δεδομένων αυτών προς τις προδιαγραφές που ορίζονται από τον Κανονισμό, καθώς και της μεταφοράς των δεδομένων. Φαίνεται εξαιρετικά επίφοβη ρύθμιση, πρόκειται για κατ’ εξοχήν προσωπικά δεδομενα, η διαρροή ή η παραποίηση των οποίων μπορεί να δημιουργήσει και προβλήματα δημόσιας τάξης.
13 Μαρτίου 2023, 19:58 | ΕΔΑΜ

Μόνιμος Σύνδεσμος

To άρθρο 12 κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Στο άρθρο 16παρ4 δεν προβλέπεται η χορήγηση ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής στην περίπτωση απόρριψης αιτήματος χορήγησης άδειας παραμονής.
Το άρθρο 17παρ 5 , επαναφέρει την παλιά ρύθμιση και τη δυνατότητα παραλαβής αντιγράφου της απόφασης σε περίπτωση παρέλευσης της προθεσμίας επίδοσης. Η ρύθμιση πρέπει να έχει άμεση εφαρμογή .
Στο άρθρο 22 να διατηρηθεί η ισχύουσα διάταξη .
13 Μαρτίου 2023, 18:28 | Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών

Μόνιμος Σύνδεσμος

Αθήνα, 13 Μαρτίου 2023

Σχόλια και τοποθετήσεις του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών
σχετικά με τον νέο Κώδικα Μετανάστευσης.

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, υπό τον τίτλο: «Κώδικας Μετανάστευσης». Με αυτό το νομοσχέδιο που έρχεται να αντικαταστήσει τον προηγούμενο Κώδικα Μετανάστευσης και Ένταξης του 2014, επιχειρείται η αναμόρφωση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για θέματα εισόδου και διαμονής πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα, η ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/1883/ΕΚ σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης και η συμπερίληψη του συνόλου των τίτλων διαμονής που προβλέπονται στην ελληνική μεταναστευτική νομοθεσία σε ενιαίο κείμενο.
Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο 180 άρθρων, που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το απόγευμα της Τρίτης 7/3/2023 και έως την Τρίτη 14/3/2023 στις 10 π.μ. δηλαδή λιγότερο από τέσσερις εργάσιμες ημέρες. Αυτό και μόνο το γεγονός περιορίζει την συμμετοχή στη διαβούλευση του συνόλου των άμεσα ενδιαφερόμενων που είναι οι μεταναστευτικές κοινότητες καθώς δεν τους δίνεται επαρκής χρόνος για να συμμετέχουν στην διαβούλευση.

Σε κάθε περίπτωση καλωσορίζουμε την διάθεση και προσπάθεια του νομοθέτη να διευκολύνει και να απλουστεύσει κάποιες διαδικασίες όπως την δυνατότητα αλλαγής σκοπού της άδειας διαμονής ή την θεώρηση visa, ή την αυτή καθαυτή ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2021/1883/ΕΚ όμως υπάρχουν και αρνητικές πλευρές που δυσκολεύουν τις ζωές των ανθρώπων, ιδίως της δεύτερης γενιάς και προσθέτει περαιτέρω οικονομικά βάρη σε ευάλωτες ομάδες σε μια εποχή που υπάρχουν αρκετές δυσκολίες για τον μέσο Έλληνα πολίτη. Επιπλέον τα ζητήματα ένταξης παραμένουν στο κενό. Αναμένουμε να λάβετε υπόψη τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις της Κοινωνίας των Πολιτών ώστε ο νέος αυτός Κώδικας να είναι πιο δίκαιος για το σύνολο των μεταναστών που διαμένουν στην ελληνική επικράτεια.

Ελπίζουμε αυτή η προσπάθεια να συνοδευτεί με την πλήρη συνεργασία και διαλλακτικότητα μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, με την εις βάθος επίγνωση αλλά και την ισχυρή βούληση που απαιτείται για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν μετανάστες και πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Πιο συγκεκριμένα παραθέτουμε τα παρακάτω σχόλια:

Γενικά σχόλια
Όπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν με υπόμνημα που κατατέθηκε στις 11/11/2020 υπάρχει υπερβολικά μεγάλος αριθμός κατηγοριών αδειών διαμονής. Σε αυτό το νομοσχέδιο όχι μόνο δεν ομαδοποιήθηκαν, αλλά πιθανότατα αυξήθηκαν. Σε γενικές γραμμές υπάρχει διατήρηση όλων των προηγούμενων προβληματικών διατάξεων και προσθήκη νέων περιοριστικών διατάξεων ιδίως στην κατηγορία εξαιρετικών / ανθρωπιστικών λόγων αλλά και ουσιαστική κατάργηση της άδειας διαμονής δεύτερης γενιάς τουλάχιστον όπως την γνωρίζαμε έως τώρα.
Ανά άρθρο
ΆΡΘΡΑ 10-11-17
Παραμένουν διατάξεις για τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων για χορήγηση και ανανέωση αδειών διαμονής που προϋποθέτουν την παρεμβολή εξειδικευμένων προσώπων, χωρίς να χορηγείται οποιαδήποτε υποστήριξη ή βοήθεια σε πολίτες τρίτων χωρών να ολοκληρώσουν τη διαδικασία μόνοι τους.
Ομοια και οι διατάξεις για τις επιδόσεις αδειών διαμονής δεν βοηθούν καθόλου τους μετανάστες που δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα, ούτε επίσης είναι ικανοί να χειρίζονται ηλεκτρονικό υπολογιστή. Ο περιορισμός των 48 ωρών από την αποστολή του email που τεκμαίρεται ως επίδοση, όπως προβλέπεται ήδη από τον Ν. 4825/2021, είναι ιδιαιτέρως αυστηρή.
ΑΡΘΡΟ 12
Όπως ήδη έχουμε αναφέρει είναι ευπρόσδεκτη η διεύρυνση της δυνατότητας αλλαγής σκοπού άδειας διαμονής. Παραμένει όμως και πάλι περιοριστική για την κατηγορία των φοιτητών – σπουδαστών, οι οποίοι λαμβάνουν εκπαίδευση στην Ελλάδα και πρέπει να αναχωρήσουν μέσα σε ένα έτος με το πέρας των σπουδών τους. Προτείνουμε να διευρυνθεί η δυνατότητα σε αυτή την κατηγορία.
ΑΡΘΡΟ 13
Θεωρούμε θετική αυτή την αλλαγή για την αύξηση της διάρκειας της αρχικής άδειας διαμονής στα τρία χρόνια
ΑΡΘΡΟ 24
Από την στιγμή που απαγορεύεται η εκμίσθωση ακινήτου “σε πολίτη τρίτης χώρας που δεν έχει διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο που αναγνωρίζεται από διεθνείς συμβάσεις και ισχυρή θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής” δεν θα πρέπει να ζητείται αποδεικτικό διαμονής κατά την διάρκεια της αίτησης χορήγησης αρχικής άδειας διαμονής.
13 Μαρτίου 2023, 17:57 | ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων

