Κεφάλαιο 3 – Άξονας Πολιτικής 1 – Μέτρο Πολιτικής 1.2
Μέτρο πολιτικής 1.2: Δημιουργία πλαισίου κινητοποίησης και διασφάλισης της συμμετοχής των φορέων της Αυτοδιοίκησης στην ένταξη
1.2.1 Δημιουργία περιφερειακού μηχανισμού κατανομής του μεταναστευτικού πληθυσμού
Η δημιουργία ενός περιφερειακού μηχανισμού κατανομής του νεοεισερχόμενου μεταναστευτικού και προσφυγικού πληθυσμού στις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας προτείνεται στη βάση δύο δεδομένων:
α) της υπερσυγκέντρωσης μεταναστών/μεταναστριών, αιτούντων/αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στα μεγάλα αστικά κέντρα, η οποία συχνά οδηγεί στην γκετοποίηση και στην αδυναμία σχεδιασμού αποτελεσματικών δράσεων, και
β) της αυξημένης πίεσης που δέχονται οι δήμοι «πρώτης υποδοχής», οι οποίοι λειτουργούν ως σημεία εισόδου, γεγονός που κάνει αναγκαία την άμεση αποσυμφόρησή τους.
Η λογική του μηχανισμού κατανομής θα βασίζεται επίσης σε ένα μοντέλο κριτηρίων με βάση το οποίο θα γίνεται η αντιστοίχηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού προς εγκατάσταση με εκείνα της κοινωνίας υποδοχής. Ενδεικτικά κριτήρια μπορούν να αποτελέσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των πληθυσμών προς ένταξη (φύλο, ηλικία), οι κτηθείσες επαγγελματικές δεξιότητες, το παραγόμενο προϊόν του δήμου, το μέσο εισόδημα, η δυνατότητα διασφάλισης κατάλληλων καταλυμάτων, κ.ά.
Ο μηχανισμός θα εποπτεύεται από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ενώ θα συντονίζεται από τις περιφέρειες σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των κοινωνικών υπηρεσιών των δήμων.
1.2.2 Δημιουργία εθνικού χρηματοδοτικού προγράμματος για την ένταξη
Με στόχο την καλύτερη υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης προκειμένου να συμμετάσχει ενεργά στη διαμόρφωση και την υλοποίηση σχετικών δράσεων προβλέπεται η δημιουργία ενός εθνικού χρηματοδοτικού προγράμματος για την ένταξη.
Το πρόγραμμα θα συγκεντρώνει πόρους που θα προέρχονται από τον τακτικό προϋπολογισμό, από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και από ιδιωτικά κληροδοτήματα.
Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα θα έχει τη δυνατότητα κατανομής πόρων βάσει συγκεκριμένων μέτρων που υποστηρίζουν δράσεις οριζόντιου χαρακτήρα, προκειμένου να υπάρξει συνολική και αποτελεσματική διαχείριση και αντιμετώπιση των σύγχρονων αναγκών που σχετίζονται με τον παλαιό αλλά και τον νεοεισερχόμενο μεταναστευτικό πληθυσμό. Επιπλέον, η δράση αποσκοπεί στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ενταξιακών δράσεων στο πλαίσιο της προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης των δήμων και των περιφερειών της χώρας.
Από το πρόγραμμα μπορούν να χρηματοδοτούνται δράσεις που προβλέπονται στο Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης των Δήμων (π.χ. στεγαστικά προγράμματα, πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού για την υποστήριξη δράσεων ένταξης, κ.ά.), ειδικά προγράμματα για την ένταξη που έχουν σχεδιάστει από τις περιφέρειες καθώς και η δημιουργία νέων και η ενίσχυση των ήδη υπάρχοντων Κέντρων Ένταξης Μεταναστών.
1.2.3 Δημιουργία κεντρικού μηχανισμού καταγραφής και παρακολούθησης της κατανομής αιτούντων/αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην ελληνική περιφέρεια
Η δράση έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός μηχανισμού καταγραφής και χαρτογράφησης των ωφελούμενων από τα προγράμματα στέγασης που υλοποιούνται με τη συμμετοχή των δήμων ώστε να αποτυπώνεται δυναμικά η διασπορά τους, ο οποίος θα υποστηρίζεται αντίστοιχα από βάση δεδομένων.
Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός καταγραφής αναμένεται να συμβάλλει επίσης σημαντικά ως εργαλείο υποστήριξης του περιφερειακού μηχανισμού κατανομής του μεταναστευτικού πληθυσμού παρέχοντας επικαιροποιημένη και έγκυρη πληροφόρηση σχετικά με τη διανομή πληθυσμού στους δήμους της χώρας.
Παράλληλα, ο μηχανισμός καταγραφής θα περιλαμβάνει στοιχεία σχετικά με την παροχή οικονομικού βοηθήματος των ωφελούμενων, πρόσβασης σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγείας, κ.ά., έτσι ώστε επιτυγχάνεται ο βέλτιστος σχεδιασμός πολιτικών και δράσεων ένταξης τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Τον μηχανισμό καταγραφής θα διαχειρίζονται τόσο το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής όσο και οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης οι οποίοι συμμετέχουν σε προγράμματα στέγασης.
Θα πρέπει να προστεθεί ως δεδομένο – κριτήριο που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη η αποφυγή αποκλεισμού («γκετοποίησης») των δικαιούχων διεθνούς προστασίας από τη σταδιακή καθιέρωση λειτουργίας ανοικτών δομών φιλοξενίας – προσωρινών καταυλισμών, οι οποίοι δημιουργήθηκαν ως λύση έκτακτης ανάγκης σε απομακρυσμένες τοποθεσίες και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται, παρότι, όπως και ανωτέρω παρατηρήθηκε υπό 3.5, δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να υποβοηθήσουν την ένταξη στη χώρα.
Αναφέρεται η ανάγκη δημιουργίας περιφερειακού μηχανισμού κατανομής του μεταναστευτικού πληθυσμού λόγω και της αυξημένης πίεσης που δέχονται οι δήμοι πρώτης υποδοχής. Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά, είναι σημαντικό το εθνικό σχέδιο ένταξης να υποστηρίζεται από το γενικότερο πλαίσιο διαχείρισης του μεταναστευτικού/προσφυγικού και να επιλυθούν ζητήματα όπως για παράδειγμα η μακρόχρονη παραμονή αιτούντων άσυλο και προσφύγων στα νησιά λόγω της εφαρμογής του γεωγραφικού περιορισμού. Πέραν των σοβαρών ανθρωπιστικών ζητημάτων που γεννά η εν λόγω πολιτική, λειτουργεί και ανασταλτικά στις μετέπειτα προσπάθειες ένταξης τους.
Συμφωνώ ως προς το μέρος της ύπαρξης οικογενειακών δεσμών και γενικότερα προσωπικών σχέσεων.
1.2.1. Το κριτήριο της προσωπικής επιλογής και ύπαρξης οικογενειακών δεσμών σε κάποια περιοχή θα πρέπει να συμπεριληφθεί στα κριτήρια μηχανισμού γεωγραφικής κατανομής, καθώς βοηθάει στην επιτυχή ένταξη και αποφυγή μελλοντικών μετακινήσεων.