Αρχική Εθνική Στρατηγική για την ΈνταξηΚεφ 1.2 – Μεταναστευτική ορολογία

Κεφ 1.2 – Μεταναστευτική ορολογία

Με βάση τις παραπάνω κατηγορίες μετανάστευσης, οι βασικοί όροι που διατρέχουν το σύγχρονο μεταναστευτικό φαινόμενο είναι:
Αλλοδαπός/ή. Ως αλλοδαπό φυσικό πρόσωπο νοείται εκείνο που δεν έχει την ιθαγένεια του κράτους στο οποίο κατοικεί ή που δεν έχει την ιθαγένεια κανενός κράτους (ανιθαγενής).
Μετανάστης/Μετανάστρια. Ο όρος αναφέρεται στo άτομο και τα μέλη της οικογένειας που μετακινούνται σε μια άλλη χώρα ή περιοχή για να αναζητήσουν καλύτερες υλικές και κοινωνικές συνθήκες καθώς και για να βελτιώσουν το προσδόκιμο των ίδιων και των μελών των οικογενειών τους . Σύμφωνα μάλιστα με τον ορισμό που δίνει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, απαραίτητη προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί κάποιος ως μετανάστης/μετανάστρια είναι να διαβιεί μακριά από τη χώρα που γεννήθηκε ή τη χώρα της οποίας έχει την εθνικότητα, για περισσότερους από 12 μήνες.
Οικονομικός μετανάστης/Οικονομική μετανάστρια. Ως οικονομικός μετανάστης/οικονομική μετανάστρια χαρακτηρίζεται το άτομο που αποδημεί με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασής του.
Πολίτης τρίτης χώρας αποκαλείται ο/η πολίτης κράτους που δεν έχει υπηκοότητα κάποιου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μετανάστης/Μετανάστρια «δεύτερης γενιάς» θεωρείται το άτομο που έχει τουλάχιστον έναν γονιό υπήκοο τρίτης χώρας που είτε γεννήθηκε στην Ελλάδα είτε έχει μεταναστεύσει σε αυτή σε μικρή ηλικία, διαμένει νόμιμα στη χώρα χωρίς ελληνική ιθαγένεια και έχει ενταχθεί στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Δικαιούχος διεθνούς προστασίας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, δικαιούχος διεθνούς προστασίας είναι όποιος-α βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του/της ή της συνήθους διαμονής του/της και αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να επιστρέψει σε αυτήν λόγω:
• βάσιμου και δικαιολογημένου φόβου δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω πολιτικών πεποιθήσεων (προσφυγικό καθεστώς)
• σοβαρών και αδιάκριτων απειλών κατά της ζωής του, της σωματικής του ακεραιότητας ή της ελευθερίας του που οφείλονται σε γενικευμένη βία ή σε γεγονότα που διαταράσσουν σοβαρά τη δημόσια τάξη (καθεστώς επικουρικής προστασίας, ανθρωπιστικό καθεστώς)
Αιτών διεθνούς προστασίας/Αιτούσα διεθνούς προστασίας είναι ο/η αλλοδαπός/ή ή ανιθαγενής που δηλώνει προφορικά ή γραπτά σε οποιαδήποτε αρμόδια κρατική αρχή ότι ζητά άσυλο ή ζητά να μην απελαθεί γιατί φοβάται δίωξη λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα ή πολιτικών πεποιθήσεων, ή γιατί κινδυνεύει να υποστεί σοβαρή βλάβη στη χώρα καταγωγής ή προηγούμενης διαμονής του/της, ιδίως γιατί κινδυνεύει με θανατική ποινή ή εκτέλεση, με βασανιστήρια ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή κινδυνεύει η ζωή ή η ακεραιότητά του/της λόγω διεθνούς ή εμφύλιας σύρραξης. Σημειώνεται ότι δεν αναγνωρίζεται ως δικαιούχος διεθνούς προστασίας κάθε αιτών/αιτούσα άσυλο, αλλά κάθε πρόσφυγας/γυναίκα πρόσφυγας είναι κατ’ αρχήν αιτών/αιτούσα άσυλο.
Τέλος, σημειώνεται ότι παρότι οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας συγχέονται με τους μετανάστες/μετανάστριες, η διαφορά του καθεστώτος αυτών των δύο ομάδων είναι αρκετά σαφής. Οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας δεν επιλέγουν να εγκαταλείψουν τις χώρες τους, αλλά αναγκάζονται λόγω του φόβου δίωξης ή του φόβου για κίνδυνο της ζωής τους. Αντίθετα, οι μετανάστες και οι μετανάστριες απολαμβάνουν την προστασία των πατρίδων τους, αλλά επιλέγουν με τη βούλησή τους να αναχωρήσουν από αυτές, για παράδειγμα για να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση ή λόγω οικογενειακών δεσμών.
Ασυνόδευτοι ανήλικοι/Ασυνόδευτα ανήλικα είναι τα άτομα, κάτω των 18 ετών, τα οποία φθάνουν στην Ελλάδα, χωρίς να συνοδεύονται από πρόσωπο που ασκεί τη γονική μέριμνά τους ή οι ανήλικοι και οι ανήλικες που εγκαταλείπονται ασυνόδευτοι/ασυνόδευτες μετά την είσοδό τους στη χώρα.