Μόνιμος Σύνδεσμος

Εννιά, περίπου, έτη μετά την θέσπιση του Ν. 4251/2014, και αφού έγιναν οι σχετικές νομοθετικές παρεμβάσεις – βελτιώσεις με τους Ν. 4332/2015 και Ν. 4540/2018, η προτεινόμενη νομοθετική πρωτοβουλία έρχεται εν μέσω χρονικής συγκυρίας, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν ευνοεί την καλύτερη δυνατή διαβούλευση για ένα ζήτημα που κατά συχνά αναφέρεται ως ένα από τα σημαντικότερα που απασχολούν τόσο την ελληνική κοινωνία όσο και την ελληνική Πολιτεία.

Το χρονικό περιθώριο μόλις μίας εβδομάδας, που δόθηκε για διαβούλευση, όχι μόνον είναι αντικειμενικά ανεπαρκές για την απαιτούμενη εν προκειμένω διαβούλευση, επί ενός τόσο σημαντικού και τόσο εκτεταμένου νομοθετήματος, αλλά και αντίθετο με το χρονικό όριο των δύο εβδομάδων, το οποίο τίθεται από το άρθ. 61 παρ. 2 του Ν.4622/2019, ενώ δεν υπάρχει και καμία εξήγηση για τη σύντμηση του από δύο εβδομάδες σε μία, όπως αξιώνει το άρθ. 61 παρ.3 Ν.4622/2019.

Παρά τα σχετικά με τη μετανάστευση ζητήματα που διαχειρίστηκε η χώρα μας από το 2014 μέχρι και σήμερα, και την αποδεδειγμένη τεχνογνωσία που υφίσταται στην ελληνική Διοίκηση, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις, ως έχουν, φρονούμε ότι αντί να επιλύσουν τα όποια προβλήματα έχουν κατά καιρούς εντοπιστεί, θα επιδεινώσουν τα ήδη υπάρχοντα. Η δε μη αποτελεσματική διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος θα έχει αναπόφευκτα αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.

Ως εκ τούτου φρονούμε ότι υπάρχει η δυνατότητα για βελτίωση των προτεινόμενων ρυθμίσεων. Στο δε μέρος που μας αναλογεί, ως ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, θέτουμε στην παρούσα διαβούλευση τις σχετικές μας παρατηρήσεις και σχόλια, ελπίζοντας ότι το τελικό αποτέλεσμα της προσπάθειας όλων, όσοι συμμετέχουν σε αυτή, θα οδηγήσει στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Άρθρο 4 Ορισμοί:
Μετά τον ορισμό του «ασυνόδευτου ανηλίκου» (αρθ.4 ι), ο οποίος είναι ακριβώς ο ίδιος με αυτόν του αρθ.1 ιγ Ν.4939/2022, να προστεθεί ως νέο στοιχείο, με αρίθμηση (ια), ο ορισμός του «χωρισμένου από την οικογένειά του ανηλίκου», όπως αυτός ορίζεται στο άρθ.1 ιδ Ν.4939/2022, ήτοι: «χωρισμένος από την οικογένειά του ανήλικος» ή «χωρισμένος ανήλικος» είναι ο ανήλικος, ο οποίος φθάνει στην Ελλάδα χωρίς να συνοδεύεται από πρόσωπο που ασκεί τη γονική του μέριμνα, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία ή από άλλο πρόσωπο στο οποίο αυτή έχει ανατεθεί σύμφωνα με τον νόμο, αλλά συνοδεύεται από ενήλικο συγγενή που ασκεί στην πράξη τη φροντίδα του»
Όσον αφορά τον ορισμό του «θύματος εμπορίας ανθρώπων» που προβλέπεται στο άρθρο 4 ια, προτείνεται η διάταξη του αρμόδιου Εισαγγελέα Πρωτοδικών, ο οποίος και αποφαίνεται για τον χαρακτηρισμό ή μη του θύματος εμπορίας, να είναι πλήρως και επαρκώς αιτιολογημένη. Επίσης, σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής διάταξης από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών προτείνεται η πρόβλεψη: 1) ενδίκου μέσου για την προσβολή και ακύρωση της διάταξης και προσφυγής του αιτούντος σε δευτεροβάθμιο όργανο 2) η δυνατότητα επανυποβολής αίτησης στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών προς έκδοση πράξης χαρακτηρισμού όταν προκύπτουν νέοι ισχυρισμοί ή νέα αποδεικτικά μέσα.

Άρθρο 8 Γενικές προϋποθέσεις δικαιώματος διαμονής:
Η προϋπόθεση της κατοχής του ταξιδιωτικού εγγράφου και της θεώρησης εισόδου ρητά να αφαιρεθεί για τις άδειες διαμονής που αφορούν ασυνόδευτα και χωρισμένα από την οικογένειά τους παιδιά.

Άρθρο 9 Κατηγορίες αδειών διαμονής:
Στο στοιχείο (στδ) να προστεθεί η φράση: “ή ασυνόδευτων ανηλίκων ή χωρισμένων από την οικογένειά τους ανηλίκων που φιλοξενούνται σε οποιαδήποτε μορφή στέγασης από αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 65 παρ.1 Ν.4939/2022 ή συνοικούν με τον συγγενή, ο οποίος έχει αναλάβει με εισαγγελική διάταξη την πραγματική φροντίδα τους”

Στο στοιχείο (στε) να προστεθεί η φράση: “ή ασυνόδευτων ανηλίκων ή χωρισμένων από την οικογένειά τους ανηλίκων που φιλοξενούνται σε οποιαδήποτε μορφή στέγασης από αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 65 παρ.1 Ν.4939/2022 ή συνοικούν με τον συγγενή που έχει αναλάβει με εισαγγελική διάταξη την πραγματική φροντίδα τους”

Φρονούμε δε σε κάθε περίπτωση ότι πρέπει να προστεθεί ως ξεχωριστή κατηγορία και με ξεχωριστή αρίθμηση η άδεια διαμονής για πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς, οι οποίοι εισήλθαν στην Ελλάδα ως ασυνόδευτοι ή χωρισμένοι από την οικογένειά τους ανήλικοι, προκειμένου να μην δημιουργηθεί πρόβλημα κατά την εφαρμογή της υπό διαβούλευση διάταξης που θέτει ως προαπαιτούμενο τη νόμιμη διαμονή και την κατοχή ταξιδιωτικού εγγράφου.

