Κεφάλαιο 3 – Άξονας Πολιτικής 2 – Πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες
Σύμφωνα με τις Κοινές Βασικές Αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολιτική ένταξης των μεταναστών, «η πρόσβαση των μεταναστών σε φορείς, καθώς και σε δημόσια και ιδιωτικά αγαθά και υπηρεσίες, σε ίση βάση με τους πολίτες των κρατών μελών και χωρίς διακρίσεις, είναι ζωτικής σημασίας για μια καλύτερη ένταξη» . Αντίστοιχα, στο πρόσφατο Σχέδιο Δράσης για την Ένταξη των Πολιτών Τρίτων Χωρών τονίζεται η ιδιαίτερη σημασία της πρόσβασης των μεταναστών/μεταναστριών και των προσφύγων/γυναικών προσφύγων σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, καθώς αποτελεί βασική προϋπόθεση για να ξεκινήσουν οι πολίτες τρίτων χωρών τη ζωή τους στη νέα κοινωνία.
Στη χώρα μας, η προσφυγική κρίση έθεσε επιτακτικά τα ζητήματα που σχετίζονται άμεσα με την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών/μεταναστριών, των δικαιούχων διεθνούς προστασίας και των αιτούντων/αιτουσών αυτής και, ειδικότερα, με την πρόσβαση τους σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τα μέτρα που προτείνονται στο πλαίσιο του παρόντος άξονα εστιάζουν:
• στην καλύτερη ενημέρωση και πληροφόρηση μεταναστών/μεταναστριών, δικαιούχων και αιτούντων/αιτουσών διεθνούς προστασίας για θέματα ενδιαφέροντός τους (καθεστώς παραμονής, στέγη, υγεία, περίθαλψη, εκπαίδευση, εργασία, κ.λπ.)
• στην ενίσχυση των υπηρεσιών του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής μέσω της αξιολόγησης και αναμόρφωσης του νομοθετικού πλαισίου για τη μετανάστευση, της αναβάθμισης και ενίσχυσης των Υπηρεσιών Μιας Στάσης για την έκδοση των αδειών διαμονής, της παροχής ενημέρωσης στους πολίτες τρίτων χωρών για τα δικαιώματα τους και της βελτίωσης των εργαλείων καταγραφής και εξαγωγής στατιστικών στοιχείων για τη μετανάστευση
• στην αναβάθμιση και υποστήριξη της λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών με έμφαση στη διαπολιτισμική επιμόρφωση και στη διαπολιτισμική μεσολάβηση, καθώς εντοπίζεται γενικότερη ανάγκη στα πεδία αυτά
• στη βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας με δράσεις που συμβάλουν στην άρση τυχόν εμποδίων που οφείλονται σε γλωσσικές ή και πολιτισμικές διαφορές, με την εξειδικευμένη διαπολιτισμική επιμόρφωση του προσωπικού των νοσοκομείων και υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
• στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσα από τη δημιουργία και την αναβάθμιση ενός ενιαίου συστήματος εξυπηρέτησης υποθέσεων πολιτών τρίτων χωρών
Προτείνουμε να υπάρχουν αναγνωρισμένα μεταφραστικά ινστιτούτα ή ανάλογες υπηρεσίες σε όλες τις μικρές και μεγάλες πόλεις με μεγάλο αριθμό προσφύγων ώστε να μπορούν να μεταφράζουν τα επίσημα έγγραφά τους και να διευκολύνεται έτσι η εξυπηρέτησή τους στις διάφορες υπηρεσίες
Προτείνουμε να υπάρχουν αναγνωρισμένα μεταφραστικά ινστιτούτα ή ανάλογες υπηρεσίες σε όλες τις μικρές και μεγάλες πόλεις με μεγάλο αριθμό προσφύγων και αιτούντων άσυλο ώστε να μπορούν να μεταφράζουν τα επίσημα έγγραφά τους και να διευκολύνεται έτσι η εξυπηρέτησή τους στις διάφορες υπηρεσίες.
Πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες θα πρέπει να δοθούν σε αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες που διαμένουν και σε καταλήψεις, καθώς οι αυθόρμητες αυτές δομές διαμονής επωμίζονται αρκετό από το «βάρος» του στεγαστικού ζητήματος, και οι διαμένοντες είναι αρκετά επιβαρυμένοι.
Σχετικά με τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσα από τη δημιουργία και την αναβάθμιση ενός ενιαίου συστήματος εξυπηρέτησης υποθέσεων πολιτών τρίτων χωρώνν, είναι καταρχάς απαραίτητη η εναρμόνιση των διαδικασιών σε όλες τις υπηρεσίες του ίδιου φορέα ή των διαφορετικών φορέων που εξυπηρετούν υποθέσεις πολιτών τρίτων χωρών, ώστε η εξυπηρέτηση των υποθέσεων να γίνεται κατά τρόπο κοινό και ενιαίο σε όλη την επικράτεια.
¨οσον αφορά την καλύτερη ενημέρωση και πληροφόρηση μεταναστών/μεταναστριών, δικαιούχων και αιτούντων/αιτουσών διεθνούς προστασίας για θέματα ενδιαφέροντός τους (καθεστώς παραμονής, στέγη, υγεία, περίθαλψη, εκπαίδευση, εργασία, κ.λπ.), θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ώστε η ενημέρωση να προσφέρεται σε όλες τις κυρίαρχες γλώσσες κατά τρόπο απλό και κατανοητό (απλοποιημένη εξήγηση γραφειοκρατικών διαδικασιών, βήμα-βήμα περιγραφή τους, κλπ) και ειδική μέριμνα για τους αναλφάβητους μεταξύ των επωφελούμενων.