Σχόλια
  • 14 Φεβρουαρίου 2019, 20:23 | Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες

    Η συμπερίληψη του ανθρωπιστικού καθεστώτος στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας θα έπρεπε να επανεξεταστεί, καθώς ο όρος δικαιούχος διεθνούς προστασίας αναφέρεται κυρίως στη Σύμβαση της Γενεύης καθώς και στις Ευρωπαϊκές οδηγίες για το Ασυλο (βλ. κυρίως οδηγία 2011/95/ΕΕ), ενώ το ανθρωπιστικό καθεστώς, ή η υποχρέωση παροχής ανθρωπιστικής προστασίας περιλαμβάνεται σε πληθώρα διατάξεων του διεθνούς δικαίου (όπως η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των δικαιωμάτων του Ανθρώπου), ή του ευρωπαϊκού δικαίου (όπως η Οδηγία Επιστροφών), ή/και του εθνικού δικαίου (όπως η πρόβλεψη των κατηγοριών του άρθρου 19Α του ν. 4251/2014, όπως προστέθηκε με το ν. 4332/2015). Θα έπρεπε έτσι ίσως να εξεταστεί η ξεχωριστή αναφορά της συγκεκριμένης κατηγορίας.
    Ως προς τον όρο δε Αιτών διεθνούς προστασίας / Αιτούσα διεθνούς προστασίας θα πρέπει να απαλειφθεί ή να αναδιατυπωθεί η δεύτερη περίοδος της πρώτης παραγράφου, καθώς ο όρος αιτών άσυλο/αιτούσα άσυλο αφορά όποιον/α υποβάλλει αίτηση για αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας. Προς πληρέστερη αποσαφήνιση και διευκρίνιση του όρου θα έπρεπε ίσως να αναδιατυπωθεί ως: Σημειώνεται ότι η αναγνώριση καθεστώτος διεθνούς προστασίας αποτελεί διαπιστωτική πράξη της διοίκησης, έτσι ώστε η παροχή συνθηκών υποδοχής και διευκόλυνσης της ένταξης να αναφέρεται σε όλους όσους χρήζουν διεθνούς προστασίας, ανεξάρτητα από την τυπική προϋπόθεση της υποβολής αίτησης χορήγησης διεθνούς προστασίας. Θα πρέπει δε να διευκρινισθεί ότι με βάση διατάξεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, οι αιτούντες διεθνούς προστασίας, ανεξάρτητα από το αν αναγνωρισθούν ως δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, δικαιούνται παροχής συνθηκών υποδοχής και ένταξης, έως ότου η σχετική αίτησή τους κριθεί οριστικά.

  • 14 Φεβρουαρίου 2019, 12:00 | Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών

    Βλέπουμε θετικά την παράθεση της ορολογίας καθώς τα τελευταία χρόνια είναι έντονο το φαινόμενο να συγχέονται οι μετανάστες, με τους αιτούντες άσυλο και τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας.
    Όσον αφορά όμως τον όρο οικονομικός/ή μετανάστης/ρια διατηρούμε σοβαρές αντιρρήσεις για την ξεχωριστή αναφορά του, καθώς δεν διαφοροποιείται καθόλου από το γενικό ορισμό της έννοιας μετανάστη και έχει αρνητική σημασία, όπως ο όρος χρησιμοποιείται στα ΜΜΕ, χωρίς να αντιστοιχεί σε κάποια επιστημονικά παραδεκτή έννοια.
    Όμως θα θέλαμε να επισημάνουμε πως οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας και οι μετανάστες μετά την έκδοση της άδειας διαμονής τους αντιμετωπίζουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα που αφορούν στην ένταξή τους στην Ελληνική κοινωνία, σε θέματα εκπαίδευσης, υγείας, στέγασης κτλ.

  • 13 Φεβρουαρίου 2019, 13:27 | Terre des hommes Hellas

    Xρειάζεται να αναθεωρήσετε την παρακάτω πρόταση καθώς είναι λανθασμένη/αναχρονιστική:
    «Αντίθετα, οι μετανάστες και οι μετανάστριες απολαμβάνουν την προστασία των πατρίδων τους, αλλά επιλέγουν με τη βούλησή τους να αναχωρήσουν από αυτές, για παράδειγμα για να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση ή λόγω οικογενειακών δεσμών.»

    Υπάρχουν μετακινούμενοι πληθυσμοί που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των «αιτούντων διεθνούς προστασίας» όπως την ορίζετε πιο πάνω, και που ωστόσο δεν αναχωρούν ακριβώς με τη βούληση τους π.χ. για να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση. Η μετανάστευση έχει και άλλες μορφές (αιτίες) οι οποίες δεν λαμβάνονται υπ όψιν στο παρόν κείμενο, αν και συζητώνται ευρέως παγκοσμίως. Παράδειγμα, σε ποια κατηγορία από τις παραπάνω θα πρέπει να ενταχθούν ευάλωτοι πολίτες χωρών με εξασθενημένες δομές που επλήγησαν από κλιματικά φαινόμενα; Δείτε τα εξής άρθρα:
    https://www.iom.int/migration-and-climate-change-0
    https://www.theguardian.com/environment/2019/feb/04/a-third-of-himalayan-ice-cap-doomed-finds-shocking-report

Σχόλια