Άρθρο 17 Διαδικασία επιδόσεων:
Να προβλέπεται επίδοση της άδειας διαμονής που αφορά ασυνόδευτο ή χωρισμένο από την οικογένειά του ανήλικο στον ορισμένο εντεταλμένο επιτροπείας του.

Άρθρο 22 Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων:
Να υπάρξει ρύθμιση στην παράγραφο 2, η οποία να επιλύει το ζήτημα που έχει ανακύψει αναφορικά με τα συμβολαιογραφικά πληρεξούσια ασυνόδευτων και χωρισμένων από την οικογένεια τους ανηλίκων προς δικηγόρους για τη συζήτηση των αιτήσεων ακύρωσης στα Διοικητικά Δικαστήρια. Θα ήταν δυνατόν να προστεθεί εδάφιο β’ με την εξής διατύπωση: “Στις περιπτώσεις της σύνταξης πληρεξουσίων σε δικηγόρους, προκειμένου να εκπροσωπήσουν ασυνόδευτους ή χωρισμένους από την οικογένειά τους ανηλίκους ενώπιον δικαστικών και διοικητικών αρχών, το πληρεξούσιο υπογράφει ο εντεταλμένος επιτροπείας του ανηλίκου και, αν δεν υφίσταται τέτοιος, ο νόμιμος εκπρόσωπος του ανηλίκου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1 ιε’ Ν.4939/2022.
13 Μαρτίου 2023, 16:45 | The Home Project

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 18 παρ. 8 : Κοινά δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών:
-> Στο εν λόγω άρθρο θα πρέπει να διευκρινιστεί ποια θεωρούνται ελλιπή έγγραφα. (Λ.χ. Αν ο αιτών δεν έχει καταγραφεί στην Υπηρεσία Ασύλου και διαθέτει μόνο Υπηρεσιακό Σημείωμα από την Αστυνομία, έχει δικαίωμα εγγραφής σε δημόσιο σχολείο;)
-> Προτείνουμε να αντικατασταθεί η φράση «ελλιπή δικαιολογητικά» με τη φράση «χωρίς κανένα νομιμοποιητικό έγγραφο», έτσι ώστε παιδιά που τοποθετούνται σε δομές φιλοξενίας και δεν διαθέτουν κανένα απολύτως έγγραφο να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση.
13 Μαρτίου 2023, 14:45 | ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ – ΤΑΔ ΔΡΑΜΑΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 4
ιη. «βεβαίωση κατάθεσης αίτησης»: το έγγραφο πιστοποίησης προσωρινής νόμιμης διαμονής που χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την παραλαβή των αιτήσεων των πολιτών τρίτων χωρών που αφορούν σε χορήγηση ή ανανέωση αδειών διαμονής, εφόσον τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι ΠΛΗΡΗ.

Άρθρο 10
«Μετά την υποβολή της αίτησης, ο αιτών λαμβάνει στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει στην αίτησή του:…………
β) βεβαίωση υποβολής αίτησης, η οποία ισχύει μέχρι την έκδοση της απόφασης χορήγησης της άδειας διαμονής ή της απόφασης απόρριψης του αιτήματος.

Οι διατάξεις του άρθρου 10 έρχονται σε αντίθεση με αυτές του άρθρου 4, καθώς τελικά η βεβαίωση κατάθεσης αίτησης χορηγείται ακόμα κι αν τα δικαιολογητικά δεν είναι πλήρη. Στην πράξη χορηγείται ακόμα κι αν τα δικαιολογητικά που μεταφορτώνει ο πολίτης, είναι παντελώς άσχετα με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, όπως αυτά ορίζονται από τον Κώδικα.

Προτείνω, η βεβαίωση κατάθεσης αίτησης να αποστέλλεται στον πολίτη ηλεκτρονικά από την αρμόδια υπηρεσία, εφόσον γίνει ο αρχικός έλεγχος των τυπικών προϋποθέσεων και δικαιολογητικών. Με αυτό τον τρόπο θα αποφευχθούν οι περιπτώσεις καταχρηστικότητας και καταστρατήγησης του Νόμου. Άλλωστε η ίδια διαδικασία ακολουθείται και στην περίπτωση αίτησης χορήγησης για εξαιρετικούς λόγους (η απόδειξη παραλαβής επιστρέφει στον ενδιαφερόμενο από την υπηρεσία εφόσον ελεγχθούν οι τυπικές προϋποθέσεις).
13 Μαρτίου 2023, 13:16 | ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Μόνιμος Σύνδεσμος

«Ρετούς» του υπάρχοντος Κώδικα και ειδικά στα επενδυτικά παραμένουν τα ίδια χαοτικά και ακατανόητα άρθρα με άσκοπες και ανούσιες επαναλήψεις. Κρίμα καθώς ήταν ευκαιρία να διορθωθούν κακώς κείμενα ετών. Δυστυχώς μια από τα ίδια..
13 Μαρτίου 2023, 13:46 | Άννα Οικονομάκη

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 4, περ. λβ: Ο όρος «σταθερό ετήσιο εισόδημα» μπορεί να αφήσει εκτός ρύθμισης αλλοδαπούς κατόχους περιουσίας η οποία δεν μεταφράζεται σε όρους εισοδήματος (πχ trust fund, αποζημίωσης απόλυσης ή ασφαλιστική αποζημίωση)

Άρθρο 4, περ. μδ & με: Άρα ο όρος «σπουδαστής» αφορά και σπουδές σε ελληνικά ΑΕΙ και στα διάφορα κολλέγια, ΙΕΚ κλπ;

Άρθρο 10, παρ. 2: Θα ήταν χρήσιμο να μπορούν να εξουσιοδοτηθούν και τα ενήλικα αδέλφια.

Άρθρο 10, παρ. 8, περ. β: Η βεβαίωση δεν πρέπει να δίνεται αυτόματα με την υποβολή της ηλεκτρονικής αίτησης αλλά μόνο κατόπιν ελέγχου από την αρμόδια υπηρεσία. Για να θεωρείται ολοκληρωμένη μια ηλεκτρονική αίτηση αρχικής χορήγησης πρέπει οπωσδήποτε να καταχωρείται ημερομηνία εισόδου στη χώρα (πλην των αδειών των άρθρων 97-100). Ο έλεγχος πρέπει να είναι έλεγχος τυπικός (πληρότητας), όχι ουσιαστικός, δηλαδή να ελέγχεται ότι πραγματικά υποβλήθηκαν ηλεκτρονικά τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη συγκεκριμένη κατηγορία άδειας και ότι δεν έχει αναρτηθεί σε όλα τα πεδία ένα κενό έγγραφο. Πρέπει να οριστεί απολύτως δεσμευτική προθεσμία για τον έλεγχο πληρότητας από τη Διοίκηση δύο εργασίμων ημερών, με μόνη εξαίρεση την ανωτέρα βία. Τέλος, η βεβαίωση πρέπει να φέρει QRcode, όχι μόνο σειριακή αρίθμηση.

Αρθρο 11, παρ. 10 περ. β: Και στην ανανέωση η βεβαίωση πρέπει να φέρει QRcode όχι μόνο σειριακή αρίθμηση

Άρθρο 17 παρ. 3: Ο κανόνας επίδοσης απορριπτικών/ανακλητικών αποφάσεων σε αιτήματα που έχουν υποβληθει ηλεκτρονικά πρέπει να είναι η ηλεκτρονική επίδοση και μόνο. Οι λοιποί τρόποι επίδοσης πρέπει να υπάρχουν μόνο ως εξαιρεσεις (λόγοι ανωτέρας βίας επαρκώς αποδεδειγμένοι) ή/και μόνο για όσες αιτήσεις έχουν υποβληθεί έγχαρτα για οποιονδήποτε λόγο.
13 Μαρτίου 2023, 12:57 | Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 7 – Θεώρηση Εισόδου (VISA)
Έχουν προστεθεί διατυπώσεις σε θετική κατεύθυνση, όπως: “Οι αποφάσεις απόρριψης αιτημάτων χορήγησης θεώρησης εισόδου που λαμβάνονται από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές, χρήζουν αιτιολογίας. Ειδικής αιτιολογίας χρήζουν οι αποφάσεις που αναφέρονται στις ακόλουθες κατηγορίες πολιτών τρίτων χωρών και υπό την επιφύλαξη της συνδρομής λόγων δημόσιας τάξης και ασφάλειας”.

Άρθρο 8 – Γενικές προϋποθέσεις δικαιώματος διαμονής
Οι προσθήκες (π.χ. “με την προϋπόθεση ότι η εν λόγω εγγραφή πραγματοποιήθηκε για λόγους μη νόμιμης εισόδου ή διαμονής” και “συμπεριλαμβανομένης της επαναλαμβανόμενης παραβατικότητας”) σχετικά με την απόρριψη αίτησης άδειας διαμονής για λόγους δημόσιας τάξης οδηγούν προς αυστηροποίηση των ισχυουσών προϋποθέσεων.

Άρθρο 10 – Χορήγηση άδειας διαμονής – Υποβολή αρχικής αίτησης
παρ 8. περ. β): “Η βεβαίωση υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για τη χορήγηση άδειας διαμονής λαμβάνει μοναδική σειριακή αρίθμηση”. Θα πρέπει να προστεθεί QR code πάνω στη βεβαίωση κατάθεσης, προκειμένου να είναι εύκολο για όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες (π.χ. τράπεζες) με τις οποίες συναλλάσσονται οι πολίτες τρίτων χωρών (πτχ), να είναι σε θέση να ελέγχουν ανά πάσα στιγμή τη γνησιότητα και τη διάρκεια ισχύος του εγγράφου. Αυτό θα έλυνε διαφορά θέματα άγνοιας ή αμφισβήτησης της νέας ηλεκτρονικής βεβαίωσης από υπαλλήλους υπηρεσιών.
παρ. 10: Κλήση σε συνέντευξη: “Η κλήση που έχει αποσταλεί μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θεωρείται ότι επιδόθηκε μετά από την παρέλευση σαράντα οκτώ (48) ωρών από την αποστολή της. Αν ο αιτών δεν παραστεί στη συνέντευξη, τεκμαίρεται ότι υπάρχει αδικαιολόγητη απουσία του και η αίτησή του απορρίπτεται”. Πολύ αυστηρή η προθεσμία των 48 ωρών στο email. Θα πρέπει να συνεχίσει να αποστέλλεται και έγγραφη ειδοποίηση στη δηλωμένη διεύθυνση κατοικίας. Επίσης, θα πρέπει να προβλεφθεί ότι εάν η απουσία του αιτούντα από τη συνέντευξη είναι δικαιολογημένη θα πρέπει να επανακαθορίζεται νέα ημέρα και ώρα συνέντευξης.

Άρθρο 11 – Ανανέωση αδειών διαμονής
παρ 10: “Η βεβαίωση υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για τη χορήγηση άδειας διαμονής λαμβάνει μοναδική σειριακή αρίθμηση”. Ομοίως με παραπάνω, για προσθήκη QR Code και εδώ.

Άρθρο 12 – Δυνατότητα μεταβολής κατηγορίας άδειας διαμονής
Σε θετική κατεύθυνση οι επιμέρους διατάξεις του άρθρου (ειδικά οι παρ. 3, 4 και 5). Παρέχεται ρητώς η δυνατότητα αλλαγής σκοπού για οικογενειακούς δεσμούς. Στο παρόν σχέδιο νόμου δεν υπάρχουν γενικές εξαιρέσεις αλλαγής σκοπού, όπως στον Ν. 4251/2014.

Άρθρο 13 – Διάρκεια άδειας διαμονής
Σε θετική κατεύθυνση ότι πλέον ο γενικός κανόνας διάρκειας των αδειών διαμονής αυξάνεται στα 3 έτη.

Άρθρο 16 – Διαδικαστικές εγγυήσεις
παρ. 2: Η προθεσμία των 30 ημερών για την αίτηση θεραπείας, όπως έχει τροποποιηθεί με τον Ν. 4825/2021, είναι πολύ μικρό διάστημα για δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος. Να επανέλθει στο εξάμηνο, όπως ίσχυε πρότερα.
παρ. 4: ΔΕΝ προβλέπεται πλέον η χορήγηση ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής σε αιτήσεις ακυρώσεως για απορρίψεις ακύρωσης αρχικών χορηγήσεων με πλήρη δικαιολογητικά. Πρέπει να συμπεριληφθεί και εδώ η περίπτωση γ’ της παρ. 4 του άρθρου 25 του Ν. 4251.

Άρθρο 17 – Διαδικασία επιδόσεων
παρ. 3, τελευταίο εδάφιο: Η 48ωρη παρέλευση από την αποστολή του email που τεκμαίρεται ως επίδοση, όπως προβλέφθηκε ήδη από τον Ν. 4825/2021, είναι ιδιαιτέρως αυστηρή και θέτει σοβαρούς περιορισμούς στην άσκηση δικαιωμάτων.

Άρθρο 18 – Κοινά δικαιώματα πολιτών τρίτων χωρών
παρ. 3, δεύτερο εδάφιο: “Το ν.δ. 162/1973 (Α΄ 227, διόρθωση σφαλμάτων Α΄ 298), το άρθρο 22 του ν. 2646/1998 (Α` 236), καθώς και οι κανονιστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ` εξουσιοδότηση αυτών, εφαρμόζονται και στους πολίτες τρίτων χωρών, στους οποίους χορηγείται άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους”. Αυτή η πρόβλεψη είναι αναγκαίο να απαλειφθεί, γιατί περιορίζει τη δυνατότητα χορήγησης επιδομάτων αναπηρίας του ΟΠΕΚΑ μόνο σε πτχ με άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Επομένως, αποκλείονται αυθαίρετα και αναιτιολόγητα πτχ με ισχυρά καθεστώτα διαμονής (άδεια επί μακρόν, άδεια δεύτερης γενιάς κ.ο.κ), παρά τη γενική αρχή για ίση πρόσβαση στην κοινωνική προστασία και παρά τις σχετικές δεσμεύσεις που απορρέουν από τις οδηγίες της ΕΕ για όσες άδειες προβλέπονται ενωσιακά. Τα τελευταία χρόνια λόγω αυτού του περιορισμού, ΑμεΑ πτχ με ισχυρά καθεστώτα πενταετίας και δεκαετίας έχουν αναγκαστεί να μετατρέψουν τον τύπο διαμονής τους σε ανθρωπιστικούς λόγους (με 1 έως 2 χρόνια διάρκεια) και χωρίς δικαίωμα πρόσβασης στην αγοράς εργασίας, προκειμένου να λάβουν το επίδομα. Η μη δυνατότητα εργασίας σε ΑμεΑ έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία όπως επίσης με το σχετικό ενωσιακό νομικό πλαίσιο. Τέλος, εξαιτίας της υποχρέωσης να αναγράφεται πάνω στην άδεια διαμονής η κατηγορία “ανθρωπιστικοί λόγοι”, αποκλείονται από το επίδομα του ΟΠΕΚΑ όλοι οι ανήλικοι πτχ με αναπηρία, καθώς οι άδειες διαμονής των ανηλίκων, ανεξαρτήτως κατηγορίας, αναγράφουν μόνο ότι είναι προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους.

Άρθρο 22 – Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων
παρ. 2: “αναγνώριση τέκνου εκτός γάμου που δεν έχει συμπληρώσει το πρώτο έτος της ηλικίας του”. Με το Ν. 4251/2014 η συμβολαιογραφική πράξη για αναγνώριση από γονέα χωρίς νομικό καθεστώς επιτρέπεται έως τα 3 έτη του τέκνου. Ιδιαίτερα αυστηρή η τροποποίηση.

Άρθρο 24 – Υποχρεώσεις ιδιωτών
παρ. 1: “Απαγορεύεται η εκμίσθωση ακινήτων σε πολίτη τρίτης χώρας που δεν έχει διαβατήριο ή άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο που αναγνωρίζεται από διεθνείς συμβάσεις και ισχυρή θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής”. Με βάση την εν λόγω απαγόρευση, πρέπει οι Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης να σταματήσουν να ζητούν καταχρηστικώς αποδεικτικά διαμονής (δηλ. μισθωτήριο οικίας μέσω taxisnet) σε αιτήσεις αρχικών χορηγήσεων διαμονής. Η πρακτική αυτή των υπηρεσιών, επί της ουσίας, παραγνωρίζει και έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη διάταξη αυτή.
13 Μαρτίου 2023, 12:17 | ΔΑΜ ΑΘΗΝΑΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στο αρ. 16 παρ. 4 δεν διευκρινίζεται αν η ΕΒΝΔ εκδίδεται σε αίτημα που απορρίφθηκε η αρχική χορήγηση.
13 Μαρτίου 2023, 12:36 | ΔΑΜ ΑΘΗΝΑΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Οι διαδικασίες ελέγχων, επιβολής προστίμων και λοιπών ενεργειών π.χ. ανάκληση άδειας λειτουργίας επιχείρησης των άρθρων 23-25 δεν μπορούν να τύχουν πρακτικής εφαρμογής, γεγονός που είχε ήδη προβλέψει στο παρελθόν ο νομοθέτης και είχε αποσύρει την εμπλοκή της νυν Αποκεντρωμένης Διοίκησης από αυτές. Επαναφέρονται διατάξεις προ 20ετιας ανεφάρμοστες που θεωρούμε ότι πρέπει να εκλείψουν ως αρμοδιότητες του Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
13 Μαρτίου 2023, 06:35 | Άννα Απέργη Κωνσταντινίδη, Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ)

Μόνιμος Σύνδεσμος

Μέρος Α. Άρθρο 4. Ορισμοί. Σημείο στ’
Στο σημείο στ’, Άρθρο 4, Ορισμοί, δίνεται ο ορισμός προσώπου με τη προσφυγική ιδιότητα, αναφέρονται μόνο πρόσωπα που αντιμετωπίζουν βάσιμο φόβο δίωξης λόγω «φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα». Για λόγους ακρίβειας, συμπερίληψης και κυρίως ρητής αναφοράς ώστε να υπάρχουν σαφείς κατευθύνσεις προτείνουμε σε συνάφεια προηγουμένων νομοθεσιών για το άσυλο την αναφορά των λόγων που ένα πρόσωπο θεωρείται ως ανήκον σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα, όπως το φύλο, η ηλικία, αναπηρία, κατάσταση υγείας, σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα και χαρακτηριστικά φύλου.
Συγκεκριμένα προτείνουμε την ακόλουθη αναδιατύπωση:
στ. «πρόσφυγας»: ο πολίτης τρίτης χώρας ή ανιθαγενής ο οποίος, συνεπεία βάσιμου φόβου δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα συμπεριλαμβανομένων του φύλου, ηλικίας, αναπηρίας, κατάστασης υγείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, έκφρασης, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου, βρίσκεται εκτός της χώρας της ιθαγένειάς του και δεν μπορεί ή, λόγω του φόβου αυτού […]

Μέρος Α. Άρθρο 4. Ορισμοί. Σημείο λζ’
Στο σημείο λζ’ ορίζονται τα μέλη οικογενείας Έλληνα πολίτη (σύζυγοι, τέκνα, σύμφωνο συμβίωσης). Προτείνουμε να προστεθούν σε συνάφεια με προηγούμενα Προεδρικά Διατάγματα και τα πρόσωπα που διατηρούν σχέση προσηκόντως αποδεδειγμένη. Συγκεκριμένα, στο υποστοιχείο προτείνουμε την αναδιατύπωση:
λζε. κάθε άλλο μέλος της οικογένειας Έλληνα πολίτη ή του ετέρου των συζύγων ή συμβίων, συμπεριλαμβανομένων προσώπων που διατηρούν με Έλληνα πολίτη σχέση προσηκόντως αποδεδειγμένη, ανεξαρτήτως, το οποίο δεν εμπίπτει στα αναφερόμενα στις ανωτέρω περιπτώσεις πρόσωπα, εφόσον το μέλος τούτο συντηρείται από Έλληνα πολίτη ή τον έτερο των συζύγων ή των συμβίων και σοβαροί λόγοι υγείας καθιστούν απολύτως αναγκαία την προσωπική φροντίδα του εν λόγω μέλους της οικογένειας από τον Έλληνα πολίτη,

Μέρος Α. Άρθρο 4. Ορισμοί. Σημείο λη’
Για όμοιους λόγους με στο σημείο λζ’, προτείνουμε το ληγ’ να αναδιατυπωθεί ως ακολούθως:
ληγ. οι κατιόντες, συγγενείς εξ αίματος σε ευθεία γραμμή, οι οποίοι είναι κάτω της ηλικίας των είκοσι ενός (21) ετών ή ανεξαρτήτως ηλικίας, εφόσον είναι συντηρούμενοι, καθώς και εκείνοι του/της συζύγου ή του/της συμβίου/συμβίας, συμπεριλαμβανομένων προσώπων που διατηρούν με πολίτη της Ένωσης σχέση προσηκόντως αποδεδειγμένη, όπως ορίζεται στην υποπερ. ληβ, κατά την ανωτέρω διάκριση, ως προς την ηλικία, καθώς και τα τέκνα που έχουν υιοθετηθεί, επίσης κατά την ανωτέρω διάκριση,
Μέρος Α. Άρθρο 11. Παράγραφοι 1& 3.
Προτείνουμε την αφαίρεση του προστίμου των εκατό (100) ευρώ στα πρόσωπα που αιτούνται παράταση της άδειας διαμονής στην παράγραφο 1, ενώ προτείνουμε ακόμη να δοθεί εναλλακτικός τρόπος, πλην μόνο μέσω ηλεκτρονικής διεύθυνσης για την επικοινωνία του αιτούντος προσώπου με την υπηρεσία μιας στάσης για τα ζητήματα που άπτονται της αίτησης ανανέωσης του τίτλου διαμονής του στην παράγραφο 3.

Μέρος Α. Άρθρο 18. Σημείο 5.
Το σημείο αυτό ορίζει τις πράξεις που σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του ν. 927/1979 (προφανώς όπως έχει αναθεωρηθεί υπό τον ν. 4285/2014 που κατά το μάλλον δε λαμβάνεται υπόψιν εάν δει κανείς τη διατύπωση),καθώς και του ν. 4443/2016 που διώκονται αυτεπαγγέλτως. Και στις δύο, όμως, νομοθεσίες συμπεριλαμβάνονται όλες οι κατηγορίες (φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία, τις γενεαλογικές καταβολές, την εθνική ή εθνοτική καταγωγή, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου ή την αναπηρία) και όχι μόνον η φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, όπως στο παρόν. Αντιπροτείνουμε την εξής αναδιατύπωση τόσο για νομοτεχνικούς λόγους, όσο και για λόγους ουσίας:
5. Οι πράξεις των άρθρων 1 και 2 του ν. 927/1979 (Α’ 139), περί κολασμού πράξεων ή ενεργειών που αποσκοπούν υποκίνηση, πρόκληση, διέγερση ή προτροπή σε πράξεις ή ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν διακρίσεις, μίσος ή βία κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων, και του άρθρου 11 του ν. 4443/2016 (Α’ 232), περί εφαρμογής ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλής, χρώματος, θρησκείας, γενεαλογικών καταβολών, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου ή αναπηρίας, διώκονται αυτεπαγγέλτως.

Μέρος Α. Άρθρο 19. Παράγραφος 1, Σημείο β’.
Σε αυτό το σημείο ορίζονται οι λόγοι δήλωσης μεταβολών προσωπικής κατάστασης προσώπου που έχει την ιδιότητα πολίτη τρίτης χώρας. Πλην όλων των άλλων, προτείνουμε και την τυχόν νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου κατά τον ν. 4491/2017 , καθώς παρ’ ότι ο νόμος δεν ορίζει ρητώς τη δυνατότητα αυτή, υπάρχει νομολογία των δικαστηρίων Θεσσαλονίκης , Λέσβου και Αθηνών , προσώπων με προσφυγική ιδιότητα που έχουν μεταβάλει τη καταχώριση φύλου και ονόματος μέσω του ν. 4491/2017. Συνεπώς θεωρούμε παραπάνω από απαραίτητη καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις ενδεχομένως να δημιουργηθεί πολύ σοβαρό πρόβλημα την ακόλουθη αναδιατύπωση:
β. κάθε μεταβολή της προσωπικής του κατάστασης, ιδίως δε την αλλαγή ιθαγένειας, τη σύναψη, λύση ή ακύρωση γάμου ή συμφώνου συμβίωσης ή τη γέννηση τέκνου, ή νομικής αναγνώρισης ταυτότητας φύλου του προσώπου.

Μέρος Α. Άρθρο 23. Παράγραφος 5.
Στο άρθρο αυτό ορίζονται υποχρεώσεις εργοδοτών – εργαζομένων και κυρώσεις σε περιπτώσεις παραβίασης. Στην παράγραφο όμως 5, ορίζεται τι συμβαίνει «Όταν η παραβίαση του παρόντος γίνεται με σκοπό την προαγωγή πολιτών τρίτων χωρών σε πορνεία», όπως αναφέρεται. Τούτο είναι εντελώς αυθαίρετο (πέραν του ότι νομικά στον νόμο του 1999 (Ν. 2734/1999), δεν υπάρχει τέτοιος όρος, ο νόμος μιλά περί «εκδιδομένων προσώπων» και πέραν του ότι ο όρος «πορνεία» στιγματίζει ανθρώπους), καθώς εφόσον πληρούνται οι όροι του νόμου του 1999, δεν γίνεται αντιληπτός ο λόγος παραβίασης. Είναι αντιληπτό να υφίσταται παραβίαση εφόσον συντρέχουν οι λόγοι περί του νόμου για την εμπορία ανθρώπων (τράφικινγκ) ή για ανήλικα πρόσωπα που εκεί σαφώς παραβιάζεται η νομοθεσία, όχι όμως γενικά για την εργασία στο σεξ που δε βλέπουμε λόγο εξαίρεσης εφόσον τηρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις. Θεωρούμε αυτό το σημείο πολύ σοβαρό, και προτείνουμε την ακόλουθη αναδιατύπωση:
5. Όταν η παραβίαση του παρόντος γίνεται με σκοπό την προαγωγή πολιτών τρίτων χωρών σε σεξουαλική εμπορία ανθρώπων (τράφικινγκ) […]
12 Μαρτίου 2023, 13:24 | Εισηγητής_2023

Μόνιμος Σύνδεσμος

Για όλα τα άρθρα του νόμου.

Όπου υφίσταται αρχική άδεια διαμονής ή μετάκληση που απαιτεί δημιουργία φακέλου του υπηκόου τρίτης χώρας με συμπλήρωση στοιχείων ταυτότητας (επώνυμο, όνομα, πατρώνυμο, μητρώνυμο, ημ. γέννησης κλπ) θα πρέπει να ζητείται ως υποχρεωτικό δικαιολογητικό ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΕΝΝΗΣΗΣ, ώστε η καταχώρηση να γίνεται με σωστά στοιχεία.

Με την ηλεκτρονική διασταύρωση των στοιχείων που εφαρμόζεται σήμερα με τον ΕΦΚΑ, την Αστυνομία αλλά και άλλους φορείς στο μέλλον, οποιαδήποτε διαφορά στα στοιχεία ταυτοπροσωπίας του αλλοδαπού αχρηστεύει όλη την διαδικασία, καθώς δεν υφίσταται ταυτοποίηση. Είναι ζωτικής σημασίας να υφίστανται σωστά συμπληρωμένα μητρώα για να προχωρήσει επιτέλους η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ κρατικών φορέων.

Δυστυχώς σε αυτό το νομοσχέδιο, βλέπουμε να γίνεται το αντίθετο. Στην εποχιακή εργασία που αρχικά ζητούνταν πιστοποιητικό για την συμπλήρωση των στοιχείων, πλέον δεν θα ζητείται. Θα το προσκομίζει ο αλλοδαπός αργότερα σε άλλους φορείς ενώ η υπηρεσία μετανάστευσης θα αγνοεί τα σωστά στοιχεία. Έτσι όμως ο έλεγχος λόγων δημόσιας τάξης που διεξάγει μόνο η υπηρεσία μετανάστευσης θα καθίσταται άχρηστος.

Δυστυχώς η κακοδαιμονία αυτού του κράτους συνεχίζεται. Εν έτει 2023 το ένα Υπουργείο χτίζει ηλεκτρονική διακυβέρνηση και το άλλο γκρεμίζει δημιουργώντας μητρώα με τη λογική του «περίπου», λογική του 1980 και υπονομεύοντας οποιαδήποτε προσπάθεια διαλειτουργικότητας μητρώων στο μέλλον.
12 Μαρτίου 2023, 11:58 | Εισηγητής_2023

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρα 15 παρ. 1α + Άρθρο 19

Στην περίπτωση αλλαγής ιθαγένειας το Τμήμα Ιθαγένειας θα πρέπει αυτόματα να ενημερώνει την αντίστοιχη υπηρεσία μετανάστευσης (γνωρίζει ποια είναι αφού έχει ως δικαιολογητικό την άδεια διαμονής μπροστά του) και αυτοδίκαια να γίνεται η ανάκληση της άδειας με βάση τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 1α «δεν πληρούνται ή δεν πληρούνται πλέον οι προϋποθέσεις του Κώδικα…

Η ΕΛΑΣ όταν εμφανιστεί να εκδώσει Δελτίο Ταυτότητας οφείλει να παραλάβει την άδεια διαμονής και να την επιστρέψει στην αντίστοιχη υπηρεσία μετανάστευσης για καταστροφή.

Ιδού μια διαδικασία που μπορεί να γίνει στην πράξη ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, αφού δύο υπηρεσίες έχουν τα στοιχεία μπροστά τους αλλά ζητούν από τον πολίτη να τους ξανακαταθέσει τα δικαιολογητικά που οι ίδιες γνωρίζουν.
12 Μαρτίου 2023, 10:08 | Εισηγητής_2023

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 14 παρ. 6 : «Τα πρόσωπα που αδυνατούν να δώσουν αποτυπώματα για σωματικούς λόγους, απαλλάσσονται από τη σχετική υποχρέωση. Η μόνιμη ή προσωρινή αδυναμία λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων αποδεικνύεται με ιατρικό πιστοποιητικό, το οποίο φέρει την υπογραφή ιατρού ειδικότητας αντίστοιχης με τη βεβαιούμενη πάθηση…»

Στις περιπτώσεις που δεν υφίσταται κάποιο εμφανές πρόβλημα τραυματισμού (κομμένο δάκτυλο, εμφανής τραυματισμός), κανείς γιατρός δεν δίνει την βεβαίωση που αναγράφεται στη διάταξη. Κανείς γιατρός δεν μπορεί να γνωρίζει και μάλιστα να βεβαιώσει με έγγραφο, ότι δεν μπορούν να δοθούν αποτυπώματα. Δεν είναι παρόν για να δει ότι το μηχάνημα δεν πιάνει αποτύπωμα, λόγω φθοράς των δακτύλων από χειρωνακτικές εργασίες. Αυτό το βλέπει μπροστά στα μάτια του και μπορεί να το βεβαιώσει ο υπάλληλος αποτυπωμάτων.

Άρα τη βεβαίωση αυτή πρέπει να την συντάσσουν και να την υπογράφουν ο υπάλληλος αποτυπωμάτων και ο/η προϊστάμενος της υπηρεσίας.
12 Μαρτίου 2023, 10:23 | Εισηγητής_2023

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 12 – Δυνατότητα μεταβολής κατηγορίας άδειας διαμονής

Άρθρο 12 παρ. 2α : «συνάψουν γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης με Έλληνα, πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή πολίτη τρίτης χώρας που διαμένει νόμιμα στη χώρα»

Να προστεθεί η φράση «ή προσκομίζουν στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη γάμου» για να συμπεριλάβουν και όσους ενώ είναι παντρεμένοι, οι σύζυγοι έχουν ατομικές άδειες, όπως εξαρτημένη, 10ετή κοκ και όχι άδειες ως μέλη οικογένειας υπηκόου τρίτης χώρας. Αυτοί θα πρέπει να έχουν δικαίωμα να μετατρέψουν την άδειά τους σε μέλος οικογένειας ΥΤΧ όταν για δικούς λόγους το επιθυμήσουν (πχ δεν μπορούν μόνοι τους να έχουν ασφάλιση και ασφαλίζονται από το σύζυγο).
11 Μαρτίου 2023, 21:43 | Αρτούρ Κελεμενι

Μόνιμος Σύνδεσμος

Καλησπέρα. Τολμήσετε να κάνετε ριζική αλλαγή του νόμου.
Για τα άτομα που παίρνουν σύνταξη γεροντος αμέσως άδεια διαμονής επί μακρόνχωρις να πληρώσουν και χωρίς υποχρέωση να μείνουν όχι πάνω από 6 μήνες το χρόνο στην χώρα τους.Κανουν φορολογική δήλωση και πληρώνουν φόρο.
Άδεια διαμονής επί μακρόν για τα άτομα που έχουν 10 χρόνια νόμιμη διαμονή χωρίς οικονομικα κριτήρια.
.
Άδεια διαμονής επί μακρόν για τα άτομα με αναπηρία 50% και πάνω που παίρνουν σύνταξη αναπηρίας επ’αοριστου.Αδεια διαμονής για 5 έτη για τις μητέρες που έχουν γεννήσει παιδί στην Ελλάδα αν ο σύζυγος έχει άδεια διαμονής χωρίς να χρειάζεται βίζα και χωρίς οικονομικά κριτήρια.
Επίσπευση των διαδικασιών για τις ανανεώσεις των αδειών διαμονής
Δεν τιμά την Ελληνική Δημοκρατία και το κράτος δικαίου ο χρόνος ανανέωσης τους.
10 Μαρτίου 2023, 18:47 | ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΝΔΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 17 παρ. 3

Η επίδοση απορριπτικής ή ανακλητικής θα πρέπει ΑΝ δεν είναι εφικτή (ή είναι ατελέσφορη) η επίδοση μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή συστημένου με απόδειξη να επιδίδεται με αυτοπρόσωπη παρουσία. Δηλαδή η (α) διαδικασία να γίνει (δ) αλλιώς προκαλείται επιβάρυνση στις Υπηρεσίες.
10 Μαρτίου 2023, 11:56 | ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Αρθρα 23-24-25

Οι έλεγχοι και οι κυρώσεις που προβλέπονται να ασκεί και να επιβάλλει ο Γραμματέας τγων Αποκεντρωμένων είναι ανενεργοί ήδη από τον 3386/2005 και τον $251/2014. Δεν είναι κατανοητό γιατί επαναλαμβάνονται εδώ, Προτιμότερο να ανατεθούν σε φορείς που μπορούν να ασκήσουν τις σχετικές αρμοδιότητες, π.χ Υπουργείο Εργασίας κλπ
10 Μαρτίου 2023, 11:14 | ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Αρθρο 22

Εφόσον οι κάτοχοι Ειδικής Βεβαίωσης Νόμιμης Διαμονής καθώς και οι αιτούντες άσυλο δύνανται να καταρτίζουν συμβολαιογραφικές πράξεις, τότε θα πρέπει να προστεθούν και οι τίτλοι τους στο συγκεκριμένο άρθρο.
Άλλως να αποκλειστούν ρητώς.
10 Μαρτίου 2023, 10:20 | ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Αρθρο 17

Η επίδοση των αρνητικών αποφάσεων να γίνεται μόνο ηλεκτρονικά. Δημιουργείται γραφειοκρατία χωρίς λόγο. Αφού όλη η επικοινωνία με τον πολίτη γίνεται ηλεκτρονικά, δεν είναι κατανοητό γιατί όχι και η απόφαση απόρριψης ή ανάκλησης.
10 Μαρτίου 2023, 10:57 | ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Άρθρο 16 παρ.6

«Η αίτηση για τη χορήγηση της ειδικής βεβαίωσης νόμιμης διαμονής (τίτλος διαμονής τύπου «Χ») κατατίθεται στην υπηρεσία που εξέδωσε τη σχετική απόφαση»
Η αίτηση όσων αποφυλακίζονται σε ποια υπηρεσία κατατίθεται?

Και επίσης, γιατί δεν κατατίθεται ηλεκτρονικώς η αίτηση για ειδική βεβαίωση, όπως και οι αιτήσεις για άδεια διαμονής?
8 Μαρτίου 2023, 15:59 | ΒΕΝΙΑΝΑΚΗΣ ΙΩΑΚΕΙΜ

Μόνιμος Σύνδεσμος

Στους τύπους της αδιας διαμονής δεν αναφέρεται ο τυπος του θρησκευτικού λειτουργού. Παρακαλώ ενημερώστε με σχετικά καθώς στην Ελλάδα υπάρχουν θρησκευτικοί λειτουργοί που προέρχονται από τριτες χώρες
8 Μαρτίου 2023, 12:07 | Ερωφίλη Στουπάκη

Μόνιμος Σύνδεσμος

Σχετικά με το άρθρο 15:
προτείνω να προστεθούν περιπτώσεις δ και ε:
δ) όταν διατελέσει εντός της επικράτειας: κακούργημα ή πλημμέλημα ή πταίσματα κατ’ εξακολούθηση, σε συνδυασμό με την εν γένει συμπεριφορά του/της και τις επιπτώσεις αυτής στην ασφάλεια των πολιτών της χώρας.
ε) όταν δεν δύναται να αποδείξει τον τρόπο βιοπορισμού του εντός της επικράτειας.

Αν τα ανωτέρω αντιτίθενται σε διεθνείς συμβάσεις, τότε να μελετηθεί κατά πόσο μπορούν να προσαρμοσθούν σε αυτές τα ανωτέρω.
8 Μαρτίου 2023, 03:00 | Αθανάσιος Τζιμουρτας

Μόνιμος Σύνδεσμος

Να υπάρξει μια μέριμνα στον νέο νόμο με το κριτήριο της αμοιβαιότητας ώστε οι Ιάπωνες υπήκοοι να μπορούν να παραμείνουν στην Ελλάδα έως 180 ημέρες όπως συμβαίνει με τις αμοιβαίες διακρατικές συμφωνίες Γερμανίας Ιαπωνίας και Ιρλανδιας Ιαπωνίας έτσι και οι Έλληνες υπήκοοι θα μπορούν να παραμένουν για 180 ημέρες στην Ιαπωνία.
7 Μαρτίου 2023, 17:17 | Χ.Β

Μόνιμος Σύνδεσμος

Ίσως υπάρχει κάποιο πρόβλημα στην προβολή του νομοσχεδίου στις διαβουλεύσεις

Σχόλια

Μετανάστευσης και Ασύλου

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων